Πολλές φορές εμφανίζεται αναληθώς στον Έλληνικό τύπο πως η Σουηδία είναι έτοιμη να περάσει στο 6ωρο με πλήρεις αποδοχές. Και μάλιστα με την ευλογία των Εργοδοτών. Η αλήθεια είναι ότι οι ελαστικές σχέσεις εργασίας ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα έχουν επικρατήσει πλήρως με ωρομίσθιους, σπαστά ωράρια, συνεχόμενες βάρδιες και υπερωρίες εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Είναι όμως ενδιαφέρον να δούμε τι προσφέρει η έρευνα που διεξάγεται στην Σουηδία για να βγούν συμπεράσματα για την τεράστια δυνατότητα που δίνει η εξέλιξη της τεχνολογίας. Ταυτόχρονα είναι στις μέρες μας ακόμη πιο απαραίτητος ο ελεύθερος χρόνος, η αναψυχή και η ανάκτηση δυνάμεων μετά την δουλειά για την εργατική τάξη και τους εργαζόμενους. Η έρευνα δείχνει ότι υπάρχουν οι δυνατότητες και η ανάγκη για να ισχύσει το 6ωρο τουλάχιστον σαν μια μικρή ανάκτηση των απωλειών των εισοδημάτων των εργαζομένων.
Αφόρητη κατάσταση
«Η κατάσταση ήταν αφόρητη, έπρεπε να κάνουμε κάτι. Είχαμε το υψηλότερο ποσοστό από όλους τους άλλους δήμους όσον αφορά τις αναρρωτικές άδειες και αυτό ήταν ένας τρόπος για να κάνουμε μια οριστική προσέγγιση στο θέμα. Η Σουηδία χρειάζεται 130 000 νοσηλευτές, πραγματικά δεν ξέρω πού θα τους βρούμε εάν το επάγγελμα σημαίνει χαμηλά ημερομίσθια και ένα τρομερό εργασιακό περιβάλλον» αναρωτιέται ο Jonas Α.Ζ πρόεδρος του Δ.Σ. για την αγορά εργασίας και την εκπαίδευσης ενηλίκων.Έτσι ξεκίνησαν στο Γκετεμπόργκ το 2016 στο γηροκομείο Svartedalen το 6ωρο με πλήρη μισθό, πειραματικά για 18 μήνες.
Το 18μηνο έληξε τον Ιούνιο που μας πέρασε και τώρα βγαίνουν τα συμπεράσματα.
Παράλληλα το Ινστιτούτο για την καταπολέμηση του Στρες ξεκίνησε την δική του έρευνα. Σε αυτήν συμμετείχαν 324 εργαζόμενοι διαφόρων επαγγελμάτων στην εκπαίδευση, στην Υγεία και στην φροντίδα των γερόντων που δούλεψαν 6ωρο με πλήρη μισθό για 18 μήνες. Παράλληλα συμμετείχαν άλλοι 226 στον ίδιους τόπους δουλειάς που δούλευαν 8ωρο. Η έρευνα είχε 3 τομείς παρακολούθησης. Τον ύπνο, το άγχος και την υπερένταση των εργαζομένων.
Καλύτερη υγεία
Τα συμπεράσματα και των δύο Ερευνών συγκλίνουν. Όσοι δούλευαν 6ωρο ήταν πιο ήρεμοι, κοιμούνταν καλύτερα και περισσότερες ώρες και άρα είχαν περισσότερο χρόνο ανάκτησης δυνάμεων σωματικών και ψυχικών, ήταν πιο ξεκούραστοι. Οι απουσίες λόγω ψυχικής και σωματικής φθοράς είχαν μειωθεί. Οι 226 συνέχισαν να έχουν τα ίδια συμπτώματα κούρασης και άγχους όπως και πριν.Στην περίπτωση του Δήμου Γκετεμπόργκ το 6ωρο με πλήρη μισθό κόστισε 1 εκατομμύριο ευρώ παραπάνω το 18μηνο. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι οι 500.000 ανακτήθηκαν από την μείωση των αναρρωτικών αδειών.
«Είναι αλήθεια ότι η μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς απώλεια μισθού θα σημαίνει αύξηση του κόστους για τον εργοδότη, αλλά η μείωση του στρες και της κούρασης σημαίνει επίσης μειωμένα προβλήματα και τραυματισμούς στον χώρο εργασίας και μπορεί έτσι να μειωθεί το κόστος με την πάροδο του χρόνου» δηλώνει η επικεφαλής της έρευνας Helena Schiller.
Τι λένε τα κόμματα και οι κοινωνικοί εταίροι
Ο Σύνδεσμος Εργοδοτών δεν θέλει να ακούσει κουβέντα για το 6ωρο. Η μεγάλη πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου είναι ενάντια στην εφαρμογή του 6ώρου. Οι Συνομοσπονδίες των Εργαζομένων δεν έχουν δείξει μεγάλο ενδιαφέρον. Οι Συντηρητικοί, οι Φιλελεύθεροι και οι Χριστιανοδημοκράτες είναι αντίθετοι στο εξάωρο με το επιχείρημα πως έτσι απαιτείται περισσότερο προσωπικό σε τομείς όπως στην φροντίδα των ηλικιωμένων και στην προσχολική αγωγή. Οι Συντηρητικοί επιπρόσθετα δεν βλέπουν καμία σύνδεση μεταξύ ενός καλού περιβάλλοντος εργασίας και μια μικρότερης εργάσιμης ημέρας, αλλά θέλουν να ωθήσουν περισσότερα άτομα να εργαστούν περισσότερο. Ένα άλλο επιχείρημα των δεξιών κομμάτων είναι ότι η προσπάθεια αυτή είναι πολύ ακριβή και ότι ήδη λείπει προσωπικό στις σχετικές επαγγελματικές ομάδες. Οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν μια παρόμοια γραμμή, με το επιχείρημα ότι μια ημέρα εργασίας έξι ωρών είναι πάρα πολύ ακριβή για τους φορολογούμενους προσθέτοντας πως αυτή η συμφωνία είναι ένα θέμα για τους κοινωνικούς εταίρους, όχι για πολιτικούς. Οι Πράσινοι είναι υπέρ για το μέλλον και το Αριστερό κόμμα είναι υπέρ αλλά με αύξηση της δημοτικής φορολογίας!Το κομμουνιστικό κόμμα είναι υπέρ του 6ωρου για όλους τους εργαζόμενους χωρίς εργασιακές υποχωρήσεις συμπληρώνοντας με νόημα ότι καμία κατάκτηση δεν είναι μόνιμη στον καπιταλισμό.
Και στον ιδιωτικό τομέα
Και πάνω στην συζήτηση για τον δημόσιο τομέα και τους φορολογούμενους εμφανίζεται η Διευθύντρια ενός τουριστικού γραφείου στο τουριστικό νησί Γκότλαντ της Σουηδίας και δηλώνει πως και στον ιδιωτικό τομέα μπορεί να ισχύσει το 6ωρο με καλύτερα παραγωγικά αποτελέσματα.“Είναι σχεδόν αδύνατο να είναι κάποιος δημιουργικός οκτώ ώρες. Είναι σαν να είσαι σε συνεχή ζωντανή μετάδοση, όταν πρόκειται για τα δημιουργικά επαγγέλματα. Νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε φρέσκοι στο κεφάλι μας έξι ώρες την ημέρα. Έχεις την ενέργεια του 100% στις 6 ώρες που εργάζεσαι, αντί για 80% σε 8 ώρες”. “Η νέα τεχνολογία και ένας καλύτερος καταμερισμός εργασίας μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα” συνεχίζει. “Είχαμε το καλύτερο τρίμηνο στην ιστορία του γραφείου από το 1998 και πιο ευχαριστημένους πελάτες. Μειώσαμε τα διαλλείματα και τις συναντήσεις και βρήκαμε τρόπο επικοινωνίας για αύξηση της συλλογικής συνείδησης και της προσήλωσης στην δουλειά. Έχουμε περισσότερο χρόνο για αναψυχή και άσκηση και για τα παιδιά μας. Αυτό αυξάνει την παραγωγικότητα. Πολλές φορές βρίσκεις λύσεις ακόμη και εκτός ωραρίου σε μια δημιουργική δουλειά. Ανοίγεις το κομπιούτερ και τις καταγράφεις χωρις στρες. Έπρεπε να το κάνουμε νωρίτερα”, μας λέει η κ. Bendelin που φυσικά είναι ειλικρινής αλλά αποτελεί εξαίρεση στους Εργοδότες.
Η μείωση της εργάσιμης ημέρας είχε ξεκινήσει από την δεκαετία του 30 , ίσως και νωρίτερα, στην Σοβ. Ένωση.
Η υπόλοιπη ανθρωπότητα αν δεν είχε την αλυσίδα του καπιταλισμού δεμένη στο πόδι της θα μπορούσε να το κάνει νωρίτερα όπως θάθελε η κ. Bendelin. Το πρόβλημα είναι ο καπιταλισμός επομένως και η απαλλαγή του ανθρώπου απο αυτόν. Κάλλιο αργά παρά ποτέ.
________________________________________________________________________________________________
Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην