Η έκλειψη των διανοούμενων

  Ο μιντιακός διανοούμενος «κατασκευάζεται» από την πολιτιστική βιομηχανία τονίζει ο Εντσο Τραβέρσο

Θανάσης Γιαλκέτσης

Κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη γλώσσα μας το βιβλίο του Ιταλού ιστορικού Εντσο Τραβέρσο «Τι απέγιναν οι διανοούμενοι;» (μετάφραση Νίκος Κούρκουλος, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου). Ο Εντσο Τραβέρσο είναι σήμερα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ της Νέας Υόρκης. Στη γλώσσα μας κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του «Διά πυρός και σιδήρου» και «Οι ρίζες της ναζιστικής βίας» (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2013). Η ακόλουθη συνέντευξη του Εντσο Τραβέρσο δημοσιεύτηκε στον γαλλικό ιστότοπο Mediapart.
• Ο Σαρτρ έλεγε ότι «ο διανοούμενος είναι κάποιος που φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν»…

Ζούμε σε ένα πλαίσιο διαφορετικό από εκείνο στο οποίο ο Σαρτρ είχε επινοήσει τον ορισμό του διανοούμενου. Η έλευση της ψηφιακής τεχνολογίας και το μαζικό Πανεπιστήμιο διεύρυναν τα όρια των διανοητικών κύκλων. Περισσότερα πρόσωπα μπορούν να παρεμβαίνουν ενεργά στις συζητήσεις. Στο βάθος όμως ο ρόλος του διανοούμενου δεν άλλαξε: οφείλει να ελέγχει, δηλαδή να αμφισβητεί την εξουσία, αυτός ο θεμελιώδης ρόλος παραμένει.
• Ο διανοούμενος δεν οφείλει να είναι παραγωγός γνώσης ή κατανόησης;
Βέβαια, αλλά πρέπει να διακρίνουμε τον διανοούμενο από τον άνθρωπο των γραμμάτων. Ο άνθρωπος των γραμμάτων περιορίζεται στο να παράγει γνώσεις, ο διανοούμενος παρεμβαίνει στη ζωή της πολιτείας. Οι γνώσεις για τον κόσμο και την κοινωνία είναι τόσο ειδικευμένες, διαφοροποιημένες, κατακερματισμένες, ώστε σήμερα είναι δύσκολο να υιοθετήσει κανείς μια στάση εγκυκλοπαιδιστή -σαν τον Ντιντερό-, που έγκειται στο να εκφέρει έγκυρη κρίση για τα πάντα. Η προσπάθεια πρέπει να κατατείνει στην κριτική αυτονομία και στην οικουμενική προοπτική, οι οποίες πρέπει να διασωθούν. Για να γίνει διανοούμενος, ο άνθρωπος των γραμμάτων οφείλει να αξιοποιεί τη φήμη που απέκτησε χάρη στις έρευνές του, για να παρεμβαίνει στη δημόσια σφαίρα. Ακολουθώντας την προτροπή του Καντ, οφείλει να ασκεί την κριτική λειτουργία και τη δημόσια χρήση του λόγου.
• Η δημόσια σφαίρα όμως είναι γεμάτη με σφετερισμένες διασημότητες!
Η πολιτιστική βιομηχανία πράγματι δεν παύει να προωθεί στο προσκήνιο ψευτοδιανοούμενους ή υποτιθέμενους ειδικούς. Ο μιντιακός διανοούμενος «κατασκευάζεται» από την πολιτιστική βιομηχανία, η οποία του εξασφαλίζει μια προβολή χάρη στα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Ο «ειδικός» είναι ένας πνευματικός άνθρωπος ο οποίος μπαίνει στην υπηρεσία της εξουσίας, απαρνούμενος στις περισσότερες περιπτώσεις την κριτική του αυτονομία. Ούτε ο ένας ούτε ο άλλος δεν αμφισβητούν τις δομές ή τις μορφές της κυριαρχίας. Ολα αυτά εγγράφονται σε ένα πλαίσιο ιδεολογικής και πολιτικής κατάπτωσης: τα κόμματα δεν έχουν πλέον ιδέες για να τις υπερασπίζονται και δεν καλούν τους διανοούμενους για να επεξεργαστούν τα προγράμματά τους (απασχολούν μόνο διαφημιστές για να τους εγγυώνται μιαν εικόνα…). Μερικές φορές αυτές οι δύο μορφές συμπίπτουν: ο «μιντιακός ειδικός» ενσαρκώνει τότε την πλήρη αντίθεση στον κλασικό διανοούμενο.
• Θεμελιώδεις συνδετικοί κρίκοι, όπως τα εργατικά κέντρα ή τα συνδικάτα, έχουν χαθεί…
Οι διανοούμενοι εξασφάλιζαν άλλοτε μια μορφή μετάδοσης της γνώσης, καθώς αποτελούσαν τους φορείς μιας κουλτούρας που την κατείχε μόνο μια ελίτ. Εκπλήρωναν επομένως μια παιδαγωγική αποστολή που περνούσε μέσα από κοινωνικές οργανώσεις, οι οποίες απέβλεπαν μεταξύ άλλων και στο μοίρασμα της γνώσης. Επειτα η κουλτούρα εκδημοκρατίστηκε, ενώ οι διανοούμενοι, στη μεγάλη τους πλειονότητα, έγιναν εργαζόμενοι σαν τους άλλους. Ορισμένοι, για να διατηρούν μια προβολή –ουσιαστικά στα μέσα μαζικής επικοινωνίας–, υιοθετούν μια αλαζονική ελιτίστικη στάση. Αλλοι φορούν το κοστούμι του γνωστού ταραξία των τηλεοπτικών συζητήσεων, αλλά πρόκειται, στις περισσότερες περιπτώσεις, για καταμερισμό ρόλων.
• Στην κλασική εποχή του ο διανοούμενος φαινόταν ικανός να μας επιτρέπει να εξηγούμε και ταυτόχρονα να μετασχηματίζουμε τον κόσμο…
Υπαινίσσεστε την ενδέκατη θέση για τον Φόιερμπαχ, στην οποία ο Μαρξ δήλωνε το 1845 ότι «οι φιλόσοφοι μέχρι τώρα δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να ερμηνεύουν τον κόσμο με διάφορους τρόπους, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι να τον αλλάξουμε». Ο διανοούμενος -χρησιμοποιώ αυτήν την έννοια με αναχρονισμό, επειδή δεν υπήρχε ακόμη εκείνη την εποχή-, μαζί με τους καλλιτέχνες, έδινε μορφή στο συλλογικό φαντασιακό, το οποίο τότε ήταν γεμάτο ουτοπίες. Η σύνδεση ερμηνείας και μετασχηματισμού ήταν αναγκαία γι’ αυτή την προβολή στο μέλλον. Ο διανοούμενος επινοούσε τη διαλεκτική μιας τέτοιας κίνησης. Σήμερα φαίνεται να του έχει δοθεί μια άλλη λειτουργία: αντί να επινοεί το μέλλον, αφοσιώνεται στην εργασία πένθους των κοινωνιών μας. Αναπόφευκτα έχει πληγεί μετωπικά από την ανάδυση της μνήμης -μείζον γνώρισμα της εποχής μας-, η οποία εκθρονίζει την ουτοπία. Στις κατακερματισμένες ή «ρευστές» κοινωνίες μας, όπου οι ζωές έχουν εξατομικευτεί και έχουν γίνει επισφαλείς, εκείνοι που καταγγέλλουν τις καταπιέσεις και την άδικη τάξη του κόσμου δίνουν την εντύπωση φωνής βοώντος εν τη ερήμω. Ο αμφισβητίας διανοούμενος δεν βγήκε σώος και αβλαβής από την ιστορική ήττα των επαναστάσεων του 20ού αιώνα. Η ανυποληψία του σταλινισμού και του μαοϊσμού κλονίζει την εικόνα του στρατευμένου διανοούμενου. Αυτή η αμφισβήτηση της στράτευσης έγινε στη δεκαετία του 1980, σε μιαν εποχή κατά την οποία εμφανίστηκαν –στη Γαλλία και αλλού– οι μιντιακοί ψευτοδιανοούμενοι και οι ειδικοί. Οι εορτασμοί της επετείου των διακοσίων χρόνων της Γαλλικής Επανάστασης, το 1989, που ορισμένοι ξένοι παρατηρητές ορθά θεώρησαν ως πολυτελή κηδεία της, σηματοδοτούν συμβολικά αυτή τη στροφή. Τα κοινωνικά κινήματα είναι ήδη κινήματα χωρίς ηγέτες και χωρίς εμπνευστές, για καλούς λόγους (είναι περισσότερο αυτοδιευθυνόμενα και δημοκρατικά από όσο ήσαν στο παρελθόν) καθώς και για κακούς λόγους (δεν είναι φορείς ενός σχεδίου αλλαγής της κοινωνίας). Και όταν ο φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ πάει να μιλήσει στην Ελλάδα, μπορεί να γίνεται θερμά δεκτός, αλλά δεν καλύπτει αυτό το κενό. Βρισκόμαστε σε μια μεταβατική κατάσταση. Ο κόσμος θα επινοήσει αναμφίβολα νέες ουτοπίες και θα χρειαστεί να τις ορίσουμε ή να τους δώσουμε συστηματική μορφή. Τότε θα χρειαστούμε νέους διανοούμενους.

Henry de Groux «Ο Ζολά αντιμέτωπος με τον όχλο» (1898) |

• Νιώθετε νοσταλγία για το παρελθόν ή δεν πρέπει ποτέ να απελπιζόμαστε;
Οι δυο τελευταίοι αιώνες υπήρξαν εποχές που σημαδεύτηκαν από ήττες, πτώσεις, οπισθοδρομήσεις, εξορία, καταπίεση, καταστολή του κριτικού λόγου. Υπήρξαν επίσης δύο αιώνες πάλης, κατακτήσεων και μεγάλων ελπίδων. Ακόμη και στις χειρότερες στιγμές ο ορίζοντας δεν σκοτείνιαζε. Ακόμη και στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, όταν όλα ήταν στο χείλος της αβύσσου, η ελπίδα μπορούσε να λάμπει. Σήμερα, σε μια κατάσταση λιγότερο τραγική, η προσδοκία φαίνεται να έχει εκλείψει: αξίζει τον κόπο να παλέψουμε γι’ αυτήν; Πολλοί είναι εκείνοι που, στην πράξη, έχουν απαντήσει αρνητικά σε αυτό το ερώτημα, ίσως χωρίς καν να το έχουν θέσει συνειδητά. Σε μια τέτοια σύγχυση, σε έναν τέτοιο αποπροσανατολισμό, χρειάζεται να κρατήσουμε ανοιχτή την προοπτική μιας κριτικής σκέψης σε σύνδεση με τα κινήματα που θα αναδυθούν, που θα είναι διαφορετικά αλλά αναπόφευκτα. Δεν πιστεύω στη διάγνωση του Φρανσουά Φιρέ, ο οποίος, στο βιβλίο του «Le passé d’ une illusion» (1995) έγραφε: «Είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε στον κόσμο στον οποίο ζούμε». Ο ιστορικός Πέρι Αντερσον και μερικοί άλλοι εναντιώθηκαν σε μια τέτοια «συναινετική ηπιότητα», αρνούμενοι το υποτιθέμενο τέλος της Ιστορίας μετά την πτώση του κομμουνισμού, το οποίο αναγόρευε τον καπιταλισμό σε οικουμενική πανάκεια. […]


Πηγή: efsyn

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωραγιαδισμός της πεντάρας!

    Η τάξη των χορτάτων αποφάσισε να ξαναπιάσει τη «βαριοπούλα» για να σφηνώσει μέσα στο κεφάλι των πεινασμένων την γνωστή απάτη: Ότι τα δικά της ιδιοτελή προνόμια ισοδυναμούν με το δήθεν «εθνικό συμφέρον»...
    Δεν υπάρχει πολιτευτής της μνημονιακής συμφοράς, τηλεοπτικός και ραδιοφωνικός κολαούζος, δεν υπάρχει προύχοντας, δεκανίκι ή παπαγάλος του ευρω-ραγιαδισμού, που να μην επιδίδεται στη διακίνηση του παρακάτω δόγματος:
    «Η μεγαλύτερη μεταπολεμική κατάκτηση της χώρας είναι το ευρώ»! Νατη η γνωστή μπούρδα που, όπως ακριβώς και το 2012, επιστρέφει  στο προσκήνιο. Ιδού η «μεγάλη αλήθεια» τους, που διακινείται με ένταση οργουελιανής προπαγάνδας τα τελευταία 24ωρα.  
    Ο στόχος τους είναι προφανής: Επιδιώκουν και στο τελευταίο χωριό της χώρας, και στην τελευταία ανθρωποσύναξη, και στον τελευταίο μισθωτό, «απασχολήσιμο», άνεργο, τον απομονωμένο και παραδομένο μπροστά στο σύγχρονο εικονοστάσι της μαζικής χειραγώγησης που ακούει στο όνομα «τηλεόραση», να φτάσει το παραλυτικό μήνυμα:
    «’Η θα αποδεχτείς να θυσιάζεσαι αιωνίως, ή θα μας διώξουν από το ευρώ και τότε… χανόμαστε»!
    Το λοβοτομικό τους εγχείρημα να ταυτίσει ο ελληνικός λαός την ίδια του την ύπαρξη με ένα νόμισμα (!), είναι τόσο φτηνό και τόσο ανάξιο, μια σκέτη φάρσα προηγούμενων ιστορικών περιόδων όταν εκτρέφονταν «Μεγάλες Ιδέες» - οι οποίες έφεραν τις πραγματικές συμφορές.
    Σε κάθε περίπτωση η τακτική τους συνιστά μια ακόμα απόδειξη για την «ποιότητα» των «σωτήρων»: Για τους ευρω-μαυρογιαλούρους μας το «μεγαλύτερο μεταπολεμικό επίτευγμα» δεν είναι ούτε ότι η Ελλάδα στάθηκε στα πόδια της μετά από την καταστροφή του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Ούτε ότι κατάφερε να περάσει διά πυρός και σιδήρου μέσα από «γύψους» και χούντες. Ούτε ότι ο λαός της δημιούργησε μια χώρα που το ΑΕΠ της, ο πλούτος της,  αυξήθηκε από τη μεταπολίτευση και σε σταθερές τιμές του 1974 έως και κατά 15.000%!
    Όχι! Για την τάξη που εκπροσωπεί ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος, ο Παπανδρέου, ο Θεοδωράκης, το «μεγαλύτερο επίτευγμα» της Ελλάδας είναι ότι έχουν εξαναγκάσει τον ελληνικό λαό να μετράει τη δυστυχία του έχοντας για μονάδα μέτρησης μια… μεταμφίεση του μάρκου!
    Το «μεγαλύτερο επίτευγμα» της Ελλάδας (ω, τι κήρυγμα πατριωτισμού»!) είναι ότι, πλέον, τα μονοπώλια μετρούν την φοροαποφυγή τους στην Ελλάδα, τις καταθέσεις τους στην Ελβετία και την εκμετάλλευση του εργάτη στην Ευρώπη, έχοντας για μονάδα μέτρησης μια... μεταμφίεση του μάρκου.
    Πράγματι. Από αυτή την άποψη, το ευρώ για την ολιγαρχία - και μόνο για την ολιγαρχία – είναι μεγάλη κατάκτηση. Πράγματι, οι εγγυήσεις του ΣΥΡΙΖΑ ότι η θέση της Ελλάδας στην ΕΕ «δεν αμφισβητείται», στην ίδια ολιγαρχία απευθύνονται.
    Ακούγοντας τους ευρω-εκβιαστές δεν είναι δύσκολο να αντιληφθείς πως τα «επιχειρήματά τους» δεν αξίζουν ούτε μια τρύπια δεκάρα. Κι αν η προπαγάνδα τους καταφέρνει να «περνάει» και να βαφτίζει το μαύρο άσπρο, είναι για ένα και μόνο λόγο: Επειδή έχει εξασφαλίσει ότι μέσα από τα καθεστωτικά ΜΜΕ, με το διαρκές «πες - πες» της ακατάσχετης ευήθειάς της, «κάτι θα μείνει».
    Εντούτοις, όσο κι αν μονότονα επιμένουν ότι το «ευρώ» είναι ένα τοτέμ όπου οι Έλληνες πρέπει να προσέρχονται γονυπετείς για να το προσκυνούν και να του προσφέρουν τα παιδιά τους, όπως ο Αβραάμ τον Ισαάκ, δε μας απαντούν:
    Ποιος κερδίζει από τη σφαγή; Ποιος κέρδισε από την ΕΕ, από τα «Αγορές», από τα Μάαστριχτ; Η «βασιλεία των Ουρανών» που υπόσχονταν ποιον αφορούσε; Στη λατρεία ποιου ακριβώς «Θεού» καλούν το λαό να συνεχίσει να παίρνει μέρος ως σφαχτάρι; Τίνος «Άγιος» είναι, τελικά, το ευρώ;
    Η ευρω-προπαγάνδα για να πνιγεί μέσα στην ίδια της τη ρηχότητα είναι αρκετό να ζυγιστεί και να μετρηθεί με το ζύγι του καθημερινού ανθρώπου. Εκείνου του ανθρώπου που πάει στο σούπερ - μάρκετ και στη λαϊκή. Εκείνου του ανθρώπου που δεν έχει για φάρμακα και πετρέλαιο θέρμανσης.
    Ας το αποτυπώσουμε, λοιπόν, με τον πιο απλό, έως απλουστευτικό και απλοϊκό, τρόπο. Με τον τρόπο, δηλαδή, που υπαγορεύεται από τη δική τους «βαθύνοια», και με δεδομένο ότι τα δώδεκα χρόνια που πέρασαν από τότε είναι ελάχιστος χρόνος για να θολώσει η σκέψη.
    Ρωτάμε: Το ευρώ είναι ή δεν είναι εκείνο το νόμισμα που από το ίδιο βράδυ που μας το παρουσίασε ο Σημίτης, ό,τι ο εργάτης αγόραζε με 100 δραχμές, το επόμενο πρωί το αγόραζε με 170 δραχμές;
    Το ευρώ είναι ή δεν είναι εκείνο το νόμισμα που με το που μπήκε στη ζωή του Έλληνα, ό,τι τη μια στιγμή κόστιζε 200 δραχμές, την ακριβώς επόμενη στιγμή ο μισθωτός έπρεπε να πληρώσει 340,75 δραχμές για να το ψωνίσει;
    Το ευρώ είναι ή δεν είναι εκείνο το νόμισμα που τίναξε την ακρίβεια ακόμα πιο ψηλά;
    Το ευρώ είναι ή δεν είναι εκείνο το νόμισμα με το οποίο η Ελλάδα

• κατέρριψε κάθε προηγούμενο ρεκόρ ανεργίας,
• κατέρριψε κάθε προηγούμενο ρεκόρ φτώχειας,

• κατέρριψε, ήδη προ μνημονίου, κάθε προηγούμενο ρεκόρ πραγματικής μείωσης εισοδημάτων,
• κατέρριψε κάθε προηγούμενο ρεκόρ σε «λουκέτα» και «φέσια» στην αγορά,
• κατέρριψε κάθε προηγούμενο ρεκόρ μεταναστευτικής ροής της νεολαίας σε ομαλές συνθήκες,
• κατέρριψε κάθε προηγούμενο ρεκόρ χρεών;

    Βέβαια, ισχύει και η άλλη αλήθεια: Το ευρώ, όντως, είναι εκείνο το νόμισμα με το οποίο η ελληνική πλουτοκρατία - πατώντας πάνω στον κοινωνικό ερειπιώνα που αποτελεί την προϋπόθεση για την ενίσχυση της «ανταγωνιστικότητας» των μονοπωλίων - σημείωσε τη μεγαλύτερη κερδοφορία στην ιστορία της!
    Το ευρώ είναι το νόμισμα με το οποίο οι τράπεζες έφτασαν να κατέχουν ενεργητικό 3 (!) φορές πάνω από όλο το ΑΕΠ της χώρας με αποτέλεσμα οι δικές τους «φούσκες» να μετατρέπονται σε χρέη για το λαό και σε πλειστηριασμούς για τα σπίτια του λαού. Να, επομένως, από πού η απορρέει η λατρεία τους για το ευρώ, την ΕΕ, την Ευρωζώνη ΟΝΕ...
    Αυτό είναι το ευρώ «τους». Μέσο νομισματικής καταγραφής του θησαυρισμού των λίγων και της αποστέρησης των πολλών. Αυτό ήταν, είναι και θα είναι και κάθε νόμισμα – από το δολάριο και τη δραχμή μέχρι τα αρχαίες μνες αι τα τάλαντα - στο σύστημα της εκμετάλλευσης και της ταξικής ανισότητας.
    Να λοιπόν γιατί το ερώτημα δεν είναι σε ποιο νόμισμα θα μετρούν τη χλιδή τους οι κεφαλαιοκράτες - και σε ποιο νόμισμα θα μετρούν την ανέχειά τους οι προλετάριοι, οι άνεργοι, εξαθλιωμένοι.
    Το ερώτημα δεν είναι σε ποιο νόμισμα οι μεν δουλοκτήτες θα μετράνε τα περισσεύματά τους, οι δε είλωτες το υστέρημά τους.
    Το ερώτημα δεν είναι σε ποιο νόμισμα θα μετρούν οι πολυεθνικές την υπεραξία που σφετερίζονται και σε ποιο νόμισμα οι εργάτες και οι άνεργοι την υποτίμηση της ζωής τους και τον εξανδραποδισμό της ύπαρξής τους.
    Το δίλημμα είναι αν ο λαός θα διατηρήσει ζωντανές τις δυνάμεις που απαιτούνται ώστε να τους «σαρώσει» θέτοντας στην υπηρεσία του την οικονομία (συνεπώς και το νόμισμα). Αν δηλαδή θα γίνει εκείνος πολιτικά κυρίαρχος αποτινάσσοντας από το σβέρκο του τις πολιτικές βδέλλες. Η’ αν θα «παραδοθεί» και θα αφεθεί να τον απομυζούν μέχρι τελευταίας «ευρωδεκάρας» εκείνοι που δεν δίνουν για τη ζωή του «πεντάρα τσακιστή».

email: mpog@enikos.gr

Διαβάστε περισσότερα

Charlie Hebdο: Το πριν, το γιατί, το μετά

Ελένη Μαυρούλη

Ο ξερός ήχος των πυροβολισμών στο 10 της οδού Nicolas-Appert  αντήχησε την Τετάρτη το μεσημέρι σε όλη την Ευρώπη. Το αίμα κατέκλυσε τα γραφεία της ιστορικής σατιρικής εβδομαδιαίας εφημερίδας Charlie Hebdo και σταμάτησε την αναπνοή της Γαλλίας.  Ο απλός αστυνομικός απολογισμός, δηλαδή 12 νεκροί και 11 τραυματίες, εκ των οποίων οι τέσσερις σε κρίσιμη κατάσταση, δεν αρκεί για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος και τη βαρύτητα της συγκεκριμένης ενέργειας για την επόμενη μέρα της χώρας.
Η δολοφονική επίθεση στο Charlie Hebdo είναι η πλέον πολύνεκρη του είδους που έζησε η Γαλλία από τον 19^ο αιώνα. Αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του και τα όσα ακολούθησαν τα δύο επόμενα 24ωρα, (ομηρίες, ένοπλες συμπλοκές, αιματηρές αστυνομικές επιχειρήσεις) και με δεδομένο το χαρακτήρα του στόχου, ο παραλληλισμός, και σε σκίτσο, με την επίθεσης της 11^ης Σεπτεμβρίου 2001 στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης στις ΗΠΑ, δεν είναι εντελώς στον αέρα παρά την υπερβολή που ορισμένοι ίσως επισημαίνουν.  Είναι μια επίθεση που σε αντίθεση με αυτήν της 11^ης Σεπτεμβρίου, γίνεται αντιληπτή ως «επίθεση από τα μέσα» καθώς οι δύο δράστες, όπως και ο τρίτος έμμεσος συνεργός, όπως φαίνεται μέχρι στιγμής τουλάχιστον,  που κράτησε και την ομηρία στο εβραϊκό παντοπωλείο, δηλαδή τα αδέλφια Σαϊντ και Σερίφ Κουασί και ο Αμεντί Κουλιμπελί, είναι γάλλοι υπήκοοι.
Ίσως το μόνο που δεν «κολλά» στον άψογα επαγγελματικό στρατιωτικού τύπου τρόπο που οργανώθηκε η επίθεση στο Charlie Hebdo και τα όσα ακολούθησαν, είναι το ότι, σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση τουλάχιστον, οι δράστες εντοπίστηκαν και ταυτοποιήθηκαν επειδή μέσα στο πρώτο αυτοκίνητο με το οποίο απομακρύνθηκαν από τον τόπο του εγκλήματός τους έπεσε η αστυνομική ταυτότητα του ενός! Πρόκειται για μια μικρή, πλην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, λεπτομέρεια. Ενδιαφέρον προκαλεί και το γεγονός ότι στις τηλεφωνικές συνομιλίες που διημείφθησαν ανάμεσα σε δημοσιογράφους του γαλλικού καναλιού BMF TV και των Σερίφ Κουατσί και Αμελί Κουλιμπελί, οι δύο δράστες έδωσαν δημόσια πληροφορίες για το σχέδιο της επίθεσης, καθώς και για τον τρόπο και τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσής τους στην «αλ-κάιντα» της Υεμένης.
Μετά το Charlie Hebdo, η Γαλλία τέθηκε σε τριήμερο εθνικό πένθος. Μετά και από τα όσα έγιναν και την Παρασκευή, το ερώτημα είναι πότε θα εξέλθει από το σοκ και από το πένθος. Οι υπηρεσίες ασφαλείας τέθηκαν σε κόκκινο συναγερμό, ο στρατός βγήκε στους δρόμους (περίπου 600 στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί στο Παρίσι μόνο, 88.000 άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας έχουν κινητοποιηθεί), η χωροφυλακή και οι ειδικές δυνάμεις καταστολής (CRS) επίσης είναι στους δρόμους. Οι γαλλικές δυνάμεις καταστολής είναι γνωστές για τη σκληρότητά τους. Σε αντίθεση, όμως, με άλλες χώρες, η μαζική παρουσία τους στους δρόμους δεν είναι ένα «καθημερινό» γεγονός, ούτε κάτι που η γαλλική κοινή γνώμη, πριν από μερικά χρόνια, θα αποδεχόταν ασυζητητί. Σήμερα, όμως, το αποδέχεται, μεγάλο μέρος της τουλάχιστον, με τεράστια ανακούφιση.
Συγκεντρώσεις καταδίκης της επίθεσης πραγματοποιήθηκαν σε πολλές πόλεις. Μια μεγάλη προγραμματίζεται για την Κυριακή με τη συμμετοχή και ευρωπαίων αρχηγών κρατών. Η Γαλλία έμεινε όρθια διεμήνυσε ο Ολάντ, ο «κίνδυνος δεν πέρασε» και κάλεσε τους  πολίτες να υψώσουν το ανάστημά τους απέναντι «στο ρατσισμό και τον αντισημιτισμό» τονίζοντας ότι οι «φανατικοί δεν έχουν καμία σχέση με την μουσουλμανική θρησκεία». Το σύνολο των μουσουλμανικών οργανώσεων της Γαλλίας κάθε είδους καταδίκασε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την επίθεση υπογραμμίζοντας ότι «στρέφεται κατά των μουσουλμάνων, παραβιάζει τις αρχές της θρησκείας τους και τους βάζει στο μάτι του κυκλώνα». Οι μουσουλμάνοι της Γαλλίας θα θελήσουν και κυρίως θα μπορέσουν να συμμετάσχουν σε αυτές τις συγκεντρώσεις; Είναι ένα ερώτημα που πλανάται έντονα πια στην ατμόσφαιρα της ευρωπαϊκής χώρας με την πολυπληθέστερη μουσουλμανική κοινότητα (4.710.000, 7,5% του πληθυσμού με ανοδική τάση που τείνει να ξεπεράσει το 10% τα επόμενα χρόνια). Είναι ένα ερώτημα τόσο έντονο που ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλ, μετά το τέλος των τριών εφιαλτικών για τη Γαλλία ημερών, την Παρασκευή το βράδυ, δήλωνε ότι «οι μουσουλμάνοι συμπατριώτες μας φοβούνται σήμερα» , παραδεχόμενος  ανοιχτά ότι κάτι δεν πάει πια καθόλου καλά στη χώρα του φωτός.
Η «μοναξιά» του Charlie Hebdo
Το γιατί το αιματοκύλισμα στο Charlie Hebdo γίνεται αντιληπτό ως πλήγμα στην καρδιά της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθεροτυπίας είναι προφανές. Πρόκειται για τη σατιρική εκείνη εφημερίδα που δεν έχει αφήσει σε «χλωρό κλαρί» κανένα «ιερό και όσιο» όπως θα έλεγε κανείς. Στο στόχαστρο της ανηλεούς σάτιράς της έχουν τεθεί κόμματα, πολιτικά πρόσωπα, Πρόεδροι, αρχηγοί κομμάτων και  θρησκείες, όλες οι θρησκείες. Η υπεράσπιση της κοσμικότητας, της περίφημης γαλλικής  laïcité ως θεμελίου του γαλλικής κοινωνίας και ως αδιαμφισβήτητης κατάκτησης της γαλλικής επανάστασης του 1789, είναι ίσως ένας από τους κεντρικότερους άξονες των δημοσιεύσεών της όλα αυτά τα χρόνια και πολλάκις έχει «φάει» μηνύσεις για αυτό.

Τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα από το 2006 και μετά, τα σατιρικά της βέλη, κατά μεγαλύτερη αναλογία, συγκέντρωσε το Ισλάμ, υπό το πρίσμα της δράσης των φανατικών ισλαμιστών. Έγιναν δίκες, όπου δικαιώθηκε το περιοδικό, διατυπώθηκαν απειλές, έγιναν προειδοποιητικές βομβιστικές επιθέσεις στα γραφεία του. Ουδείς μπορεί ν’ αμφισβητήσει την πρόθεση και το δικαίωμα των δημιουργών, όπως διατυπώθηκε επανειλημμένως και από τον δολοφονημένο διευθυντή της και χαρισματικό σκιτσογράφο Stéphane Charbonnier, να σατιρίζεται το Ισλάμ όπως όλες οι άλλες θρησκείες, χωρίς περιορισμούς και χωρίς αυτολογοκρισία, στο όνομα ακριβώς της ανεκτικότητας, χωρίς διακρίσεις και χωρίς δεύτερες σκέψεις, με διαχωρισμό ανάμεσα στους απλούς πιστούς και στους φανατικούς και με κριτήριο πάνω από όλα την έννοια της κοσμικότητας.
Όλα αυτά, όμως, συμβαίνουν σε ένα συγκεκριμένο χωρο-χρονικό και κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο, του οποίου η κατανόηση είναι απαραίτητη για ν’ αντιληφθεί κανείς τι πραγματικά σημαίνει για τη γαλλική κοινωνία, σήμερα και αύριο, η επίθεση στο Charlie Hebdo. Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ ήδη από τη δεκαετία του ’90 στα γαλλικά προάστια και ιδιαίτερα στις υποβαθμισμένες συνοικίες, τα παιδιά των μεταναστών από τις πρώην γαλλικές αποικίες αναζητούν ματαίως ένα ρόλο στη γαλλική κοινωνία. Αναζητούν ένα ρόλο πέραν αυτού των φτηνών εργατικών χεριών που είχαν οι γονείς τους. Και γιατί τα ίδια είναι γάλλοι υπήκοοι αλλά και γιατί πλέον ο γαλλικός καπιταλισμός δεν έχει ανάγκη από φτηνά εργατικά χέρια άρα πετάγονται στο περιθώριο.

Κοινωνικά αποκλεισμένα και οργισμένα  προάστια: πρόσφορο έδαφος φανατισμού
Σε αντίθεση με ό,τι αρεσκόταν επί χρόνια να επικαλείται το γαλλικό κράτος, ουδέποτε κατάφερε να ενσωματώσει αυτές τις γενιές στο κοινωνικό σύνολο. Παρέμειναν δεύτερης κατηγορίας πολίτες μέσα στην ίδια τους τη χώρα, την μοναδική που γνώρισαν άλλωστε, η οποία τους πέταξε έξω από το εκπαιδευτικό σύστημα, έξω από την αγορά εργασίας, έξω από τα κέντρα διασκέδασης, έξω από το κέντρο των μεγάλων πόλεων, έξω από τη ζωή. Δεν είναι  πια καν χρήσιμοι φτηνοί εργάτες. Ήταν και είναι «βάρος» στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικών επιδομάτων και «πονοκέφαλος» για την «τάξη και την ασφάλεια» στα προάστια.
Οι ειδικές μονάδες που η γαλλική αστυνομία έφτιαξε από τη δεκαετία του ’90 για τα προάστια φρόντισαν και φροντίζουν να τους το θυμίζουν αυτό: ότι δεν φτάνει που παραβιάζουν λίγο ή πολύ τον ποινικό κώδικα, είναι και «μπερ» (υποτιμητικός αναγραμματισμός του arab στα γαλλικά). Γι’ αυτό και  το λίγο, θα τιμωρηθεί πολύ. Οι φυλακές, ήδη, από τα τέλη του ’90 γέμιζαν με νεαρούς μετανάστες, κυρίως αραβικής καταγωγής, που, ως συνήθως, έμπαιναν μέσα για κάποια μικροκλοπή ή μικροφασαρία σφραγίζοντας έτσι τη συνήθως κλιμακούμενη καριέρα τους στο έγκλημα. Την ίδια περίοδο, και με αιχμή τον αιματηρό εμφύλιο στην Αλγερία ανάμεσα στους εξτρεμιστές του Ισλαμικού Μετώπου Σωτηρίας και τον στρατό, η θρησκεία αρχίζει να «ξαναβρίσκει» τους «μπερ» στα προάστια. Και η πορεία πανομοιότυπη: μικροπαραβατικότητα, φυλακή, στροφή στη θρησκεία. Μια ανάγνωση του βιογραφικού του Σερίφ Κουασί είναι ενδεικτική.
Ο «δάκτυλος» του «Εθνικού Μετώπου»
Αν και τα περιστατικά είναι μεμονωμένα και η επιρροή σχετικά περιορισμένη τη δεκαετία του ‘90, είναι αρκετή για το ακροδεξιό «Εθνικό Μέτωπο» να ξεκινήσει την προπαγάνδα του περί «ισλαμιστικής επέλασης κατά των γαλλικών κοσμικών αξιών». Μια προπαγάνδα που ενστάλαξε το δηλητήριό της σταθερά και μεθοδικά αλλά και με αρκετούς σκοτεινούς δρόμους (π.χ. υπάρχουν αλλεπάλληλες μαρτυρίες κοινωνικών υπηρεσιών και ορισμένων αστυνομικών για έμμεση «προώθηση» όπλων σε «μπερ» δια μέσου καναλιών που συνδέονται με το «Εθνικό Μέτωπο»).
Εκείνη την πρώτη περίοδο, και συγκεκριμένα το 1996, το Charlie Hebdo συνέλεξε, μέσα από μια καμπάνια οκτώ μηνών, 173.704 υπογραφές ζητώντας ανοιχτά την απαγόρευση του «Εθνικού Μετώπου» ως ενός κόμματος που «διασπείρει το μίσος και στοχεύει στην κατάλυση των  βασικών εννοιών της γαλλικής δημοκρατίας προκαλώντας με τις ρατσιστικές του θέσεις με κάθε τρόπο». Μπορεί σήμερα η Μαρίν Λε Πεν να δηλώνει συντετριμμένη, αλλά πολλά στελέχη του κόμματός της φρόντισαν από τις πρώτες ώρες μετά το αιματοκύλισμα στο Charlie Hebdo να θυμίσουν μέσα από αναρτήσεις στο διαδίκτυο τη στάση του σατιρικού περιοδικού απέναντι στην ακροδεξιά αφήνοντας να εννοηθεί: «τα λέγαμε εμείς».
Επίσης, έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι πολλές ώρες πριν η γαλλική αστυνομία δώσει στη δημοσιότητα τα στοιχεία των δύο καταζητούμενων αδελφών, αυτά είχαν αναρτηθεί σε ιστοσελίδες προσκείμενων στο «Εθνικό Μέτωπο» (τα «σταγονίδια» υπάρχουν παντού λοιπόν) μαζί με τις φωτογραφίες τους, επίσημα έγγραφά τους αλλά και την πληροφορία (που αργότερα επιβεβαιώθηκε) ότι ο ένας εξ αυτών είχε συλληφθεί το 2005 ως στρατολόγος νεαρών μουσουλμάνων για να πολεμήσουν με τους ακραίους ισλαμιστές στο Ιράκ. Μιλώντας στο δικαστήριο είχε δηλώσει ότι ο ίδιος δείλιασε και ευτυχώς που τον συνέλαβαν. Ο Σερίφ Κουατσί αφέθηκε ελεύθερος 18 μήνες μετά και παρακολουθούνταν, όπως ειπώθηκε επισήμως. Ο Σαϊντ, όμως, δεν είχε κανένα μητρώο αλλά κατά τις αμερικανικές μυστικές  υπηρεσίες ήταν αυτός που εκπαιδεύτηκε τελικά στην Υεμένη από την «αλ Κάιντα της Υεμένης» το 2011. Ανεπισήμως τα ερωτήματα για τις πορείες αυτές είναι πολλά και αρκετά θα μείνουν αναπάντητα, αφού τα δύο αδέλφια έχασαν τη ζωή τους, όπως έγινε στην περίπτωση Μεράχ [i].
Ούτε η καμπάνια του Charlie Hebdo, ούτε οι προειδοποιήσεις όσων οργανώσεων και υπηρεσιών δραστηριοποιούνται στα προάστια, ούτε ο «συναγερμός» που σήμανε η εξέγερση στα γαλλικά γκέτο το 2005 ανέστρεψαν την προδιαγραφόμενη πορεία της γαλλικής κοινωνίας προς τη συντηρητικοποίηση και το διχασμό. Εγκαταλελειμμένοι και από το μοναδικό πολιτικό κόμμα που είχε οργανωμένη παρέμβαση στα γκέτο των μεταναστών από τη δεκαετία του ’60, το γαλλικό ΚΚ (τόσο λόγω της απόφασης διάλυσης των πυρήνων του όσο και λόγω της σταδιακής απομάκρυνσής του από μια σειρά πιο ριζοσπαστικών θέσεων στο πλαίσιο του «εκσυγχρονισμού» του για την αναζήτηση του «ανθρώπινου προσώπου» του καπιταλισμού χωρίς «αυταπάτες» περί ανατροπής του), και μη μπορώντας πια να «ενταχθούν» στη γαλλική κοινωνία ούτε μέσα από τις γραμμές των συνδικάτων (κυρίως της CGT) λόγω της καλπάζουσας ανεργίας, τα παιδιά των γκέτο βρίσκονται ξεκρέμαστα: υπήκοοι μιας χώρας που εμφανώς δεν τους θέλει και στην οποία οι ίδιοι δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους. Δεν μπορούν όμως να τον αναγνωρίσουν ούτε στις πατρίδες των γονιών τους, γιατί συνήθως ούτε καν τις έχουν επισκεφτεί. Το «κενό» έρχεται να καλύψει ο θρησκευτικός φανατισμός: «δειλά» δια του εμφυλίου της Αλγερίας, μαζικά μετά το 2001. Είναι, όπως έχουμε ξαναγράψει στο Περιοδικό, η «εκδίκηση» που τους κάνει να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου και ότι έχουν ισχύ.

Η εύκολη διπολική αφήγηση και η ηχηρή απουσία αριστερού ριζοσπαστικού λόγου ανατροπής
Την ίδια ώρα, σε διεθνές επίπεδο κλιμακώνεται η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα ως έκφραση της εμβάθυνσης της θεμελιώδους κρίσης του καπιταλισμού. Οι επεμβάσεις, αρχικώς σε Αφγανιστάν και Ιράκ (στο δεύτερο χωρίς την συμμετοχή της Γαλλίας) και στη συνέχεια στη Λιβύη, στο Μάλι (σχεδόν με αποκλειστική συμμετοχή της Γαλλίας) σε συνδυασμό με τον αιματηρό εμφύλιο στη Συρία, στον οποίο συνέβαλαν τα μέγιστα οι «αντί-Άσαντ» ισλαμιστές σύμμαχοι της Δύσης, έρχονται να επιβεβαιώσουν τη «θρησκευτικού τύπου» αφήγηση των φανατικών: η Δύση κάνει πόλεμο στο Ισλάμ. Μια αφήγηση, απαλλαγμένη από ταξική προσέγγιση και κατ’ επέκταση σοβαρή ανάλυση της ίδιας της φύσης του ιμπεριαλισμού, που βολεύει τους πάντες: βολεύει τον ιμπεριαλισμό, βολεύει και τον Φρανκεστάιν που έφτιαξε. Για τα παιδιά των γκέτο, δεν υπάρχει δίλημμα. Βρίσκουν νόημα ζωής.
Μέσα σε ένα τέτοιο κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο, στο οποίο η εμβάθυνση της καπιταλιστικής κρίσης εντείνει τις ταξικές διαφορές, δίνει τη χαριστική βολή στις όποιες κοινωνικές παροχές είχε κερδίσει με αγώνες η εργατική τάξη, και τερματίζει κάθε είδους επίφαση ταξικής ειρήνης, συνθλίβοντας περαιτέρω τους ήδη περιθωριοποιημένους, το Charlie Hebdo παραμένει πιστό στη χιουμοριστική σατιρική του μάχη κατά κάθε φασιστικού ολοκληρωτικού τύπου αντίληψης, ιδιαίτερα της θρησκείας, με το Ισλάμ, λόγω και των εξελίξεων εντός και εκτός Γαλλίας, να βρίσκεται σχεδόν διαρκώς στο στόχαστρο. Πλέον όμως, η σάτιρα του Charlie Hebdo είναι φωνή βοόντος εν τη ερήμω μέσα στο τεχνητό δίπολο της «σύγκρουσης των πολιτισμών» με την γκάμα του πολιτικού λόγου να εκτείνεται ανάμεσα στην σκληρή και στην πάρα πολύ σκληρή καταστολή, στην λογική τύπου Λε Πεν και την έλλειψη της οποιασδήποτε συνεκτικής σοβαρής ριζοσπαστικής αριστερής εναλλακτικής που θα προσέφερε μια νέα προσέγγιση του συνόλου της διαμορφωθείσας κατάστασης εντός και εκτός Γαλλίας.
Σε αυτό το φόντο, για πολλούς τα σκίτσα του Charlie Hebdo απλώς δεν «παρακολούθησαν» την νέα κοινωνική πραγματικότητα μετατρέποντας εαυτόν συχνά σε εύκολο στόχο για κριτικές περί έκφρασης «ισλαμοφοβίας» ενώ οι άσπονδοι φίλοι του «Εθνικού Μετώπου» δεν έχαναν την ευκαιρία. Και είναι προφανές ότι οι δολοφονημένοι δημιουργοί, παιδιά οι περισσότεροι του γαλλικού Μάη του ’68,  δεν διακατέχονταν από ισλαμοφοβία. Η γαλλική κοινωνία, όμως, πλέον διακατεχόταν. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Ipsos  που δημοσίευσε η εφημερίδα «Le Monde» στις 24 Ιανουαρίου 2013, το 74% των ερωτηθέντων θεωρούσε το Ισλάμ «μη ανεκτικό» και μη «συμβατικό» με τις αξίες της γαλλικής κοινωνίας, οι 8 στους 10 εκτιμούσαν ότι το Ισλάμ «προσπαθεί να επιβάλλει τον τρόπο λειτουργίας του στους άλλους». Το χειρότερο και πλέον επικίνδυνο όμως στοιχείο που ανέδειξε η έρευνα είναι ότι σε ποσοστό που έτεινε στο 44% θεωρούσαν ότι κατά πλειοψηφία, αλλά κυρίως εν μέρει, οι μουσουλμάνοι «είναι φανατικοί» ούτως ή άλλως λόγω και μόνο της θρησκείας τους!
Η σαρωτική νίκη του «Εθνικού Μετώπου» έδειξε ότι οι αντιλήψεις αυτές είναι πλέον πολύ πιο ισχυρές από ποτέ στην γαλλική κοινωνία. Η τάση αυτή διαφαίνεται πια ξεκάθαρη και σε άλλες χώρες, με πιο πρόσφατο αντίστοιχο παράδειγμα την εμφάνιση και ενίσχυση, τους τελευταίους μήνες, του Pegida (Eυρωπαίοι Πατριώτες κατά του Εξισλαμισμού της Δύσης) στη Γερμανία.  Όσο πιο πολύ εντείνεται η κρίση, όσο πιο πολύ συνθλίβεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η ανθρώπινη ζωή, όσο πιο άφωνο και άσφαιρο είναι το λαϊκό εργατικό κίνημα και η πολιτική του έκφραση δεν έχει να προσφέρει μια σαφή οραματική, πραγματικά ανατρεπτική, αφήγηση για το σήμερα και για το αύριο, τόσο πιο πολλούς υποστηρικτές θα βρίσκουν οι διπολικές αφηγήσεις των εύκολων, και πάνω από όλα, ανώδυνων για το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα και τον ιμπεριαλισμό, «διχασμών»: αυτών των συγκρούσεων πολιτισμών, θρησκειών κ.ο.κ.
Η επόμενη μέρα του μακελειού στο Charlie Hebdo, και της κατάστασης πολιορκίας που ακολούθησε, αφήνει τη Γαλλία και ολόκληρη την Ευρώπη διαφορετική. Δεν χάθηκαν απλώς οι πιο χαρισματικοί, ίσως, σκιτσογράφοι της Γαλλίας. Δεν είναι μόνο ότι πλέον η Γαλλία βρίσκεται σε κατάσταση πανικού. Δεν είναι μόνο ότι ο στρατός βγήκε στο δρόμο.  Ο «πόλεμος» που το κεφάλαιο κήρυξε πλέον ανοιχτά απέναντι στην εργατική τάξη μέσα στις ίδιες τις ευρωπαϊκές χώρες, και εξήγαγε στο όνομα της δημοκρατίας σε μια σειρά από μουσουλμανικές χώρες, επανέρχεται στην καρδιά του ευρωπαϊκού εδάφους με την ίδια αποκρουστική μορφή που ο ιμπεριαλισμός του έδωσε. Το προφανές είναι η περαιτέρω αυταρχικοποίηση και συντηρητικοποίηση της γαλλικής (και όχι μόνο) κοινωνίας στο όνομα πάντα της «ελευθερίας». Το αίμα φοβίζει και ο φόβος είναι κακός σύμβουλος.
Το στοίχημα για την αριστερά στη Γαλλία αλλά και σε όλη την Ευρώπη είναι ο «πόλεμος» αυτός να απογυμνωθεί του θρησκευτικού του μανδύα, χωρίς ωραιοποιήσεις και δικαιολογίες για καμία από τις δύο πλευρές, και να φανεί ο πραγματικός ταξικός του χαρακτήρας, να διατυπωθεί μια ριζικά διαφορετική εναλλακτική έξω από ασφυκτικά όρια του υπάρχοντος κατεστημένου. Δεν υπάρχει πλέον ούτε άλλοθι ούτε χρόνος: το στοίχημα αυτό παίζεται πια με αίμα.

---

[i] Ο 23χρονος Μεράχ σκότωσε εν ψυχρώ σε ξεχωριστές επιθέσεις τρεις Γάλλους αλεξιπτωτιστές (οι οποίοι επίσης κατάγονταν από πρώην γαλλικές αποικίες) και τρεις μαθητές εβραϊκού σχολείου μαζί με το δάσκαλό τους, πριν σκοτωθεί και ο ίδιος σε συμπλοκή με την αστυνομία σε διαμέρισμα που είχε αμπαρωθεί στην Τουλούζη της Γαλλίας το Μάρτιο του 2012.  Κατά τις γαλλικές αρχές τουλάχιστον, δεν φαίνεται να είχε άμεση σχέση με καμία ισλαμιστική οργάνωση, ούτε να εκτελούσε εντολές, αν και μάρτυρες των δολοφονιών που διέπραξε κατέθεσαν ότι τον άκουσαν να επικαλείται τον Αλλάχ («Ο Θεός είναι μεγάλος»). Εκτός από τις συγκεχυμένες συνθήκες του θανάτου του (τον πυροβόλησαν οι αστυνομικοί, έπεσε μόνος του από το διαμέρισμα που είχε ταμπουρωθεί, «τον έπεσαν», ουδείς έχει αντιληφθεί μετά βεβαιότητας), υπάρχει και ένα άλλο σκοτεινό σημείο: ο Μεράχ, σύμφωνα με τον αρχηγό της γαλλικής αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας, είχε επισκεφτεί το Αφγανιστάν ένα με δύο χρόνια πριν το δολοφονικό του ξέσπασμα και επιστρέφοντας στη Γαλλία είχε προσπαθήσει να έρθει σε επαφή με την αντιτρομοκρατική υπηρεσία για «να δώσει πληροφορίες». Ουδείς γνωρίζει τι ακριβώς συνέβη σε αυτό το σημείο.

Διαβάστε περισσότερα

Οι βρόμικοι πόλεμοι της Γαλλίας

Της Φραγκίσκας Μεγαλούδη

Δε θα ξεκινήσω αυτό το κείμενο δηλώνοντας τον αποτροπιασμό μου για τη δολοφονική επίθεση στα γραφεία της Charlie Hebdo στο Παρίσι. Η φρίκη που όλοι νιώσαμε για την επίθεση αυτή είναι δεδομένη. Η καταδίκη των εξτρεμιστών είναι επίσης δεδομένη.

Και τώρα μπορούμε να περάσουμε σε πιο ουσιαστική κουβέντα.

Η πολιτική εκμετάλλευση των δολοφονιών τόσο από τη γαλλική (και όχι μόνο) ακροδεξιά όσο και από τους φανατικούς ισλαμιστές θα μας απασχολήσει σίγουρα τις επόμενες ημέρες. Στην Ελλάδα πήραμε ήδη την πρώτη γεύση: ο  Άδωνις Γεωργιάδης παρέα με τον Γ. Μουρούτη έσπευσε να συνδέσει τις επιθέσεις με τους πρόσφυγες ενώ ανάλογες δηλώσεις έκανε και ο Αντώνης Σαμαράς. Δεν περιμέναμε και τίποτα καλύτερο φυσικά.

Λίγους μήνες πριν, ένα άλλο ταραγμένο μυαλό, αυτό της Σώτης Τριανταφύλλου, έγραφε για την «πλάνη της πολυπολιτισμικότητας»  που απειλεί την κοινωνική συνοχή καθώς η ανεργία και η εγκληματικότητα -όπως μας πληροφορεί η συγγραφέας- είναι «πολιτισμικά χαρακτηριστικά των μειονοτήτων».  Στο ίδιο πνεύμα και τα κείμενα  του Θ. Τζήμερου  για την «πολυπολιτισμικότητα» σε ένα παραλήρημα ρατσισμού, μισαλλοδοξίας και ηλιθιότητας.

Θα είχε όμως περισσότερο ενδιαφέρον, εαν οι «διανοούμενοι» και οι «αναλυτές»  ξόδευαν λίγο χρόνο, όχι για να συνδέσουν κάθε μουσουλμάνο με τους εξτρεμιστές, αλλά για να εξετάσουν λίγο τον ρόλο της Γαλλίας στους βρόμικους πολέμους της  Δύσης.

Η «απελευθέρωση» της Λιβύης

Τον Μάρτιο του 2011 η Γαλλία ήταν η πρώτη χώρα που έτρεξε να αναγνωρίσει τους αντάρτες της Λιβύης ως τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας με τον Σαρκοζί να δηλώνει ότι ήρθε η ώρα για τη Γαλλία να αναλάβει τον ιστορικό της ρόλο και να «ελευθερώσει» τον λαό της Λιβύης από τη τυραννία του Καντάφι.

Αν και ο Σαρκοζί δεν είχε δείξει τον ίδιο ενθουσιασμό για τα δικαιώματα του τυνησιακού λαού όταν ξεσηκώθηκε εναντίον του Μπεν Αλι-στον οποίο γαλλικά τάγματα ασφαλείας πρόσφεραν προστασία όταν ξέσπασε η εξέγερση- ο ζήλος του να φέρει τη δημοκρατία στην Λιβύη απέδωσε, και στις  19 Μαρτίου 2011 ο γαλλικός στρατός ξεκίνησε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη χώρα.  Τέσσερα χρόνια μετά, στη Λιβύη έχει ξεσπάσει άγριος εμφύλιος πόλεμος με τη χώρα να έχει δύο κυβερνήσεις, μια που ελέγχει την Τρίπολη και μία δεύτερη το ανατολικό τμήμα. Το βόρειο τμήμα ελέγχεται από τζιχαντιστές  του Ισλαμικού κράτους ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του αμερικανικού πενταγώνου τουλάχιστον 200 μαχητές έχουν εκπαιδευτεί στα στρατόπεδα τζιχαντιστών της Λιβύης. Και όλα αυτά με τα όπλα με τα οποία επί σειρά ετών η Γαλλία και οι σύμμαχοι εξόπλιζαν τους αντιπάλους του Καντάφι.

Το ανθρωπιστικό καθήκον στο Μάλι

Τους τελευταίους μήνες του 2012 ένας ακόμα πόλεμος, αυτή τη φορά στο Μάλι, ξεκινάει στην Αφρική. Η Γαλλία σπεύδει να πράξει το ανθρωπιστικό της καθήκον και να προστατέψει μια σύμμαχη χώρα από τους κακούς ισλαμιστές. Ειδησεογραφικά ρεπορτάζ με λεπτομέρειες για τις φρικαλεότητες των ισλαμιστών, για κομμένα χέρια και επιβολή της Σαρία, για δολοφονίες αμάχων, για δημόσιες εκτελέσεις και μαστιγώματα προβάλλονται καθημερινά. Γάλλοι διανοητές όπως ο Bernard-HenriLévy, επευφημούν την γαλλική εμπλοκή λέγοντας πως η Γαλλία χρωστούσε αυτή τη χάρη στο λαό του Μάλι που ζητωκραύγαζε ViveLaFrance όταν ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ  επισκέφθηκε τη χώρα. Το μόνο που δεν μας είπαν ήταν ότι ο λαός ξεχύθηκε στους δρόμους παρακαλώντας τη διεθνή κοινότητα να τον βομβαρδίσει.

Η Ευρωπαϊκή ¨Ενωση με τη σειρά της έσπευσε κ αυτή να αποκαταστήσει το δίκαιο στην περιοχή στέλνοντας συμβούλους και στρατιώτες να εκπαιδεύσουν τον στρατό του Μάλι.

Την αλήθεια όμως την γράφουν οι λεπτομέρειες, και αυτές για άλλη μια φορά διέφυγαν από τα διεθνή μέσα. Η κυβέρνηση του Μαλι για την οποία τόσο ανησύχησε η Γαλλία και οι Σύμμαχοι της, δεν είναι τίποτα άλλο παρα ένα διεφθαρμένο καθεστώς το οποίο δυο φορές έχει ανατραπεί με πραξικόπημα κ πασχίζει να διατηρηθεί στην εξουσία. Το Μάλι μια από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, έχει τα τρίτα μεγαλύτερα κοιτάσματα χρυσού στον κόσμο (τα οποία εκμεταλλεύονται κυρίως καναδοί επενδυτές). Υπολογίζεται ότι έχει ουράνιο, και αν και ακόμα παραγωγή ουρανίου δεν υπάρχει, τα πιθανά κοιτάσματα ίσως ξεπερνάνε εκείνα του γειτονικού Νίγηρα όπου δραστηριοποιείται η επίσης γαλλική εταιρεία Areva (η οποία όμως αντιμετωπίζει μεγάλη εχθρότητα από τους ντόπιους πληθυσμούς λόγω της ρύπανσης και της εξαθλίωσης που έχει φέρει).  Μικρή λεπτομέρεια: η τελευταία εξέγερση στο Μάλι ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2012 από τους Τουαρέγκ που θεωρούν την Τιμπουκτού ως την ιστορική τους πρωτεύουσα και τα σύνορα της περιοχής τεχνητά. Ανατράπηκαν στην πορεία από ισλαμιστές τους οποίους είχαν εξοπλίσει και χρησιμοποιήσει οι ΗΠΑ για να πολεμήσουν εκ των έσω το καθεστώς του Καντάφι..

Εξοπλίζοντας τους αντάρτες της Συρίας

Το 2013 η Γαλλία ήταν από τις χώρες, που μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, άσκησαν τεράστιες πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση να άρει το εμπάργκο πώλησης όπλων στους αντάρτες της Συρίας. Όπως δήλωνε ο Γάλλος υπουργός εξωτερικών LaurentFabius ήταν ευκαιρία «να δημιουργηθούν νέες ισορροπίες δυνάμεων» στην Συρία.  Οι νέες ισορροπίες αφορούσαν τις διάφορες ομάδες ανταρτών που μάχονταν τον Άσαντ, τις οποίες η γαλλική κυβέρνηση εξόπλιζε με όπλα και συστήματα επικοινωνίας ήδη από την Άνοιξη του 2013, παρέα με τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, την Ιορδανία και υπο τη γενική επίβλεψη της CIA.

Και ενώ στον εμφύλιο της Συρίας οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους έχουν πλέον ενεργό ρόλο, ο Φρανσουά Ολάντ ανακοίνωσε τον περασμένο Αύγουστο  ότι « πρέπει να συνεχιστεί η υποστήριξη των ανταρτών, γιατί είναι οι μόνοι που διέπονται από τις αρχές της δημοκρατίας».

Πηγή: thepressproject.gr

Διαβάστε περισσότερα

Η μουσική είναι πράγματι η «παγκόσμια γλώσσα»

Οπως φαίνεται πράγματι η μουσική «αγκαλιάζει» με τον ίδιο τρόπο τους ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη

Τον 19ο αιώνα μια μεγάλη μορφή της αμερικανικής λογοτεχνίας ο Χένρι Γουόντσγουρθ Λονγκφέλοου είχε αποκαλέσει τη μουσική «παγκόσμια γλώσσα της ανθρωπότητας». Μια νέα έρευνα έρχεται να δείξει πως η μουσική έχει μια καθολική επίδραση στους ανθρώπους, η οποία ξεπερνά τα σύνορα και τις διαφορετικές κουλτούρες. Καναδοί και Γερμανοί επιστήμονες συνέκριναν τις αντιδράσεις μιας απομονωμένης φυλής Πυγμαίων του Κογκό με τις αντιδράσεις των μοντέρνων κατοίκων του Μόντρεαλ στα ίδια μουσικά ακούσματα και συμπέραναν ότι, σε σημαντικό βαθμό, οι άνθρωποι αντιδρούν συναισθηματικά με παρόμοιους τρόπους σε αυτό που ακούνε.

Το πείραμα της... ζούγκλας

Ερευνητές των καναδικών πανεπιστημίων ΜακΓκιλ και Μόντρεαλ, καθώς και του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Βερολίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθέωρηση «Frontiers in Psychology», ταξίδεψαν στα βάθη των δασών της κεντρικής Αφρικής, όπου συνάντησαν τη φυλή Μπενζελέ των Πυγμαίων, οι οποίοι ζουν απομονωμένοι χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρισμό, ραδιόφωνο, τηλεόραση και άλλες σύγχρονες ανέσεις.

Οι επιστήμονες, αφού έβαλαν τους Πυγμαίους να ακούσουν διάφορα μουσικά κομμάτια και κατέγραψαν τις αντιδράσεις τους, έκαναν το ίδιο -με ακριβώς την ίδια μουσική- με μια ομάδα Καναδών που ζούσαν στο Μόντρεαλ. Η κοινή μουσική που άκουσαν οι δύο τόσο διαφορετικές ομάδες (40 Πυγμαίων και 40 Καναδών) περιλάμβανε τόσο «δυτικά» κομμάτια, όσο και μουσική των Μπενζελέ, συνολικά 19 μουσικά αποσπάσματα διάρκειας 30 έως 90 δευτερολέπτων.

Επειδή όλα τα μέλη της συγκεκριμένης φυλής Πυγμαίων τραγουδούν τακτικά για τελετουργικούς λόγους, οι ερευνητές -για λόγους σύγκρισης- περιέλαβαν στην ομάδα των καναδών εθελοντών μόνο ερασιτέχνες ή επαγγελματίες μουσικούς. Αν και οι δύο ομάδες ένιωσαν αρκετά διαφορετικά για το κατά πόσο μερικά κομμάτια μουσικής τούς φαίνονταν ωραία ή άσχημα, υπήρχε «ομοφωνία», τόσο σε υποκειμενικό (ψυχολογικό), όσο και σε αντικειμενικό (σωματικό) επίπεδο, κατά πόσο η μουσική ήταν ηρεμιστική ή διεγερτική. 

Οι μουσικές

Η δυτική μουσική ήταν κυρίως κλασσική ορχηστρική (Μπραμς, Λιστ, Μέντελσον κ.α.) και περιλάμβανε αποσπάσματα από  γνωστές κινηματογραφικές ταινίες (όπως ο «Πόλεμος των 'Αστρων», η «Λίστα του Σίντλερ» και το «Ψυχώ»), καλύπτοντας μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων. Η μουσική των Πυγμαίων ήταν πολυφωνική φωνητική μουσική, που αποσκοπεί στο να κατευνάσει τον θυμό ενός ενήλικα ή το κλάμα του μωρού, να ανακουφίσει τον πόνο του θανάτου, να ευχηθεί καλή τύχη σε έναν κυνηγό κ.α.

Οι ερευνητές ζήτησαν από τους Πυγμαίους και Καναδούς ακροατές να βαθμολογήσουν αυτά που άκουγαν και να εκφράσουν κατά πόσο τους έκαναν να νιώθουν ηρεμία ή το αντίθετο. Παράλληλα, οι επιστήμονες κατέγραφαν -μέσω βιοαισθητήρων- τις φυσιολογικές αντιδράσεις των ακροατών, όπως τους παλμούς της καρδιάς τους, τον ρυθμό της αναπνοής, τον ιδρώτα των χεριών τους κ.α.

 «Η μεγάλη μας ανακάλυψη είναι ότι οι ακροατές από πολύ διαφορετικές ομάδες ανθρώπων αντέδρασαν με παρόμοιους τρόπους στο κατά πόσο η μουσική τούς ηρεμούσε ή τούς διέγειρε» δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Χάουκε Έγκερμαν. Όπως είπε, οι άνθρωποι φαίνονται να αντιδρούν παρόμοια στον ρυθμό της μουσικής, στον τόνο της και στο ηχόχρωμά της.

 Η βασική διαφορά μεταξύ Πυγμαίων και Καναδών ακροατών ήταν ότι οι δεύτεροι δήλωσαν πως ένιωθαν μια πολύ μεγαλύτερη γκάμα συναισθημάτων, θετικών και αρνητικών, όταν άκουγαν τη δυτική μουσική «τους», από ό,τι οι Πυγμαίοι, όταν άκουγαν είτε τη δική τους, είτε τη δυτική μουσική. Αυτό πιθανώς οφείλεται, κατά τους επιστήμονες, στο ότι η μουσική παίζει διαφορετικό ρόλο στην κουλτούρα ενός Δυτικού από ό,τι στην κουλτούρα ενός Πυγμαίου.

 «Τα αρνητικά συναισθήματα διαταράσσουν την αρμονία του δάσους στην κουλτούρα των Πυγμαίων, γι' αυτό θεωρούνται επικίνδυνα» δήλωσε η ερευνήτρια Ναταλί Φερνάντο, που μελετά την μουσική των Μπενζελέ εδώ και δέκα χρόνια. «Αν ένα μωρό κλαίει, οι Μπενζελέ θα τραγουδήσουν ένα χαρούμενο τραγούδι, ενώ το ίδιο θα κάνουν και όταν οι άνδρες φοβούνται να πάνε για κυνήγι. Γενικά, η μουσική χρησιμοποιείται στην κουλτούρα τους για να εξοβελίσει όλα τα αρνητικά συναισθήματα, έτσι δεν είναι παράξενο που αισθάνονται πως όλη η μουσική που ακούνε, τους κάνει να νιώθουν ωραία». Αντίθετα, στη Δύση οι άνθρωποι συχνά ακούνε μουσική που μπορεί να τους αγχώνει, να τους φοβίζει και γενικά να τους δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα.

Διαβάστε περισσότερα

Οι «ψυχο-παγίδες» του Facebook

Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν κάνει μέρος της καθημερινότητάς τους το Facebook και τα άλλα δημοφιλή δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης. Οπως όμως συμβαίνει συνήθως, έτσι και εδώ η κακή χρήση των κοινωνικών δικτύων μπορεί, σύμφωνα με ειδικούς, να προκαλέσει διάφορα ψυχολογικά προβλήματα στους χρήστες.

Επιστήμονες της μη κυβερνητικής οργάνωσης Κοινωνία της Νευροψυχανάλυσης ολοκλήρωσαν πριν από λίγες εβδομάδες μια έρευνα στην οποία διαπίστωσαν ότι δύο στους τρεις χρήστες κοινωνικών δικτύων υπερβάλλουν στα όσα γράφουν για τον εαυτό τους, γεγονός που οδηγεί στην εμφάνιση σοβαρών ψυχολογικών προβλημάτων, τα οποία ξεκινούν από την εκδήλωση συναισθημάτων ενοχής και ντροπής, συνεχίζουν με την εμφάνιση κατάθλιψης και χτυπούν ακόμη και την πόρτα της παράνοιας.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι περισσότεροι χρήστες δημιουργούν μια ψεύτικη περσόνα η οποία απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Οι χρήστες αναφέρουν ότι διαθέτουν γνώσεις και ικανότητες που δεν έχουν αλλά και ότι διάγουν έναν βίο ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν σχετίζεται με την πραγματικότητα. Οταν ωστόσο κλείνουν τον υπολογιστή τους, έρχονται αντιμέτωποι με τον αληθινό εαυτό τους και την πραγματική τους ζωή και αδυνατώντας να διαχειριστούν την απόσταση της εικονικής από την πραγματική τους υπόσταση εκδηλώνουν ψυχολογικά προβλήματα.

Αμεση επίδραση

Ειδικοί του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ και του Πανεπιστημίου Κολούμπια παρακολούθησαν χίλιους χρήστες του Facebook. Διαπίστωσαν ότι μόλις πέντε λεπτά ενασχόλησης με το Facebook είναι αρκετά για να επιδράσουν ψυχικά στον χρήστη.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, αρκούν πέντε λεπτά παραμονής στο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο για να εκτοξευθούν ο εγωισμός και το επίπεδο αυθορμητισμού ενός χρήστη. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτή η απότομη αλλαγή διάθεσης μπορεί να κάνει τον χρήστη να χάσει τον έλεγχο σε διάφορα επίπεδα. Μπορεί, δηλαδή, να εμφανίσει επιθετικές ή ακόμη και βίαιες συμπεριφορές, ενώ είναι πιθανόν να τον κάνει να τρώει περισσότερο και μάλιστα παχυντικές τροφές. Μπορεί επίσης να τον οδηγήσει σε παράτολμες οικονομικά αποφάσεις με αποτέλεσμα να χάσει πολλά χρήματα.

Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται ευρήματα σύμφωνα με τα οποία η ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια του ελέγχου ενός ατόμου. Σύμφωνα με τους ερευνητές, βασική αιτία για την τόσο γρήγορη και δραστική επίδραση των κοινωνικών δικτύων στον ψυχισμό ενός χρήστη είναι το γεγονός ότι η επικοινωνία είναι απρόσωπη. Οπως υποστηρίζουν, όταν επικοινωνούν δύο άτομα πρόσωπο με πρόσωπο υπάρχουν διάφοροι κοινωνικοί και άλλοι κανόνες οι οποίοι εμποδίζουν συνήθως την άμεση και έντονη αλλαγή της ψυχικής τους κατάστασης.

Οταν όμως η επικοινωνία είναι απρόσωπη και γίνεται ηλεκτρονικά, όλοι αυτοί οι κανόνες «αδυνατίζουν», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι ερευνητές. Οι χρήστες τείνουν να παρουσιάζουν μόνο τα θετικά σημεία του εαυτού τους, με τον βαθμό θετικότητας να αυξάνεται από τα υποστηρικτικά μηνύματα και γενικά την αποδοχή των άλλων χρηστών με τους οποίους επικοινωνούν. Ετσι αυξάνεται η αυτοεκτίμηση του χρήστη σε βαθμό τέτοιον ώστε να μειώνονται πολύ οι προσωπικές του άμυνες και να χάνει τον έλεγχο αναπτύσσοντας επικίνδυνες για τον ίδιο και τους άλλους συμπεριφορές.

Διαβάστε περισσότερα

Η άνοδος της πλουτοκρατίας και η αποτυχία της πολιτικής

του Paul Marshall*

Εκείνο που φοβίζει τον κόσμο είναι ότι ο αγγλοσαξονικός καπιταλισμός οδεύει στο πλουτοκρατικό μοντέλο. Την οικονομία τη διοικούν οι πλούσιοι για τους πλούσιους. Κι αυτό είναι αποτυχία της πολιτικής, όχι του καπιταλισμού.

Είναι εύκολες οι διαμαρτυρίες εναντίον του σύγχρονου καπιταλισμού. Δεν είναι εύκολη, όμως, η προσφορά μιας ουσιαστικής εναλλακτικής λύσης. Και όταν οι επικριτές της δυτικής οικονομικής τάξης πραγμάτων, από τον Τόμας Πίκετι, μέχρι τον «επαναστάτη»-κωμικό Ράσελ Μπραντ, δεν το καταφέρνουν, τους επικρίνουμε. Ίσως επειδή δεν θέτουμε (ή δε θέτουν) τη σωστή ερώτηση.

Ίσως να μην υπάρχει αποδεδειγμένη και προφανής εναλλακτική λύση στον καπιταλισμό. Υπάρχουν όμως καθοριστικές επιλογές γιατί υπάρχουν διαφορετικά είδη καπιταλισμού. Εκείνο που προκαλεί τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα στον κόσμο είναι ότι ο αγγλοσαξονικός καπιταλισμός οδεύει προς το πλουτοκρατικό μοντέλο. Την οικονομία τη διοικούν οι πλούσιοι για τους πλούσιους.

Οι άνθρωποι που κυριαρχούν στις λίστες με τα υψηλότερα εισοδήματα δεν είναι αθλητές, ούτεδιασημότητες, ούτε δημιουργοί. Είναι στελέχη επιχειρήσεων. Το 2013, ο μέσος διευθύνων σύμβουλος στις ΗΠΑ έβγαλε 11,7 εκατ. δολάρια, δηλαδή 331 φορές τη μέση αμοιβή του Αμερικανού εργάτη.

Είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι από τη χειραγώγηση των χρηματοπιστωτικών αγορών. Στα πέντε τελευταία χρόνια, η αμερικανική κεντρική τράπεζα Federal Reserve έχει διοχετεύσει πάνω από 3,5 τρισ. δολάρια στις αγορές ομολόγων, κατεβάζοντας τα επιτόκια και αυξάνοντας τις τιμές σε πολλά ακόμη άλλα ενεργητικά.

Σε όλο τον πλανήτη, η κεφαλαιοποίηση των χρηματιστηρίων έχει αυξηθεί κατά 18 τρισ. δολ. τουλάχιστον. Η ποσοτική χαλάρωση quantitative easing μπορεί να υπήρξε αναγκαίο κακό, αλλά έτσι όπως έγινε ευνόησε έναν μικρό αριθμό ανθρώπων. Κάθε επιχειρηματικό στέλεχος έκανε την ευνόητη και ιδιαίτερα ελκυστική κίνηση να ανταμείψει τον εαυτό του με γενναιόδωρα προγράμματα options. Οι asset managers και τα hedge funds ευνοήθηκαν επίσης.

Τα ουρανοκατέβατα κέρδη στο εισόδημα και στον πλούτο θα μπορούσαν να έχουν μοιραστεί καλύτερα αν υπήρχαν τα κατάλληλα δημοσιονομικά μέτρα, όπως έγινε σε έναν βαθμό στη Βρετανία. Αλλά δεν υπάρχει κίνδυνος να γίνει κάτι τέτοιο στις ΗΠΑ, όπου το επιχειρηματικό λόμπι έχει καταλάβει το Κογκρέσο.

Η εκπαίδευση θα έπρεπε επίσης να δουλεύει πιο ισότιμα. Αλλά στις ΗΠΑ τη ρυθμίζουν και αυτήν οι πλούσιοι. Τα σχολεία χρηματοδοτούνται μέσω της τοπικής φορολογίας, οπότε στις καλές γειτονιές υπάρχουν καλά σχολεία, ενώ οι φτωχές μένουν πίσω. Στον πανεπιστημιακό χώρο η κατάσταση ρυθμίζεται μέσω της τακτικής «δωρεάς» ιδιωτών.

Η διαφθορά στον αμερικανικό καπιταλισμό έχει τεράστια σημασία γιατί οι ΗΠΑ παραμένουν ο πολικός αστέρας για τη διεθνή οικονομία. Είναι δύσκολο να αντισταθούν οι υπόλοιπες δυτικές χώρες στις τάσεις της φορολογίας και των αμοιβών στις ΗΠΑ.

Ο Γιόζεφ Σουμπέτερ, Αυστριακός μετανάστης στις ΗΠΑ, είχε προβλέψει πολλά αυτά. Μοιραζόταν με τον Καρλ Μαρξ την άποψη ότι ο καπιταλισμός εν τέλει θα πέσει θύμα της ίδιας της επιτυχίας του. Ο Μαρξ το ονόμαζε «αρχή της αέναης συσσώρευσης πλούτου». Καθώς οι επιτυχημένες εταιρίες γίνονται μονοπώλια και αυξάνεται η ψαλίδα της εισοδηματικής ανισότητας, η μπουρζουαζία σκάβει τον ίδιο της τον τάφο. Ο Σουμπέτερ αντιμετώπιζε το ζήτημα περισσότερο από την άποψη της καταστολής της καινοτομίας, καθώς οι μεγάλες εταιρίες αποκτούν ευρεία κυριαρχία και τα διαπλεκόμενα συμφέροντα αποτρέπουν την πρόοδο της «δημιουργικής καταστροφής». Ο Μαρξ επιζητούσε την πτώση του καπιταλισμού, αλλά ο Σουμπέτερ πίστευε σε αυτόν. Έχουν σημασία οι προειδοποιήσεις του.

Ζούμε σε μια εποχή όπου, χάρη στη δύναμη του ίντερνετ και της τεχνολογίας, τα ιδεώδη του Σουμπέτερ για τον αποδιοργανωτικό καπιταλισμό βρίσκονται πιο κοντά από ποτέ στην υλοποίησή τους. Αλλά αυτή η αποδιοργανωτική εποχή συμπίπτει με την κυριαρχία των προνομίων, κι αυτό κινδυνεύει να υπονομεύσει τηνομιμότητα πάνω στην οποία στηρίζεται το σύστημα.

Το γεγονός ότι η πλουτοκρατική έκδοση του καπιταλισμού έχει κερδίσει έδαφος δεν συνιστά αποτυχία του συστήματος, αλλά αποτυχία της πολιτικής. Τα μονοπώλια και τα προνόμια πρέπει να κλονιστούν. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τεοντόρ Ρούσβελτ ήταν ίσως ο τελευταίος πολιτικός που το αντιλήφθηκε και έδρασε. Τα έβαλε με τους πλούσιους και τους ισχυρούς.

Οι πρώην πρωθυπουργοί της Βρετανίας Τόνι Μπλερ και Γκόρντον Μπράουν εξαπατήθηκαν από τους τραπεζίτες. Οι Πρόεδροι των ΗΠΑ δεν θέλουν να τα βάλουν με τη Wall Street ή τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών Τζορτζ Όσμπορν αντιλαμβάνεται τη σπουδαιότητα της οικονομίας των επιχειρήσεων, αλλά εθελοτυφλεί όσον αφορά τα προνόμια του κληρονομικού πλούτου. Ο επικεφαλής της βρετανικής αντιπολίτευσης των Εργατικών Εντ Μίλιμπαντ, ενδιαφέρεται περισσότερο για τον Μαρξ παρά για τον Σουμπέτερ. Αν ο βρετανικός και ο αμερικανικός καπιταλισμός θέλουν να παραμείνουν αξιόπιστοι στον 21ο αιώνα, χρειάζονται περισσότερο τον Αυστριακό, παρά τον Γερμανό.

* Πρόεδρος του Marshall Wace, hedge fund με έδρα στο Λονδίνο.

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μίκης Θεοδωράκης κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ ότι έβαλε το λαϊκό κίνημα στον «πάγο»

Με μια επιστολή «βόμβα» ο Μίκης Θεοδωράκης αποκαλύπτει τι παίχτηκε το 2012 και το μεγάλο παλλαϊκό κίνημα που είχε σχηματιστεί και διαδήλωνε δυναμικά στους δρόμους πήγε σπίτι του.

Στην ίδια επιστολή, που υποτίθεται ότι απαντά σε κάποιον φίλο του, ο Μίκης Θεοδωράκης κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ ότι μεταχειρίστηκε τον ίδιο και τον Μανώλη Γλέζο για τις μεγάλες συγκεντρώσεις του 2012 (στις 12 Φεβρουαρίου) «για να αυξήσει μονομερώς την εκλογική του δύναμη και να μπει στη Βουλή, με στόχο την κατάκτηση της διακυβέρνησης μέσα από το Σύστημα εγκαταλείποντας τους δυο πυλώνες άμυνας, το Λαϊκό Μέτωπο και τον πλούτο της χώρας».

Κατά τον Μίκη Θεοδωράκη ο ΣΥΡΙΖΑ «όχι μόνο δεν μπορεί να διακηρύττει από τώρα το τέλος του Μνημονίου αλλά δίχως την αναγκαία λαϊκή στήριξη της οργανωμένης λαϊκής πλειοψηφίας και της προοπτικής μιας οικονομικής αυτοδυναμίας στηριγμένης στον πλούτο της χώρας, θα του είναι στο μέλλον δύσκολο -αν όχι αδύνατο- να αμυνθεί στις αναμενόμενες σκληρές επιθέσεις των αδυσώπητων πιστωτών και άλλων ξένων δυνάμεων».

Επιτίθεται τέλος στον ΣΥΡΙΖΑ τον οποίο κατηγορεί για διάλυση της ΣΠΙΘΑΣ μέσω φραξιονισμού και για εκμετάλλευση του όποιου κύρους του.

Ολόκληρη η επιστολή του Μίκη Θεοδωράκη έχει ως εξής:

Ο Μίκης Θεοδωράκης απαντώντας σε επιστολή του φίλου του Δ.Α. που τον ρωτά κατά πόσον ο όρος που έθεσε για να στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ είναι εφικτός, αναφέρει τα εξής:

«Αγαπητέ μου Δημήτρη,

Έχεις απόλυτο δίκιο. Δηλαδή ο όρος που έθεσα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι εν γνώσει μου ανέφικτος, γιατί θα οδηγούσε σε σφοδρή σύγκρουση με απρόβλεπτες συνέπειες. Τότε, θα με ρωτήσεις, γιατί το έπραξα; Υπάρχει προϊστορία γι’ αυτό.

Αν θυμάσαι, στις αρχές του 2012, ο ΣΥΡΙΖΑ δέχθηκε την πρότασή μου να δημιουργήσουμε το Μέτωπο ΕΛ.ΛΑ.Δ.Α. (Ελληνική Λαϊκή Δημοκρατική Αντίσταση) συμφωνώντας ότι η απαλλαγή μας από το Μνημόνιο δεν είναι δυνατόν να λυθεί μέσα από το Σύστημα (εκλογές, Βουλή, Κυβέρνηση) χωρίς να έχουμε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις άμυνας του Λαού στη σίγουρη αντίθεση των πιστωτών μας.

Κι αυτές οι προϋποθέσεις ήσαν δύο:

Πρώτον: η δημιουργία ενός μεγάλου Πανεθνικού Παλλαϊκού Μετώπου με τη συμμετοχή της πλειοψηφίας του ελληνικού Λαού και

Δεύτερον: η αναζήτηση οικονομικών πόρων για την εξασφάλιση της ζωής και της ανάπτυξης της χώρας με τη δημιουργία κοινοπραξιών με μεγάλες οικονομικές δυνάμεις (Ανατολής και Δύσης) με στόχο την εκμετάλλευση του τεράστιου εθνικού μας πλούτου (εδαφικού, υπο-εδαφικού και υποθαλάσσιου).

Τότε, αφού δηλαδή θα είχαμε εξασφαλίσει την οικονομική μας αυτοδυναμία και τη σύσσωμη παλλαϊκή υπεράσπιση σε τυχόν επιθέσεις, το Μέτωπο «ΕΛ.ΛΑ.Δ.Α.» θα έπαιρνε μέρος σε εκλογές με στόχο την διακυβέρνηση της χώρας που από θέση ισχύος θα διακανόνιζε με τρόπο δίκαιο τις οικονομικές και άλλες υποχρεώσεις και δεσμεύσεις μας απέναντι σε τρίτους.

Αφού συμφωνήσαμε, η ΣΠΙΘΑ και ο ΣΥΡΙΖΑ σ’ αυτές τις δύο βασικές θέσεις, καλέσαμε (ο Μανώλης Γλέζος, ο Γεώργιος Κασιμάτης κι εγώ) τον Λαό στο Σύνταγμα στις 12 Φεβρουαρίου του 2012 με στόχο να μετρήσουμε τη δύναμή μας και στη συνέχεια, εάν βρίσκαμε ανταπόκριση, να σχηματίσουμε την ηγετική ομάδα του Μετώπου που θα ξεκινούσε και θα διηύθυνε τον αγώνα.

Η ανταπόκριση του Λαού μας ξεπέρασε και τις πιο τολμηρές μας προσδοκίες, αφού οι διαδηλωτές ήταν πάνω από 500.000. Επί κεφαλής ήμασταν ο Μανώλης Γλέζος, ο Γεώργιος Κασιμάτης κι εγώ.

Και οι τρεις δεχθήκαμε άγρια επίθεση από τα ΜΑΤ. Στη συνέχεια η Κυβέρνηση πανικόβλητη μετέβαλε τους χώρους της συγκέντρωσης σε κόλαση. Είχαν σωστά κατανοήσει ότι ζούσαμε μια ιστορική στιγμή, που θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της χώρας και να μεταβάλει το θύμα-Λαό σε ελεύθερο αφέντη της χώρας του.

Φαίνεται όμως, ότι δεν ήταν ίδια η εκτίμηση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, για την οποία όπως αποδείχθηκε, η συνεργασία μαζί μας δεν ήταν ειλικρινής αλλά απλώς μας μεταχειρίστηκε, για να αυξήσει μονομερώς την εκλογική του δύναμη και να μπει στη Βουλή, με στόχο την κατάκτηση της διακυβέρνησης μέσα από το Σύστημα εγκαταλείποντας τους δυο πυλώνες άμυνας, το Λαϊκό Μέτωπο και τον πλούτο της χώρας.

Τότε, όταν ο Λαός είδε ότι το Μέτωπο που προτείναμε και τον καλέσαμε να επικυρώσει με την παρουσία του την 12η Φεβρουαρίου ήταν ένα τέχνασμα για να βοηθήσει τον ΣΥΡΙΖΑ να μπει στην Βουλή, απογοητεύτηκε, παραιτήθηκε και αποσύρθηκε.

Στη συνέχεια μεταβλήθηκε σε μια παθητική μάζα ανθρώπων, με αποτέλεσμα να διευκολυνθεί η καταστροφική πολιτική των Μνημονίων και σήμερα να είναι ένας άβουλος παρατηρητής χωρίς ελπίδα και μέλλον.

Όταν αργότερα, ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις με επισκέφθηκαν ο Μανώλης Γλέζος και ο Αλέξης Τσίπρας για να ζητήσουν τη συμμετοχή μου στις δεύτερες εκλογές (γιατί όπως μου είπαν πίστευαν ότι η συμμετοχή μου αυτή θα εξασφάλιζε την απόλυτη πλειοψηφία στην Βουλή), τους επανέλαβα ότι χωρίς τις προϋποθέσεις που είχα θέσει, δηλαδή την ύπαρξη του Παλλαϊκού Μετώπου και την εξασφάλιση των οικονομικών πόρων από την συνεκμετάλλευση του πλούτου της χώρας, θεωρώ ενέργεια τυχοδιωκτική τον τυχόν σχηματισμό Κυβέρνησης, εφ’ όσον το συγκεκριμένο κόμμα θα ήθελε να αποκαλείται «Αριστερά» και να είναι πραγματικά Αριστερά και μάλιστα Ελληνική Αριστερά, με το φορτίο που αυτή κουβαλά από τους ηρωικούς αγώνες, από τις θυσίες και το αίμα που έχυσαν για τον Ελληνικό Λαό οι σύντροφοί μας. Και αρνήθηκα να συνεργαστώ ούτε και δημοσιοποίησα το περιεχόμενο της συνάντησης.

Αν το κάνω τώρα, είναι γιατί προκλήθηκα στο πιο ευαίσθητο σημείο μου. Στην ίδια την τιμή μου.

Για όλους αυτούς τους λόγους, όπως είπα και στην αρχή, όχι μόνο δεν μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να διακηρύττει από τώρα το τέλος του Μνημονίου αλλά δίχως την αναγκαία λαϊκή στήριξη της οργανωμένης λαϊκής πλειοψηφίας και της προοπτικής μιας οικονομικής αυτοδυναμίας στηριγμένης στον πλούτο της χώρας, θα του είναι στο μέλλον δύσκολο -αν όχι αδύνατο- να αμυνθεί στις αναμενόμενες σκληρές επιθέσεις των αδυσώπητων πιστωτών και άλλων ξένων δυνάμεων.

Βλέπεις λοιπόν ότι η μεταχείρισή μας με κορύφωμα την 12η Φεβρουαρίου του 2012 δεν αποτελεί μόνο μια απαράδεκτη ηθική κακοποίηση αλλά είναι ταυτόχρονα και ένα μεγάλο λάθος με απρόβλεπτες συνέπειες για τον Λαό μας.

Ομολογώ ότι δεν θα αποκάλυπτα τώρα αυτή την ζοφερή αλήθεια, αν δεν με προκαλούσε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος αφού πρώτα διέλυσε την ΣΠΙΘΑ με τη μέθοδο του φραξιονισμού, επιμένει να διατηρεί ομάδες με την ονομασία της Σπίθας, με στόχο να εκμεταλλευτεί για μια φορά ακόμα το όποιο κύρος μου, δηλαδή να ανασκαλέψει την μεγάλη πληγή που μου άνοιξαν ως τώρα.

Δυστυχώς η ηλικία μου δεν μου επιτρέπει να δράσω, όπως έκανα σε όλη τη ζωή μου και να αντιδράσω στα χτυπήματα κάτω από τη μέση, που εξακολουθώ να δέχομαι.

Έχω όμως ακόμα αλώβητη τη Μνήμη και την Σκέψη μου, που μου προσφέρουν τη δύναμη να υπερασπίζομαι τον ελληνικό Λαό και τα ιδανικά της Αριστεράς, που μου προσφέρουν οι αγώνες και οι πράξεις μου για την Ελλάδα.

Σε χαιρετώ με αγάπη,
Μίκης»

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΟΥ: Στους δρόμους μέχρι την ανατροπή

«Η εξουσία μας φοβάται γιατί ο αγώνας μας είναι δίκαιος».

από τον Δημήτρη Γκιβίση

Αψηφώντας τις απειλές του υπουργού εσωτερικών Ντάνιελ Ουρέστι, που επιτέθηκε στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι λέγοντας ότι θα συλληφθούν όσοι δεν έχουν μαζί τους ταυτότητα και όσοι φορούν μαντήλι ή κρατούν σακίδια, χιλιάδες νέοι διαδήλωσαν την Δευτέρα στην Λίμα και σε άλλες πόλεις του Περού ενάντια στον νόμο 30288.

Ο νόμος ψηφίστηκε στις 16 Δεκεμβρίου από το Εθνικιστικό Κόμμα του Ογιάντα Ουμάλα και την Λαϊκή Δύναμη (νοσταλγοί του δικτάτορα Αλμπέρτο Φουτζιμόρι), και επιφέρει πολλές δυσμενείς αλλαγές στο καθεστώς εργασίας για τους εργαζόμενους έως 24 χρονών. Συγκεκριμένα, μειώνει το κόστος της εργασίας, επιτρέπει την ανασφάλιστη εργασία μέχρι τρία χρόνια, μειώνει στο μισό τις μέρες άδειας, καταργεί το επίδομα Χριστουγέννων, το οικογενειακό επίδομα και την αποζημίωση λόγω απόλυσης, ενώ το κράτος θα αναλάβει την κοινωνική ασφάλιση των νέων εργαζομένων μόνο για το πρώτο έτος και μόνο σε πολύ μικρές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, σκοπός είναι η προσέλκυση ξένων επενδύσεων και η αναζωογόνηση της περουβιανής οικονομίας που μετά από χρόνια συνεχούς ανάπτυξης έχει μπει σε πορεία πτώσης, με τον Νοέμβριο να κλείνει στο 2,6% του ΑΕΠ διαψεύδοντας τις αρχικές προβλέψεις του Ιανουαρίου για 6%.

Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας θεωρεί ότι ο νέος νόμος δεν θα λύσει το πρόβλημα της ανεργίας, και θα αυξήσει κατακόρυφα την επισφάλεια σε μια χώρα που το 74% του ενεργού εργατικού δυναμικού ζει στην παραοικονομία. Η απόφαση της κυβέρνησης Ουμάλα, που πιστή στο δόγμα της ελεύθερης αγοράς προσπαθεί να δημιουργήσει ένα ευέλικτο περιβάλλον υπερεκμετάλλευσης των νέων εργαζομένων αλλά και απειλής για απόλυση στους ήδη εργαζόμενους, έχει ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων. Η πρώτη διαδήλωση ενάντια στον 30288 έγινε στις 18 Δεκεμβρίου, ενώ τέσσερις μέρες χιλιάδες άνθρωποι πλημμύρισαν τους δρόμους δεκάδων πόλεων, με την διαδήλωση της Λίμα να είναι η μεγαλύτερη που έχει γίνει μετά την πτώση του καθεστώτος Φουτζιμόρι.

Από τα κάτω κινητοποίηση

Η κινητοποίηση οργανώθηκε αυθόρμητα από τα κάτω και χωρίς καμία επίσημη κομματική κάλυψη, ενώ η αστυνομία απάντησε με άγρια καταστολή κάνοντας δεκάδες συλλήψεις στο σωρό, και αρκετοί διαδηλωτές είναι στη φυλακή κατηγορούμενοι για επιθέσεις σε κυβερνητικά κτίρια και αντίσταση κατά της αρχής. Η CGTP (Γενική Συνομοσπονδία Εργαζομένων) ζήτησε διάλογο με την CONFIEP (Συνομοσπονδία Ιδιωτικών Επιχειρήσεων) και πρότεινε εθνική κινητοποίηση στις 15 Ιανουαρίου, ωστόσο, πολλοί θεωρούν ότι η απόφαση αυτή αφυδατώνει το κίνημα και δίνει οξυγόνο στην κυβέρνηση, και κατηγορούν την CGTP για εργοδοτικό συνδικαλισμό. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ακτιβιστές του κινήματος 22D, που πήρε το όνομά του από την διαδήλωση της 22ης Δεκεμβρίου, καλούν σε νέες κινητοποιήσεις από αύριο και μέχρι την ανατροπή του νόμου, ενώνοντας την οργή τους με τις φωνές όσων αγωνίζονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη ενάντια στον καπιταλισμό στην νεοφιλελεύθερη εκδοχή του. Είναι προφανές, ότι η εξέγερση της περουβιανής νεολαίας δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά εντάσσεται σε μια δυναμική που αναπτύσσεται σε όλο τον κόσμο λόγω των συνεπειών της καπιταλιστικής κρίσης, και παράλληλα αποτυπώνει την θεσμική κρίση του καθεστώτος και την αδυναμία του να κατασκευάσει την συναίνεση με μεγάλα τμήματα της κοινωνίας που περιθωριοποιούνται.

[Πηγή: Η Εποχή, 05/01/2015]

Διαβάστε περισσότερα

Το μέλλον της Ευρώπης κρίνεται στην Ελλάδα

Του Μιχάλη Ψύλου

Πολύ σωστά το θέτει η γαλλική εφημερίδα Humanite. «Σπάνια οι εθνικές εκλογές είχαν γίνει ένα ευρωπαϊκό ζήτημα,όπως συμβαίνει σήμερα με την εκλογική αναμέτρηση στην Ελλάδα». Ο ισπανός ιστορικός Χουάν Β.Κούγια σε κύριο άρθρο του στην ισπανική El Pais κάνει λόγο για την «Ελληνική φωτιά» που πυρπολεί την Ευρώπη. Ο γάλλος οικονομολόγος Ζακ Σαπίρ εκτιμά ότι «αυτό που διακυβεύεται στην Ελλάδα θα επηρεάσει όλη την Ευρώπη, και ιδίως στη Γαλλία.

Μπορεί ο αντίκτυπος να είναι θετικός και να ξεκινήσει ένας αγώνας μεταξύ των λαών και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Μπορεί όμως οι επιπτώσεις να είναι αρνητικές σε περίπτωση μιας νέας προδοσίας» .Ο Σαπίρ προειδοποιεί ότι « αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα, είναι πρόβλημα και για την Ιταλία ,και τη Γαλλία και την Ισπανία. Ναι, το μέλλον της Ευρώπης και της δημοκρατίας θα παιχτεί στην Αθήνα και αυτό είναι άκρως συμβολικό».
Οι λόγοι είναι δύο ,λέει ο ιταλός δημοσιογράφος Αλεσάντρο Τζιλιόλι σε άρθρο του στο περιοδικό «L’Espresso»:
Το πρώτο είναι ότι , για πρώτη φορά, στην ηπειρωτική Ευρώπη μπορεί να αναλάβει τη διακυβέρνηση μιας χώρας μια πολιτική δύναμη ,που βρίσκεται έξω από το κλασσικό σχήμα κεντροαριστεράς – κεντροδεξιάς ,των δύο δυνάμεων που εναλλάσσονται για πάνω από μισό αιώνα και που σήμερα εξακολουθούν να κυριαρχούν από τη Γερμανία ως τη Γαλλία, την Ισπανία , το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία» Με άλλα λόγια ,τονίζει ο ιταλός δημοσιογράφος μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «θα είναι η πρώτη δοκιμασία μιας κυβέρνησης, που αντιπροσωπεύει τη λεγόμενη «αόρατη’’ κοινωνική πλειοψηφία»
Ο δεύτερος ,και ακόμη πιο σημαντικός λόγος που προκαλεί πανευρωπαϊκό αντίκτυπο μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ,λέει ο ιταλός δημοσιογράφος ,είναι ότι για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό, θα έχουμε ένα ευρωπαϊκό κράτος που προσπαθεί να αλλάξει την ίδια την ΕΕ της τρόικας και γενικότερα τις κυρίαρχες οικονομικές δυνάμεις και να αποκαταστήσει σε μια χώρα τη δημοκρατία και την πολιτική κυριαρχία που της αξίζει. Αυτό αποτελεί μια επανάσταση τα τελευταία τριάντα χρόνια ,αλλά φυσικά το ερώτημα είναι αν θα αφήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ να την κάνει «.

Ξήλωμα των μνημονίων του Βερολίνου

Η πανευρωπαϊκή διάσταση ενδεχόμενης νίκης ή ηττας της Αριστεράς στην Ελλάδα φαίνεται άλλωστε και από τη σφοδρή ,ψυχροπολεμική αντίδραση του Βερολίνου ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ. Το Βερολίνο φοβάται ότι η Ελλάδα μπορεί τώρα να εξελιχθεί σε «πειραματόζωο» του βίαιου ξηλώματος των μνημονίων, που αποτελούν και την πεμπτουσία της γερμανικής πολιτικής για την επιβολή της οικονομικής και πολιτικής επικυριαρχίας της Γερμανίας στην Ευρώπη. Στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία η υποτιθέμενη «έξοδος» από τα μνημόνια έγινε με συμπεφωνημένο τρόπο ανάμεσα στο Βερολίνο και τις ντόπιες πολιτικές και οικονομικές ελίτ και με όρους που δεν έθιγαν σε τίποτα την ουσία της γερμανικής πολιτικής. Στην Ελλάδα όμως οι προθέσεις της επικείμενης κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ διαφορετικές και είναι αρκετοί στο Βερολίνο που έχουν χάσει τον ύπνο τους. Αν σπάσει αυτή η άνευ όρων αποδοχή των γερμανικών επιλογών έστω και σε μια μικρή χώρα –μέλος της Ευρωζώνης, «ολόκληρο το ευπαθές οικοδόμημα από τραπουλόχαρτα χρέους, διασώσεων και λιτότητας θα αρχίζει να ταλαντεύεται»,όπως προειδοποιούν οι Financial Times. Εφιάλτης για τους Γερμανούς είναι και το ενδεχόμενο διαγραφής μεγάλου τμήματος του ελληνικού χρέους που επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ. Όχι γιατί ενδεχόμενες απώλειες από μια μεγάλη διαγραφή του ελληνικού χρέους θα είναι σημαντικές για την Γερμανία και τα άλλα κράτη της ΕΕ ( περίπου το 80% του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι σε χέρια κρατών) . Ασήμαντες θα ήταν οι απώλειες για τα ευρωπαϊκά κράτη ακόμη κι αν διαγράφονταν με πολιτική λύση φυσικά το σύνολο του ελληνικού χρέους. Ακόμη και οι Financial Times το παραδέχονται : «Μια διαγραφή χρέους για την Ελλάδα μπορεί να είναι εφικτή, αλλά το Βερολίνο γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο θα άνοιγε διάπλατα την πόρτα για παρόμοιες απαιτήσεις από την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, ακόμα και από τη Γαλλία» γράφει η βρετανική εφημερίδα! Αυτή είναι η πραγματική αιτία των Γερμανικών αντιδράσεων. Για σκεφτείτε να ζητήσει διαγραφή μέρους του ισπανικού δημόσιου χρέους-που ξεπερνά το ένα τρισεκατομμύριο ευρώ- μια κυβέρνηση των Podemos στην Ισπανία; Η αύριο μια αντι-γερμανική κυβέρνηση στην Ιταλία ή στην Γαλλία, τα χρέη των οποίων ξεπερνούν τα δύο τρισεκατομμύρια ευρώ;

Γι αυτό ,όπως γράφει ο γάλλος δημοσιογράφος Πολ Κινιό στο περιοδικό Le Nouvel Observateur μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα έχει να αντιμετωπίσει μια κυρίαρχη ελίτ στην Ευρώπη που «έχει δώσει στο ευρωπαϊκό όνειρο έναν μόνο προσανατολισμό: Το…ραβδί.» Όπως λέει ο Κινιό «για χρόνια τώρα ότι η Ευρώπη είναι μια παμπ που όλοι προειδοποιούν για τους κινδύνους του καπνού: Θέλει να κρατά φοβισμένους τους πολίτες. Η Ευρώπη είναι όμως πράγματι ένας πολύ άρρωστος οργανισμός που θεωρεί ότι η μόνη θεραπεία είναι η λιτότητα .Βλέπουμε όμως τα αποτελέσματα της λιτότητας και στην Ελλάδα και στην ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό η Ευρώπη δεν υποστηρίζει την αντίθετη άποψη ακόμη και όταν είναι δημοκρατικά εκφρασμένη. Επιβάλει τις πολιτικές της μόνο με την απειλή. Πολύ περισσότερο σήμερα θα θελήσει να το κάνει καθώς έχει κάνει την εμφάνισή της μια ριζοσπαστική αριστερά που δικαίως αμφιβάλλει για το έργο της ΕΕ και είναι ο κύριος κίνδυνος για την Ευρωπαική Ένωση» .

«Είναι σαφές ότι το θέμα δεν είναι η Ελλάδα» λέει ο γάλλος δημοσιογράφος Βενσάν Πρεσιμέ. «Αλλά ότι η Ελλάδα για τους ισχυρούς της παλαιάς Ευρώπης είναι μια πρόκληση για την ιερή και απαραβίαστη αρχή της αποπληρωμής του χρέους. Αυτό είναι το μήνυμα. Και αυτό απειλεί να προκαλέσει … εγκεφαλικό στον Μοσκοβισί, τον Σόιμπλε, τον Ολάντ και την Μέρκελ».
Ο φόβος του Βερολίνου και των συστημικών ελίτ στην Ευρώπη μεγαλώνει άλλωστε ,λόγω και του γεγονότος ότι «τα κόμματα ,όπως το Podemos στην Ισπανία και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα έχουν διευρύνει το ακροατήριό τους σε πολύ πιο πλατιά λαικά στρώματα ,σε σχέση με το συνηθισμένο αριστερό κοινό» λέει η ιταλίδα δημοσιογράφος Μαρία Τεράνι σε άρθρο της στην Corriere della Sera.
«Η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ και Podemos έγκειται στην περίφημη « αλλαγή παραδείγματος ». Αλλάζουν το παράδειγμα της Αριστεράς, δεν αποθαρρύνονται ούτε σύρονται πίσω από αρχαία συνθήματα και τις φιλοδοξίες παλαιών πολιτικών ηγετών, που ήταν πρόθυμοι να αλλάξουν σημαία».

Γερμανικό σχέδιο Β` ;
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που εμφανίζονται πλέον και συστημικοί παράγοντες στην ίδια τη Γερμανία που εισηγούνται στην κυβέρνηση Μέρκελ να αλλάξει στάση έναντι του ΣΥΡΙΖΑ για χάρη της ίδιας της …γερμανικής πολιτικής στην Ευρώπη .Ο πρόεδρος του ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών του Βερολίνου (DIW),Μάρτσελ Φράτσερ, εκ των πλέον σημαντικών οικονομολόγων της Γερμανίας ,σε άρθρο του στην σοσιαλδημοκρατική «Süddeutsche zeitung» με τίτλο «Η κρίση στην Ελλάδα μπορεί να είναι ευκαιρία», τονίζει:

«Η Ελλάδα δεν απαιτεί τίποτα λιγότερο από έναν πολιτικό σεισμό για να γίνει βιώσιμη χώρα και να εξελιχθεί σε μια λειτουργική δημοκρατία. Για το λόγο αυτό η τρέχουσα πολιτική κρίση θα μπορούσε να αποδειχτεί χρήσιμη. Μια πιθανή ανάληψη της διακυβέρνησης στην Ελλάδα από τον ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να έχει βραχυπρόθεσμο κόστος για την Γερμανια και την Ευρώπη, αλλά επίσης θα οδηγήσει σε ένα αναγκαίο νέο ξεκίνημα για τη χώρα» τονίζει ο γερμανός οικονομολόγος και προσθέτει: «Η απόδοση των ελληνικών κυβερνήσεων τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν σοκαριστικά κακή . Για πολλές γενιές η ελληνική πολιτική ελίτ ήταν αγκιστρωμένη στα προνόμια της εξουσίας. Οι ελληνικές κυβερνήσεις προσπαθούσαν απλώς να εξασφαλίσουν την πολιτική και οικονομική τους δύναμη ,αλλά όχι να εφαρμόσουν τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις για να οδηγήσουν τη χώρα στο μέλλον. Πρέπει να ξεφορτωθούμε την παλιά πολιτική ελίτ και να καταλάβουμε ότι μια νέα γενιά πολιτικών είναι η ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα της χώρας»

Ο Γερμανός οικονομολόγος δεν συμφωνεί φυσικά με τον ΣΥΡΙΖΑ. «Δικαίως» λέει, «ελάχιστοι βλέπουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί την νέα γενιά πολιτικών που χρειάζεται η χώρα» Εκτιμά όμως ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε πράγματι να αντιστρέψει κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια, αλλά θα κατανοήσει ωστόσο ότι ο αριστερός κυβερνητικός συνασπισμός ότι η Ελλάδα θα εξαρτάται από το ευρώ και τη βοήθεια της Ευρώπης…Θα πρέπει να συνεχίσουμε να ασκούμε πίεση στην επόμενη ελληνική κυβέρνηση να τηρήσει τις ισχύουσες συμφωνίες. Δεν υπάρχει αρκετό περιθώριο για περαιτέρω χαλάρωση των πιστωτικών συνθηκών για την Ελλάδα»

Το ενδιαφέρον είναι ότι ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών του Βερολίνου αποδέχεται τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για «ρήτρα ανάπτυξης» στην αποπληρωμή του ελληνικού δημοσίου χρέους: «Ενα μεγάλο μέρος του σημερινού δημόσιου χρέους θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί έτσι ώστε η αποπληρωμή του να συνδέεται με την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Αυτό άλλωστε είχε εξασφαλίσει και η μεταπολεμική Γερμανία με τη συμφωνία του Λονδίνου το 1953…

(περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ)

Share this:

Διαβάστε περισσότερα