«Ξεπουλάνε το χιόνι τ’ ουρανού»*

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΡΙΛΛΑ 

Πουλήστε τα όλα! Μην αφήσετε μήτε πέτρα στη θέση της, μήτε δέντρο, μήτε θάμνο, μήτε πουλί πετούμενο. Πουλήστε λίμνες, θάλασσες, δάση, ραχούλες, κτήρια – στολίδια, λιμάνια, αεροδρόμια. Πουλήστε και αρχαία. Γιατί όχι; Στην κρίση όλα επιτρέποντα. Σκέφτεστε, όμως, πως για τα αρχαία το «πουλάω» ακούγεται κάπως βαρύ και δεν το σηκώνει η συνείδησή σας, όση απέμεινε, αν έμεινε. Στην πραγματικότητα δεν το σηκώνουν οι επικοινωνιολόγοι σας.
Το «νοικιάζω» ακούγεται πιο light και ευκολόπεπτο. Το πρότεινε, την τελευταία προεκλογική Πέμπτη, η υπηρεσιακή υπουργός Πολιτισμού, Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα. Πρότεινε, δηλαδή, η χώρα να οργανώνει εκθέσεις με αντικείμενα από τις αποθήκες των αρχαιολογικών μουσείων, οι οποίες θα παρουσιάζονται, έναντι ενοικίου, σε χώρες που δεν έχουν αρχαία (το γεγονός ότι δεν υπάρχει λαός που να μην φέρει τον δικό του υλικό πολιτισμό ας το αφήσουμε ασχολίαστο προς το παρόν!). «Θα δημιουργήσουμε έναν κατάλογο που θα είναι ο προπομπός, ο οποίος θα αναφέρει τιμές για δανεισμό, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Τα χρήματα θα πηγαίνουν σ’ ένα ταμείο με αποκλειστικό σκοπό την στήριξη των Μουσείων». Ισως κοκκίνισαν και ρίγησαν και τα αγάλματα του Μουσείου (όλα αυτά ειπώθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) αφού δεν ανατρίχιασε κανείς άλλος.
Και αυτό είναι μάλλον το χειρότερο. Ότι δηλαδή ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας έπαψε να σκέφτεται με όρους οραμάτων, ιδανικών, αξιών, ιστορικής μνήμης και εθίστηκε να σκέφτεται με όρους αγοράς. Όλα πωλούνται και όλα αγοράζονται. Ο νεαρός φοιτητής , στην τηλεοπτική συνέντευξη του Αλ. Τσίπρα στον Ν. Χατζηνικολάου, με πόνο ψυχής ρωτούσε «οι αγορές καταρρέουν, τι θα κάνετε γι’ αυτό;». Οι αγορές όμως , νεαρέ μου, είναι κραταιές. Οι άνθρωποι καταρρέουν, φτωχαίνουν, χάνουν τη δουλειά τους, πεινάνε, κρυώνουν και καίγονται από τα μαγγάλια, αυτοκτονούν . Αλλά αυτά δεν σε αφήνουν να τα δεις. Εφ’ όσον όμως, το σύστημα ιδεολογικής χειραγώγησης έμαθε τους ανθρώπους να βλέπουν αγορές και όχι ψυχές, τότε αυτοί που κυβερνούν θα πουλήσουν ακόμα και τη μάνα που τους γέννησε (για παραφράσουμε κάπως τον Ζοζέ Σαραμάγκου) για να εξασφαλίσουν τα πλούτη τους.
Ηταν 1984 όταν ο Μάνος Κατράκης στην ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Ταξίδι στα Κύθηρα», αρνιόταν να πουλήσει το κτήμα του για τουριστική εκμετάλλευση. «Ξεπουλάνε το χιόνι τ’ ουρανού» του λέει ο συντοπίτης και σύντροφός του.
Ηταν μόνο η αρχή… Μετά ήρθε ο ήρθαν οι ιδιωτικοποιήσεις, ο εκσυγχρονισμός του Σημίτη, τα μνημόνια του Παπανδρέου και του Σαμαρά. Ηρθε και ο «αριστερός» Τσίπρας. Και αυτός έκανε το χειρότερο. Πήγε και πάτησε πάνω στο μνήμα – μνημείο αγωνιστών – κομμουνιστών στην Καισαριανή για να υποκλέψει ηθικό άλλοθι και να ξεπουλήσει ό,τι δεν πρόλαβαν ή δεν μπόρεσαν οι προηγούμενοι. Και δεν ντράπηκε να επιδεικνύει αυτή του την ασέβεια στους νεκρούς σε ένα από τα προεκλογικά του σποτ.
Εκείνος όμως, ο κομμουνιστής στην ταινία (μα και στη ζωή) Μάνος Κατράκης, ο εξόριστος που επέστρεψε, την ώρα που ο εργολάβος πίεζε τους χωρικούς να ξεπουλήσουν τη γη τους, πήρε την αξίνα και άρχισε να σκάβει. Εκείνη η αξίνα δεν είναι τίποτε άλλο παρά τα χέρια των ανθρώπων του μόχθου, όταν αποφασίζουν να ζήσουν από το ίδιο τους το βιος. Όταν αποφασίζουν να σκάψουν τη γη, να βάλουν μπρος τη μηχανή, να μαζέψουν τους καρπούς των δέντρων. Γιατί όλα αυτά τους ανήκουν. Η γη, τα δάση, τα αμπέλια που καρπίζουν, οι μηχανές που μουγκρίζουν στα εργοστάσια, τα σχολεία, τα νοσοκομεία. Όλα δικά τους είναι και περιμένουν την «αξίνα» τους. Αν αποφασίσουν οι ίδιοι να τα διαφεντέψουν τότε θα ζήσουν οι γονείς, τα παιδιά, τα εγγόνια, όπως αξίζει στους ανθρώπους να ζουν. Και αυτό δεν είναι ουτοπία. Είναι η ίδια η ανάγκη που ξεπηδά από την πραγματικότητα.
Αλλιώς θα ζήσουμε από παντού εξόριστοι και ανέστιοι καταμεσίς της θάλασσας…
*Φράση δανεισμένη από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Ταξίδι στα Κύθηρα».

Posted in: πολιτική