Google: Μηχανές με κοινή λογική θα «κωδικοποιούν τις σκέψεις»

Αναπτύσσεται μια νέα γενιά αλγορίθμων που κωδικοποιούν τις σκέψεις σε αλληλουχίες αριθμών

Οι μηχανές θα μπορούν να αντιλαμβάνονται τις λέξεις ως διανύσματα, ελπίζει η Google

Ο γκουρού της τεχνητής νοημοσύνης που προσέλαβε η Google πριν από δύο χρόνια αναπτύσσει τώρα αλγορίθμους που κωδικοποιούν τα νοήματα της γλώσσας σε «διανύσματα σκέψης». Εντός μιας δεκαετίας, λέει, οι μηχανές θα έχουν αναπτύξει «κοινή λογική».

Λύση δύο κεντρικών προβλημάτων της τεχνητής νοημοσύνης

Η νέα προσέγγιση, λέει ο καθηγητής Τζεφ Χίντον, θα λύσει δύο κεντρικά προβλήματα στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης: την κατανόηση και χρήση της φυσικής, καθημερινής ομιλίας, και την ικανότητα για λογική σκέψη.

Ο βρετανός Χίντον, ο οποίος προγραμματιζόταν να δώσει ομιλία την Παρασκευή στη Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου, παρουσίασε το όραμά του στην εφημερίδα The Guardian.

Ανέφερε ότι η Google βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης μιας νέας γενιάς αλγορίθμων που κωδικοποιούν τις «σκέψεις» σε αλληλουχίες αριθμών που ονομάζονται «διανυσματικές σκέψεις».

Στα μαθηματικά, τα διανύσματα είναι χονδρικά αναπαραστάσεις φυσικών μεγεθών που μπορούν να αναλυθούν σε συνιστώσες. Για παράδειγμα, η ταχύτητα ενός αντικειμένου που κινείται διαγώνια μπορεί να θεωρηθεί η συνιστώσα δύο επιμέρους ταχυτήτων με κατεύθυνση προς τα εμπρός και προς τα πλάγια.

Αφορμή για την ερευνητική προσπάθεια ήταν τα προβλήματα στην υπηρεσία μετάφρασης Google Translate, η οποία βασίζεται σήμερα σε λεξικά και μεταφρασμένα κείμενα αναφοράς. Δεδομένου ότι οι αλγόριθμοι αυτοί δεν κατανοούν το νόημα του κειμένου, είναι επιρρεπείς σε χοντροκομμένα λάθη.

Τα διανύσματα σκέψης

Τα διανύσματα σκέψης, λέει ο Χίντον, θα φέρουν τις μηχανές πιο κοντά στο πραγματικό νόημα. Κάθε λέξη σε μια πρόταση θα αντιστοιχίζεται σε ένα διάνυσμα που ορίζει τη θέση της σε έναν διανυσματικό χώρο νοήματος. Με άλλα λόγια, το νόημα ή σκέψη είναι η διανυσματική συνισταμένη των λέξεων.

Στην περίπτωση της αυτόματης μετάφρασης, οι διανυσματικές σκέψεις γεφυρώνουν τις δύο γλώσσες. Όπως λέει ο Χίντον, «αν πάρεις το διάνυσμα του Παρισιού,  αφαιρέσεις το διάνυσμα της Γαλλίας και προσθέσεις το διάνυσμα της Ιταλίας, αυτό που παίρνεις είναι η Ρώμη. Είναι εντυπωσιακό».

Το δύσκολο βέβαια είναι να αποδώσει κανείς διανύσματα σε κάθε λέξη. Στην αρχή αυτό γίνεται στην τύχη, ωστόσο ο αλγόριθμος θα εκπαιδεύεται σταδιακά μέσω έτοιμων μεταφράσεων και θα ενημερώνεται για τα λάθη του σε κείμενα που συναντά για πρώτη φορά.

Η εκπαίδευση των αλγορίθμων με μεγάλα σύνολα δεδομένα είναι εξάλλου η βασική έννοια της λεγόμενης «Βαθιάς Μάθησης» (Deep Learning), της οποίας ήταν πρωτεργάτης ο Χίντον τη δεκαετία του 1980.

Εμπορικές εφαρμογές της «Βαθιάς Μάθησης»

Η Βαθιά Μάθηση έχει ήδη αρχίσει να βρίσκει εμπορικές εφαρμογές. Ένα από τα εντυπωσιακότερα παραδείγματα είναι ο Watson, το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης της IBM που ανακηρύχθηκε πρωταθλητής στο τηλεπαιχνίδι Jeopardy! και εκπαιδεύεται τώρα σε νέες ειδικότητες όπως η Ιατρική.

Ο καθηγητής παραδέχεται πως η ιδέα της ψηφιοποίησης των σκέψεων δεν θα βρει σύμφωνους τους πάντες. Όμως το όραμά του δεν φαίνεται υπεραισιόδοξο στον δρα Χέρμαν Χάουζερ, επιχειρηματία και επιστήμονα υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ: «Ο Χίντον είναι ο νούμερο 1 γκουρού παγκοσμίως σε αυτόν τον τομέα» είπε στην εφημερίδα.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΦΛΩΡΑΚΗΣ

    «Δεν το ονοματίζω τούτο το χαρτί διαθήκη για το λόγο ότι δεν έχω τίποτα να διαθέσω.

    Ό,τι βιος είχα το έχω δώσει στο Κόμμα, στο Κόμμα στο ΚΚΕ με τα γνωστά σύμβολά του, την Μαρξιστική - Λενινιστική ιδεολογία του, το πρόγραμμά του και τις αρχές του.

    Πολιτικά δεν έχω επίσης τίποτα να αφήσω. Ό,τι είχα το έδωσα με τη συγκεκριμένη δράση μου. Να αφήσω πολιτικές ορμήνιες δεν το θεωρώ σοβαρό.

    Θέλω να επιστρέψω, και να ταφώ στον τόπο που γεννήθηκα στο Παλιοζογλώπι και συγκεκριμένα στον Αηλιά για νάχω αγνάντιο. Ο τάφος να είναι απλός, μόνο να φραχτεί για να μην με ξεχώσουν τα αγρίμια.

    Δεν θέλω λόγους και στεφάνια. Αυτά να εκφραστούν με βοήθεια στο Κόμμα.

    Σεπτέμβρης 1994

Γεια σας

    Χαρίλαος Φλωράκης»

Ο «αποχαιρετισμός» του Χαρίλαου Φλωράκη, όπως δημοσιεύτηκε στο φύλλο του «Ριζοσπάστη», στις 24 Μάη 2005.

    Στο βιβλίο του Χρήστου Θεοχαράτου για τον Χαρίλαο Φλωράκη, ο συγγραφέας ρωτά κάποια στιγμή τον Χαρίλαο:
     «Πρόεδρε, μια - μια και ένας - ένας, η γενιά σου φεύγει. Έφυγε ήδη. Μετρημένοι είστε όσοι μένετε. Κι όμως, μετά από κάθε ξόδι, κοιτάς ίσα μπροστά και εκφράζεις την πίστη σου ότι ο σοσιαλισμός βρίσκεται στο δρόμο, ότι έρχεται! Από πού αντλείς την αισιοδοξία σου για την επιτυχία του αγώνα, αφού οι αγωνιστές - οι πολλοί αγωνιστές - βρίσκονται, πια, στο χώμα;».
     Και κείνος απαντά:

     «Οι ζευγάδες φεύγουν, μωρέ! Η σπορά μένει. Και φουντώνει. Και μεγαλώνει. Και καρπίζει. Και ρίχνει νέους σπόρους στη γη. Και οι κύκλοι επαναλαμβάνονται. Έτσι νόμιζε και η γενιά του 1912-1913 ότι είναι η τελευταία ηρωική γενιά. Και τι θα γίνει ο τόπος μόλις φύγει. Μα ήρθε η γενιά του '40, η νέα σπορά, και ανέβασε πιο ψηλά τη σημαία του αγώνα. Έτσι λέει κάθε γενιά - ταυτίζοντας τον εαυτό της με την ιστορία. Και λησμονά τη σπορά. Που έρχεται πολύ βαθιά από το παρελθόν και πηγαίνει πολύ βαθιά στο μέλλον. Βλέπεις, μωρέ, αυτά τα νιάτα γύρω σου, που νομίζεις πως είναι ξεστρατισμένα και συμβιβασμένα; Κούνια που σε κούναγε. Μόλις υπάρξει μια σπίθα, αυτά τα νιάτα θα γίνουν πυρκαγιά, θα γίνουν ηφαίστειο. Και θα αποδειχθούν καλύτερα από τη γενιά των πατεράδων τους και των παππούδων τους. Και θα σηκώσουν τη σημαία του αγώνα μέχρι τον ήλιο. Είναι η σπορά, σου λέω...» («ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΦΛΩΡΑΚΗΣ - Ο Λαϊκός Ηγέτης», τόμος Β΄, Χρήστου Θεοχαράτου).

    Σήμερα συμπληρώνονται 10 χρόνια από τις 22 Μάη 2005, από το «πέταγμα» του Χαρίλαου Φλωράκη στο τελευταίο του αγνάντιο, στον Αη-Λιά.
    Ο Χαρίλαος λείπει. Αλλά είναι πάντα εδώ. Ζωντανός στις μνήμες και τις καρδιές μας. Στο πρόσωπό του σκύβουμε ευλαβικά το κεφάλι.
    Στο πρόσωπό του και στη μνήμη του τιμάμε μια ολόκληρη γενιά κομμουνιστών, των ζευγάδων. Εκείνους που με τη σπορά τους σφράγισαν ανεξίτηλα τους αγώνες του λαού και την ιστορία του τόπου.

   

    «Οι άλλοι χρειάζονταν σελίδες. Αυτός τα ίδια πράγματα μπορούσε να τα συμπυκνώσει σε μιαν αράδα. Μια κουβέντα του μέτραγε όσο χίλιες.

    Το “μάλωμα” του Χαρίλαου είχε κάτι από την τρυφεράδα της μάνας. Ο Χαρίλαος ήξερε να σε “μαλώνει”. Γιατί το δικό του το “μάλωμα” ερχόταν από έναν άνθρωπο, που ποτέ δεν τσιγκουνευόταν το “μπράβο”. Αν άξιζες το “μπράβο”, στο 'δινε από καρδιάς. Κι όταν “άστραφτε και βρόνταγε”, τότε ήξερες ότι πήρες και πάλι αυτό που σου άξιζε. Σταράτα.

    Για τη γενιά των νεότερων κομμουνιστών, αυτός, που πια αναμετριόταν με την Ιστορία, είχε πάντα χρόνο. Να δείξει, να προτείνει, να συμβουλέψει, να ρωτήσει, να “πάρει γνώμες”.

    Η σοφία του Χαρίλαου δεν ήταν μόνον ότι ήξερε τι έλεγε και πώς το έλεγε. Ο Χαρίλαος ήταν σοφός, γιατί ήξερε να ακούει. Κέρδιζε με την απλότητα του ανθρώπου, που ποτέ δεν καμώθηκε ότι τα ξέρει όλα, αποδείχνοντας, έτσι, ότι ήξερε τα περισσότερα από όλους τους άλλους.

    Ο Χαρίλαος ήταν από κείνους, που στο 'δειχνε ότι πάντα σε είχε στην “έγνοια” του. Τον ένιωθες πλάι σου, όπως τη φροντίδα και τη ζεστασιά του δικού σου ανθρώπου. Ο Χαρίλαος είχε πάντα το νου του στην ορμήνια μην πέσεις σε κακοτοπιά. “Γνοιαζόταν” μη χάσεις το δρόμο, σου 'δειχνε τα “περάσματα”.

    Για μας, για τη γενιά των νεότερων κομμουνιστών, δεν ήταν ποτέ ο Φλωράκης. Ήταν ο “Χαρίλαος”. Ο καπετάνιος, ο αντάρτης, ο ηγέτης. Στρατηγός και στρατιώτης μαζί.

    Ήταν ο “Χαρίλαος”. Ο δικός μας και όλης της Ελλάδας. Ήταν το “πρόσωπό” μας στην κοινωνία. Μας ρωτούσαν πώς πρέπει να είναι οι κομμουνιστές και μείς απαντούσαμε: “Να, όπως αυτός”! Ήταν η ιστορία του Κόμματός μας. Το καθάριο των οραμάτων μας. Τα τιμαλφή του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντός μας. Το διαβατήριο στα ταξίδια της συνείδησής μας. Ήταν το σύμβολο, η υπόληψη και η Τιμή μας».

    Αυτά γράφαμε πριν από 10 χρόνια στον δικό μας «αποχαιρετισμό» στον Χαρίλαο. Δεν έχουμε να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε ούτε μια λέξη. Μόνο ένα: Τώρα, με όλη την εμπειρία και τα γεγονότα που μεσολάβησαν, δέκα χρόνια μετά, καταλαβαίνουμε καλύτερα εκείνους τους στίχους του Γιάννη Ρίτσου:

«Nα λείπεις – δεν είναι τίποτα να λείπεις.

Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει, θα είσαι για πάντα

μέσα σ’ όλα εκείνα που γι’ αυτά έχεις λείψει,

 θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλο τον κόσμο…»

email: mpog@enikos.gr   

Διαβάστε περισσότερα

Έτοιμα όλα για την Τελική Παράδοση

Η Γερμανία αποφάσισε τη νέα Συμφωνία «Αποικίας  Ελλάδας»- Η Γαλλία σε ρόλο φερέφωνου και η Ελλάδα έτοιμη να υπογράψει τα πάντα

Μαρία Τσολακίδη

Ενώ το Μαξίμου και ο κ. Τσίπρας «αντιμάχονται» αν η Συμφωνία που έρχεται θα έχει δύο φάσεις ή θα είναι μία και μοναδική, την απάντηση την δίνουν Ολάντ και Μέρκελ που δεν είναι άλλη από αυτή που ξεκαθάρισε στην ομιλία του στον ΣΕΒ ο πρωθυπουργός και αυτό που δήλωσε στην ΚΟ του Σύριζα, πριν μιλήσουν τα δύο μεγάλα αφεντικά δημοσίως.

Αρχικώς μέχρι τέλος του μήνα θα επέλθει μία μίνι συμφωνία ρευστότητας για να κυλήσει οι μέρες μέχρι τα τέλη Ιουνίου όπου θα εκπνεύσει ο χρόνος της παράτασης του 2ου Μνημονίου που συμφωνήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου. Μετά ακριβώς έρχεται η νέα έκπληξη. Το χείριστο σενάριο για τον ελληνικό λαό θα είναι αν η Γερμανία αποφασίσει να επισπεύσει την Συμφωνία Αποικία ένα μήνα νωρίτερα και ο κ. Τσίπρας να το εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά ως μεγάλη νίκη της κυβέρνησής του.

Τσίπρας και δανειστές ήδη τα έχουν «βρει»

Ελληνική κυβέρνηση και δανειστές θέλουν το ίδιο ακριβώς πράγμα: Μακροχρόνια λύση με απαραίτητο πακέτο βοήθειας. Αυτό δήλωσε ο κ. Ολαντ στην κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσε με την κ. Μέρκελ στην Ρίγα, αλλά το ίδιο ακριβώς επιθυμεί και ο κ. Τσίπρας αφού προηγήθηκε η δήλωσή του για μακροχρόνια λύση στην οικονομική πολιτική της Ελλάδας στην ομιλία του στον ΣΕΒ που έγινε στις αρχές της εβδομάδας, με ένα επενδυτικό πακέτο.

Επικοινωνιακά για άλλη μια φορά η κυβέρνηση θέλει να βαπτίσει το νέο μνημόνιο (εφόσον το όποιο πακέτο και να δοθεί θα έχει όρους όπως και το μνημόνιο) ως επενδυτικό πακέτο. Όπως ακριβώς έκανε και με την Τρόικα που από κατοχικές δυνάμεις τις ανέβασε ιεραρχικά στην συνείδηση του λαού ως Θεσμούς. Οι Θεσμοί δεν καταργούνται, μένουν ως θεμέλιο στην νέα πολιτική κατάσταση αποικιοκρατίας της χώρας.

Έτσι, η Ελλάδα μπαίνει στην τελική ευθεία με την πολιτική λύση που θα δοθεί στην Σύνοδο Κορυφής αφήνοντας το 1/3 των απαιτήσεων των δανειστών μετέωρο για την τελική Συμφωνία που θα έρθει από τα τέλη Ιουνίου και μετά.

Ανησυχητική είναι η φράση του Γάλλου προέδρου για το τι θα περιμένει τον ελληνικό λαό μέσα στον καλοκαίρι: «Πρέπει να επιταχύνουμε, διότι η ημερομηνία του τέλους Μαΐου πλησιάζει γρήγορα. Η Ελλάδα έχει και ανάγκη χρηματοδότησης, η οποία δεν μπορεί πλέον να περιμένει. Πρέπει να βρεθούν πόροι. Θα έχουμε την ευκαιρία, όπως το κάνουμε συχνά, να μιλήσουμε με τον κ. Τσίπρα και στην Ρίγα και εκεί θα μιλήσουμε με μια φωνή«. Αυτή η μία φωνή μνημονιακών δανειστών με μια κυβέρνηση που αυτοχαρακτηρίζεται ως «αντιμνημονιακή» στρώνει το χαλί για τη μόνιμη κυριαρχία των δανειστών-εταίρων στην αποικία Ελλάδα.

Ο κ. Ολάντ, ο οποίος μίλησε ως φερέφωνο της κ. Μέρκελ, δήλωσε το τρομακτικό σενάριο που ο κ. Τσίπρας γνωρίζει εξ αρχής και «παίζει» τον αντιδραστικό όλους αυτούς τους μήνες: «Θέλουμε η Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρωζώνη, αλλά θέλουμε και να βρούμε μια μακροπρόθεσμη λύση ώστε να μην έχουμε πάντα αυτή την ανασφάλεια. Αυτό είναι προς το συμφέρον όλων – Ελλάδας και ΕΕ – αυτό είναι το πνεύμα το οποίο μας οδηγεί και σίγουρα θα μας οδηγήσει και τις επόμενες ημέρες. Θα κάνουμε τα πάντα ώστε ως το τέλος Μαϊου να βρίσκονται λύσεις στο τραπέζι«.

Ξαφνικά η αντιμνημονιακή κυβέρνηση που ήθελε να αλλάξει την πολιτική όλης της Ευρώπης έρχεται και συμφωνεί τουλάχιστον με τη Γερμανία και τη Γαλλία οι οποίες δεν αλλάζουν την δική τους πολιτική στην Ευρώπη αλλά ενσωματώνουν την Ελλάδα για το τελικό τους σχέδιο της Πολιτικής Ενωμένης Ευρώπης.

Η ΝΔ ως συμπολίτευση

Είναι η πρώτη φορά στα πολιτικά χρονικά της Ιστορίας της νεότερης Ελλάδας, που αντιπολίτευση η οποία ιδεολογικά είναι κάθετα αντίθετη με την κυβέρνηση ανακοινώνει ότι σταματά την αντιπολιτευτική της δράση μέχρι να υπογραφεί η τελική Συμφωνία με τους εταίρους και να έρθει στην Βουλή για ψήφιση. Μάλιστα το ΝΑΙ ή το ΌΧΙ δεν θα το αποφασίσουν δημοκρατικά βάση βουλευτών αλλά συζητιέται να αποφασιστεί βάση αυτού που θέλει ο πρόεδρος της Ν.Δ.

«Η ΝΔ, ως η κατ’ εξοχήν ευρωπαϊκή παράταξη της πατρίδας μας, είναι λογικό ότι δεν μπορεί να εκφράσει άποψη επί μιας ανύπαρκτης ακόμα συμφωνίας, για την ολοκλήρωση της πέμπτης αξιολόγησης του μνημονίου μεταξύ της κυβέρνησης και τρόικας. Η ΝΔ θα στηρίζει πολιτικές που προωθούν την ανάπτυξη ενισχύουν την παραγωγικότητα, τις θέσεις εργασίας που σήμερα απειλούνται από την ανεύθυνη και ασυνάρτητη πολιτική της κυβέρνησης”, αναφέρει η ανακοίνωση της ΝΔ.

Οι θέσεις εργασίας, η παραγωγικότητα και η ανάπτυξη είναι τα τρία θέματα που έθιξε ο κ. Τσίπρας στον ΣΕΒ και με αφορμή αυτά τα καυτά θέματα απαιτεί ευρωπαϊκό επενδυτικό πακέτο από τους εταίρους, δηλαδή ένα νέο μνημόνιο με άλλο όνομα. Είναι σίγουρο ότι η ΝΔ ως «η κατ’ εξοχήν ευρωπαϊκή παράταξη» θα ψηφίσει μια τέτοια Συμφωνία. Δεν παίρνει θέση καν για τον ενιαίο ΦΠΑ στο 20% που απαιτούν οι δανειστές, για την αύξηση του ΦΠΑ σε νερό, φάρμακα και ενέργεια αλλά ούτε καν για την ελληνική εξωτερική πολιτική που αυτή την περίοδο κοιμάται όταν Αλβανοί, μουσουλμάνοι της Θράκης και Σκοπιανοί εγείρουν  εθνικά θέματα.

Ο παλιός Σύριζα ως ανάχωμα

Εφόσον πλέον δεν υπάρχει αντιπολίτευση με ισχυρό κομματικό ρεύμα στον ελληνικό λαό να παίξει τον ρόλο του αναχώματος για αυτά που έρχονται με τις Συμφωνίες «αριστερών», «πατριωτών», «φιλελευθέρων» και «σοσιαλδημοκρατών» με άρμα την κυβέρνηση, στήνεται ένα νέος πολιτικός χώρος μέσα στον Σύριζα με πρωτοστάτες τον κ. Λαφαζάνη με την αριστερή πλατφόρμα  και τον κ, Μηλιό με το «Κόκκινο Δίκτυο». Μάλιστα  στη πρώτη συνέντευξη τύπου που έδωσε το «Κόκκινο Δίκτυο» το μέλος της ΠΓ του Σύριζα κ. Νταβανέλος δήλωσε ξεκάθαρα: «Σύντομα θα γίνει σαφές ότι οι δανειστές θέλουν το τρίτο μνημόνιο και θα επιδιώξουν να το κάνουν συντρίβοντας πολιτικά τον ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης δήλωσε ότι «οι κόκκινες γραμμές ξεθωριάζουν», όπως και το πρόγραμμα της ΔΕΘ«.

Οι γνωρίζοντες είναι αυτοί που στελεχώνουν τον Σύριζα και είναι σίγουροι ότι η κυβέρνηση θα κάνει αυτά ακριβώς που θέλουν οι δανειστές-εταίροι, εναρμονίζοντας την κομματική τους γραμμή σε άκρως μνημονιακή.

Για μια πιθανή λαϊκή έκρηξη που μπορεί να συμβεί λόγω της διαιώνισης της οικονομικής κατάστασης του ελληνικού λαού και εξαιτίας των νέων όρων της Συμφωνία που έρχεται, το σύστημα έχει ήδη βάλει μπροστά τους πολιτικούς πυροσβεστήρες ακόμα μία φορά.

Διαβάστε περισσότερα

Το Απίθανο Συμβόλαιο: Η Τυραννία της Αποπληρωμής του Χρέους

 

Του Σπύρου Λαβδιώτη*

20 Μαΐου 2015

Υπάρχουν δύο τρόποι για να κατακτήσεις και να υποδουλώσεις ένα έθνος. Ό ένας είναι με το ξίφος. Ο άλλος είναι με το χρέος. Η κατάκτηση με το χρέος λαμβάνει χώρα σιωπηλώς και παρασκηνιακά,εμπαίζοντας το λαό με δέλεαρ την ανάπτυξη και τη σωτηρία του από τα δεινά της μιζέριας λόγω έλλειψης κεφαλαίων. Αρχικά, στην επιφάνεια τίποτε δεν αλλάζει στο ρυθμό ζωής. Απλά, η χώρα είναι υπό νέα διοίκηση και ο φόρος υποτέλειας, ο τόκος, δεν είναι ακόμη αισθητός.

Οι δανειστές παρουσιάζονται ως σωτήρες της χώρας χρησιμοποιώντας ωραία λόγια και ήπιες εκφράσεις, μιλούν για «αμοιβαία επωφελή συνεργασία» και «φιλική προς την ανάπτυξη» παροχή δανείων. Εκπέμπουν μηνύματα αισιοδοξίας στον ταλαιπωρημένο λαό, παίζοντας με τις λέξεις:βαπτίζουν τα επαχθή δάνεια σε «βοήθεια», τη λιτότητα σε «δημοσιονομική προσαρμογή» και την τοκογλυφία σε «αλληλεγγύη». Οι προθέσεις τους εμφανίζονται φιλικές, ότι επιτελούν με το πρόγραμμα «μεταρρυθμίσεων» ένα κοινωφελές έργο και συμπάσχουν στα προβλήματα μιας εξαθλιωνόμενης κοινωνίας που μαστίζεται από την ανεργία. Πρέπει όμως να γίνουν θυσίες, προς το παρόν τονίζουν, για τη βιωσιμότητα και τη σωτηρία της χώρας στο μέλλον. Έτσι, ο λαός αισθάνεται ανακούφιση και θεωρεί ότι είναι οι ευεργέτες του, ενώ είναι οι δυνάστες του.

Η κατάκτηση ενός έθνους με το ξίφος έχει το μεγάλο μειονέκτημα ότι ο εχθρός είναι ορατός και ο λαός για να ανακτήσει την πολυπόθητη ελευθερία του ενδέχεται να εξεγερθεί. Έτσι, απαιτείται να επιβληθεί συνεχιζόμενη άσκηση στρατιωτικής επιτήρησης και βίας. Και ενδεχομένως καταστολής ενός ξεσηκωμού από τις δυνάμεις κατοχής, πρακτική που έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με το δόγμα της Νέας Τάξης (New Order) πραγμάτων. Το νέο δόγμα έκανε την εμφάνισή του το 1991 – μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού – υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτό προωθεί την ιδέα της παγκόσμιας διακυβέρνησης των εθνών μέσω της παγκοσμιοποίησης των αγορών,laissez faire – laissez passé, και του ελέγχου του νομίσματος με την έκδοση ενός κοινού νομίσματος από υπέρ-εθνικές κεντρικές τράπεζες.

Το πρόβλημα με τον θεσμό του κοινού νομίσματος και την έκδοσή του από το μονοπώλιο του χρήματος, την υπέρ-εθνική τράπεζα, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), είναι ότι κάθε κράτος-μέλος απεμπολεί με την ένταξη το δικαίωμα της έκδοσης εθνικού νομίσματος, τη νομισματική πολιτική και μαζί τμήμα της εθνικής του κυριαρχίας. Το αίτιον, το κράτος πρέπει τώρα το χρήμα να το δανειστεί με επιβάρυνση τόκου από το μονοπώλιο του χρήματος την ΕΚΤ, με όρους που ορίζει, αφού αυτή καθορίζει την νομισματική πολιτική και όχι το ίδιο το κράτος – έθνος. Το παράδοξο είναι ότι η ΕΚΤ το χρήμα που χορηγεί με τόκο στα κράτη-μέλη το δημιουργεί από το τίποτε από «ζεστό αέρα», δεν υπάρχει κάλυμμα χρυσού κι αργύρου, είναι μια λογιστική εγγραφή που απορρέει από το νομικόδικαίωμα να δημιουργεί χρήμα. Υπάρχουν χρεόγραφα, και εάν δεν υπήρχαν, δεν θα υπήρχε καθόλου χρήμα στο νομισματικό μας σύστημα.

Ωστόσο, όταν ένα κράτος έχει υιοθετήσει ένα νομισματικό σύστημα στο οποίο το χρήμα για να τεθεί σε κυκλοφορία δημιουργείται αναγκαία από χρέος μέσω χορήγησης πιστώσεων από ιδιωτικές τράπεζες, [1] τότε ανακύπτει ένα μεγάλο πρόβλημα δυσλειτουργίας. Τα δάνεια πρέπει να αποπληρωθούν μαζί κι οι τόκοι από όλους τους φορείς της οικονομίας, το δημόσιο, τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Οι τράπεζες όμως χορηγούν από το τίποτε μόνο την πίστωση με την αμφίεση «κεφάλαιο», που συνιστά το «δάνειο», απαιτούν όμως να πληρωθούν και οι τόκοι περιοδικά, οι οποίοι δεν έχουν δημιουργηθεί ως χρήμα. Είναι φανερό το τρομερό αδιέξοδο των δανειοληπτών, καθώς το καρτέλ των ιδιωτικών τραπεζών στέλνει έξω στον σκληρό κόσμο όλους τους φορείς να παλέψουν ο ένας εναντίον του άλλου, σε ένα άγριο πόλεμο, όπως τον περιγράφει ο Thomas Hobbes στο Leviathan «πόλεμος εναντίον όλων», να φέρουν πίσω τα χρήματα των τόκων που δεν υπάρχουν στην οικονομία, απλώς αποτελούν την αμοιβή των δανειστών.

Αυτό είναι το «απίθανο συμβόλαιο» που έχουν υπογράψει οι Ελληνικές κυβερνήσεις με τους τραπεζίτες, το οποίο είναι αδύνατον να εκπληρωθεί από το σύνολο της κοινωνίας. Κάποιοι υποχρεωτικά πρέπει να αθετήσουν τα δάνειά τους και να δηλώσουν χρεοκοπία έτσι ώστε να βρουν οι υπόλοιποι τα αναγκαία χρήματα να αποπληρώσουν τους τόκους. Γι αυτό, ο Αριστοτέλης αναφώνησε: «το χρήμα δεν γεννάει απογόνους». Το χρήμα μας είπε ο μεγάλος φιλόσοφος, δεν είναι δημιούργημα της φύσης, αλλά του νόμου και αυτό επινοήθηκε για τη διευκόλυνση των συναλλαγών. Η τοκογλυφία είναι μισητή στην κοινωνία, επειδή το κέρδος προέρχεται από το ίδιο το χρήμα, πολλαπλασιάζεται από τον τόκο, και όχι από τη χρήση για την οποία προορίσθηκε.[2]

Εντούτοις, η ιστορία της σύγχρονης Ελλάδος ξεκινάει μετά την επανάσταση του 1821, η οποία δεν σχετίζεται με τις φιλοσοφικές αρχές του Αριστοτέλη, αλλά ούτε με τις δημοκρατικές αρχές της αρχαίας Ελλάδος, όπου τα δημοσιονομικά θέματα συνιστούσαν ένα από πρώτα θέματα προς συζήτηση στην εκκλησία του δήμου. Η Ελλάδα, μετά τον επαναστατικό αγώνα ήταν σε χαώδη κατάσταση, ανοργάνωτη και ερειπωμένη με νοοτροπία και συνήθειες που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της μακράς περιόδου της τουρκοκρατίας. Στα πρώτα του βήματα, το νέο κράτος είχε να αντιμετωπίσει μια άβυσσο στον οικονομικό τομέα. Η χώρα ήταν ένας σωρός ερειπίων, η ασφάλεια από ληστείες και πειρατείες απουσίαζε, τα ταμεία ήταν άδεια, ενώ η τραπεζική πίστη βρίσκονταν στα χέρια των σαράφηδων και τοκογλύφων, που δάνειζαν με τόκο έως και 50% ! Εθνικό νόμισμα δεν υπήρχε και οι συναλλαγές γίνονταν κυρίως με τα γρόσια και τους παράδες.

Η οικονομική κατάσταση είχε ήδη επιδεινωθεί από τις αρχές του 1823 και η έκθεση της επιτροπής που είχε ορίσει η Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους (12 Απριλίου 1823) για να συντάξει έναν προϋπολογισμό απεικόνιζε την κρισιμότητα της κατάστασης.[3] Τα έσοδα του 1ου εξαμήνου του 1823 συνιστούσαν περίπου το 1/3 των δαπανών. Η επιτροπή κατέληξε ότι είναι αδύνατον να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμούς με εσωτερικό δανεισμό και προέτρεπε να γίνει πιο χρηστή διαχείριση και να αναζητηθούν πόροι στο εξωτερικό. Έτσι η προσωρινή κυβέρνηση Κουντουριώτη – Μαυροκορδάτου αποφάσισε να προσφύγει στην Αγγλία για την εξεύρεση δανείου. Τον Ιούνιο του 1823 η κυβέρνηση εξουσιοδότησε τους Ορλάνδο και Λουριώτη να μεταβούν στο Λονδίνο, οι οποίοι τον Φεβρουάριο 1824 συνομολόγησαν τα επονομασθέντα «δάνεια της ανεξαρτησίας».

Μ’ αυτό τον τρόπο ξεκίνησε η εξάρτηση της Ελλάδος από ξένο δανεισμό έχοντας ως ιερό σκοπό τη συνέχιση του επαναστατικού αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία. Ωστόσο, ποτέ δεν ανέκτησε την ανεξαρτησία της από τα δεσμά της διεθνούς κεφαλαιαγοράς, διότι ήταν αδύνατο να εκπληρωθούν από τη φύση του οι όροι του «απίθανου συμβολαίου» που υπέγραφαν οι ελληνικές κυβερνήσεις με τους δανειστές, πόσο μάλλον όταν οι όροι είναι επαχθείς.

Όντως, οι όροι των «δανείων της ανεξαρτησίας» ήταν επαχθείς ή καλύτερα «ληστρικοί».[4] Το τελικό ποσό του 1ου δανείου που έφθασε στην επαναστατική διοίκηση με καθυστερήσεις, ήταν μόλις 308.000 £ (38% του δανείου) [5] και ως εγγύηση για την αποπληρωμή του δανείου τέθηκαν από ελληνικής πλευράς τα δημόσια κτήματα και τα δημόσια έσοδα! Το παράξενο, το «ληστρικό» δάνειο χαιρετίστηκε στην Ελλάδα ως πολιτική επιτυχία. Είναι εύλογο να διερωτηθεί ο αναγνώστης, πως το 2ο δάνειο των 2.000.000 £ που περιορίστηκε στο ποσό των 232.000 £ θα μπορούσε πολιτικώς να χαρακτηριστεί; Πως φθάνοντας καθ’ οδό στην επαναστατική διοίκηση, εξαερώθηκε, χάνοντας το 88% της αξίας του; Ήτοι μετατράπηκε σε μικρότερο ποσό του πρώτου δανείου, αν και το δεύτερο είχε συναφθεί σε υπερδιπλάσια ονομαστική αξία. Πως έγινε αυτή η ταχυδακτυλουργία; Η ιστορία του «πετσοκόμματος» είναι μεγάλη και γλαφυρή, αλλά αληθινή.[6]

 

Με το οξύμωρο της πώλησης της δεύτερης φρεγάτας για να χρηματοδοτηθεί η πρώτη, η επαναστατική διοίκηση εγκαινίασε το Ponzi σχήμα στη χρηματοοικονομία, πριν γεννηθεί ο Ponzi και επήλθε η πρώτη χρεοκοπία το 1827, πριν ακόμα δημιουργεί επίσημα το Ελληνικό κράτος. Μέσα σ’ αυτή τη φούρια ο Ιωάννης Καποδίστριας απεύθυνε έγκλιση στις «αυλές» αναζητώντας την εκ νέου δανειοδότηση, αλλά η απάντηση ήταν αρνητική και η χώρα βρέθηκε σε δεινή θέση.

Εντούτοις, παρ’ όλη τη χαώδη κατάσταση που είχε να αντιμετωπίσει ο Καποδίστριας με την άφιξή του το 1828, είναι εντυπωσιακό ότι ο Κυβερνήτης αμέσως ασχολήθηκε με το θέμα της ανόρθωσης της ρημαγμένης οικονομίας και της κοπής εθνικού νομίσματος. Κατανόησε ότι για να μπει μια τάξη στην οικονομία, έπρεπε να αντικατασταθούν τα τουρκικά γρόσια ως μέσω συναλλαγών και ιδίως αισθάνθηκε πως το εθνικό νόμισμα είναι συνυφασμένο με την εθνική κυριαρχία και αξιοπρέπεια, πυλώνες που εκφράζουν την ανεξάρτητη υπόσταση του ελληνικού κράτους. Γνώριζε ότι το εθνικό νόμισμα αποτελούσε το κλειδί της σύστασης ενός ανεξάρτητου κράτους και οι αναμνήσεις ήταν ακόμη νωπές από τη πτώχευση της ελληνικής διοίκησης. Τώρα ο ίδιος έφερε και το βάρος της εξυπηρέτησης των «ληστρικών» δανείων της Επανάστασης.

Χρήματα στο δημόσιο ταμείο δεν υπήρχαν. Έτσι, στις 2 Απριλίου 1828, με έγγραφό του ο Καποδίστριας προς το «Πανελλήνιον» ζήτησε να μελετηθεί το θέμα και να υποβληθεί σχετικό σχέδιο:

«Η κυβέρνηση, χωρίς να αμφιβάλει για τη χρηματική βοήθεια που θα δοθεί στην Ελλάδα από τη μεγαλοψυχία των συμμαχικών αυλών και οφείλοντας να τη διαχειριστεί με τον πιο επωφελή τρόπο για τις δημόσιες ανάγκες, θεωρεί από όλες τις ανάγκες πιο σημαντική και επείγουσα την ανάγκη για εθνικό νόμισμα… Είναι λοιπόν καλύτερο να αποφασίσουμε δίχως αναβολή γι αυτό και να φροντίσουμε για την ίδρυση νομισματοκοπείου… Ζητώ, λοιπόν, από το Πανελλήνιο να εκπονήσει σχέδιο μαζί με το σκεπτικό που θα το συνοδεύει».[7]

 

Το «Πανελλήνιον» υπέβαλε το σχέδιο ψηφίσματος, η εγκατάσταση του Νομισματοκοπείου έγινε στην Αίγινα και το πρώτο νόμισμα της σύγχρονης Ελλάδας, ο αργυρός « φοίνικας» κόπηκε στις 27 Ιουνίου 1829. Αξίζει να σημειωθεί η ιδιαίτερη σύμπτωση που το συνόδευε, ότι κόπηκε στην Αίγινα, όπου τον 7ο αιώνα π.Χ. είχαν κοπεί τα πρώτα Ελληνικά νομίσματα της αρχαιότητας, οι «χελώνες».

Στις 20 Ιουλίου 1829, οι πρώτοι φοίνικες μοιράστηκαν στα μέλη της Εθνοσυνελεύσεως, και ήταν εμφανής η συγκίνηση των μελών στη θέα και στην αφή του εθνικού νομίσματος, που έδινε την αίσθηση πως η Ελλάδα ήταν πλέον ένα ανεξάρτητο κράτος. Ιδού, πως ο Καποδίστριας στην επιστολή προς την Δ’ Εθνοσυνέλευση αιτιολόγησε την αναγκαιότητα εθνικού νομίσματος.[8]

Την ανάγκην ταύτην υπαγορεύουσιν η τιμή του Έθνους, το συμφέρον του Εθνικού Ταμείου και η ευκολία των συναλλαγμάτων, θεωρούμενη μάλιστα κατά τον ελάχιστον όρον της τιμής του νομίσματος, από την οποίαν εξαρτάται η κατά μέρος των πολιτών κατά πολύ λυσιτελής οικονομία. … Είμαστε προηγουμένως βέβαιοι ότι θέλετε αισθανθή επίσης, ως και ημείς, την ανάγκην της κατασκευής Εθνικών νομισμάτων, και θέλετε προΐδει και τα εξ αυτών προσγενησομένας ουσιώδεις και μεγάλας ωφελείας εις την Επικράτειαν.

Οι αργυροί φοίνικες (κόπηκαν συνολικά 11.798) [9] και όλα τα νομίσματα που κυκλοφόρησαν ως εθνικό νόμισμα του ελληνικού κράτους, σταμάτησε η κοπή τους μετά την άφιξη του Όθωνα και το Νομισματοκοπείο της Αίγινας έκλεισε με διάταγμα της 1ης Φεβρουαρίου 1833. Είναι εμφανές ότι οι Βαυαροί δεν είχαν καμία διάθεση να τιμήσουν τη μνήμη του Καποδίστρια, αλλά αντίθετα προσπάθησαν να εξαφανίσουν ότι είχε σχέση με την πολύπλευρη διακυβέρνηση και τη χρηστή διοίκηση του εξαίρετου αυτού πολιτικού άνδρα, ενός πραγματικού ευεργέτη της πατρίδος, που διακρίνονταν για τη σεμνότητα του ήθους, την αφιλοκέρδεια και τον ακέραιο χαρακτήρα.

Η νομισματική ιστορία της περιόδου του Καποδίστρια περιλαμβάνει και τις προσπάθειες της έκδοσης χαρτονομίσματος μέσω της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας για τις επείγουσες πληρωμές του κράτους. Τόσο οξύ ήταν το ταμειακό πρόβλημα, που ο ίδιος ο Καποδίστριας έβαζε χρήματα από τον προσωπικό του λογαριασμό για κάλυψη των δαπανών. Εν μέσω δυσπραγίας, τον Ιούνιο 1830 ο Κυβερνήτης αποφάσισε να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες του προϋπολογισμού με την έκδοση χαρτονομίσματος, αιτιολογώντας την έκτατη πράξη ως εξής:

«Χρεωστούντες να εξεύρωμεν τον τρόπον να θεραπεύσωμεν την ανάγκην ταύτην (την ταμειακή), χωρίς να επιφορτίσωμεν με νέους φόρους την γεωργίαν και το εμπόριον, τα οποία οφείλομεν να αναζωογονήσωμεν, ως παθόντα εκ της παρελθούσης ανωμαλίας∙ θεωρούντες την ανάγκην του να μεταχειρισθώμεν εις την περίστασιν ταύτην και προς θεραπείαν των εκ της ελλείψεως αποτελεσμάτων το εις τα άλλα έθνη παραδεδεγμένον χαρτονόμισμα και συνάμα να ασφαλίσωμεν την υπόληψιν αυτού».[10]

 

Από την ανωτέρω δήλωση του Καποδίστρια προκύπτει ότι ο Κυβερνήτης προσπάθησε με το ψήφισμα του Ιουνίου 1831, να εισαγάγει το «χαρτονόμισμα» και όχι το «τραπεζογραμμάτιο» για να θεραπεύσει τις ταμειακές ανάγκες της κυβέρνησης. Κι αυτό, διότι μόνο το χαρτονόμισμα που εκδίδεται απ’ ευθείας από το κράτος, δεν επιφορτίζει με νέους φόρους τη γεωργία και το εμπόριο και εν γένει την οικονομική δραστηριότητα, αλλά την αναζωογονεί. Αντιθέτως, το τραπεζογραμμάτιο εκδίδεται από τις τράπεζες και η ύπαρξή του σε κυκλοφορία οφείλεται σε δάνεια με επιβάρυνση τόκων, οι οποίοι εξ ανάγκης πρέπει να καλυφτούν με νέους φόρους. Γι αυτό, η κατάσταση είναι φοβερή όταν οι κυβερνήσεις στην προσπάθεια να αυξήσουν τον εθνικό πλούτο, πρέπει να χρεωθούν και να υποστούν τοκογλυφικές επιβαρύνσεις. Κι αυτή η πρακτική μετατράπηκε σε φρίκη στη σημερινή εποχή, με την υφαρπαγή των αποθεματικών των ταμείων για πληρωμές τόκων και χρεολυσίων, για να παραμείνει η χώρα πάση θυσία στη ζώνη του ευρώ! [11]

 

Όπως βλέπουμε, σε μία μακρινότερη εποχή, ο πρώτος Κυβερνήτης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους αντιμετώπιζε το ίδιο πρόβλημα: της έλλειψης ταμιακών διαθεσίμων για την πληρωμή των κρατικών δαπανών και τη χρηματοδότηση της οικονομικής δραστηριότητας. Έτσι, σε αρμονία με το γνωμικό «πενία τέχνας κατεργάζεται» έγινε η σύλληψη της ιδέας της δημιουργίας του «χαρτονομίσματος», που επρόκειτο να κυκλοφορήσει για λογαριασμό του κράτους και όχι για λογαριασμό της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας.[12] Η Τράπεζα όμως ήταν ιδιωτική στη μετοχική της βάση και απαιτείτο η συνδρομή ξένων κεφαλαίων για να ανδρωθεί. Το κράτος με άδεια τα ταμεία αδυνατούσε να συνεισφέρει και για να αντληθούν κεφάλαια, οι μέτοχοι ως δέλεαρ ελάμβαναν 8% σε ετήσια βάση επί των χρημάτων που τοποθετούσαν και είχαν το δικαίωμα να αποσύρουν τα κεφάλαια τους, μετά την πάροδο ενός έτους. Ως συνέπεια, αντιμετώπισε προβλήματα ανάπτυξης των τραπεζικών εργασιών της, αλλά στο σύντομο βίο της (έκλεισε το 1834 με απόφαση της Αντιβασιλείας) συνείσφερε στην ανασύσταση του τόπου.

Το βαρυσήμαντο ερώτημα είναι γιατί μετά την αρχική επιτυχία της άντλησης κεφαλαίων για την ενδυνάμωση του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας – μετά την Δ’ Εθνοσυνέλευση στο Άργος – η εισροή κεφαλαίων καθηλώθηκε και τα πρώτα κρούσματα απόσυρσης εμφανίσθηκαν; Η Τράπεζα συστάθηκε ως οιονεί Κρατική Τράπεζα (Banque d’ Etat) με την προσδοκία ότι κεφάλαια θα εισέρρεαν από πατριωτισμό στο κενό δημόσιο ταμείο για να ανακουφιστούν επείγουσες και πολλές ανάγκες του ερειπωμένου τόπου. Και τι άλλο, εκτός του πατριωτισμού, διερωτάται ο Ιωάννης Βαλαωρίτης, θα μπορούσε να προτρέψει τα κεφάλαια κατά την τρικυμιώδη εκείνη εποχή για να συμμετέχουν στην ίδρυση αυτού του είδους Τράπεζας;[13]

 

Τη φιλοπατρία επικαλέστηκε και ο Κυβερνήτης παροτρύνοντας τους ευκατάστατους Έλληνες για καταθέσεις προς την Τράπεζα αναθέτοντας τη διεύθυνση στον Πρόβουλο του επί της οικονομίας τμήματος του Πανελληνίου. Αν και οι οικονομικές περιστάσεις ήταν μίζερες, ο φιλελληνισμός των ξένων και ο πατριωτισμός των Ελλήνων υπερτερούσαν αυτές τις δυσχέρειες. Μάλιστα, πρώτος ο Κυβερνήτης και οι περί αυτού οικείοι έδωσαν το παράδειγμα με τη συνδρομή τους στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας. Επίσης, συμμετείχαν και ο βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος, ο τραπεζίτης Εϋνάρδος και άλλοι φιλέλληνες, ακόμη και ονόματα στρατηγών, όπως ο Κολοκοτρώνης και συμπλήρωναν το κατάλογο των μετόχων ευπατρίδες Έλληνες, άλλοι από το περίσσευμα και άλλοι από το υστέρημά τους.[14] Τα κατατεθέντα κεφάλαια ανήλθαν σε 2.034.660 τουρκικά γρόσια σύμφωνα με την κατάσταση που υπέβαλε ο Καποδίστριας στην Δ’ Εθνοσυνέλευση, η οποία επικύρωσε το ψήφισμα θέσπισης της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας.[15]

 

Πως λοιπόν πήγαν τόσο στραβά οι εργασίες της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας με τόσα τρανταχτά ονόματα, επιφανείς πολιτικούς και τραπεζίτες και έμπειρους διαχειριστές, έτσι ώστε στα μέσα του 1830, οι εναπομείναντες μέτοχοι τραβούσαν άρον άρον τα κεφαλαία τους; Μήπως ισχύει η κοινότοπος επεξήγηση των εγχειριδίων «της αποτυχίας της να εμπνεύσει την αναγκαία εμπιστοσύνη γιατί το κράτος απορροφούσε όλα της τα κεφάλαια σε μη παραγωγικούς σκοπούς;» ’Η μήπως όταν πρόκειται περί χρημάτων ο θερμότερος και ο αγνότερος πατριωτισμός δεν δύναται να εκπληρώσει το μοχλό της εμπιστοσύνης με τον οποίο και μόνο μετακινούνται και έλκονται τα μεγάλα κεφάλαια, που θρυμματίστηκε με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830;

 

Είναι αξιοσημείωτο ότι μετά τριάντα χρόνια το όραμα του Καποδίστρια το ακολούθησε ο Abraham Lincoln το 1861,ως Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Ο Lincoln εξέδωσε τα Greenbacks, τα χαρτονομίσματα των Ηνωμένων Πολιτειών, απευθείας από το κράτος για να χρηματοδοτήσει χωρίς δάνεια τις αυξημένες δημόσιες δαπάνες και τον στρατό και οδήγησε τη χώρα του επιτυχώς διαμέσου της μεγαλύτερης συνταγματικής, στρατιωτικής και ηθικής κρίσης στην ιστορία της. Η στάση του υπέρ της έκδοσης του εθνικού νομίσματος υπήρξε απαράμιλλος και την υπογραμμίζει το εδάφιο που ακολουθεί:

« Το προνόμιο της δημιουργίας και της έκδοσης του χρήματος δεν είναι μόνο το υπέρτατο δικαίωμα της κυβέρνησης, αλλά αποτελεί και τη μεγαλύτερη δημιουργική της ευκαιρία και οι φορολογούμενοι θα εξοικονομήσουν τεράστια ποσά από τόκους, προεξοφλήσεις οφειλών και επιβαρύνσεις συναλλαγών. Το χρήμα θα σταματήσει πλέον να είναι ο άρχοντας και θα γίνει ο υπηρέτης της ανθρωπότητας. Η Δημοκρατία θα υψωθεί υπεράνω του χρήματος». 

Η μοίρα όμως επιφύλασσε άλλη τύχη για τις μεγάλες πολιτικές προσωπικότητες του Καποδίστρια και του Lincoln.

Η τυραννία της αποπληρωμής του χρέους έφτασε στο απόγειό της, με τη σύσταση του Βασιλείου της Ελλάδος και το όνειρο για μια Δημοκρατική Ελλάδα το διαδέχεται η Μοναρχία. Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου της 3ης Φεβρουαρίου 1830, που υπογράφτηκε από τις τρείς εγγυήτριες δυνάμεις (Αγγλία – Γαλλία- Ρωσία), Άρχων Ηγεμών της Ελλάδος ορίζεται ο 16χρόνος Πρίγκιπας της Βαυαρίας, ‘Οθων- Φρειδερίκος- Λουδοβίκος. Με πλήρες όνομα, Όττο Φρίντριχ Λούντβιχ φον Βίττελσμπαχ, ο βασιλιάς «άνευ της βουλήσεως του ελληνικού λαού» έρχεται, συνοδευόμενος από πολυμελή βαυαρικό στρατό και τριμελή Αντιβασιλεία Βαυαρών.

Την έλευση του Όθωνα στην Ελλάδα στις 25 Ιανουαρίου 1833, την συνοδεύει δάνειο 60 εκατ. φράγκων, που συνήφθη από τις εγγυήτριες δυνάμεις και τη Βαυαρία στο όνομα του «ανεξάρτητου» Βασιλείου της Ελλάδος. Δέον να επισημανθεί ότι οι προστάτιδες δυνάμεις ενώ αρνήθηκαν επίμονα κάθε δανειακή διευκόλυνση στον Κυβερνήτη της Ελληνικής Πολιτείας Ιωάννη Καποδίστρια, τώραγενναιόδωρα χορηγούν 60.000.000 ff [16] για την εγκαθίδρυση της Βασιλικής Μοναρχίας, που κατοχύρωνε την εξάρτηση και τη διασφάλιση της αποπληρωμής των δανείων.

Η Αντιβασιλεία είχε επίσης αναλάβει και το βάρος της εξυπηρέτησης των «ληστρικών» δανείων του επαναστατικού αγώνα. Πόροι για την αποπληρωμή των δανείων δεν υπήρχαν αφού τα όσα ποσά εκταμιεύτηκαν δεν αξιοποιήθηκαν για επενδύσεις υποδομής της κατεστραμμένης ελληνικής οικονομίας. Ένα μεγάλο μέρος κατασπαταλήθηκε από την Αντιβασιλεία σε μισθούς και οδοιπορικά της Αντιβασιλείας, για τη μισθοδοσία και τη μεταφορά του βαυαρικού στρατού, σε πολιτικά ρουσφέτια και στα λούσα του παλατιού. Ένα άλλο, σε αποζημιώσεις στην Τουρκία για την εξαγορά ελληνικών περιοχών, ενώ οι τόκοι που απαιτείτο να καταβάλλονται στους δανειστές ανέρχονταν στο ήμισυ σχεδόν των εσόδων του κράτους ετησίως. Ως αποτέλεσμα, επεβλήθησαν σκληρά μέτρα λιτότητας προκαλώντας μεγάλη δυσαρέσκεια στο λαό.[17]

 

Τα μέτρα όμως δεν απέδωσαν σε μια ήδη αδύναμη οικονομία και το καλοκαίρι του 1843 η κυβέρνηση ενημερώνει τους δανειστές ότι αδυνατεί να πληρώσει τη δόση του χρέους και ζητά νέο δάνειο. Οι εγγυήτριες δυνάμεις αρνούνται, εκτός και εάν δεχθεί να υπογραφεί Μνημόνιο. Έτσι γεννήθηκε η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, η οποία οδήγησε στην παραχώρηση Συντάγματος και θεωρητικά άλλαξε το πολιτειακό σκηνικό από τη μοναρχία στη βασιλευόμενη δημοκρατία. Ακολούθως, η χώρα κήρυξε στάση πληρωμών προς τους δανειστές της, διότι ήταν αδύνατον να εκπληρωθεί το «απίθανο συμβόλαιο» παρά τα μέτρα λιτότητας. Έτσι, επέρχεται η 2η χρεοκοπία και η χώρα βρέθηκε πολύ φτωχότερη από την ημέρα που σύναψε το δάνειο, αφού το χρέος είχε ανέλθει λόγω του ανατοκισμού των τόκων στα 90 εκατ.ff από 60 εκατ. ff και τα μέτρα οδήγησαν σε μακροχρόνια ύφεση και στην εξαθλίωση μεγάλου μέρους της κοινωνίας.

Ο αναγνώστης εύκολα θα διαπιστώσει την εστία του προβλήματος του παρελθόντος και του παρόντος του ελληνικού οικονομικού φαινομένου: τη συνεχή εξάρτηση της Ελλάδος – ευθύς αμέσως μετά τον επαναστατικό αγώνα- και εν συνεχεία ως «ανεξάρτητο» κράτος, μέχρι και σήμερα από ληστρικά δάνεια αλλότριων δυνάμεων υπό μορφή σωτηρίας. Όμως, τα συμβόλαια δανείων είναι απίθανο να εκπληρωθούν σε ένα νομισματικό σύστημα που το χρήμα γεννιέται από το χρέος και αυξάνεται με τον ανατοκισμό του τόκου. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα οικονομικά προβλήματα είναι κυκλικά και επαναλαμβανόμενα, διότι η ανθρώπινη φύση δεν αλλάζει. Γι αυτό, το σκηνικό των συνθηκών χρεοκοπίας της Ελλάδος είναι πανομοιότυπο.

Η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα δεν ευδοκίμησε λόγω της ουσιαστικής καθαίρεσης από την εξουσία του Καποδίστρια με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου, το οποίο όριζε Άρχοντα Ηγεμόνα της Ελλάδος τον Όθωνα. Έτσι επήλθε η αλλαγή του Πολιτεύματος, χωρίς τη βούληση του ελληνικού λαού, από Ελληνική Πολιτεία σε Βασιλική Μοναρχία – σε αρμονία με τα δεσποτικά καθεστώτα της Ευρώπης. Επιπροσθέτως, ο Καποδίστριας έπρεπε να καθαιρεθεί από την εξουσία, διότι παρέκαμψε την έκδοση του χρήματος μέσω δανεισμού και αυτό υπονόμευε το Αγγλοσαξονικό μοντέλο που έχει ως υπόβαθρο τις ιδεολογικές αρχές του φιλελευθερισμού. Αρχές, οι οποίες εκθειάζουν τη θεωρία του ατομικού συμφέροντος όπως τις διατύπωσε ο Adam Smith στον Πλούτο των Εθνών, που έρχονται σε μετωπική σύγκρουση με τις αρχές του κοινωνικού συμφέροντος που πρέσβευε η πολιτική του ευπατρίδη Καποδίστρια. Η πολιτική του απελευθέρωνε την Ελλάδα από τα δεσμά της υποτέλειας και της εξάρτησης της ανασυγκρότησης της χώρας και ανάπτυξης της ρημαγμένης οικονομίας με χρηματοδότηση από εξωτερικό δανεισμό.

Από μια άλλη οπτική γωνία, η ρηξικέλευθος νομισματική πολιτική του Καποδίστρια στην ουσία ξήλωνε τον ακρογωνιαίο λίθο του μοντέλου, την ξακουστή Τράπεζα της Αγγλίας. Η φημισμένη Κεντρική Τράπεζα, που ευκρινώς αναφέρει στο καταστατικό της ότι «επωφελείται του τόκου σε όλα τα χρήματα που δημιουργεί από το τίποτε» μέσω δανεισμού, με βάση το σύστημα των κλασματικών αποθεματικών. Έτσι το νομισματικό σύστημα που οραματίσθηκε ο Καποδίστριας με το φοίνικα να έχει στη μια όψη την Ελληνική Πολιτεία και από την άλλη το όνομα του Κυβερνήτη με ημερομηνία 1828, για να θυμίζει την αναγέννηση του Έθνους, ήταν ανάθεμα για τις μεγάλες δυνάμεις. Το «πουλάκι» είχε βγει από το κλουβί, είχε απελευθερωθεί, με το χαρτονόμισμα που το εξέδιδε απ’ ευθείας το ίδιο το κράτος, ελεύθερο από χρέος, χωρίς την υποχρέωση επιστροφής κεφαλαίου και τόκου σε τραπεζίτες. Τα τραπέζια είχαν αναποδογυρίσει και οι δανειστές δεν είχαν, όχι μόνο μέρος για να φάνε, αλλά και καρέκλες για να κάτσουν.

Η ηγεμονική θέση της Αγγλίας στην εποχή του Καποδίστρια έχει αντικατασταθεί στη σημερινή εποχή από την ηγεμονία της Γερμανίας στην Ευρωζώνη, όπου η Ελλάδα πνιγμένη στα χρέη έχει μετατραπεί σε κλοτσοσκούφι των διεθνών δανειστών για άλλη μια φορά. Η χώρα μας βρίσκεται στη δύνη μιας νέας de jure χρεοκοπίας, γιατί η πολιτική ηγεσία δεν έχει διδαχθεί από την ιστορία. Το σύστημα της δημιουργίας του Χρήματος από το Χρέος διατηρήθηκε και η φύση του λαού παρέμεινε αμετάβλητη, εθισμένη στα δάνεια και στις δόσεις, με τη φράση «να πάρουμε τη δόση» στα χείλη του καθενός και μετά «έχει ο Θεός» κάπως «θα τα βολέψουμε». Το βόλεμα ιστορικώς σήμαινε νέα δάνεια. Μ’ αυτή τη συμπεριφορά και τρόπο σκέψης η Ελλάδα βάδιζε από χρεοκοπία σε χρεοκοπία με το αλησμόνητο του Τρικούπη «Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν!» Όμως, συνεχίζουμε εις μάτην διότι το «απίθανο συμβόλαιο» είναι αδύνατον να εκπληρωθεί.

*Ο κ. Σπύρος Λαβδιώτης είναι οικονομολόγος, πρώην διοικητής της Τράπεζας Καναδά

Παραπομπές

 

1. Η επεξήγηση της δημιουργίας του σύγχρονου Χρήματος από το Χρέος, δίδεται στο δοκίμιο « Το Παιχνίδι Προπετάσματος Καπνού και Καθρεπτών», 8 Μαΐου 2015, https://spiros26.wordpress.com

2. Αριστοτέλης, Πολιτικά Α’, 1258, β5.

3. Τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης ο ένοπλος απελευθερωτικός αγώνας συντηρούνταν από τα ελάχιστα έσοδα του κράτους. Φόροι δεν υπήρχαν, πλην της έκτατης φορολογίας του κλήρου και μονών, που επέφερε μηδαμινές εισπράξεις. Τα έσοδα προέρχονταν κυρίως από τις συνεισφορές των φιλοπάτριδων και φιλελλήνων, τελωνιακούς δασμούς και από τη «λαφυραγωγία» των απελευθερωμένων περιοχών. Επίσης, έσοδα προέκυπταν από λύτρα, μέσω της εξαγοράς αιχμαλωτισθέντων ευπόρων Τούρκων και των χαρεμιών τους. Πρέπει όμως να ειπωθεί ότι σημαντικά έσοδα θα μπορούσαν να προέλθουν από τα λάφυρα που άφηναν οι Τούρκοι πίσω τους, ιδίως από τις πειρατείες, αλλά θησαύριζαν κατεξοχήν οι καραβοκύρηδες των νησιών, διότι δεν υπήρχε ένα κοινό ταμείο για τον αγώνα, αλλά «λαφυραγωγούνταν» από τους αγωνιστές. Στις αρχές του 1823 η κατάσταση ήταν τόσο απελπιστική ούτως ώστε οι εθνικές ομολογίες που εκδόθηκαν, συναλλάσσονταν στο 15% – 17% της ονομαστικής τους αξίας.

4. Το πρώτο δάνειο που συνομολογήθηκε τον Φεβρουάριο του 1824 στο Λονδίνο ονομαστικής αξίας 800.000 £ είχε επιτόκιο 5%, προμήθεια 3%, ασφάλιστρα 1.5% και περίοδο αποπληρωμής 36 χρόνια. Το τελικό ποσό που έφθασε στην επαναστατική διοίκηση ήταν μόλις 308.000 λίρες! Το δάνειο είχε οριστεί στο 59% του ονομαστικού (472.000 £) και παρακρατήθηκαν 80.000 λίρες ως προκαταβολή τόκων δύο ετών, 16.000 £ για χρεολύσια και 2000 £ για προμήθεια. Τα υπόλοιπα σπαταλήθηκαν από τους διαπραγματευτές! Το δεύτερο δάνειο ανήρχετο στα 2.000.000 £ και η σύναψη έγινε στο Λονδίνο ( 25-1- 1825). Το καθαρό ποσό περιορίστηκε στις 816.000 £, αφού είχε οριστεί στο 55% του ονομαστικού, δηλαδή στις 1.100.000 £ και παρακρατήθηκαν 284.000 £ για προκαταβολή τόκων δύο ετών, χρεολύσια και προμήθεια. Τελικά, στη διοίκηση της επανάστασης έφθασε μόνο το ποσό των 232.000 £!!! Πηγή: Α. Ανδρεάδης (1939), Έργα ΙΙ Μελέται επί της Συγχρόνου Ελληνικής Δημόσιας Οικονομίας, σελ. 306, Αθήνα.

5. Κατά τον Γ. Ρωμαίο, Η Ελλάδα των Δανείων και των Χρεοκοπιών (2012), το ποσό εκτιμάται στις 298.000 £.

6. Συνοπτικά, από το 2ο δάνειο διατέθηκαν 212.000 £ για την αναχρηματοδότηση του πρώτου δανείου, 284.000 £ παρακρατήθηκαν για τόκους δύο ετών, χρεολύσια και προμήθεια, 77.000 £ για την αγορά όπλων και πυροβόλων, 160.000 £ για την παραγγελία 6 ατμοκίνητων πλοίων από τα οποία μόνο 3 έφθασαν στην Ελλάδα [ο «Ερμής», το «Καρτερία» και η «Επιχείρηση»] και 155.000 £ για τη ναυπήγηση δύο φρεγατών, εκ των οποίων μόνο η «Ελλάς» έφθασε στην Ελλάδα, η δεύτερη πωλήθηκε για να χρηματοδοτηθεί η πρώτη. Το υπόλοιπο ξοδεύτηκε σε μισθούς.

7. Επιστολή Ιωάννη Καποδίστρια προς το Πανελλήνιο, Αίγινα, 2 Απριλίου 1828, ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ, Ιωάννης Καποδίστριας, Μέρος Β’, σελ.18, National Geographic, Αθήνα 2013.

8. Τζαμάλης Αναστάσιος, Τα νομίσματα της Νεώτερης Ελλάδας (1828-1979), σελ. 110, Αθήνα 1980.

9. Οι Φοίνικες του Καποδίστρια: το πρώτο νόμισμα του νεώτερου ελληνικού κράτους, Λύκειο Βαρβακείου, 2013

10. Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος έτους 1831, Ψήφισμα ΚΖ’/17 Ιουνίου 1831.

11. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε πρόσφατο δελτίο ( Greece: Transactions with the Fund, until March 31 2015) γνωστοποιεί ότι η Ελλάδα πλήρωσε σε τόκους και επιβαρύνσεις 2.646 δις SDRs σε συνολικό κεφάλαιο δανεισμού ύψους 27.766 δις SDRs, ήτοι με επιβάρυνση τόκου 9.53% , από τον Μάιο του 2010 έως την 31η Μαρτίου 2015!

12. Η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα ιδρύθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1828 στην Αίγινα, με τη βοήθεια του Ελβετού φιλέλληνα τραπεζίτη Εϋνάρδου, φίλου του Καποδίστρια. Ό κύριος ‘μοχλός’ ήταν ο Γ. Σταύρος (πρώην ταμίας του Εκτελεστικού και σύμβουλος του Κυβερνήτη). Ήταν το πρώτο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα του νεοελληνικού κράτους και ασκούσε αρμοδιότητες του υπουργείου οικονομικών, παράλληλα με τις τραπεζικές εργασίες. Είχε την ευθύνη της έκδοσης χαρτονομίσματος και εκτύπωσε χαρτονομίσματα των 5,10,50, και 100 φοινίκων συνολικής αξίας 500.000 (από 3.000.000). Το Δημόσιο Ταμείο όφειλε να καταβάλει τις πληρωμές προς τους δικαιούχους, κατά το 1/3 σε χαρτονομίσματα και κατά 2/3 σε νομίσματα. Η συνεισφορά της υπήρξε σημαντική στην ανασύσταση του στρατού και στόλου, οργάνωση της διοίκησης και ενίσχυσε τη γεωργία με τη χρηματοδότηση γεωπονικών έργων.

13. Ιωάννης Βαλαωρίτης, Ιστορία της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος (1842-1902), σελ. 2, Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

14. Νύση Μεταχά Μεσσηνέζη, Γεώργιος Σταύρος και Εθνική Τράπεζα, σελ. 112, Αθήνα 1956.

15. Η Δ’ Εθνοσυνέλευση έγινε στο Άργος από τις 11 Ιουλίου έως τις 6 Αυγούστου 1829 και συμμετείχαν 236 πληρεξούσιοι από όλη την Ελλάδα, για πρώτη φορά εκλεγμένοι από άμεση ψηφοφορία στις εκλογές του 1829. Σ’ αυτή εγκρίθηκε η πολιτική του Καποδίστρια και συστάθηκε Γερουσία με 27 γερουσιαστές σε αντικατάσταση του συμβουλευτικού σώματος του Πανελληνίου, που είχε ιδρυθεί με την άφιξη του Κυβερνήτη το 1828. Ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις σχετικά με τη λειτουργία του κράτους που περιγράφηκαν σε 13 ψηφίσματα. Ενδεικτικά αναφέρονται, η έκδοση του εθνικού νομίσματος, του φοίνικα, η θέσπιση της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας, η απαγόρευση εξαγωγής αρχαιοτήτων από την Ελλάδα και νόμος για την εκδίκαση υποθέσεων στα δικαστήρια.

16. Το δάνειο των 60.000.000 γαλλικών φράγκων του Όθωνα (1833) ορίστηκε στο 95% του ονοματικού (57 εκατ. ff) και θα καταβάλλονταν σε τρείς δόσεις. Ωστόσο, η 3 η δόση των 20.000.000 ff ουδέποτε καταβλήθηκε στην Ελλάδα, αλλά παρακρατήθηκε από τους πιστωτές για την εξυπηρέτηση του δανείου. Από τις υπόλοιπες δύο δόσεις (40 εκατ. ff) που θα εκταμιεύονταν σύμφωνα με τις ανάγκες του Βασιλείου, τα 35 εκατ. ff, αντί να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση της χώρας, τα χρήματα σπαταλήθηκαν από την Αντιβασιλεία και σε έξοδα του Βαυαρικού στρατού και, σε αποζημιώσεις στην Τουρκία για την εξαγορά των περιοχών της Αττικής, Εύβοιας και Φθιώτιδας.

17. Τα μέτρα λιτότητας περιελάμβαναν,

α) απόλυση του 1/3 των δημοσίων υπαλλήλων,

β) μείωση 20% των μισθών όσων παρέμειναν,

γ) παύση πληρωμής των συντάξεων, (εκείνη την εποχή συντάξεις δεν δίνονταν στο σύνολο του πληθυσμού, αλλά σε ορισμένες κατηγορίες),

δ) κατάργηση όλων των υγειονομικών υπηρεσιών του κράτους,

ε) κατάργηση όλων των διπλωματικών αποστολών στο εξωτερικό,

ζ) απόλυση όλων των μηχανικών του δημοσίου και παύση των δημόσιων έργων,

η) μείωση 60% των στρατιωτικών δαπανών που περιλάμβανε και μείωση του αριθμού και του μισθού και αντί για μισθό οι αξιωματικοί έπαιρναν χωράφια.

θ) αύξηση των φόρων και δασμών,

ι) επιβολή προκαταβολής στο φόρο εισοδήματος και της «δεκάτης», που ήταν ο φόρος της αγροτικής παραγωγής, και

ια) νομιμοποίηση όλων των αυθαιρέτων κτισμάτων και καταπατημένων γαιών με την πληρωμή προστίμου.

Πηγή:http://pylitonfilon.blogspot.gr/2015/05/blog-post_21.html

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΜΕ ΚΑΙ ΚΑΝΑ… “ΣΧΗΜΑ ΛΟΓΟΥ” ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΝΑ Η ΩΡΑ

Του ΝΙΚΟΥ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ*

Αυτά έλεγαν ο κ.Τσίπας και ο ΣΥΡΙΖΑ πριν από τις εκλογές. Ότι θα καταργούσαν σε ένα νόμο και με ένα άρθρο τα Μνημόνια. Ότι θα επανέφεραν σε ένα άρθρο και με ένα νόμο τους μισθούς και τις συντάξεις. Ότι πρώτα θα καταργούσαν τα Μνημόνια και ότι αφού θα τα καταργούσαν, από εκεί και πέρα – με καταργημένα τα Μνημόνια – θα άρχιζαν τις διαπραγματεύσεις τους με τους «εταίρους».

Αλλά αυτό που τώρα ακούμε είναι… λιγουλάκι διαφορετικό. Αυτό που ακούσαμε από την κυρία Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι ότι εκείνη η (επαναλαμβανόμενη) δέσμευση, για κατάργηση σε ένα νόμο και με ένα άρθρο των Μνημονίων, δεν ήταν στην πραγματικότητα παρά ένα… «σχήμα λόγου».

Βάσει αυτής της νέας προσέγγισης, θα πρέπει να υποθέσουμε ότι μάλλον υπήρξαν και μερικά ακόμα «σχήματα λόγου». Για παράδειγμα:

• Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ – «σχήμα λόγου»…
  

• Αύξηση του κατώτερου μισθού στα 751 ευρώ – «σχήμα λόγου»…
  
• Ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων – «σχήμα λόγου»…
  
• Κατάργηση της έκτακτης εισφοράς (δήθεν) αλληλεγγύης – «σχήμα λόγου»…
  
• Κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα Ταμεία – «σχήμα λόγου»…
  

Μετά από τόσα «σχήματα λόγου», αναρωτιόμαστε: Μήπως κι αυτός ο «έντιμος συμβιβασμός» είναι επίσης ένα «σχήμα λόγου»; Και αν ναι, τότε τι να κρύβεται πίσω από αυτό το τόσο διαδεδομένο «σχήμα λόγου» που δεσπόζει εσχάτως στις δημόσιες τοποθετήσεις όλων ανεξαιρέτως των κυβερνητικών στελεχών;

Θέσαμε το θέμα την Κυριακή και από την «Real News». Ακούγοντας, δε, τα κυβερνητικά στελέχη να περιγράφουν με όλο και πιο γλαφυρό τρόπο το πόσο κοντά βρίσκονται σε συμφωνία με τους «εταίρους» τους, μια συμφωνία που την περιγράφουν ως «έντιμο συμβιβασμό», θεωρούμε επιβεβλημένο να επανέλθουμε και από το «enikos.gr»:

«Έντιμος συμβιβασμός», λοιπόν. Αλλά τι πάει να πει «έντιμος συμβιβασμός»; Αυτός ο «έντιμος συμβιβασμός» περιλαμβάνει, άραγε, την έξοδο από τα Μνημόνια; Ναι ή όχι;  Περιλαμβάνει, δηλαδή, το αίτημα επιβίωσης της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού και την αδιαμφισβήτητη εντολή που έλαβε η κυβέρνηση στις εκλογές;

Το αμέσως επόμενο ερώτημα που τίθεται είναι: Και τι σημαίνει τελικά «έξοδος από τα Μνημόνια»; Κατ’ αρχάς θα πρέπει να συμφωνήσουμε: «Έξοδος από τα Μνημόνια» δεν σημαίνει λόγια. Σημαίνει έργα.

Σίγουρα δεν σημαίνει διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης στο όνομα του «μη χειρότερα». Και πολύ περισσότερο δεν σημαίνει την εμφάνιση της (τάχα μου… «ήπιας) χειροτέρευσης σαν «καλυτέρευση»!

Η «έξοδος από τα Μνημόνια» για να μην αποτελεί «σχήμα λόγου» αλλά λόγω και έργω πολιτική συνέπεια – και άρα πολιτική τιμιότητα - σημαίνει:

• Κατάργηση όλων των 520 μνημονιακών νόμων που ψηφίστηκαν, εφαρμόστηκαν και εξόντωσαν τον ελληνικό λαό από το 2010.
  
• Κατάργηση – μέχρι τελευταίου – των 22.000 μνημονιακών άρθρων και διατάξεων που επιβλήθηκαν και εφαρμόζονται στην καμπούρα του ελληνικού λαού.
  
• Ανάκτηση όλων των εισοδηματικών απωλειών που είχαν οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι όλα αυτά τα χρόνια που ξεπερνούν τα 70 δισ. ευρώ.
  
• Επιστροφή του 13^ου και 14^ου μισθού, επιστροφή της 13^ης και 14^ης σύνταξης.
  
• Ανάκτηση όλων των εργασιακών δικαιωμάτων είχαν απομείνει πριν από το 2010 και που κονιορτοποιήθηκαν με πρόσχημα την κρίση, το χρέος, και τα ελλείμματα.
  
  • Επιστροφή των κλεμμένων από τα Ασφαλιστικά Ταμεία που μόνο από το PSI έχασαν πάνω από 12 δισ. ευρώ.
    
  • Επιστροφή του δικαιώματος της εργασίας στα 1,3 εκατομμύρια εργαζομένων που ρίχτηκαν στην ανεργία αυτά τα χρόνια.
    
  • Κατοχύρωση επιδόματος ανεργίας στο σύνολο των δικαιούχων και όχι μόνο στο 1/10 αυτών όπως σήμερα.
    
  • Επιστροφή του 1 εκατομμυρίου νοικοκυριών στη δυνατότητα να έχουν θέρμανση.
    
  • Ακύρωση του καθεστώτος που οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες βιοπαλαιστές στο «λουκέτο».
    
  • Ακύρωση της φοροληστείας που εκτίναξε τους φόρους κατά 337% για τους αδύναμους όταν οι πλούσιοι και οι ισχυροί είδαν τη δική τους φορολόγηση να αυξάνεται μόλις κατά 9%...
    
  • Αποκατάσταση των θανάσιμων πληγμάτων που έχουν υποστεί νοσοκομεία, σχολεία, κοινωνικές δομές και υπηρεσίες από την μνημονιακή λεηλασία.
    
  • Ακύρωση και τερματισμό του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας.
    
  Είναι προφανές, επομένως, ότι «έξοδος από τα Μνημόνια» δεν είναι ούτε η διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, ούτε η αύξηση του ΦΠΑ, ούτε η «δραστική» - κατά Βαρουφάκη - περικοπή των λεγόμενων «πρόωρων συντάξεων», ούτε το ξεπούλημα αεροδρομίων και λιμανιών, ούτε η «αέναη» πληρωμή του τοκογλυφικού χρέους.
  Ανεξαρτήτως, λοιπόν, τι εννοεί η κυβέρνηση κι οι κάθε λογής «εντιμότατοι φίλοι μας» όταν μιλάνε για «συμβιβασμό», ανεξαρτήτως πως τον ορίζουν τον «συμβιβασμό» (κι ας τον ορίσουν όπως τους αρέσει), ένα είναι βέβαιο: Η «εντιμότητα» εν προκειμένω ορίζεται με έναν και μόνο τρόπο: Ως έννοια είναι ταυτόσημη με την «έξοδο από τα Μνημόνια.
  Αυτό θα πει εντιμότητα. Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό, αν επιχειρηθεί να καμωθεί την πολιτική «εντιμότητα» μέσα από «(προ)σχήματα λόγου», θα είναι καραμπινάτος εμπαιγμός.
  
   Πριν από τις εκλογές ο κ.Τσίπρας έλεγε:
   

Διαβάστε περισσότερα

Σαμποτάροντας τον εαυτό μας

Ορισμένες συμπεριφορές μας μάς βλάπτουν, αλλά εμείς αδυνατούμε να το καταλάβουμε, βάζοντας έτσι συνεχώς τρικλοποδιές στον εαυτό μας. Ποιες είναι αυτές;

Υπονομεύουμε τον εαυτό μας όταν, στην προσπάθειά μας να λύσουμε ένα πρόβλημα, τελικά προκαλούμε ένα νέο ή το χειριζόμαστε με τέτοιον τρόπο που παρεμβαίνει στα μελλοντικά μας σχέδια ή αποδεικνύεται καταστροφικός για τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Αν και όλοι έχουμε κάποια στιγμή υιοθετήσει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, μια τέτοια συμπεριφορά, το πρόβλημα ξεκινά όταν αυτή επαναλαμβάνεται τακτικά, μέχρι που γίνεται συνήθεια. Το «αυτο-σαμποτάζ» είναι μια κατάσταση που επαναλαμβάνεται συστηματικά και εξελίσσεται μέσα στον χρόνο, γι’ αυτό και χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για να σταματήσει. Στην ουσία πρόκειται για έναν λανθασμένο μηχανισμό άμυνας, για μια προσωρινή ανακούφιση, που σε βάθος χρόνου μας βλάπτει, αφού μπορεί εμείς να αρνούμαστε το πρόβλημα, αυτό όμως εξακολουθεί να υφίσταται και να διογκώνεται.

Τρεις «αυτοκαταστροφικές» συμπεριφορές
1. Η άρνηση των συναισθημάτων

Στην προσπάθειά μας να αποφύγουμε ή να αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά συναισθήματα που μας κατακλύζουν, είναι πιθανό να υιοθετήσουμε συμπεριφορές οι οποίες, αντί να μας βοηθούν, μακροχρόνια μας βλάπτουν. Το να δραπετεύουμε από την πραγματικότητα μπορεί να φαντάζει επιθυμητό, αλλά τελικά μπορεί να μας βάλει σε μεγαλύτερες φασαρίες, επειδή, αρνούμενοι να αντιμετωπίσουμε τις δύσκολες καταστάσεις της ζωής μας, ουσιαστικά τις αφήνουμε να διαιωνίζονται. Βέβαια, το να καταφύγουμε στο λεγόμενο comfort food μετά από μια δύσκολη μέρα δεν θεωρείται προβληματική συμπεριφορά αν γίνεται π.χ. 2 φορές τον μήνα. Η κατάσταση εξελίσσεται σε πρόβλημα όταν γίνεται συστηματικά ή έχει επιπτώσεις στο βάρος, την υγεία και την ψυχική μας διάθεση. Αν το ξέσπασμα στο φαγητό καθιερωθεί ως τρόπος αντίδρασης απέναντι σε μια δύσκολη κατάσταση, τότε κινδυνεύουμε να εγκλωβιστούμε σε αυτόν.

Επίσης, ορισμένοι άνθρωποι εστιάζουν σε τόσο μεγάλο βαθμό στο αρνητικό γεγονός το οποίο βιώνουν, που τελικά παγιδεύονται σε μια επώδυνη κατάσταση αρνητικών συναισθημάτων. Στη συνέχεια, επιλέγουν ακραίες συμπεριφορές, ελπίζοντας ότι οι σωματικές αισθήσεις που τους προκαλούν θα είναι τόσο έντονες, ώστε να τους αποσπάσουν την προσοχή και να τους βοηθήσουν να ξεχαστούν.

Μερικές φορές, ωστόσο, σαμποτάρουμε τον εαυτό μας και λόγω «άγνοιας», εξαιτίας λανθασμένων πεποιθήσεων σχετικά με το ποια συμπεριφορά θεωρείται σωστή. Η λύπη, για παράδειγμα, συχνά μας οδηγεί στην απομόνωση. Αυτή την αντίδραση μπορεί να τη νιώθουμε σωστή, αλλά στην πραγματικότητα μας βλάπτει. Το να αποτραβιόμαστε από υγιείς καταστάσεις, όταν έχουμε κακή διάθεση, έχει ως αποτέλεσμα να την επιδεινώνουμε. Κοινό χαρακτηριστικό, πάντως, στις καταστροφικές συμπεριφορές είναι ότι νομίζουμε ότι μας βοηθούν, αλλά στην πραγματικότητα μας αποπροσανατολίζουν, βυθίζοντάς μας όλο και περισσότερο σε έναν φαύλο κύκλο.

Δυστυχώς, συχνά δεν καταλαβαίνουμε ότι μόνοι μας σαμποτάρουμε τον εαυτό μας και αυτό γιατί πολλές φορές οι συνέπειες των πράξεων και αποφάσεών μας δεν είναι άμεσες. Για να αντιληφθούμε το πώς μας επηρεάζουν, πρέπει να τις προβάλουμε σε βάθος χρόνου, να δούμε αν και κατά πόσο βλάπτουν τα μελλοντικά μας σχέδια και τις σχέσεις μας.

Η στροφή στις εξαρτήσεις

Η συστηματική αποφυγή ενός ανθρώπου να αντιμετωπίσει τα αρνητικά συναισθήματά του μπορεί να τον οδηγήσει σε κάποιου είδους εξάρτηση, προκειμένου να συντηρήσει την άρνησή του για το πρόβλημα ή να μην ασχοληθεί με αυτό. Η εξάρτηση, είτε αυτή εκφράζεται με τη μορφή κατάχρησης ουσιών (αλκοόλ, φάρμακα, ναρκωτικά) είτε ως προσκόλληση σε ένα άτομο, αποδεικνύεται επιβλαβής σε όλα τα επίπεδα, σωματικά και ψυχικά. Πρόκειται για μια λανθασμένη επιλογή, έναν «ανθυγιεινό» τρόπο να δραπετεύουμε από τα πράγματα που μας βασανίζουν. Ο εθισμός είναι μια δύσκολη περίπτωση -ας μη γελιόμαστε- και χρειάζεται μεγάλη δύναμη, επιμονή και θέληση για να τον ξεπεράσουμε. Η εξάρτηση μας αποδυναμώνει, γι’ αυτό και είναι σημαντική η αναζήτηση βοήθειας από έναν ειδικό και η υποστήριξη των αγαπημένων μας προσώπων.

Σπάμε τον φαύλο κύκλο!

*Κρατάμε ένα ημερολόγιο αναφορικά με το πώς αντιμετωπίζουμε τις στρεσογόνες καταστάσεις.

*Αναγνωρίζουμε τη συμπεριφορά που ακολουθούμε.

*Αποδεχόμαστε το πόσο μας βλάπτει.

*Εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας να αντιδρά διαφορετικά, βρίσκοντας, με τη βοήθεια των δικών μας ανθρώπων ή ενός ειδικού, εναλλακτικές λύσεις αντιμετώπισης του προβλήματος, όπως π.χ. ένα νέο χόμπι.

2. Η δύναμη της αναβλητικότητας

Η αναβολή, η χρονική απόσταση που χωρίζει τις προθέσεις μας από το να γίνουν πράξη, η δράση που δεν αναλαμβάνουμε ποτέ, είναι ο πιο κοινός τρόπος να σαμποτάρουμε τον εαυτό μας. Και ενώ πιστεύουμε ότι η θέληση και οι λόγοι που γεννούν τους στόχους μας αρκούν για να μας κινητοποιήσουν, τελικά αποδεικνύεται ότι αυτό δεν ισχύει.
Η αναβλητικότητα είναι μια παράλογη καθυστέρηση. Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα είναι ψυχολογικό και όλες οι δυσκολίες που προκύπτουν ή τα εμπόδια που βάζουμε απορρέουν από αυτό. Μπορεί το μυαλό μας να γνωρίζει και να κατανοεί το τι πρέπει να κάνουμε, ωστόσο δεν έχουμε τη διάθεση να το κάνουμε. Έτσι, εστιάζουμε στα βραχυπρόθεσμα οφέλη, στο να νιώσουμε καλά αυτή τη στιγμή, θυσιάζοντας τα μακροπρόθεσμα οφέλη. Μάλιστα, όταν το πρόβλημα είναι χρόνιο και χαρακτηρίζει την καθημερινότητά μας, τότε κινδυνεύουμε να θυσιάσουμε ολόκληρη τη ζωή μας.
Υπάρχουν 4 βασικοί λόγοι για τους οποίους συνήθως κωλυσιεργούμε:

• Δεν θέλουμε να κάνουμε πράγματα που δεν μας αρέσουν ή μας αναστατώνουν με οποιονδήποτε τρόπο. Για παράδειγμα, αναβάλλουμε μια επίσκεψη στον γιατρό, γιατί δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε μια ενδεχομένως αρνητική κατάσταση, αλλά θέλουμε να συνεχίσουμε να νιώθουμε καλά.
• Συχνά οι προθέσεις μας ή/και ο στόχος μας είναι ασαφείς ή δεν είναι αρκετά ισχυροί για να μας κινητοποιήσουν. Αυτή η δίαιτα που ξεκινάει πάντα από Δευτέρα είναι ένα κλασικό παράδειγμα αναβολής.
• Η προσοχή μας αποσπάται εύκολα. Θα γράψουμε, για παράδειγμα, την επιστολή που πρέπει, αφού πρώτα απαντήσουμε στο μήνυμα της φίλης, διαβάσουμε ένα mail, τσεκάρουμε το facebook, δούμε τι καιρό θα κάνει αύριο… και ξαφνικά η μέρα πέρασε και η επιστολή δεν έχει ακόμα γραφτεί.
• Αναβάλλουμε πράγματα από φόβο, επειδή λόγου χάρη νομίζουμε ότι δεν έχουμε τις δυνάμεις και τα προσόντα που απαιτούνται ή ανησυχούμε για τα αποτελέσματα μιας πιθανής ενέργειας ή πρωτοβουλίας μας. Γενικά ο φόβος -το άγχος της αποτυχίας- είναι ένας παράγοντας που μας κρατάει πίσω.

Σημαντικό στοιχείο της αναβλητικότητας είναι η λεγόμενη αυτοεξαπάτηση, τα μικρά ψέματα που λέμε στον εαυτό μας προκειμένου να νιώσουμε καλύτερα που δεν κάνουμε αυτό που πρέπει, οι δικαιολογίες που εφευρίσκουμε ή τα προβλήματα που αφήνουμε άλυτα επειδή μας βολεύουν.

Ξεκινάμε σταδιακά

*Καλό είναι να θέτουμε μικρούς και εφικτούς στόχους και όχι μακρινούς και μεγάλους. Κάνοντας ένα βήμα τη φορά, θα πάρουμε θάρρος για να συνεχίσουμε και θα φτάσουμε σταδιακά στον τελικό μας στόχο.

*Φροντίζουμε να παίρνουμε συγκεκριμένες αποφάσεις και όχι να κάνουμε γενικές δηλώσεις.

*Βρίσκουμε αυτό που μας αποσπά την προσοχή και το απομακρύνουμε.

*Βάζουμε σε πρόγραμμα τη δουλειά μας και προσπαθούμε όσο γίνεται να το τηρήσουμε.

*Επιβραβεύουμε τον εαυτό μας κάθε φορά που καταφέρνουμε να τηρήσουμε το οργανόγραμμά μας.

3. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης

Μπορεί η μετριοφροσύνη να θεωρείται αρετή και ο υπέρμετρος εγωισμός να είναι κοινωνικά κατακριτέος, ωστόσο όταν το Εγώ καταπιέζεται σε υπερβολικό βαθμό, αυτό αποτελεί δείγμα χαμηλής αυτοεκτίμησης. Όταν συνεχώς υποτιμούμε τον εαυτό μας, γινόμαστε οι ίδιοι τροχοπέδη στην εξέλιξή μας, αφού η αρνητική εικόνα που έχουμε για εμάς τους ίδιους μας αποτρέπει από το να πάρουμε ρίσκα ή να θέσουμε υψηλούς στόχους.

Ακόμα χειρότερα, η προβολή μιας τέτοιας εικόνας αποτρέπει και τους άλλους από το να μας πάρουν στα σοβαρά, από το να μας αναθέσουν ρόλους και ευθύνες, και μας εμφανίζει λιγότερο ικανούς στην εκτέλεση καθηκόντων. Η διαρκής αναζήτηση έγκρισης και αποδοχής στα μάτια των άλλων δεν δείχνει πάντα πόσο εκτιμάμε τη γνώμη τους, αλλά μας κάνει να φαινόμαστε αδύναμοι και λιγότερο ικανοί.

Επίσης, η εξαρχής δήλωση της «ανικανότητάς» μας, όπως, για παράδειγμα, «Δεν θέλω να οδηγήσω. Είμαι κακή οδηγός», μας καλύπτει σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Ο φόβος της έκθεσης υπάρχει και στην περίπτωση αυτή, γι’ αυτό εμείς προειδοποιούμε τους γύρω μας για την έλλειψή μας, θέλοντας να εκμηδενίσουμε τις πιθανότητες αρνητικής κριτικής ή αρνητικού αποτελέσματος.

Όμως, στις ανταγωνιστικές κοινωνίες που ζούμε, όπου η ατομικότητα είναι κύριο χαρακτηριστικό, καλούμαστε συχνά να παρουσιάσουμε τον εαυτό μας ως μοναδικό, να τον προβάλουμε όσο καλύτερα μπορούμε, προκειμένου να εξελιχθούμε. Ο χρόνος, όμως, που συνήθως μας δίνεται είναι ελάχιστος και μέσα στα στενά αυτά όρια πρέπει να παρουσιάσουμε τις καλύτερες και πιο δυνατές πτυχές μας, να δώσουμε τις καλές πληροφορίες που διαφορετικά δεν θα ήταν διαθέσιμες. Το να υποτιμάμε, λοιπόν, τον εαυτό μας δεν είναι δείγμα καλής συμπεριφοράς, αλλά χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Μαθήματα αυτοεκτίμησης

*Φροντίζουμε να έχουμε μια σφαιρική άποψη για τα πράγματα, εστιάζοντας ισότιμα τόσο στις θετικές όσο και στις αρνητικές πλευρές του εαυτού μας.

*Καταγράφουμε τα 10 πράγματα για τα οποία είμαστε περήφανοι. Αν δεν μπορούμε μόνοι μας, ζητάμε τη βοήθεια των γύρω μας.

*Στοχεύουμε στην ενίσχυση των θετικών μας σημείων και στη βελτίωση των αρνητικών μας.

Mαρία Παπαδοδημητράκη  -  Ναταλία Κουτρούλη, MSc, ψυχολόγο υγείας, υποψήφια διδάκτορα Παντείου Πανεπιστημίου, διευθύντρια Σπουδών του Κέντρου Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.
Πηγή

Διαβάστε περισσότερα

Ανατροπές στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων - Για ποιους έρχονται μειώσεις - Η λίστα με τις αλλαγές

Τους άξονες του νέου μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από το 2016, επεξεργάζεται η κυβέρνηση. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας Εθνος, το νέο σχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, σταδιακή περικοπή της προσωπικής διαφοράς που λαμβάνουν 66.000 δημόσιοι υπάλληλοι και κατάργηση των μη μισθολογικών παροχών που αποδίδονται σε ειδικές κατηγορίες εργαζομένων.
Συγκεκριμένα οι άξονες πάνω στους οποίους η κυβέρνηση επεξεργάζεται τις παρεμβάσεις στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίες αναμένεται να εφαρμοστούν από το 2016 είναι:

• Η σταδιακή περικοπή της προσωπικής διαφοράς που λαμβάνουν 66.000 δημόσιοι υπάλληλοι.
• Η κατάργηση των μη μισθολογικών παροχών που αποδίδονται σε ειδικές κατηγορίες εργαζομένων στο Δημόσιο.
• Η δημιουργία ειδικού μισθολογίου για τους υπαλλήλους των οικονομικών υπηρεσιών.
• Η καταβολή υψηλότερων επιδομάτων στους κατόχους θέσεων ευθύνης.
  Η τελευταία αλλαγή θα σημάνει τη μεγάλη μισθολογική διαφορά μεταξύ των νεοεισερχόμενων και εκείνων που υπηρετούν έχοντας θέσεις ευθύνης και έτσι η κυβέρνηση αντιδρά ωστόσο οι δανειστές πιέζουν.

Σε πολλές περιπτώσεις οι αλλαγές θα επιφέρουν μειώσεις με τους μισθούς στο Δημόσιο να κινούνται στα επίπεδα των 700-1000 ευρώ για αρκετές κατηγορίες υπαλλήλων
Στο στόχαστρο έτσι μπαίνουν οι εργαζόμενοι στο υπουργείο Οικονομικών, αλλά και εργαζόμενοι όπως οι Πολιτικοί Μηχανικοί του υπουργείου Ανάπτυξης στους οποίους πάγωσαν οι περικοπές πέραν του 25% που έγιναν στο δημόσιο με βάση το μνημόνιο.
Σε δεύτερη φάση μπαίνουν στο στόχαστρο όλα τα επιδόματα πέραν του μισθού που προβλέπονται στο δημόσιο και ειδικά εκείνα που δίδονται ανά υπηρεσία και δεν ισχύουν για όλους με στόχο όλοι οι εργαζόμενοι με την ίδια θέση και τα ίδια προσόντα στο Δημόσιο να λαμβάνουν τον ίδιο μισθό.

Διαβάστε περισσότερα

Ευγενείς σκοποί και χαμηλοί μισθοί για τους «εργάτες» της κοινωνίας των πολιτών

Βασίλης Παπακριβόπουλος (μετάφραση), Matthieu Hély and Fanny Darbus
Να κερδίζεις τα προς το ζην δουλεύοντας για την εκπλήρωση των ιδανικών σου: αυτό το όνειρο οδηγεί συχνά τους υπαλλήλους των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και των συνεταιριστικών αλληλασφαλιστικών ταμείων (1) να αποδέχονται όρους εργασιακής επισφάλειας και χαμηλές αποδοχές (2). Μέχρι ενός ορίου βέβαια…

«Να δουλεύεις διαφορετικά», «να συμφιλιώνεις το κεφάλαιο με την εργασία», «να ξαναβάλεις την οικονομία στην υπηρεσία του ανθρώπου»: αυτά είναι τα συνθήματα που προβάλλουν εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα οι οργανώσεις οι οποίες θεωρούν ότι εντάσσονται στην παράδοση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας μαζί με τους συνεταιρισμούς και τα συνεταιριστικά αλληλασφαλιστικά ταμεία (3). Μέσα από την ίδια τους την ύπαρξη, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους λειτουργούν, όλες αυτές οι οντότητες ισχυρίζονται ότι ενσαρκώνουν ένα μοντέλο πολύ πιο ελκυστικό από την καπιταλιστική οργάνωση των κοινωνικών σχέσεων της παραγωγής.
Οι έννοιες της εσωτερικής δημοκρατίας, της κοινωνικής αποστολής ή της εξυπηρέτησης του συλλογικού συμφέροντος, καθώς και ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας τους εμφανίζονται στο καταστατικό αυτών των οργανώσεων και επιχειρήσεων, ως τα θεμέλια της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Σε μια συγκυρία όπου τα προτάγματα της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας δεν παύουν να παραπέμπουν τον κόσμο της εργασίας στην πρωταρχική ετυμολογία της λέξης «δουλειά» -από τη δουλεία στα ελληνικά, ενώ και η γαλλική λέξη «travail» προέρχεται από την λατινική λέξη tripalium που υποδήλωνε ένα όργανο βασανιστηρίων- αυτός ο «τρίτος τομέας της οικονομίας» (ανάμεσα στην καπιταλιστική και στην κρατική επιχείρηση) εμφανίζεται ολοένα συχνότερα ως μια προστατευτική όαση. Υποτίθεται ότι σε αυτόν τον ιδιαίτερο τομέα -ο οποίος στη Γαλλία απασχολεί περίπου 2.300.000 άτομα, δηλαδή σχεδόν το 10% των μισθωτών εργαζόμενων (4)- «εργάζονται διαφορετικά»· αν μη τι άλλο, αυτό είναι το έμβλημα των Περιφερειακών Επιμελητηρίων της Κοινωνικής Οικονομίας (CRES).
Κι όμως, δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχουν αυξηθεί οι εργασιακές συγκρούσεις σε αυτόν τον τομέα, φαίνεται ότι η συμφιλίωση της εργασίας και του κεφαλαίου ανήκει πλέον στο παρελθόν: κλείσιμο της Camif (5) τo 2008, απεργία του προσωπικού τηλεφωνικής εξυπηρέτησης του συνεταιριστικού αλληλασφαλιστικού ταμείου του προσωπικού του υπουργείου Παιδείας (MGEN) το 2009, η οποία ακολουθήθηκε, το 2010, από την -πρωτοφανή και αδιανόητη- απεργία των μισθωτών της Emmaüs (6) που οδήγησε στην απόλυση ενός συνδικαλιστή. Στις αρχές του 2012, απήργησαν επί μια εβδομάδα οι εργαζόμενοι της Κατ’ οίκον Βοήθειας της Υπαίθρου του Φινιστέρ (ADMR 29), διαμαρτυρόμενοι ενάντια στις σχεδιαζόμενες απολύσεις (7).
Άλλο παράδειγμα, τον Ιανουάριο του 2013, στον νομό της Εσόν, μερικοί υπάλληλοι της οργάνωσης περιβαλλοντικής εκπαίδευσης SoliCités χρησιμοποίησαν το δικαίωμα προειδοποίησης που αναγνωρίζει η γαλλική νομοθεσία στους εταίρους ενός νομικού προσώπου, για να σημάνουν συναγερμό για την κακή πορεία που ακολουθούσε η οργάνωση: κατάγγειλαν τις συνθήκες αυξημένου στρες στον εργασιακό χώρο και τις περιπτώσεις εργασιακής παρενόχλησης, ενώ ορισμένοι κατέφυγαν στη λύση της αναρρωτικής άδειας. Σύμφωνα με την Κοραλί Ντιμπί, συνδικαλιστικό εκπρόσωπο του προσωπικού και μέλος του (αριστερού ανεξάρτητου) συνδικάτου SUD, «o ιατρός εργασίας αναγνώρισε ότι όλα όσα υφίστανται οι εργαζόμενοι της επιχείρησης έχουν επιπτώσεις στην υγεία τους». Ωστόσο, η Επιθεώρηση Εργασίας δεν αναγνώρισε τη βασιμότητα αυτών των ενεργειών και, τον Μάρτιο του 2013, το διοικητικό συμβούλιο της οργάνωσης απέλυσε έξι από τους έντεκα εργαζόμενους της οργάνωσης, με την κατηγορία ότι υπέπεσαν σε βαρύ επαγγελματικό σφάλμα, στην «εγκατάλειψη της θέσης τους». Σήμερα, αυτή η υπόθεση εκκρεμεί στους Prud’hommes, το γαλλικό ειδικό δικαστήριο εκδίκασης εργατικών διαφορών, στο οποίο συμμετέχουν τακτικοί δικαστές και αιρετοί εκπρόσωποι των εργαζομένων και των εργοδοτών.
Δημιουργία ενός πρώτου συνδικάτου
Η τελευταία μεγάλη κινητοποίηση προήλθε από τους εργαζόμενους της Aides, της πολύ γνωστής στη Γαλλία οργάνωσης για την καταπολέμηση του AIDS, οι οποίοι έχουν κινητοποιηθεί από τον Δεκέμβριο του 2013 ενάντια σε ένα «σχέδιο για τη διατήρηση της απασχόλησης», το οποίο προβλέπει την κατάργηση 65 από τις 460 θέσεις εργασίας που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην οργάνωση. Μάλιστα, το 2014, οι εργαζόμενοι γιόρτασαν την εορτή του Αγίου Βαλεντίνου απεργώντας.
Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι συνθήκες εργασίας στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία δεν έχουν τίποτε το υποδειγματικό. Όποια κι αν είναι η κοινωνικοεπαγγελματική κατηγορία, ο μισθός ενός εργαζόμενου σε αυτόν τον τομέα είναι κατώτερος από εκείνον του ιδιωτικού. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση του χώρου των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, οι οποίες και αποτελούν τον κύριο εργοδότη του τομέα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και απασχολούν το 78% των εργαζόμενων σε αυτόν, δηλαδή 1.800.000 άτομα: οι μισθοί είναι κατά 17% χαμηλότεροι από εκείνους που δίνονται στον εμπορευματοποιημένο τομέα της οικονομίας (8). Επίσης, το ποσοστό των επισφαλών σχέσεων εργασίας και της μερικής απασχόλησης, η οποία δεν αποτελεί επιλογή του εργαζόμενου, είναι διπλάσιο (9). Το μέγεθος και η φήμη των οργανώσεων δεν αποτελούν εγγύηση σωστής αντιμετώπισης των εργαζόμενων· αυτό τουλάχιστον αποδείχθηκε στις περιπτώσεις της Emmaüs και της Aides, οι οποίες απασχολούν αρκετές εκατοντάδες άτομα με διαφορετικά εργασιακά καθεστώτα: συμβάσεις ορισμένου ή αόριστου χρόνου, επιδοτούμενες θέσεις εργασίας-κατάρτισης, «κομπανιόν» (10), ασκούμενοι, εθελοντές κ.λπ.. Όπως εξηγεί ο Φιλίπ Καμπάν, συνδικαλιστής της SUD ο οποίος εκπροσωπεί τους εργαζόμενους της Emmaüs, «στη βάση της πυραμίδας συναντάμε τους “κομπανιόν”, οι οποίοι έχουν το νομικό καθεστώς του “αλληλέγγυου εργαζόμενου”. Τυπικά, δεν είναι καν μισθωτοί και κερδίζουν ένα ποσό της τάξης των 250 ευρώ τον μήνα. Ακολουθούν τα άτομα σε επιδοτούμενες θέσεις εργασίας-κατάρτισης, που εργάζονται 20 ώρες την εβδομάδα και λαμβάνουν 500 ευρώ τον μήνα. Κι οι υπόλοιπες συμβάσεις εργασίας δεν επιτρέπουν να κερδίσει κανείς πολύ περισσότερο από τον βασικό μισθό».
Όλοι όσοι αποφασίζουν να εργαστούν σε αυτόν τον τομέα της οικονομίας, αναζητούν κάτι το διαφορετικό από εκείνο που γνώρισαν στον κόσμο των επιχειρήσεων. Θεωρητικά, η σύμπτωση λόγων και έργων αποτελεί το έμβλημα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας: υπάρχουν γενικές συνελεύσεις, οι οποίες θεωρούνται κυρίαρχα δημοκρατικά όργανα, τα μόνα αρμόδια για τη λήψη των αποφάσεων, με βάση την αρχή «ένα άτομο, μία ψήφος», μια διαχείριση η οποία δεν στηρίζεται σε κερδοσκοπικά κριτήρια, δεν υπάρχει αυστηρή ιεραρχία κ.λπ.. Αυτές οι αρχές δημιουργούν στους εργαζόμενους ιδιαίτερα ψηλές προσδοκίες. Πολλοί φιλοδοξούν να συνδυάσουν μια επαγγελματική δραστηριότητα με την «αναζήτηση ενός νοήματος στη ζωή τους», δηλαδή να κερδίζουν τα προς το ζην υπηρετώντας έναν ευγενή σκοπό.
Αυτοί οι τρόποι λειτουργίας συνεπάγονται τη σύνταξη διαφορετικών νομικών καταστατικών, τα οποία συνοδεύονται από μια χάρτα ή έναν εσωτερικό κανονισμό που υπενθυμίζουν τη σημασία τους. Ωστόσο, στην πράξη, μια άβυσσος χωρίζει τη θεωρία από τις πρακτικές. Έτσι, η ουσιαστική συμμετοχή στο σύστημα λήψης των αποφάσεων εξαρτάται συχνά από το αριθμητικό ή από το συμβολικό βάρος τους. Εξάλλου, όπως μας υπενθυμίζει ο Βενσάν Ρ. (11), ο οποίος εργάζεται σε μια πολιτιστική ΜΚΟ, τα δημοκρατικά όργανα που είναι αρμόδια για τη λήψη των αποφάσεων, δεν είναι τα μόνα που καθορίζουν τη ζωή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των συνεταιρισμών και των συνεταιριστικών αλληλασφαλιστικών ταμείων: «Η οργάνωση στην οποία εργάζομαι απασχολεί πέντε μισθωτούς και σχεδόν κανένας μας δεν συμμετέχει στις γενικές συνελεύσεις: όλα όσα μας αφορούν άμεσα αποφασίζονται στο επίπεδο του γενικού διευθυντή και του διοικητικού συμβουλίου της οργάνωσης. Ακόμα και στην περίπτωση που θα συμμετείχαμε όλοι στις γενικές συνελεύσεις, τα μέλη της οργάνωσης δεν είναι σε θέση να δώσουν λύση στο πρόβλημα των απλήρωτων υπερωριών μας. Επιπλέον, αφενός, μας υπενθυμίζουν συχνά ότι η οργάνωση είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας (πράγμα που είναι αλήθεια) και, αφετέρου, ότι είμαστε στρατευμένοι σε έναν ευγενή σκοπό. Λες και δεν το ξέραμε! Λες και δεν ξέρω ότι κάνω κάτι διαφορετικό από το να προσπαθώ να φορτώσω με ανοιχτά καταναλωτικά δάνεια τους πελάτες μιας τράπεζας, οδηγώντας τους στην υπερχρέωση! Κάνω αυτή τη δουλειά επειδή θεωρώ ότι υπηρετώ το συλλογικό συμφέρον, και γι’ αυτό ακριβώς τη διάλεξα. Όμως, δεν είμαι εθελοντής, είμαι μισθωτός!»
Οι επισφαλείς εργασιακές σχέσεις και οι χαμηλοί μισθοί έχουν αρχίσει να θολώνουν τα σύνορα ανάμεσα στη μισθωτή εργασία και στον εθελοντισμό, εισάγοντας μια σχέση ασάφειας ανάμεσα στον μισθωτό που καλείται να βοηθήσει άτομα με προβλήματα και στον χρήστη που απολαμβάνει τις υπηρεσίες της οργάνωσης. «Δεν είναι δυνατόν να βρισκόμαστε σε μεγαλύτερη εργασιακή επισφάλεια από εκείνη του κοινού που καλούμαστε να εξυπηρετήσουμε», συνοψίζει ένας συνδικαλιστής που εργάζεται στην Emmaüs. Η αποδοχή της κακοπληρωμένης ή και απλήρωτης εργασίας εξηγείται από την πεποίθηση ότι ο εργαζόμενος είναι ενταγμένος σε μια «διαφορετική οικονομία». Όμως, όπως αποδεικνύεται, αυτή η πεποίθηση ευσταθεί πλέον ολοένα λιγότερο. Πράγματι, πολλές έρευνες απέδειξαν (12) ότι στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία έχουν αρχίσει να εισάγονται μέθοδοι του μάνατζμεντ του ιδιωτικού τομέα, κυρίως μέσα από την πρόσληψη νεαρών πτυχιούχων που προέρχονται συνήθως από τις σχολές μάρκετινγκ ή διοίκησης επιχειρήσεων.
Η επιλογή κανόνων εταιρικής διαχείρισης και διοίκησης, όπως το πέρασμα στην αναλυτική λογιστική ή η υιοθέτηση της μεθόδου αξιολόγησης benchmarking (13), οφείλεται τόσο σε αποφάσεις που λαμβάνονται στο εσωτερικό των οργανώσεων, όσο και σε πιέσεις που τους ασκούνται από δημόσιους (14) ή ιδιωτικούς φορείς. Έτσι, ένας φορέας της γαλλικής τοπικής αυτοδιοίκησης, η νομαρχία της Ιζέρ, σε έναν διαγωνισμό που προκήρυξε για τη δημιουργία μιας δομής που προορίζεται για τη φιλοξενία νεαρών ατόμων που πάσχουν από Αλτσχάιμερ, δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να τονίσει ότι ο ανάδοχος «θα πρέπει να βελτιστοποιήσει τις μισθολογικές δαπάνες, εκμεταλλευόμενος είτε τους όρους αμοιβής του προσωπικού (…), είτε επιλέγοντας προσωπικό που καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις που ορίζουν χαμηλές αμοιβές (για την πλειονότητα των θέσεων εργασίας να προτιμηθούν οι βοηθοί νοσοκόμοι, οι βοηθοί νοσηλευτές ειδικευμένοι σε ψυχολογικές παθήσεις και άτομα από τις λοιπές βοηθητικές ειδικότητες του υγειονομικού κλάδου)». Ο εργοδότης θα μπορέσει να εκμεταλλευθεί και να επωφεληθεί από τη μερική εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων του κλάδου της κοινωνικής πρόνοιας (15).
Οι εργαζόμενοι του κλάδου αρχίζουν να απαιτούν την αναγνώρισή τους ως πραγματικοί μισθωτοί εργαζόμενοι. Στις 7 Απριλίου του 2010, δημιουργήθηκε το πρώτο συνδικάτο τους, η Action des salariés du secteur associatif (ASSO). Σε αυτό συμμετέχουν επίσης οι εθελοντές, οι ασκούμενοι, οι εργαζόμενοι σε επιδοτούμενες θέσεις εργασίας-κατάρτισης, οι περιοδικά απασχολούμενοι κ.ά.. Από το 2012, έχουν ενταχθεί στη συνδικαλιστική οργάνωση SUD. Όπως εξηγούν οι ιδρυτές της, «θεωρούμε ότι οφείλουμε να προτείνουμε σήμερα μια συνδικαλιστική οργάνωση η οποία να ανταποκρίνεται στις ιδιαιτερότητες του χώρου των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και στις συνθήκες που δημιουργεί η κοινωνική στράτευση, τόσο των μισθωτών όσο και των εργοδοτών, η οποία και υπερβαίνει το στενό πλαίσιο της επαγγελματικής δράσης της οργάνωσης». Φιλοδοξούν δε να επιτύχουν την υπογραφή μιας συλλογικής σύμβασης, «η οποία να είναι προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες του χώρου» (16). Ωστόσο, τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυση της ASSO, αυτός ο στόχος δεν έχει ακόμα επιτευχθεί. Όμως, οι τάξεις της οργάνωσης πυκνώνουν διαρκώς.

1. (Σ.τ.Μ.) Σε πολλές χώρες της Ευρώπης υπάρχει και η επικουρική ασφάλιση υγείας, που αναλαμβάνει την κάλυψη του μεριδίου συμμετοχής των ασφαλισμένων στα έξοδα της περίθαλψης. Στη Γαλλία, αυτό το έργο έχουν αναλάβει οι «mutuelles», τα μη κερδοσκοπικά συνεταιριστικά αλληλασφαλιστικά ταμεία, τα οποία έχουν δεκάδες εκατομμύρια μέλη.
2. (Σ.τ.Μ.) Τις τελευταίες δεκαετίες, στη Γαλλία αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, πολύ συχνά, πολιτικά στρατευμένοι ή εναλλακτικοί φοιτητές προτιμούσαν να θέσουν τα υψηλού επιπέδου επαγγελματικά τους εφόδια στην υπηρεσία οργανώσεων και επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας, παρά το γεγονός ότι τους πρόσφεραν πολύ χαμηλότερους μισθούς και πολύ λιγότερες ευκαιρίες καριέρας απ’ ό,τι οι μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα.
3. (Σ.τ.Μ.) Στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία εντάσσονται επίσης οι επιχειρήσεις του δίκαιου εμπορίου, των ηθικών τραπεζών και των ηθικών χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, του ηθικού τουρισμού…
4. ) «L’économie sociale» Institut National de la Statistique et des etudes économiques (Γαλλική Εθνική Στατιστική Υπηρεσία), insee.fr
5. (Σ.τ.Μ.) Μεγάλη επιχείρηση κατασκευής επίπλων και οικιακού εξοπλισμού, με ξυλεία και συστατικά που προέρχονται από πιστοποιημένες και αειφόρες πηγές, έτσι ώστε να προστατεύεται το περιβάλλον και κυρίως τα τροπικά δάση. Επίσης, όλα τα είδη της παράγονταν στη Γαλλία, από εργαζόμενους που απολάμβαναν όλων των εργασιακών δικαιωμάτων.
6. (Σ.τ.Μ.) Μία από τις μεγαλύτερες οργανώσεις στη Γαλλία. Κοσμική και ουδετερόθρησκη, αν και ιδρύθηκε από ιερωμένο, τον Αββά Πιέρ, μυθική μορφή της γαλλικής κοινωνίας: γόνος πλούσιας οικογένειας, καλόγερος, αξιωματικός των παρτιζάνων στην Αντίσταση, αφιερώθηκε μεταπολεμικά στη βοήθεια των άστεγων και των εξαθλιωμένων, δεν δίστασε να ηγηθεί κινήματος καταλήψεων κτηρίων, ενώ δραστηριοποιήθηκε και στο κίνημα συμπαράστασης των μεταναστών χωρίς χαρτιά, οργανώνοντας απεργία πείνας μέσα σε εκκλησίες. Η οργάνωσή του, εκτός από τη στέγη που έδινε σε άστεγους, τους επανέντασσε στην κοινωνία μέσω της εργασίας στην ανακύκλωση ρούχων και επίπλων. Στη συνέχεια, η οργάνωση γιγαντώθηκε, απλώθηκε σε πλήθος τομέων της κοινωνικής οικονομίας και έχει πολυσχιδή δραστηριότητα σε 36 χώρες.
7. «Finistère: l’ADMR 29 met la clef sous la porte», «Les Echos», 11 Μαΐου
8. Γράφημα «Eventail des salaires mensuels nets des salariés à temps complet, 2006 », στο Les salaries de l’économie sociale: un profil particulier, insee.fr
9. Βλέπε «Les Métamorphoses du monde associative», Presses Universitaires de France (PUF), συλλογή Le lien social, Παρίσι, 2009.
10. (Σ.τ.Μ.) Αυτή η λέξη που σημαίνει σήμερα σύντροφος (τον Μεσαίωνα χρησιμοποιούνταν για όσους βρίσκονταν ανάμεσα στο στάδιο του μαθητευόμενου και του αναγνωρισμένου τεχνίτη της συντεχνίας), χρησιμοποιείται για τα περιθωριοποιημένα άτομα που ζουν στους ξενώνες της Emmaüs και επανεντάσσονται στην κοινωνία εργαζόμενα στις δραστηριότητες της οργάνωσης.
11. Αυτός ο εργαζόμενος επέλεξε την ανωνυμία.
12. Βλέπε κυρίως Sylvain Lefèvre, ONG et Cie, Mobiliser les gens, mobiliser l’argent, PUF, 2011.
13. Βλέπε Isabelle Bruno και Emmanuel Didier, «L’évaluation, arme de destruction», «Le Monde diplomatique», Μάιος (Σ.τ.Μ.): Με το benchmarking, οι εργαζόμενοι μιας επιχείρησης τίθενται σε διαρκή και ανελέητο ανταγωνισμό μεταξύ τους, συχνά στο κυνήγι ανέφικτων στόχων.
14. (Σ.τ.Μ.) Ένα από τα πρώτα μελήματα της προεδρικής θητείας Σαρκοζί (2007-2012) ήταν ο περιορισμός της χρηματοδότησης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, με αποτέλεσμα πολλές από αυτές να οδηγηθούν σε οικονομική ασφυξία. Επιπλέον, σχεδόν πλήρης διακοπή της δημοτικής χρηματοδότησης παρατηρήθηκε και στους δήμους όπου εκλέχτηκε δήμαρχος του Εθνικού Μετώπου.
15. www.ars.rhonealpes.santé.fr
16. «Pourquoi le syndicat ASSO?» syndicat-asso.fr

Διαβάστε περισσότερα

Δύο ακόμα νεκροί εργάτες…

    Δύο από τους τραυματίες της έκρηξης που σημειώθηκε την περασμένη βδομάδα στα Ελληνικά Πετρέλαια έχασαν χτες τη μάχη για τη ζωή. Δύο ακόμα νεκροί εργάτες. Πάνω από 5.000 οι νεκροί εργάτες από το 1974 έως σήμερα. Αλλά στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης, της «αλλαγής», της «απαλλαγής», του «εκσυγχρονισμού», της «επανίδρυσης» και της «σωτηρίας», οι εργάτες κηδεύονται στα μουγκά. Γι' αυτή την τρομοκρατία, για αυτό το διαρκές πογκρόμ δεν «χαραμίζεται» πολύ μελάνι στις εφημερίδες. Δεν «χαραμίζεται» πολύς χρόνος στα τηλεοπτικά δίκτυα.
    Στα κρεματόρια της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης, στα ορυχεία της ΔΕΗ, στις οικοδομές, στα εργοστάσια των εργολάβων, στα «μεγάλα έργα» τους (όπου το 40% των ατυχημάτων ξεκινούσε πριν την κατασκευή τους καθώς ούτε καν στις μελέτες δεν λαμβανόταν υπόψη η ασφάλεια των εργατών), στα γκέτο των βιομηχάνων, το μοιρολόι δε σταματάει ποτέ.
    Στην «Ευρώπη των λαών» κάθε 3,5 λεπτά της ώρας πέφτει κι από ένας εργάτης νεκρός! Πάνω από 2 εκατομμύρια εργάτες σκοτώνονται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο από εργατικά «ατυχήματα»! Μόνο μέσα σε μια χρονιά, το 2006, οι θάνατοι που κατέγραψε η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας στις χώρες - μέλη της ΕΕ έφτασαν τους 167.000! Μιλάμε για ολοκαύτωμα! Μιλάμε για «γενοκτονία»! Μιλάμε για το έγκλημα των εγκλημάτων!
    Τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε ποτέ ενδελεχές ρεπορτάζ στα προγράμματα των «αντικειμενικών» μας καναλιών. Το αίμα που αφήνουν οι εργάτες στους χώρους δουλειάς δεν αποτελεί «είδηση». Συνήθως «είδηση» είναι αν ο Βαρουφάκης είχε μέσα ή έξω το πουκάμισο. Αν ο Γεωργιάδης τσίριξε περισσότερο από το σύνηθες. Αν τα λείψανα της Αγίας Βαρβάρας είναι η δεν είναι θαυματουργά. Αν ο Κλούνει παντρεύτηκε την Αλαμουντίν…
    Εν τω μεταξύ, είτε στην «ισχυρή» Ελλάδα είτε στην Ελλάδα της «χρεοκοπίας», οι εργάτες συνεχίζουν να πεθαίνουν στα μουγκά. Να σακατεύονται με το νόμο. Το νόμο ενός κοινωνικο-οικονομικού και πολιτικού συστήματος που μεταβαπτίζει τα εγκλήματα σε «ατυχήματα» και έχει για προμετωπίδα του το «καπιταλιστές όλων των εποχών αυθαιρετείτε»!
    Άραγε είναι μοιραίο η εργατική τάξη να πληρώνει αυτόν το φόρο αίματος; Είναι «φυσικό» να σκοτώνονται οι εργάτες στη δουλειά τους; Κάποιοι «δογματικοί» ισχυρίζονται απίθανα πράγματα. Ότι – για παράδειγμα - σε ένα σύστημα που είναι οικοδομημένο πάνω στην αθλιότητα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, που μετράει τα πάντα με βάση τις «οικονομίες κλίμακας» των επιχειρηματικών κερδών, δεν μπορεί να υπάρχει παρά μόνο μια εξήγηση:
    Για να μην παίρνουν τα «αφεντικά» τα μέτρα που απαιτούνται ώστε να μη σκοτώνονται οι εργάτες, σημαίνει ότι τους έρχεται φθηνότερα να σκοτώνονται οι εργάτες! Για να μην πληρώνουν αυτοί που πρέπει να τα πληρώσουν ώστε να ληφθούν μέτρα ασφάλειας και να μη σακατεύονται οι εργάτες, σημαίνει ότι τους έρχεται φθηνότερα να σακατεύονται οι εργάτες!
    Αλλά αν το πολιτικό και κοινωνικό τους σύστημα θεωρεί πολύ επικερδές - όπως προκύπτει διά των πράξεων και των παραλείψεών τους - το θανατικό των εργατών, αν κάθε 15 λεπτά της ώρας συμβαίνει κι ένα εργατικό «ατύχημα» και κάθε τρεις μέρες κι ένα (τουλάχιστον) θανατηφόρο «ατύχημα», τότε σε αυτό το νεκροταφείο το λόγο πρέπει κάποια στιγμή να αποφασίσουν και να τον πάρουν τα επίδοξα θύματα: Οι εργάτες.

email: mpog@enikos.gr  

Διαβάστε περισσότερα