Η καταστροφή του δάσους του Αμαζονίου - Σε ένα χρόνο χάθηκε έκταση ίση με 1εκατ. γήπεδα ποδοσφαίρου

ASSOCIATED PRESS

Φωτογραφία αρχείου

Η αποψίλωση των δασών στη Βραζιλία, τη χώρα όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο τμήμα του τροπικού δάσους του Αμαζονίου στην αμερικανική ήπειρο, αυξήθηκε κατά 13,72% μεταξύ του Αυγούστου του 2017 και του Ιουλίου του 2018, κατά επίσημα στοιχεία. Η επιφάνεια του δάσους που χάθηκε ισούται λίγο-πολύ με ένα εκατομμύριο γήπεδα ποδοσφαίρου, υπογράμμισε η Greenpeace.

Η επιφάνεια δάσους που χάθηκε την περίοδο αυτή ανήλθε σε 7.900 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή 5,2 φορές την έκταση της πόλης Σαν Πάουλου, ανακοίνωσε το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωγραφικών Μελετών, ένας κυβερνητικός οργανισμός.
Για την Greenpeace, πρόκειται για «πάνω-κάτω ένα εκατομμύριο γήπεδα ποδοσφαίρου που αποψιλώθηκαν μέσα σε μόλις έναν χρόνο», όπως τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο συντονιστής αυτής της ΜΚΟ όσον αφορά τις δημόσιες πολιτικές για το περιβάλλον στη Βραζιλία, ο Μάρτσου Αστρίνι.

Σύμφωνα με τον Αστρίνι, η κατάσταση ενδέχεται να επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο το προσεχές διάστημα, στην περίπτωση που ο ακροδεξιός εκλεγμένος πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου υλοποιήσει τις προεκλογικές εξαγγελίες του ότι θα αμβλύνει ή θα απαλείψει τελείως πολλούς από τους περιορισμούς που είχαν τεθεί σε εφαρμογή για την προστασία του περιβάλλοντος.
«Έχει δηλώσει ότι θα βάλει τέλος στις προστατευόμενες περιοχές, στις εκτάσεις που χαρακτηρίζονται προστατευόμενες και όπου ζουν φυλές ιθαγενών, ότι θα μειώσει τις επιθεωρήσεις, τις κυρώσεις και τις ποινές για εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος. Όλα όσα θα μπορούσαν να μειώσουν την εκδάσωση. Εάν τα εξαλείψει όλα αυτά, μπορεί να προκαλέσει μια αδιανόητη κατάσταση», προειδοποίησε ο Αστρίνι.
Η Βραζιλία πέτυχε προοδευτικά τη μείωση της καταστροφής των δασών την περίοδο μεταξύ του 2004 και του 2012, χάρη κυρίως στην αύξηση των κρατικών ελέγχων.
Ο Μπολσονάρου, ο οποίος είχε εξαγγείλει πως θα συγχώνευε τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Γεωργίας, άφησε πρόσφατα να εννοηθεί πως ενδέχεται να επανεξετάσει το σχέδιο αυτό, το οποίο προκάλεσε κατακραυγή στη Βραζιλία.

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί τα παιδιά σήμερα έχουν μικρότερη διάρκεια συγκέντρωσης

Όσοι είναι εκπαιδευτικοί σίγουρα θα έχουν παρατηρήσει τα τελευταία χρόνια δραματική επιδείνωση της αδυναμίας συγκέντρωσης προσοχής των μαθητών. Οι μαθητές φαίνεται ότι ολοένα και περισσότερο δυσκολεύονται να μείνουν συγκεντρωμένοι σε ένα πράγμα και ότι η προσοχή τους είναι πολύ εύκολο να διαταραχθεί από οποιοδήποτε μικρό ή μεγάλο περισπασμό. Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν αναφερόμαστε στο μικρό ποσοστό παιδιών που έχουν ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας). Μιλάμε για το σύνολο των μαθητών.

Καταρχάς να πούμε ότι η αδυναμία συγκέντρωσης προσοχής (short attention span) δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο και δεν αφορά μόνο τα παιδιά. Το ίδιο ακριβώς πρόβλημα παρατηρείται τη σημερινή εποχή και στους ενήλικες.
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Σε σχετική έρευνα που έγινε το 2015 στον Καναδά(έλαβαν μέρος 2100 άτομα) διαπιστώθηκε ότι ενώ το έτος 2000 η μέση δυνατή ανθρώπινη συγκέντρωση ήταν 12 δευτερόλεπτα, στις μέρες μας έχει μειωθεί στα 8 δευτερόλεπτα. Δηλαδή μέσα σε ελάχιστα χρόνια οι άνθρωποι έχουν απολέσει το ένα τρίτο (1/3) της διάρκειας της συγκέντρωσής τους. Μάλιστα για να διασκεδάσουν λίγο τις εντυπώσεις οι υπεύθυνοι των ερευνών ανακοίνωσαν ότι οι άνθρωποι πλέον έχουν μικρότερη διάρκεια συγκέντρωσης ακόμα και τα χρυσόψαρα( τα οποία ακολουθεί η φήμη ως το είδος με τη μικρότερη διάρκεια συγκέντρωσης, μόλις 9 δευτερολέπτων ). Τα αποτελέσματα της έρευνας φυσικά δεν ευχαρίστησαν και πολύ την Microsoft γιατί φωτογράφιζαν ως ηθικό αυτουργό του προβλήματος τη χωρίς μέτρο χρήση των υπολογιστών, των Smartphones, των tablets και πάνω από όλα το σερφάρισμα στο διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η Microsoft προσπάθησε να προλάβει τις τυχόν αντιδράσεις δηλώνοντας ότι η απώλεια μέρος της συγκέντρωσης του ανθρώπου αντισταθμίζεται από την αύξηση της ικανότητας για multitasking (να κάνει ταυτόχρονα πολλές εργασίες). Είναι όμως αυτό αληθές; Αν μιλάμε για εργασίες στους υπολογιστές πιθανόν η Microsoft να έχει δίκιο αλλά αν μιλάμε για οποιεσδήποτε άλλες εργασίες μάλλον έχει συμβεί το ακριβώς αντίθετο από αυτό που ισχυρίζεται.
Ένα ακόμα αξιοσημείωτο αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας που έγινε στον Καναδά είναι ότι στις νεαρές ηλικίες (15-25 ετών) το 77% των ερωτηθέντων απάντησε ότι όταν δεν υπάρχει κάτι άλλο που να τραβάει την προσοχή τους, το πρώτο πράγμα που τους έρχεται στο μυαλό είναι να ασχοληθούν με το κινητό τους. Αυτό φαντάζομαι είναι κάτι που όλοι το έχουμε διαπιστώσει για τους σημερινούς νέους που είναι μόνιμα με το κινητό τηλέφωνο στο χέρι. Στο χέρι και όχι στο αυτί όπως ήταν οι νέοι της ακριβώς προηγούμενης γενιάς .
ΟΙ ΔΥΟ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΚΟΣΜΟΙ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: Ο ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ
Ας επιστρέψουμε πάλι στους μαθητές. Στην εποχή μας μοιάζουν σαν να ζουν σε δυο παράλληλους κόσμους. Στον έναν κόσμο ,αυτόν εκτός σχολείου, τα παιδιά αντικρίζουν τον κόσμο πολλές ώρες τη μέρα μέσα από μια οθόνη. Μια οθόνη υπολογιστή, κινητού, tablet ή τηλεόρασης. Οι εικόνες εναλλάσσονται αστραπιαία, τα χρώματα είναι σε πανδαισία, υπάρχει βομβαρδισμός πληροφοριών και η πρόσβαση σε οποιαδήποτε πληροφορία ή τόπο είναι εφικτή με το πάτημα ενός κουμπιού. Το πιο σημαντικό είναι ότι το παιδί έχει την ψευδαίσθηση της επιλογής σε ένα άπειρο μενού. Και επειδή ακριβώς είναι άπειρο και είναι και πανεύκολο επιλέγει να πάρει λίγο από όλα από το μενού αυτό. Έτσι μεταπηδά από τη μια πληροφορία στην άλλη χωρίς να στοχάζεται, χωρίς να κρίνει κριτικά και χωρίς να μαθαίνει τίποτα ουσιαστικό που θα το βοηθούσε να ωριμάσει. Σε ένα ξέφρενο σερφάρισμα με μοναδικό καύσιμο την αδρεναλίνη.
Στον δεύτερο παράλληλο κόσμο, στον κόσμο του σχολείου, έχουμε τα παιδιά να πρέπει συνήθως σχεδόν ακίνητα να παρακολουθούν έναν και μοναδικό άνθρωπο(εκπαιδευτικό) για τουλάχιστον μια ώρα που επιπλέον απαιτεί από αυτά απόλυτη συγκέντρωση. Αλήθεια, έχουμε αναρωτηθεί ποτέ πόσο εύκολο είναι να μεταπηδά ο μαθητής από τον ένα παράλληλο κόσμο των υψηλών ταχυτήτων και διαρκούς εναλλαγής εικόνων στον άλλο κόσμο της σχεδόν παγωμένης εικόνας; Οι εκπαιδευτικοί όσο ικανοί και να είναι, όσο ενδιαφέρον μάθημα και να προσφέρουν, είναι σίγουρο, ότι δεν μπορούν να επιτύχουν συγκέντρωση των μαθητών τους όταν εκείνοι όλη την υπόλοιπη μέρα έξω από το σχολείο εθίζονται στην, χωρίς σταματημό, διάσπαση της συγκέντρωσής τους .
Τα παιδιά γίνονται όλο και πιο αδέξια
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, αξιοσημείωτη αύξηση μιας εντελώς πρωτότυπης μορφής μαθησιακής και αναπτυξιακής δυσκολίας, της «δυσπραξίας» .
Η «δυσπραξία» (Clumsy Child Syndrome) είναι μια διαταραχή ανάπτυξης των κινητικών δεξιοτήτων. Τα παιδιά έχουν αδυναμία συντονισμού των κινήσεων που είναι πιθανό να επηρεάσει τη συμμετοχή τους σε καθημερινές δραστηριότητες, τις σπουδές και την εργασιακή ζωή. Ολοένα και περισσότερα παιδιά είναι πάρα πολύ αδέξια και δεν μπορούν να κάνουν απλές κινήσεις με τα άκρα τους ,όπως το να φάνε με μαχαιρο-πήρουνο ή να κάνουν καλά γράμματα που οφείλεται στο ότι δεν κρατάνε σωστά το στυλό.
Όσοι είναι εκπαιδευτικοί σίγουρα θα έχουν διαπιστώσει τα τελευταία χρόνια μια αλλαγή προς το χειρότερο της ποιότητας των γραμμάτων που κάνουν οι μαθητές. Σπάνια συναντάς πλέον γραπτό με σχετικά καλά γράμματα. Με απίστευτη όμως ταχύτητα οι ίδιοι αυτοί μαθητές πληκτρολογούν ένα μήνυμα στο κινητό ή στον υπολογιστή τους. Τα σημερινά παιδιά προτιμούν δηλαδή να πληκτρολογούν παρά να γράφουν με το χέρι. Και σε αυτή την περίπτωση έχουμε τους δύο κόσμους του παιδιού που ανταγωνίζονται : Στον κόσμο έξω από το σχολείο όπου τα παιδιά επικοινωνούν πληκτρολογώντας συνήθως λίγες και μικρής γκάμας λέξεις και στον κόσμο του σχολείου όπου τα παιδιά γεμίζουν ατέλειωτες σελίδες τετραδίων γραμμένες με το χέρι. Ένα χέρι που ολοένα και περισσότερο ξεμαθαίνει να γράφει και μαθαίνει να κτυπά πλήκτρα ή οθόνες αφής.
Τα παιδιά δεν διαβάζουν πλέον τίποτα για ευχαρίστηση
“Σύμφωνα με την UNESCO, ο πιο ποιοτικός δείκτης για το αν ένα παιδί πρόκειται να έχει ευτυχισμένη πορεία στο σχολείο και στην μελλοντική του εργασία είναι το αν διαβάζει για ευχαρίστηση.”
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι τα σημερινά παιδιά όχι μόνο δεν διαβάζουν για ευχαρίστηση αλλά ότι γενικά δεν διαβάζουν βιβλία ή κείμενα που δεν αφορούν τα μαθήματά τους στο σχολείο.
Πολλές φορές έχω ρωτήσει τους μαθητές μου(γυμνασίου και λυκείου) αν διαβάζουν λογοτεχνικά βιβλία. Πλην ελάχιστων εξαιρέσεων οι απαντήσεις τους δείχνουν ότι δεν έχουν διαβάσει λογοτεχνικά βιβλία. Ένας δυο σε κάθε τμήμα πιθανόν να απαντήσουν ότι έχουν διαβάσει κάνα-δυό βιβλία του τύπου Dan Brown. Μέχρι εκεί. Αν τους ρωτήσεις τους λόγους αυτής τους της άρνησης θα σου πουν ότι έχουν κουραστεί από το διάβασμα γενικότερα αφού διαβάζουν πολλές ώρες για το σχολείο και γι’ αυτό προτιμούν κάτι πιο ξεκούραστο όπως το σερφάρισμα στο διαδίκτυο ή να παίξουν κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι. Η συντριπτική πλειοψηφία τους δηλώνει αποστροφή στα μεγάλα κείμενα και ότι είναι αδύνατον να συγκεντρωθεί για αρκετή ώρα για να διαβάσει έστω και μια σελίδα ενός κειμένου. Το πιο ανησυχητικό είναι αυτό που μου είπαν πολλοί μαθητές μου: ότι τις περισσότερες φορές δεν καταλαβαίνουν τι λέει το κείμενο και ότι στην πραγματικότητα δεν διαβάζουν αλλά κατά κάποιο τρόπο «σκανάρουν» με τα μάτια τους το κείμενο ψάχνοντας μια χρήσιμη πληροφορία ή κάποιες λέξεις κλειδιά για να «αρπαχτούν» νιώθοντας ότι πνίγονται σε έναν ωκεανό λέξεων. Αντί δηλαδή τα παιδιά να λαχταρούν να «χαθούν» μέσα σε μια ωραία λογοτεχνική ιστορία, νιώθουν ότι πνίγονται και διακατέχονται από την βασανιστική αγωνία να βγουν από αυτή όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Το γεγονός αυτό, θεωρώ, ότι πρέπει να μας προβληματίσει.

Φυσικά οι ευθύνες πρέπει να αναζητηθούν στους ενήλικες. Καταρχάς στο εκπαιδευτικό μας σύστημα που αντί να δίνει κίνητρο στα παιδιά ώστε να θέλουν να διαβάζουν για ευχαρίστηση τα κάνει να νιώθουν απέχθεια και τα ωθεί να διαβάζουν μόνο χρησιμοθηρικά ώστε να επιτυγχάνουν υψηλές βαθμολογίες. Οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς οφείλουν να εξηγούν στα παιδιά την αξία της λογοτεχνίας και του διαβάσματος για ευχαρίστηση και όχι μόνο να επαναλαμβάνουν το γνωστό μότο : «διάβασε για να πάρεις καλούς βαθμούς».
Φυσικά τα παιδιά μας δεν πείθονται μόνο με τα λόγια αλλά με τα παραδείγματα των ενηλίκων. Πότε δηλαδή ήταν η τελευταία φορά που εμείς οι ίδιοι διαβάσαμε ένα ολόκληρο λογοτεχνικό βιβλίο; Επαναλαμβάνω: ολόκληρο. Και πόσοι από εσάς που διαβάζετε αυτή τη στιγμή αυτό το συγκεκριμένο άρθρο δεν ρίξατε ήδη κλεφτές ματιές για να δείτε αν έχει πολύ ακόμα μέχρι να τελειώσει; Πόσοι από εμάς αντί να διαβάζουμε από την αρχή ένα άρθρο προτιμάμε να πηγαίνουμε κατευθείαν στο τέλος του, στα «γαργαλιστικά» σχόλια των αναγνωστών; Δηλαδή αν εμείς οι ενήλικες εθιζόμαστε στην αναζήτηση στο διαδίκτυο του όσο γίνεται μικρότερου μηνύματος, του τσιτάτου, της ατάκας, του αποφθέγματος, του σλόγκαν και έχουμε γίνει εικονολάτρες και τεμπέληδες της ανάγνωσης τι διαφορετικό μπορούμε να περιμένουμε από ένα παιδί;
Τα παιδιά έχουν δυσκολία έκφρασης
Ένα άλλο ανησυχητικό σύμπτωμα που παρατηρείται στους σημερινούς μαθητές είναι η μεγάλη δυσκολία τους να εκφραστούν σωστά. Οι περισσότεροι μπορούν εύκολα να παπαγαλίσουν αλλά είναι αδύνατον να σου εξηγήσουν κάτι με δικά τους λόγια. Το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούν είναι φτωχό και στις περιγραφές τους υπάρχει έλλειψη δομής λόγου, ηχοχρώματος και συναισθήματος. Θα τολμήσω να χρησιμοποιήσω έναν αδόκιμο όρο για να περιγράψω το πρόβλημα: «περιγραφική δυσλεξία». Το πρόβλημα αυτό εμφανίζεται ως αλυσιδωτή αντίδραση που γεγονότος ότι τα παιδιά δεν διαβάζουν βιβλία εκτός σχολείου αλλά και του ότι παραμένουν αμίλητα για μεγάλη διάρκεια της ημέρας, είτε στο σχολείο ή φροντιστήριο ακούγοντας παθητικά τον εκπαιδευτικό είτε στο σπίτι καθηλωμένα μπροστά από ένα σχολικό βιβλίο ή από μια οθόνη.
Οι νέες τεχνολογίες είναι ο δαίμονας; Όχι φυσικά
Ο στόχος συγγραφής αυτού του κειμένου δεν είναι να δαιμονοποιήσει τις νέες τεχνολογίες , το διαδίκτυο, τις νέες ανθρώπινες συνήθεις και συμπεριφορές που προκύπτουν από την τεχνολογική «έκρηξη» των τελευταίων ετών. Θα ήταν άλλωστε και παράλογο κάτι τέτοιο αφού ο λόγος που διαβάζετε αυτό το κείμενο αυτή τη στιγμή είναι χάρη στις νέες τεχνολογίες. Στόχος είναι αναζητήσει το μέτρο και το όριο. Όπως σε όλα τα σημαντικά θέματα που αφορούν την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους έτσι και εδώ δεν μπορούμε να θεωρήσουμε υπεύθυνο το μέσο όσο τη χρήση του από τους ανθρώπους. Η εξέλιξη της τεχνολογίας δεν μπορεί και δεν πρέπει να ανακοπεί. Αυτό που έχει σημασία είναι να αποφασίσουμε η χρήση της να είναι δημιουργική που ενεργοποιεί τον ανθρώπινο νου παρά να είναι αποβλακωτική που τον αχρηστεύει.
Προσωπικά ανησυχώ με την εικόνα ανθρώπων να είναι σκυμμένοι πάνω σε ένα smartphone ή tablet χαμένοι μέσα σε ένα δικό τους ψηφιακό κόσμο αδιαφορώντας για τον πραγματικό που είναι γύρω τους. Ο κόσμος είναι τόσο απέραντος που δεν μπορεί να χωρέσει μέσα σε λίγες ίντσες. Να προσέξουμε. Η σμίκρυνση του κόσμου, στο τέλος θα μας κάνει και εμάς μικρούς για να χωρέσουμε μέσα του. Πράγματα μπορούν να συμβούν και χωρίς να κοινοποιηθούν. Μηνύματα μπορούν να δοθούν και χωρίς να αποσταλούν. Ερωτήσεις μπορούν να απαντηθούν και χωρίς να γκουγκλαριστούν. Δειλινά και πανσέληνοι μπορούν να μαγέψουν και χωρίς να φωτογραφηθούν. Κοιτώντας μόνο μέσα σε αυτές τις οθόνες χάνουμε όλον τον σκληρό αλλά υπέροχο κόσμο.
Ανησυχώ με την διαφαινόμενη διάθεση των ανθρώπων να ανταλλάξουν όλα τα σπουδαία ανθρώπινα επιτεύγματα του παρελθόντος όπως τις τέχνες, τη λογοτεχνία , τις επιστήμες , τη φιλοσοφία, την παιδεία με τα τεχνολογικά ευρήματα των δύο τελευταίων δεκαετιών. Επί παραδείγματι, πως μπορεί αλήθεια να συνεχίσει να υπάρχει η λογοτεχνία αν κανείς δεν θα θέλει να διαβάζει βιβλία;
Ανησυχώ επίσης για την τυχόν απώλεια της κινητήριας δύναμης της έως σήμερα ανθρώπινης πολιτισμικής εξέλιξης που δεν είναι άλλη από την φαντασία και την περιέργεια. Σε έναν κόσμο δηλαδή που η εικονική πραγματικότητα ξεπερνάει την φαντασία μας για ποιο λόγο θα χρειάζεται να εξακολουθήσει να υπάρχει η φαντασία ;
Κυρίως όμως ανησυχώ γιατί βλέπω τις επιπτώσεις στα παιδιά δηλαδή σε ανθρώπους που δεν έχουν ακόμη προλάβει να δημιουργήσουν εξισορροπητικούς μηχανισμούς γιατί πολύ απλά δεν έχουν γνωρίσει κάτι διαφορετικό, όπως είχαν γνωρίσει οι παλαιότερες γενιές. Παιδιά που δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν, να διαβάσουν, να γράψουν, να εκφραστούν σωστά και εν τέλει να σκεφτούν καθαρά. Φυσικά και δεν πρέπει στη σύγχρονη εποχή τα παιδιά να είναι «τεχνολογικά αναλφάβητα» αλλά μην φτάσουμε και στο σημείο να γίνονται «αναλφάβητα» σε όλα τα υπόλοιπα ασχολούμενα αποκλειστικά με την τεχνολογία.
Αναρωτιέμαι μήπως τρέχοντας με τόσο μεγάλες ταχύτητες ξεχάσαμε που αρχικά θέλαμε να πάμε. Υπάρχει άραγε κάτι που μπορεί να ανακόψει αυτή την ξέφρενη πορεία; Φυσικά. Λέγεται ανθρώπινη επαφή, ανθρώπινη σχέση, ανθρώπινη επικοινωνία και αληθινή παιδεία.
Ο πολιτισμός μας δεν υπάρχει μόνο τα τελευταία είκοσι χρόνια. Το παρελθόν μας κρύβει αμέτρητο πλούτο που μπορεί να δράσει εξισορροπητικά στη χρήση των νέων τεχνολογιών. Εδώ είναι το κλειδί κατά τη γνώμη μου. Αλλιώς, πολύ φοβάμαι, το άμεσο μέλλον θα ισοπεδώσει όλο το παρελθόν μας.
Όσο για εμάς τους εκπαιδευτικούς οφείλουμε να μιλάμε στα παιδιά, να τους εξηγούμε. Και κυρίως να τα ακούμε. ‘Έχουν πολλά να πούνε. Έστω και μπροστά από μια οθόνη…..
Πηγή: iPaideia.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΗΠΑ: πρόστιμο 1,3 δισεκατομμύρια δολλάρια σε Γαλλική τράπεζα επειδή συνεργάστηκε με την Κούβα

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της

Παρ’ όλη την πρό­σφα­τη κα­θο­λι­κή κα­τα­δί­κη από την σχε­δόν από­λυ­τη πλειο­ψη­φία των χωρών του κό­σμου, το μίσος των ΗΠΑ για την Κούβα είναι αμεί­ω­το.
Για μία ακόμη φορά τι­μω­ρούν έναν ολό­κλη­ρο λαό με τους πε­ριο­ρι­σμούς του εμπάρ­γκο, που έρ­χο­νται σε αντί­θε­ση με το Διε­θνές Δί­καιο και την εκ­φρα­σμέ­νη άποψη των 189 από τις 191 χώρες που ψή­φι­σαν ενά­ντια στον απο­κλει­σμό της Κού­βας για 27η φορά! Ας δούμε πώς κυ­ριο­λε­κτι­κά γο­να­τί­ζουν και τι­μω­ρούν όσους τολ­μούν να συ­νερ­γα­στούν με την Κούβα:
Μία από τις με­γα­λύ­τε­ρες τρά­πε­ζες της Γαλ­λί­ας, η Societe Generale, δέ­χθη­κε να κα­τα­βά­λει πρό­στι­μο 1,3 δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια δο­λά­ρια επει­δή πα­ρα­βί­α­σε το Εμπάρ­γκο. Ο Αμε­ρι­κά­νος ει­σαγ­γε­λέ­ας Geoffrey Berman στην Ν.Υόρκη ανα­κοί­νω­σε πως αυτό είναι το δεύ­τε­ρο με­γα­λύ­τε­ρο ποσό που επι­δι­κά­ζε­ται σαν πρό­στι­μο πα­ρα­βί­α­σης του απο­κλει­σμού. Σύμ­φω­να με την κα­τη­γο­ρία, επί σειρά ετών η τρά­πε­ζα είχε επι­χει­ρη­μα­τι­κές δο­σο­λη­ψί­ες με την Κούβα, με συ­νέ­πεια πολλά δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια δο­λά­ρια «πα­ρά­νο­μων» συ­ναλ­λα­γών να πε­ρά­σουν μέσα από το οι­κο­νο­μι­κό σύ­στη­μα των ΗΠΑ.

Ο ει­σαγ­γε­λέ­ας ανα­κοί­νω­σε ακόμη πως η τρά­πε­ζα «δέ­χτη­κε την ενοχή της για την πα­ρά­νο­μη συ­μπε­ρι­φο­ρά της και πήρε τις ευ­θύ­νες της ώστε  να διορ­θώ­σει τις πα­ρα­λή­ψεις και να ακο­λου­θή­σει τους ισχύ­ο­ντες κα­νο­νι­σμούς στο μέλ­λον”. Μέρος του συμ­βι­βα­σμού είναι να ανα­στεί­λει την ποι­νι­κή δίωξη ενα­ντί­ον της τρά­πε­ζας για πα­ρά­βα­ση του νόμου «Συ­ναλ­λα­γή με τον Εχθρό»(!) και «Ρυθ­μί­σεις ελέγ­χου των πε­ριου­σια­κών στοι­χεί­ων της Κού­βας». Η ανα­στο­λή θα κρα­τή­σει 3 χρό­νια. Σύμ­φω­να με τα στοι­χεία, με­τα­ξύ 2004 και 2010 η τρά­πε­ζα είχε εμπο­ρι­κές και συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κές συ­ναλ­λα­γές με κου­βα­νέ­ζι­κες υπη­ρε­σί­ες- κα­θό­λα νό­μι­μες κατά τα άλλα- ύψους 13 δις δο­λα­ρί­ων.
Ο διευ­θύ­νων Σύμ­βου­λος της τρά­πε­ζας Fredric Oudea δη­μο­σί­ευ­σε δή­λω­ση με την οποία “ανα­γνω­ρί­ζει τις ελ­λεί­ψεις που κα­τα­δεί­χτη­καν στον έλεγ­χο και ότι η τρά­πε­ζα συ­νερ­γά­στη­κε με τις Αμε­ρι­κά­νι­κες Αρχές για να λύσει το θέμα”. Ακόμη, ότι η τρά­πε­ζα έχει πάρει μέτρα για να ακο­λου­θεί τους συ­γκε­κρι­μέ­νους νό­μους των ΗΠΑ. Αυτά δη­μο­σιεύ­ο­νται στην γνω­στή για την Αντι­κου­βα­νι­κή της προ­πα­γάν­δα εφη­με­ρί­δα Miami Herald στις 20/11/2018.
Δεν είναι μόνο ο δια­κα­ής πόθος των Αμε­ρι­κά­νων να σβή­σουν την Κου­βα­νέ­ζι­κη Επα­νά­στα­ση, είναι και η εν­δο­τι­κό­τη­τα της ΕΕ και των επι­χει­ρη­σε­ών της, που κατά τα άλλα ψή­φι­σαν υπο­κρι­τι­κά για την άρση του Εμπάρ­γκο ενώ στην πράξη δέ­χο­νται τα πρό­στι­μα και υπό­σχο­νται να μην το ξα­να­κά­νουν! Έτσι φαί­νε­ται και η δική τους σύ­μπλευ­ση με τα ιμπε­ρια­λι­στι­κά συμ­φέ­ρο­ντα.

Διαβάστε περισσότερα

Κινήματα που «αρέσουν» και κινήματα που ενοχλούν

Παναγιώτης Κολέλης

«Δεν φοβόμαστε από τα κινήματά τους, όταν δεν καπελώνονται από κομματικές ταμπέλες». Αυτή τη φράση είχε πει ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Πεταλωτής, στις 30 Μαΐου του 2011, με αφορμή το κίνημα των αγανακτισμένων. Από εδώ θα ξεκινήσει το σημερινό κείμενο για να μιλήσει για τα κινήματα, για τα κινήματα που «αρέσουν» και τα κινήματα που ενοχλούν.

Για τα κινήματα, που ως μόνο στόχο έχουν να ενσωματώνουν τον θυμό και τη λαϊκή αγανάκτηση, και τα κινήματα που σφυρηλατούν και εξελίσσουν το εργατικό κίνημα. Βλέπετε, είναι χωρισμένα και τα κινήματα, όπως χωρισμένη είναι και η κοινωνία σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Αλλά ας τα πάρουμε όλα με τη σειρά…

Μιας και ξεκινήσαμε με το κίνημα των αγανακτισμένων, θα συνεχίσουμε με αυτό, υπενθυμίζοντας πως ο τότε πρόεδρος της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς, είχε πει στην κοινοβουλευτική του ομάδα, στις 30 Μαΐου του 2011, πως πρόκειται για «ακομμάτιστες και ενωτικές συγκεντρώσεις αγανακτισμένων πολιτών». Τον είχε προλάβει, βέβαια, δύο μέρες πριν ο σημερινός πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, σε ομιλία του στη συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του τότε Συνασπισμού, που είχε πει: «Το κίνημα αυτό υπερβαίνει τους παραδοσιακούς τρόπους διαμαρτυρίας όπως τους ξέραμε μέχρι σήμερα. Δεν εντάσσεται σε πανό κομμάτων, οργανώσεων ή συνδικάτων».

Κι αν νομίζετε πως οι δηλώσεις στήριξης στο κίνημα των αγανακτισμένων σταματούν εδώ, ας ανατρέξουμε στη δήλωση του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου στις 11 Ιουνίου του 2011: «Η ευχή που θα ήθελα να μεταφέρω είναι να παραμείνει η συλλογική αυτή έκφραση αγανάκτησης αγνή, όπως ξεκίνησε. Αυτόβουλη, χωρίς ίχνος δημαγωγίας, δίχως κομματική ομπρέλα και πάνω απ’ όλα ειρηνική».

Ακομμάτιστο, ανοργάνωτο και αυθόρμητο, αυτές είναι οι τρεις ιδιότητες που πρέπει να έχει ένα κίνημα για να «αρέσει». Βλέπετε, μόνο έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος να μετεξελιχθεί σε κάτι άλλο, να γίνει δηλαδή πρόταση εξουσίας που θα απειλήσει πραγματικά την αστική τάξη και την εξουσία της.

Φυσικά, αυτού του τύπου τα κινήματα, «που οργανώνονται κατά κύριο λόγο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», έχουν εκδηλωθεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Από τις πλατείες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, μέχρι το Μιλάνο και το Παρίσι, αλλά και αλλού, είτε σαν κίνημα «αγανακτισμένων» πολιτών, είτε με άλλα ονόματα, όπως για παράδειγμα «Nuit Debout», που σημαίνει όρθιος τη νύχτα, ένα κίνημα που εμφανίστηκε το 2016 στη Γαλλία ως απάντηση στην αντεργατική μεταρρύθμιση «Ελ Κομρί». Με γενικόλογες απαιτήσεις και φράσεις περί «παγκόσμιας εξέγερσης» ή «να προστατευτεί το περιβάλλον» και να «ανακτήσουμε τον δημόσιο λόγο», τέτοιου είδους κινήματα δείχνουν αφενός τη ριζοσπαστικότητα μίας μερίδας κόσμου, δεν μπορούν αφετέρου όμως να αποτελέσουν κάτι διαφορετικό, εκτός από μία θολή διαμαρτυρία.

Πρόσφατα, μάλιστα, γεννήθηκε κι ένα καινούργιο κίνημα στη Γαλλία, τα «Κίτρινα Γιλέκα», ως απάντηση στις μεγάλες αυξήσεις στα καύσιμα που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Μακρόν από την αρχή του 2018 – η τιμή του πετρελαίου κίνησης (ντίζελ) αυξήθηκε κατά 23%, ενώ της αμόλυβδης βενζίνης κατά 15%.

Το κακό, βέβαια, είναι πως για μία ακόμα φορά το κίνημα αυτό αυτοπροσδιορίζεται ως «ακομμάτιστο» και «αυθόρμητο», με διαδηλωτές να δηλώνουν πως «το μόνο που ζητάνε είναι η αποχώρηση του Μακρόν», γι’ αυτό και βλέπουμε να στηρίζεται τόσο από την «Ανυπότακτη Γαλλία» του Ζαν Λικ Μελανσόν, που προσπαθεί να κάνει και πάλι θελκτική τη σοσιαλδημοκρατία στα μάτια των γάλλων πολιτών, όσο και από τον «Εθνικό Συναγερμό» της Μαρίν Λεπέν, που επιχειρεί από τη μεριά της να εγκλωβίσει τον κόσμο σε αστικές επιδιώξεις που δεν έχουν καμία σχέση με τα πραγματικά συμφέροντα του λαού.

Μπορεί να χρησιμοποιήσαμε ως παράδειγμα τη Γαλλία, το «πολιτικό υποκείμενο της Ευρώπης» σύμφωνα με τον Μαρξ, αλλά τέτοιου είδους προσπάθειες αναπτύσσονται σε πολλές χώρες, χωρίς ωστόσο κάποια απ’ αυτές να έχει αντέξει στον χρόνο. Αναπτύσσονται, διατηρούνται για λίγο στην επικαιρότητα και σύντομα αρχίζουν να φθίνουν, μέχρι που εξαφανίζονται τελείως, δίνοντας τη θέση τους σε κάτι άλλο που πραγματοποιεί κι αυτό με τη σειρά του τον ίδιο φαύλο κύκλο.

Την ίδια στιγμή, η άρχουσα τάξη συνεχίζει να είναι ο ρυθμιστής της πολιτικής ατζέντας, είτε χαμηλόφωνα, πίσω από κλειστές πόρτες και κουίντες, είτε βγαίνοντας θαρρετά στην πολιτική σκηνή όταν νιώσει απειλή, με κινήματα του τύπου «Μένουμε Ευρώπη», κινήματα που ξεκάθαρα δημιουργήθηκαν για να υποστηρίξουν εμφατικά τα συμφέροντά της και τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης.

Alter ego του «Μένουμε Ευρώπη» αποτέλεσε και το κίνημα «Παραιτηθείτε», μία πρωτοβουλία μέσω διαδικτύου που ξεπήδησε το 2016 για να φύγει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ. Με συνθήματα, όπως «ούτε χρώματα, ούτε κόμματα, ούτε συνδικάτα» – παρότι και «κόμματα και χρώματα» είχαν οι συνδιοργανωτές αυτής της πρωτοβουλίας – η προσπάθεια αυτή κατηγορούσε την κυβέρνηση πως δεν επιτάχυνε τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις και στόχευε στο να εγκλωβίσει τον κόσμο ανάμεσα σε έναν τεχνητό διπολισμό και να τον απομακρύνει από τις κινητοποιήσεις του οργανωμένου λαϊκού κινήματος. Και σε έναν βαθμό τα κατάφερε…

Μπορούμε, επίσης, να μιλήσουμε για τα διάφορα «πατριωτικά» κινήματα που έχουν εκδηλωθεί σε όλη την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, με αφορμή το μεταναστευτικό. Στη Γερμανία συγκεκριμένα, αυτού του είδους τα συλλαλητήρια προωθούνται από το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και από το αντιισλαμικό Pegida. Τα κινήματα αυτά βρίσκουν ανοχή από πολλές κυβερνήσεις στην Ευρώπη, αφού αποτελούν έναν τρόπο να συντηρηθεί το δίπολο πρόοδος – συντήρηση και να υποβαθμιστεί η κύρια αντίθεση κεφαλαίου – εργασίας.

Παρόμοιας μορφής κινήματα έχουν εκδηλωθεί και στη χώρα μας το τελευταίο χρονικό διάστημα, με αφορμή το Μακεδονικό. Μάλιστα, εδώ και λίγες μέρες παρατηρείται μία προσπάθεια διεύρυνσης αυτών των κινημάτων και στα σχολεία από τη Χρυσή Αυγή, που ακόμα δεν έχει καταδικαστεί, τη στιγμή που καταδικάζονται καθαρίστριες και καστανάδες και παραμένουν νωπές οι μνήμες από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.

Αλλά έτσι είναι, προεκλογική περίοδο διανύουμε, και ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ αναμένεται να την «ανεχθούν» – αν όχι να «φλερτάρουν» μαζί της – ο καθένας για τους δικούς του ψηφοθηρικούς λόγους.

Κοντινή είναι, επίσης, η εμπειρία από κινήματα σαν τη Αραβική Άνοιξη, που επικροτήθηκαν από αρκετά αστικά κόμματα σε πολλές χώρες, αλλά αποδείχτηκε τελικά πως αποτέλεσαν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να προωθήσουν τις επιδιώξεις τους στη Μέση Ανατολή μεγάλες δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Ε.Ε.

Τέλος, αξίζει να γίνει μία αναφορά σε συνδικαλιστικούς φορείς, όπως η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ, που έχουν κάνει σημαία τους την «κοινωνική συναίνεση» και την «εργασιακή ειρήνη», ενώ ταυτόχρονα πλασάρονται ως υποστηρικτές των εργαζομένων.

Όπως είδατε, τα κινήματα που «αρέσουν» είναι πολλά με ποικίλες μορφές και διαστάσεις, ειδικά σε περιόδους κρίσης σαν τη σημερινή. Σε περιόδους, που παρότι δεν το ομολογεί η αστική τάξη, φοβάται για την ίδια της την ύπαρξή και «τους σεισμούς που μέλλονται να ’ρθουν». Είναι η ίδια περίοδος που βρίσκουμε το ελληνικό Κοινοβούλιο κατακερματισμένο από κάθε λογής πολιτικά κόμματα, προκειμένου ο δικαιολογημένος θυμός των πολιτών να μην κατευθυνθεί απέναντι στον πραγματικό εχθρό.

Φυσικά, δεν υποτιμούμε τις δυσκολίες που υπάρχουν σήμερα στο εργατικό κίνημα. Κάθε χώρος δουλειάς δεν είναι ίδιος, κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Μπορούμε, όμως, σιγά σιγά να αρχίσουμε να συσπειρωνόμαστε, γιατί οι ανάγκες μας είναι κοινές, όπως και οι φόβοι μας. Φόβοι υπαρκτοί, φόβοι σημαντικοί, που κανένας δεν τους υποτιμάει. Φόβοι, όμως, κοινοί, γι’ αυτό και μπορούν να αποτελέσουν το πρώτο όπλο στη φαρέτρα μας.

«Έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη», που θα ’λεγε και ο ποιητής, γιατί λοιπόν να περιμένουμε;

Διαβάστε περισσότερα

Συλλήψεις δεκάδων ατόμων για λαθρεμπόριο χρυσού – Ανάμεσα τους ο γνωστός «Ριχάρδος»

Πενήντα εννέα άτομα έχουν συλληφθεί έως τώρα στο πλαίσιο εξάρθρωσης δύο πολυμελών εγκληματικών οργανώσεων που έκαναν συστηματικά λαθρεμπόριο χρυσού, τον οποίο διοχέτευαν στο εξωτερικό, σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ. Έχουν κατασχεθεί ποσότητες χρυσού και ασημιού, καθώς και όπλα, μεγάλα χρηματικά ποσά και πλήθος χρυσαφικών, σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ. Μεταξύ των συλληφθέντων είναι ο ιδιοκτήτης μεγάλης αλυσίδας ενεχυροδανειστηρίων.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Εφημερίδας των Συντακτών» (του Μάνου Τσαλδάρη – εδώ) τα 59 άτομα συνελήφθησαν σε Αττική, Βόλο και Θεσσαλονίκη. Η επιχείρηση είναι σε εξέλιξη από χθες και εντός της ημέρας αναμένονται ανακοινώσεις από την Ασφάλεια Αττικής. Ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι ο γνωστός εκ τηλεοράσεως 51χρονος ιδιοκτήτης της αλυσίδας ενεχυροδανειστηρίων «Ριχάρδος», Δημήτρης-Ριχάρδος Μυλωνάς, ο οποίος διατηρεί πάνω από 30 ενεχυροδανειστήρια.
Στο ρεπορτάζ περιγράφεται, μεταξύ άλλων:
«Ο Ριχάρδος Μυλωνάς, που συνελήφθη στο σπίτι του στη Σαρωνίδα, φέρεται να ενέχεται στη διακίνηση χρυσών αντικειμένων στο εξωτερικό (Τουρκία, Γερμανία), ενώ πληροφορίες ανέφεραν ότι στο σπίτι του βρέθηκαν χρυσαφικά και άλλα αντικείμενα τα οποία θα πήγαιναν για λιώσιμο, αλλά και «κλοπιμαία από χώρο που συντελέστηκε ανθρωποκτονία».
Στο κύκλωμα εμπλέκονται έμποροι χρυσού, κλεπταποδόχοι και διαρρήκτες και οι έρευνες των αρχών έγιναν σε σπίτια, καταστήματα, αποθήκες και αυτοσχέδια χυτήρια. από τα οποία κατασχέθηκε μεγάλος αριθμός ράβδων χρυσού και ασημιού».

Διαβάστε περισσότερα

Ο Φιντέλ, η Κούβα, η Επανάσταση, η Αξιοπρέπεια

Δύο χρόνια από τον θάνατο του Φιντέλ Κάστρο*

ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

• facebook.com/mpogiopoulos
• mpog@imerodromos.gr

    Παρατήρηση 1^η: O Κάστρο, λέει, ήταν «αμφιλεγόμενος». Πολύ λογικό να τον θεωρούν τέτοιο εκείνοι που πριν κοιμηθούν, μετά την προσευχή τους στην τρόικα, στις αγορές, στο αγγλικό δίκαιο και στα υπερταμεία, ρίχνουν κι ένα «ευχαριστούμε τις ΗΠΑ».     
    Παρατήρηση 2^η: Η τιμωρία για τους κλακαδόρους του «Τέλους της Ιστορίας» θα είναι πάντα η υπενθύμιση της απολογίας του Κάστρο μετά την πρώτη απόπειρα ανατροπής της χούντας του Μπατίστα. Εξι χρόνια πριν μπει θριαμβευτής στην Αβάνα, στον εισαγγελέα που ζητά την 30ετή του κάθειρξη και στους δικαστές που ζητούν την 15ετή του κάθειρξη, ο Κάστρο – αφού πρώτα τους έχει ξεφτιλίσει μέσα στο δικαστήριό τους – απαντά: «Καταδικάστε με, δεν έχει σημασία. Η ιστορία θα με δικαιώσει». Όσο για τα γιουσουφάκια του «δεν υπάρχει εναλλακτική», η δική τους τιμωρία θα είναι – όταν δεν αυτογελοιοποιούνται – να προσκυνούν και να στέκονται προσοχή στο ξόδι εκείνων που γράφουν την Ιστορία. Τέτοιος ήταν ο Κάστρο.
    Γιατί η ζωή και το όνομα του Κάστρο, πέραν της Κούβας και της Επανάστασης θα είναι για πάντα συνδεδεμένα και με τούτο: Με την αξιοπρέπεια.
    Αν κάποιοι το είχαν «ξεχάσει» φρόντισε να τους το υπενθυμίσει ο ίδιος με το περίφημο άρθρο του πέρσι στην «Γκράνμα», την επομένη της επίσκεψης του προέδρου των ΗΠΑ στο νησί.
   Είναι εκεί, υπό τον τίτλο «Αδελφέ Ομπάμα», που ο Κάστρο σχολιάζοντας και απαντώντας στις «σοροπιασμένες λέξεις» – όπως αναφέρει – του Μπάρακ Ομπάμα, καταλήγει: 

    «Ας μην έχει κανείς ψευδαισθήσεις ότι ο λαός αυτής της αξιοπρεπούς και ανιδιοτελούς χώρας θα απαρνηθεί τη δόξα, τα δικαιώματα ή τον πνευματικό πλούτο που έχει κερδίσει με την ανάπτυξη της εκπαίδευσης, της επιστήμης και του πολιτισμού. Επίσης, προειδοποιώ ότι με τις προσπάθειες και την ευφυΐα του λαού μας είμαστε ικανοί να παράγουμε την τροφή και τα υλικά αγαθά που χρειαζόμαστε. Δεν χρειαζόμαστε δώρα από την αυτοκρατορία. Οι προσπάθειές μας θα είναι μέσα στα νόμιμα πλαίσια και ειρηνικές, γιατί η αφοσίωσή μας βρίσκεται στην ειρήνη και την αδελφοσύνη ανάμεσα σε όλα τα ανθρώπινα όντα που ζουν πάνω σε αυτόν τον πλανήτη».

   Όλες οι συγκρίσεις με τα όσα συνέβησαν πριν δέκα μέρες στην Ελλάδα του Τσίπρα κατά την επίσκεψη Ομπάμα, δεκτές…

    Ο Φιντέλ είναι ταυτισμένος με το μεγαλείο της Επανάστασης.

    Ήταν Πρωτοχρονιά του 1959 όταν οι δυνάμεις των επαναστατών μπαίνουν θριαμβευτικά στην Αβάνα με επικεφαλής τον Τσε Γκεβάρα.
    Λίγες μέρες αργότερα, στις 8 του μήνα, φτάνει στην Αβάνα και ο Φιντέλ Κάστρο. Ο Κάστρο δηλώνει:

«Ζούμε μια αποφασιστική στιγμή της ιστορίας μας. Η τυραννία έπεσε. Απέραντη είναι η λαϊκή χαρά. Έχουμε όμως ακόμα πολλά να κάνουμε. Δεν έχουμε την αυταπάτη να πιστεύουμε ότι από δω και μπρος όλα θα είναι εύκολα. Ισως στο μέλλον όλα θα ‘ναι ακόμα πιο δύσκολα»…

    Τα λόγια του Κάστρο αποδεικνύονται προφητικά όταν δυο χρόνια αργότερα, τον Απρίλη του 1961, εκδηλώνεται η ανοιχτή επέμβαση των ΗΠΑ εναντίον της Κούβας στον Κόλπο των Χοίρων.
    Οι Κουβανοί τσακίζουν τους εισβολείς και υπό τις επευφημίες μιας τεράστιας διαδήλωσης ο Κάστρο ανακοινώνει την εθνικοποίηση όλων των Αμερικάνικων πολυεθνικών, ανακηρύσσει τον σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Επανάστασης και τονίζει:

«Πόσο βοήθησαν αυτά τα γεγονότα το λαό μας να διδαχθεί! Αυτά τα μαθήματα είναι πολύτιμα, είναι οδυνηρά, είναι αιματηρά, αλλά πόσα ο λαός δεν απεκόμισε ως γνώση. Οι ιμπεριαλιστές – ήταν τα λόγια του Κάστρο – δεν μπορούν να μας συγχωρέσουν που είμαστε εδώ κάτω από τη μύτη τους ή να βλέπουν να οικοδομούμε την επανάστασή μας, μία σοσιαλιστική επανάσταση, ακριβώς στο υπογάστριο των Ηνωμένων Πολιτειών»…

   Το εμπάργκο

    Μετά το φιάσκο των ΗΠΑ στον Κόλπο των Χοίρων, ο εμπνευστής της εισβολής Αμερικανός Πρόεδρος Κένεντι θέτει σε πλήρη εφαρμογή (Φεβρουάριος 1962) το εγκληματικό οικονομικό, εμπορικού και χρηματοπιστωτικό εμπάργκο των ΗΠΑ εναντίον της Κούβας. Το εμπάργκο μέχρι το 2013  υπολογιζόταν ότι οι ζημιές που έχει προκαλέσει στην κουβανέζικη οικονομία ξεπερνούν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.
    Το εμπάργκο διαρκεί πάνω από 50 χρόνια με ένα και μόνο στόχο: Την καταστροφή του πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού συστήματος που έχει επιλέξει ο κουβανικός λαός ασκώντας το δικαίωμά του για αυτοδιάθεση και κυριαρχία.
    Ο χαρακτήρας του εμπάργκο είναι δολοφονικός. Φτάνει μέχρι την απαγόρευση εισαγωγής στην Κούβα ιατρικών αναλώσιμων και υλικών, φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σε καρδιολογικές παθήσεις, σε ειδική διατροφή με θρεπτικές ουσίες για τα πρόωρα νεογέννητα βρέφη, σε σκευάσματα για τη θεραπεία παιδιών που έχουν υποστεί σοβαρά εγκαύματα, σε φάρμακα για το Αλτσχάιμερ, σε τρόφιμα, σε υλικοτεχική υποδομή για την Παιδεία και φυσικά εξαπλώθηκε σε όλους τομείς της οικονομίας, από την κατασκευαστική βιομηχανία και το εμπόριο μέχρι τις διεθνείς χρηματοοικονομικές συναλλαγές της Κούβας.
    Ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του εμπάργκο είναι πρόδηλος. Οι ΗΠΑ – και επί προεδρίας Ομπάμα – συνέχιζαν να εφαρμόζουν τους «νόμους Τοριτσέλι και Χελμς Μπάρτον» μέσω των οποίων η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει αναλάβει παράνομα το δικαίωμα να νομοθετεί εξ ονόματος άλλων χωρών σε ό,τι αφορά τις σχέσεις τους με την Κούβα! Στο πλαίσιο αυτών των νόμων οποιοδήποτε εμπορικό πλοίο από οποιαδήποτε χώρα αράξει σε κουβανικό λιμάνι, οποιαδήποτε εταιρεία ή τράπεζα άλλης χώρας έρθει σε συναλλαγή με την Κούβα, υφίσταται τον αποκλεισμό ή την επιβολή προστίμων από τις ΗΠΑ!
    Πώς, όμως, λειτούργησε αυτή η πολιτική στη συνείδηση του ίδιου του Αμερικάνικου λαού; Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήχθη το Φλεβάρη του 2012 από την «Angus Reid Public Opinion» το 62% των Αμερικανών τάσσονταν υπέρ της ανασύστασης διπλωματικών σχέσεων με την Κούβα, το 57% τάσσετο υπέρ της άρσης των ταξιδιωτικών περιορισμών και το 51% αντιτίθετο στον αποκλεισμό.
    Πώς λειτούργησε αυτό το εμπάργκο στη συνείδηση όλων των λαών του κόσμου; Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, για 20 και πλέον φορές έχει υπερψηφιστεί το σχέδιο ψηφίσματος της Κούβας για την άρση του αμερικανικού αποκλεισμού του νησιού. Συνολικά 191 χώρες ψηφίζουν συνεχώς υπέρ της πρότασης της Κούβας, και δυο – τρεις εναντίον: Οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και τα Νησιά Μάρσαλ. Φέτος ήταν η πρώτη φορά που ΗΠΑ και Ισραήλ δεν καταψήφισαν, αλλά… απείχαν.    
   Η διαρκής επίθεση κατά της Κούβας δεν ήταν μόνο οικονομική. Τα σαμποτάζ, οι προβοκάτσιες και οι «κρυφές» επεμβάσεις εναντίον της Κούβας όλα αυτά τα χρόνια έχουν επιφέρει το θάνατο σε πάνω από 3.000 Κουβανούς.
    Το χρήμα για αντικουβανική προπαγάνδα ρέει άφθονο: Μόνο τη δεκαετία 1997 – 2007 οι ΗΠΑ διέθεσαν στον ραδιοτηλεοπτικό τους πόλεμο ενάντια στην Κούβα πάνω από 257 εκατομμύρια δολάρια.
    Όσο για τις προσπάθειες όλα αυτά τα χρόνια εξόντωσης του Φιντέλ Κάστρο (υπολογίζονται σε πάνω από 630 οι απόπειρες δολοφονίας του!) κατάντησαν ανέκδοτο, σε σημείο που ο ίδιος ο Φιντέλ πριν μερικά χρόνια δήλωσε: Οι Αμερικάνοι με έχουν «σκοτώσει» τόσες φορές που όταν κάποια στιγμή πεθάνω δεν θα το πιστεύουν ούτε οι ίδιοι! Βλέποντας κανείς την πρώτη αντίδραση του Τραμπ αντιλαμβάνεται ότι αποδείχτηκε προφητικός – και σ΄αυτό.

    «Υπάρχει εναλλακτική;»

    Αναφερθήκαμε προηγουμένως στα καρακόλια του «δεν υπάρχει εναλλακτική». Κάποιοι από αυτούς έσπευσαν να «θρηνήσουν» κιόλας για τον θάνατο του Κάστρο, παριστάνοντας τους… ομοιδεάτες του. Δεν πρόκειται να λερώσουμε ένα άρθρο για τον Κάστρο κάνοντας την οποιαδήποτε αναφορά στο όνομά τους.     
    Ας δούμε, όμως, συμπυκνωμένα, τι σημαίνει «άλλος δρόμος» και από πού απορρέουν τα αίτια της έχθρας των Αμερικανών ενάντια στην Κούβα; Τα περιγράφει ο Κάστρο στην εισήγησή του στο 1ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας:

• • «Ένα από τα πρώτα μέτρα της Επανάστασης υπήρξε η παραδειγματική τιμωρία των βασικών ενόχων για τα εγκλήματα που έγιναν από τη δικτατορία του Μπατίστα».
  •     «Δημεύτηκαν χωρίς καθυστέρηση όλα τα παράνομα αποκτημένα υλικά αγαθά που βρίσκονταν στα χέρια των αξιωματούχων του αιματοβαμμένου καθεστώτος».
  •     «Ο παλιός στρατός που είχε καταπιέσει σκληρά το λαό, διαλύθηκε και οι αρμοδιότητες που αντιστοιχούν στις ένοπλες δυνάμεις, μεταβιβάστηκαν στον ένδοξο Επαναστατικό Στρατό, που, όπως έλεγε ο Καμίλιο Σιενφουέγκος: «Ηταν ο λαός, ντυμένος τ’ αμπέχονο»».
  •     «Η δημόσια διοίκηση ξεκαθαρίστηκε από τα στοιχεία που είχαν συνεργαστεί με την τυραννία».
  •     «Η διεφθαρμένη και πουλημένη ηγεσία των συνδικάτων απομακρύνθηκε και τα δικαιώματα των εργαζομένων αποκαταστάθηκαν».
  •     «Οι εργάτες που είχαν απολυθεί από τις επιχειρήσεις στην περίοδο της δικτατορίας γύρισαν στις εργασίες τους. Σταμάτησε αμέσως το διώξιμο αγροτών από τη γη».
  •     «Στις 3 Μάρτη 1959 η Κουβανική Εταιρεία Τηλεφώνων – αμερικάνικο μονοπώλιο – που είχε αναμειχθεί στις βρώμικες υποθέσεις της τυραννίας σε βάρος των συμφερόντων του λαού, μπήκε κάτω από κρατικό έλεγχο».
  •     «Στις 6 Μάρτη ψηφίστηκε νόμος που μείωσε κατά 50% τα υψηλά ενοίκια που πλήρωνε ο λαός, μέτρο που ξεσήκωσε μεγάλο ενθουσιασμό στον πληθυσμό των πόλεων και δημιούργησε πραγματική αναταραχή στους αστικούς κύκλους».
  •     «Στις 21 Απρίλη όλες οι πλαζ της χώρας κηρύχτηκαν ελεύθερες για τη χρήση του λαού και καταργήθηκαν έτσι τα προνόμια και οι μισητές διακρίσεις που είχε επιβάλει η αστική τάξη σε πολλούς από αυτούς τους τόπους αναψυχής».
  •     «Στις 17 Μάη ψηφίστηκε η πρώτη Αγροτική Μεταρρύθμιση. Αυτό το αποφασιστικό, αναγκαίο και δίκαιο μέτρο, μας έβαλε άμεσα αντιμέτωπους όχι μόνο με την ντόπια ολιγαρχία, αλλά και με τον ιμπεριαλισμό, γιατί πολλές αμερικάνικες επιχειρήσεις είχαν στην ιδιοκτησία τους πελώριες εκτάσεις με τα πιο γόνιμα εδάφη της χώρας, κυρίως φυτεμένες με ζαχαροκάλαμο».
  •     «Στις 20 Αυγούστου 1959 μειώθηκε η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και μπήκε έτσι τέρμα στην ασυδοσία ενός αλλού τεράστιου αμερικανικού μονοπωλίου».
  •     «… η επανάσταση από τις πρώτες κιόλας μέρες καταπιάστηκε με τη φοβερή μάστιγα της ανεργίας κι έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στον αγώνα για βελτίωση των αθλίων συνθηκών που επικρατούσαν, στην Παιδεία και στη λαϊκή Υγεία. Χιλιάδες δάσκαλοι στάλθηκαν στην ύπαιθρο, ενώ στις πιο απόμακρες γωνιές της χώρας μας άρχισαν να χτίζονται πολυάριθμα νοσοκομεία».
  •     «Σε σύντομο χρονικό διάστημα άρχισε με επιτυχία το έργο της εξάλειψης των τενεκεδοσυνοικιών που τόσο πλατιά διάδοση έχουν στις μεγάλες πόλεις της Λατινικής Αμερικής».
  •     «…οι ΗΠΑ σταμάτησαν τις εμπορικές τους πιστώσεις. Αυτό είχε σημαντική αρνητική επίδραση στις απαραίτητες για τη χώρα εισαγωγές. Έτσι, η Επανάσταση αναγκάστηκε να πάρει αυστηρά μέτρα οικονομίας. Αυτό όμως δεν το έκανε σε βάρος των φτωχών στρωμάτων του πληθυσμού, όπως γίνεται στον καπιταλιστικό κόσμο. Σταμάτησαν οι εισαγωγές των περιττών ειδών και καθιερώθηκε ισότιμη κατανομή των βασικών προϊόντων. Αυτό ήταν ένα από τα πιο δίκαια, ριζικά και αναγκαία μέτρα που πήρε η Επανάσταση, η οποία είχε μπροστά της έναν απελπισμένο αγώνα επιβίωσης». (Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», 1976).

Η Κούβα τα κατάφερε! 

    Οι ΗΠΑ, είναι ευεξήγητο, είχαν κάθε λόγω να εξαπολύσουν αυτόν τον – με όλα τα μέσα – υπερπεντηκονταετή τους πόλεμο εναντίον της Κούβας.
    Πριν την Επανάσταση η Κούβα ήταν η «παιδική χαρά» των ΗΠΑ.
    Ήταν ο χώρος στον οποίο έκαναν τα πάρτι τους από τις φαμίλιες της Μαφίας υπό τον Λάκι Λουτσιάνο μέχρι τις αμερικάνικες πολυεθνικές. Από την ITT και την United Fruit που ήλεγχε 110.000 στρέμματα στο νησί μέχρι την Francisco Sugar Company που ανήκε στο διευθυντή της CIA Αλεν Ντάλες και την Bethlehem Steel Corporation που εξουσίαζε το 80% του εξαγόμενου ορυκτού πλούτου της χώρας (πλήθος στοιχείων για τον ρόλο των ΗΠΑ στην Κούβα περιέχονται στο βιβλίο του Κώστα Λουλουδάκη, «Ασπρα Μαντήλια στην Plaza de Mayo», εκδόσεις ΚΨΜ).
    Αλλά η Κούβα τα κατάφερε. Και στάθηκε στα πόδια παρά την τεράστια δοκιμασία που υπέστη μετά τις εξελίξεις του 1990 με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.       
    Σήμερα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η Κούβα έχει 

«ένα από τα πιο αποτελεσματικά εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο, όπως αυτά της Φινλανδίας, της Σιγκαπούρης, της Σαγκάης, της Δημοκρατίας της Κορέας, της Ελβετίας, της Ολλανδίας και του Καναδά».

    Η Κούβα διαθέτει ένα από τα πιο ολοκληρωμένα συστήματα Παιδείας, Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας στον κόσμο. Πέρσι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε επίσημα την Κούβα την πρώτη χώρα στον κόσμο που εξάλειψε την μετάδοση του ιού HIV του AIDS και της σύφιλης από τη μητέρα στο παιδί. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ σχεδόν 1,4 εκατομμύριο γυναίκες που έχουν προσβληθεί από τον HIV κυοφορούν κάθε χρόνο παγκοσμίως. 
    «Η εξάλειψη της μετάδοσης ενός ιού είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στο θέμα της δημόσιας υγείας», δήλωσε η Μάργκαρετ Τσαν, γενική διευθύντρια του ΠΟΥ. 
    Η επιτυχία αυτή της Κούβας «δείχνει ότι μια οικουμενική πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική κάλυψη είναι δυνατή και πράγματι είναι το κλειδί της επιτυχίας ακόμη και για την καταπολέμηση τόσο τεράστιων προκλήσεων όπως το AIDS» – δήλωση της δρ Καρίσα Ετιέν, διευθύντρια του Παναμερικανικού Οργανισμού Υγείας.
Η Παγκόσμια Τράπεζα, αναφέρει:

 «Η Κούβα είναι διεθνώς αναγνωρισμένη για τα επιτεύγματά της στους τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας (…) Από την Κουβανική Επανάσταση το 1959 και μέχρι σήμερα, η χώρα έχει δημιουργήσει ένα σύστημα κοινωνικής πρόνοιας που εγγυάται την δωρεάν πρόσβαση όλων των πολιτών της στην εκπαίδευση και στην υγειονομική περίθαλψη (…). Άλλο επίτευγμα του νησιού είναι η εξάλειψη ορισμένων ασθενειών, η προσφορά ασφαλούς νερού και διάφορα άλλα βασικά για τη δημόσια υγεία. Η Κούβα έχει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες σε ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας στην περιοχή και έναν από τους μεγαλύτερους σε προσδόκιμο ζωής» («Καθημερινή», 16/11/2014).

Πριν από την Επανάσταση

    Πριν από την Επανάσταση στην Κούβα, στο καπιταλιστικό κράτος υπό την φασιστική δεσποτεία του δικτάτορα Μπατίστα, η εικόνα ήταν η εξής:         

• Πληθυσμός:  6,5 εκατομμύρια. Προσδόκιμο ζωής 54 χρόνια. Παιδική θνησιμότητα στο 66  τοις χιλίοις, δηλαδή 66 παιδιά στα χίλια μέχρι δώδεκα ετών.
• Οικονομία: Το 100/% της γης ανήκε σε φεουδάρχες. Το 90/% της παραγωγής ζαχαροκάλαμου στην εταιρεία «Μπακάρντι». Το 90% της παραγωγής,φρούτων και λαχανικών στην «Γιουνάιτεντ Φρούιτ Κόμπανι».
• Το πετρέλαιο, η ενέργεια, το ηλεκτρικό και το χρωμονικέλιο στις «ΕΣΣΟ», «ΙΤΤ», «ΕΛΚΕΥ» και Αμερικάνικες εταιρείες.
• Τα αεροδρόμια, τα λιμάνια, τα μέσα μεταφοράς και οι τράπεζες επίσης ανήκαν σε αμερικάνικες εταιρείες.
• Οι άνεργοι πάνω από 1 εκατομμύριο, οι άστεγοι ή οι στεγασμένοι σε απάνθρωπες συνθήκες χωρίς νερό, ρεύμα και αποχέτευση ήταν το 70% του πληθυσμού, τόσο στις πόλεις όσο  και στην ύπαιθρο. Η χώρα ήταν μια τεράστια τενεκεδούπολη.
• Οι ασθένειες, όπως φυματίωση, δάγκειος πυρετός, μηνιγγίτιδα, πολιομυελίτιδα, θέριζαν κυρίως τις μικρές ηλικίες. Πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δεν υπήρχε παρά μόνο σε αυτούς  που μπορούσαν να πληρώσουν.
• Ένας μόνο εργάτης στους 10 μπορούσε να αγοράσει γάλα, μόνο το 4% μπορούσε να αγοράσει κρέας, τα 3/5 όσων εργάζονταν αμείβονταν με μισθούς 4 φορές κάτω από το κόστος διαβίωσης.

    Την εικόνα στην προεπαναστατική Κούβα είχε περιγράψει ο Φιντέλ Κάστρο στην περίφημη απολογία του στην οποία αναφερθήκαμε ήδη μετά την αποτυχημένη επίθεση των επαναστατών το 1953 στο στρατόπεδο Μονκάδα:

«Αδιανόητο είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που πεινάνε ενώ υπάρχει γη να σπείρουν. Αδιανόητο είναι ότι υπάρχουν παιδιά που πεθαίνουν χωρίς ιατρική περίθαλψη. Αδιανόητο είναι ότι το 30% των αγροτών μας δεν ξέρουν να βάλουν ούτε την υπογραφή τους και το 99% δεν ξέρουν την ιστορία της Κούβας. Αδιανόητο είναι ότι οι οικογένειες στην ύπαιθρο ζουν σε χειρότερες συνθήκες από ότι οι Ινδιάνοι που συνάντησε ο Κολόμβος (…). Το 90% των παιδιών στην ύπαιθρο υποφέρει από παράσιτα της γης που εισχωρούν από τα νύχια των ποδιών τους γιατί περιπατάνε ξυπόλυτα».

   Η Επανάσταση

    Μετά την Επανάσταση η καπιταλιστική και φεουδαρχική ιδιοκτησία οργανώθηκε σε συνεταιρισμούς σοσιαλιστικής βάσης. Οργανώθηκε ένας τεράστιος έρανος σε όλη τη χώρα όπου συνεισέφεραν όσοι είχαν, για την εξαφάνιση των παραγκουπόλεων και το κτίσιμο νέων σύγχρονων για την εποχή πολυκατοικιών για να μην μείνει κανείς άστεγος. Έτσι εξάλειψαν μια για πάντα τις παράγκες από την  χώρα.
    Το ίδιο διάστημα επιτεύχθηκε ο στόχος για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού. Μέσα σε αντίξοες συνθήκες οι νέοι σπουδαστές, φοιτητές και δάσκαλοι δίδαξαν γραφή και ανάγνωση σε πάνω από 2.000.000 αναλφάβητους.
    Παρότι οι εξελίξεις του ’90 επέφεραν μια δεκαετία μεγάλων θυσιών για τον λαό της, σήμερα η Κούβα, σε σύγκριση με την προ Επανάστασης περίοδο έχει καταφέρει:

• Να διπλασιάσει τον πληθυσμό της. Το προσδόκιμο ζωής έχει ανέλθει στα 78 χρόνια. Η παιδική θνησιμότητα έχε κατρακυλήσει στο 4,3 τοις χιλίοις, κάτω ακόμη και από τα όρια της ΕΕ.
• Το 90% των αναγκών τους σε φάρμακα και εμβόλια οι Κουβανοί τα παράγουν οι ίδιοι. Παιδικές ασθένειες και ασθένειες που στοιχειώνουν ακόμη τον Τρίτο Κόσμο, έχουν εξαφανιστεί.
• Το αγαθό της υγείας με υπερσύγχρονες υποδομές και  διαγνωστικά μηχανήματα προσφέρεται εντελώς δωρεάν στους Κουβανούς πολίτες. Η Κούβα είναι στις πρώτες θέσεις στον κόσμο στην αντιμετώπιση του καρκίνου, της καρδιολογίας, των μεταμοσχεύσεων οργάνων και της νεφρολογίας.
• Η Παιδεία είναι  έτσι οργανωμένη σε όλες τις βαθμίδες όπου ο γονιός δεν σπαταλάει ούτε ένα σεντς για την μόρφωση των παιδιών του. Η κατώτερη και η μέση βαθμίδα είναι ολοήμερη στην Κούβα, στο σχολείο τα παιδιά θα πάρουν το πρωί το γάλα που πρέπει, το δεκατιανό τους και το μεσημεριανό τους. Στο ολοήμερο σχολείο θα ασχοληθούν με τον αθλητισμό, την μουσική τον χορό, τις ξένες γλώσσες. Η μεταφορά τους γίνεται δωρεάν με τα σχολικά λεωφορεία. Η Κούβα είναι η χώρα της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής με τον υψηλότερο δείκτη στην Ανάπτυξη της Εκπαίδευσης (IDE).
• Σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση της UNESCO «Εκπαίδευση για όλους», ο δείκτης της Κούβας ήταν 0,983, ανώτερος ακόμα και από τον αντίστοιχο των ΗΠΑ. Η έκθεση της Unesco αναγνώρισε το 2011 ότι η Κούβα κατέχει το πιο υψηλό μορφωτικό επίπεδο της Καραϊβικής και την κατατάσσει 14η στον κόσμο.

«Πατρίδα ή θάνατος»!

    Η σοσιαλιστική Κούβα, στα 57 χρόνια της ύπαρξής της, χωρίς ποτέ να κάνει έκπτωση στο διεθνιστικό της χρέος, πορεύτηκε και κέρδισε τη ζωή κάτω από το σύνθημα «Πατρίδα ή θάνατος» («Patria o muerte»).
    Έδωσε κάτω από ανείπωτες συνθήκες τη μάχη για το συνολικό όφελος και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής σε όλους τους τομείς και για κάθε Κουβανό πολίτη. Και την κέρδισε!
    Στα εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο που δεν ξέρουν γράμματα, στα εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο που δεν έχουν εκπαίδευση ή υφίστανται την παιδική εργασιακή εκμετάλλευση, στα εκατομμύρια ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, στα εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο που δεν έχουν πρόσβαση σε νερό και υποδομές υγιεινής, στα εκατοντάδες εκατομμύρια άνεργων και ανασφάλιστων στο κόσμο, κανείς δεν ζει στην Κούβα. Τα θύματα φυλετικού ή θρησκευτικού ρατσισμού στην Κούβα είναι μηδέν.
    Πέρσι, μετά την ιστορικής σημασίας ανακοίνωση για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων των ΗΠΑ με την Κούβα, όπως και μετά την επίσκεψη του Ομπάμα στο νησί, είχαμε σημειώσει ότι το «πως» θα εξελιχθούν τα πράγματα, είναι κάτι που θα το δούμε.
    Όμως, ένα είναι σίγουρο, ένα είναι το μήνυμα του κουβανικού λαού προς όλο τον κόσμο και το επαναλαμβάνουμε:
    Η Κούβα έφτασε ως εδώ όρθια! Στάθηκε στα πόδια της χωρίς να προσκυνήσει! Χωρίς να γονατίσει! Χωρίς να υποταχθεί! Χωρίς να ταπεινωθεί! Με το λαό της (τον εξοπλισμένο λαό της) να μην εγκαταλείπει ούτε μια στιγμή, ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες, την αξιοπρέπεια και το δικαίωμά του να αποφασίζει αυτός για τη ζωή του και για τη χώρα του!
    Σύμβολο του πατριωτισμού, του διεθνισμού και της αξιοπρέπειας που πάει χέρι – χέρι με το όραμα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης στην αέναη προσπάθεια του ανθρώπου να περπατάει όρθιος, ήταν, είναι και θα είναι ο αθάνατος Φιντέλ Κάστρο.

*To κείμενο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στον «Ημεροδρόμο» στις 28 Νοεμβρίου 2016

Διαβάστε περισσότερα

Η ντροπή της φτώχειας

Άρης Χατζηστεφάνου

Στη Βρετανία, σχολεία απαγορεύουν σε παιδιά να φοράνε πολύ ακριβά ρούχα για να αποφευχθεί το φαινόμενο του poverty shame (ντροπή της φτώχειας). Και σε αυτή την περίπτωση, το πρόβλημα δεν είναι η φτώχεια αλλά η ντροπή

Ντροπή της φτώχειας είναι το μέγεθος της αποδοχής από τους φτωχούς της δικής τους ευθύνης για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται.

Τζέρεμι Σίμπρουκ, συγγραφέας

Το θέμα επανέρχεται στη βρετανική επικαιρότητα κάθε σχολική χρονιά, μόλις πιάσουν τα πρώτα κρύα. Γονείς παραπονιούνται στους καθηγητές ότι δέχονται ασφυκτικές πιέσεις από τα παιδιά τους να τους αγοράσουν μπουφάν αξίας εκατοντάδων ή χιλιάδων λιρών που βλέπουν να φορούν οι συμμαθητές τους.
Για τον λόγο αυτό, την περασμένη εβδομάδα αρκετά σχολεία απαγόρευσαν στους μαθητές να φορούν μπουφάν από συγκεκριμένες μάρκες όπως η Canada Goose, η Moncler και η Pyrenex. Είχαν προηγηθεί απαγορεύσεις και για ορισμένα σχολικά ήδη, όπως κασετίνες από διάσημους σχεδιαστές κ.ά.
Η είδηση συνέπεσε με την παρουσίαση νέων στοιχείων για την εξάπλωση της φτώχειας στη Βρετανία, όπου πλέον ένας στους 200 κατοίκους της χώρας είναι άστεγος, ενώ ολόκληρες οικογένειες ζουν σε χόστελ. Αντίστοιχη είναι η επιδείνωση και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες περικοπές βασικών επιδομάτων και σχολικών γευμάτων, ενώ στη «μεταμνημονιακή» Ελλάδα, έκθεση του ινστιτούτου TNI αποκαλύπτει ότι το 40,5% των παιδιών αντιμετωπίζει υλικές και κοινωνικές στερήσεις.
Είναι προφανές ότι η απαγόρευση ορισμένων ειδών πολυτελείας στις σχολικές αίθουσες δεν λύνει κανένα από τα δομικά προβλήματα που αυξάνουν τις ανισότητες στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες και μάλλον θυμίζει αυτό που οι Αγγλοσάξονες περιγράφουν με τη φράση… να βάζεις κραγιόν σε ένα γουρούνι. Το πρόβλημα όμως απαιτεί άμεσες λύσεις και η κοινωνική επανάσταση που θα μας οδηγήσει στην κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων και τη δημιουργία μιας αταξικής κοινωνίας δεν προβλέπεται για την τρέχουσα σχολική χρονιά.
Το λεγόμενο poverty shame, η ντροπή δηλαδή που αισθάνονται οι φτωχοί, οδηγεί συχνά σε φαινόμενα στιγματισμού παιδιών και σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός μαθητή Δημοτικού στο Πακιστάν, ο οποίος αυτοπυρπολήθηκε επειδή οι γονείς του δεν είχαν χρήματα να του αγοράσουν τη σχολική ποδιά που ζητούσε το σχολείο του.
Στην Ιαπωνία, η οποία αντιμετωπίζει φαινόμενα ανισοτήτων χωρίς προηγούμενο στη μεταπολεμική ιστορία της, ορισμένοι γονείς δηλώνουν ότι περιορίζουν τα γεύματά τους ώστε να μπορούν να προσφέρουν στα παιδιά τους τα ίδια ρούχα που φορούν και άλλα παιδιά στο σχολείο.
Αντίστοιχα στη Βρετανία, ενώ η φτώχεια καλπάζει (400.000 παιδιά βρέθηκαν κάτω από το κατώφλι της φτώχειας τα τελευταία τέσσερα χρόνια), ο αριθμός των μαθητών που ζητούν επιπλέον δωρεάν σχολικά γεύματα τείνει να μειώνεται, καθώς μια τέτοια κίνηση οδηγεί σε άμεσο στιγματισμό τους μέσα στη σχολική τάξη.
Το συμπέρασμα είναι ότι οι καπιταλιστικές κοινωνίες δεν παράγουν απλώς περισσότερη φτώχεια, αλλά και αναλογικά πολύ μεγαλύτερη ντροπή, την οποία «οφείλουν» να αισθάνονται οι φτωχοί.
Ερευνα που πραγματοποιήθηκε πριν από πέντε χρόνια για λογαριασμό της Εκκλησίας της Σκοτίας και της Ενωσης Βαπτιστών κατηγόρησε ευθέως την κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης γι' αυτό το φαινόμενο, λέγοντας ότι παρουσιάζουν συνειδητά και συστηματικά τη φτώχεια ως προσωπική αποτυχία κάθε οικογένειας.
Ο λόγος είναι προφανής: διαδοχικές κυβερνήσεις που ήθελαν να περικόψουν επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας αποκαλούσαν τους αποδέκτες τους «τεμπέληδες», που ζουν παρασιτικά με τα χρήματα του Δημοσίου.
Ο πρώην υπουργός Εργασίας, Ιαν Ντάνκαν Σμιθ, έλεγε χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν οικογένειες που «επιβιώνουν εδώ και τρεις γενιές» μόνο με επιδόματα, αν και ποτέ δεν παρουσίασε στοιχεία που να αποδεικνύουν τον ισχυρισμό του. Την ίδια εποχή, η βρετανική τηλεόραση γέμισε με reality shows στα οποία οι πρωταγωνιστές έδειχναν πώς μπορούν να ζουν αποκλειστικά από την κοινωνική πρόνοια.
Αντίστοιχα στις ΗΠΑ, τα μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν φωτογραφίες ανθρώπων που γεμίζουν ασφυκτικά τα ψυγεία τους με τρόφιμα (ακόμη και αστακούς) χάρη στα κουπόνια για συσσίτιο που διανέμουν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και οι πολιτείες.
Το παράδειγμα ενός ανθρώπου που καταφέρνει να εξαπατήσει το σύστημα γενικεύεται για το σύνολο όσων χρειάζονται κρατική ενίσχυση για να επιβιώσουν στις συνθήκες που δημιουργεί ο ιδιωτικός τομέας. Και προφανώς τα σχετικά ρεπορτάζ αυξάνονται πριν ανακοινωθεί ο επόμενος γύρος περικοπών επιδομάτων για τους φτωχούς και φορολογικών ελαφρύνσεων για τους πλούσιους.
Η ταπείνωση των φτωχών απαιτεί όμως και αλλαγή του λεξιλογίου. Οπως εξηγούσε η Ρουθ Πάτρικ από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, στη Βρετανία ο όρος social security (κοινωνική ασφάλεια), που χρησιμοποιούνταν για τα προγράμματα πρόνοιας, αντικαθίσταται σταδιακά από τον αμερικανικό όρο welfare (κοινωνική ευημερία), που παραπέμπει σε ένα σύστημα που συντηρεί ανθρώπους οι οποίοι δεν εργάζονται.
Ο στόχος είναι και πάλι ο ίδιος. Ο φτωχός πρέπει να αισθανθεί υπεύθυνος για την κατάστασή του και να κλειστεί στον εαυτό του αντί να εξοργιστεί και να προχωρήσει σε συλλογικές διεκδικήσεις.
Χρειάστηκαν λοιπόν έρευνες αρκετών χρόνων από επιστήμονες σε όλο τον κόσμο για να καταλήξουν σε αυτό που περιέγραφε με έναν στίχο ο Γιάννης Αγγελάκας: Η φτώχεια είναι πιο φρόνιμη αν νιώθει ότι φταίει.

Διαβάστε περισσότερα