Τι γυρεύει ο Βαρθολομαίος στο Σκοπιανό; – του Γιώργου Καραγιάννη

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ 

Άς ξεκινήσουμε από τα γνωστά. Η αρχική επίσημη ανακοίνωση ανέφερε ότι ο πατριάρχης Βαρθολομαίος θα έρθει στην Ελλάδα για να μιλήσει σε δύο εκδηλώσεις. Για συνηθισμένη επίσκεψη δηλαδή, αφού ο πατριάρχης έχει κάνει το δρομολόγιο Κωνσταντινούπολη- Αθήνα και άλλες ελληνικές πόλεις, διαδρομή Πατήσια- Κυψέλη.
Όμως στην πορεία αρκετοί άρχισαν να ψυλλιάζονται και να το συνδέουν με μερικά άλλα πράγματα που κάθε άλλο παρά τυχαίες συμπτώσεις ήταν.

Τα αιτήματα στο Φανάρι

«Σύμπτωση» πρώτη: Το Μάρτιο ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ποροσένκο πήγε στο Φανάρι και ζήτησε από τον πατριάρχη να αναγνωρίσει το πλήρως ελεγχόμενο από την αμερικανοστημένη κυβέρνησή του, πατριαρχείο της Ουκρανίας, το οποίο καμιά άλλη ορθόδοξη Εκκλησία δεν αναγνωρίζει και το θεωρεί «σχισματικό». Ο πατριάρχης Βαρθολομαίος τον καλοδέχτηκε και του είπε πως θα εξετάσει το αίτημα, μια δέσμευση την οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή απέφευγε να πάρει το Οικουμενικό πατριαρχείο, μπροστά στις αντιδράσεις του πατριαρχείου της Μόσχας στο οποίο υπάγονταν η Εκκλησία της Ουκρανίας ( και εξακολουθεί να υπάγεται το μεγαλύτερο μέρος της).

Από τη συνάντηση του πατριάρχη Βαρθολομαίου με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Ποροσένκο, στο Φανάρι, το Μάρτιο του 2018

«Σύμπτωση» δεύτερη: Στις 30 Μαΐου και σε μια στιγμή που οι συζητήσεις για το Σκοπιανό έμπαιναν σε καθοριστική  φάση, ανακοινώθηκε επισήμως, πως και η «σχισματική»,και μη αναγνωριζόμενη από καμιά άλλη ορθόδοξη Εκκλησία, «Εκκλησία της Μακεδονίας» έστειλε γράμμα στο Φανάρι , συνοδευόμενο  («υποστηριζόμενο», όπως ανέφερε η επίσημη ανακοίνωση) και από προσωπική επιστολή του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ζάεφ προς τον πατριάρχη Βαρθολομαίο. Με το γράμμα αυτό η Εκκλησία των Σκοπίων ζητούσε να υπαχθεί στο Οικουμενικό πατριαρχείο με το παλιό της όνομα της «Αρχιεπισκοπής Αχριδών» εγκαταλείποντας το σημερινό «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία- Αρχιεπισκοπή Οχρίδος».
Η απάντηση του Φαναρίου ήταν κάτι παραπάνω από ενθαρρυντική: «Η Ιερά Σύνοδος, ανέφερε το επίσημο ανακοινωθέν, απεφάσισε να επιληφθή αυτού και να διενεργήση τα δέοντα υπό τους απαραβάτους όρους των ιστορικοκανονικών αρμοδιοτήτων και προνομίων του πρωτοθρόνου Οικουμενικού Πατριαρχείου».
«Σύμπτωση» τρίτη: Το πατριαρχικό ταξίδι γίνεται σε μια στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη η αμερικανική προσπάθεια για περιορισμό της επιρροής και στρατιωτική, οικονομική και πολιτική απομόνωση της Ρωσίας. Σημαντικούς παράγοντες σ’ αυτή την προσπάθεια  αποτελούν και η Ουκρανία και ( σε μικρότερο βαθμό βέβαια) η ΠΓΔΜ . Άλλωστε όλη αυτή η πρεμούρα που τους έπιασε όλους να λύσουν το Σκοπιανό, οφείλεται στην αμερικάνικη πίεση. Και όπως γνωρίζουν και τα μικρά παιδιά τα πολιτικά ζητήματα συνδέονται τις περισσότερες φορές και με τα εκκλησιαστικά. Ειδικά για το θέμα των Σκοπίων, που μας ενδιαφέρει άμεσα, την εκκλησιαστική πτυχή του  είχαν επισημάνει από την αρχή των συζητήσεων και προσωπικά ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος καθώς και οι περισσότεροι μητροπολίτες.

Οι συμπτώσεις και το πατριαρχικό ταξίδι

Όπως και να ‘χει το πράγμα μέσα στο πλαίσιο και των παραπάνω «συμπτώσεων» πρέπει να δούμε το πατριαρχικό ταξίδι στην Αθήνα και τις  επαφές του πατριάρχη, κυρίως με την Εκκλησία της Ελλάδος. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως βασική πυξίδα σε όλη την πολιτική των εκπροσώπων του Φαναρίου αποτελεί η πολιτική των εκάστοτε αμερικανικών κυβερνήσεων, από τα πρώτα κιόλας  μεταπολεμικά χρόνια. Ο Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ στο εκκλησιαστικό εκφραζόταν και με την αντιπαράθεση μεταξύ των πατριαρχείων Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχα.
Τελευταίο  εκκλησιαστικό παράδειγμα της αντιπαράθεσης αυτής; Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το Φανάρι αναγνώρισε το 1996 την αυτονομία της Εκκλησίας της Εσθονίας και όρισε στην κορυφή της  τον Έλληνα (γεννημένο στο Κονγκό) μητροπολίτη Στέφανο Χαραλαμπίδη προκαλώντας την οργή του πατριαρχείου Μόσχας στο οποίο υπάγονταν μέχρι τότε εκκλησιαστικά η Εσθονία.

Λειτουργία στον καθεδρικό ναό του Ταλίν. Στο κέντρο ο πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο επίσκοπος Εσθονίας Στέφανος Χαραλαμπίδης.

Πρώτος στόχος των φαναριωτών είναι η «εναρμόνιση» της πολιτικής της Εκκλησίας της Ελλάδος με αυτή του πατριαρχείου  τόσο στο Σκοπιανό όσο και στο ζήτημα της Ουκρανίας.
Έτσι λοιπόν το Σκοπιανό σε πρώτη μοίρα και το ουκρανικό σε δεύτερη  κυριάρχησαν στη συνάντηση Βαρθολομαίου –Ιερώνυμου τη Δευτέρα.. Τον πατριάρχη τον απασχολεί κυρίως η στάση των μητροπολιτών της Βόρειας Ελλάδας  («Νέες Χώρες» που υπάγονται πνευματικά σ’ αυτόν αλλά διοικητικά στην Εκκλησία της Ελλάδος) οι οποίοι στο σύνολό τους είτε γιατί το πιστεύουν οι ίδιοι είτε γιατί επηρεάζονται από τις διαθέσεις των πιστών και δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς πρωτοστατούν στις κινητοποιήσεις. Από τη μεριά του ο αρχιεπίσκοπος παίρνει υπόψη του και το μετέφερε στον πατριάρχη  ότι στα Σκόπια αυτή τη στιγμή υπάρχει ο αρχιεπίσκοπος Αχρίδος Ιωάννης που ορίστηκε από το πατριαρχείο Σερβίας, αναγνωρίζεται από όλες τις ορθόδοξες Εκκλησίες και έχει πολύ καλές προσωπικές σχέσεις με τους περισσότερους Έλληνες μητροπολίτες , οι οποίοι του συμπαραστάθηκαν στα χρόνια που η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ τον είχε κλείσει στη φυλακή για υποκίνηση εθνοτικού και θρησκευτικού μίσους και διχόνοιας.

Ισορροπία Ιερώνυμου σε τεντωμένο σχοινί

Μέσα στην αρχιεπισκοπή δεν ήμαστε για να σας πούμε τι ακριβώς ειπώθηκε. Όμως ξέρουμε τι είπε ο αρχιεπίσκοπος  μια μέρα μετά, την Τρίτη. Κλασσικός ισορροπιστής που κοιτάει να τους καλύπτει όλους, και την κυβέρνηση αλλά και τους ιεράρχες, ο αρχιεπίσκοπος για να καλυφθεί απέναντι στους δεύτερους επανέλαβε την γνωστή θέση της Ιεραρχίας πως  «η θέση της Εκκλησίας είναι σταθερή. Η Εκκλησία, είπε, το όνομα Μακεδονία δεν είναι εύκολο εμείς να το δανείσουμε, να το δώσουμε». Πρόσθεσε όμως , κλείνοντας το μάτι στην κυβέρνηση, πως προσωπική του θέση είναι «ότι
τα θέματα δεν αντιμετωπίζονται με συλλαλητήρια, με φωνές κλπ. Υπεύθυνη είναι η Βουλή, αυτοί θα αποφασίσουνε, αυτοί θα αναλάβουν την ευθύνη. Και να πάμε λίγο περισσότερο; Η Βουλή δεν βγαίνει μόνη της, βγαίνει από τον λαό. Ο λαός λοιπόν πρέπει να σκεφτεί, να δει, να αποφασίσει και να κάνει».
Όσο για το θέμα της Ουκρανίας, η Εκκλησία της Ελλάδος έχει από καιρό κρατήσει στενές σχέσεις με το μητροπολίτη Ουκρανίας Oνούφριο, που υπάγεται στο πατριαρχείο της Μόσχας. Αυτό επανέλαβε και ο αρχιεπίσκοπος στον πατριάρχη επισημαίνοντάς του τους κινδύνους για την ενότητα των ορθοδόξων Εκκλησιών από μια νέα σύγκρουση  (και θα είναι πολύ σκληρή αυτή τη φορά) Φαναρίου-Μόσχας.

Από τη συνάντηση του πατριάρχη Βαρθολομαίου με τον υπουργό εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Κοτζιά, στο Φανάρι

Η συνάντηση του πατριάρχη με τον Τσίπρα ήταν πιο εύκολη. Ο Τσίπρας τον ευχαρίστησε για τις προσπάθειες επίλυσης των διαφορών με την «σχισματική» Εκκλησία των Σκοπίων, προσθέτοντας  ότι αυτό θα προσφέρει σταθερότητα στην περιοχή. Και ο πατριάρχης αναφέρθηκε στο αίτημα της μη αναγνωρισμένης Εκκλησίας σημειώνοντας πως «το Οικουμενικό Πατριαρχείο ενεργεί στα πλαίσια των κανονικών υποχρεώσεων του, να αίρει τις διαφορές και τα σχίσματα όπου αυτά υπάρχουν».

Ο Κοτζιάς υπέρ Βαρθολομαίου

Καθαρά υποστηρικτική  στις κινήσεις του πατριάρχη ήταν η θέση που εξέφρασε στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ τη Δευτέρα ο υπουργός Εξωτερικών. Ο Κοτζιάς αναφερόμενος στους μητροπολίτες που αντιδρούν είπε ότι «δεν είναι δικό τους αντικείμενο διότι το αν θα αναγνωριστεί η Αυτοκεφαλία, και οτιδήποτε άλλο μιας Εκκλησίας αυτό είναι θέμα του Οικουμενικού Πατριάρχη, δεν είναι θέμα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, δεν είναι αντικείμενο τους». Για να προσθέσει: « ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έχει τη σοφία, την νηφαλιότητα και την ηρεμία να αναστοχαστεί πάνω σε αυτό το ζήτημα και νομίζω ότι και ο ίδιος μέσα του βαθιά, εν τη χριστιανική του πίστη, θα έχει καταλήξει, ότι αυτό που κάνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο ζήτημα της Εκκλησίας των Σκοπίων είναι καλό».

Αιτία πολέμου το ουκρανικό ζήτημα

Ηθικόν δίδαγμα που λέγαμε και όσοι από μας περάσανε από τα κατηχητικά: Πέρα από το πολιτικό μπέρδεμα είναι πολύ πιθανό να βρεθούμε μπροστά και σε μία ανεξέλεγκτη κατάσταση στο χώρο των ορθοδόξων Εκκλησιών. Σε περίπτωση που αναγνωριστεί από το Οικουμενικό πατριαρχείο η έως σήμερα σχισματική Εκκλησία των Σκοπίων , είναι σίγουρο πως θα αντιδράσει το πατριαρχείο της Σερβίας. Κι από κοντά και το πατριαρχείο της Μόσχας που φοβάται πως το σκοπιανό και ουκρανικό παράδειγμα θα μπορούσαν  να αποτελέσουν τη σπίθα για εκδήλωση ανάλογων φαινομένων σε χώρες που προήλθαν από την πρώην Σοβιετική Ένωση και εξακολουθούν να υπάγονται εκκλησιαστικά ( κυρίως ρωσώφωνοι πληθυσμοί) σ’ αυτό. Ιδιαίτερα για τη Μόσχα το μεγάλο πρόβλημα είναι στην Ουκρανία. Εκεί οποιαδήποτε αναγνώριση αυτοκέφαλης Εκκλησίας θα αποτελέσει αιτία πολέμου με το Φανάρι.
Με δυο λόγια. Μην εκπλαγείτε αν μέσα στο γενικό χαμό γίνουν μαλλιά κουβάρια και στον εκκλησιαστικό χώρο… 

Διαβάστε περισσότερα

Απολογία και διδαχή Οδυσσέα Ανδρούτσου – Δολοφονήθηκε σαν σήμερα 5 Ιουνίου 1825

Σαν σή­με­ρα 5 Ιου­νί­ου 1825 δο­λο­φο­νή­θη­κε μέσα στην Ακρό­πο­λη των Αθη­νών από το άλ­λο­τε πρω­το­πα­λί­κα­ρό του Γκού­ρα, ο αγω­νι­στής της Ελ­λη­νι­κής Επα­νά­στα­σης, Οδυσ­σέ­ας Αν­δρού­τσος.
Με αφορ­μή αυτή την επέ­τειο, ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με από το πε­ριο­δι­κό Πυρ­σός (2/1961 – Δί­μη­νο ει­κο­νο­γρα­φη­μέ­νο εκ­πο­λι­τι­στι­κό μορ­φω­τι­κό πε­ριο­δι­κό) το γράμ­μα του Οδυσ­σέα Αν­δρού­τσου, με ημε­ρο­μη­νία 14 Φλε­βά­ρη του 1924, προς τον Μο­ρα­ΐ­την Κο­τζα­μπά­ση, Ανα­στά­σιο Λόντο (Ο Πυρ­σός το το­πο­θε­τεί το Γε­νά­ρη του 1824 αλλά κάνει λάθος).
Το γράμ­μα σκια­γρα­φεί με τρόπο συ­γκλο­νι­στι­κό την προ­σω­πι­κό­τη­τα μιας από τις με­γα­λύ­τε­ρες προ­σω­πι­κό­τη­τες της Επα­νά­στα­σης του 1821.
Μαζί με το γράμ­μα ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με και το ει­σα­γω­γι­κό κεί­με­νο του πε­ριο­δι­κού «Πυρ­σός»:
Ο Οδυσ­σέ­ας Αν­δρού­τσος ήταν μία από τις εξέ­χου­σες στρα­τιω­τι­κές φυ­σιο­γνω­μί­ες του Ει­κο­σιέ­να, που με τη μάχη της Γρα­βιάς στις 8 του Μάη του 18221 έσωσε στα πρώτα της βή­μα­τα την Επα­νά­στα­ση. Βγαλ­μέ­νος από το λαό και φλο­γε­ρός υπε­ρα­σπι­στής του, κυ­νη­γή­θη­κε από τους πο­λι­τι­κά­ντη­δες και τους κο­τζα­μπά­ση­δες και τέλος απαγ­χο­νί­στη­κε με κρυφή δια­τα­γή της κυ­βέρ­νη­σής τους στον Πύργο της Ακρό­πο­λης. Τον βά­φτι­σαν κι αυτόν προ­δό­τη, όπως και τον Κα­ραϊ­σκά­κη και τον Κο­λο­κο­τρώ­νη, όπως και σή­με­ρα οι από­γο­νοί τους βα­φτί­ζουν τους αγω­νι­στές της Εθνι­κής Αντί­στα­σης.
Ο Αν­δρού­τσος υπε­ρα­σπί­στη­κε τη γνή­σια εθνι­κο­λαϊ­κή συ­νεί­δη­ση του Ει­κο­σιέ­να με τα δη­μο­κρα­τι­κά ανα­γεν­νη­τι­κά της αι­τή­μα­τα, που την προ­δο­σία τους συμ­βο­λί­ζει και ο δικός του τρα­γι­κός θά­να­τος.
Τα γράμ­μα­τα του Αν­δρού­τσου που σώ­ζο­νται, στέ­κο­νται ανά­με­σα στα κα­λύ­τε­ρα κεί­με­να του Ει­κο­σιέ­να. Ένα απ’ αυτά, που το απευ­θύ­νει στον με­γα­λο­κο­τζα­μπά­ση Ανα­στά­σιο Λόντο στις 15 Γε­νά­ρη του 184 και που πα­ρου­σιά­ζει τον Αν­δρού­τσο τέ­τοιον όπως ήταν, πα­λι­κά­ρι και υπε­ρα­σπι­στή των δί­καιων του αγώνα, δη­μο­σιεύ­ου­με πα­ρα­κά­τω.

Προς τον Μο­ρα­ΐ­την Κο­τζα­μπά­ση, Ανα­στά­σιο Λόντο
Εσύ έχεις πολ­λές δου­λειές και καθώς ακούω κα­τα­γί­νε­σαι ημέρα και νύκτα. Δια τούτο δεν έπρε­πε να σε εμπο­δί­σω με τούτο το γράμ­μα, και μά­λι­στα όπου μαζί σου δεν έχω αντα­πό­κρι­ση, όντας άλλη η δική μου δου­λειά και άλλη η δική σου. Μο­λο­ντού­το, επει­δή είδα εις ενός σου φίλου  γράμ­μα ν’ ανα­φέ­ρεις το όνομά μου, βια­σμέ­νος είμαι να σου κάνω πέντε έξι αρά­δες. Κι αν έχουν κα­νέ­να καλό μέσα, άκου­σέ το, ει­δε­μή κάψε της.
Λέ­γεις του φίλου σου: Αν γρά­ψεις σ’ εκεί­νο το διά­βο­λο, τον Οδυσ­σέα, γράψε του από μέ­ρους μου να βγά­λει με­ρι­κούς δια­βό­λους από μέσα του. Του το λέγω μπέσα με μπέσα και τότε θέλει γίνει χρή­σι­μος εις την πα­τρί­δα, και θέλει λάβει αξίως το όνομα, το οποίο φέρει.-  Κύριε, καθώς λέτε σεις οι δια­βα­σμέ­νοι, δυο λογιώ διά­βο­λοι εμ­βαί­νουν μέσα εις τους αν­θρώ­πους. Πρώ­της λογής, ως έλεγε ο φι­λό­σο­φος που απέ­θα­νε εδώ κάτου, είναι ο διά­βο­λος που κάθε καλός άν­θρω­πος έχει μέσα του, ο διά­βο­λος που ορ­μη­νεύ­ει και δεί­χνει τον καλό δρόμο και εμπο­δί­ζει το δαι­μο­νι­σμέ­νο από το να πρά­ξει το κακό.
Η θρη­σκεία μας μάς δι­δά­σκει να πι­στεύ­ο­με ότι κατά θεία πα­ρα­χώ­ρη­ση μπαί­νει πολ­λές φορές ο διά­βο­λος σ’ έναν άν­θρω­πο και τον ορ­μη­νεύ­ει να κάνει όλα τα κακά, και αυτός είναι ο δεύ­τε­ρος διά­βο­λος.
Τώρα εγώ είμαι σε απο­ρία, ποιος διά­βο­λος σε σένα κα­τοι­κεί, ο πρώτο ή ο δεύ­τε­ρος; Όσο διά λόγου μου, να ξεύ­ρεις ότι αφήνω εσένα να μου πεις ποιον από τους δυο δια­βό­λους έχω μέσα μου.

Ο κα­πε­τάν Λε­ω­νί­δας Αν­δρού­τσος πα­τέ­ρας του Οδυσ­σέα – Θε­ό­φι­λος

Ο πα­τέ­ρας μου, εν καιρώ Τουρ­κί­ας. εγύ­ρι­ζε μέσα εις τα βουνά και εσκό­τω­νε Τούρ­κους. έτρε­χε εις τους κά­μπους και εις τα όρη, και εθα­νά­τω­νε Τούρ­κους. ενυ­κτέ­ρευε εις τα δάση, εκρύ­πτα­το εις τα πο­τά­μια, εσκό­τω­νε Τούρ­κους. όσες φορές ευ­ρέ­θη εις τα βάθη της θά­λασ­σας, Τούρ­κους έπνι­γε. Και εις ολι­γο­λο­γία, αφού ερή­μω­σε πολ­λές επαρ­χί­ες των τυ­ράν­νων, ως αλη­θι­νός δαι­μο­νι­σμέ­νος υπέρ της Πα­τρί­δος, εμαρ­τύ­ρη­σε εις αυτή την κα­θέ­δρα του τυ­ράν­νου μας. Τι λογής διά­βο­λο είχε μέσα του, του πρώ­του εί­δους, ή του δεύ­τε­ρου, εγώ δε μπορώ να το απο­φα­σί­σω και στέ­κει σε σένα να το γνω­ρί­σεις.
Εγώ δε, χωρίς προ­σω­πι­κώς να γνω­ρί­ζω από ποιο δαί­μο­να εσύ­ρε­τον ο πα­τέ­ρας μου, ήρ­χι­σα από παιδί ορ­φα­νό να γυ­ρεύω τα χνά­ρια του ίδιου του δια­βό­λου. Τον πε­ρισ­σό­τε­ρον και­ρόν της ζωή μου, που τον επέ­ρα­σα; Τον επέ­ρα­σα σκο­τώ­νο­ντας Τούρ­κους, κυ­νη­γώ­ντας τυ­ράν­νους. Τον επέ­ρα­σα εις τα σπή­λαια και εις τα βουνά. Τα καρ­τέ­ρια των δρό­μων, οι λό­γκοι και τ’ άγρια θηρία είναι οι μάρ­τυ­ρες ότι δυ­σκό­λως έφευ­γεν ο Τούρ­κος από τα χέρια μου, αν εζύ­γω­νε καμ­μιά πε­νη­ντα­ριά ορ­γυιαίς. Εγώ εσυ­να­να­στρε­φό­μουν με αυ­τούς τους τυ­ράν­νους και ήμουν καλά πλη­ρω­μέ­νος, διά να σέ­βω­μαι τους ομο­γε­νείς των, αλλά κι­νού­με­νος από τον διά­βο­λόν μου, Τούρ­κους εσκό­τω­να. Οι κρη­μνοί, τα πο­τά­μια, οι πάγοι, τα χιό­νια και τα δάση ήσαν τ’ αγα­πη­τά μου κα­τοι­κη­τή­ρια, το τουρ­κι­κό αίμα το προ­σφά­γι μου. Εση­κώ­θη η Επα­νά­στα­σις και ευθύς συ­ρό­με­νος από τον διά­βο­λόν μου, ελά­τρευ­σα τους αρ­χη­γούς της, τη φωνή της άκου­σα στα φυλ­λο­κάρ­δια μου, εσε­βά­στη­κα την από­φα­σίν της και έτρε­ξα με όλους τους αρ­μα­το­λούς της Ελ­λά­δος να σκο­τώ­σω Τούρ­κους. Μο­λο­νό­τι εκέρ­δι­ζα εν καιρώ Τουρ­κί­ας, ο διά­βο­λός μου μού αφή­ρε­σεν αυτήν την κλί­σιν, αφού εση­κώ­σα­μεν τ’ άρ­μα­τα. Και τι τα πο­λυ­λο­γώ; Τόσον με εφώ­τι­σεν ο διά­βο­λός μου, ώστε να γε­μί­σω ψεί­ραις, να λι­μά­ξω ψωμί, να κεί­το­μαι εις τα νερά, εις τα χιό­νια και εις τη λά­σπην, να δο­κι­μά­ζω κάθε στρα­τιω­τι­κήν αχα­ρι­στί­αν, να πίνω φαρ­μά­κια από εχθρούς και φί­λους, να κυ­νη­γώ­μαι ως κα­τά­δι­κος από αυ­τούς τους συγ­γε­νείς και φί­λους της δι­καιο­σύ­νης, να επι­θυ­μώ συ­νε­λεύ­σεις εθνι­κάς, να αγαπώ δι­καί­ους διοι­κη­τάς, να είμαι λά­τρης των ενα­ρέ­των και φίλος των σοφών, να διψώ την αυ­το­νο­μί­αν και ανε­ξαρ­τη­σί­αν της Ελ­λά­δος, επι­θυ­μώ­ντας μόνον και μόνον Ελ­λη­νες να διοι­κούν και να βα­σι­λεύ­ουν εις τους Ελ­λη­νας. Εκ τού­των όλον, δά­σκα­λε, ημπο­ρείς να συ­μπε­ρά­νεις ποιος διά­βο­λος ευ­ρί­σκε­ται μέσα μου.
Είναι ο διά­βο­λος εκεί­νος, όπου έκαμε το Σω­κρά­τη να πιει το φαρ­μά­κι δια τας ει­λι­κρι­νείς εις την πα­τρί­δα του εκ­δου­λεύ­σεις ή πάλι είναι ο δαί­μο­νας, όστις έκαμε τους ομο­γε­νείς να πα­ρα­δώ­σουν την πα­τρί­δα εις τους Μα­κε­δό­νας, εις τους Ρω­μαί­ους και έπει­τα εις τους Τούρ­κους! Εγώ για λόγου μου νο­μί­ζω, ότι εσύ έχεις μέσα σου το διά­βο­λο όπου είχε και μέσα του και ο Σω­κρά­της, που ξέ­ρεις γράμ­μα­τα και δια­βά­ζεις τον Ξε­νο­φώ­ντα και τον Πλά­τω­να. Είσαι νέος έως 22 χρονώ, και μο­λο­ντού­το είσαι βου­λευ­τής. Χαί­ρε­σαι υπό­λη­ψη, μο­λο­νό­τι λες πως και χωρίς ομό­νοια δύ­να­ται η πα­τρίς να κυ­βερ­νη­θεί, με τα γράμ­μα­τα και τον Ξε­νο­φώ­ντα στο χέρι. Σχί­ζεις τη διοί­κη­ση του Έθνους, δια­φε­ντεύ­εις τους συγ­γε­νείς σου, όπου κα­τα­κρα­τούν τα εθνι­κά ει­σο­δή­μα­τα, σπεί­ρεις ζι­ζά­νια εις Μοριά και Ρού­με­λη, ανε­βά­ζεις και κα­τε­βά­ζεις από τα αξιώ­μα­τα όποιο θέ­λεις.
Τέλος πά­ντων, δί­νεις καλό πα­ρά­δειγ­μα εις την επαρ­χία σου, της χρη­στοη­θεί­ας, της εγκρα­τεί­ας, της αφι­λο­κερ­δεί­ας, της δι­καιο­σύ­νης. Ερ­μη­νεύ­εις τους συγ­γε­νείς σου, ως μα­θη­τής του Σω­κρά­τους, να μην αδι­κούν εις τη ζωή, εις την τιμή, εις την ιδιο­κτη­σία όλους τους συ­νε­παρ­χιώ­τας των. Εις ολίγα λόγια, ερευ­νώ­ντας και εγώ από το μέρος μου τίνες οι πρά­ξεις του πα­τρός σου και οι αν­δρα­γα­θί­αι του αδελ­φού σου, το φέρ­σι­μο των πρου­χό­ντων συγ­γε­νών σου, εν­θυ­μού­με­νος τη διά­λυ­ση της εθνι­κής Συ­νέ­λευ­σης εξ αι­τί­ας σου, την προ­σκόλ­λη­σή σου εις ξένη Αυλή και όχι εις την απε­λευ­θέ­ρω­ση της Ελ­λά­δος, συ­μπε­ραί­νει, δά­σκα­λε, μπέσα με μπέσα, ότι εσύ έχεις μέσα σου το δαί­μο­να του Σω­κρά­τους.
Κοί­τα­ξε όμως καλά, ότι κάθε Έλ­λη­νας έχει μέσα του δώ­δε­κα λε­γε­ώ­νας δια­βό­λων. Και επάρε τα μέτρα σου, διότι, ως λέγει η πα­ροι­μία, ένας διά­βο­λος σκο­τώ­νει τον άλλο. Κοί­τα­ξε καλά, διότι ή κο­ντεύ­ει να χαθεί η πα­τρίς ή θα πέσει εις κα­νέ­να χει­ρό­τε­ρο ζυγό από εκεί­νο, όπου βα­στού­σαν οι πα­τέ­ρες μας.

Διαβάστε περισσότερα

Εξάρχεια: Υποβάθμιση, Εξαγορά, Κανονικότητα

Χρήστος Μιάμης

Τα Εξάρχεια είναι ο τόπος μιας εποχής που παρήλθε και μιας εποχής που κυοφορείται με ατέρμονες και λυσσώδεις ωδίνες. Τι είναι όμως τα Εξάρχεια; Σίγουρα δεν είναι ένα τόπος όπου δείχνουμε τους νεκρούς της εργατικής τάξης με χρηματικό αντίτιμο, σε αδαείς, άσχετους αν και χαριτωμένους μέσα στην άγνοια τους ευρωπαίους, που αναζητούν την περιπέτεια στο κέντρο της Αθήνας, έξω από τα όρια του λευκού φράχτη και του καλοδιατηρημένου γκαζόν.

Πρόκειται για τον ευρωπαϊκό ιδεότυπο που δεν διαφοροποιείται ιδιαίτερα από τον εγχώριο, -χωρίς τον φράχτη και το γκαζόν- αφού σε αντίστοιχά ευρωπαϊκών προδιαγραφών δελτία ειδήσεων έχει ενημερωθεί για το «άβατο» των Εξαρχείων, για την περιβόητη διακεκαυμένη ζώνη που το κράτος δεν μπορεί να εισέλθει και βασιλεύει η ανομία. Φυσικά κανείς δεν ενημερώνει τους διανοητικά ενδεείς τουρίστες πως στα Εξάρχεια φορέας της ανομίας είναι το κράτος, που προωθεί και ευνοεί τις εγκληματικές δραστηριότητες ως πλευρά της αναγκαίας υποβάθμισης και περιθωριοποίησης των Εξαρχείων, ώστε να αρχίσει συντόμως ο αστικός εξευγενισμός, να εκδιωχθούν από την περιοχή οι ελάχιστες ενοχλητικές πολιτικές και κινηματικές παρεκκλίσεις που έχουν απομείνει, και φυσικά να αναζωογονηθεί η οικονομική δραστηριότητα.

Εξάλλου το κράτος έχει ήδη εντάξει στους σχεδιασμούς του την δημιουργία σταθμού μετρό στην πλατεία Εξαρχείων ώστε να επιτευχθεί η ελεύθερη πρόσβαση κεφαλαίων και προσώπων. Έτσι πέραν του ευρωπαϊκού τουρισμού, θα εμφανιστεί και ο εγχώριος ενδοαστικός τουρισμός από κάθε περιοχής της Αττικής, κάτι που θα χαροποιήσει ιδιαίτερα τους εναλλακτικούς μαγαζάτορες της περιοχής, ενώ θα γεμίσει ασφυκτικά την πλατεία με μικρούς εξερευνητές προς αναζήτηση της ανομίας. Βέβαια, μπορούν να διοργανώνονται κάθε Κυριακή μετά την εκκλησία, δρώμενα συγκρούσεων με το αντίστοιχο εισιτήριο –ηλεκτρονικό κατά προτίμηση- ώστε να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι την ιστορία των Εξαρχείων. Άλλη μια καλή εμπορική ιδέα!

Έτσι η αστική πολιτική δεν θα χρειάζεται να εξαφανίσει τα Εξάρχεια όπως απειλεί με βλοσυρό ύφος ο Μητσοτάκης. Μπορεί απλά να τα εξαγοράσει. Εξάλλου αυτό προτίθεται να κάνει. Οι κραυγές περί νόμου και τάξης εκφέρονται μόνο, προς τέρψη του φασιστικού και ακροδεξιού κοινού που αρέσκεται σε αυταρχικού τύπου μεγαλοστομίες από το μικρό το δέμας ανθρωπάκια. Η εξαγορά άλλωστε έχει ήδη ξεκινήσει. Σε μια περιοχή όπου για δεκαετίες συνταξίδευαν ο έρωτας, ο θάνατος και η επανάσταση τώρα αυτή έχει μετατραπεί σε hot spot για ποιοτικό branch, «ψαγμένους» μεζέδες και αγεωγράφητους θαμώνες που δεν μπορούν να ξεχωρίσουν πού τελειώνουν τα Εξάρχεια και πού ξεκινά το Κολωνάκι.

Φυσικά και υπάρχουν ακόμη πολιτικές και κοινωνικές εστίες αντίστασης. Όπως υπάρχουν και άνθρωποι που πηγαίνουν στα Εξάρχεια για να επισκεφθούν τα ελάχιστα βιβλιοπωλεία που έχουν απομείνει –όσα δεν πρόλαβαν ακόμη να κάψουν οι αυτόκλητοι υπερασπιστές της μορφολάγνας καθαρότητας του απόλυτου κενού- να θυμηθούν που ήταν αυτά που έκλεισαν, να σιωπήσουν με δέος στα σημεία που το κράτος δολοφόνησε τον Καλτεζά και τον Γρηγορόπουλο, να σταθούν με σεβασμό στον προαύλιο χώρο του Πολυτεχνείου και τελικά να καταλήξουν σε κάποια από τις γωνιές που ακόμη δεν είναι θεματικό πάρκο συνομιλώντας με την ιστορία χωρίς την περιρρέουσα μικροαστική φλυαρία.

Ωστόσο τα Εξάρχεια που αναπολούμε, έχουν στην πραγματικότητα τελειώσει. Κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό. Τα Εξάρχεια ως κοινωνικό και πολιτικό εργαστήρι οριοθέτησης του κόσμου των κινημάτων και του αγώνα από την αστική πολιτική και τους μηχανισμούς της, έκλεισε τον κύκλο του. Τώρα είναι η στιγμή να υπερβούμε τις τοπολογίες της άρνησης, τις χωρικότητες της παρέκκλισης, και με ορμητήριο την κινηματική ιστορία όπως και τις νίκες και τις ήττες του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος, να αναστείλουμε την επέλαση της καπιταλιστικής κανονικότητας αλλά και να αναμετρηθούμε με τις έμμισθες παρακρατικές συμμορίες που υποδύονται τους επαναστάτες ενώ χαρτζιλικώνονται ως έρποντες μικροαστοί.

Τα Εξάρχεια μπορεί να τα διασώσει και να τους δώσει νέα πνοή μόνο το αντικαπιταλιστικό εργατικό κίνημα. Αλλιώς σύντομα, ανάμεσα στον πόλεμο των συμμοριών για το μοίρασμα των περιοχών θα περιδιαβαίνουν ηλιοκαμένοι τουρίστες με την συνοδεία αυτόκλητων ξεναγών που θα απαθανατίζουν τις σκηνές. Δεν πρόκειται απλά για την υπεράσπιση του τόπου. Πρόκειται για την υπεράσπιση της κινηματικής ιστορίας που εύγλωττα αποκρυσταλλώνεται στους τόπους και στους χρόνους που πραγματώθηκαν τα εγχειρήματα της αντίστασης και της ανατροπής.

Περαιτέρω, η πολιτική αισθητική επιτάσσει την πραγματοποίηση της αναμέτρησης όχι μόνο με το κράτος και τους παρακρατικούς μηχανισμούς που δρουν συμπληρωματικά σε αυτό, αλλά και με τον πολιτικό ιδεότυπο “πολίτη-τουρίστα” που αντιμετωπίζει την επανάσταση όπως και τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες ως είδος μουσειακό.

Είναι αστείο και τραγικό συνάμα: Τα άνευρα αυτόματα, τα οργουελιανά εκθέματα της καπιταλιστικής κυριαρχίας είναι πρόθυμα να καταβάλλουν εισιτήριο για να συναντήσουν τον κόσμο που δεν άντεξαν να υπερασπιστούν.

Χωρίς αυταπάτες λοιπόν: Η καπιταλιστική οικονομία θα αλώσει τα Εξάρχεια όπως και κάθε εγχείρημα χειραφέτησης αν δεν υπάρξει συλλογική απάντηση. Η αστυνομία θα επικυρώσει απλά την εξαγορά, με το βουλοκέρι του κράτους.

Διαβάστε περισσότερα

Ναζίμ Χικμέτ: Για να γενούνε τα σκοτάδια λάμψη

Γιάννης Γεράσιμος

«Το χειρότερο είναι να κουβαλάει κανείς τη φυλακή μέσα του»

«Και να τι θέλω τώρα να σας πω. Μες στις Ινδίες, μέσα στην πόλη της Καλκούτας, φράξαν το δρόμο σ’ έναν άνθρωπο. Αλυσοδέσαν έναν άνθρωπο εκεί που βάδιζε. Να το λοιπόν γιατί δεν καταδέχουμαι να υψώσω το κεφάλι στ’ αστροφώτιστα διαστήματα. Θα πείτε, τ’ άστρα είναι μακριά και η γη μας τόσο δα μικρή. Ε, το λοιπόν, ό,τι και να είναι τ΄ άστρα, εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω .
Για μένα, το λοιπόν, το πιο εκπληκτικό, πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο, είναι ένας άνθρωπος που τον εμποδίζουν να βαδίζει, είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε!!».
Με τα λόγια του αυτά ο Ναζίμ Χικμέτ, άνθρωπος εκ φύσεως ρομαντικός, ειρηνιστής, μαχητικός και ασυμβίβαστος θα αποτυπώσει στον Μικρόκοσμο την κραυγή αγωνίας του για την καθυπόταξη του ανθρώπου από την εκάστοτε εξουσία και τη βαθιά υπαρξιακή του δέσμευση και συμπαράσταση στον άνθρωπο που αγωνίζεται για την ελευθερία του απέναντι στο μεγαλεπήβολο κόσμο της εδραιωμένης τάξης των ουρανών.
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη στις 15 Ιανουαρίου του 1902 ο Ναζίμ Χικμέτ Ραν, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, θα δηλώσει ανοιχτά την πίστη του στην κομμουνιστική ιδεολογία και θα περάσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στη φυλακή και εξόριστος στη Μόσχα. Μετά την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών του στην Κωνσταντινούπολη και την αποφοίτηση του από την Οθωμανική Ναυτική Σχολή το 1918 ο Ναζίμ Χικμέτ  θα καταταχθεί στο  πολεμικό ναυτικό υπηρετώντας στο πλήρωμα του καταδρομικού Χαμηδιέ λαμβάνοντας μέρος στον  «Πόλεμο Ανεξαρτησίας» του Κεμάλ Ατατούρκ. στην Ανατολή.
Σύντομα όμως, θα διοριστεί ως δάσκαλος σε ένα από τα πιο επιφανή σχολεία της Τουρκίας, ενώ το 1921 θα καταφύγει στη Μόσχα, όπου και θα σπουδάσει οικονομικές και πολιτικές επιστήμες και θα γίνει ενεργό μέλος του Κόμματος των Μπολσεβίκων και του Κομμουνιστικού Κόμματος Τουρκίας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του θα έρθει σε επαφή με το κίνημα του φουτουρισμού και θα επηρεαστεί βαθιά από τη γνωριμία του με τον Μαγιακόφσκι. Το 1924 μετά την εγκαθίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας από τον Ατατούρκ ο Ναζίμ Χικμέτ θα επιστρέψει στην πατρίδα του, την Τουρκία, όπου και θα εργαστεί ως δημοσιογράφος στα πολιτικά περιοδικά «Διαφώτιση» και «Σφυροδρέπανο» και θα αναπτύξει ενεργή κομμουνιστική δράση για την οποία και θα καταδικαστεί σε φυλάκιση, ενώ αργότερα θα καταφύγει ως εξόριστος στη Μόσχα όπου και θα πεθάνει στις 3 Ιουνίου του 1963. Τον Νοέμβρη του 1950 θα απονεμηθεί στον Χικμέτ το Παγκόσμιο Βραβείο Ειρήνης στη Βαρσοβία από κοινού με άλλες επιφανείς προσωπικότητες της εποχής όπως ο Πικάσο, ο Ρόμπσον και ο Νερούντα.
Στο επίκεντρο του ιδιαίτερα πλούσιου και πολυδιάστατου ποιητικού και λογοτεχνικού έργου του Χικμέτ θα βρεθεί η βαθιά του αφοσίωση στον καθημερινό άνθρωπο και στον αγώνα του για την απελευθέρωση του από τα δεσμά της πολιτικής εξουσίας και καταπίεσης. Ο Ναζίμ Χικμέτ θα έρθει μάλιστα σε επαφή με τον Γιάννη Ρίτσο και θα γράψει ένα ποίημα για τον Νίκο Μπελογιάννη το οποίο και θα ονομάσει «ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο.
Η ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ θα φέρει στο επίκεντρο του την προσπάθεια του να αρθρώσει έναν ποιητικό λόγο που θα συνδυάζει τη λογοτεχνική παράδοση με τον κοινωνικό και πολιτικό αγώνα για ειρήνη και κοινωνική δικαιοσύνη δίνοντας φωνή στις καταπιεσμένες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις της τουρκικής κοινωνίας αλλά και της διεθνούς κοινότητας. Όπως χαρακτηριστικά θα γράψει σε ένα από τα ποιήματα του στην ποιητική του συλλογή Η πόλη που έχασε τη φωνή της

«Είναι βαρύς ο αγέρας σα μολύβι. Φωνάζω, φωνάζω, φωνάζω, φωνάζω. Ελάτε γρήγορα, σας φωνάζω να λειώσουμε το μολύβι. Κάποιος μου λέει: Φωτιά θα πάρεις από την δικιά σου φωνή, θα γίνεις στάχτη σαν τον Κερέμ που κάηκε από τον έρωτα του. Τόσες δυστυχίες και τόσοι λίγοι φίλοι. Είναι λοιπόν κουφά της καρδιάς σας τ’ αφτιά. Είναι βαρύς ο αγέρας σα μολύβι . Κι εγώ του λέω: Ας καώ, ας γίνω στάχτη σαν τον Κερέμ. Αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε εμείς πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη; Είναι χοντρός ο αγέρας σαν τη γη, είναι βαρύς ο αγέρας σα μολύβι. Φωνάζω, φωνάζω, φωνάζω. Ελάτε γρήγορα, σας φωνάζω να λειώσουμε το μολύβι».

Διαβάστε περισσότερα

Το φάρμακο της κατάθλιψης λέγεται ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟ ΒΑΣΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

Aπό την ψυχολόγο Εύη Νικολοπούλου

Τη δεκαετία του 70 στον Καναδά, έγινε ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα.
Εξασφάλισαν σε όλους τους κατοίκους ενός μικρού χωριού ένα βασικό εισόδημα, που θα τους έφτανε να ζήσουν άνετα χωρίς να χρειάζεται να συμπληρώνουν εισόδημα με εργασία. Τους είπαν ότι δεν χρειαζόταν να κάνουν κάτι, ούτε να δώσουν κάποιο αντάλλαγμα για αυτό. Το σκεπτικό που περίμεναν οι ερευνητές να επιβεβαιώσουν, ήταν ότι οι κάτοικοι θα σταματούσαν τις δουλειές τους, αφού θα είχαν χρήματα πια για να ζουν.
Τα αποτελέσματα μετά από μερικά χρόνια ήταν ανατρεπτικά. Σχεδόν κανένας δεν εγκατέλειψε τη δουλειά του, περισσότεροι άνθρωποι σπούδαζαν, τα ποσοστά θνησιμότητας των νεογνών μειώθηκαν, οι άνθρωποι ενθαρρύνθηκαν και έγιναν πιο διεκδικητικοί, δηλαδή δεν συμβιβάζονταν πλέον με άθλιες συνθήκες δουλειάς, αλλά αναζητούσαν καλύτερες προοπτικές για τον εαυτό τους.
Το κυριότερο; Η ποιότητα ζωής βελτιώθηκε. Τα ποσοστά ψυχικής διαταραχής μειώθηκαν δραματικά, με το άγχος την κατάθλιψη και άλλες νόσους να βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. (Για άγνωστους λόγους τα πορίσματα αυτού του πειράματος με την πανανθρώπινη αξία, ποτέ δεν εκδόθηκαν επίσημα και δεν επαναλήφθηκε ποτέ κάτι ανάλογο.)
Κάτσε, μισό λεπτό: Αν η κατάθλιψη είναι βιολογική αρρώστια, όπως μας λένε οι φαρμακοβιομηχανίες εν χορώ με τους επικεφαλής της ψυχικής υγείας των υπουργείων και των κυβερνήσεων, πως συνέβη αυτό; Δεν βγαίνει νόημα. Τα Ηνωμένα Έθνη μας έχουν πάντως προειδοποιήσει ότι προσπαθούμε να απαντήσουμε λάθος στο ζήτημα της κατάθλιψης.
Τι δεν έχουμε καταλάβει καλά;
Υπάρχει λοιπόν, από τη μία, η θεωρία ότι η κατάθλιψη είναι θέμα δυσλειτουργίας του εγκεφάλου, διαταραχής ορμονών και νευροδιαβιβαστών, όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη. (Τέλεια τα νέα για της Φαρμακοβιομηχανίες, που βγάζουν περί τα 15 δισεκατομμύρια ανά έτος από τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και μόνο.)
Αλλά από την άλλη, οι εξέχοντες γιατροί των Ηνωμένων Εθνών, μας προειδοποιούν ότι αυτή η θεωρία είναι “επιλεκτική χρήση των ερευνών, που κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό και πρέπει να εγκαταλειφθεί.” Στην έκθεση που εξέδωσαν τα Ηνωμένα Έθνη τον Απρίλιο του 2017 διαβάζουμε ότι:
Η υγεία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ψυχική υγεία, και ότι όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται να ζήσουν σε ένα περιβάλλον με ευημερία, υγεία και αξιοπρέπεια. Ότι τα υψηλά ποσοστά κατάθλιψης συνδέονται άμεσα με τις διακρίσεις ,τις αδικίες, την ανισότητα, την βία, ψυχολογική και σωματική, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη φτώχεια.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επίσης τονίζει ότι:
” Η ψυχική υγεία παράγεται κοινωνικά. Η παρουσία ή απουσία της ψυχικής υγείας είναι ένας κοινωνικός δείκτης και απαιτεί κοινωνικές μαζί με τις ατομικές λύσεις”.
Δηλαδή σε δυσμενείς κοινωνικές συνθήκες, σε συνθήκες φτώχειας, ανεργίας και ανασφάλειας ευδοκιμεί η κατάθλιψη. Bingo.
Το να πούμε λοιπόν ότι η κατάθλιψη είναι μια ασθένεια αποκλειστικά βιολογική, είναι λανθασμένο και επικίνδυνο. Χρειάζεται να παραδεχτούμε ότι ο σύγχρονος πολιτισμός απέτυχε να απαντήσει στα ανθρώπινα προβλήματα και, αναβιώνοντας έναν ιδιότυπο ανιμισμό, έβαλε στο επίκεντρο την ψυχική υγεία των παντοδύναμων Αγορών. Υπερβολή; Όχι και τόσο αν ανακαλέσουμε στη μνήμη μας μια φράση που ακούμε πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια:
“Η πολιτική/οικονομική αστάθεια προκαλεί ΕΚΝΕΥΡΙΣΜΟ στις αγορές”.
Όταν οι πρωταρχικές κρατικές προσπάθειες είναι προσπάθειες για να μην διαταραχθεί η ψυχική υγεία των αγορών, βάζουν σε δεύτερη μοίρα και σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών.
Τι μέλλει γενέσθαι λοιπόν;
«Το γεφύρωμα του χάσματος ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, θα σώσει εκατομμύρια ζωές» έρχεται να δώσει την απάντηση η μη κυβερνητική οργάνωση Save the Children.
Χμ. Απίθανο σενάριο. Γιατί; Όταν επί χρόνια οι απολογητές των μνημονίων και της λιτότητας προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι καταθλιπτικοί είναι ψυχιατρικά περιστατικά και βιολογικά διαταραγμένοι άνθρωποι, και ότι οι αυτοκτονίες δεν έχουν καμία ή μικρή σχέση με την κρίση, όταν έχει στηθεί μια ολόκληρη βιομηχανία πολιτική και μιντιακή, για να μας πείσει ότι το να κόψουμε βασικά είδη διατροφής, να ζούμε χωρίς θέρμανση, χωρίς εργασία και εισόδημα, χωρίς υγεία και ελπίδα για το μέλλον, μας αξίζει γιατί αμαρτήσαμε ως λαός, δεν διαφαίνεται στο άμεσο μέλλον να μας δώσει άφεση και να αλλάξει προσανατολισμό.
1. www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression
2. www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=21480&LangID=E>
3. www.who.int/mental_health/publications/gulbenkian_paper_social_determinants_of_mental_health/en/
4. en.wikipedia.org/wiki/Mincome
5. www.vice.com/amp/en_ca/article/a3akm4/why-basic-income-is-a-mental-health-issue?__twitter_impression=true
6. www.marketresearchstore.com/news/global-depression-drug-market-215
7. www.apa.org/monitor/2015/04/money-stress.aspx
8. www.cnbc.com/2018/05/29/heres-why-markets-are-so-scared-of-the-latest-italian-political-drama.html & https://www.marketwatch.com/story/heres-why-markets-are-worried-about-italian-politics-again-2018-05-29
9. “Δεν είναι το οικονομικό το μείζον πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας. Δεν οφείλεται, δηλαδή, η αλματώδης αύξηση των αυτοκτονιών σε οικονομικούς λόγους. Αλλοι αυτοκτονούν επειδή έχασαν τα λεφτά τους στο καζίνο κι άλλοι από ερωτική απογοήτευση» δήλωση του Γρηγόρη Ψαριανού.” Πηγή: H Aυγή επιτίθεται στον Ψαριανό: Πρόκειται για έναν κυνικό, συναισθηματικά απονεκρωμένο άνθρωπο | iefimerida.gr
10. www.onmed.gr/ygeia/story/347175/aytoktonies
11. fortune.com/2017/03/30/depression-rate/
12. www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=21480&LangID=E
13. edition.cnn.com/2018/05/31/health/children-report-conflict-poverty-intl/index.html

Διαβάστε περισσότερα

Δείτε σε χάρτη της Google ποιες παραλίες της Ελλάδας έχουν χτυπηθεί από τσούχτρες

Ένα πρόγραμμα το οποίο καταγράφει τις τσούχτρες και τις μέδουσες, δημιούργησε το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, μέσω του οποίου οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για την εμφάνισή τους σε παραλίες της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, σε Ευβοϊκό κόλπο και Σαρωνικό εμφανίζονται οι μέδουσες του είδους Chrysaora hysoscella, ενώ στον Κορινθιακό είναι το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο λόγω των Pelagia noctiluca.
Όλη η βάση δεδομένων είναι διαθέσιμη προς κάθε ενδιαφερόμενο (είτε είναι πολίτης ή είτε φορέας), και μπορεί να στέλνει σχετικό μήνυμα στην σελίδα του Παρατηρητηρίου.

Ενδεικτικά, για τον Απρίλιο και Μάιο, οι μέδουσες έκαναν την εμφάνισή τους στις εξής παραλίες:

Διαβάστε περισσότερα

Σωτήρης Μουστάκας: Δεν άνθισε ματαίως…

Συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τη μέρα που έφυγε πρόωρα από ζωή (4/6/2007) ο αγαπημένος ηθοποιός Σωτήρης Μουστάκας, που με το μοναδικό υποκριτικό χάρισμά του και τη δουλειά του τίμησε το θέατρο και τον κινηματογράφο.

 

Κατιούσα

Συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τη μέρα που έφυγε πρόωρα από ζωή (4/6/2007) ο αγαπημένος ηθοποιός Σωτήρης Μουστάκας, που με το μοναδικό υποκριτικό χάρισμά του και τη δουλειά του τίμησε το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Ο Σωτήρης Μουστάκας γεννήθηκε το 1940 στη Λεμεσό της Κύπρου και σπούδασε μουσική και στη συνέχεια στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου.
Πρωτόπαιξε σε θεατρική παράσταση όντας σπουδαστής. Αποφοιτώντας, στα χρόνια 1962-1964, συνεργάστηκε με το θίασο Κάκιας Αναλυτή – Κώστα Ρηγόπουλου, παίζοντας σε ελληνικές και ξένες κωμωδίες.
Λαϊκός ηθοποιός με πηγαίο κωμικό ταλέντο, ιδιαίτερο χιούμορ και εκφραστικά μέσα, δεν άργησε να καθιερωθεί στο θέατρο και να ερμηνεύσει ρόλους με μεγάλη επιτυχία σε πολλές κωμωδίες και επιθεωρήσεις. Το 1969 θα συνεργαστεί με το θίασο των σπουδαίων Μινωτή -Παξινού στο έργο του Ο’ Κέιζι «Η Ήρα και το παγώνι». Το 1973 θα δημιουργήσει θίασο με άλλους καταξιωμένους ηθοποιούς και το 1976 θα φτιάξει τον δικό του θίασο, όπου θα ανεβάσει μεταξύ άλλων τον «Καλό στρατιώτη Σβέικ» του Σωτήρη Πατατζή.
Πολλές είναι οι ερμηνευτικές επιτυχίες του σε κωμωδίες και επιθεωρήσεις, όπως πολλές και οι ταινίες που έπαιξε: «Αλέξης Ζορμπάς», «Το πρόσωπο της ημέρας», «Μπετόβεν και μπουζούκι», «Ο μπούφος», «Ο τσαχπίνης», «Ο αρχιψεύταρος» κ.ά. Όμως λίγες φορές του δόθηκε η δυνατότητα να παίξει σε κλασικά έργα, όπως ο ίδιος ήθελε.
Η βαριά αρρώστια που τον ταλαιπώρησε τα δυο τελευταία χρόνια της ζωής του δεν κατάφερε  να καταβάλλει την ενεργητικότητά του και το σπάνιο ταλέντο του. Παίζοντας μαζί με τον Θύμιο Καρακατσάνη, στην κωμωδία «Ξανά μαζί», που αναφέρεται στη μοναξιά και τη φτώχεια δυο ηλικιωμένων, πρώην διάσημων κωμικών και την Πενία, στον αριστοφανικό «Πλούτο» (σε σκηνοθεσία Θύμιου Καρακατσάνη), κέρδισε για πολλοστή φορά το θερμό χειροκρότημα και την αγάπη του κοινού.
Ο τελευταίος του ρόλος ήταν στην ταινία του Γιάννη Σμαραγδή «Ελ Γκρέκο», όπου υποδύθηκε  τον ζωγράφο Τιτσιάνο.
Ο Σωτήρης Μουστάκας βραβεύτηκε για την προσφορά του με  το Βραβείο Επιθεώρησης του Θεατρικού Μουσείου και το βραβείο «Παπαδούκα» της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Το μεγαλύτερο όμως βραβείο που απέσπασε στη ζωή του ήταν η αποδοχή και η αγάπη του κόσμου.

Διαβάστε περισσότερα

Η Παλαιστίνη στο πρόσωπο σου, Ραζάν – του Γεράσιμου Χολέβα

Η Ραζάν Αλ Ναζάρ έζησε μόλις 21 χρόνια. 

Η Ραζάν δολοφονήθηκε από το ισραηλινό κράτος, το οποίο συνεχίζει τη γενοκτονία του λαού της Παλαιστίνης.

Η Ραζάν πολεμούσε με αυτά τα «όπλα» που δείχνει η μητέρας της.

Η Ραζάν έχασε τη ζωή της κατά τη διάρκεια της προσπάθειας της να περιθάλψει έναν διαδηλωτή. 

Η Ραζάν φορούσε τη λευκή στολή των παλαιστινιακών υπηρεσιών πρώτων βοηθειών, όταν οι φονιάδες του ισραηλινού στρατού της τρύπησαν το στήθος με μια σφαίρα, ανατολικά της Χαν Γιουνές, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. 
Η Ραζάν, πριν της αφαιρέσουν τη ζωή, είχε σπάσει τον καρπό της στις 13 Απριλίου, όταν έπεσε γιατί έτρεχε να περιθάλψει έναν ακόμα τραυματισμένο διαδηλωτή και είχε λιποθυμήσει δυο φορές από εισπνοή χημικών.

Η Ραζάν κηδεύτηκε με την παρουσία χιλιάδων Παλαιστινίων και ο πατέρας της κρατούσε τη λευκή στολή της που είχε κηλίδες από αίμα. 

Η Ραζάν ήταν το 123ο θύμα των Παλαιστινίων από τις 30 Μαρτίου του 2018.
Η Ραζάν θα είναι ένα ακόμα πρόσωπο – σύμβολο του παλαιστινιακού λαού στο ατελείωτο σύγχρονο «Άουσβιτς» που έχει στήσει το ισραηλινό κράτος με τους συνενόχους συμμάχους της «πολιτισμένης» «διεθνούς κοινότητας». 
Η Ραζάν, με τη ζωή και το θάνατο της, βίωσε την μαρτυρική και ηρωική ιστορία της Παλαιστίνης, διεκδικώντας – επιτέλους – δικαίωση. 
Η Παλαιστίνη στο πρόσωπο σου, Ραζάν. 
Λευτεριά στην Παλαιστίνη. 

Διαβάστε περισσότερα

Ο Επίκουρος και η νευρολογική βάση της επιθυμίας και της ηδονής

Το βιολογικό σύστημα που ελέγχει τις επιθυμίες του ανθρώπου βρίσκεται σε υποφλοιώδεις περιοχές στον υποθάλαμο, που αντιστοιχεί στον «εγκέφαλο των ερπετών».
Πρόκειται για το σύστημα της ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που παράγεται και εκκρίνεται από τα νευρικά κύτταρα της υποφλοιώδους περιοχής της μέλαινας ουσίας, με στόχο την πρόσληψή της από τους υποδοχείς ντοπαμίνης στην επιφάνεια των νευρικών κυττάρων μιας άλλης υποφλοιώδους περιοχής, του ραβδωτού σώματος. Η μεγάλη ποσότητα ντοπαμίνης προκαλεί την διέγερση αυτής της περιοχής του εγκεφάλου και αυτό αποτελεί μια απομίμηση της επίδρασης μιας απολαυστικής πράξης. Ο μηχανισμός αυτός είναι αρκετός για να προκαλέσει σε ένα ερπετό την επιθυμία να ικανοποιήσει τις ενστικτώδεις ανάγκες του.
Όμως, το σύστημα της ντοπαμίνης (της επιθυμίας) αλληλεπιδρά και με άλλες εμπειρίες, που προέρχονται από το φλοιό, μέσω της αμυγδαλής στον «εγκέφαλο των θηλαστικών», μεγεθύνοντας την ευχαρίστηση συναισθηματικά. Σε αυτή την περίπτωση, ο εγκέφαλος εμβαπτίζεται σε ένα λουτρό ενδορφίνης, που αποτελεί την βιολογική βάση της ηδονής. Η ενδορφίνη είναι ένα οπιοειδές πεπτίδιο που παράγεται από την υπόφυση όταν υπάρχει συναισθηματική ηδονή. Ο μηχανισμός αυτός δημιουργήθηκε κατά την εξέλιξη για να προκαλεί συγκεκριμένες συμπεριφορές στα συναισθηματικά θηλαστικά.
Το σημαντικό σημείο είναι ότι τα συστήματα επιθυμίας και ηδονής έχουν διαφορετικό βιολογικό υπόβαθρο και, κατά συνέπεια, ο διαχωρισμός τους στον άνθρωπο αποτελεί σημαντικό παράγοντα ψυχολογικών προβλημάτων.
Ο μέσος άνθρωπος δεν είναι ικανός να προβλέψει το πόσο θα επιδράσει στην ευδαιμονία του η εκπλήρωση των επιθυμιών του, αλλά φαντάζεται ότι θα συμβούν εξωπραγματικά μεγάλες αλλαγές προς το καλύτερο, όταν πραγματοποιήσει αυτό που διακαώς αποζητά. Αυτό συμβαίνει επειδή ο μέσος άνθρωπος συγχέει το γεγονός ότι επιθυμεί κάτι με την πεποίθηση ότι θα ευτυχήσει αποκτώντας το.
Ο διαχωρισμός των συστημάτων επιθυμίας και ηδονής στον ανθρώπινο εγκέφαλο φαίνεται και από το γεγονός ότι οι ουσίες που διεγείρουν το σύστημα ντοπαμίνης είναι εξαιρετικά εθιστικές, αλλά όχι ιδιαίτερα απολαυστικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η νικοτίνη, που ενεργοποιεί το σύστημα επιθυμίας, αλλά στην πραγματικότητα προσφέρει ελάχιστη ευχαρίστηση.
Αντίθετα, όταν διεγείρεται το σύστημα ηδονής από την ενδορφίνη ή άλλα οπιοειδή, υπάρχει πραγματική ευφορία. Αυτή η κατάσταση ευδαιμονίας, που είναι αληθινά η κορυφαία στην ανθρώπινη ζωή, μάς κάνει να αγνοούμε άλλα ταυτόχρονα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, που ζητούν να μάς αποσπάσουν την προσοχή. Για το λόγο αυτό, συνθετικά οπιοειδή και οπιούχα (όπως η μορφίνη) είναι εξαιρετικά ισχυρά αναλγητικά.

Ο Επίκουρος είχε δίκιο: η ηδονή και ο πόνος είναι αντίθετα και ανταγωνιστικά μεγέθη!
Ο διορατικός Αθηναίος φιλόσοφος είχε κατανοήσει πλήρως την ανθρώπινη φύση. Ο Επίκουρος όχι μόνο διαχώρισε την επιθυμία από την ηδονή, αλλά και έστρεψε την προσοχή του προς το σημαντικότερο, δηλαδή την διαρκή κατάσταση ευδαιμονίας, ενώ ταυτόχρονα επισήμανε τον κίνδυνο να γίνει ο άνθρωπος άφρων κυνηγό, επιθυμιών «σαν κάποιον που πίνει πολύ αλλά πάντα διψάει».
Για να βοηθήσει στη συνετή επιλογή των επιθυμιών, τις διέκρινε σε εκείνες για φυσικά και αναγκαία αγαθά, όπως το νερό, και σε εκείνες που δεν έχουν περιεχόμενο, όπως την ματαιοδοξία.
Προέτρεψε τους ανθρώπους να επιλέγουν την ικανοποίηση των φυσικών αναγκών, ώστε να αισθάνονται ηδονή εξαλείφοντας τον πόνο. Υπογράμμισε ότι «δεν πρέπει να καταστρέφουμε αυτά που έχουμε τώρα, επειδή επιθυμούμε αυτά που δεν έχουμε, αλλά να αναλογιζόμαστε ότι και αυτά που έχουμε τώρα κάποτε τα επιθυμούσαμε».
Ο Επίκουρος συνέστησε την χρήση της φρόνησης αφενός για τον έλεγχο του συστήματος των επιθυμιών, που βασίζεται στα ένστικτα, και αφετέρου για την συνεχή διέγερση του συστήματος ηδονής, που έχει την βάση του στα συναισθήματα, με στόχο την βίωση της ευδαιμονίας. Υποστήριξε ότι με την συνεχή ανάκληση ευχάριστων αναμνήσεων, που είναι βαθιά χαραγμένες στη μνήμη μας, δεν θα έχουμε ανάγκη την ατελείωτη αναζήτηση μη αναγκαίων ηδονών.
Χρήστος Γιαπιτζάκης – Φιλόδημος: Περί παρρησίας. Επικούρεια Ψυχοθεραπεία. Εκδόσεις Θύραθεν
O Χρήστος Γιαπιτζάκης, Επίκουρος Καθηγητής Νευρογενετικής στο Τμήμα Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με σπουδές στην Βιολογία, Οδοντιατρική και Ιατρική Γενετική και με ερευνητικό έργο στα κληρονομικά νοσήματα και σύνδρομα της κεφαλής.
Πηγή: antikleidi.gr

Διαβάστε περισσότερα