Ο Μπετόβεν συνέθετε, κυριολεκτικώς, με την καρδιά του

Τσώλη Θεοδώρα 

 

Μελέτη σε διάσημα έργα του αποκάλυψε ότι εμφανίζουν αρρυθμίες οι οποίες οφείλονταν πιθανότατα στις καρδιακές αρρυθμίες του

Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν συνέθετε πραγματικά με την καρδιά του, σύμφωνα με νέα μελέτη που δείχνει ότι οι καρδιακές αρρυθμίες από τις οποίες έπασχε όρισαν σε μεγάλο βαθμό το αριστουργηματικό έργο του

 

Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν συνέθετε μουσική (κυριολεκτικώς) με την καρδιά του, σύμφωνα με νέα μελέτη. Τα εντυπωσιακά κρεσέντο που χαρακτηρίζουν πολλά από τα έργα του μεγάλου συνθέτη αποτελούν «τέκνο» ενός καρδιολογικού προβλήματος που τον ταλαιπωρούσε, αναφέρουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «Perspectives in Biology and Medicine» ότι σημαντικά αποσπάσματα των συνθέσεων του Μπετόβεν ταιριάζουν με την καρδιακή αρρυθμία από την οποία έπασχε. Στην ερευνητική ομάδα που κατέληξε στο εντυπωσιακό συμπέρασμα περιλαμβάνεται καρδιολόγος, ιστορικός της ιατρικής καθώς και μουσικολόγος.

Οι ειδικοί ανέλυσαν ορισμένες από τις συνθέσεις του Μπετόβεν αναζητώντας στοιχεία σχετικά με την ύπαρξη καρδιοπάθειας - κάτι το οποίο ορισμένοι υποπτεύονταν.

Οπως είδαν, ο ρυθμός σε ορισμένα σημεία γνωστών μουσικών έργων του συνθέτη αντανακλά τις καρδιακές αρρυθμίες του. «Η μουσική του ήταν τόσο μεταφορικώς όσο και κυριολεκτικώς... βγαλμένη από την καρδιά του» ανέφερε ο Τζόελ Χογουέλ από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και πρόσθεσε: «Οταν η καρδιά χτυπά μη φυσιολογικά εξαιτίας καρδιοπάθειας αυτό συμβαίνει σε ορισμένα προβλέψιμα μοτίβα. Πιστεύουμε ότι ακούμε ορισμένα από αυτά τα ίδια μοτίβα στη μουσική του Μπετόβεν».

Ο ειδικός πρόσθεσε ότι η συνέργεια μεταξύ μυαλού και σώματος δομεί το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. «Αυτό είναι ιδιαιτέρως εμφανές στον κόσμο της τέχνης και της μουσικής ο οποίος αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τις εσώτερες εμπειρίες ενός ανθρώπου».

Τα μουσικά... άρρυθμα παραδείγματα

Η ερευνητική ομάδα μελέτησε τα ρυθμικά μοτίβα διαφορετικών συνθέσεων του Μπετόβεν. Ανακάλυψε αναπάντεχες αλλαγές στο τέμπο και στις κλίμακες οι οποίες ταιριάζουν με τα ασύμμετρα μοτίβα στη λειτουργία της καρδιάς - όταν λόγω αρρυθμίας η καρδιά χτυπά πιο γρήγορα ή πιο αργά ή και ακανόνιστα.

Πάρτε για παράδειγμα την «Cavatina» του Κουαρτέτου Εγχόρδων σε σι-ύφεση μείζονα Opus 130, ενός ρυθμικά φορτισμένου κομματιού, για το οποίο ο ίδιος ο Μπετόβεν έλεγε πάντα ότι τον κάνει να δακρύζει.

Στη μέση της «Cavatina» η κλίμακα ξαφνικά αλλάζει σε ντο-ύφεση μείζονα, με αποτέλεσμα να παράγεται ένας ρυθμός ο οποίος προκαλεί σκοτεινά συναισθήματα και αποπροσανατολισμό - το σημείο αυτό αναφέρεται ότι «κόβει την ανάσα». Μάλιστα, στις ίδιες τις οδηγίες του συνθέτη προς τους μουσικούς το σημείο αυτό σημειώνεται ότι πρέπει να παίζεται «beklemmt» - πρόκειται για μια γερμανική λέξη που μεταφράζεται «με βαριά καρδιά».

Οι συγγραφείς της νέας μελέτης σημειώνουν ότι το «με βαριά καρδιά» μπορεί να σημαίνει λύπη αλλά μπορεί επίσης να περιγράφει το αίσθημα της πίεσης που συνδέεται πιθανώς με καρδιοπάθεια. «Ο άρρυθμος χαρακτήρας αυτού του κομματιού είναι αδιαμφισβήτητος» γράφουν οι ερευνητές.

Προσθέτουν ότι εντόπισαν άρρυθμα μοτίβα και σε άλλα κομμάτια του μεγάλου συνθέτη. Συγκεκριμένα, μελέτησαν τη Σονάτα για Πιάνο Opus 110 γραμμένη σε λα-ύφεση μείζονα - πρόκειται για την κεντρική σονάτα σε μια ομάδα τριών που αποτελούν την τελευταία συνεισφορά του Μπετόβεν στο συγκεκριμένο είδος - καθώς και την έναρξη της Σονάτας «Les Adieux» (σονάτα Οpus 81a σε μι-ύφεση μείζονα) η οποία γράφτηκε κατά την επίθεση των Γάλλων στη Βιέννη το 1809.

Το βαρύ ιατρικό ιστορικό

Στον Μπετόβεν έχουν αποδοθεί πολλά και διαφορετικά προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, της οστικής νόσου Paget (πρόκειται για μια από τις συχνότερες μεταβολικές νόσους των οστών), της ηπατοπάθειας, της νεφροπάθειας καθώς και επιπλοκών εξαιτίας αλκοολισμού. Το πιο συχνό πρόβλημα υγείας το οποίο αποδίδεται στον συνθέτη ήταν η κώφωσή του, η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να οδήγησε σε όξυνση των υπόλοιπων αισθήσεών του με αποτέλεσμα να έχει ακόμη εντονότερο αίσθημα των καρδιακών παλμών του.

«Δεν μπορούμε να αποδείξουμε ή όχι ότι ο Μπετόβεν έπασχε από όλες αυτές τις νόσους τις οποίες του "καταλογίζουν" καθώς σχεδόν όλα τα σημερινά διαγνωστικά τεστ δεν υπήρχαν τον 18ο αιώνα. Ετσι ερμηνεύουμε ιατρικές περιγραφές αιώνων με βάση τα σημερινά δεδομένα, χωρίς όμως να μπορούμε ποτέ να είμαστε σίγουροι για το αν είχαν "πλήξει" το εκάστοτε άτομο» σημειώνουν οι ερευνητές.

Συμπληρώνουν ωστόσο ότι «τα συμπτώματα και η συχνή σύνδεση του μη φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού με τόσες νόσους οδηγούν στο λογικό συμπέρασμα ότι ο Μπετόβεν εμφάνιζε αρρυθμίες. Τα κομμάτια του που παρουσιάζουμε μοιάζουν με "μουσικά ηλεκτροκαρδιογραφήματα"». Οι επιστήμονες καταλήγουν τονίζοντας ότι οι μουσικές αρρυθμίες που δείχνουν την ιδιοφυΐα του Μπετόβεν πιθανότατα βασίζονται στις καρδιακές του αρρυθμίες οι οποίες τελικώς αποδεικνύεται ότι βρίσκονται στην καρδιά ορισμένων από τα μεγαλύτερα μουσικά αριστουργήματα όλων των εποχών.

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική ασυμφωνία και αγιοποίηση πολιτικών ηγετών

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ

Το 1956 ο αμερικανός καθηγητής ψυχολογίας Λέον Φέστινγκερ ανέπτυξε στο περίφημο πλέον βιβλίο του When Prophecy Fails (Όταν η Προφητεία Διαψεύδεται), τη θεωρία της «γνωστικής ασυμφωνίας» (cognitive dissonance), στην οποία επικεντρώθηκε στο πως οι άνθρωποι πασχίζουν να διατηρήσουν την εσωτερική τους συνοχή.

Όταν η διαταραχή αυτής της εσωτερικής συνοχής, την οποία ο Φέστινγκερ ονομάζει «ασυμφωνία» (dissonance) γίνεται εμπειρία, η άνθρωποι στην πλειοψηφία τους δυσφορούν, θλίβονται, ταλανίζονται. Στην ουσία ο Φέστινγκερ απέδειξε ότι οι άνθρωποι όταν έρχονται αντιμέτωποι με στοιχεία που διαψεύδουν τις πεποιθήσεις τους, αντί να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά και την αντίληψη τους σύμφωνα με τα νέα δεδομένα προσπαθούν να προσαρμόσουν τις πεποιθήσεις τους έτσι ώστε να ταιριάζουν με τη δική τους συμπεριφορά και τη δική τους ερμηνεία της πραγματικότητας, έστω και αν αυτό γίνεται με προκρούστεια λογική, δηλαδή ενάντια στην ορθολογική αντίληψη των πραγμάτων.

Πολλές φορές συναντούμε ανθρώπους, οι οποίοι θεωρούν ότι η βασική τους πεποίθηση για ένα πολιτικό ηγέτη είναι τόσο ισχυρή που μετατρέπεται σε απόλυτη γνώση και κρίση γι’ αυτόν. Όταν τους παρουσιάζονται στοιχεία τα οποία λειτουργούν ανατρεπτικώς προς αυτήν την πεποίθηση, τα νέα αυτά στοιχεία τούς προκαλούν ιδιαίτερα δυσάρεστη αίσθηση, όσο ισχυρά όμως και να είναι δεν τα κάνουν αποδεκτά, είναι εκ προοιμίου απορριπτέα. Είναι πάντοτε άνθρωποι, οι οποίοι ταυτίζουν την ιδεολογία τους ή την αντίληψη που έχουν για τις πολιτικές εξελίξεις, όχι με ορθολογικές πολιτικές θέσεις αλλά με πολιτικά πρόσωπα, με αποτέλεσμα στη σκέψη τους και στις πολιτικές τους επιλογές, ο πολιτικός ηγέτης να προτεραιοποιείται και να ταυτίζεται απολύτως με την ιστορική εποχή του, γινόμενος η βάση επί της οποίας αντιλαμβάνονται την ιστορία.

Εκεί που οι πεποιθήσεις τους θα έπρεπε να ήταν το βασικό στήριγμα για την ανεξαρτησία τους, μετατρέπονται σε βασικό στήριγμα της εξάρτησής και του αυτοεγκλωβισμού της σκέψης τους, με συνέπεια να διακατέχονται από ένα μονίμως υπολανθάνοντα φόβο έναντι της ορθολογικής αλήθειας, διότι η αλήθεια ανατρέπει τις ψευδαισθήσεις τους. Έτσι βιώνουν μία κατάσταση σύμφωνα με την οποία η πραγματικότητα αντιφάσκει με τις βασικές πεποιθήσεις μέσω των οποίων κατανοούν το πολιτικό τους περιβάλλον αλλά και την πολιτική εν γένει.

Δεν είναι λίγες οι φορές που σε απλές συζητήσεις πολιτικού περιεχομένου με ανθρώπους που είναι έντονα τοποθετημένοι υπέρ κάποιου πολιτικού προσώπου, το οποίο δεν χάνουν την ευκαιρία να το αγιολογούν, τούς παρουσιάζεις γεγονότα που αποδεικνύουν, έστω και εμμέσως, ότι ο «πολιτικός τους άγιος» έκανε ένα πολύ μικρό λάθος. Τότε βλέπεις τη γνωστική ασυμφωνία να εκδηλώνεται ως άμυνα. Όταν το αντιληφθούν αρχίζουν να βιώνουν μία δυσάρεστη κατάσταση την οποία προσπαθούν απεγνωσμένα να αλλάξουν, εισάγοντας νέα γνωστικά στοιχεία ή στρεβλώνοντας την αφήγηση των γεγονότων, με τα οποία πριν από λίγο συμφωνούσαν, ούτως ώστε να επανέλθουν στην πρότερη ισορροπία.

«Ξέρεις…τον ηγέτη τον πίεσαν άλλοι για να πάρει την απόφαση επομένως δεν φέρει ευθύνη ή ότι την απόφαση την καθόρισαν με επιλογές τους οι προηγούμενοι», οι οποίοι στη σκέψη του είναι μονίμως μειοδότες έως προδότες…λες και οι μεγάλοι ηγέτες είναι μόνο για τις μικρές αποφάσεις ή οι μεγάλοι ηγέτες φέρουν ευθύνη μόνο για τις θετικές αποφάσεις.

Άλλοι πάλι καταφεύγουν στη γνωστή επωδό των πολιτικών συζητήσεων: «Ο ηγέτης είχε κακούς συμβούλους, οι οποίοι τον παρέσυραν»…λες τις τελικές αποφάσεις των μεγάλων ηγετών τις λαμβάνουν οι σύμβουλοί τους. Το ίδιο βεβαίως ισχύει και γι’ αυτούς που προσπαθούν να ερμηνεύσουν την ιστορία και την πολιτική δαιμονοποιώντας μονίμως κάποιο πολιτικό. Αν νομίζουν αυτοί ότι εξαιρούνται από την ερμηνεία της γνωστικής ασυμφωνίας, πλανώνται πλάνην οικτράν.

Η γνωστική ασυμφωνία λειτουργεί ως άλλοθι για να επιτρέπει στους ανθρώπους να πείθουν εαυτούς ότι δεν υπάρχει κανένα λάθος με τις πεποιθήσεις τους και ότι αυτό που πιστεύουν είναι δόγμα, αφού μόνο η σκέψη για την προοπτική αλλαγής είναι ανησυχητική έως καταστροφική. Η αλλαγή πολιτικών πεποιθήσεων και πιο ειδικά η αλλαγή της αντίληψης για ένα πολιτικό ηγέτη, είναι πάντοτε δύσκολη καθώς οι άνθρωποι από τη φύση τους αντιστέκονται στην αλλαγή. Η αποφυγή του διανοητικού και ψυχολογικού πόνου και η συντήρηση της πνευματικής ενέργειας επί των εδραίων αντιλήψεων αποτελούν μέρη του μηχανισμού της πολιτικής και διανοητικής τους επιβίωσης.

Γι΄αυτό και οι άνθρωποι αναστατώνονται, θεωρώντας ότι χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια τους όταν αμφισβητείς αυτά που πιστεύουν, όταν, με άλλα λόγια, τους αναιρείς τα ερείσματα που τους δικαιώνουν στα ίδιά τους τα μάτια, και ειδικά αν αυτά τα ερείσματα είναι αγιοποιημένα στη σκέψη τους πολιτικά πρόσωπα. Γι’ αυτό και συντηρούνται οι πολιτικοί μύθοι στη πολιτική κονίστρα. Γι’ αυτό πολλοί μετατρέπουν την ερμηνεία της ιστορίας και της τρέχουσας πολιτικής, με πρωταγωνιστές πάντοτε τους ηγέτες που λατρεύουν, σε δικαστήριο που δικαιώνει τις πεποιθήσεις, τις εμμονές και τις ψυχώσεις τους.

Αλήθεια, πόσους ανθρώπους, και ειδικά νέους, δεν είδα να στρατολογούνται και να σύρονται σαν λέοντες επιβρομούντες στην υπηρεσία τυχοδιωκτών πολιτικών, μόνο και μόνο γιατί τους γέμισαν τον εγκέφαλο με κούφια συνθήματα. Νέοι, ο οποίοι επεστρατεύθησαν με την ηθική της εθελούσιας αυτοπροσφοράς, αφιερωμένοι σε «υψηλά ιδανικά» και έχοντας πάντοτε συνοδοιπόρο την ελπίδα ότι ο πολιτικός στον οποίο εκχώρησαν οικειοθελώς την προσωπικότητά τους θα τους δημιουργήσει το μέλλον. Όταν όμως, λίγοι εξ αυτών, αντελήφθησαν τη φενάκη, ότι δηλαδή αφιέρωσαν ένα μέρος της ζωής τους σε ένα πουκάμισο αδειανό, προσπαθούν ακόμη να λυτρωθούν από το παρελθόν τους. 

Η αλήθεια στην πολιτική σκέψη είναι σύνθετη και μπορείς να αποδεχτείς τον όρο αλήθεια μόνο αν θέσεις τον εαυτό σου πέρα από αυτό που τα κόμματα υποκειμενικώς θεωρούν καλό και κακό, και ακόμη περισσότερο πέρα από την όποια ταύτιση της αλήθειας με υποτιθέμενους μεγάλους πολιτικούς. Μεγάλοι πολιτικοί υπάρχουν μόνο στις πολιτικές αγιογραφίες και στα ιστορικά παραμύθια. Αυτό που υπάρχει στην ορθολογική πολιτική σκέψη είναι μεγάλες και μικρές στιγμές για ένα πολιτικό ηγέτη και συνεπώς κανείς πολιτικός ηγέτης δεν ξεφεύγει του βεληνεκούς της ανθρώπινης κριτικής.

Ο Χρήστος Ιακώβου είναι Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών

Διαβάστε περισσότερα

Ο Νίτσε και η Ετυμολογία του Καλού

Γράφει ο Ερανιστής

Η Γενεαλογία της Ηθικής είναι ένα από τα πιο γνωστά πολεμικά έργο του Φρειδερίκου Νίτσε, το οποίο άσκησε σημαντική επίδραση στην ιστορία των ιδεών του 20ου αιώνα. Όλες σχεδόν οι φιλοσοφικές σχολές, θέλοντας και μη, αναγκάστηκαν να τοποθετηθούν πάνω στα ερωτήματα που έθεσε με συγκλονιστικό τρόπο ο Γερμανός φιλόσοφος. Μεταξύ πολλών άλλων, η ομολογημένη και ρητή πολεμική πρόθεση του Νίτσε έχει ως στόχο την λεγόμενη «ηθική των δούλων», η οποία αντιπαρατίθεται πολλαπλώς στην «ηθική των κυρίων». Οι όροι «δούλος» και «κύριος» αναφέρονται στην κατοχή και την αίσθηση της δύναμης, της ισχύος, καθώς και στην αντίστοιχη ηθική: ο αδύναμος είναι δούλος, αφού δεν μπορεί να είναι δυνατός, ενώ ο κύριος, ο κάτοχος της δύναμης, περιφρονεί την ηθική του δούλου και προτάσσει μια εγωιστική, προσωπική ηθική, ριζικά διαφορετική. Πώς ξεκίνησαν όμως τέτοιες διακρίσεις; ποιά είναι η γενεαλογία τους; Το περιεχόμενο της έννοιας «καλό», όπως και πολλών άλλων εννοιών, ορίστηκε διαφορετικά σε κάθε ιστορική εποχή και από διαφορετικούς ανθρώπους.

Ας πούμε, η έννοια, του οίκτου, της λύπησης, ήταν όχι μόνο ξένη στην ηθική των αρχαίων Ελλήνων αλλά και απολύτως καταδικαστέα· η αρχαία, ελληνική και ρωμαϊκή, αρετή για τον Νίτσε ήταν καθαρά πολεμική: επιδίωκε την προσωπική προβολή, τη νίκη, τη διάκριση και την κατάκτηση: μια τέτοια ηθική των ηρώων ποτέ δεν θα καταδεχόταν να προκαλέσει τον οίκτο ή έστω την συμπόνια των εχθρών της. Βασικά ανθρώπινα συναισθήματα εξετάζονται λοιπόν από αυτή τη σκοπιά: το ανθρωπολογικά ίδιο συναίσθημα δεν εκδηλώνεται με τον ίδιο τρόπο στον δούλο και στον κύριο. Στη Γενεαλογία της Ηθικής διαβάζουμε:

«Πραγματικά, στους φιλόσοφους είναι κάτι το εντελώς καινούριο αυτή η προτίμηση, αυτή η υπερβολική και εντελώς σύγχρονη εκτίμηση του οίκτου: ως τα τώρα, οι φιλόσοφοι συμφωνούσαν ως προς την α ρ ν η τ ι κ ή αξία του οίκτου. Φτάνει να αναφέρω τον Πλάτωνα, τον Σπινόζα, τον Λα Ροσφουκώ και τον Καντ, αυτά τα τέσσερα τόσο διαφορετικά μεταξύ τους πνεύματα, που όμως συμφωνούσαν σ’ ένα σημείο : στην περιφρόνηση του οί­κτου.»

Ο Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε (γερμ. Friedrich Wilhelm Nietzsche) (Ραίκεν, 15 Οκτωβρίου 1844 – Βαϊμάρη, 25 Αυγούστου 1900)

Ας έρθουμε τώρα στην έννοια του καλού και την προέλευσή της· ο Νίτσε, ως φιλόλογος, εξετάζει την ετυμολογία συγκεκριμένων λέξεων, δηλαδή την προέλευση, τον τρόπο με τον οποίο σχηματίστηκαν καθώς και τις διάφορες σημασίες τους. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι Άγγλοι ψυχολόγοι που έγραψαν μέχρι τότε για τη γενεαλογία της Ηθικής, αυτά τα «γηραλέα, σαλιάρικα κι ενοχλητικά βατράχια», δεν μας λένε την αλήθεια για την προέλευση των ηθών, κυρίως επειδή δεν σκέφτονται ιστορικά, τους λείπει το «ιστορικό πνεύμα». Η «ανοησία» τους, συνεχίζει ο Νίτσε, φαίνεται από τον τρόπο που ορίζουν την έννοια και την κρίση καλός: «Αρχικά, λένε, τις μη εγωιστικές πράξεις τις παινεύανε και τις θεωρούσαν καλές εκείνοι που τις δέχονταν και που τους ήταν ωφέλιμες. Αργότερα, όμως, ξεχάσανε από που προερχότανε αυτός ο έπαινος και βρήκαν καλές τις μη εγωιστικές πράξεις, μόνο και μόνο γιατί από συνήθεια τις επαινούσαν έτσι πάντα – σα να ήτανε αυτές καθ” αυτές καλές»

Σύμφωνα με τον Γερμανό φιλόσοφο, ακόμα και «η καταγωγή της γλώσσας» είναι μια έκφραση της δύναμης των κυρίων. Οι έννοιες και το περιεχόμενό τους δεν ορίστηκαν από κοινού, παρά επιβλήθηκαν με χίλιους τρόπους και συνδέθηκαν με την κοινωνική ιεραρχία όπως διαμορφώθηκε ιστορικά:

«Αυτοί είπαν «τούτο είναι αυτό ή εκείνο», έβαλαν στο κάθε πράγμα και το κάθε γεγονός τη σφραγίδα ενός φθόγγου και το έκαναν κτήμα τους. Χάρη σ’ αυτή την αρχή, η λέξη «καλός» δεν συνάπτεται αναγκαστικά με τις  «μη εγωιστικές» πράξεις, όπως νομίζουν με προκατάληψη αυτοί oι γενεαλόγοι της ηθικής. Ενώ η αντίθεση «εγωιστικός» και «ανεγωιστικός» μάλλον στην π α ρ α κ μ ή των αριστοκρατικών αξιολογήσεων καταλαμβάνει όλο και περισσότερο την ανθρώπινη συνείδηση — δηλαδή, για να χρησιμοποιήσω το δικό μου λεκτικό, σ’ αυτή την αντίθεση των όρων, εκείνο που βρίσκει τελικά την λεκτική (και την λεξιλογική) του έκφραση, είναι το αγελαίο ένστικτο.»

Ακολουθώντας μια ετυμολογική, ιστορική μέθοδο, ο Νίτσε καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι όλες οι σημασίες του καλού συνδέονται με μια ανώτερη, αριστοκρατική και κάποτε κυρίαρχη τάξη:

«Την ένδειξη για την σωστή μέθοδο που έπρεπε ν’ ακολουθήσω, μου την έδωσε αυτό το ερώτημα: Ποιά είναι ακριβώς, από ετυμολογική άποψη, η έννοια της λέξης «καλός» στις διάφορες γλώσσες; Τότε ανακάλυψα πως όλες απορρέουν από την ίδια μεταμόρφωση ιδεών, πως παντού, η ιδέα του «έξοχου» του «ευγενούς», με την έννοια της κοινωνικής τάξης, είναι η βασική ιδέα απ’ όπου γεννιέται και αναπτύσσεται αναγκαστικά ή ιδέα «καλός» με την έννοια του «ψυχικά έξοχου» και «ευγενής» με την έννοια του «ψυχικά ανώτερου», του «ψυχικά προνομιούχου».

Και στη συνέχεια: «Και αυτή η ανάπτυξη είναι πάντα παράλληλη μ’ εκείνη που τελικά μεταμόρφωσε τις έννοιες «λαϊκός», «πληβείος», «ταπεινός» στην συνολική έκφραση «κακός».

Η αρχική σημασία του κακού εκφράζεται στη γερμανική γλώσσα «schlecht»:

«Το πιο χτυπητό παράδειγμα αυτής της μεταμόρφωσης είναι η γερμανική λέξη «schlecht» («κακός» που είναι ετυμολογικά ταυτόσημη με την λέξη «schlicht» (απλός) — παράβαλε «schlechtweg» (απλά) «schlecherdings» (εντελώς) — και που, αρχικά, είχε την έννοια του απλού, του κοινού ανθρώπου, του χωρίς διφορούμενα και λοξοκυττάγματα, σε αντίθεση με τον ευγενή. Μόνο στην εποχή του τριακονταετούς πολέμου, δηλαδή αρκετά αργά, η έννοια αυτή παρέκκλινε από την πηγή της και πήρε την έννοια που έχει σήμερα.»

Είναι δύσκολο να συγκινηθούν οι άνθρωποι που έχουν πολεμικές διαθέσεις, όπως για παράδειγμα οι Έλληνες της εποχής του Αισχύλου, αλλά όταν ο οίκτος θριαμβεύσει κάποτε ενάντια στη σκληρότητά τους, ένα είδος ιλίγγου τους κυριεύει, όμοιο με μια «δαιμονική» δύναμη, – αισθάνονται τότε ένα καταναγκασμό και μια θρησκευτική συγκίνηση. Κατόπιν, έχουν τις επιφυλάξεις τους γι’ αυτή την κατάσταση. Όσο βρίσκονται σ” αυτή, απολαμβάνουν τη μαγεία της μέθης και του θαυμασμού που έχουν αναμιχθεί με το πιο πικρό αψέντι της οδύνης.

Νίτσε, Τραγωδία και μουσική.

 Στα Λατινικά, το επίθετο malus συνδέεται με τους προαρειανούς αυτόχθονες της Ιταλίας:

«Το λατινικό malus, που το συσχετίζω με το μέλας (μαύρος), θα εσήμαινε ίσως τον άνθρωπο του λαού για το σκούρο χρώμα του, και προ παντός για τα μαύρα μαλλιά του Hic niger est, δηλαδή τoν προαρειανό αυτόχθονα της ιταλικής γης που ξεχώριζε περισσότερο, με το σκούρο χρώμα της επιδερμίδας του, από την ράτσα των κυρίων, τη ράτσα των αρείων καταχτητών με τα ξανθά μαλλιά.»

Η αρχαία γαλλική λέξη fin – gal, καλός, ευγενής,  σήμαινε στην αρχή το ξανθόμαλλο κεφάλι:

«Η αρχαία γαλλική γλώσσα, τουλάχιστον, μου έδωσε μιαν απόλυτα πανομοιότυπη απόδειξη: η λέξη fin (παραδείγματος χάρη στο Fin – gal που σημαίνει την αριστοκρατία και, σε τελευταία ανάλυση, τον καλό, τον ευγενή, τον αγνό, αρχικά σήμαινε το ξανθόμαλλο κεφάλι, σε αντίθεση προς τον μελαχρινό αυτόχθονα με τα μαύρα μαλλιά. Οι Κέλτες, ας το πούμε έτσι επί τη ευκαιρία, ήταν απόλυτα λευκής φυλής· όσο για κείνες τις ζώνες των πληθυσμών με τα ουσιαστικά σκούρα μαλλιά που βλέπουμε στους κάπως προσεκτικά καμωμένους εθνογραφικούς χάρτες της Γερμανίας, κάνομε σφάλμα όταν τους αποδίδουμε κελτική προέλευση ή κελτικό κράμα αίματος, όπως υποστηρίζει ακόμα ο Βίρχωφ: Είναι μάλλον απομεινάρια από τον προαρειανό πληθυσμό της Γερμανίας.»

Το λατινικό bellum ανάγεται στην έννοια του πολεμιστή [στα σημερινά ιταλικά bello= ωραίος, ενώ συναντάται, στη Βόρεια Ελλάδα τουλάχιστον, και το νεοελληνικό μπέλλος= όμορφος στην όψη]:

«Νομίζω πως μπορώ να ερμηνεύσω το λατινικό bellum με τη λέξη «πολεμιστής»: αν υποθέσουμε πως μπορώ να αναγάγω το bonus στην αρχαιότερη μορφή του duonus (συγκρίνατε: bellum—duellum—duen— lum, όπου μου φαίνεται πως διατηρήθηκε αυτό το duonus). Κατ’ αυτή την έννοια, ο bonus είναι ο άνθρωπος της μονομαχίας, του τσακωμού (duo), ο πολεμιστής: βλέπουμε λοιπόν σε τι συνίστατο η «καλοσύνη» του ανθρώπου της αρχαίας Ρώμης.»

Στα Γερμανικά, η έννοια του καλού έχει πιθανόν σχέση με τη θεϊκή καταγωγή:

«Μα και η γερμανική μας λέξη gut (καλός) δεν άπρεπε τάχα να σημαίνει der goettliche (ο θεϊκός), τον άνθρωπο με τη θεϊκή καταγωγή; Και μήπως το όνομα του λαού δεν ήταν εξ αρχής συνώνυμο του goth, αλλά είχε μόνο την έννοια της αριστοκρατίας; Αλλά, δεν μπορώ να εκθέσω εδώ τους λόγους μιας τέτοιας υπόθεσης.»

Ο Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε (γερμ. Friedrich Wilhelm Nietzsche) (Ραίκεν, 15 Οκτωβρίου 1844 – Βαϊμάρη, 25 Αυγούστου 1900)

 Μέσα από τις λέξεις και τις ρίζες που σημαίνουν «καλός», συνεχίζει ο Νίτσε, «διαφαίνεται η κύρια απόχρωση που χάρη σ’ αυτήν οι ευγενείς ένοιωθαν τον εαυτό τους ανθρώπους ανώτερης κλάσης. Η αλήθεια είναι, πως, στις περισσότερες περιπτώσεις, αντλούν το όνομά τους απλώς από την υπεροχή της δύναμής τους (όπως «ισχυροί», «κύριοι», «αρχηγοί») ή από τα εξωτερικά σημάδια αυτής της υπεροχής, όπως, π.χ. «οι πλούσιοι», οι κατέχοντες (αυτό είναι το νόημα της λέξης  Ά ρ υ α, που το βρίσκουμε και στην Ιρανική και την σλαυϊκή γλωσσική ομάδα).»

Ας δούμε τώρα την ηθική σημασία της λέξης καλός στην αρχαία ελληνική γραμματεία, με πληροφορίες από το έγκριτο Λεξικό των H.G. Liddell & R. Scottτ:

Καλός με ηθική σημασία, όμορφος, καλός, ευγενής, καλόν (ἐστι), στον  Όμηρο· καλὰ ἔργματα είναι οι  συγγενείς πράξεις, στον Πίνδαρο. Καλόν= τὸ καλόν, ηθική ομορφιά, αρετή, αντίθ. προς τὸ αἰσχρόν  (τα honestum και turpe του Κικέρωνα).

Στον Θεόκριτο βρίσκουμε το επίρρ. καλῶς, κυρίως με ηθική σημασία= καλώς, ορθώς, δικαίως, και στον Ομήρο  καλῶς ζῆν, τεθνηκέναι κ.λπ..

Εσθλός, κατά τον Θέογνι, αρχικά είναι αυτός που είναι, υπάρχει στ” αλήθεια, ο πραγματικός:

«Όμως, καμιά φορά, την ονομασία τους την προσδιορίζει ένα τυπικό χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό τους, κι’ αυτή η περίπτωση μας ενδιαφέρει εδώ. Ονομάζονται παραδείγματος χάριν, «φιλαλήθεις» και, πρώτα-πρώτα, έτσι ονομάζει τους Έλληνες ευγενείς ο ποιητής Θεόγνις από τα Μέγαρα. Η λέξη  ε σ θ λ ό ς που σχηματίστηκε γι’ αυτή τη χρήση, από τη ρίζα της σημαίνει, κάποιον που ε ί ν α ι, που έχει πραγματικότητα, που είναι πραγματικός, αληθινός· ύστερα, από μια υποκειμενική μετατροπή, ο αληθινός γίνεται φιλαλήθης: σ’ αυτή τη φράση της μεταμόρφωσης της ιδέας βλέπουμε τον όρο που την εκφράζει να γίνεται σύνθημα και έμβλημα της αριστοκρατίας, να παίρνει την απόλυτη έννοια του «ευγενούς» κατ’ αντίθεση προς τον «ψεύτη», τον άνθρωπο του όχλου, όπως τον αντιλαμβάνεται και τον περιγράφει ο Θέογνις, — ώσπου επιτέλους, μετά την παρακμή της αριστοκρατίας, η λέξη σημαίνει πια μόνο την ψυχική ευγένεια και, ταυτόχρονα, η έννοια του ωριμάζει και τον γλυκαίνει. Η λέξη κακός, όπως και δειλός (που σημαίνει τον πληβείο σε αντίθεση με τον α γ α θ ό) τονίζει την δειλία κι’ αυτό δείχνει, ίσως, προς τα που θα πρέπει να αναζητήσουμε την ετυμολογία της λέξης αγαθός, πού μπορούμε να την ερμηνεύσουμε με πολλούς τρόπους.

Στο λεξικό H.G. Liddell & R. Scottτ βρίσκουμε:

ἐσθλός, -ή, -όν, Δωρικό. ἐσλός, -ά, -όν, όπως το ἀγαθός· 1. καλός στο είδος του, αγαθός, γενναίος, ισχυρός, σε Όμηρο., ιδίως, σε Ομήρου. Ιλ.· επίσης, πλούσιος, σε Ησίοδο.· ευγενής, αντίθ. προς το κακός (βλ. ἀγαθός I), εἴτ” εὐγενὴς πέφυκας εἴτ” ἐσθλῶν κακή, σε Σοφοκλή. 2. λέγεται για πράγματα, σε Όμηρο. κ.λπ. 3. καλός, ευοίωνος, ευνοϊκός, αίσιος, τυχερός, σε Ομήρο. Οδ., Τραγ. 4. ως ουσ., ἐσθλά, τά, τα αγαθά, σε Ομήρο. Οδ.· αλλά, ἐσθλόν, τό, καλή τύχη, ευτυχία, σε Όμηρο. 5. ἐσθλόν (ἐστι), με απαρ., είναι καλό να, είναι πρόσφορο να, σε Ομήρο. Ιλ.

Ανάλογα συμπεράσματα φαίνεται να τεκμηριώνονται, αν εξετάσουμε την προέλευση της λέξης καθαρός και ακάθαρτος.  Οι κάστες των άμωμων διακρίνονται από τους ακάθαρτους:

«Αν είναι κανόνας η μετατροπή της πολιτικής έννοιας της υπεροχής σε ψυχολογική έννοια, δεν είναι εξαίρεση αυτού του κανόνα (παρ’ όλο που κάθε κανόνας υπόκειται σε εξαιρέσεις) το ότι η ανώτερη κάστα είναι και η ιερατική κάστα και πως, κατά συνέπεια, προτιμάει, για την γενική της ονομασία, έναν τίτλο που να θυμίζει τα ειδικά της λειτουργήματα. Έτσι χρησιμοποιείται, παραδείγματος χάρη, για πρώτη φορά, η αντίθεση «άμωμος» και «ακάθαρτος» για να διακρίνονται οι κάστες. Άλλωστε, δεν πρέπει να δίνουμε εξ αρχής υπερβολικά αυστηρή και πλατειά έννοια στις έννοιες «άμωμος» και «ακάθαρτος», αλλ’ ούτε και συμβολική έννοια: όλες οι έννοιες της πρωτόγονης ανθρωπότητας είχαν αρχίσει να σχηματίζονται από ένα βαθμό που ούτε καν φανταζόμαστε, με μια χονδροειδή, χυδαία, συνοπτική, περιορισμένη έννοια, και προπαντός με μια μη συμβολική έννοια. Ο «καθαρός» αρχικά είναι απλώς ο άνθρωπος που πλένεται, που δεν τρώγει θερισμένες τροφές που προκαλούν δερματικά νοσήματα, που δεν συνέρχεται με ακάθαρτες γυναίκες του όχλου, που σιχαίνεται το αίμα, — αυτό και τίποτα παραπάνω, εν πάση περιπτώσει, ελάχιστα παραπάνω! Εξάλλου, οι ιδιαίτερες μέθοδοι των ιερατικών αριστοκρατιών μάς δίνουν να καταλάβουμε πώς κατόρθωσαν εδώ ακριβώς να πάρουν πνευματικό χαρακτήρα και να ενταθούν πολύ γρήγορα οι αξιολογικές αντιθέσεις. Και, πραγματικά, αυτές χάραξαν τελικά ανάμεσα στους ανθρώπους τέτοια βάραθρα, που ούτε ένας Αχιλλέας της ελεύθερης σκέψης δεν θα μπορούσε να τα διαβεί χωρίς ν’ ανατριχιάσει.»

Ας περιοριστούμε στις ηθικές σημασίες της λέξης:

κᾰθᾰρός, -ά, -όν, I.  με ηθική σημασία, καθαρός από ντροπή ή μίασμα, αγνός, καθαρός, καθαρῷ θανάτῳ, σε Ομήρο. Οδ.· ιδίως, καθαρός από ενοχές ή μολυσματικό μίασμα, καθαρός, αμόλυντος, αγνός, σε Θέογνι., Αισχύλ.· καθαρὸς χεῖρας, σε Ηρόδοτο.· ομοίως επίσης, λέγεται για πρόσωπα που έχουν εξαγνιστεί μετά από μίασμα, ἱκέτης προσῆλθες κ., σε Αισχύλ.· λέγεται για πράγματα, βωμοί, θύματα, δόμοι, μέλαθρα, στον ίδ., Ευρ.· με γεν., αθώος ή απαλλαγμένος από κατηγορία, κ. ἐγκλημάτων, ἀδικίας, κακῶν, κ.λπ., το sceleris purus του Οράτιου., σε Πλάτωνα., Ξενοφώντα. 4. αντίθ. προς το θαλερός, καθαρός από προσμίξεις, διαυγής, αγνός, γνήσιος, χρησιμοποιείται για το νερό, σε Ηρόδοτο., Ευρυπίδη.· ομοίως επίσης, κ. φάος, φέγγος, σε Πίνδαρο.· κ. ἄρτος χρυσός, σε Ηρόδ.· ἀργύριον, σε Θεόκριτος. 5. λέγεται για καταγωγή, αντίθ. προς το ξένος, καθαρός, γνήσιος, σε Πίνδαρο., Ευρυπίδη.· τῶν Ἀθηναίων ὅπερ ἐστράτευε καθαρὸν ἐῆλθε, δηλ. ήταν πολίτες γνήσιοι στην καταγωγή, σε Θουκυδίδη.· καθαρόν, ειλικρινή, γνήσια λόγια, στον ίδ. 6. ο χωρίς ελάττωμα, αψεγάδιαστος, τὸ καθαρὸν τοῦ στρατοῦ, το άριστο, το υγιές, το καλύτερο κομμάτι του στρατεύματος, σε Ηρόδ. 7. καθαρός, ακριβής, ἂν καθαραὶ ὦσιν αἱ ψῆφοι, αν οι υπολογισμοί των ψήφων είναι ακριβείς και σωστοί, σε Δημ. II. 1. επίρρ., καθαρῶς, σε Ησίοδο.· καθαρῶς γεγονέναι, είμαι καθαρόαιμος, σε Ηρόδοτο. 2. αυτός που έχει καθαρά χέρια, τίμιος, σε Θέογν., Πλάτωνα. 3. καθαρά, με σαφήνεια, σταράτα, απλά, λέγειν, σε Αριστοφάνη.· γνῶναι, εἰδέναι, στον ίδ., Πλάτ.λεξικό  [H.G. Liddell & R. Scottτ].

Λίγο παρακάτω, ο Νίτσε «θυμίζει στους φιλολόγους» την σημασία των λέξεων οιζυρός, (= δυστυχής, άθλιος, αξιολύπητος, ελεεινός, ταλαίπωρος)  άνολβος,  (= ανευλόγητος, άθλιος, δυστυχής, ελεεινός) τλήμων, (= υπομονετικός, καρτερικός, καρτερόψυχος)  δυστυχείν, ξυμφορά.

Μια αριστοκρατία πολεμιστών-κυρίων, όπως η αρχαία ελληνική, απέκτησε τη δύναμη και την εξουσία να ορίσει το περιεχόμενων του καλού, σύμφωνα με τα πρότυπα και τις επιδιώξεις της. Η σύγκρουση με το ασκητικό ιδανικό, που εκφράστηκε από ποικιλώνυμα ιερατεία σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, θα οδηγήσει σε μια αντιστροφή των πραγμάτων: πλέον, καλός δεν είναι ο εγωιστής, αυτός που ξεδιπλώνει τη βούληση για ισχύ, ως φυσικό γνώρισμα του ανθρώπου, αλλά ο αδύναμος, ταπεινός και καταφρονεμένος άνθρωπος:

«Ας μη ξεχνάμε τις σχεδόν καλοπροαίρετες αποχρώσεις οποίες είχε στολίσει η ελληνική αριστοκρατία, παραδείγματος χάρη, όλες τις λέξεις που χρησίμευαν για να ξεχωρίσει τον εαυτό της από τον όχλο. Διαρκώς μπαίνει στη μέση η λέξη μέλι, που αποτελείται από κάτι πού μοιάζει με οίκτο, σεβασμό, επιείκεια, σε σημείο ώστε, όλες σχεδόν οι λέξεις πού έδειχναν τον άνθρωπο του λαού, να γίνουν στο τέλος συνώνυμα με το «δυστυχισμένος», το «αξιολύπητος», (πρβλ. δειλός, δείλαιος, πονηρός, μοχθηρός· οι δυο τελευταίες λέξεις σημαίνουν τον άνθρωπο του λαού πού είναι, δούλος του μόχθου του και υποζύγιο). έξαλλου, πρέπει να σκεφτούμε πώς οι όροι «κακός», «ταπεινός», «δυστυχισμένος», είχανε πάντα για το ελληνικό αυτί έναν τόνο όπου κυριαρχούσε η απόχρωση του «δυστυχισμένου»· όλ’ αυτά δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά κληρονομιά του πιο ευγενικού παλαιού αριστοκρατικού αξιολογικού συστήματος, που ούτε στην περιφρόνηση δεν διαψεύδει τον εαυτό της.»

Κάτω λοιπόν από το «ανώτερο πνεύμα», κρύβεται πάντοτε το ανθρώπινο κτήνος, που τρέφει τη βούληση για δύναμη, τη δίψα για ισχύ, κυριαρχία και ηδονή, καθώς και αχαλίνωτα ζωικό ένστικτα -το ζώον άνθρωπος όχι μόνο δεν τιθασεύτηκε ολοκληρωτικά από το «πνεύμα», αλλά το έθεσε αποφασιστικά στην υπηρεσία του. Αυτό ήταν μάλλον αναμενόμενο για λαούς που ζούσαν κυριολεκτικά με τον πόλεμο: αρκεί να σκεφτούμε τις ατέλειωτες εμφύλιες συγκρούσεις, τη συντριβή των Περσών στον Μαραθώνα και τις Πλαταιές ή τις συνεχείς αιματηρές εισβολές των «βαρβάρων» στον ελλαδικό χώρο. Ο μυθικός και πραγματικός κόσμος της αρχαιότητας, ολόκληρος ο πολιτισμός της, είναι γεμάτος φρικαλεότητες, οι οποίες διαπράττονται στο όνομα της τιμής και της πολεμικής αρετής. Φυσικά, ο σημερινός δυτικός πολιτισμός θα ήταν αδιανόητος, χωρίς τα προηγούμενα. Η εξύμνηση του πολέμου και όσων συνδέονται μ” αυτόν (σωματική ρώμη, ανδρεία, φρόνηση, γενναιότητα, τόλμη, περηφάνια, αίσθημα τιμής, πίστη μέχρι θανάτου στην πατρίδα, φιλία κλπ.) είναι απαραίτητος όρος επιβίωσης:

«Αυτό το υπόστρωμα της κρυμμένης κτηνωδίας χρειάζεται από καιρό σε καιρό, μια διέξοδο· πρέπει να ξαναφανερωθεί το κτήνος, να γυρίσει στην ακαλλιέργητη γη του· — ρωμαϊκή, αραβική, γερμανική ή γιαπωνέζικη αριστοκρατία, ομηρικοί ήρωες, Σκανδιναβοί Βίκιγκς, όλοι έχουν στον ίδιο βαθμό αυτή την ανάγκη. Είναι οι αριστοκρατικές ράτσες που άφησαν την ιδέα του «βαρβάρου» σ’ όλα τα ίχνη του διάβα τους· ο ανώτερος βαθμός του πολιτισμού τους μαρτυράει ακόμα ότι το έχουν συνειδητοποιήσει και μάλιστα περηφανεύονται γι’ αυτό·»

Ο Αθηναίος στρατηγός Περικλής είναι ξεκάθαρος:

«…όταν παραδείγματος χάρη, λέει ο Περικλής στους Αθηναίους του, στον περίφημο Επιτάφιό του: «Αλλά με την τόλμη μας καταναγκάσαμε και τη γη και τη θάλασσα να γίνουν διαβατές και παντού υψώσαμε μνημεία και καλών και κακών». Αυτή η τόλμη των ευγενικών φυλών, μια τρελή, παράλογη, αυθόρμητη τόλμη, ο απρόβλεπτος και απίθανος χαρακτήρας των επιχειρήσεων τους — ο Περικλής εξυμνεί προπαντός την ραθυμία των Αθηναίων — η αδιαφορία τους και η περιφρόνησή τους για κάθε σωματική σιγουριά, για τη ζωή, για την άνεση· η τρομερή ευθυμία και η βαθειά χαρά που δοκιμάζουν σε κάθε καταστροφή, σε όλες τις ηδονές της νίκης και της σκληρότητας: —όλ’  αυτά συνοψίζονταν, για όσους πέφτανε θύματά τους, στην εικόνα του «βάρβαρου, του «κακού εχθρού», του «Γότθου» ή του «Βανδάλου».

Πηγές και ενδεικτική βιβλιογραφία

Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, των H.G. Liddell & R. Scott.

http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/tools/liddel-scott/search.html?lq=%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8C%CF%82

Φρειδερίκος Νίτσε, Η Γενεαλογία της ηθικής, εκδ. Μαρή Αθήνα, μετάφραση Μίνας Ζωγράφου

Διαβάστε περισσότερα

Και Αγιος Δημοφιλής;

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

Ωστε λοιπόν δεν πρόκειται για αγιοποίηση αλλά για αγιοκατάταξη. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που έλαβε τη σχετική απόφαση για τον μοναχό Παΐσιο (παρακάμπτοντας τον κανόνα περί 70 ή 100 ετών από τον θάνατο του προς αγιοποίηση), δεν τον έκανε αυτό άγιο. Απλώς τον «ανέγραψε εις το Αγιολόγιον», επικυρώνοντας την αγιοποίησή του, που, όπως βεβαιώνουν, είχε ήδη συντελεστεί. Ασκήθηκε, λένε, ιδιαίτερη πίεση από όσους πίστευαν ήδη πως ο Παΐσιος ήταν άγιος. Πώς μετρήθηκε η πίεση αυτή δεν εξηγήθηκε. Πώς υπολογίζεται άραγε η δημοτικότητα ενός μοναχού, που υποδεικνύεται σαν πιστοποιητικό της αγιοσύνης του; Με τους όρους της αγοράς; Με τον αριθμό των τηλεφωνημάτων διαμαρτυρίας ή παράκλησης; των λάικ; των πωλούμενων φωτογραφιών και βιβλίων του αγιοκαταταχθέντος;

Η απόφαση πάντως ήρθε σε εποχή ανόδου του θρησκευτικού ζήλου. Τεκμήριο πρώτο, το νέο θαύμα του κατηχητή του ΠΑΟΚ κ. Αναστασιάδη: αφού πρώτα έδωσε έξαλλος εντολή στους παίκτες του να φύγουν από το γήπεδο άδοντας «μ’ αδίκησαν, μάνα», επέμενε έπειτα ότι «ευτυχώς τον συγκρατεί η Παναγιά». Τεκμήριο δεύτερο, η εμπλοκή διαφόρων ποιμένων στα εκλογικά, πάντα με το αμερόληπτο πρίσμα της «δεξιάς του Κυρίου». Τρίτο, η απρόσμενη εμφάνιση φλογερών υπερεικονολατρών, της ψηφολατρικής ομοταξίας, καίτοι απουσιάζουν οι εικονομάχοι. Τέταρτο, η σοβαρή πνευματική διαμάχη για το αν και πόσο προσεβλήθη το εν είδει περιστεράς Αγιο Πνεύμα από το πουλάκι που συμβολίζει το τουίτερ· πουλάκι που εθεάθη σε αφίσα του κ. Τσίπρα, τον οποίο άλλοι αρχηγοκατατάσσουν στους νεοπίστους και άλλοι στους παλαιοϋλιστές. «Προόραση, πνευματική καθοδήγηση, ενάρετη ζωή», αυτά είναι τα βασικά χαρίσματα ενός αγιοποιητέου. Για το δεύτερο και το τρίτο δεν έχω να πω τίποτα. Για την προόραση του αγίου πλέον Παΐσιου, τούτο μόνο: όσα προφήτευε για την Πόλη, την Αλβανία, την Τουρκία ή την ΠΓΔΜ ήταν όσα ήθελε ν’ ακούσει ένας «σωστός Ελλην» (αν δεν τα μάντευε κιόλας μόνος του): «Οι Αλβανοί, γέροντα; – Ασ’ τους αυτούς. Μην τους λογαριάζεις». «Τα Σκόπια; – Ασ’ τα. Μην τα λογαριάζεις». «Η Πόλη; – Θα την πάρουμε. Θα μας τη δώσουν οι Ρώσοι». «Οι Τούρκοι, γέροντα; – Ασ’ αυτούς. Αυτοί τα κόλλυβα τα ’χουν στο ζωνάρι τους». Περιέργως, στο μυαλό μου, μυαλό Θωμά φαίνεται, στριφογυρνάει ένα «άφες αυτοίς».

Διαβάστε περισσότερα

Είμαστε όλοι CHARLIE. Μπορεί αλλά ίσως και όχι

Του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Ο Ομπάμα συγκαλεί στις 18/2 σύναξη των συμμάχων για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας αλλά, φυσικά, όχι τη Ρωσία. Το Κρεμλίνο δεν είναι σύμμαχος κατά της τρομοκρατίας. Είναι στόχος της. Όπως στόχος είναι το Ιράκ, η Συρία, η Λιβύη και η ουρά μεγαλώνει. Η Γαλλία ετοιμάζεται να «επέμβει» (δηλαδή να βομβαρδίσει) τη Λιβύη για να υπερασπίσει τα συμφέροντά της, ούτε λόγος για τρομοκρατία.

Η δολοφονική επίθεση στο σατυρικό γαλλικό περιοδικό ήταν μάνα εξ ουρανού για όσους έβλεπαν ότι οι Αμερικανοί σήκωναν μόνοι τους το βάρος του διεθνούς αντιτρομοκρατικού αγώνα ενώ κάποιοι ευρωπαίοι σύμμαχοι αλληθώριζαν προς τον μέγιστο εχθρό, τη Ρωσία, ζητώντας να αρθούν οι κυρώσεις εναντίον της -κυρώσεις που πλήττουν πρωτίστως όχι τις ΗΠΑ αλλά τους συμμάχους. Οι Αμερικανοί επίσημοι κυριολεκτικά έλαμψαν δια της απουσίας τους από τη διαδήλωση στο Παρίσι. Σαν να έλεγαν στους Γάλλους ότι αν πχ συνεχίσουν να αντιδρούν στις αντιρωσικές κυρώσεις ή αν συνεχίσουν να επιζητούν μερίδιο στη Μ. Ανατολή, αν γενικώς δεν ακολουθούν πειθήνια, θα αντιμετωπίσουν μόνοι τους τρομοκράτες αν ή όταν ξαναχτυπήσουν.
Με κανένα τρόπο αυτά δεν επιτρέπουν ούτε υποψία επιδοκιμασίας της μαζικής δολοφονίας ούτε, φυσικά, την υπόνοια ότι υπήρχε κάποιο σκοτεινό σχέδιο οργανωμένο εκ των έσω του Δυτικού Κόσμου. Δεν υπάρχουν τέτοια στοιχεία, ούτε στο ελάχιστο παρά το ότι γαλλικά ΜΜΕ επισημαίνουν ότι οι τρομοκράτες είχαν προφανώς στρατιωτική εκπαίδευση κομάντος και δεν έδρασαν όπως οι αυτοκτονικοί ισλαμιστές ομοϊδεάτες τους.
Ωστόσο είναι δύσκολο να είμαστε όλοι Charlie, όχι χωρίς να σκεφτούμε μερικά πράγματα προηγουμένως. Κατ’ αρχήν ότι από την τεράστια, την απίστευτα μεγάλη, διαδήλωση στο Παρίσι -ήμουν εντελώς τυχαία εκεί- έλειπε το σαφές πολιτικό αίτημα. Να μη γίνουν άλλες τέτοιες δολοφονίες; Αυτονόητο. Αλλά όχι αρκετό για να μαζευτούν πάνω από δυο εκατομμύρια άνθρωποι. Και εν πάση περιπτώσει για να μην υπάρξει επανάληψη θα όφειλε να έχει υπάρξει αντίδραση για την πρόσφατη γαλλική επέμβαση στο Μάλι, για τις αμερικανικές επεμβάσεις στη Μ. Ανατολή, για τόσα και τόσα. Κάποια στιγμή η αντίδραση των θυμάτων θα ήταν αναμενόμενη. Ή μήπως η πανίσχυρη ακόμα αλαζονεία του δυτικού ανθρώπου (αυτού του ανθρώπου που επικαλείται με δίκαιη περηφάνια τον Διαφωτισμό) εμποδίζει όχι μόνο τους Γάλλους αλλά και όλους τους πολίτες των σαράντα ηγετών που ήταν στη διαδήλωση να καταλάβουν ότι πλέον ο πόλεμος μπορεί να έρθει στο σπίτι τους, ως εκδίκηση;
Μήπως ήταν μάνα εξ ουρανού και για τους διαδηλωτές να διατυπώσουν, έστω θολά, το αδιευκρίνιστο ακόμα ζητούμενο, το «δεν πάει άλλο», δεν θέλουμε να συνεχίσουμε να προκαλούμε την μοιραία ανταπόδοση των άλλων, φανατικών μεν αλλά που δεν προλαβαίνουν να μετράνε θύματα συμπατριώτες τους; Διότι η Δύση γνώριζε ότι η προσβολή του Μωάμεθ προκαλεί βίαιες αντιδράσεις στον μουσουλμανικό κόσμο από όταν το δανέζικο περιοδικό είχε δημοσιεύσει τα γνωστά σκίτσα του προφήτη. Ο Πάπας δήλωσε ότι η σάτιρα δεν μπορεί να είναι ασύδοτη. Τέλος πάντων όχι όταν μπορεί να προκαλέσει τέτοιες αντιδράσεις, θα λέγαμε. Ασφαλώς υπάρχει φανατισμός, έως και παράνοια, αλλά όταν οι θεωρούμενοι φανατικοί μπορούν να ξεσηκώσουν πλήθη δεν είναι ανεύθυνος όποιος αγνοεί ως πιθανό αποτέλεσμα τη μαζική δολοφονία. Λογοκρισία λοιπόν; Σιγά τα ωά. Και ο τελευταίος δημοσιογράφος γνωρίζει, εδώ, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, πως ακριβώς δουλεύει το πράγμα στα ΜΜΕ, το ρόλο, τις παρεμβάσεις και την «πειθώ» της Εξουσίας επί του Τύπου. Ποιος είναι, λοιπόν, ακριβώς ο υπεύθυνος για την, κατά τον Πάπα, «ασυδοσία της σάτιρας» και γιατί δεν προνόησε;
Θα συσπειρωθεί ο δυτικός κόσμος έναντι της τρομοκρατίας; Αμφίβολο έως απίθανο. Επειδή το πρόβλημα δεν είναι η τρομοκρατία, αυτή είναι το πρόσχημα. Άλλωστε έχει αποδειχθεί η συνενοχή της Δύσης στην ανάπτυξη πχ του ισλαμικού χαλιφάτου, στην διαρκή ενίσχυση των «μετριοπαθών» ισλαμιστών στη Συρία κλπ, κλπ. Έχει αποδειχθεί πόσο βοηθάει η Τουρκία τους ισλαμιστές ενώ ο πρωθυπουργός Νταβούτογλου ήταν στην πρώτη σειρά, πενθών (!) τους δολοφονημένους δημοσιογράφους.
Ας θεωρηθεί δεδομένο ότι ο κόσμος που πήγε στη διαδήλωση, αυτός που δεν πήγε, οι Γάλλοι της Λεπέν, οι Ισπανοί του Ποδέμος και οι Ιταλοί του Γκρίλο αλλά και οι συμπατριώτες τους δεν πιστεύουν ούτε κατά διάνοια ότι τα σαράντα παλικάρια που μαζεύτηκαν για να «συλλυπηθούν» δεν δίνουν δεκάρα για τους σκοτωμένους δημοσιογράφους και για την ελευθεροτυπία-άλλωστε το κυνήγι όσων «υπερβαίνουν» τα όρια που αυτοί (αυθαιρέτως) ορίζουν είναι ψωμοφάϊ. Τι μένει; Η υποκρισία των ηγετών αλλά και η απομόνωσή τους, όπως την αποτύπωσε η τηλεόραση: Οι σαράντα ήταν μακριά, αποκλεισμένοι, από τη διαδήλωση, δεν ήταν στην κεφαλή της, ως όφειλαν. Φοβούνται επειδή ξέρουν ότι ο κόσμος ξέρει τι σκέπτονται, την αδιαφορία και την ασπλαχνία τους. Το Θέατρο έχει χάσει τη μαγεία του, η ώρα να πέσει η Αυλαία πλησιάζει.
Υ.Γ. Ο Πούτιν σε κοινή συνέντευξή του με τη Μέρκελ (ακριβώς δίπλα του) ρωτήθηκε από δημοσιογράφο αν η Ρωσία θα υποχωρήσει στην Ουκρανία. Απάντησε ότι στη Ρωσία λένε πως η πρώτη νύχτα του γάμου δεν τελειώνει χωρίς γαμ…. Κεραυνοβολημένη η Μέρκελ έμεινε να τον κοιτάζει άναυδη. Το Έργο, να το ξέρουμε, μπορεί να έχει νεκρούς πριν να πέσει η Αυλαία…. και μόνο εμείς ίσως (αλλά μόνο ίσως) μπορούμε να αποτρέψουμε μια τέτοια έκβαση, αν δεν μείνουμε παθητικοί θεατές των απειλών κατά της ζωής μας.
[Πηγή: iskra, 16/01/2015]

Διαβάστε περισσότερα

Βερολίνο και ΕΕ προετοιμάζονται για διαγραφή μέρους του ελληνικού χρέους!

του Μιχάλη Ψύλου

Την… ορμή του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να ζήλεψαν οι Ισπανοί Σοσιαλιστές και τρέχουν πανικόβλητοι να καρπωθούν κάτι από την αύρα της ελληνικής αριστεράς.Ειδική εκδήλωση για το θέμα του ελληνικού χρέους πραγματοποίησε πριν λίγες ημέρες στη Μαδρίτη, το Ισπανικό …Σοσιαλιστικό κόμμα. Ο γενικός γραμματέας του κόμματος ,Πέδρο Σάντσεθ παρουσίασε μάλιστα ενα σχέδιο 10 σημείων για τη διευκόλυνση της πληρωμής του ελληνικού δημόσιου χρέους ,καλώντας ταυτόχρονα το Βερολίνο να σταματήσει τις παρεμβάσεις στα ελληνικά πολιτικά πράγματα.
Σύμφωνα με την εφημερίδα El Pais, το σχέδιο Σάντσεθ προβλέπει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους,μείωση των επιτοκίων και την υιοθέτηση του ευρωομόλογου από την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα. Ο ισπανός σοσιαλιστής ηγέτης δήλωσε μάλιστα ότι συζήτησε ήδη το σχέδιό του για την Ελλάδα με τους σοσιαλιστές ομολόγους στη Γαλλίας και την Πορτογαλίας,αλλά και με τους ηγέτες του Βρετανικού Εργατικού κόμματος. Αυτή την εβδομάδα επρόκειτο επίσης να μεταβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες για να συζητήσει το σχέδιό του για το ελληνικό χρέος με την αμερικανική ηγεσία.
«Ο Σάντσεθ φιλοδοξεί να αποκαταστήσει σχέσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι το κόμμα της ελληνικής αριστεράς είναι πιο κοντά στο Podemos» γράφει η El Pais. Είναι σαφές ότι οι Ισπανοί σοσιαλιστές έχουν πανικοβληθεί από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι το κόμμα Podemos ,διευρύνει συνεχώς το προβάδισμά τουενόψει των εκλογών του προσεχούς Νοεμβρίου . Δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε την περασμένη Κυριακή στην εφημερίδα El Pais δείχνει ότι το Podemos προηγείται στην πρόθεση ψήφου με ποσοστό 28,2%, έναντι 23,5% των Σοσιαλιστών ενώ πολύ πιο πίσω βρίσκεται το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι με μόλις 19,2%. Την ίδια ώρα δύο εν δυνάμει σύμμαχοι του Podemos , το κεντροαριστερό καταλανικό «Κόμμα των Πολιτών” και ηΕνωμένη Αριστερά που εξασφαλίζουν ποσοστά 8,1% και 5,3%,αντίστοιχα. Με απλά λόγια τα τρία αυτά κόμματα μπορούν συνεργαζόμενα να εξασφαλίσουν μια ισχυρή κοινοβουλευτική αυτοδυναμία στην επόμενη ισπανική βουλή! Και να βάλουν θέμα διαγραφής μέρους και του ισπανικού δημόσιου χρέους που ξεπερνά το ένα τρισεκατομμύριο ευρώ, ανοίγοντας έτσι τον ασκό του Αιόλου σε όλη την Ευρώπη
Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους μπορεί να διαγραφεί
Το σημαντικό είναι ότι οι περισσότεροι αναλυτές στην Ευρώπη συγκλίνουν στην άποψη πλέον ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Και το σημαντικότερο: Αυτό που ζητείται δεν είναι η ολική διαγραφή του χρέους, αλλά η δραστική μείωσή του ώστε να καταστεί βιώσιμο. Μπορεί να διαγραφεί ένα πολύ μεγάλο μέρος του χρέους χωρίς ουσιαστικά να ανοίξει …μύτη. Γιατί σήμερα η Ελλάδα δεν χρωστάει σε ιδιωτικές τράπεζες, αλλά σε κράτη της Ευρωζώνης, ευρωπαϊκούς θεσμούς και στο ΔΝΤ. Αν, λοιπόν, μια ελληνική κυβέρνηση ζητήσει επίμονα να κουρευτεί το χρέος τα πάντα συναρτώνται με την πολιτική βούληση των ηγετών. Η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt αναφέρει ότι από τα 320 δις.ευρώ του ελληνικού χρέους, «τα 260 δισεκατομμύρια, ή το 80% είναι στα χέρια δημόσιων πιστωτών» .Η Figaro ανεβάζει το ποσοστό αυτό στο 85%. Γράφει χαρακτηριστικά:
«Στο παρελθόν το ελληνικό χρέος μπορεί να βρισκόταν στα χέρια του ιδιωτικού τομέα, αλλά σήμερα το 85% του χρέους αυτού είναι κράτη μέλη της ευρωζώνης μέσω του Ευρωπαικού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας(141,8 δισεκατομμύρια ευρώ), των διμερών κρατικών δανείων (52,9 δισεκατομμύρια),του ΔΝΤ (31,8 δις), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (25 δις) και των εθνικών κεντρικών τραπεζών που κατέχουν το 8% του ελληνικού χρέους» σημειώνει η γαλλική εφημερίδα
Αυτό που προκύπτει όμως από την ανάλυση της Figaro είναι ευρύτερο και δίνει τη διέξοδο για το ελληνικό χρέος: Η Ελλάδα μέσω των Μνημονίων έχει δεθεί μεν χειροπόδαρα από τους ξένους δανειστές, αλλά όταν το 80-85% του χρέους της έχει «ευρω-κρατικοποιηθεί» σημαίνει ότι η επίλυση του προβλήματος μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε πολιτικό επίπεδο, καθώς δεν υπάρχει πλέον κίνδυνος για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Τα ποσά που αναλογούν σε κάθε χώρα της Ευρωζώνης, ακόμη και αν υποθέταμε ότι διαγράφεται όλο το ελληνικό δημόσιο χρέος, είναι απολύτως χειρίσιμα από οικονομική σκοπιά.Με απλά λόγια ,οι αλλαγές στη δομή του ελληνικού δημόσιου χρέους που έχουν συντελεστεί ,έχουν ανατρέψει τα πάντα εκ βάθρων και το θέμα μπορεί να λυθεί με πολιτικές αποφάσεις, αν δεν θέλει η Γερμανία να τιναχτεί στον αέρα η ευρωζώνη.
«Η Ελλάδα δεν θα πληρώσει, μόνο και μόνο επειδή δεν μπορεί. Η … θεραπεία λιτότητας που επιβλήθηκε στην Ελλάδα σε πείσμα της οικονομικής επιστήμης, είναι η αιτία» λέει ο διάσημος Γάλλος διευθυντής στρατηγικού σχεδιασμού της Renault και της Dassault,Μπερνάρ Σοκράν . «Σε τεχνικό επίπεδο θα μπορούσαν να βρεθούν καθαρά οικονομικές λύσεις ,αν η πολιτική διαχείρισης δεν είχε αποτύχει παταγωδώς. Ένα οικονομικό πρόβλημα μετατράπηκε πλέον σε πολιτικό» τονίζει ο Σοκράν.
Ο Ερίκ Ντορ, διευθυντής οικονομικών μελετών στη Σχολή Μάνατζμεντ IESEG, που εδρεύει στο Παρίσι ,είναι κατηγορηματικός:Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση από το «κούρεμα» του χρέους, «όσο και αν η Γερμανία δεν θέλει να το αποδεχθεί… Το χρέος δεν μπορεί να αποπληρωθεί εκτός και αν η Ελλάδα αποκτήσει …κινεζικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αλλά αυτό είναι σαφές πώς δεν μπορεί να συμβεί» Ο Γάλλος οικονομολόγος είναι σαφής: «Η γερμανική κυβέρνηση δεν έχει τα χέρια ελεύθερα στο θέμα του ελληνικού χρέους , όπως η ίδια διακηρύσσει. Σε περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ, η υποτίμηση του νέου ελληνικού νομίσματος θα εμποδίσει την Αθήνα να αποπληρώσει το χρέος της προς τους Ευρωπαίους. Απλώς η κυβέρνηση Μέρκελ μπλοφάρει όπως στο πόκερ για να τρομάξει το ελληνικό εκλογικό σώμα προκειμένου να ψηφίσουν τον Σαμαρά στις εκλογές». Ο γάλλος οικονομολόγος παραδέχεται ότι αν δεν υπάρξει πολιτική απόφαση στην επίλυση του ελληνικού χρέους «ο κίνδυνος για να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας θα καταστεί πολύ μεγάλος.Ουδείς γνωρίζει πώς θα αντιδράσουν οι αγορές.καθώς φοβούνται μετάδοση της κρίσης και στην Ιταλία» ..Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γάλλος οικονομολόγος της τράπεζας,BNP Paribas, Τριμπό Μερσιέ λέει: «Η Μέρκελ ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στην πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας. Όταν όμως η προοπτική μιας ελληνικής εξόδου από το ευρώ γίνει ορατή, θα υπάρξει μια αναζήτηση για συμβιβασμό με οποιοδήποτε κόστος».
«Οι Βρυξέλλες συζητούν ήδη το κούρεμα»
Η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt αποκαλύπτει μάλιστα ότι «οι Βρυξέλλες συζητούν ήδη την αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας». Η επίσης Γερμανική Die Welt γράφει επικαλούμενη υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους της ΕΕ που μετέχουν στις συζητήσεις με την Ελλάδα ότι «η αναδιάρθρωση του χρέους στην Ελλάδα είναι αναπόφευκτη, διότι η χώρα είναι αδύνατον να αντιμετωπίσει το βάρος του χρέους της».
Το εκπληκτικό είναι ότι ακόμη και οι Financial Times που μόνο για …αριστερισμό δεν μπορούν να κατηγορηθούν ,σε άρθρο του Βόλφγκανγκ Μινχάου και υπό τον τίτλο «Η ριζοσπαστική Αριστερά έχει δίκιο για το Ευρωπαικό χρέος»,σημειώνουν : «Ας υποθέσουμε ότι συμμερίζεστε την άποψη στην οποία συναινεί όλος ο κόσμος ότι η ευρωζώνη χρειάζεται περισσότερες δημόσιες επενδύσεις και αναδιάρθρωση του χρέους. Τώρα αναρωτηθείτε: Αν ήσασταν ένας πολίτης μιας χώρας της ευρωζώνης, ποιο πολιτικό κόμμα θα μπορούσε να επιτύχει αυτούς τους στόχους; Θα εκπλαγείτε βλέποντας πώς δεν υπάρχει μεγάλη επιλογή. Στη Γερμανία, το μόνο κόμμα έχει τέτοια ατζέντα είναι η Αριστερά (Die Linke), οι πρώην κομμουνιστές. Στην Ελλάδα ο ΣΥΡΙΖΑ και στην Ισπανία το Podemos, που ήρθε από το πουθενά και τώρα προhγείται στις δημοσκοπήσεις..Αντίθετα,τα κόμματα του κατεστημένου της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς έχουν μια αίσθηση …παραίτησης που αφήνει την Ευρώπη να βυθίζεται στο οικονομικό ισοδύναμο ενός πυρηνικού χειμώνα» γράφει ο Μινχάου και προσθέτει : «Είναι τραγωδία το γεγονός ότι κόμματα της σκληροπυρηνικής Αριστερά είναι τα μόνα που υποστηρίζουν λογικές πολιτικές, όπως η αναδιάρθρωση του χρέους. Αν τα συστημικά ,παραδοσιακά κόμματα δεν αλλάξουν τις θέσεις τους, θα αφήσουν ένα μεγάλο άνοιγμα σε δυνάμεις όπως το Podemos και ο ΣΥΡΙΖΑ»
Να γιατί «οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αποδεχτούν ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους» ο γράφει ο Μαρκ Βινιώ στο γαλλικό περιοδικό Le Point. «Μέσα ή έξω από το ευρώ η Ελλάδα,το ελληνικό χρέος πρέπει να κουρευτεί για να γίνει βιώσιμο. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή»
Σφοδρές θα είναι και οι αντιδράσεις
Μπορεί το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες να προετοιμάζονται πλέον για την ριζική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, αυτό δεν θα επιτευχθεί ομως χωρίς σκληρή πολιτική σύγκρουση. Ισχυρά μέσα ενημέρωσης που απηχούν τις απόψεις του ευρωπαικού οικονομικού και πολιτικού κατεστημένου ,προσπαθούν να σπείρουν τον φόβο στους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες ότι δήθεν θα κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη τους, αν είναι να διαγραφεί ένα μεγάλο τμήμα του ελληνικού δημόσιου χρέους.«Τι θα κόστιζε στη Γαλλία και τη Γερμανία η διαγραφή του ελληνικού δημόσιου χρέους;»διερωτάται η γαλλική εφημερίδα Le Figaro . «Το ερώτημα τίθεται πλέον επί τάπητος καθώς ο ηγέτης του ακρο-αριστερού κόμματος ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας,που προηγείται στις δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών στην Ελλάδα,υποστηρίζει τη μονομερή αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει στην μη επιστροφή –στο ‘’κούρεμα’’ του συνόλου ή μέρους του χρέους,που ανέρχεται σήμερα σε περισσότερα από 320 δισεκατομμύρια ευρώ ή στο 177% του ΑΕΠ» γράφει η δεξιά γαλλική εφημερίδα.
Η Figaro που διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τον γαλλικό κολοσσό Dassault pροσπαθεί μάλιστα να «ξεσηκώσει» τους Ευρωπαίους φορολογούμενους κάνοντας και έναν υπολογισμό: Αν η Ελλάδα παραιτηθεί μονομερώς από την αποπληρωμή του χρέους της η Γαλλία θα χάσει 47,8 δισεκατομμύρια και η Γερμανία 63,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Σε απλά μαθηματικά ,γράφει η Figaro κάθε Γάλλος θα πρέπει να πληρώσει 735 ευρώ και κάθε Γερμανός 822 ευρώ!
Η γαλλική οικονομική εφημερίδα Les Echos δεν διστάζει μάλιστα να προειδοποιήσει ότι “αν ο Αλέξης Τσίπρας επιμείνει στη ‘’σημαντική διαγραφή» του χρέους οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης υπόσχονται μια μακρά και σκληρή πολιτική μάχη» .
Θα μπορούσαμε να θυμήσουμε βέβαια ότι το όφελος για τη γερμανική κυβέρνηση για παράδειγμα , μόνο από τη μείωση του κόστους δανεισμού της Γερμανίας τα τελευταία 5 χρόνια ,υπολογίζεται στα 80 δισ.ευρώ. Αρα το Βερολίνο έχει κερδίσει ήδη πολύ περισσότερα ,έχοντας προκαλέσει ταυτόχρονα μια πρωτοφανή για καιρό ειρήνης ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα. Μια κρίση για την οποία πρέπει επίσης να πληρώσει…
(περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ)

Διαβάστε περισσότερα