Ο ΟΠΕΚ πέταξε το γάντι: «Δεν μας νοιάζει πόσο θα πέσει το πετρέλαιο»

Ολική ανατροπή σκηνικού αποκαλύπτει ο de facto ηγέτης του καρτέλ. Στόχος δεν είναι η τιμή, αλλά το μερίδιο αγοράς. Πώς προσπαθούν οι Αραβες να βγάλουν εκτός αγοράς Ρώσους και Αμερικανούς και γιατί μιλούν για τιμές ως 20 δολάρια το βαρέλι!

Ο OPEC δεν πρόκειται να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου ακόμη κι αν η τιμή πέσει στα 20 δολάρια το βαρέλι, δήλωσε ο de facto ηγέτης του καρτέλ, αποκαλύπτοντας μια δραματική μεταστροφή στρατηγικής, που θα έχει τεράστιες επιπτώσεις για την παγκόσμια ενεργειακή βιομηχανία.

Σε μια ασυνήθιστα ειλικρινή συνέντευξη, ο υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας Ali al-Naimi, «έσκισε» την παραδοσιακή στρατηγική του OPEC να κρατά τις τιμές ψηλά, περιορίζοντας την παραγωγή πετρελαίου, και την αντικατέστησε με τη νέα πολιτική που προβλέπει την προάσπιση του μεριδίου αγοράς του καρτέλ με κάθε κόστος.

«Οι παραγωγοί του OPEC δεν ενδιαφέρονται να μειώσουν την παραγωγή όποια κι αν είναι η τιμή... Είτε πέσει στα 20 δολάρια, είτε στα 40, στα 50 ή στα 60 δολάρια, είναι άσχετο,» δήλωσε στο Middle East Economic Survey. Τόνισε επίσης ότι ο πλανήτης μπορεί να μην ξαναδεί ποτέ το πετρέλαιο στα $100.

Τα σχόλια, που προέρχονται από έναν άνδρα που θεωρείται η πιο σημαντική παρουσία στην ενεργειακή βιομηχανία, σηματοδοτούν την πρώτη φορά που ο κ. Naimi εξηγεί λεπτομερώς την αλλαγή στρατηγικής.

Πρόκειται για μια «θεμελιώδη μεταβολή» στην στρατηγική του OPEC, που είναι πολύ πιο δραστική από οποιαδήποτε μετά την δεκαετία του 1970», σχολίασε ο Jamie Webster αναλυτής της IHS Energy. «Έχουμε εισέλθει σε μια εποχή τρόμου για την αγορά πετρελαίου και για τα επόμενα, πολλά, χρόνια, θα αντιμετωπίσουμε μεγάλη αστάθεια. Τα πάντα θα επηρεαστούν από αυτό».

Οι αναλυτές σχολιάζουν ότι η Σαουδική Αραβία «ρίχνει το γάντι» στις υψηλού κόστους πηγές αργού πετρελαίου –από τα αμμώδη κοιτάσματα του Καναδά και τα σχιστολιθικά των ΗΠΑ μέχρι τις εξορύξεις σε μεγάλα θαλάσσια βάθη στην Βραζιλία και την Αρκτική- σε μια προσπάθεια να εξοστρακίσει την απειλή που συνιστούν στο μερίδιο αγοράς της.

Ο κ. Naimi δήλωσε ότι, αν το βασίλειο μείωνε την παραγωγή του «η τιμή θα ανέβαινε και οι Ρώσοι, οι Βραζιλιάνοι, οι Αμερικανοί, θα έπαιρναν το δικό μου μερίδιο».

Η τιμή του πετρελαίου έχει διολισθήσει σχεδόν 50% από τα μέσα Ιουνίου, λόγω της μαζικής υπερβάλουσας προσφοράς που προκαλεί η σχιστολιθική παραγωγή των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την μείωση της ζήτησης από την Ευρώπη και την Ασία.

Στο παρελθόν, ο OPEC έκοβε την παραγωγή όταν οι τιμές έπεφταν, όπως έκανε στην διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Αλλά στην συνεδρίαση του καρτέλ τον περασμένο μήνα στην Βιέννη, τα μέλη κράτησαν την παραγωγή σταθερή στα 30 εκατ. βαρέλια την ημέρα, στέλνοντας τις τιμές σε περιδίνηση.

Η βουτιά στις τιμές έχει προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στις οικονομίες των μεγάλων εξαγωγέων πετρελαίου όπως η Ρωσία και η Βενεζουέλα και έχει υποχρεώσει τις πετρελαϊκές εταιρίες σε όλο τον κόσμο να επανασχεδιάσουν τα επενδυτικά τους προγράμματα.

Ομως μπορεί να αποδειχθεί μεγάλη τόνωση για την διεθνή οικονομία. Το ΔΝΤ πρόβλεψε χθες ότι μια παρατεταμένη μείωση στις τιμές του πετρελαίου θα τονώσει την παγκόσμια ανάπτυξη κατά 0,7% το 2015 και 0,8% το 2016. Η Κίνα θα απολαύσει τα μεγαλύτερα ευεργετήματα, καθώς το ΑΕΠ της θα αυξηθεί κατά 0,7% το 2015 και 0,9% το 2016.

Οι τιμές του πετρελαίου διολίσθησαν περαιτέρω χθες, καθώς η αγορά αφομοίωσε τα σχόλια του κ. Naimi. Το συμβόλαιο του αργού Brent υποχώρησε 1,08 δολ. στα 60,30 δολ. ανά βαρέλι και διαμορφώνεται στα χαμηλότερα επίπεδα 5,5 ετών.

Στη συνέντευξή του στο MEES, ο κ. Naimi δήλωσε ότι η Σαουδική Αραβία και άλλοι παραγωγοί πετρελαίου στον Αραβικό Κόλπο θα είναι σε θέση να αντέξουν μια μακρά περίοδο χαμηλών τιμών του αργού, κυρίως επειδή τα κόστη παραγωγής ήταν πολύ χαμηλά κάτω - μόλις 4 με 5 δολάρια περίπου το βαρέλι. Αλλά δήλωσε ότι ο πόνος θα είναι πολύ μεγαλύτερος για άλλες πετρελαϊκές περιοχές, όπως τα ανοιχτά της Βραζιλίας, η δυτική Αφρική και η Αρκτική, όπου τα κόστη είναι πολύ υψηλότερα.

«Έτσι αργά ή γρήγορα, όσο κι αν αντέξουν, τελικά οι οικονομικές τους συνθήκες θα περιορίσουν την παραγωγή», δήλωσε.

«Θέλουμε να πούμε στον κόσμο ότι οι χώρες με παραγωγή υψηλής αποδοτικότητας είναι αυτές που αξίζουν μερίδιο της αγοράς», πρόσθεσε ο κ. Naimi. «Αν η τιμή πέφτει, πέφτει... Άλλοι θα ζημιωθούν πολύ πριν αισθανθούμε εμείς πρόβλημα»

Η οξύτητα του μηνύματος του κ. Naimi εξέπληξε ακόμα και ώριμους παρατηρητές του OPEC. «Είμαι πιο απαισιόδοξος από τους περισσότερους ανθρώπους κοιτάζοντας την τιμή του πετρελαίου, αλλά και πάλι εκπλήσσομαι από το πόσο επιθετικά είναι τα σχόλιά του σε αυτή τη ριζική αλλαγή πολιτικής», δήλωσε ο Yasser Elguindi της Medley Global Advisors.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΙΓΟΝΤΑΙ ΤΟ ΒΕΛΓΙΟ ΚΑΙ Η ΙΤΑΛΙΑ

Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ*

Το ερώτημα αν «αυτός ο νόμος αφορά κι εμένα» δεν ήταν μόνο στην Ελλάδα που ακούστηκε πιο συχνά απ’ οποιοδήποτε άλλο τη διετία 2010 – 2011. Και στην υπόλοιπη Ευρώπη τέθηκε κατ’ αναντιστοιχία το ίδιο ακριβώς ερώτημα: «Κατά πόσο ό,τι γίνεται στην Ελλάδα αφορά κι εμάς». Πολλοί λίγοι μπορούσαν να δεχτούν ότι η Ελλάδα ήταν το πειραματόζωο ή ο ευαίσθητος κρίκος για να ενταχθεί όλη η Ευρώπη στα Μνημόνια και να αποτελέσει το καινούργιο λαμπρό πεδίο δόξας του ΔΝΤ. Υπήρχε ακόμη περιθώριο για να πιάνουν τόπο οι αιτιάσεις της αστικής τάξης περί ελληνικής εξαίρεσης και χρόνιας ασωτίας που οδήγησε στην κρίση, ενώ η ίδια κέρδιζε χρόνο ωθώντας τον ένα λαό της Ευρώπης να στρέφεται ενάντια στον άλλο. Ειδικά το 2010.

Το 2011-2012 η κατάσταση άλλαξε με την ένταξη στον Μηχανισμό δανειοδότησης κι άλλων χωρών που πλέον ήταν πολλές για να μπορεί να αποδοθεί η αιτία της υπερχρέωσης στην «εξαίρεσή» τους. Ακόμη και τότε όμως υπήρχαν περιθώρια επανάπαυσης∙ και των από πάνω και των από κάτω, μεταθέτοντας τις δύσκολες αποφάσεις για το απώτερο μέλλον.

Το 2013 διαμορφώνεται ένα νέο τοπίο όταν η κρίση πλήττει πλέον όλη την Ευρώπη, παύει δηλαδή να είναι ένα φαινόμενο της περιφέρειας της ευρωζώνης όπως συνέβαινε στο ξέσπασμά της όταν λόγω της αρχιτεκτονικής του κοινού νομίσματος η κρίση έπληξε πρωτίστως τις μεσογειακές χώρες της Ευρώπης, και μπαίνει στην ημερήσια διάταξη των ασταθών ούτως ή άλλως κυβερνήσεων η ανάγκη άμεσης ψήφισης αντιλαϊκών μέτρων. Τότε ακριβώς, όταν για πρώτη φορά πλήττεται η Ευρώπη από την ύφεση με την είσοδο του 2013, είναι που δικαιώνεται η ερμηνεία του ελληνικού παραδείγματος ως πειραματόζωο ή αδύναμου κρίκου. Η Ελλάδα κι η περιφέρεια της ευρωζώνης παύουν να αποτελούν αποδιοπομπαίο τράγο όταν επίσης μαζί με την εμφάνιση της ύφεσης και την επιτάχυνση της επίθεσης του κεφαλαίου αρχίζουν κι οι πρώτες εργατικές αντιδράσεις απέναντι στον Αρμαγεδδώνα.

Το 2014, ειδικά το δεύτερο εξάμηνό του, μπορούμε να πούμε ότι είμαστε μάρτυρες της μετάδοσης του ελληνικού ιού στην Δυτική Ευρώπη. Οι παρατεταμένες εργατικές διαμαρτυρίες που συγκλονίζουν το Βέλγιο, όπου έχει την έδρα της η ΕΕ, και την Ιταλία, την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης σηματοδοτούν μια νέα φάση τόσο στη διαχείριση της κρίσης, όσο και στις αντιδράσεις απέναντί της. Από κοινού, και ξέροντας επίσης ότι προ των πυλών είναι νέα, πιο απειλητικά κύματα επίθεσης και εργατικών αγώνων, δημιουργούν την βάσιμη ελπίδα ότι η αφύπνιση των ευρωπαϊκών λαών μπορεί να δημιουργήσει τους όρους για να ανατραπεί η επίθεση και να δημιουργηθούν σοβαρά ρήγματα στην πολιτική της ΕΕ και των κυβερνήσεων.

ΠΕΔΙΟ ΜΑΧΗΣ ΟΙ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Η νέα κυβέρνηση που ορκίστηκε τον Οκτώβριο στο Βέλγιο μπορεί να ξεκινούσε αναπαράγοντας όλες τις παθογένειες του βελγικού πολιτικού συστήματος, ειδικότερα μια τάση παραλυσίας λόγω της αντίθεσης μεταξύ φτωχού γαλλόφωνου νότου και πλούσιου φλαμανδόφωνου βορά, όπως εκφράστηκε με τις διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν πέντε ολόκληρες μήνες μέχρι να συμφωνηθεί ο σχηματισμός κατ’ αντιστοιχία με ό,τι είχε συμβεί και το 2010 όταν οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν 18 ολόκληρους μήνες, αυτή τη φορά εν τούτοις υπήρχε μια ουσιώδη πολιτική αλλαγή. Πρώτη φορά μετά από 26 χρόνια δεν συμμετείχαν στην κυβέρνηση οι σοσιαλιστές. Επιπλέον, στη νέα κυβέρνηση συμμαχίας ξεχωρίζει η βαριά σφραγίδα της φλαμανδικής άκρας Δεξιάς, και δικαιολογημένα καθώς το εθνικιστικό κόμμα Νέα Φλαμανδική Συμμαχία, το ένα από τα τρία φλαμανδικά κόμματα που συμμετέχουν στον συνασπισμό, έλαβε το 20% των ψήφων. Το Μεταρρυθμιστικό κόμμα του νέου πρωθυπουργού, Σαρλ Μισέλ, που είναι το μοναδικό κόμμα το οποίο προέρχεται από την γαλλόφωνη Βαλονία είχε κερδίσει λιγότερο από το 10% των ψήφων και δίνει την επίφαση της εθνικής ενότητας. Κάλλιστα επομένως η νέα κυβέρνηση μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια κυβέρνηση των πλουσίων του Βελγίου, με μάρτυρα την απόφαση των Φλαμανδών να θέσουν μετά από καιρό κατά μέρους τα αποσχιστικά τους αιτήματα από τη στιγμή που για πρώτη φορά τόσο έντονα και καθαρά η δική τους πολιτική ατζέντα μετατρέπεται σε κυβερνητικές εξαγγελίες.

Έτσι οδηγούμαστε στην κήρυξη του κοινωνικού πολέμου, όταν τον Οκτώβριο του 2014 το Βέλγιο ζει τον δικό του Μάη του 2010. Τα νέα αντιλαϊκά μέτρα ανακοινώνονται ταυτόχρονα με την ανάληψη των νέων κυβερνητικών καθηκόντων κι αφορούν σε περικοπές δαπανών ύψους 11 δισ. ευρώ για τα επόμενα πέντε χρόνια. Περιλαμβάνουν την άνοδο του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 65στα 67 έτη, μέτρα περιορισμού των χρηματοδοτήσεων στο κοινωνικό κράτος και, το σημαντικότερο, τερματισμό ενός καθεστώτος αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής που ίσχυε επί χρόνια βάσει του οποίου μισθοί και κοινωνικά επιδόματα ακολουθούσαν αυτόματα την πορεία του πληθωρισμού, επιτρέποντας έτσι να καλύπτονται οι εισοδηματικές απώλειες που δημιουργεί στους μισθωτούς η άνοδος του κόστους ζωής.

Η αντίδραση των Βέλγων ήταν ακαριαία, ξαφνιάζοντας έναν εξωτερικό παρατηρητή. Κι αυτό συνέβη επειδή η τωρινή επίθεση είχε προετοιμαστεί. Ώριμες επίσης ήταν κι οι συνειδήσεις των εργαζομένων μιας και το κοινωνικό ζήτημα δεν προέκυψε με το που ανέλαβε πρωθυπουργός ο 38χρονος Σαρλ Μισέλ. Η ανεργία μπορεί να βρίσκεται στο 8,6%, αλλά μέσα σε ένα χρόνια αυξήθηκε σχεδόν 2 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η ανεργία των νέων έχει φτάσει στο 25%. Επιπλέον, το 2011 το 15,3% του πληθυσμού βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας, με το εθνικό ποσοστό να μειώνεται στο βόρειο Βέλγιο στο 9,8%, ενώ στο νότιο τμήμα να αυξάνεται στο 19,2%. Η πτώση των μισθών αποτυπώνεται κι από τη συρρίκνωση του καθαρού φορολογήσιμου εισοδήματος του φτωχότερου 30% του πληθυσμού μεταξύ 1990 και 2009, την ίδια στιγμή που το πλουσιότερο 10% έβλεπε τη συμμετοχή του αυξάνεται από 27,3% στο 31,9%. Αυτή ήταν η εκρηκτική ύλη που είχε συγκεντρωθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια (κι εκφράστηκε ανάγλυφα στην καταπληκτική ταινία Δύο ημέρες μία νύχτα που παίζεται ακόμη στους κινηματογράφους) η οποία επέτρεψε την επομένη κιόλας των εξαγγελιών να ξεκινήσουν οι εργατικοί αγώνες στο Βέλγιο που κορυφώθηκαν στις 15 Δεκεμβρίου με την εθνική απεργία που παρέλυσε όλη τη χώρα.

Το ξεχωριστό στην περίπτωση του Βελγίου κι αρκούντως ανησυχητικό για την συμμαχική κυβέρνηση που ήδη βλέπει τα ποσοστά δημοτικότητάς της να καταποντίζονται ήταν πως η εθνική απεργία ήταν πραγματικά η κορύφωσηενώ ήδη έχουν αρχίσει οι προετοιμασίες για τους επόμενους αγώνες. Δεν επρόκειτο δηλαδή για μια τουφεκιά στον αέρα, όσο κι αν οι εργατικές συνομοσπονδίες που κρατούν τα ηνία του συνδικαλιστικού κινήματος, αποτελούν σύμβολα γραφειοκρατικής ενσωμάτωσης. Ενδεικτικό στοιχείο για τον συνεχή αναβρασμό στοΒέλγιο είναι ότι της εθνικής απεργίας είχαν προηγηθεί άλλες τοπικές απεργίες στις 24 Νοεμβρίου, την 1η και στις 8 Δεκεμβρίου, κ.α.

Το πρόσφορο έδαφος στο οποίο αναπτύχθηκαν οι απεργίες κατά των μέτρων λιτότητας βοήθησε επίσης στην επιτυχία της πανευρωπαϊκής διαδήλωσης που συγκλόνισε τις Βρυξέλλες, προχθές Παρασκευή. Το αίτημα που κυριάρχησε αφορούσε την μη υπογραφή της διατλαντικής συμφωνίας (TTIP) που συζητιέται από το 2013, μεταξύ ΗΠΑ κι ΕΕ, ενώ το 2015 εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις και θα μπουν οι υπογραφές. Πρωταγωνιστές στην πορεία, που συγκέντρωσε περισσότερο 1 εκ. διαδηλωτές εκ των οποίων ήταν πολλοί Γερμανοί, Ολλανδοί και Γάλλοι, ήταν οι αγρότες που με 30 τρακτέρ απέκλεισαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στη συγκέντρωση που πραγματοποίησαν δεν παρέλειψαν μάλιστα το προσφιλές τους συνήθειο να ψεκάσουν τους αστυνόμους με φρέσκο, ζεστό γάλα. Η αντίθεση τους στην συμφωνία διευκόλυνσης κι επιτάχυνσης του διατλαντικού εμπορίου επικεντρωνόταν στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, καθώς η συμφωνία που θα γίνει θα καταργεί και τα τελευταία εμπόδια που έχουν απομείνει στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, διευκολύνοντας την είσοδο στην ευρωπαϊκή αγορά των αμερικανικών μεταλλαγμένων. Η συμφωνία παρόλα αυτά θα είναι αμοιβαία επωφελής, για τις αστικές τάξεις ΗΠΑ κι ΕΕ κι αμοιβαία ζημιογόνα για τους εργαζόμενους, καθώς ως χαρακτηριστικό γνώρισμα έχει τον αποκλεισμό των πιο απαιτητικών διαδικασιών που μπορεί να ισχύουν στο ένα μέρος, ως γραφειοκρατικών απαρχαιωμένων και ανασχετικών για τις επενδύσεις, και την υιοθέτηση των πιο φιλοεργοδοτικών κι ευέλικτων, με το επιχείρημα ότι έτσι θα αυξηθούν οι επενδύσεις και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Στην πραγματικότητα θα αποτελέσει ένα συντριπτικό πλήγμα στα εργατικά δικαιώματα, ενώ θα απογειώσει την δύναμη των μεγάλων εταιρειών που πλέον και θεσμικά, κατοχυρωμένα θα δουν την δύναμη τους να υπερισχύει έναντι των κρατών σε περιπτώσεις δικαστικών διαμαχών. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός επίλυσης διαφορών που μεροληπτεί σκανδαλωδώς εναντίον των κρατών και υπέρ των εταιρειών (με την επωνυμία ISDS) χαρακτηρίστηκε τόσο παρωχημένος και νεοαποικιακός ώστε ακόμη και κράτη όπως η Αγγλία, η Γαλλία κι η Γερμανία δήλωσαν πως θα καταψηφίσουν την εφαρμογή της συνθήκης αν δεν βελτιωθούν, αναγνωρίζοντας την προτεραιότητα και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών.

Οι διαδηλώσεις ωστόσο δεν αφορούσαν μόνο την διατλαντική συμφωνία. Στο στόχαστρο των διαδηλωτών βρέθηκε επίσης κι η ίδια η πολιτική της ΕΕ, όπως συζητιόταν στην σύνοδο κορυφής των ευρωπαίων ηγετών, που είχε προγραμματιστεί για τις 19 και 20 Δεκεμβρίου για να τελειώσει νωρίτερα. Γι’ αυτό και οι διαδηλωτές έκαψαν ομοίωμα της γερμανίδας καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελκι άλλων ηγετών της ΕΕ, ενώ τα συνθήματα που κυριάρχησαν στρέφονταν ενάντια στην λιτότητα και το δημόσιο χρέος.

Παρότι κι άλλες φορές στο παρελθόν οι Βρυξέλλες έχουν μετατραπεί σε πεδίο μάχης, οι συνεχείς διαδηλώσεις στην έδρα της ΕΕ τους τελευταίους μήνες συντελούνται σε ένα ολότελα διαφορετικό τοπίο, σε σχέση για παράδειγμα με το Νοέμβριο του 1993, όταν και πάλι οι αγρότες του Βελγίου είχαν δείξει τα δόντια τους. Πλέον, η ΕΕ έχει πάψει να εμφανίζεται ως θεματοφύλακας των θεσμών, τουκράτους πρόνοιας και της δημοκρατίας και πλέον χωρίς προσχήματα αποτελεί τον ενορχηστρωτή της κατεδάφισης των κοινωνικών δικαιωμάτων. Επομένως όχι μόνο δεν της αξίζει πλέον κανένας σεβασμός, αλλά όσο συντομότερα οι δρόμοι γύρω από το Ευρωκοινοβούλιο και την Κομισιόν γίνουν θέατρα πανευρωπαϊκού πολέμου, τόσο καλύτερα για όλους.

ΜΕ ΑΠΕΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ

Στην Ιταλία η αντίστροφη μέτρηση για τον εργατικό αναβρασμό που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες με αποκορύφωμα την απεργία την προηγούμενης Παρασκευής 12 Δεκεμβρίου άρχισε τον Φεβρουάριο του 2014 όταν ο 39χρονος πρώην δήμαρχος της Φλορεντίας, Ματέο Ρέντζι, με ένα εσωκομματικό πραξικόπημα ανατρέπει τον τότε πρωθυπουργό Ενρίκο Λέτα, τον οποίο μέχρι τότε διαβεβαίωνε ότι δεν κινδυνεύει, και ορκίζεται πρωθυπουργός. Το πολιτικό του άστρο έπαψε να λάμπει σχεδόν ταυτόχρονα με την ψήφιση της αντεργατικής μεταρρύθμισης στην Βουλή τον Οκτώβριο. Ένα μήνα μετά, στις περιφερειακές εκλογές του Νοεμβρίου, το κόμμα του, το Δημοκρατικό Κόμμα, κατέγραψε αλλεπάλληλες ήττες, μέσω μαζικής αποχής, κερδίζοντας μόνο τις επαρχίες Εμίλια Ρομάνα στο βορά (με 4 εκ. πληθυσμό και παραδοσιακά ισχυρή παρουσία της Αριστεράς) και την Καλαβρία στο νότο. Ισχυροποιείται ωστόσο πολιτικά ο αντίπαλος δεξιός πόλος γύρω από την Λίγκα του Βορρά που πλέον γίνεται εθνικό κόμμα, αλλάζοντας την πολιτική της ατζέντα. Το αίτημα της απόσχισης του πλούσιου βορά από την Ρώμη παραμερίζεται, ενώ στην προμετωπίδα μπαίνει ηαντιμεταναστευτική ρητορική και το αίτημα εξόδου από το ευρώ. Το αποτέλεσμα είναι τα ποσοστά της να τετραπλασιαστούν κι από 5% στις ευρωεκλογές να φτάσουν το 20% στις περιφερειακές εκλογές. Η μετεωρική άνοδος της Λίγκας ωστόσο δεν απειλεί τον Ρέντζι γιατί κατά βάση συντελείται σε βάρος του κόμματος του Μπερλουσκόνι, Φόρτσα Ιτάλια, που μετά την ανατροπή του από την πρωθυπουργία, τον Νοέμβριο του 2011, μαζί με τον Γ. Παπανδρέου με απόφαση του διδύμου Μερκοζί, βρίσκεται σε μια πορεία σταθερής περιθωριοποίησης.

Η οπισθοδρομική ατζέντα του Ρέντζι, που προωθείται με πολιορκητικό κριό τον υπουργό Οικονομικών Πιέρ Κάρλο Παντόαν που μέχρι πρόσφατα ήταν αξιωματούχος του ΔΝΤ κι επικεφαλής οικονομολόγος του άλλου μισητού οργανισμού, του ΟΟΣΑ, έχει ένα και μόνο θέμα: Την κατεδάφιση του περίφημου άρθρου 18 που συμπυκνώνει τις κατακτήσεις της ιταλικής εργατικής τάξης. Κι αυτό καθόλου τυχαία∙ ψηφίστηκε το 1970, μετά το καυτό φθινόπωρο του 1969, προβλέποντας κατοχύρωση του εργαζομένου από την εργοδοτική αυθαιρεσία, δικαίωμα εργατικών συνελεύσεων, ελεύθερης επιλογής συνδικάτου στο οποίο θα ανήκει κάθε εργαζόμενος, κ.α. Η κυβέρνηση από την άλλη, το εμφανίζει ως την αιτία όλων των κακών της ιταλικής οικονομίας που φέτος θα δει το ΑΕΠ της να υποχωρεί κατά 0,2%. Τυπικά, αυτό που ζητούν κυβέρνηση και εργοδότες είναι το δικαίωμα των ελεύθερων απολύσεων, χωρίς να κρέμεται πάνω από το κεφάλι τους το δικαίωμα των δικαστών να επιβάλλουν την επαναπρόσληψη, αν η απόλυση κριθεί ότι έγινε αναίτια. Κι αυτή ωστόσο η κατηγορία απέχει πολύ από την πραγματικότητα, κι όχι μόνο επειδή και στην Ιταλία ανθεί η μαύρη εργασία σε μια κατακερματισμένη και ασύδοτη αγορά εργασίας. Το σημαντικότερο είναι πώς από το 2012 με το νόμο Φορνέρο καταργήθηκαν πολλές από τις προστασίες που απολάμβαναν οι εργαζόμενοι. Για παράδειγμα οι απολύσεις σε επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 15 εργαζόμενους επιτρέπονται. Αυτό που τώρα ζητιέται είναι να θεσμοθετηθεί η εργοδοτική αυθαιρεσία. Χαρακτηριστικά, ενώ με τον υπάρχον νόμο, το άρθρο 18, που για την ιταλική εργοδοσία και το νεοφιλελευθερισμό είναι κόκκινο πανί, κάτι σαν την δική μας μεταπολίτευση, όσοι εργάζονται με νόμιμο τρόπο σε περίπτωση απόλυσης δικαιούνται αποζημίωση 15 ημερών για κάθε 3 μήνες δουλειά, με τον καινούργιο νόμο, που δεν προβλέπεται να ψηφιστεί απ’ όλα τα σώματα και να εκδοθούν οι εφαρμοστικοί του μέχρι τα μέσα του 2015, οι απολύσεις θα είναι ελεύθερες τα 3 πρώτα χρόνια της πρόσληψης. Με το νέο νόμο επίσης που προωθεί ο Ρέντζι κατοχυρώνεται το δικαίωμα της εργοδοσίας στις παρακολουθήσεις της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας του προσωπικού, των σελίδων που επισκέπτεται στο διαδίκτυο. Επίσης παύει να υπάρχει δικαίωμα αποζημίωσης σε επιχειρήσεις που αναδιαρθρώνονται ή βάζουν λουκέτο, κ.α.

Στην προώθηση της αντεργατικής ατζέντας του, ο Ρέντζι έχει βρει ανέλπιστη σύμμαχο την Λίγκα του Βορά που θέλοντας να αδρανοποιήσει την εσωκομματική του αντιπολίτευση, προσφέρθηκε να ψηφίσει μαζί με τον πρωθυπουργό την εκθεμελίωση του άρθρου 18, σε περίπτωση που είχε διαρροές από το κόμμα του. Προσφορά που έμεινε αναξιοποίητη καθώς ο νόμος ψηφίσθηκε στις 9 Οκτώβρη με 165 ψήφους υπέρ και 111 κατά. Η αντίθεση επομένως στο ευρώ και την Γερμανία της ιταλικής Δεξιάς γίνεται από τη σκοπιά των ιταλικών, αστικών συμφερόντων. Αποκτάει απήχηση και διείσδυση στα λαϊκά στρώματα ωστόσο λόγω της πολιτικής ατολμίας της Αριστεράς να θέσει έστω το αίτημα της εξόδου από το ευρώ, από τη σκοπιά των συμφερόντων της λαϊκής πλειοψηφίας. Αυτών ακριβώς των συμφερόντων που την προηγούμενη Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου βγήκαν στους δρόμους 54 πόλεων της Ιταλίας, από το πάλαι ποτέ βιομηχανικό Τορίνο μέχρι την Σικελία, με το σύνθημα «Έτσι δεν πάει» (Cosi non va!). Σε δύο μάλιστα πόλεις, το Μιλάνο και το Τορίνο, δεν έλειψαν και οι συγκρούσεις με την αστυνομία. Εναντίον του Ρέντζι διαδήλωσαν πρώτοι απ’ όλους εκατομμύρια εργαζόμενοι που δικαίως ανησυχούν πως η απελευθέρωση των απολύσεων θα οδηγήσει την επίσημη ανεργία σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από το 13% που είναι τώρα, όταν δύο χρόνια πριν ήταν στο 10%. Μαζί τους ήταν συνταξιούχοι που διαδήλωναν ενάντια στις συντάξεις των 500 ευρώ, νέοι που ζητούσαν επιδότηση της στέγης γιατί δεν μπορούν να αντέξουν τα πολύ υψηλά ενοίκια, εκπαιδευτικοί που ζητούσαν επιπλέον δαπάνες, κ.α. Ως αποτέλεσμα της μαζικής συμμετοχής στην απεργία οι συγκοινωνίες παράλυσαν, δημόσια διοίκηση, νοσοκομεία και σχολεία έμειναν κλειστά ενώ υψηλή συμμετοχή στην απεργία καταγράφτηκε και στον ιδιωτικό τομέα με ολόκληρους κλάδους όπως η αυτοκινητοβιομηχανία να κατεβάζουν ρολά.

Οι μεγάλοι ωστόσο απόντες των πολύ σημαντικών αγώνων που τώρα ξεσπούν στην Ιταλία, όπως και στο Βέλγιο, ήταν πρώτο, μια ισχυρή ταξική πτέρυγα του εργατικού κινήματος που θα ξεπεράσει τους συμβιβασμούς των επίσημων σοσιαλδημοκρατικών συνδικάτων CGIL και UIL, τα οποία ένα μήνα πριν συνομιλούσαν με τον Ρέντζι σε μια επίδειξη υπευθυνότητας, και μια Αριστερά μαχητική και εργατική που θα εμπνέει και θα αλλάζει τους συσχετισμούς, χωρίς αυταπάτες για τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς.

*Δημοσιεύθηκε στο «Πριν» την Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014

Διαβάστε περισσότερα

«Εκθετοι οι αγρότες μετά τo “deal” της Πειραιώς με την Κ.Κ.R.»

οι αγρότες μετατρέπονται  σε δουλοπάροικους

Στον κίνδυνο που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι αγρότες –κυρίως μικρομεσαίοι– της χώρας μας, μετά το “deal” της Τράπεζας Πειραιώς με την  private equityKOHLBERG KRAVIS ROBERTS (KKR), για πώληση επιχειρηματικών δανείων ύψους 1,2 δις, αναφέρθηκε ο οικονομολόγος -αναλυτής Δημήτρης Καζάκης.

Ο Δημήτρης Καζάκης επισήμανε, μεταξύ άλλων: «To private equity KKR, εξειδικεύεται  σε δυο τομείς. Τα ασφαλιστικά ταμεία, «αξιοποιώντας» περιουσιακά στοιχεία και  σε αγροτικές  καλλιέργειες. Η KKR έρχεται για να αγοράσει τα δάνεια των αγροτών –και κυρίως των μικρομεσαίων– και να τους εγκλωβίσει στην περίφημη συμβολαιακή γεωργία  ή συμβολαιακή επιχειρηματική. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι  οι αγρότες μετατρέπονται  σε δουλοπάροικους. Δεσμεύονται  προκαταβολικά για όλα τα περιουσιακά στοιχεία που διαθοι αγρότες μετατρέπονται  σε δουλοπάροικουςέτουν, για την παραγωγή,για τον τρόπο παραγωγής, για το προϊόν, αλλά και για το πού θα πωληθεί».

Πρόσθεσε δε, ότι κατά το παρελθόν, «η private equity KKR, διείσδυσε στις αγορές της Ασίας όταν έγιναν τα μεγάλα πειράματα με την Monsanto και ενίσχυσε τα πειράματα με τα μεταλλαγμένα, ωθώντας πάνω από 100.000 αγρότες στην αυτοκτονία, όταν έφταναν σε αδιέξοδο».

Οπως υπογράμμισε «εκείνοι υπέγραφαν συμφωνίες συμβολαιακής γεωργίας με σχήματα σαν την KKR, που εξυπηρετούσαν συμφέροντα της Monsanto και άλλων παρόμοιων πολυεθνικών. Τώρα, έρχονται και στη χώρα μας».

Οπως έγινε γνωστό από δημοσιεύματα του τύπου, σύμβουλοι της Τράπεζας Πειραιώς στη συναλλαγή είναι οι Deutsche Bank AG, Shearman & Sterling LLP και η Δικηγορική Εταιρεία Κουταλίδη. Σύμβουλοι της KKR στη συναλλαγή είναι οι Weil, Gotshal & Manges, Karatzas & Partners Law Firm, Arthur Cox and Deloitte LLP.

http://seisaxthia.wordpress.com/

Διαβάστε περισσότερα

ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΚΟΥΒΑΣ

Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΟΣΜΑ*

Σε τροφή οδηγούνται οι σχέσεις τηςΟυάσιγκτον με την Αβάνα. Οι ΗΠΑ, αντιμέτωπες με την πολυετή αδιέξοδη πολιτική του αποκλεισμού απέναντι στο «νησί της επανάστασης», υποχρεώνονται σε αναδίπλωση, καθώς επιδιώκουν να προλάβουν ΕΕ και Κίνα, που ήδη έχουν αναπτύξει την οικονομική τους διπλωματία και αντλούν οφέλη από την εξομάλυνση των σχέσεων με την Κούβα. Η απόφαση τουΜπαράκ Ομπάμα και του Ραούλ Κάστρο να προχωρήσουν σε αναθέρμανση των μεταξύ τους σχέσεων, που ανακοινώθηκε αυτή την εβδομάδα, χαρακτηρίστηκε ιστορική. Ωστόσο ο δρόμος μέχρι την πλήρη αποκατάσταση και κυρίως μέχρι την άρση του εμπάργκο είναι μακρύς.

Το Κογκρέσο ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους και ο Λυεκός Οίκος πρόκειται να αποκτήσει νέο ένοικο το 2016. Οι πρώτες αντιδράσεις, ήρθαν λίγες μόλις ώρες μετά την ανακοίνωση της απόφασης. Ο ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Τζον Μπένερ άσκησε δριμύτατη κριτική στον πρόεδρο Ομπάμα, με αφορμή τις επαφές με την Αβάνα. Ο Μπένερ χαρακτήρισε την απόφαση «άλλη μια ασυλλόγιστη παραχώρηση σε μακρά σειρά ασυλλόγιστων παραχωρήσεων σε ένα στυγνό δικτατορικό καθεστώς». «Οι σχέσεις με το καθεστώς Κάστρο δεν πρέπει να αναθεωρηθούν, πόσο μάλλον να εξομαλυνθούν, ώσπου ο λαός της Κούβας να απολαύσει την ελευθερία, ούτε ένα δευτερόλεπτο νωρίτερα» επισήμανε ο Μπένερ σε ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα.

Νωρίτερα, ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής από τη Φλόριντα Μάρκο Ρούμπιο επέκρινε την απόφαση της κυβέρνησης Ομπάμα να εξομαλύνει τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κούβα, κρίνοντας ότι ο Λευκός Οίκος κέρδισε λίγα με αυτή την αλλαγή πολιτικής υπέρ της Αβάνας. «Ο Λευκός Οίκος έχει παραχωρήσει τα πάντα, αλλά κέρδισε λίγα» είπε χαρακτηριστικά ο Ρούμπιο στη διάρκεια συνέντευξη Τύπου. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι θα αντιταχθεί στις προσπάθειες του Λευκού Οίκου να ορίσει πρεσβευτή στην Κούβα και να χρηματοδοτήσει μια αμερικανική πρεσβεία στην Αβάνα.

Υπενθυμίζεται ότι το εμπάργκο επιβλήθηκε στην Κούβα επί προεδρίας Αϊζενχάουερ το 1960, σαν αντίδραση στην απόφαση του Φιντέλ Κάστρο να εθνικοποιήσει τις επιχειρήσεις αμερικανικών συμφερόντων στην Κούβα. Αρχικά το εμπάργκο δεν περιλάμβανε τρόφιμα και φαρμακευτικό υλικό, όμως το 1961, λίγες μέρες προτού αναλάβει ο νέος πρόεδρος Τζον Κένεντι, ο Ντ. Αϊζενχόυεραποφάσισε να διακόψει και τις διπλωματικές σχέσεις. Το 1962 ο Κένεντι επέβαλε ακόμα αυστηρότερους όρους. Ουσιαστικά επρόκειτο πλέον για ολικό εμπάργκο, εν μέσω ψυχροπολεμικού κλίματος στις σχέσεις ΗΠΑ-ΕΣΣΔ.

Το 1982 ο τότε πρόεδρος Ρ. Ρέιγκαν σκλήρυνε περισσότερο τη στάση των ΗΠΑ: η Κούβα μπήκε στη λίστα των χωρών που, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, στηρίζουν την τρομοκρατία. Από το 1999 η προεδρία Μπιλ Κλίντον είχε αρχίσει χαλάρωση των ταξιδιωτικών περιορισμών σε σχέση με την Κούβα, παρότι ο νόμος Χελμς Μπάρτον του 1996 δυσκόλεψε τα πράγματα, πολιτική την οποία συνέχισε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, από το 2009, και η προεδρία Μπάρακ Ομπάμα. Η νέα πρωτοβουλία Ομπάμα σημαίνει καταρχήν ότι η Κούβα θα βγεί από τη λίστα των κρατών-«τρομοκρατών», όπου παραμένουν το Ιράν, η Συρία και το Σουδάν. Κατά τα άλλα, τοεμπάργκο συνδέεται με σειρά νόμων που μόνο το Κογκρέσο μπορεί να τροποποιήσει.

Με δεδομένο δε ότι από τον Ιανουάριο οι Ρεπουμπλικάνοι θα ελέγχουν πλήρως και τα δύο σώματα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι μέχρι τις επόμενες εκλογές, τις προεδρικές του 2016 και την ανάληψη της προεδρίας τον Ιανουάριο του 2017 από νέο πρόεδρο τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει σε αυτό το πεδίο. Ο Ομπάμα πάντως ζήτησε «ειλικρινή και τίμιο διάλογο» στο Καπιτώλιο, παρόλο που παραμένει εξαιρετικά δύσκολο να βρει συμμάχους. Για τους ρεπουμπλικάνους, η απόφαση για την Κούβα φέρεται να αποτελεί το κόκκινο πανί. Ενόψει εκλογών, το ζήτημα της Κούβας μαζί με το πρόγραμμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης Obamacare και την πρόσφατη νομοθεσία για τη νομιμοποίηση εκατομμυρίων μεταναστών αναμένεται να βρεθούν στην πρώτη γραμμή της πολιτικής αντιπαράθεσης.

Ο αμερικανός πρόεδρος, παρόλο που εξακολουθεί να έχει δεμένα χέρια, θα επιδιώξει να συνεχίσει τις κινήσεις προσέγγισης που ξεκίνησε το 2009, σε μια προσπάθεια διαφοροποίησης από το ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο, αλλά και να διορθώσει μια μακροχρόνια, λανθασμένη πολιτική πουεξακολουθεί να κοστίζει ακριβά, εκτός των άλλων, και σε μερίδα της αμερικανικής πολιτικής ελίτ.

Σε κάθε περίπτωση, η πορεία εξομάλυνσης των σχέσεων ΗΠΑ-Κούβας, την οποία εξήγγειλαν από κοινού την Τετάρτη οι πρόεδροι των δύο χωρών Μπ. Ομπάμα και Ρ. Κάστρο, θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για τον τερματισμό της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης που σφράγισε το δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα. Χωρίς αυτό σε καμμιά περίπτωση να σημαίνει στροφή των ΗΠΑ προς μια δικαιότερη ή έστω πιο ισορροπημένη εξωτερική πολιτική. Η αναγκαστική στροφή, εκτός απόαπόδειξη της ήττας της πολιτικής των ΗΠΑ στο νησί, η πορεία του οποίου σημάδεψε συνολικά τις εξελίξεις στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με τη Λατινική Αμερική, σηματοδοτεί έντονη όξυνση του διεθνούς ανταγωνισμού.

Την ίδια στιγμή που κλείνει ένα κεφάλαιο στην ιστορία των ψυχροπολεμικών σχέσεων της Δύσης με χώρες οι οποίες σχετίστηκαν με τον λεγόμενο υπαρκτό σοσιαλισμό ανοίγει νέο: η ουκρανική κρίση αποτελεί την αφορμή για την ανάπτυξη του νέου γύρου γεωπολιτικής αντιπαράθεσης Δύσης-Ανατολής. Η εντεινόμενη επιθετικότητα του Κιέβου, που απολαμβάνει την υποστήριξη των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον, με σκοπό να οδηγήσει τη Μόσχα σε απόγνωση, ήδη χαρακτηρίζεται από πολλούς νέος Ψυχρός Πόλεμος. Για τη σημερινή Ρωσία άλλωστε, ο έλεγχος της Χερσονήσου της Κριμαίας έχει αξία τουλάχιστον ίση, αν όχι μεγαλύτερη, από την αντίστοιχη που είχε ο έλεγχος της Κούβας για τις ΗΠΑ το 1960.

*Δημοσιεύθηκε στο «Πριν» της Κυριακής 21 Δεκεμβρίου 2014

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΗΠΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΣΑΚΙΣΟΥΝ ΤΗ ΡΩΣΙΑ

ΟΙ ΗΠΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΟΤΑΞΟΥΝ ΡΩΣΙΑ, ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ, ΙΡΑΝ

Η ΕΛΛΑΔΑ ΧΡΕΙΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΝΕΟ ΡΟΛΟ

Οι ΗΠΑ επιχειρούν να οδηγήσουν σε μακρόχρονη οικονομική κρίση της Ρωσία, η οποία να μετατραπεί και σε πολιτική κρίση με την κατάρρευση του καθεστώτος Πούτιν και την εγκατάσταση αμερικανών ανδρείκελων στο Κρεμλίνο τύπου Γέλτσιν.

Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να επαναλάβουν με τη Ρωσία του Πούτιν, ό,τι, περίπου, έκαναν με την πάλαι-ποτέΣοβιετική Ένωση, την οποία οδήγησαν σε κατάρρευση, μετά το βούλιαγμα των τιμών του πετρελαίου, το οποίο ξεκίνησαν, όπως τώρα σε συνεργασία με τον ΟΠΕΚ, το 1986.

Στο στόχαστρο των ΗΠΑ μέσα από τη βουτιά των πετρελαϊκών τιμών δεν είναι μόνο η Ρωσία αλλά και δύο άλλοι αντίπαλοι της αμερικανικής πλανητικής στρατηγικής: η Βενεζουέλα και το Ιράν.

Δηλαδή, με ένα σμπάρο όχι μόνο δύο αλλά τρία τρυγόνια.

Έγκυροι αναλυτές των διεθνών εξελίξεων τόνιζαν στην ότι το 2014 δεν είναι 1990 και ότι είναι πολύ αμφίβολο αν οι ΗΠΑ θα μπορέσουν αν επιτύχουν τις ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις τους.

Οι ίδιοι αναλυτές τόνιζαν ότι η αμερικανική στρατηγική είναι παρακινδυνευμένη διότι η μεγάλη πτώσητων πετρελαϊκών τιμών θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην δυνατότητα των ΗΠΑ για άντληση φυσικού αερίου και πετρελαίου από εγχώριες πηγές, ενώ σημείωναν με έμφαση ότι οι ΗΠΑ σε αντίθεση με τη δεκαετία του ’80 και του ’90, χάνουν συνεχώς έδαφος στην παγκόσμια σκηνή τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά και στρατιωτικά.

Από την άλλη μεριά σημείωναν οι ίδιοι αναλυτές ότι η Ρωσία έχει αποθέματα αντοχής στην πίεση των τιμών του πετρελαίου, αφού τώρα η οικονομία της διαθέτει μια σειρά άλλες δυνατότητες αλλά και προοπτικές.

Η Ρωσία, επίσης, κάτω από την αμερικανική πίεση, θα «αναγκαστεί» να αναβαθμίσει και ναεπιταχύνει συμμαχίες σε όλα τα σημεία του πλανήτη σε αντιαμερικανική κατεύθυνση. Ιδιαίτερα η Ρωσία όχι μόνο δεν θα υποκύψει στον επιχειρούμενο αμερικανικό στραγγαλισμό αλλά και θα προσπαθήσει, σύμφωνα με Ρωσικούς κύκλους, να δώσει νέα πιο δυναμική έκφραση στον πόλο τωνBRICS και τις συμμαχίες του.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΝΕΟ ΡΟΛΟ

Η Ελλάδα αυτήν την ώρα δέχεται κι αυτή έντονη την πίεση της ιμπεριαλιστικής Δύσης (Γερμανία-ΕΕ-ΗΠΑ-ΔΝΤ) τόσο στο οικονομικοκοινωνικό πεδίο όσο και στο πολιτικοστρατιωτικό με την προσπάθεια ακόμα πιο στενής δορυφοροιοποίησης της, της ίδιας και της Κύπρου, στοαμερικανοϊσραηλινό πολιτικό, στρατιωτικό και ενεργειακό άξονα.

Οι επιλογές της Γερμανικής ομηρίας και του αμερικανοϊσραηλινού δορυφόρου καθόλου δεν είναι μοιραίες και αναπότρεπτες για τη χώρα. Αντίθετα η Ελλάδα, στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στην ευρύτερη περιοχή μας, στη Μεσόγειο, τη Μ. Ανατολή, την Κεντρική Ασία και συνολικά στηνΕυρώπη, μπορεί, βήμα το βήμα, να σχεδιάσει μια στρατηγική νέων διεθνών οικονομικών σχέσεωνκαι εξωτερικών προσανατολισμών ικανή να προασπίσει την εθνική μας ανεξαρτησία, την ασφάλεια της χώρας και μια προοδευτικού χαρακτήρα διέξοδο από την κρίση.

ΚΩΣΤΑΣ ΡΕΣΙΟΣ

Tο ΠΡΙΝ της 21/12 ενδιαφέρον κείμενο του Μιχ. Ψύλου σχετικά με τις βρώμικες επιδιώξεις του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία.

ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΘΑ ΡΙΞΟΥΝ ΤΟΝ ΠΟΥΤΙΝ ΣΤΟ ΚΑΝΑΒΑΤΣΟ;

Του ΜΙΧΑΛΗ ΨΥΛΟΥ

Δεκαπέντε χρόνια στην εξουσία ως πρόεδρος ή ως πρωθυπουργός ο Βλαντιμίρ Πούτιν βρίσκεται αντιμέτωπος με την πιο βαθιά κρίση. Το ρούβλι έχασε μέσα σε δύο ημέρες το 30% της αξίας του και η κεντρική τράπεζα αναγκάστηκε να προχωρήσει σε αθρόες πωλήσεις συναλλαγματικών διαθεσίμων για να συγκρατήσει την κατρακύλα. Μια εξέλιξη εν πολλοίς αναμενόμενη καθώς είναι άμεση αντανάκλαση της τρομακτικής μείωσης της τιμής του πετρελαίου, από το οποίο εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό η ρωσική οικονομία. Το πετρέλαιο αντιπροσωπεύει τα 2/3 των ρωσικών εξαγωγών και τα έσοδα από την εξαγωγή πετρελαίου αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50% των κρατικών εσόδων της χώρας. Με το αργό να έχει υποχωρήσει στα 55 δολάρια το βαρέλι, από τα 110 που ήταν τον περασμένο Ιούνιο, η ρωσική οικονομία και κατ΄επέκταση το ρούβλι δεν θα μπορούσαν να αντέξουν στον… πόλεμο. Γιατί για πόλεμο πρόκειται. Έναν πόλεμο που ξεκίνησαν οι Αμερικανοί σε συνεργασία με τους Σαουδάραβες, για να πλήξουν τη Ρωσία και τη Βενεζουέλα, αλλά και να εξαναγκάσουν το Ιράν σε νέες υποχωρήσεις. Οι Αμερικανοί μπορούν και καθοδηγούν άλλωστε την αγορά πετρελαίου, καθώς ελέγχουν πλέον πολιτικά σχεδόν όλες τις χώρες μέλη του ΟΠΕΚ. «Οι Αμερικανοί θέλουν να ρίξουν τον Πούτιν στο καναβάτσο» όπως έγραψε το γαλλικό περιοδικό Λε Πουάν.

Ο ρώσος πρόεδρος μιλώντας την περασμένη Πέμπτη ενώπιον 1.000 δημοσιογράφων στο Κρεμλίνο στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου για το τέλος του χρόνου παραδέχτηκε ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή νομισματική κρίση της από το 1998.

Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν πως δεν υπάρχει ικανοποιητικό σενάριο εξόδου της Ρωσίας από την κρίση, με δεδομένο ότι οι Αμερικανοί έχουν τη δυνατότητα να κρατήσουν πολύ χαμηλά τις τιμές του πετρελαίου για μεγάλο διάστημα. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, σε συνέντευξή του στο γαλλικό δίκτυο Φρανς 24, υποστήριξε ότι υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο από την πλευρά της Δύσης, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, για «αλλαγή καθεστώτος» στη Ρωσία. Ο Πούτιν κατηγόρησε ευθέως το ΝΑΤΟ ότι με την επέκταση του στην Ανατολική Ευρώπη χτίζει «ένα νέο τείχος του Βερολίνου γύρω από τη Ρωσία».

Οι Αμερικανοί, όπως έδειξαν και με την κρίση στην Ουκρανία, δεν πρόκειται να ανεχθούν τη Ρωσία να αποτελεί τον κυρίαρχο ενεργειακό παίκτη στην Ευρώπη, τον βασικό προμηθευτή φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρώπη. Η σημερινή εξέλιξη έχει πολλά κοινά στοιχεία με την κρίση του 1998, όταν η Ρωσία είδε τις εξαγωγές της να πλήττονται καίρια από τη μεγάλη βουτιά των τιμών του πετρελαίου που άρχισε στο τέλος του 1997. Σε συνδυασμό μάλιστα με την κατάρρευση των λεγόμενων Ασιατικών Τίγρεων η Ρωσία οδηγήθηκε τότε σε χρεοκοπία.

Ήδη το ελεγχόμενο από τους Ρεπουμπλικάνους Αμερικανικό Κογκρέσο, προτού ακόμη αναλάβει επισήμως τα καθήκοντα του τον επόμενο μήνα, ψήφισε τη λεγόμενη Πράξη Ελευθερίας για την Ουκρανία, με την οποία εξουσιοδοτείται ο πρόεδρος Μπ. Ομπάμα να προχωρήσει σε πωλήσεις οπλικών συστημάτων στην κυβέρνηση του Κιέβου, να κάνει ακόμη πιο αυστηρές τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και ιδιαίτερα ενάντια στις ρωσικές ενεργειακές βιομηχανίες. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατήγγειλε την απόφαση αυτή του Κογκρέσσου θεωρώντας τη «εχθρική πράξη».

Ο Ομπάμα θα πρέπει ως τις 22 Δεκεμβρίου να αποδεχτεί ή να ασκήσει βέτο στην απόφαση αυτή, αλλά είναι πλέον τόσο αδύναμος πολιτικά ώστε το πιθανότερο είναι ότι θα ποιήσει τη… νήσσα.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ‘Η ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ;

Του Ν.ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ*

Το μεταμνημονιακό (;) πλαίσιο που έχει τεθεί από τους κατά τα άλλαεταίρους και φίλους είναι κάτι παραπάνω από ασφυκτικό. Με απόλυτη ευθύνη, φυσικά, του εγχώριου πολιτικού-οικονομικού συστήματος, καθώς αυτές τις συμμαχίες και αυτό το πλαίσιο πορείας της χώρας έχει επιλέξει διαχρονικά. Επομένως και σε κάθε περίπτωση, είτε εκλεγεί Πρόεδρος (πράγμα δύσκολο), είτε δεν βρεθούν 180 ψήφοι και πάμε σε εθνικές εκλογές (το πιθανότερο), το περιοριστικό και ασφυκτικό πλαίσιο παραμένει.

Δεν είναι μια διαπίστωση που αφορά μόνο την παρούσα κυβέρνηση. Αφορά εξίσου και την αξιωματική αντιπολίτευση. Και μάλιστα, από τη στιγμή που έχει λεχθεί εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ότι ούτε η παραμονή της Ελλάδας σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ αμφισβητείται, ούτε η στάση του κόμματος απέναντι στις λεγάμενες αγορές θα είναι μονομερής. Αν, όμως, δεν αμφισβητείται το πλαίσιο, τότε πώς θα αμφισβητηθεί η δυνατότητα των επίδοξων εκβιαστών να συνεχίζουν να ασκούν την ασφυκτική παρέμβασή τους;

Σε αυτές τις συνθήκες -σε μια χώρα και σε έναν λαό που δεν έχει μονοσήμαντα ανάγκη από μια ακόμα αλλαγή κυβέρνησης, αλλά από επείγουσα αλλαγή πολιτικής- οι εκλογές ίσως είναι ευκαιρία για έναν ακόμα λόγο: Για να σκεφτεί και να τοποθετηθεί ο λαός στο φλέγον ζήτημα. Και το φλέγον δεν είναι «απλώς» το «ποια κυβέρνηση» θα διαχειρίζεται την ασφυξία, αλλά -και πρωτίστως-το «ποια πολιτική» είναι εκείνη που ανοίγει δρόμους αποδέσμευσης από το ασφυκτικό πλαίσιο.

Διαβάστε περισσότερα

Τα σταφύλια της οργής (1940)

Τα σταφύλια της οργής (1940)

Τα «Σταφύλια της οργής», το αδιαμφισβήτητο αριστούργημα του Τζον Στάινμπεκ, είναι η ιστορία των ταπεινών και καταφρονεμένων της Αμερικής στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, αμέσως μετά το μεγάλο κραχ του 1929. 

Με τις σοδειές τους κατεστραμμένες από παρατεταμένη ξηρασία και από θυελλώδεις ανέμους που κουβαλούσαν πυκνά σύννεφα από χώμα, ξεριζωμένοι από τα χωράφια τους λόγω της εισβολής των νέων καλλιεργητικών μεθόδων, χιλιάδες εξαθλιωμένοι αγρότες του αμερικανικού Νότου εγκαταλείπουν τις εστίες τους κατευθυνόμενοι προς τη Γη της Επαγγελίας, την Καλιφόρνια.

Με τα λιγοστά υπάρχοντά τους φορτωμένα σε σαραβαλιασμένα φορτηγάκια ζουν ένα ταξίδι ολωσδιόλου εφιαλτικό ελπίζοντας να βρουν δουλειά και ψωμί. Τις τύχες μιας από αυτές τις οικογένειες παρακολουθεί το βραβευμένο με πούλιτζερ μυθιστόρημα του Στάινμπεκ (1939) και η πιστή κινηματογραφική του μεταφορά ένα χρόνο μετά.

Για να αποδώσει όσο μπορούσε πιο ρεαλιστικά την εξιστόρησή του, ο συγγραφέαςέζησε για ένα διάστημα ανάμεσα στους εσωτερικούς μετανάστες, οι οποίοι, φθάνοντας στον προορισμό τους, δεν άργησαν να αντιληφθούν ότι τα πράγματα δεν ήταν όπως είχαν ελπίσει: τους περίμεναν η καχυποψία, η εχθρότητα, η αναδουλειά, η πείνα και η ανάλγητη συμπεριφορά των εργοδοτών και των εκπροσώπων του κράτους.

Το βιβλίο του Στάινμπεκ συζητήθηκε όσο κανένα άλλο στην εποχή του, με την ίδια ζέση επαινέθηκε και κατηγορήθηκε («ένα μάτσο ψέματα», «κομμουνιστική προπαγάνδα», κ.α.). Χαρακτηριστικά, εξαιτίας του γεγονότος ότι οι τράπεζες θεωρούσαν το μυθιστόρημα επικίνδυνα ανατρεπτικό, η εταιρία παραγωγής20th Century Fox γύρισε την ταινία με τον παραπλανητικό τίτλο «Λεωφόρος 66», το όνομα της κεντρικής λεωφόρου στις ΗΠΑ που οδηγεί στην Καλιφόρνια. Παρά τις πιέσεις, το βιβλίο διαβάστηκε ευρύτατα και εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα κλασικά αριστουργήματα της αμερικανικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Δεν έχουμε τη δική μας ψυχή. Έχουμε ένα μέρος από μια μεγάλη ψυχή. Μια μεγάλη ψυχή που ανήκει σε όλους...

Θα βρίσκομαι παντού μέσα στο σκοτάδι. Θα βρίσκομαι εκεί όπου δίνουν μάχη για να φάνε οι πεινασμένοι. Θα βρίσκομαι εκεί όπου ο μπάτσος δέρνει τον ανήμπορο. Θα βρίσκομαι εκεί όπου οι άνθρωποι φωνάζουν επειδή είναι έξαλλοι και δεν αντέχουν άλλο.

Αλλά θα βρίσκομαι και εκεί όπου τα παιδιά γελούν επειδή πεινούν μα ξέρουν ότι το δείπνο τα περιμένει. Και θα βρίσκομαι εκεί όταν οι άνθρωποι θα τρώνε τους δικούς τους καρπούς και θα ζουν στα σπίτια που οι ίδιοι έφτιαξαν.

Θα βρίσκομαι εκεί...

Ο Χένρι Φόντα ήταν αυτός θα κατέγραφε στο πάνθεον της 7ης τέχνης τις παραπάνω φράσεις, υποδυόμενος τον κεντρικό ήρωα, Τομ Τζόουντ, στην κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος. Ανάμεσα σε εξαιρετικές ερμηνείες αυτές που ξεχωριζουν ειναι του Χένρι Φόντα και της μητερας του στο φιλμ την οποία υποδύεται έξοχα η Τζέιν Ντάργουελ, κερδιζοντας ετσι και το όσκαρ.

Ο δημιουργικός εγκέφαλος της ταινίας, ωστόσο, ήταν ο σκηνοθέτης Τζoν Φορντ, ο οποίος κέρδισε το όσκαρ σκηνοθεσίας μετατρέποντας, με τη συνδρομή του οπερατέρ Γκρεγκ Τόλαντ, σε αξέχαστες εικόνες τις σελίδες του Στάινμπεκ.

Η σκηνοθετική ευφυΐα του ήταν η τολμηρή και άκρως αντιεμπορική ατμόσφαιρατης ταινίας μέσα από κάδρα της αμερικανικής φύσης στην απόλυτη μαυρίλα της: έρημες πεδιάδες, συννεφιασμένος ουρανός, λασπωμένοι δρόμοι. Μια προσέγγισή που διατήρησε στον υπέρτατο βαθμό το προνόμιο της εντιμότητας στην απεικόνιση των πραγματικών συνθηκών.

Τα «Σταφύλια της οργής» εξακολουθούν, ακόμη και σήμερα, να εντάσσονται σε πολλές λίστες των δέκα καλύτερων ταινιών στην ιστορία του αμερικανικού κινηματογράφου.

Σκηνοθεσία: John Ford
Παραγωγή: Darryl F. Zanuck, Nunnally Johnson
Σενάριο: Nunnally Johnson, βασισμένο στο μυθιστόρημα The Grapes of Wrath του John Steinbeck
Παίζουν: Henry Fonda, Jane Darwell, John Carradine, Shirley Mills, John Qualen, Eddie Quillan
Μουσική: Alfred Newman
Οπερατέρ: Gregg Toland
Μοντάζ: Robert L. Simpson

Διαβάστε περισσότερα

Αργεντινή εναντίον κερδοσκοπίας

Θα πρέπει, άραγε, να επιτραπεί σε μια χούφτα κερδοσκόπων να κρατούν όμηρους 40 εκατομμύρια Αργεντίνους ; Στην ερώτηση αυτή, η αμερικανική Δικαιοσύνη απάντησε « ναι », προκαλώντας αναστάτωση ακόμη και μεταξύ των επενδυτών. Αποδυναμώνοντας τους μηχανισμούς που επιτρέπουν στα κράτη να μειώνουν το βάρος του χρέους τους, η δικαστική απόφαση απειλεί να αποσταθεροποιήσει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Η διαμάχη ανάμεσα στην Αργεντινή και τους « γύπες », τις εταιρείες επενδύσεων που ειδικεύονται στην κερδοσκοπία επί επισφαλών χρεών, θυμίζει ορισμένες αμερικανικές τηλεοπτικές σειρές. Διαθέτει όλα τα συστατικά τους : μυστήριο, πολιτικές δολοπλοκίες, ανατροπές και απόλυτα μισητούς « κακούς ». Μεταξύ τους, πλειάδα πρώην υψηλόβαθμων κρατικών αξιωματούχων, οι οποίοι έχουν πλέον φορέσει τις παντόφλες του λομπίστα και, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Μαρκ Λέιμποβιτς, « έχουν κολλήσει στην Ουάσινγκτον όπως τα μύδια στον βράχο [1] ».

Το τελευταίο επεισόδιο ξεκινά στις 21 Νοεμβρίου 2012, σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της πολιτείας της Νέας Υόρκης, όταν ο δικαστής Τόμας Γκρίσα διατάζει την Αργεντινή να καταβάλει το ποσό των 1,33 δισεκατομμυρίων δολαρίων (πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ) σε διάφορα κερδοσκοπικά επενδυτικά ταμεία, μεταξύ των οποίων και το NML Capital, με επικεφαλής τον Πολ Σίνγκερ. Οι προεκτάσεις της δικαστικής απόφασης υπερβαίνουν γρήγορα το πλαίσιο μιας διαμάχης μεταξύ ενός κράτους και των αγορών. Η πλοκή εκτυλίσσεται πλέον με άξονα τον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ χρεωμένων και πιστωτριών χωρών. Και, μάλιστα, αποτυπώνει τη διάσταση απόψεων μεταξύ των αξιωματούχων της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής γύρω από ένα οδυνηρό ζήτημα : ποια αντίδραση πρέπει να υιοθετηθεί απέναντι στην ανάδυση λατινοαμερικανικών κυβερνήσεων που διεκδικούν τη γεωπολιτική ανεξαρτησία τους ;

Όπως συμβαίνει πολύ συχνά, η κατανόηση των πρόσφατων εξελίξεων απαιτεί τη γνώση των προηγούμενων « επεισοδίων ». Όλα αρχίζουν το 2001. Μετά από τρία και πλέον χρόνια ύφεσης, το Μπουένος Άιρες περιέρχεται σε αδυναμία αποπληρωμής του δημόσιου χρέους του, που ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Η χώρα κηρύσσει στάση πληρωμών και, μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, προτείνει στους πιστωτές της να ανταλλάξουν τα παλιά τους ομόλογα με νέους, « αναδιαρθρωμένους » τίτλους, αξίας κατά 70% χαμηλότερης. Συνολικά, το 76% των πιστωτών έχει δεχτεί την πρόταση μέχρι το 2005. Μέχρι το 2010, το ποσοστό των πιστωτών έχει φτάσει στο 93%. Δεν έχουν πια λόγους να διαμαρτύρονται για το Μπουένος Άιρες, που αποδεικνύεται καλοπληρωτής. Μέχρι τις 30 του περασμένου Ιουλίου.

Μια χρεοκοπία που δεν είναι χρεοκοπία

Γιατί, στο μεταξύ, τα επενδυτικά ταμεία-γύπες –το προσωνύμιό τους χρονολογείται αρκετά πριν από το επεισόδιο της Αργεντινής- έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Με πρώτη την NML Capital, οι κερδοσκόποι αγοράζουν ομόλογα στα οποία η Αργεντινή έχει κηρύξει στάση πληρωμών, με μέση έκπτωση γύρω στο 80% : δεν πληρώνουν παρά 20 σεντς για κάθε δολάριο ομολογιακού χρέους που αγοράζουν. Η ιδέα ; Να σύρουν το Μπουένος Άιρες ενώπιον της Δικαιοσύνης για να απαιτήσουν την αποπληρωμή ολόκληρου του ποσού, δηλαδή -λαμβάνοντας υπόψη τα επιτόκια της συγκεκριμένης περιόδου- να πετύχουν επενδυτική απόδοση γύρω στο 1.600% (έναντι απόδοσης 300% με την αναδιάρθρωση που πρότεινε το Μπουένος Άιρες).

Και, έτσι, επιστρέφουμε στο επεισόδιο της 21ης Νοεμβρίου 2012, όταν ο δικαστής Γκρίσα προστρέχει στη βοήθεια των κερδοσκοπικών επενδυτικών ταμείων, διατάζοντας την κατά προτεραιότητα αποπληρωμή των ομολόγων τους. Στη συνέχεια, στις 16 Ιουνίου 2014, το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοινώνει, προκαλώντας γενική έκπληξη, ότι αρνείται να εξετάσει την απόφαση του Γκρίσα, με αποτέλεσμα την επικύρωσή της. Ενάμιση μήνα αργότερα, τα χρηματικά ποσά που είχε εκταμιεύσει το Μπουένος Άιρες για να αποπληρώσει προγραμματισμένες λήξεις των αναδιαρθρωμένων ομολόγων του μπλοκάρονται : τα μέσα ενημέρωσης ανακοινώνουν τη νέα χρεοκοπία της Αργεντινής.

Παρόλα αυτά, η χώρα αποτελούσε παράδειγμα για τα υπερχρεωμένα κράτη. Είχε καταφέρει να μειώσει το βάρος του χρέους της, να βάλει την οικονομία σε τροχιά ανάκαμψης και, έτσι, είχε επιτρέψει στους επενδυτές να αποκομίσουν οφέλη από την εμπρόθεσμη αποπληρωμή των ομολόγων τους. Ο οικονομικός Τύπος, ωστόσο, δεν της είχε συγχωρήσει την ετερόδοξη πολιτική της. Από εκεί πηγάζει και η αρνητική κάλυψη της Αργεντινής στα μέσα ενημέρωσης εδώ και μία δεκαετία. Στη βάση ανεξάρτητων -υψηλότερων από τις κυβερνητικές- εκτιμήσεων για τον πληθωρισμό, η Αργεντινή μείωσε τη φτώχεια κατά 75% μεταξύ 2002 και 2011. Αλλά και οι ανισότητες υποχώρησαν πολύ : μεταξύ 2001 και 2010, η σχέση μεταξύ των εισοδημάτων του 5% των πλουσιότερων νοικοκυριών και του 5% των φτωχότερων νοικοκυριών έπεσε από το 32:1 στο 17:1.

Σχεδόν διπλασιάζοντας την εγχώρια παραγωγή μεταξύ 2002 και 2011, το Μπουένος Άιρες βρίσκεται σε καλύτερη θέση από την Ελλάδα : η χώρα της νότιας Ευρώπης, κάτω από την κηδεμονία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, βιώνει έξι συνεχόμενα χρόνια ύφεσης, ανεργίας και ακρωτηριασμού των δημόσιων δαπανών για την υγεία. Παρά τα διάφορα « σχέδια διάσωσης » που έχει δεχτεί, η Ελλάδα συνεχίζει να έχει δημόσιο χρέος 170% του ΑΕΠ και κανείς δεν αναμένει η παραγωγή πλούτου να επιστρέψει στο επίπεδο του 2007 πριν να περάσει, στην καλύτερη περίπτωση, ακόμη μια δεκαετία.

Τα τρία τελευταία χρόνια, η οικονομία της Αργεντινής συνάντησε δυσκολίες. Ο πληθωρισμός φτάνει το 38% σε ετήσια βάση [2], ενώ, στη μαύρη αγορά, το δολάριο ανταλλάσσεται σε ισοτιμία 70% υψηλότερη από την επίσημη. Οι λόγοι είναι πολλοί. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε φάση επιβράδυνσης από το 2010 (από ανάπτυξη 5,2% το 2010, σε 3% το 2013), πλήττοντας και τους δύο κύριους εμπορικούς εταίρους του Μπουένος Άιρες, τη Βραζιλία και την Ευρώπη. Επιπλέον, μετά τις δικαστικές ενέργειες του Σίνγκερ και των φίλων του, η χώρα δεν μπορεί να δανειστεί από τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, γεγονός που την καθιστά πιο ευάλωτη από άλλα κράτη στις ανισορροπίες του ισοζυγίου πληρωμών. Χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι οι Κασσάνδρες των μέσων ενημέρωσης δημιουργούν κλίμα μαζικής φυγής κεφαλαίων.

Εάν έτσι έχουν τα πράγματα, πώς να εξηγηθούν τα κίνητρα του δικαστή Γκρίσα ; Δεν αντιβαίνει η απόφασή του στη βασική αρχή του αμερικανικού δικαστικού συστήματος, για την προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας ; Εμποδίζοντας τους κατόχους των αναδιαρθρωμένων ομολόγων της Αργεντινής να εισπράξουν τα ποσά που δικαιούνται, δεν παραβιάζει ο Γκρίσα την αρχή αυτή ; Σε ολόκληρο τον κόσμο, η απορία είναι τέτοια που η Βραζιλία, το Μεξικό, η Γαλλία, αλλά και η Ένωση Νοτιοαμερικανικών Κρατών (Unasur) παρείχαν στήριξη στο Μπουένος Άιρες. Το αμερικανικό εφετείο, πάντως, αποφάσισε να επικυρώσει την απόφαση του δικαστή Γκρίσα σε δεύτερο βαθμό.

Στη σημερινή φάση της πλοκής, τα βλέμματα πρέπει να στραφούν στην Ουάσινγκτον. Αρχικά, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών υποστηρίζει την Αργεντινή. Στις 17 Ιουλίου 2013, η διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ δηλώνει, από την πλευρά της, ότι το Ταμείο ετοιμάζεται να υποστηρίξει το Μπουένος Άιρες ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών. Στις 23 Ιουλίου, ωστόσο, το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ -όπου ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών διαθέτει καθοριστική επιρροή- δεν εγκρίνει την απόφαση, εκθέτοντας τη Λαγκάρντ και πολλούς από τους αξιωματούχους του Ταμείου, οι οποίοι δεν κρύβουν τον εκνευρισμό τους. Στη συνέντευξη Τύπου της 24ης Ιουλίου, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Ουίλιαμ Μάρεϊ, δέχεται ερώτηση για την ξαφνική μεταστροφή του οργανισμού. Στην απάντησή του, ξεσπάει : « Πηγαίνετε να ρωτήσετε τους ανθρώπους του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών. Αυτοί θα μπορέσουν να σας απαντήσουν ! ».

Στην Ουάσινγκτον, πολλοί –με πρώτη τη Λαγκάρντ- αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που πηγάζουν από την απόφαση του δικαστή Γκρίσα. « Η διοίκηση και οι ομάδες του ΔΝΤ παραμένουν ανήσυχες για τις ευρύτατες συστημικές επιπτώσεις της απόφασης », εξηγεί ο Μάρεϊ, στις 25 Ιουλίου. Ακόμη και η International Capital Market Association (ICMA), η ένωση που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των επενδυτών στις αγορές κεφαλαίου, εκφράζει την ανησυχία της. Στις 29 Αυγούστου 2014, ανακοινώνει την αναθεώρηση των οδηγιών της για την έκδοση δημόσιου χρέους, προσπαθώντας να κόψει τα φτερά στα επενδυτικά ταμεία-γύπες.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και στις περισσότερες χώρες, υπάρχουν νόμοι που επιτρέπουν στους δανειστές που βρίσκονται σε αδυναμία εξόφλησης των χρεών τους να κηρύξουν χρεοκοπία, ώστε να ξεκινήσουν από το μηδέν. Κανένας παρόμοιος μηχανισμός δεν υπάρχει σε διεθνές επίπεδο για το δημόσιο χρέος των διαφόρων κρατών. Έτσι, για να αποφεύγει τις στάσεις πληρωμών, το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα στηρίζεται σε διαδικασίες συμφωνημένης αναδιάρθρωσης. Η δικαστική απόφαση του Γκρίσα, όμως, θα μπορούσε να περιπλέξει τέτοιες διαδικασίες, ακόμη και σε περίπτωση συμφωνίας πιστωτών και δανειστών : ένα πολύ μικρό ποσοστό δυσαρεστημένων επενδυτών (ή κερδοσκόπων) θα αρκούσε για να τις τινάξει στον αέρα.

Παραμένει ένα ερώτημα : ποιος έπεισε τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών να αλλάξει θέση και, έτσι, να επηρεάσει και το ΔΝΤ ; Όπως πάντα, οι ύποπτοι δεν λείπουν. Τα κερδοσκοπικά επενδυτικά ταμεία διαθέτουν τη δική τους ομάδα πίεσης, την American Task Force Argentina. Η οργάνωση, με τις ευγενικές υπηρεσίες παλαιών ανώτατων αξιωματούχων της κυβέρνησης Κλίντον, δαπάνησε πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια για την υπεράσπιση της υπόθεσης Σίνγκερ, το 2013. Ανάμεσα στους παράγοντες-κλειδιά της μεταστροφής του υπουργείου Οικονομικών βρίσκονται, αναμφίβολα, μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου που ανήκουν στο ρεύμα των νεοσυντηρητικών, ιδιαίτερα στους κόλπους της δεξιάς αντι-κουβανέζικης πτέρυγας της Φλόριντα. Τα συγκεκριμένα μέλη του Κογκρέσου δεν έχουν αρκεστεί στις τρικλοποδιές στον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα κάθε φορά που διέβλεπε κάποια δυνατότητα βελτίωσης των σχέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών με τη Λατινική Αμερική, αλλά επιδιώκουν την απαλλαγή της ηπείρου από οποιασδήποτε μορφής προοδευτική κυβέρνηση (δηλαδή και της Βραζιλίας). Από τη διακριτική κάλυψη της Ουάσινγκτον στο στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ονδούρα [3], το 2009, μέχρι την αμερικανική υποστήριξη στους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές στη Βενεζουέλα, το 2013 [4], η πρόσφατη ιστορία δείχνει ότι, γενικά, οι νεοσυντηρητικοί κύκλοι κατορθώνουν να επιβάλλουν τις προτεραιότητές τους.

Από τις 30 Ιουλίου 2014, ο Τύπος εξηγεί ότι η Αργεντινή κήρυξε χρεοκοπία για δεύτερη φορά μέσα σε δεκατρία χρόνια : πρόκειται για ψέμα. Η κυβέρνηση κατέβαλε όλα τα προβλεπόμενα ποσά για την εξόφληση των ομολόγων της, αλλά τα ποσά αυτά έχουν δεσμευτεί σε τραπεζικό επίπεδο λόγω της απόφασης του δικαστή Γκρίσα. Η Αργεντινή προσπαθεί να εξοφλήσει τους πιστωτές της με διαδικασία που δεν θα υπάγεται στην αμερικανική δικαιοδοσία. Έχει ήδη ψηφίσει νομοθεσία προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, δίνοντας τη δυνατότητα στους κατόχους αναδιαρθρωμένων ομολόγων να ανταλλάξουν τους τίτλους τους με νέα ομόλογα, που θα εκδοθούν στην Αργεντινή.

Οι περισσότερες πλούσιες χώρες, από την πλευρά τους, ανταγωνίζονται ποια θα στηρίξει πιο σθεναρά τη χρηματοπιστωτική ελίτ. Στις 9 Σεπτεμβρίου 2014, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών κλήθηκε να ψηφίσει κείμενο που είχε ως στόχο τη δημιουργία μηχανισμού αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους των κρατών, το οποίο προτάθηκε από την « ομάδα των 77 » χωρών και την Κίνα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους (Ισραήλ, Καναδάς, Αυστραλία, Γερμανία) το καταψήφισαν, ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες απείχαν [5]. Εντούτοις, το κείμενο υιοθετήθηκε με 121 ψήφους υπέρ (11 κατά και 41 αποχές).

Δεν θα αδικούσε κανείς τις αναπτυσσόμενες χώρες εάν φρόντιζαν τα ομόλογα που εκδίδουν να μη διέπονται πια από το αμερικανικό δίκαιο. Η απόφαση του δικαστή Γκρίσα δείχνει ότι, επιλέγοντας το αμερικανικό δίκαιο, οι χώρες αυτές εκτίθενται στις αποφάσεις ενός απρόβλεπτου δικαστικού συστήματος, το οποίο θα μπορούσε να δώσει προτεραιότητα στο συμφέρον ορισμένων κερδοσκόπων έναντι της τύχης εκατομμυρίων ανθρώπων. Το 2009, το 70% των ομολόγων των αναδυόμενων χωρών εκδιδόταν στη Νέα Υόρκη. Το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βέλγιο, όμως, διαθέτουν νόμους που θα καθιστούσαν την απόφαση του Γκρίσα αδύνατη. Ας μην υπάρχει αμφιβολία, η έναρξη μιας διαδικασίας εγκατάλειψης των Ηνωμένων Πολιτειών ως κέντρου έκδοσης κρατικών ομολόγων προς όφελος άλλων χρηματοπιστωτικών κέντρων θα παρότρυνε τον Αμερικανό νομοθέτη να προσαρμόσει τη νομοθεσία της χώρας στις διεθνείς προδιαγραφές.

Notes

[1] Mark Leibovich, « This Town : Two Parties and a Funeral », Blue Rider Press, Νέα Υόρκη, 2013.

[2] Charlie Devereux και Silvia Martinez, « Argentina sees 2.8% growth in 2015 budget on expanding exports », Bloomberg, Νέα Υόρκη, 15 Σεπτεμβρίου 2014.

[3] Βλ. Maurice Lemoine, « Ces relents de guerre froide venus du Honduras », « Le Monde diplomatique », Σεπτέμβριος 2009.

[4] Βλ. Alexander Main, « Au Venezuela, la tentation du coup de force », « Le Monde diplomatique », Απρίλιος 2014.

[5] (Σ.τ.Μ.) Μεταξύ τους και η Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

F. Scott Fitzgerald: «Δείξτε μου έναν ήρωα και θα σας γράψω μια τραγωδία»

Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή ο Αμερικανός συγγραφέας Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ (24 Σεπτεμβρίου 1896 - 21 Δεκεμβρίου 1940), ένας από τους κύριους εκπροσώπους της «Χαμένης Γενιάς» των Αμερικανών λογοτεχνών όπως την αποκάλεσε η Γερτρούδη Στάιν, όπου συγκαταλέγονται μεγάλα ονόματα της αμερικανικής πεζογραφίας, μεταξύ των οποίων και αυτά των Έρνεστ Χέμινγουει και Τζον Ντος Πάσος.

Η ζωή του Σκοτ αντικατοπτρίζει τις δύο όψεις του Αμερικάνικου ονείρου. Από τη μία, η επιτυχία και η λάμψη και από την άλλη οι υπερβολές και η παρακμή. Ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ γεννήθηκε στη Μινεσότα, γιος μιας οικογένειας της μεσαίας τάξης του Έντουαρντ Φιτζέραλντ και της Μαίρη Μακ Κουίλαν, αμφότεροι πιστοί καθολικοί.

Ξεκίνησε το 1913 σπουδές στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Οι μέτριες ακαδημαϊκές επιδόσεις του, σε συνδυασμό με την απόφασή του να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, τον οδήγησαν να εγκαταλείψει τις σπουδές του, χωρίς να εξασφαλίσει το πτυχίο του.
Την ίδια χρονιά κατατάχθηκε στον αμερικανικό στρατό, με συμμετοχή στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του ολοκλήρωσε το μυθιστόρημά του The Romantic Egoist. Ο εκδοτικός οίκος, στον οποίο απευθύνθηκε, αφού τον επαίνεσε ως πρωτότυπη πένα, αρνήθηκε δύο φορές τη δημοσίευση του βιβλίου του.
Το 1918 ο Σκοτ ερωτεύεται την Ζέλντα Σάιρ και μετά το πέρας του πολέμου μετακομίζουν μαζί στη Νέα Υόρκη, προκειμένου να παντρευτούν. Ο αρραβώνας, τελικά, διαλύεται λόγω του ότι η Ζέλντα δεν πείθεται ότι ο Σκοτ είναι ικανός να συντηρήσει οικονομικά μια οικογένεια.
Έτσι, επιστρέφει στους γονείς του και καταπιάνεται πάλι με το πρώτο του μυθιστόρημα. Τελικά, υπό τον τίτλο «Αυτή η πλευρά του Παραδείσου», το βιβλίο βρίσκει το δρόμο για τα ράφια των βιβλιοπωλείων, το 1920, καθιστώντας τον έναν από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς της εποχής του. Η επιτυχία του, είχε επίσης ως συνέπεια την επανασύνδεσή του με την Ζέλντα, την οποία παντρεύτηκε μία εβδομάδα μετά την έκδοση του «Αυτή η πλευρά του Παραδείσου».
Η δεκαετία του 1920 υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξη του Φιτζέραλντ. Το δεύτερο μυθιστόρημα που ολοκλήρωσε, με τίτλο «Όμορφοι και Καταραμένοι», δημοσιεύτηκε το 1922 ενώ το 1925 εκδόθηκε το κορυφαίο κατά πολλούς έργο του «Ο υπέροχος Γκάτσμπι». Στα ταξίδια του στο Παρίσι, τη μεσοπολεμική «εποχή της τζαζ», γνωρίζει και άλλους (αυτο)εξόριστους Αμερικανούς λογοτέχνες, όπως τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, τον οποίο θαύμαζε υπερβολικά.
Στα τέλη της δεκαετίας του '20, επεξεργάζεται το τέταρτο μυθιστόρημά του, ωστόσο έρχεται αντιμέτωπος με οικονομικές δυσχέρειες και τη σχιζοφρένεια της συζύγου του, που εκδηλώθηκε εκείνη την εποχή. Μία από τις μεγαλύτερες εμμονές που συνόδευαν την ασθένεια της Ζέλντα, ήταν ότι ο Φιτζέραλντ ήταν ομοφυλόφιλος.
Το επόμενο μυθιστόρημά του «Τρυφερή είναι η νύχτα» αποτέλεσε εμπορική αποτυχία και το 1937 βρίσκει τον Φιτζέραλντ «πιστό» στον αλκοολισμό του και με μεγάλα οικονομικά προβλήματα να τον ταλανίζουν, αν και, όπως είχε δηλώσει και ο ίδιος, «Δείξτε μου έναν ήρωα και θα σας γράψω μια τραγωδία». Το σκηνικό ανατρέπεται όταν ξεκινάει να εργάζεται ως σεναριογράφος του Χόλυγουντ, αν και χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.
Το 1939 ξεκίνησε το πέμπτο μυθιστόρημά του, The Love of the Last Tycoon, το οποίο έμεινε ημιτελές και εκδόθηκε τελικά, για πρώτη φορά, μετά το θάνατό του, έπειτα από επιμέλεια των σημειώσεων του, από το φίλο του, Έντμουντ Γουίλσον. Το 1940 υπέστη δύο καρδιακές προσβολές, η τελευταία εκ των οποίων, ήταν και καθοριστική, αφού οδήγησε το συγγραφέα στο θάνατο, σε ηλικία 44 ετών.
Ο Φιτζέραλντ μπορεί να απέτυχε ως σεναριογράφος του Χόλυγουντ, αλλά μία από τις μεγάλες εμπορικές επιτυχίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, «Η απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον», βασίστηκε σε διήγημα που είχε γράψει ο συγγραφέας το 1920 και το τελευταίο του μυθιστόρημα, μετά από διασκευή του Χάρολντ Πίντερ, έγινε ταινία, η τελευταία που σκηνοθέτησε ο Ηλίας Καζάν πριν πεθάνει.
Ο Ε. Χέμινγουει είχε περιγράψει ταλέντο του Φιτζέραλντ ως «τόσο φυσικό όσο το σχήμα που αφήνουν στη σκόνη τα φτερά μιας πεταλούδας».

Διαβάστε περισσότερα

Πώς η ομορφιά επηρεάζει τον τρόπο που βλέπουμε τους άλλους

Η εικόνα που διαμορφώνουμε για τους γύρω μας, σύμφωνα με τους επιστήμονες, γίνεται βάσει της εξωτερικής ομορφιάς. Πειράματα χρόνων έχουν δείξει πως η εμφάνιση ενός ανθρώπου κρίνει τον τρόπο που του φερόμαστε, ακόμη και αν δεν γνωρίζουμε κανένα άλλο στοιχείο γι' αυτόν.

Το θέμα του ωραίου και της ομορφιάς κυριαρχεί σχεδόν σε κάθε πολιτισμό που έχει δημιουργηθεί στην ανθρώπινη ιστορία. Η σχεδόν μυστηριώδης και σαγηνευτική δύναμη μίας καλής εξωτερικής εμφάνισης ασκεί μεγάλη επίδραση στην κοινωνία. Η φυσική ελκυστικότητα δημιουργεί μια τόσο δυνατή πρώτη εντύπωση στο μυαλό μας που μπορεί μόνο από την εξωτερική εμφάνιση να προχωρήσουμε σε γρήγορα συμπεράσματα σχετικά με την ευφυΐα ή την επιτυχία των ανθρώπων.
Όλα λοιπόν, μοιάζουν να είναι θέμα πρώτων εντυπώσεων, καθώς οι ίδιες οι εντυπώσεις έχουν την δύναμη να αποθηκεύονται στο μυαλό μας με εντυπωσιακή ταχύτητα και μπορούν να επηρεάζουν τον τρόπο που βλέπουμε και φερόμαστε στους γύρω μας. Από τη στιγμή που παγιώνεται η αρχική εντύπωση, θέλει πολύ χρόνο για να μας αλλάξει κάποιος τις πεποιθήσεις. Εάν λοιπόν θεωρήσουμε ότι κάποιος είναι όμορφος, είναι πολύ πιθανό να υποθέσουμε παράλληλα χωρίς να έχουμε κανένα άλλο στοιχείο για εκείνον πως είναι παράλληλα, έξυπνος, φιλόδοξος, ενδιαφέρων ως άνθρωπος.  
Το 1972, οι ψυχολόγοι Karen Dion, Ellen Berscheid και Elaine Walster διεξήγαγαν μια έρευνα προκειμένου να διαπιστώσουν εάν η ομορφιά είναι το πιο ισχυρό κριτήριο που διαμορφώνει τις τελικές εντυπώσεις μας για τους άλλους. Οι συμμετέχοντες γνώριζαν από την αρχή πως η μελέτη ήταν εστιασμένη στο θέμα των εντυπώσεων. Κάθε άτομο στα πλαίσια της έρευνας, παραλάμβανε τρεις φακέλους που περιείχαν από τρεις φωτογραφίες. Το πρώτο πρόσωπο ήταν ιδιαίτερα όμορφο, το δεύτερο, μέτριο και το τρίτο, άσχημο.

Το κυνήγι της ομορφιάς

Οι άνθρωποι που συμμετείχαν έπρεπε να παρατηρήσουν τις φωτογραφίες και στη συνέχεια κλήθηκαν να κρίνουν 27 διαφορετικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Έπρεπε στην ουσία να αποφασίσουν ποιο από τα πρόσωπα των φωτογραφιών κατείχε γνωρίσματα, όπως αυτό του αλτρουισμού, ή της σταθερότητας. Στη συνέχεια, έπρεπε να κρίνουν εάν τα πρόσωπα που κοιτούσαν στις φωτογραφίες, ήταν ευτυχισμένα και επιτυχημένα στον γάμο τους και την επαγγελματική τους καριέρα.
Με γνώμονα μόνο αυτές τις τρεις φωτογραφίες, τα αντικειμενικά όμορφα πρόσωπα συγκέντρωσαν τα περισσότερα από τα γνωρίσματα της ευτυχίας, του καλού γονιού, των επιτυχημένων επαγγελματικών. Όλες αυτές οι υποθέσεις έγιναν με βάση μία μόνο φωτογραφία. Ωστόσο, δεν προκαλούν τόσο μεγάλη έκπληξη τέτοια πορίσματα καθώς θεωρείται ότι οι άνθρωποι μπορούν να προχωρούν στην “ανάγνωση” ή και τη “μελέτη” μίας φυσιογνωμίας εύκολα. Όταν για παράδειγμα κάποιος φοράει κοκάλινα γυαλιά, του δίνεται πιο εύκολα ο τίτλος του σοφιστικέ και διανοούμενου ανθρώπου. Κάπως έτσι χτίζονται σταδιακά οι ταμπέλες που δίνουμε στον κόσμο.
Σε μια ακόμη μελέτη του 1974, οι ερευνητές μοίρασαν κάποιες εκθέσεις στους συμμετέχοντες, με τα πρόσωπα που τις είχαν γράψει σε φωτογραφία πάνω στο γραπτό. Στους μισούς συμμετέχοντες δόθηκε η έκθεση που είχε πάνω δεξιά την φωτογραφία μιας ελκυστικής γυναίκας ενώ οι άλλοι μισοί πήραν στα χέρια τους ένα γραπτό που συνοδευόταν από την φωτογραφία ενός αντικειμενικά, άσχημου γυναικείου προσώπου. Οι συμμετέχοντες έπρεπε να κρίνουν την ποιότητα των γραπτών. Το αποτέλεσμα ήταν πως οι ελκυστικές γυναίκες συνδέθηκαν με χαρακτηριστικά καλύτερης γραφής, πιο δημιουργικής και βαθυστόχαστης.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά επικεφαλής της έρευνας, “Έχουμε περισσότερες προσδοκίες από τους όμορφους ανθρώπους πριν καλά- καλά μάθουμε περισσότερα στοιχεία γι' αυτούς. Όταν φανούν λιγότερο αντάξιοι των προσδοκιών μας, τους δίνουμε πιο εύκολα την ευκαιρία να αποδείξουν ό,τι μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα απ' ότι δίνουμε σε ανθρώπους που έχουν λιγότερο συμμετρικά στοιχεία”.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• Έλενα Κρητικού

Με δεδομένα όλα τα στοιχεία που συγκεντρώνουμε για κάποιον, ίσως καταφέρουμε κάποια στιγμή να μην υποκινούμαστε από αυθαίρετα συμπεράσματα που βασίζονται μόνο σε μία καλή εξωτερική εμφάνιση. Μέχρι τότε, η συνειδητοποίηση μπορεί να αρχίσει να γίνεται, εξετάζοντας τον ίδιο μας τον εαυτό.

Διαβάστε περισσότερα