H νέα οικονομία «ανάπτυξης» στη ΝΔΤ

ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

 

 

​​

Ελάχιστοι πια αμφιβάλλουν για τις δομικές αλλαγές που συντελούνται στη Νέα Διεθνή Τάξη (ΝΔΤ) της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Δεν αναφέρομαι βέβαια στις αλλαγές που συνδέονται με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, όπως υποστηρίζουν Παλαιολιθικές Μαρξιστικές απόψεις. Στην πραγματικότητα, η χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία λειτούργησε απλά ως καταλύτης για τη σημερινή οικονομική καταστροφή στην οποία οδηγήθηκαν λαοί όπως ο Ελληνικός, ήταν μόνο ένα σύμπτωμα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Ούτε φυσικά εννοώ τις ριζικές αλλαγές που υποτίθεται φέρνει η «χρηματιστικοποίηση» (financialisation) της οικονομίας που δήθεν αποτελεί νέα ιστορική περίοδο στην εξέλιξη του καπιταλισμού, ενώ η παγκοσμιοποίηση αποτελεί απλά “ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό” της ιστορικής περιόδου της χρηματιστικοποίησης! Και αυτό, διότι παρόμοιες βαθυστόχαστες και εντελώς αποπροσανατολιστικές Μαρξίζουσες προσεγγίσεις θεμελιώνονται σε μια άκρως διαστρεβλωμένη αντίληψη της σημερινής πραγματικότητας που αγνοεί το κυρίαρχο φαινόμενο της εποχής μας: τη δημιουργία και, στη συνέχεια, την κυριάρχηση των υπερεθνικών επιχειρήσεων και συνακόλουθα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης που συνιστά την οικονομική διάσταση της ΝΔΤ.

Ούτε όμως αναφέρομαι στις διάφορες οικολογικές προσεγγίσεις, όπως η σχετικά νεόκοπη προσέγγιση της από-ανάπτυξης, σύμφωνα με τις οποίες είναι η σπάνις των πόρων (και ειδικά των ενεργειακών πόρων) που έμμεσα δημιούργησε την κρίση, με βάση τον συλλογισμό πως η ανάπτυξη-για-την–ανάπτυξη είναι μη βιώσιμη, διότι ξεπερνάει τα όρια της βιόσφαιρας. Όμως, στην πραγματικότητα, το επιχείρημα της σπάνεως των πόρων έχει ξεπεραστεί από τα νέα καταναλωτικά πρότυπα που επιβάλλει η παγκοσμιοποίηση, τα οποία δεν στηρίζονται πλέον σε μια ενιαία «οικονομία ανάπτυξης» που θεμελιώνεται σε μια μαζική καταναλωτική κοινωνία, όπως πριν. Αντίθετα, μια νέα οικονομία «ανάπτυξης» αναδύεται στη ΝΔΤ που στηρίζεται στην ανάπτυξη για τους λίγους και την από-ανάπτυξη για τους πολλούς και θεμελιώνεται σε μια δυαδική καταναλωτική κοινωνία:

• την τυπική καταναλωτική κοινωνία, η οποία όμως τώρα καλύπτει τις ανάγκες (που βασικά δημιουργεί η ίδια η καταναλωτική κοινωνία!) μιας μειονότητας του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή, των προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων που επωφελούνται από την παγκοσμιοποίηση, είτε βρίσκονται στον παλιό «Βορρά» είτε στον παλιό «Νότο» και

• την αναδυόμενη νέα «καταναλωτική κοινωνία επιβίωσης» που καλύπτει τις ανάγκες (κυρίως τις βασικές) του υπόλοιπου πληθυσμού, ο οποίος είναι καταδικασμένος σε μόνιμη ανεργία, ή σε χαμηλόμισθες δουλειές και συντάξεις επιβίωσης, σε συμβόλαια «μηδενικών ωρών εργασίας» και σε μερική ή περιστασιακή απασχόληση.

Με άλλα λόγια, ένα είδος «από-ανάπτυξης» ήδη τίθεται σε εφαρμογή από την Υπερεθνική Ελίτ (βασικά την «Ομάδα των 7») που διαχειρίζεται την ΝΔΤ. Φυσικά, η συστημική αυτή από-ανάπτυξη είναι διαστρεβλωμένη αφού έχει αποβάλλει τα ξένα (για το σύστημα) στοιχεία του διαμοιρασμού, της συνεργασίας, κ.λπ. που τόνιζε η θεωρία της από-ανάπτυξης. Όμως, το τελικό οικολογικό αποτέλεσμα είναι το ίδιο αφού η νέα οικονομία «ανάπτυξης» πετυχαίνει τον στόχο της μείωσης της πίεσης πάνω στους παραγωγικούς πόρους, χωρίς να καταργεί την «οικονομία ανάπτυξης», όπως απαιτούσαν οι οικολογικές προσεγγίσεις. Φυσικά, την «επιτυχία» αυτή την πληρώνουν τα κατώτερα λαϊκά στρώματα, τα θύματα της παγκοσμιοποίησης....

Έτσι, η συζήτηση περί από-ανάπτυξης δεν είναι μόνο άσχετη με τη σημερινή πραγματικότητα αλλά και αποπροσανατολιστική, ειδικά για τα θύματα της παγκοσμιοποίησης, αφού, έστω έμμεσα, δικαιώνει τις διάφορες πολιτικές λιτότητας που επιβάλλει η ΝΔΤ της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Μολονότι βέβαια οι ιδεολόγοι της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης δεν τολμούν να δικαιολογήσουν τις πολιτικές λιτότητας στη βάση μιας οικολογικής ορθολογικότητας, εντούτοις, πολλοί άνθρωποι στη μεσαία τάξη που ανησυχούν για την οικολογική κρίση (αφού φυσικά έχουν ήδη λύσει τα δικά τους βιοτικά προβλήματα, δεδομένου ότι ανήκουν στους ευνοούμενους της παγκοσμιοποίησης) σίγουρα θα έβρισκαν την ανατέλλουσα νέα οικονομία «ανάπτυξης» οφέλιμη, με βάση το οικολογικό αυτό «άλλοθι». Πράγμα που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένας πρόσθετος λόγος που θα τους έπειθε να ψηφίσουν τα κόμματα που στηρίζουν τις διάφορες κοινοβουλευτικές χούντες στη ΝΔΤ. Η «ανάπτυξη» άλλωστε που υπόσχεται και η δική μας Κοινοβουλευτική Χούντα είναι αυτή ακριβώς που περιέγραψα παραπάνω.

​​

Ωστόσο, δεν είναι μόνο τα «όρια στην ανάπτυξη», ή, αντίστοιχα, οι προσεγγίσεις για την από-ανάπτυξη καθεαυτές, οι οποίες γίνονται «ξένες», αν όχι αποπροσανατολιστικές, στη ΝΔΤ. Οι μεταβατικές τους στρατηγικές, οι οποίες ξεκινούσαν από το τοπικό επίπεδο για να οικοδομήσουν μια εναλλακτική οικολογική κοινωνία (ή στην περίπτωση της προσέγγισης της «Περιεκτικής Δημοκρατίας», μια οικολογική δημοκρατία) έχουν επίσης γίνει ασύμβατες με τη σημερινή πραγματικότητα. Η ριζική αποκέντρωση μέσα στο θεσμικό πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς ―είτε αυτή πραγματώνεται μέσω των «οικο-χωριών», είτε μέσω των «αστικών χωριών», είτε ακόμη και μέσα από τοπικές «Περιεκτικές Δημοκρατίες εν δράσει»― είναι αδύνατη σήμερα. Ο «οικονομικός τοπικισμός», δηλαδή η αλλαγή των σχέσεων παραγωγής μέσα από την δημιουργία αυτάρκων ή ακόμη και αυτό-δύναμων κοινοτήτων, είναι αδύνατος όσο οι υπερεθνικές επιχειρήσεις, καθώς και οι θυγατρικές και τα υποκαταστήματα τους εξαπλώνονται σε κάθε κοινότητα των χωρών που είναι ενσωματωμένες στη ΝΔΤ. Όταν, δηλαδή, η οικονομική αυτοδυναμία δεν είναι δυνατή σήμερα ακόμα και στο εθνικό επίπεδο, εάν προηγουμένως δεν έχει κατακτηθεί η εθνική και οικονομική κυριαρχία, μπορεί ο καθένας να φανταστεί πόσο εφικτή θα ήταν μια παρόμοια αυτοδυναμία στο τοπικό επίπεδο ―εκτός βέβαια αν μιλούμε για αυτοδυναμία τύπου Ροβινσώνα Κρούσου...

Το αναπόφευκτο συμπέρασμα είναι ότι οι ριζικές αλλαγές στις πολιτικές και οικονομικές δομές των χωρών που είναι ενσωματωμένες στη ΝΔΤ της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης σηματοδοτούν την ανάγκη για μια θεμελιακή μετατόπιση της στρατηγικής που έχει στόχο τη ριζική κοινωνική αλλαγή. Και αυτό, διότι σήμερα δεν υπάρχει ακόμη και ο ελάχιστος βαθμός εθνικού και οικονομικού αυτό-καθορισμού που είναι αναγκαίος για τη δημιουργία «λαϊκών βάσεων πολιτικής και οικονομικής εξουσίας», είτε στο τοπικό, είτε ακόμη και στο εθνικό επίπεδο. Είναι δηλαδή φανερό ότι η Κοινωνική Πάλη στην εποχή της  παγκοσμιοποίησης δεν μπορεί παρά να έχει πρώτιστο στόχο την επανα-δημιουργία αυτού του ελάχιστου βαθμού εθνικού και οικονομικού αυτό-καθορισμού (δηλ. της εθνικής και οικονομικής κυριαρχίας) ως βασικής προϋπόθεσης για την οποιαδήποτε ριζική (συστημική) αλλαγή.​

​

Πηγή: http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/greek/grE/gre2014/2014_08_24.html 

Αρχείο Τάκη Φωτόπουλου: http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/ 

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί η Τρόικα ενδιαφέρεται για τη γη και τα ακίνητα;

Η υφαρπαγή γης και ακινήτων στην Ελλάδα των Μνημονίων

 του Κωστή Χατζημιχάλη

Τα Mνημόνια και η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που μας έχουν επιβληθεί κρατούν ψηλά στην επικαιρότητα το ξεπούλημα της δημόσιας γης και των ακινήτων, ως λύση στο δημόσιο χρέος. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Τρόικας, στην Ελλάδα υπάρχει «καθυστερημένη κινητικότητα» των αξιών γης σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη και απαιτείται «ομαλοποίηση» της «ελληνικής εξαίρεσης». Να ακολουθήσει δηλαδή η γη και τα ακίνητα αυτό που έχει γίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη: συγκεντροποίηση της γης και περιορισμός της μικροϊδιοκτησίας, ένας «αναγκαστικός καπιταλιστικός εκσυγχρονισμός», κατά τους μνημονιακούς.
Είμαστε λοιπόν μάρτυρες μιας πρωτοφανούς επίθεσης σε πολλά επίπεδα, επίδικο της οποίας είναι μια από τις κατεξοχήν εκφάνσεις των κοινών, η γη και, σε ένα άλλο επίπεδο, το κτιριακό απόθεμα, κυρίως δημόσια κτίρια, εμπορικά ακίνητα και κατοικίες. Κατακτήσεις γενεών, υλικές, θεσμικές αλλά και συμβολικές, χάνονται σε λίγο χρόνο, μέσω της υφαρπαγής της γης, της δημόσιας περιουσίας και της μικροϊδιοκτησίας.

Η κούρσα επενδύσεων σε γη στον παγκόσμιο Νότο

Οι πόλεις, ως γη, ακίνητα και υποδομές, ήταν πάντα υποδοχείς επενδύσεων πλεονάζοντος κεφαλαίου και μέσω της αστικοποίησης βασικός πυλώνας στις διαδικασίες συσσώρευσης κεφαλαίου. Η πτώση του μέσου ποσοστού κέρδους στις βιομηχανικές επενδύσεις στον παγκόσμιο Βορρά και η δημιουργία νέων χρηματιστηριακών προϊόντων οδήγησε, μετά τη δεκαετία του 1990 και κυρίως μετά το 2000, σε μια κούρσα επενδύσεων σε γη στον παγκόσμιο Νότο μέσω υφαρπαγής και σε εκτεταμένο real estate παντού. Τα νέα άυλα προϊόντα που δημιουργήθηκαν επιτρέπουν από τη μια ενυπόθηκο δανεισμό και από την άλλη δανεισμό και πωλήσεις με βάση μελλοντικά έσοδα μέσω τιτλοποιήσεων. Τη δημιουργία, με άλλα λόγια, πλασματικών αξιών και πλασματικού κεφαλαίου. Αυτές οι χρηματικές καινοτομίες εφαρμόστηκαν πρώτα στις ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1980 και δεν περιορίστηκαν μόνο στους «μεγάλους» παίκτες, αλλά διαχύθηκαν στα μεσοαστικά και στα εργατικά στρώματα με επισφαλή εισοδήματα. Αποτέλεσμα, η αδυναμία αποπληρωμής των δανείων, η απότομη κάμψη της ζήτησης, η υπερχρέωση των νοικοκυριών και των εργολάβων. Η αλληλεξάρτηση των περιφερειακών με τις κεντρικές τράπεζες, αλλά και πιστωτικών ιδρυμάτων και επενδυτικών χαρτοφυλακίων εντός και εκτός των ΗΠΑ, δεν άργησε να μεταφέρει την κρίση και στην Ευρώπη, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Για πολύ καιρό η διαδικασία αυτή δεν προσέλκυε το αναλυτικό ενδιαφέρον και κυρίως δεν προβλημάτιζε πολιτικά την Αριστερά στον παγκόσμιο Βορρά. Η φούσκα των ακινήτων στις ΗΠΑ το 2007-8, η χρηματοπιστωτική κρίση που ενεργοποίησε με τα εκατομμύρια αστέγων και άνεργων και στη συνέχεια η διασπορά της παγκοσμίως, φώτισε ξανά τη σημασία της γης, των ακινήτων και της γαιοπροσόδου. Η κρίση των ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ και η μεταφορά της μέσω των νέων χρηματιστικών προϊόντων σε όλο τον κόσμο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εφαρμογή της έννοιας του «τοπικο-παγκόσμιου» (glocalisation): άμεση σύνδεση τοπικών χαρακτηριστικών, στην περίπτωσή μας η ίδια η γη, με τις παγκόσμιες τάσεις-ροές και αντίστροφα. Και για την Αριστερά υπογράμμισε τη σημασία της κατανόησης των διαδικασιών αστικοποίησης με τις διαδικασίες συσσώρευσης κεφαλαίου και με τους καθημερινούς αγώνες στη πόλη. Η γη, ο χώρος και ειδικά οι πόλεις δεν αποτελούν κάποιο εξωτερικό περιβάλλον», μια δευτερεύουσα αντίθεση στην υπόθεση της ριζικής κοινωνικής αλλαγής. Αποτελούν κρίσιμες κοινωνικές σχέσεις και οι αντιφάσεις που παράγουν οδηγούν σε κοινωνικές συγκρούσεις με απρόβλεπτες συνέπειες.
Αλλά γιατί έχουν σήμερα τόση σημασία η γη και τα ακίνητα για την Τρόικα; Πέρα από την προφανή απάντηση κάλυψης του δημόσιου χρέους υπάρχουν, κατά τη γνώμη μου, δυο ακόμη γενικότερες συνθήκες. Η πρώτη αφορά τις διεθνείς τάσεις και η δεύτερη τις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Ας τις δούμε σύντομα.
Η παγκόσμια σκηνή: κερδοσκοπικές επενδύσεις σε γη και ακίνητα
Στην Ελλάδα, η συγκυρία της κρίσης και το ειδικό καθεστώς των Μνημονίων συμπίπτει, δυστυχώς, με τη νέα παγκόσμια τάση επενδύσεων κερδοσκοπικών κεφαλαίων στη γη και σε ακίνητα. Από στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας αλλά και προοδευτικών πρωτοβουλιών όπως το Land Deal Politics Initiative (www.iss.nl/Ldpi), προκύπτει ότι μετά το 2007 κεφάλαια κάθε είδους (ιδιωτικά, κρατικά, hedge funds, venture capital) εισέρχονται μαζικά στην αγορά γης και στο real estate, αναζητώντας εκτάσεις, εμπορικά ακίνητα και προνομιακές θέσεις για υψηλών προδιαγραφών κατοικίες που μελλοντικά θα είναι σπάνιες, δηλαδή αναζητώντας μονοπωλιακή γαιοπρόσοδο. Ενώ παλαιότερα οι σίγουρες επενδύσεις ήταν σε μετοχές κερδοφόρων μεγάλων βιομηχανιών, σήμερα αναζητούν καταφύγιο στη γη και στα ακίνητα. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, στο διάστημα 2007-2012 (δεν υπάρχουν πιο πρόσφατα στοιχεία) από το σύνολο των παγκόσμιων επενδύσεων κεφαλαίων λίγο πάνω από τις μισές κατευθύνονται στη γη και σε ακίνητα. Στη γη κατευθύνονται σε περιοχές όπως η Αφρική, η Λατινική Αμερική αλλά και η Ευρώπη, κυρίως στις πρώην χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Στον τομέα των ακίνητων οι επενδύσεις κατευθύνονται σε ώριμες αγορές, π.χ. Λονδίνο, Παρίσι, Νέα Υόρκη και στις λεγόμενες αναδυόμενες, όπως οι πόλεις των Εμιράτων του Περσικού Κόλπου, οι παράκτιες πόλεις της Κίνας, οι μεγαλουπόλεις της Ινδίας και της Λατινικής Αμερικής. Οι περισσότερες χώρες-στόχοι είναι διψασμένες για επενδύσεις κάθε είδους, και η γη τους ήταν ένας αναξιοποίητος πόρος εδώ και δεκαετίες. Σε αυτό συμβάλλουν πέντε σύγχρονες παγκόσμιες τάσεις.
Πρώτον, η εκτιμωμένη παγκόσμια διατροφική ανασφάλεια και η άνοδος των τιμών των τροφίμων που έχει προκαλέσει εκτεταμένες επενδύσεις σε μεγάλες εκτάσεις για μελλοντική παραγωγή τροφής.
Δεύτερον, η παγκόσμια ενεργειακή ανασφάλεια και η αναζήτηση σπάνιων μεταλλευμάτων που έχει οδηγήσει από τη μια πλευρά σε εξορυκτική φρενίτιδα σε στεριά και θάλασσα, και από την άλλη στην αναζήτηση μεγάλων εκτάσεων για εγκατάσταση ΑΠΕ (ανεμογεννητριών και ηλιακών συλλεκτών) κοντά σε μεγάλους καταναλωτές, καθώς και εκτάσεων για καλλιέργεια βιοκαύσιμων, διαδικασίες γνωστές και ως «πράσινη υφαρπαγή» (green grabbing).
Τρίτον, η αναζήτηση μεγάλων εκτάσεων για ειδικού τύπου mega-projects, όπως αναπτυξιακοί διάδρομοι κάθε είδους, από τρένα μεγάλης ταχύτητας μέχρι αγωγούς πετρελαίου, νέα μεγάλα λιμάνια για κοντέινερ, εκτάσεις για ειδικές οικονομικές ζώνες και φυσικά μεγάλης κλίμακας real estate στις πόλεις. Στην κατηγορία αυτή μπορεί να ενταχθεί και η δημιουργία μεγάλων, ολοκληρωμένων τουριστικών μονάδων με παραθεριστικό real estate, γκολφ.
Η τέταρτη εξέλιξη, που αποτελεί την προϋπόθεση για να κινητοποιηθούν οι προηγούμενες τάσεις, είναι η δημιουργία νέων χρηματοπιστωτικών εργαλείων από τις επενδυτικές τράπεζες, ικανών να περιορίζουν το ρίσκο των επενδύσεων.
Τέλος, οι αναδυόμενες παγκόσμιες ρυθμίσεις, κανόνες και κίνητρα που παρέχονται από τη διεθνή κοινότητα (κυρίως την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ), για να προβαίνουν οι κερδοσκόποι σε παρόμοιες επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε γη, δεδομένων των μεγάλων διαφορών στα καθεστώτα ιδιοκτησίας και φορολογίας της γης.
Ελληνικές ιδιαιτερότητες: ποιοτικά χαρακτηριστικά, ένταξη στην ΕΕ, μεγάλη κρατική ιδιοκτησία και Μνημόνια
Αν τα παραπάνω σας φαίνονται οικεία, είναι γιατί τα έχουμε δει να συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μας – κι αυτό μας οδηγεί στις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Από τις Σκουριές της Χαλκιδικής, την ΑΟΖ σε Ιόνιο και Αιγαίο και το αεροδρόμιο του Ελληνικού μέχρι τη Στοά Μοδιάνο στη Θεσσαλονίκη, τη Μονή Τοπλού στη Σητεία, τους αγωγούς φυσικού αερίου, τα εκατοντάδες φωτοβολταϊκά πάρκα σε όλη την Ελλάδα και τις ανεμογεννήτριες στα νησιά – όλα αυτά είναι μερικές ενδείξεις της εφαρμογής των παγκόσμιων τάσεων, οι οποίες διευκολύνονται, αν όχι επιβάλλονται, από το ειδικό καθεστώς των Μνημονίων. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι τεράστιες εκτάσεις που διαθέτουν άλλες περιοχές και το ενδιαφέρον για την υφαρπαγή της γης και των ακινήτων οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους.
Πρώτον, στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της γης και των ακινήτων. Το σύνολο της ελληνικής επικράτειας αποτελεί μια οιονεί μονοπωλιακή θέση ως προς τα γεωπολιτικά δεδομένα και τη φυσική εγγύτητα στις ευρωπαϊκές αγορές· άρα, ο κάτοχος ή εκείνος που την ελέγχει απολαμβάνει ένα είδος μονοπωλιακής γαιοπροσόδου. Οι μεγάλοι ιδιοκτήτες γης και ακινήτων στην Ελλάδα είναι το κράτος, οι δήμοι, η Εκκλησία και τα μοναστήρια: αυτοί θα αποτελέσουν τους πρώτους στόχους της υφαρπαγής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο στρατός με μεγάλες ιδιοκτησίες, οι οργανισμοί κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΟΣΕ κλπ) και τα ΝΠΔΔ (πανεπιστήμια, νοσοκομεία). Μια απλή ανάγνωση του εφαρμοστικού νόμου και η διεθνής εμπειρία τιτλοποίησης γης και ακινήτων που θα εφαρμόσει το ΤΑΙΠΕΔ, φτάνει για να καταλάβουμε τι μας περιμένει.
Αυτοί είναι οι λόγοι που θέλουν οι Κινέζοι τα λιμάνια και τα αεροδρόμια· Ρώσοι και Τσετσένοι τους αναπτυξιακούς διαδρόμους για να περάσουν οι αγωγοί πετρελαίου και υγραερίου· Ισπανοί, Δανοί και Γερμανοί μεγάλες εκτάσεις για την εγκατάσταση πάρκων με ΑΠΕ για παραγωγή ηλεκτρισμού και μεταφορά του στη Μεσευρώπη· Γάλλοι, Ολλανδοί και Γερμανοί παραγωγική γη για ειδικές βιολογικές καλλιέργειες· Καναδοί, Ρώσοι και άλλα διεθνή κονσόρτια διεκδικούν το υπέδαφος, κυρίως για χρυσό και φυσικό αέριο· και, τέλος, επενδυτές κάθε είδους και εθνικότητας (ανάμεσα τους και ελληνικές τράπεζες και ιδιώτες) ενδιαφέρονται για εμπορικά και «ειδικού σκοπού» ακίνητα.
Μια ειδική ομάδα χαρακτηριστικών γης στην Ελλάδα αφορά τα ιστορικά μνημεία, το τοπίο, το μεγάλο μήκος ακτών και νησιών, τον σχετικά υψηλό δείκτη φυσικής αξίας και τέλος τη φήμη της ως μεσογειακού προορισμού που διατηρεί αυθεντικότητα και δεν έχει υποστεί τις μη αναστρέψιμες καταστροφές αντίστοιχων προορισμών στην Ισπανία και Ιταλία. Αυτά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά έχουν προσελκύσει μεγάλες τουριστικές επενδύσεις και real estate παραθεριστικών κατοικιών, οι οποίες αναζητούν άθικτες παραθαλάσσιες εκτάσεις κοντά στις πλούσιες χώρες της Ε.Ε. και τη Ρωσία.
Ο δεύτερος λόγος είναι πολιτικός και κοινωνικός, με τρεις αιχμές: το ότι τα ελληνικά εδάφη βρίσκονται εντός Ε.Ε./ευρωζώνης, το μέγεθος της κρατικής περιουσίας και το ειδικό καθεστώς των Μνημονίων που έχει επιβληθεί από το 2010. Αυτό δίνει στα ελληνικά εδάφη μια θεσμική ιδιαιτερότητα, θεωρητικά ελκυστική σε επενδύσεις, η οποία συνίσταται στη συστηματική εξασθένιση της πολιτικής ανεξαρτησίας, στην υποβάθμιση της δημοκρατίας και στην κατάργηση της συνταγματικής τάξης. Επειδή οι μεγάλοι ιδιοκτήτες γης και ακινήτων στην Ελλάδα είναι το κράτος και οργανισμοί που εποπτεύονται από αυτό, οι θεσμικές και αντισυνταγματικές εκτροπές είναι απαραίτητες για την είσοδο αυτών των ακινήτων στη αγορά, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί το ίδιο εύκολα με τις ιδιωτικές περιουσίες. Εδώ, νομίζω, έχει σημασία η πιθανή έναρξη των πλειστηριασμών κατοικιών: εκτός από την κοινωνική αναταραχή που θα προκαλέσει και τις έντονες αντιδράσεις των ελληνικών τραπεζών (για τα οποία η Τρόικα αδιαφορεί), θα προκαλέσει άμεση κατάρρευση των τιμών στην αγορά ακινήτων, άρα και των δημόσιων ή των ΝΠΔΔ, δημιουργώντας μεγάλες ευκαιρίες σε εκείνους που περιμένουν να τα υφαρπάξουν. Γιατί οι μελλοντικοί επενδυτές δεν ενδιαφέρονται για τις χιλιάδες μικροϊδιοκτησίες που θα χαθούν, αλλά: α) για τις μεγάλες δημόσιες εκτάσεις και τα μεγάλα ακίνητα του δημοσίου, των ΝΠΠΔ και των οργανισμών κοινής ωφέλειας, τα οποία θα χάσουν σημαντικό τμήμα της αξίας τους και β) για την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων επειδή οι περισσότεροι στόχοι περιλαμβάνουν σημαντικά τμήματα ακίνητης περιουσίας (ΟΣΕ, λιμάνια, αεροδρόμια κ.ά.).
Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκονται και οι αλλαγές που προτείνονται στη φορολογία των ακινήτων, της αγροτικής γης και των εκτός σχεδίου ιδιοκτησιών. Αν υλοποιηθούν οι εξαγγελίες, είναι πιθανό να έχουμε στο μέλλον μαζικές πωλήσεις από μικροϊδιοκτήτες που θα αδυνατούν να πληρώσουν τους φόρους ακινήτων και των αγροτικών εκτάσεων που προέρχονται από κληρονομιές, με αποτέλεσμα την συγκεντροποίηση της ιδιοκτησίας της γης, και ως εκ τούτου και της γαιοπροσόδου σε όφελος εκείνων που έχουν σήμερα και αύριο ρευστό. Σε αυτό αποβλέπει ο ενιαίος φόρος ακινήτων και η σχεδιαζόμενη σημαντική μείωση του φόρου μεταβιβάσεων.
Τα παραπάνω έχουν μετατρέψει την Ελλάδα σε περιοχή που ισχύει ένα ιδιάζων «καθεστώς μόνιμης εξαίρεσης», όπως θα έλεγε ο Αγκάμπεν, ή μια «κατάτμηση σε ζώνες (zonage)», όπως γράφει ο Μπαντιού, αλλά αυτό δεν συμβαίνει χωρίς κοινωνικές αντιστάσεις. Αποτελούν πολιτικές συνθήκες οι οποίες, αλλάζοντας ή περιορίζοντας το θεσμικό πλαίσιο, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για την υφαρπαγή της γης. Οι παραπάνω θεσμικές εκτροπές, που αλλού θα απαιτούσαν στρατιωτική βία, στην Ελλάδα εφαρμόζονται με τη βία τις συστηματικής εξασθένισης των ρυθμιστικών μηχανισμών της δημοκρατίας. Οι πολίτες δεν βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με πολιτικούς εκπροσώπους κλασικού δημοκρατικού τύπου, αλλά, όπως γράφει ο Μπαντιού με ένα είδος τοπικής ψευτο-κρατικής κάλυψης των κυρίαρχων διαδικασιών καταλήστευσης» (Η Εποχή, 12.5.2013).
Θα τελειώσω παραφράζοντας τον Σ. Ζίζεκ. Παλιά η Αριστερά ήξερε τι να κάνει με τη γη και τα ακίνητα: περίμενε πότε θα έλθει στην εξουσία για να καταργήσει την ατομική ιδιοκτησία. Σήμερα δεν ξέρει ακόμη τι να κάνει, αλλά δεν μπορεί να περιμένει. Τουλάχιστον ας προσπαθήσει, ας προσπαθήσουμε, να σταματήσουμε με κάθε μέσο την υφαρπαγή που βιώνουμε, και κυρίως αυτή που επέρχεται.
Ο Κωστής Χατζημιχάλης είναι ομότιμος καθηγητής (Τμήμα Γεωγραφίας, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, hadjimichalis@hua.gr)
Το άρθρο αποτελεί περιληπτική απόδοση της παρέμβαση στην εκδήλωση «Ανοικτής Πόλης» με θέμα «Κόκκινα δάνεια και υφαρπαγή της μικροϊδιοκτησίας» (ομιλητές: Τόνια Κατερίνη, Κερασίνα Ραυτοπούλου, Κωστής Χατζημιχάλης, Γιώργος Μ. Χατζηστεργίου· συντονίστρια Ελένη Πορτάλιου), 16.9.2013

Διαβάστε περισσότερα

Ευαισθησία: προτέρημα ή ελάττωμα;

Φαίνεται παράδοξο, αλλά στη σημερινή εποχή υπάρχουν ακόμη ευαίσθητοι άνθρωποι, ευαίσθητοι ψυχικά και πνευματικά. Όμως το να είναι κάποιος ευαίσθητος είναι προτέρημα ή αντίθετα μεγάλο και δυσβάστακτο βάρος;

Με τον όρο 'ευαισθησία' δεν εννοούμε τη φυσική ή τη συγκινησιακή ευαισθησία, αλλά την ψυχική και πνευματική. Όλοι οι άνθρωποι άλλωστε, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, είναι ευαίσθητοι στο σωματικό ή τον συναισθηματικό πόνο. Αναφερόμαστε στους πραγματικά ευαίσθητους ανθρώπους που αντιλαμβάνονται τι γίνεται σήμερα στον κόσμο και η ψυχή τους γεμίζει από αγωνία και θλίψη.

Πράγματι, το να είναι κάποιος ευαίσθητος παραπάνω από το κανονικό φαίνεται σαν μεγάλο βάρος, όταν μάλιστα ζεις σ’ έναν δύσκολο και σκληρό κόσμο.

Απ’ την άλλη μεριά, όμως, η ευαισθησία είναι δύναμη. Δείχνει ότι το στοιχείο που μας κάνει ανθρώπους δεν έχει απονεκρωθεί, αλλά, αντίθετα, είναι ακόμη ενεργό και δραστήριο. Αυτή ακριβώς η εσωτερική δραστηριότητα χαρίζει στον ευαίσθητο άνθρωπο μερικά δώρα που τον καθιστούν μοναδικό.

Φυσικά υπάρχουν και μειονεκτήματα τα οποία μαθαίνει να ξεπερνάει, καθώς αποκτά καλύτερη αίσθηση του εαυτού του.

Το πρώτο από αυτά τα μειονεκτήματα είναι η κριτική που ασκεί ο ευαίσθητος άνθρωπος στον εαυτό του. Η Γουινόνα Ράινερ είπε κάποτε για την ίδια: «Ίσως είμαι πολύ ευαίσθητη για να ζήσω σε αυτό τον κόσμο». Αυτή είναι μια δήλωση που τη σκέπτονται συχνά όσοι έχουν υψηλότερο δείκτη ευαισθησίας από τους άλλους ανθρώπους.

Όμως, το να είναι κανείς ευαίσθητος δεν είναι μειονέκτημα. Αντίθετα υπάρχουν πολλά χαρίσματα που συνοδεύουν μια τέτοια φύση.

Τα πλεονεκτήματα της ευαισθησίας

1. Πλούτος αισθήσεων

Μια από τις μεγαλύτερες αρετές που έχει ο ευαίσθητος άνθρωπος είναι ο πλούτος των αισθήσεων. Αυτό το μεγαλύτερο αισθητήριο τον βοηθά να αντιλαμβάνεται περισσότερες λεπτομέρειες στο καθετί στη ζωή. Μπορεί να αντιληφθεί καλύτερα, για παράδειγμα, τις λεπτές διαφορές στα υφάσματα, στις γεύσεις των φαγητών, στις μελωδίες της μουσικής ή ακόμα και στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων και στις ομιλίες των ανθρώπων, στα αρώματα των λουλουδιών και στα χρώματα της φύσης. Όλα αυτά είναι πολύ πιο έντονα τονισμένα στους ευαίσθητους ανθρώπους.

2. Οι κρυμμένες πτυχές

Οι ευαίσθητοι άνθρωποι πιάνουν περισσότερα νοήματα στο λόγο από τους άλλους ανθρώπους και δεν τους ξεφεύγουν οι κρυμμένες πτυχές ενός ζητήματος. Αυτό τους βοηθά να είναι πιο προσεκτικοί στις αποφάσεις τους, να βλέπουν τις επιλογές που ανοίγονται μπροστά τους και να βρίσκουν περισσότερες πιθανές λύσεις. Τέτοιου είδους ικανότητες είναι πολύ χρήσιμες σε ανθρώπους που βρίσκονται σε θέσεις κλειδιά και χρειάζεται να βρουν άμεσα λύσεις σε θέματα που φαίνονται άλυτα.

3. Ευαισθησία στο συναίσθημα

Ο εσωτερικός πλούτος πολλών ανθρώπων μένει συχνά στην αφάνεια επειδή τις περισσότερες φορές δεν ξέρουν πώς να τον χειριστούν. Όμως οι ευαίσθητοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη επίγνωση του εσωτερικού τους κόσμου, και αυτό τους δίνει μεγάλο προβάδισμα όταν ασχολούνται με καλλιτεχνικά ή λόγια επαγγέλματα. Οι συγγραφείς, οι μουσικοί, οι ηθοποιοί ή άλλοι καλλιτέχνες και διανοούμενοι έχουν να κερδίσουν πολλά από μια τέτοια κατάσταση.

4. Δημιουργική ικανότητα

Η μεγάλη ευαισθησία συνοδεύεται συχνά από εσωστρέφεια. Αυτό συμπλέει με τη δημιουργική ικανότητα. Πράγματι, χρειάζεται μόνωση και εσωστρέφεια για να μπορέσει κάποιος να κυοφορήσει μια νέα ιδέα. Συχνά ακούμε για αξιόλογους ηθοποιούς ότι είναι ντροπαλοί, ενώ δίνουν την εντελώς αντίθετη εντύπωση. Διασημότητες όπως ο Έλτον Τζον, ο Ντέιβιντ Μπάουι και η Σιγκούρνι Γουίβερ, η Κέιτ Μος, ο Τζιμ Κάρεϊ και ο Μπραντ Πιτ έχουν χαρακτηριστεί ιδιαίτερα ντροπαλοί. Το δημιουργικό ταλέντο χρειάζεται το κατάλληλο εσωτερικό περιβάλλον για να αναπτυχθεί και οι άνθρωποι με ευαισθησία είναι βαθιά δημιουργικοί.

5. Μεγαλύτερη κατανόηση

Η μεγάλη ευαισθησία προς τα συναισθήματα των άλλων μπορεί να αποτελέσει μεγάλο προσόν  για τους καθηγητές και τους θεραπευτές, αλλά και για άτομα που έχουν να χειριστούν ή να διευθύνουν ανθρώπινο δυναμικό.

Τα πέντε βάρη που συνοδεύουν την ευαισθησία

1. Αισθηματική υπερδιέγερση 

Η μεγαλύτερη δυσκολία που έχει να αντιμετωπίσει ένας ευαίσθητος άνθρωπος είναι η έκθεσή του σε μεγάλο αριθμό συναισθημάτων. Το να δέχεται τόσες πληροφορίες από τον εσωτερικό και τον εξωτερικό κόσμο μαζί, μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση οδύνης, κόπωσης, άγχους και άλλων παρόμοιων αντιδράσεων. Για το λόγο αυτό οι ευαίσθητοι άνθρωποι πρέπει να δημιουργούν «πανοπλίες». Όταν οι εντυπώσεις από τον εξωτερικό κόσμο γίνονται πολύ σκληρές, αυτό που μπορεί να βοηθήσει είναι ένα είδος πανοπλίας που μπορεί να αποτελείται από διάφορα πράγματα. Μπορεί να είναι η αγάπη ενός παιδιού, ενός πολύ δικού μας ανθρώπου, αλλά και η αίσθηση ότι τίποτα δεν υπάρχει μόνο του, ξεκρέμαστο στη γη, και ότι όλοι έχουμε ένα είδος προστασίας που μας τυλίγει.

2. Επιρροή από τα αισθήματα των άλλων

Η επιρροή αυτή είναι πολύ έντονη στους ευαίσθητους ανθρώπους. Ακόμη και μια φωτογραφία που δείχνει πόνο ή δυστυχία μπορεί να τους κάνει να αισθανθούν ανάλογα συναισθήματα. Ο θυμός και η οργή, τους δημιουργούν άγχος και ακόμη και οι σκέψεις των άλλων ανθρώπων τους επηρεάζουν καθώς έχουν ανεπτυγμένη διορατική αντίληψη. Η πανοπλία που χρειάζεται εδώ θα πάρει χρόνο για να σχηματιστεί. Όσο μεγαλώνει όμως κανείς μαθαίνει καλύτερα πώς να αντιμετωπίζει τα αρνητικά αισθήματα των άλλων. Στα μικρά παιδιά, οι γονείς πρέπει να τα βοηθήσουν και να τους μάθουν πώς να προστατεύονται. Το σημαντικό εδώ είναι να έχουμε υπόψη μας ότι δεν πρέπει να αλλάξουμε τη φύση ενός παιδιού. Πρέπει να σεβαστούμε αυτό το δώρο που του έδωσε η φύση –που του δίνει έντονες καλλιτεχνικές ικανότητες και άλλα χαρίσματα– και να του δείξουμε πώς πρέπει να χειρίζεται τέτοιες καταστάσεις.

3. Ανάγκη προσωπικού χώρου και χρόνου

Η ανάγκη αυτή συχνά παραμελείται μέχρι να γίνει πολύ επιτακτική. Κι όμως, έχει μεγάλη σημασία για τα άτομα που είναι ευαίσθητα, και όχι μόνο, να απομονώνονται κατά διαστήματα, έτσι ώστε να «ξαναφορτίζουν» τις μπαταρίες τους. Έχουν ανάγκη να κρατάνε μια απόσταση από όλους και από όλα για λίγο καιρό, για να αποβάλλουν τη συναισθηματική ένταση που έχουν μαζέψει από τον εξωτερικό κόσμο. Αυτό βέβαια δεν είναι πάντα εφικτό και γι’ αυτό θα πρέπει να βρίσκουν τρόπους να συγκρατούν την ανάγκη τους αυτή, μέχρι να τους δοθεί η ευκαιρία να το κάνουν.

4. Τελειομανία 

Ένα αρνητικό χαρακτηριστικό της υπερευαισθησίας είναι η τελειομανία και αυτό είναι κάτι που πρέπει να καταπολεμήσει κανείς. Η υπερβολική σκέψη και ανάλυση μπορεί να οδηγήσουν στην υιοθέτηση μιας τελειοθηρικής συμπεριφοράς, αλλά και σε μια επικριτική στάση έναντι των αδυναμιών των άλλων. Υπάρχει το αίσθημα ότι οι «άλλοι» δεν είναι αρκετά σωστοί ή αρκετά ευαίσθητοι για να μας καταλάβουν και γι’ αυτό συχνά τους απορρίπτουμε χωρίς δεύτερη σκέψη.

5. Εκτός «εποχής»

Ζώντας σε μια κοινωνία που έχει χάσει κάθε αίσθημα ευαισθησίας και εσωτερικότητας, τα ευαίσθητα άτομα αισθάνονται έντονα την ανάγκη να γίνουν «φυσιολογικά» όπως όλοι οι άλλοι. Τίποτα όμως δεν εμποδίζει τον ευαίσθητο άνθρωπο να είναι εξωστρεφής και κοινωνικός και παράλληλα να διατηρεί μέσα του τα δώρα της ευαίσθητης φύσης του.

_________

  Πηγή : youmagazine.gr

Διαβάστε περισσότερα

Συντριβή μισθών και βιοτικού επιπέδου

Μισό σχεδόν εκατομμύριο μισθωτοί λαμβάνουν μισθούς που είναι κάτω από τα 600 ευρώ μεικτά, χωρίς δηλαδή να αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές που τους παρακρατούνται και ο αναλογών  φόρος.
Τη ραγδαία αυτή υποχώρηση των μισθών την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης και το συντριπτικό χτύπημα του εργατικού εισοδήματος από το κεφάλαιο και τις αστικές κυβερνήσεις επιβεβαιώνουν και τα επίσημα στοιχεία του ΙΚΑ (Δεκέμβρης 2013), που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα επίσημα στοιχεία του Ιδρύματος, όπως προκύπτουν από τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις και χωρίς, εννοείται, να πάρουμε υπόψη μας την ανασφάλιστη εργασία και τους πολύ χαμηλούς μισθούς που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι με τέτοιο καθεστώς, προκύπτει ότι 486.608 μισθωτοί ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ (από τα 1,6 εκατομμύρια μισθωτούς) είχαν τον περασμένο Δεκέμβρη μισθό από μερικές δεκάδες ευρώ μέχρι 600 ευρώ μεικτά.
Δηλαδή, το 30% των μισθωτών που ασφαλίζονται στο ΙΚΑ (τρεις στους δέκα) έχουν μηνιαίο εισόδημα κάτω ή στα όρια περίπου του κατώτερου μισθού ενός ανειδίκευτου εργάτη (586 ευρώ μεικτά). Ειδικότερα, ένας στους δέκα μισθωτούς έχει μηνιαίο εισόδημα κάτω από τα 150 ευρώ μεικτά, ενώ ένας στους τέσσερις μισθωτούς έχει μηνιαίο μεικτό μισθό κάτω από τα 550 ευρώ, που σημαίνει πως είναι κάτω και από τον κατώτερο μισθό που έχει επιβληθεί διά νόμου. Αναμφίβολα, στα μίζερα αυτά εισοδήματα των μισθωτών αντανακλώνται η εξάπλωση της μερικής απασχόλησης και της εκ περιτροπής εργασίας, αλλά και η γενικότερη συρρίκνωση συνολικά των μισθών προς τα κατώτερα όρια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το 2013 ένας – πλέον – στους τέσσερις μισθωτούς εργάζεται με μερική απασχόληση. Συγκεκριμένα, σε σύνολο 1,582 εκατομμυρίων μισθωτών οι 1.191.340 (75,30%) έχουν πλήρη απασχόληση και οι 390.740 (24,70%) εργάζονται με μερική απασχόληση, με μέρος τους να εργάζεται μόλις μία μέρα τη βδομάδα.

Οι μέσοι όροι δεν δείχνουν την εικόνα

Τη δραματική αυτή θέση στην οποία έχει περιέλθει ένα μεγάλο τμήμα της εργατικής τάξης μάλλον συσκοτίζουν, παρά φωτίζουν οι μέσοι όροι της στατιστικής, που δείχνουν ότι ο μέσος μηνιαίος μισθός διαμορφώθηκε στο τέλος του 2013 στα 1.030,35 ευρώ μεικτά, με τους άνδρες να έχουν μέσο μισθό τα 1.153,18 ευρώ και τις γυναίκες τα 893,55 ευρώ μεικτά.
Ετσι, ενώ ο μέσος μισθός διαμορφώνεται στα όρια των 1.000 ευρώ, την ίδια στιγμή 963.058 μισθωτοί, δηλαδή το 60% αυτών που εργάζονται, έχουν μισθούς κάτω των 1.100 ευρώ μεικτά και μέχρι μερικές δεκάδες ευρώ το μήνα. Πάντως, ακόμα και αν ανέβουμε την κλίμακα της μισθοδοσίας φαίνεται ότι μόνο ένα πολύ μικρό μέρος μισθωτών μπορεί να μιλά για μισθούς που με βάση το σημερινό κόστος ζωής μπορεί να καλύψει τις ανάγκες μιας οικογένειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πάνω από 2.300 ευρώ μεικτά (από τα οποία πρέπει να αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές και ο φόρος εισοδήματος) παίρνει μόλις το 10% των μισθωτών, το υπόλοιπο 90% βρίσκεται κάτω απ” αυτή τη μισθολογική κλίμακα, από το οποίο τα 2/3 παίρνουν κάτω και από τα 1.000 ευρώ.
Οι μέσοι όροι δεν μπορούν να αποδώσουν ούτε τη μισθολογική κατάσταση των εργαζομένων ορισμένων κατηγοριών, κλάδων και ειδικοτήτων. Ετσι, 56.718 εκπαιδευτικοί έχουν μέσο μισθό μόλις 707 ευρώ μεικτά, ενώ άλλοι 40.000 μισθωτοί, που εμφανίζονται στις καταστάσεις του ΙΚΑ ως βοηθητικό διδακτικό προσωπικό, έχουν μέσο μηνιαίο μισθό μόλις 528,63 ευρώ μεικτά. Αντίστοιχη είναι η θέση 120.000 ανειδίκευτων εργατών σε ορυχεία, κατασκευές, στη βιομηχανία και τις μεταφορές, που ο μέσος μισθός τους είναι μόλις 765,29 ευρώ μεικτά, δηλαδή στα όρια του κατώτερου μισθού που είχε διαμορφωθεί πριν την παρέμβαση της κυβέρνησης Παπαδήμου, η οποία με νόμο κατάργησε την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας το 2012. Ανάλογη είναι η κατάσταση ακόμα 120.000 μισθωτών που δηλώνονται ως οικιακοί βοηθοί και πλανόδιοι πωλητές, ο μέσος μισθός των οποίων είναι 674,78 ευρώ μεικτά.

Η νέα βάρδια

Οι πιο χαμηλοί μισθοί κυριαρχούν ταυτόχρονα και στις νεότερες ηλικίες, ως αποτέλεσμα και της μεγαλύτερης ευελιξίας στις μορφές και τους χρόνους απασχόλησης σε αυτές τις ηλικίες, αλλά και του ηλικιακού απαρτχάιντ που επιβλήθηκε στους νέους κάτω των 24 ετών, για τους οποίους με νόμο ο κατώτερος μισθός διαμορφώθηκε στα 511 ευρώ μεικτά. Ετσι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, οι 15.865 μισθωτοί ηλικίας από 15 έως 19 ετών εμφανίζονται με μέσο μισθό μόλις 271,93 ευρώ μεικτά, ενώ 120.000 μισθωτοί ηλικίας από 20 έως 24 ετών λαμβάνουν μέσο μισθό 489 ευρώ μεικτά.

Οι μετανάστες

Από τα επίσημα στοιχεία του ΙΚΑ, εκτός από την άσχημη οικονομική κατάσταση που βρίσκεται συνολικά η εργατική τάξη της χώρας μας, προβάλλει η ακόμα χειρότερη θέση των μεταναστών, για όσους βέβαια ασφαλίζονται σε αυτό. Ετσι, ενώ το μέσο μεικτό ημερομίσθιο για το σύνολο των μισθωτών διαμορφώθηκε το 2013 στα 48,26 ευρώ, οι Ελληνες μισθωτοί που αποτελούν και τη συντριπτική πλειοψηφία (90%) έχουν ημερομίσθιο ελαφρώς πιο πάνω (49,68 ευρώ), όταν οι μισθωτοί μετανάστες με αλβανική υπηκοότητα έχουν μέσο ημερομίσθιο μόλις 29,84 ευρώ μεικτά, οι Βούλγαροι 27,27 ευρώ, οι Πακιστανοί 28,39 ευρώ ενώ ακόμα πιο χαμηλό είναι το μέσο ημερομίσθιο των εργαζόμενων μεταναστών από το Μπαγκλαντές, στα 25,49 ευρώ μεικτά.

Η τάση της συγκέντρωσης

Παράλληλα με τη δραματική χειροτέρευση της οικονομικής θέσης της εργατικής τάξης, τα στοιχεία του ΙΚΑ αναδεικνύουν την τάση μεγέθυνσης ορισμένων επιχειρήσεων και ομίλων που συγκεντρώνουν και το μεγαλύτερο αριθμό μισθωτών. Ετσι, μέσα σε μια μεγάλη «θάλασσα» μικρών επιχειρήσεων ξεπροβάλλουν όλο και πιο ευδιάκριτα ορισμένες που απασχολούν έναν σημαντικό όγκο εργατικού δυναμικού. Συγκεκριμένα, μόνο 252 μεγάλες επιχειρήσεις στη χώρα μας με πάνω από 500 εργαζόμενους η καθεμία, σε ένα σύνολο 206.557 επιχειρήσεων, απασχολούν 385.574 μισθωτούς, που αντιστοιχούν στο 23,16% του συνόλου τους. Αν συνυπολογίσουμε και τις επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 175 εργαζόμενους η καθεμία, προκύπτει ότι μόλις 848 μεγάλες επιχειρήσεις, δηλαδή το 0,4% του συνόλου των επιχειρήσεων, απασχολούν το 1/3 του συνολικού αριθμού των μισθωτών της χώρας μας.
Στον αντίποδα βρίσκονται 124.109 επιχειρήσεις, στις οποίες εργάζονται μόλις 1 έως 2 μισθωτοί, δηλαδή το 60% του συνόλου των επιχειρήσεων απασχολεί μόλις το 9,67% των μισθωτών, δηλαδή έναν στους δέκα εργαζομένους!
Ολα τα παραπάνω στοιχεία, που προκύπτουν από την ανάλυση των ΑΠΔ, αφορούν τις λεγόμενες κοινές επιχειρήσεις, που απασχολούν όμως και τη συντριπτική πλειοψηφία των μισθωτών, μετά την κατάρρευση που έχει υποστεί ο τομέας των οικοδομικών έργων. Ετσι, με βάση αυτά τα στοιχεία ο συνολικός αριθμός των ασφαλισμένων ανέρχεται σε 1.621.259 μισθωτούς, εκ των οποίων οι 1.582.185 απασχολούνται σε κοινές επιχειρήσεις και μόνο 39.074 σε οικοδομικά έργα. Αλλωστε, η θέση των εργαζομένων στα οικοδομικά έργα είναι ακόμα χειρότερη καθώς οι μέρες εργασίας τους είναι μόλις 13 το μήνα και το μέσο ημερομίσθιο μόλις τα 43,08 ευρώ μεικτά.
Αναδημοσίευση από το «Ριζοσπάστη» 

Διαβάστε περισσότερα

Η Γερμανία γίνεται τώρα θύμα της εμμονής στη λιτότητα

Η πολιτική που επέβαλε το Βερολίνο στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι αδιέξοδη, γράφει ο Ambrose Evans-Pritchard. Πώς αυτοπυροβολείται η προσπάθεια ανάκαμψης και γιατί χάνεται η μάχη με τις ΗΠΑ. Απαιτείται… βόμβα νετρονίου σε αυτούς που χαράζουν τη στρατηγική της ΕΕ.
Τώρα πια γνωρίζουμε ότι η Γερμανία βρέθηκε σε ύφεση double dip πέρυσι, χωρίς να μας το πει, γράφει ο Ambrose Evans-Pritchard, και ίσως σύντομα ανακαλύψουμε ότι τελικά θα πρόκειται για ύφεση triple dip μετά την ανακοίνωση ότι η οικονομία της υποχώρησε κατά 0,2% του ΑΕΠ το β’ τρίμηνο του 2014.
Σύμφωνα με τον αρθρογράφο της Telegraph, στα γερμανικά ομόλογα τιμολογείται η στασιμότητα. Η απόδοση των 10ετών υποχώρησε κάτω από το 1% για πρώτη φορά στην Ιστορία και πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα που είδαμε στη διάρκεια διάφορων επεισοδίων αποπληθωρισμού από τα τέλη του 19ου αιώνα έως σήμερα.
Όπως σημειώνει ο Pritchard, οι αγορές ομολόγων στέλνουν μηνύματα αποπληθωρισμού και ταυτόχρονα δείχνουν τη βαριά ανικανότητα των ευρωπαϊκών αρχών. Ο καθηγητής Paul De Grauwe του London School of Economics εκτιμά ότι οι πολιτικές ελίτ έκαναν λάθος διάγνωση στη θεμελιώδη αιτία της χρόνιας ύφεσης και της αδυναμίας ανάκαμψης. Διαχειρίζονται μια κρίση ζήτησης ως να ήταν κρίση προσφοράς και επιβάλλουν «μεταρρυθμίσεις» οι οποίες μόνο να επιδεινώσουν μπορούν βραχυπρόθεσμα την πίεση στην ευρωζώνη.
«Κάνουν ό,τι μπορούν για να σταματήσουν την αρχή της ανάκαμψης, οπότε δεν πρέπει να εκπλήσσονται που αυτή δεν έρχεται», δηλώνει. «Είναι ένας φονταμενταλισμός του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού και έχει γίνει θρησκεία. Ξέρουμε από το 1930 ότι αν όλοι προσπαθούν να ξεπληρώσουν χρέος και η κυβέρνηση ταυτόχρονα προχωρά σε απομόχλευση το αποτέλεσμα είναι ένα καθοδικό σπιράλ». Προσθέτει μάλιστα ότι «οι δυσκαμψίες της ευρωπαϊκής οικονομίας υπάρχουν επί αιώνες. Δεν έχουν καμία σχέση με το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα».

Όπως υποστηρίζει ο αρθρογράφος της Telegraph, το επιχείρημα ότι η ανάκαμψη της Ισπανίας επικυρώνει την ορθότητα της στρατηγικής της ευρωζώνης σε κάνει να θέλεις να… κλάψεις.
Στον βαθμό που η Ισπανία έφτασε σε αυτοτροφοδοτούμενη ανάκαμψη -που είναι αμφισβητήσιμο δεδομένης της κατάρρευσης των επενδύσεων και των πληγών στην αγορά εργασίας- αυτό συμβαίνει επειδή η Μαδρίτη ακολουθεί μια πολιτική μείωσης μισθών εις βάρος των γειτόνων της, όπως έκανε και η Γερμανία πριν από εννέα χρόνια  με δυσμενείς συνέπειες για την οικονομία της ευρωζώνης ως συνόλου.
Αυτή η πολιτική ασκεί συσταλτικές πιέσεις σε Γαλλία και Ιταλία. Αυτήν όμως τη στρατηγική μπορεί να την ακολουθήσει μια χώρα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει μοντέλο για το σύνολο της ευρωζώνης. Αν όλοι κάνουν το ίδιο, οδηγούμαστε σε αποπληθωρισμό, και αυτό βλέπουμε σήμερα.
Το αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής, γράφει ο Pritchard, είναι ότι η παραγωγή της ευρωζώνης βρίσκεται 2,5% χαμηλότερα από την κορυφή του 2008. Η εξαετής πτώση είναι η χειρότερη στην Ευρώπη από τη δεκαετία του 1930 και ουσιαστικά αποτελεί τη μεγαλύτερη ύφεση εν καιρώ ειρήνης τα τελευταία 170 χρόνια.
Αντίθετα, η παραγωγή στις ΗΠΑ είναι περίπου 8% υψηλότερη από την προηγούμενη κορυφή της, και αυτό δείχνει ότι η οικονομία της υπερδύναμης έχει αναπτύξει δυναμική διαφυγής. Αυξάνει με ρυθμό 2 – 3% σε σχέση με αυτήν της ευρωζώνης και το μίγμα των συνεπειών αυτής της εξέλιξης είναι καταστροφικό. Η Ευρώπη χάνει θέσεις στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη.
Έτσι, ενώ η ανάπτυξη επιτρέπει στις ΗΠΑ να μειώσουν τη σχέση χρέος προς ΑΕΠ, στην Ευρώπη ο αντίστοιχος δείκτης κινείται υψηλότερα. Δεν υπάρχει ανταμοιβή για τις πολιτικές της Ευρώπης.
Ουσιαστικά, γράφει ο Pritchard, η υποτροπή στην Ευρώπη συνιστά αυτοτραυματισμό. Είναι αποτέλεσμα της αποτυχημένης πολιτικής της ΕΚΤ, της Κομισιόν, του Eurogroup (κατά το μεγαλύτερο διάστημα υπό την ηγεσία του Ζ. Κλ. Γιούνκερ) και πάνω απ’ όλα του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, το οποίο τελικά έχει και τη μεγάλη ευθύνη για τη στρατηγική της ευρωζώνης.

Τα στοιχεία της προηγούμενης εβδομάδας έδειξαν ότι η γερμανική οικονομία είναι πολύ πιο αδύναμη απ’ ό,τι υποπτευόμασταν. Κατέγραψε ύφεση 0,4% του ΑΕΠ το τέταρτο τρίμηνο του 2012 και ξανά το πρώτο τρίμηνο του 2013. Η μέση ανάπτυξη τα τελευταία δύο χρόνια ήταν λίγο πάνω από 0,6% του ΑΕΠ.
Η Γερμανία, σημειώνει ο αρθρογράφος της Telegraph, είναι θύμα της δικής της πολιτικής: προ κυλινδρική δημοσιονομική λιτότητα και άρνηση για επενδύσεις. Δεν κερδίζει τίποτα από πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο αντιστοιχεί στο 7,5% του ΑΕΠ (πάνω από τα όρια που επιτρέπουν οι κανόνες της Ε.Ε.). Οι δευτερογενείς συνέπειες στις άλλες χώρες είναι τόσο καταστροφικές που αναιρούν κάθε κέρδος για την ίδια τη Γερμανία.
Έτσι, η ευρωζώνη ως σύνολο έχει κολλήσει σε μηδενική ανάπτυξη. Δεν υπάρχει δίχτυ ασφαλείας καθώς οι συνέπειες των ρωσικών κυρώσεων αρχίζουν να φαίνονται και αφαιρούν 0,3% του ΑΕΠ της Ευρώπης (σύμφωνα με έγγραφο της Κομισιόν που διέρρευσε). Δεν έχει περιθώριο ασφαλείας ούτε έναντι ενός πιθανού πιστωτικού κινδύνου στην Κίνα, ούτε έναντι των αλυσιδωτών επιπτώσεων που μπορεί να φέρει το tapering της FED.
Η πολιτική έχει οδηγήσει σε παράλυση και την ΕΚΤ. Δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη της Γερμανίας για ποσοτική χαλάρωση γιατί το Βερολίνο κι η Φρανκφούρτη τη χρησιμοποιούν ως κίνητρο για να επιβάλουν τις επιθυμίες τους για μεταρρυθμίσεις και δεν είναι ικανοποιημένοι από την έως τώρα συμμόρφωση της Ιταλίας.
Η νομισματική πολιτική έχει μολυνθεί. Αυτοί που είναι επικεφαλής είναι τόσο πεισματάρηδες, ιδεολόγοι και σίγουροι για τους στόχους τους, γράφει ο Pritchard, που είναι αποφασισμένοι να οδηγήσουν την Ευρώπη ως την άκρη του γκρεμού για να επιβάλουν την υπακοή. Και το κάνουν παρότι η χρηματοδότηση ακόμα μειώνεται, η προσφορά χρήματος (M3) έχει κολλήσει, το ένα τρίτο της ευρωζώνης βρίσκεται σε αποπληθωρισμό και τώρα η ίδια η Γερμανία έχει λυγίσει. Η πολιτική είναι πολύ σφιχτή ακόμα και για την ίδια τη Γερμανία. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζεται γιατί διαφορετικά οι Ιταλοί ίσως ξέφευγαν πολύ εύκολα…
Εάν θέλεις έναν καλό στόχο για «δομικές μεταρρυθμίσεις», καταλήγει ο αρθρογράφος, ίσως είναι καλύτερα να ξεκινήσεις με το θεσμικό πλαίσιο διακυβέρνησης της ίδιας της ευρωζώνης. Αυτό σίγουρα χρειάζεται μια βόμβα νετρονίου. Δεδομένου όμως ότι ξέρουμε πως οι πολιτικές της ΟΝΕ είναι απελπιστικές μπορούμε μόνο να συμπεράνουμε ότι σε διαφορετική περίπτωση η Ευρώπη θα οδεύει από πανωλεθρία σε πανωλεθρία μέχρι να τερματιστεί το project για το καλό της ανθρωπότητας. «Ευχαριστώ. Τώρα θα πάρω τα… χάπια μου», καταλήγει ο Pritchard.
[Αρχικό Άρθρο: The Telegraph - Germany is itself a victim of EMU’s austerity fanatics]
[Πηγή: EURO2day, 19/08/2014]

Διαβάστε περισσότερα

Για τον Νικόλα... Ένας αντισυμβατικός «μπαγάσας»

Νικόλαος Ασημόπουλος ήτανε το επίσημό του όνομα. 

Γεννήθηκε στις 20 Αυγούστου του 1949 στη Θεσσαλονίκη όπου μετέβησαν οι γονείς του για την γέννησή του. Αμέσως μετά επέστρεψαν στην πόλη της Κοζάνης όπου και διέμεναν.

Στο Δημοτικό λαμβάνει αρχικά μέρος σε σκετσάκια ενώ τελειόφοιτος παρελαύνει ως σημαιοφόρος. Στο Γυμνάσιο (Βαλταδώρειο Γυμνάσιο Αρρένων Κοζάνης) δεν τα θέλει καθόλου αυτά και καθησυχάζει τους γονείς του καθώς τον βλέπουν να μην διαβάζει: "Εγώ τα ξέρω, δεν πα να χτυπιούνται, εγώ θα γράψω στα γραπτά"..
Παιδαρέλι ακόμη, αρχίζει να δείχνει τον ανήσυχο χαρακτήρα του. Τον χαρακτηρίζει πλούσια αντίληψη, περιέργεια και σιγουριά, ενώ ο νεανικός εγωισμός βρίσκεται στο ζενίθ του. Οξύθυμος σαν φιτίλι, χωρίς ωστόσο να κρατάει κακία σε κανέναν. "Μόνο τον Νίκο που είχα, ήταν σαν να μεγάλωσα δέκα παιδιά", έλεγε η μητέρα του.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΣ ΠΝΙΓΕΙ Η ΕΥΡΩΖΩΝΗ

Του ΘΟΔΩΡΗ ΛΑΠΑΝΑΪΤΗ
Η «Ε» της προηγούμενης Πέμπτης 14 Αυγούστου δημοσίευσε μια εξόχως ενδιαφέρουσα έρευνα, σύμφωνα με την οποία το 50% των πτυχιούχων των ελληνικών πανεπιστημίων είναι άνεργοι, ενώ υπολογίζονται γύρω στους 150.000 οι επιστήμονες που εγκατέλειψαν την τελευταία 4ετία τη χώρα μας και μετανάστευσαν στο εξωτερικό αναζητώντας μια θέση εργασίας.
Αυτή η «διαρροή εγκεφάλων» είναι ίσως από τα πιο χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της αιμορραγούσας ελληνικής οικονομίας και των καταστροφικών συνεπειών του Μνημονίου και καταδεικνύει με τον πιο δραματικό τρόπο την ανάγκη μιας παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας που θα στηρίζεται στις παραγωγικές δυνατότητές της και στο υψηλό μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων της.
Πολλοί στην Ελλάδα της κρίσης μιλούν για παραγωγική ανασυγκρότηση, αλλά ο καθένας εννοεί διαφορετικά πράγματα. Το καίριο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί συνίσταται στους πολιτικούς όρους που απαιτεί μια παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, η οποία θα στηρίζεται στις δυνατότητες ανάπτυξης των εγχώριων παραγωγικών δυνάμεων και στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας.
Το «ψητό» βρίσκεται στο ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας εντός ή εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του πλαισίου που θέτει σήμερα η γερμανική ηγεμονία στην Ε.Ε. Κατά τη γνώμη μου μια παραγωγική ανασυγκρότηση με τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι αδύνατη όσο η Ελλάδα παραμένει μέλος της Ε.Ε. και ειδικά της Ευρωζώνης.
Σ' αυτή την πολιτική απάντηση οδηγεί η αξιολόγηση των δεδομένων που οδήγησαν στην ελληνική κρίση, η οποία, κατά την ταπεινή μου άποψη, λανθασμένα θεωρείται ως ένα απλό απότοκο της κρίσης του διεθνούς καπιταλισμού και οριοθετείται χρονικά με την υπαγωγή μας στο Μνημόνιο το 2010. Με το Μνημόνιο απλά χρεοκοπήσαμε.
Κατά την άποψη του γράφοντος η κρίση του ελληνικού καπιταλισμού προηγείται χρονικά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται στη σταθερή πτώση της βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής ως ποσοστό του ΑΕΠ τις τελευταίες δεκαετίες. Στα χρόνια, δε, της συμμετοχής της Ελλάδας στην ΟΝΕ πήρε εφιαλτικές διαστάσεις. Ως τότε ο διεθνής δανεισμός από τις αγορές και η στροφή στην αγορά ακινήτων και την κατανάλωση μέσω της τραπεζικής επέκτασης και του πλαστικού χρήματος, απλά έκρυβε το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Μετά το 2007-2008 όταν έκλεισαν οι στρόφιγγες του δανεισμού από τις αγορές αποδείχτηκε ότι ο βασιλιάς ήταν γυμνός και αποκαλύφθηκε σε όλες του τις διαστάσεις το πραγματικό αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας.
Οι υποσχέσεις περί ανάκαμψης και ανάπτυξης σ' αυτό το πλαίσιο είναι επιταγές χωρίς αντίκρισμα. Ο λόγος είναι απλός και οφείλεται στο γεγονός ότι δεν μπορεί να δοθεί απάντηση στην ελληνική κρίση όσο η Ελλάδα είναι μέρος ενός άνισου διεθνούς καταμερισμού εργασίας εξαιτίας του οποίου η χώρα μας καθηλώθηκε αναπτυξιακά σε ό,τι αφορά την πραγματική της οικονομία και οδηγήθηκε στην κρίση.
Αλλος δρόμος, εκτός της εξόδου από την Ε.Ε., προϋποθέτει αλλαγή στάσης πρώτα από όλα της Γερμανίας, η οποία θεωρεί ζωτικό οικονομικό της χώρο ολόκληρη την Ευρώπη. Πόσο ρεαλιστική είναι μια τέτοια προσδοκία όταν η Γερμανία κερδίζει από την κρίση των πιο αδύναμων κρατών-μελών της Ε.Ε και μπορεί να εξάγει τη δική της κρίση;
Πηγή: "Ελευθεροτυπία" (20/8)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΣΟ ΤΖΗΜΕΡΟΣ ΕΙΣΑΙ;

Του ΝΙΚΟΥ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ*
Το εντοπίσαμε στο σάιτ του φίλου Νίκου Σαραντάκου. Πρόκειται για ανάρτηση που έκανε ο κύριος Θάνος Τζήμερος στο τουίτερ του με αφορμή επιγραφή σε κάποια ΔΟΥ. Ο καλός και μορφωμένος αυτός άνθρωπος – ο Τζήμερος – συμπεριέλαβε και όλα τα αποδεικτικά στοιχεία για να επιβεβαιώσει το ευφυές του σχόλιο.
Ιδού η ανάρτηση του Τζήμερου:

Οπως βλέπετε, ο κύριος Τζήμερος δεν περιορίστηκε να τουιτάρει τη φωτογραφία. Ούτε του ήταν αρκετή η αναφορά του για το ανορθόγραφο της επιγραφής. Προχώρησε και σε σύντομη – πλην βαθιά – πολιτική ανάλυση. Για τους δημόσιους υπαλλήλους. Που το «μητρώο» το γράφουν «μητρόω». Και που δεν θέλουν να αξιολογηθούν.  Γιατί αν αξιολογούνταν τότε θα έπεφταν στα χέρια κάποιου (εγγράμματου) Τζήμερου και θα τους άλλαζε τα φώτα. Για την ακρίβεια θα τους έστελνε στα μητρώα της ανεργίας.

Μέσα στον νεοφιλελευθερισμό του, όμως, ο κύριος Τζήμερος, ζαλισμένος από την ευτυχία και την περηφάνια του που κατάφερε με μια και μόνο φράση του να ξεφτιλίσει αυτούς τους αγράμματους και ανορθόγραφους υπαλλήλους, πέταξε και εκείνο το «κλείνονται». Το οποίο – κατά κακή τύχη του κύριου Τζήμερου – γράφεται με «ι». Ετσι συμβαίνει με τα ρήματα: Δεν «κλείνονται», τα ρήματα «κλίνονται».

Φυσικά αυτά τα λαθάκια συμβαίνουν πότε – πότε. Τα κάνουν ακόμα και εγγράμματοι (και αξιολογημένοι) όπως ο Τζήμερος. Και οπωσδήποτε δεν αποτελούν λόγο για να εξάγει κανείς γενικότερα συμπεράσματα για την μόρφωση ή την καλλιέργεια ή την επαγγελματική επάρκεια εκείνου που τα διαπράττει.

Συμπεράσματα, πάντως, για την βλακεία που κουβαλάει κάποιος όταν τα αξιοποιεί για να βγάλει άχρηστους τους άλλους και για να δικαιώσει την πολιτική των απολύσεων, θα μπορούσαν ίσως να εξαχθούν…

*Πηγή: imerodromos.gr

Διαβάστε περισσότερα

Απόλυτη κυριαρχία της Digea…

Η σκανδαλώδης τροπολογία – νόμος κανονικός! – για τα ΜΜΕ, που δικαιολογημένα ξεσήκωσε νέο σάλο για τα έργα και τις ημέρες της συγκυβέρνησης, αποτελεί απλώς το κερασάκι στην τούρτα του νέου τοπίου που διαμορφώνεται πανελλαδικά στον χώρο της ενημέρωσης.
Αν το κλείσιμο της ΕΡΤ ήταν η αφετηρία και η πρόσφατη τροπολογία – σκάνδαλο ο τερματισμός, μεσολαβεί η δεύτερη και πιο… ζουμερή πράξη σε ένα ενιαίο έργο, το οποίο αποσκοπεί να καθιερώσει ασφυκτικό έλεγχο των Μέσων και της Ενημέρωσης πανελλαδικά: η ανάπτυξη και η λειτουργία της Digea, η οποία άρχισε πλέον να θέτει υπό τον απόλυτο έλεγχό της όλα τα περιφερειακά – τοπικά κανάλια της επικράτειας.
Η λεγόμενη ψηφιακή «επανάσταση» στη χώρα της μνημονιακής… πορτοκαλέας εξελίσσεται ως μια καλοστημένη επιχείρηση απόλυτης κυριαρχίας του καρτέλ των βαρόνων της ενημέρωσης, υπό τη «σκέπη» και τον έλεγχο των οποίων θα τεθεί πλέον και το τελευταίο καναλάκι της επαρχίας. Όλα τα τοπικά περιφερειακά κανάλια είτε θα αποδεχθούν τους οικονομικά δυσβάσταχτους όρους και την υποταγή στην Digea είτε… switch off και εξαφάνιση από το τηλεοπτικό τοπίο.
Υπάρχει φυσικά και η μέση λύση, να περιοριστούν στον ρόλο των τοπικών «παραρτημάτων» των κεντρικών καναλιών, με ό,τι αυτό σημαίνει για τον χαρακτήρα του προγράμματός τους, την πολιτική τους, την αποψίλωση του προσωπικού τους κ.λπ.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, θυμίζοντας κάποια βασικά στοιχεία του «έργου» που έχει αρχίσει να παίζεται κεντρικά και στην Περιφέρεια.
Τηλεοπτικό μονοπώλιο
Την Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Υπηρεσιών Τηλεπικοινωνιακού Παρόχου Ψηφιακών Μεταδόσεων, με τον διακριτικό τίτλο «DIGEA – Ψηφιακός Πάροχος Α.Ε.» (όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σύμβαση, την οποία εκόντα – άκοντα καλούνται να υπογράψουν τα περιφερειακά κανάλια) απαρτίζουν τα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα Mega, ΑΝΤ1, Star, Σκάι, Αλφα και Μακεδονία TV.
Με απίστευτους κυβερνητικούς χειρισμούς, μπροστά στους οποίους η «δημιουργία» των καναλαρχών το 1989 ωχριά, το σύνολο του ψηφιακού φάσματος παραδόθηκε στους ιδιοκτήτες των – ακόμη στερουμένων κανονικής άδειας λειτουργίας – ιδιωτικών καναλιών για τα επόμενα 15 χρόνια έναντι του… φοβερού τιμήματος των 18,3 εκατομμυρίων ευρώ (και για τα 15 χρόνια, για όσους μπερδεύονται)…  Αυτό επιτεύχθηκε με έναν διαγωνισμό «παρωδία», αφού τα περιφερειακά κανάλια τέθηκαν εκτός δυνατότητας συμμετοχής, ενώ με «συμφωνίες κορυφής» δεν πήραν μέρος στο διαγωνισμό Nova και OTE.
Έτσι η Digea, μοναδική υποψήφια στον «διαγωνισμό», έπεσε πάνω σε μια οικονομική ευκαιρία – χρυσάφι και κατέστη μοναδικός ρυθμιστής του τηλεοπτικού τοπίου στη χώρα.
Προηγουμένως είχε τεθεί εκτός μάχης και η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της χώρας, με το κλείσιμο της ΕΡΤ και τη σκόπιμη, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε, αβελτηρία της τελευταίας διοίκησής της για την προμήθεια ψηφιακών πομπών και τη γενικότερη προετοιμασία της για τη νέα ψηφιακή εποχή, προκειμένου να στρωθεί το έδαφος στους βαρόνους. Η ΕΡΤ άλλωστε ήταν ο μοναδικός φορέας που διέθετε εγκαταστάσεις και υποδομή (κέντρα εκπομπής σε όλα τα βουνά και τις κορυφές της επικράτειας) και θα μπορούσε να χαλάσει τη σημερινή μονοπωλιακή δουλειά…
Πέραν της οικονομικής διάστασης του θέματος, αυτό που προκαλεί ανατριχίλα είναι ότι πλέον ολόκληρος ο τομέας της ενημέρωσης, της ψυχαγωγίας, του τηλε-πολιτισμού, έχει εκχωρηθεί στο μονοπώλιο του καρτέλ των κυρίαρχων μίντια.
Η δυνατότητα λειτουργίας, η αυτονομία, η ίδια η ύπαρξη εν τέλει των 105 περιφερειακών τηλεοπτικών σταθμών της χώρας καθορίζεται από τη δυνατότητά τους να πληρώνουν κάθε μήνα 3 και 4 και 5 χιλιάδες ευρώ στα κεντρικά κανάλια που συγκροτούν την Digea. Ιδιαίτερα υψηλό (υπολογίζεται ότι μπορεί να πλησιάζει τα 150.000 ευρώ μηνιαίως) θα είναι το κόστος και για τους εθνικής εμβέλειας τηλεοπτικούς σταθμούς που δεν ανήκουν στην Digea (ΑRT και Έψιλον).
Ο ασφυκτικός έλεγχος που θα ασκούν τα κυρίαρχα Μέσα πλέον σε όλα τα υπόλοιπα είναι αυταπόδεικτος και δεν μένει παρά να διαπιστώσουμε το δραματικό αποτέλεσμά του στην πράξη – κυρίως στον τομέα της ενημέρωσης. Αν σε αυτό προσθέσει κάποιος και την πλήρη ανυποληψία της δημόσιας (κατ’ όνομα) τηλεόρασης, της ΝΕΡΙΤ, εξαιτίας του απόλυτου ελέγχου της από την κυβέρνηση, τότε η μελλοντική τηλεοπτική εικόνα προδιαγράφεται ιδιαίτερα ζοφερή.
Η ώρα του λογαριασμού
Με αυτά τα δεδομένα και αφού στην πλειονότητά του το τηλεοπτικό κοινό (δίχως να πολυκαταλαβαίνει τις λεπτομέρειες) αναγκάστηκε να προμηθευτεί αποκωδικοποιητές MPEG 4 ή δέκτες νέας γενιάς με ενσωματωμένη την αποκωδικοποίηση, ξεκινά σταδιακά η επέλαση της Digea ανά την επικράτεια με πρώτους σταθμούς την Πελοπόννησο και την Αττική. Τώρα πλέον αρχίζει να γίνεται γνωστό το μέγεθος της μπίζνας και να προκαλούνται απανωτά εγκεφαλικά στους ιδιοκτήτες των τοπικών καναλιών.
Οι συμβάσεις που κλήθηκαν να υπογράψουν οι 18 τηλεοπτικοί σταθμοί της Πελοποννήσου (ένα ολόκληρο βιβλίο 54 σελίδων), διάρκειας 10 ετών, προδιαγράφει μάλλον την οικονομική τους ασφυξία και τον μελλοντικό αφανισμό τους. Το καθένα θα πρέπει να πληρώνει κάθε μήνα κοντά 5.000 ευρώ στην Digea. Αυτό άκουσαν περί τα τέλη Ιουλίου οι ιδιοκτήτες και οι εκπρόσωποί τους στη μάζωξη που έγινε στην Τρίπολη, στην έδρα της Περιφέρειας κι έμειναν με το στόμα ανοιχτό…
Δύο κυβερνητικοί παράγοντες, ο γ.γ. Τηλεπικοινωνιών Μενέλαος Δασκαλάκης και ο γ.γ. Μέσων Ενημέρωσης Ιωάννης Παναγιωτόπουλος, ανέλαβαν να τα κάνουν λιανά στους Πελοποννήσιους καναλάρχες, ενώ η αντιπεριφερειάρχης Ντίνα Νικολάκου… πανηγύριζε που η «ψηφιακή επανάσταση» ξεκινά κι αυτή από την Πελοπόννησο.
«Από απλά κανάλια γίνεστε πάροχοι περιεχομένου» είπε ο Ι. Παναγιωτόπουλος (τι λες τώρα;… ) συμπληρώνοντας ότι με αυτή την επαναστατική εξέλιξη «προστατεύουμε τη δημόσια περιουσία» (τι λες τώρα; – δις). Περισσότερο πραγματιστής, ο Μ. Δασκαλάκης καθησύχασε το ακροατήριο πως «το τίμημα είναι ρυθμιζόμενο από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων».
Ακολούθως, τους μοιράστηκε η Σύμβαση, με τα 10 παραρτήματά της, σύμφωνα με την οποία «με την παρούσα σύμβαση, τους ειδικότερους όρους και τα παραρτήματά της, η Εταιρεία (σ.σ.: το κανάλι) αναθέτει στον Πάροχο Δικτύου και ο Πάροχος Δικτύου αναλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών κωδικοποίησης, πολυπλεξίας, μετάδοσης (διανομής) και ευρυεκπομπής ψηφιακού τηλεοπτικού Περιεχομένου (video και ήχος), μέσω του Δικτύου Επίγειας Ψηφιακής Ευρυεκπομπής… Ως ημερομηνία έναρξης παροχής των υπηρεσιών της Σύμβασης ορίζεται η 27η Ιουνίου 2014 και ως ημερομηνία έναρξης χρέωσης των εν λόγω υπηρεσιών η 1η Αυγούστου 2014…».
Όσοι από τους εκπροσώπους των τηλεοπτικών σταθμών της Πελοποννήσου μίλησαν (Ελλάδα TV, DRtv, AXION, MAX κ.ά.) εξέφρασαν την ίδια αγωνία, κάποιοι σε βαθμό απελπισίας: «Το κοστολόγιο μας φοβίζει μήπως και αναγκαστούμε να κλείσουμε τις επιχειρήσεις μας», «σκοπός τους είναι να μας κλείσουν, συμπιέζουν τα κανάλια, ζητάνε πολλά χρήματα χωρίς να μπορούμε να παίξουμε κανονικά» κ.ο.κ.
Στις διαμαρτυρίες αυτές οι δύο κυβερνητικοί παράγοντες ανέλαβαν να βάλουν τα πράγματα στη θέση τους… Ο γ.γ. Μέσων Ενημέρωσης υποστήριξε ότι «θα πρέπει να αναζητήσετε λύσεις μάρκετινγκ, να συνεργαστείτε μεταξύ σας, ο καινούργιος χώρος δίνει ευκαιρίες και προοπτικές».
Απόλυτα ξεκάθαρος, ο έτερος γ.γ. Μ. Δασκαλάκης τόνισε ότι «δεν είναι υποχρεωμένος κανένας να έχει κανάλι, δεν είναι υποχρέωση του κράτους να κάνει τις επιχειρήσεις κερδοφόρες, αυτό είναι θέμα των επιχειρηματιών. Το Δημόσιο αποφάσισε να μην δίνει δωρεάν χρήση φάσματος. Ξέρουμε ότι θα έχετε ένα κόστος παραπάνω, αλλά θα έχετε ποιότητα. Αν δουλεύατε σοβαρά και νόμιμα, είχατε κόστος και πριν από την Digea…».
Σε πρώτη φάση πάντως τελικά, για τον πρώτο ενάμιση χρόνο, η Digea στην Πελοπόννησο έδειξε… μεγαθυμία, αφού στη σύμβαση περιλαμβάνεται ότι:
«Ο Πάροχος Δικτύου, αναγνωρίζοντας ότι η τηλεοπτική αγορά τελεί υπό διαμόρφωση, εφαρμόζει μια έκτακτη εκπτωτική πολιτική για τους πρώτους 18 μήνες από την ημερομηνία καθολικής παύσης των αναλογικών εκπομπών, προκειμένου να διευκολύνει την προσαρμογή των Παρόχων Περιεχομένου στις νέες συνθήκες αγοράς. Μετά δε την πάροδο της ανωτέρω περιόδου των 18 μηνών, ο Πάροχος Δικτύου θα επαναπροσδιορίσει την εκπτωτική του πολιτική με βάση τα δεδομένα της αγοράς».
Το θέμα όμως είναι για ποια δεδομένα της αγοράς μιλάμε, αφού η Digea για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια θα είναι μοναδικός πάροχος. Τέλος πάντων, με αυτή την έκπτωση τα κανάλια της Πελοποννήσου θα πληρώνουν 3.000 ευρώ τον μήνα. Μετά την παρέλευση των 18 μηνών, αν φυσικά υπάρχουν ακόμη, και για τα επόμενα οκτώμισι χρόνια έως τη λήξη της σύμβασης, Κύριος οίδε…
Η… ρύθμιση του μηνιάτικου
Για την αμοιβή της Digea από κάθε κανάλι υπάρχει μέσα στη σύμβαση ένας δύσκολος μαθηματικός τύπος με τον οποίο λαμβάνονται υπ’ όψιν ο πληθυσμός κάθε περιφέρειας, ο αριθμός των τηλεοπτικών σταθμών, η χωρητικότητα που απαιτείται για την εκπομπή των προγραμμάτων κ.ο.κ. Με αυτό το μαθηματικό μοντέλο καθορίζεται το τίμημα, με βασικό δεδομένο στη συνάρτηση ότι το συνολικό ετήσιο Κόστος Ανάπτυξης και Λειτουργίας Περιφερειακού Δικτύου (ΚΑΛΠΔ) για τη χώρα προσδιορίστηκε από την ΕΕΤΤ σε 5.055.803 ευρώ. Η απόφαση για τον συγκεκριμένο προσδιορισμό του ΚΑΛΠΔ ελήφθη τον περασμένο Απρίλιο και δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ στις 17 Ιουνίου.
Ειδικότερα για την περίπτωση της Πελοποννήσου στη σύμβαση αναφέρονται 19 κέντρα εκπομπής. Υπολογίζεται ότι απαιτούνται περί τους 65 αναμεταδότες, ο καθένας εκ των οποίων κοστίζει 10-15 χιλιάδες ευρώ. Μόνο που, με βάση τη συζήτηση που άνοιξε στην Τρίπολη, και αυτό το κόστος φαίνεται πως από την Digea θα… περάσει στους δήμους.
Πανικός και στην Αττική
Ψηφιακά εκπέμπουν τα περιφερειακά κανάλια της Αττικής, χωρίς όμως μέχρι στιγμής να έχουν υπογράψει τη σύμβαση με την Digea.
Η εμπλοκή παρουσιάστηκε όταν οι τηλεοπτικοί σταθμοί της Αττικής (Blue Sky, High TV, Extra, Zoom TV, Kontra Channel, MAD, Nickelodeon), τα οποία ανήκουν στην Ένωση Τηλεοπτικών Σταθμών Εμβέλειας Αττικής, διαπίστωσαν πως το μηνιαίο τίμημα που καλούνταν με βάση τη σύμβαση να πληρώσουν στην Digea ήταν κατά 50% υψηλότερο από όσο προφορικά τους είχε ειπωθεί τον περασμένο Μάρτιο.
Έτσι, όταν είδαν μπροστά τους τη σύμβαση στα τέλη Ιουλίου, αρνήθηκαν να υπογράψουν, κατέθεσαν ένσταση στην ΕΕΤΤ και ζήτησαν να αναβληθεί η ψηφιακή μετάβαση στην Αττική για τον Σεπτέμβριο.
Για να μην χαλάσει ωστόσο η… ψηφιακή φιέστα της περασμένης εβδομάδας στην πρωτεύουσα (ο πολυδιαφημισμένος επανασυντονισμός των καναλιών), υπήρξε παρέμβαση από τον γ.γ. Τηλεπικοινωνιών Μενέλαο Δασκαλάκη και τον αντιπρόεδρο της ΕΕΤΤ Ν. Παπαουλάκη και βρέθηκε η μεσοβέζικη λύση. Η ΕΕΤΤ έκανε εν μέρει δεκτή την ένσταση των καναλιών, τους επέβαλε ωστόσο να εκπέμψουν ψηφιακά και εν καιρώ θα λυθεί το θέμα του τιμήματος που θα πρέπει να καταβάλλουν στην Digea. Τότε θα υπογράψουν και τη σύμβαση…

Το Ποντίκι

Διαβάστε περισσότερα