Airbnb: Έρχονται αυστηρά μέτρα για εξώσεις και ενοικιαστές

Νέα μέτρα για να μπουν κανόνες στο Airbnb εξετάζει η κυβέρνηση ώστε να προστατεύονται οι ενοικιαστές.

Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά συγκροτείται άµεσα επιτροπή από τα υπουργεία Οικονοµικών, Οικονοµίας και Εργασίας για να καταθέσει προτάσεις σε σχέση µε το ζήτηµα της προσφοράς στέγης.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως η βραχυχρόνια µίσθωση ακινήτων Airbnb εκτός από τα θετικά της έχει και κάποιες αδυναµίες, κυρίως ως προς το θέµα της προσφοράς κατοικίας για όσους θέλουν να ενοικιάζουν και απειλούνται είτε µε αυξηµένες τιµές ενοικίασης είτε µε εξώσεις.
Φαίνεται ότι εξετάζονται παρεμβάσεις που εφαρμόζουν, εδώ και χρόνια, πολλές ξένες χώρες, στον κλάδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων τύπου Αirbnb ή Booking.
Στόχος είναι να προστατευτούν τα ελληνικά νοικοκυριά τα οποία αδυνατούν πλέον να βρουν στέγη προς ενοικίαση σε ικανοποιητική τιμή και σε συγκεκριμένες τιμές, ενώ πολλές φορές απειλούνται με εξώσεις.
Σχεδιάζεται να τεθούν όρια στον αριθμό των διανυκτερεύσεων που θα επιτρέπονται ετησίως για κάθε ακίνητο ανά έτος, καθώς σήμερα δεν υπάρχει περιορισμός στις διανυκτερεύσεις για όσους ιδιοκτήτες ακινήτων εισπράττουν μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων μέχρι 12.000 ευρώ το χρόνο.
Σε «Λερναία Ύδρα» εξελίσσεται το φαινόμενο των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων, λειτουργώντας απειλητικά όχι μόνο απέναντι στη βιωσιμότητα των μικρών τουριστικών καταλυμάτων, αλλά και στη δομή ολόκληρης της κοινωνίας, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων Ελλάδος – ΣΕΤΚΕ.
Η ΣΕΤΚΕ ζητάει την τροποποίηση του νόμου, ώστε όσοι ασχολούνται με την τουριστική διαμονή να υποχρεούνται να εκδίδουν την απαραίτητη άδεια λειτουργίας και να κάνουν έναρξη στην εφορία. Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση της ΣΕΤΚΕ.
Το φαινόμενο που ξεκίνησε διστακτικά πριν λίγα μόλις χρόνια έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, λειτουργώντας απειλητικά απέναντι στη δομή ολόκληρων οικιστικών περιοχών, μεταμορφώνοντας πλέον τις πολυκατοικίες σε «τουριστικά καταλύματα», αλλοιώνοντας τη μορφή ολόκληρων γειτονιών.
Η έλλειψη σπιτιών προς ενοικίαση έχει σαν αποτέλεσμα τη γεωμετρική αύξηση των τιμών ενοικίασης, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις οικονομικά ασθενέστερες πληθυσμιακές ομάδες. Ενώ τα προβλήματα που δημιουργούνται για τους ενοίκους των πολυκατοικιών είναι πολλά και δισεπίλυτα, με πρώτο αυτό της ασφάλειας, αφού στο χώρο μπαινοβγαίνουν συνεχώς άγνωστοι άνθρωποι, της ηχορύπανσης, με πάρτι και γλέντια να λαμβάνουν χώρα μέχρι και τις πρώτες πρωινές ώρες, κ.λπ.

Διαβάστε περισσότερα

Φυτοφάρμακα: ο άνισος αγώνας των αγροτών που δηλητηριάστηκαν

By Natalie Sauer and Γιάννης Κυπαρισσιάδης (μετάφραση)
Η χρήση φυτοφαρμάκων αποτέλεσε ευλογία για την αγροτική παραγωγή του 20ού αιώνα. Όμως, η ολοένα διευρυνόμενη χρήση τους έχει προκαλέσει σοβαρότατα προβλήματα υγείας στους αγρότες. Και ο αγώνας τους για την αναγνώριση των παθήσεων αυτών και την αποζημίωσή τους μόλις έχει αρχίσει και είναι δύσκολος, ακόμη και σε μια χώρα όπως η Γαλλία, που διαθέτει τέτοιους μηχανισμούς.
Στις 10 Αυγούστου 2018, ένας κηπουρός που εργαζόταν στα προάστια του Σαν Φρανσίσκο πέτυχε την καταδίκη της εταιρείας Monsanto διότι δεν τον είχε ενημερώσει για τις επιπτώσεις της χρήσης του Roundup, του πιο ευρέως χρησιμοποιούμενου ζιζανιοκτόνου στον κόσμο. Η πρωτοφανής αυτή απόφαση οδήγησε στην καταβολή στον Ντουέιν Τζόνσον, με καρκίνο σε τελικό στάδιο, μιας σημαντικής αποζημίωσης: 289 εκατομμύρια δολάρια (περίπου 256 εκατομμύρια ευρώ), ποσό το οποίο, μετά από έφεση, μειώθηκε στα 78,5 εκατομμύρια. Στην Ευρώπη, η γλυφοσάτη, κύριο συστατικό του Roundup, θα συνεχίσει να επιτρέπεται τουλάχιστον ώς το 2022. Παρ’ όλο που η επικινδυνότητα πολλών χημικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία τεκμηριώνεται όλο και περισσότερο, οι κανονισμοί σχετικά με τη χρήση τους, καθώς και η αναγνώριση των βλαβών που έχουν προκαλέσει, εξακολουθούν να αποτελούν το αντικείμενο μιας δύσκολης μάχης, ιδιαίτερα για τους γεωργούς.
Στη Γαλλία, τον δεύτερο αγοραστή φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την Αυστρία, το Γεωργικό Ταμείο Κοινωνικής Αλληλασφάλισης (MSA) την τελευταία δεκαετία αποζημίωσε περίπου χίλιους γεωργούς, για διάφορες ασθένειες. «Είναι η κορυφή του παγόβουνου», παραδέχεται η Αν Μαρί Σουμπιέλ, αρμόδια του υπουργείου Γεωργίας σε θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία. Μια έκθεση που υποβλήθηκε στην κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 2018 εμπνέει ανησυχία: «Ο αριθμός των μέχρι στιγμής αναγνωρισμένων θυμάτων υποτιμά σαφέστατα τον αριθμό των ενδεχόμενων θυμάτων» (1). Στηριζόμενοι στις διεθνείς επιστημονικές γνώσεις, οι γενικοί επιθεωρητές της δημόσιας διοίκησης εκτιμούν ότι «ο κίνδυνος έκθεσης του αγροτικού πληθυσμού στα χημικά προϊόντα αυτή τη στιγμή φαίνεται πως αγγίζει εκατό χιλιάδες ανθρώπους. Ο αριθμός των ενδεχόμενων θυμάτων, για τα οποία υπάρχει ισχυρό τεκμήριο αιτιότητας μεταξύ της ασθένειας και της έκθεσης, είναι της τάξης των δέκα χιλιάδων ατόμων, εκ των οποίων τα δύο τρίτα αφορούν ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον και ένα τρίτο ασθενείς με κακοήθεις αιματοπάθειες» (2).
Παρ’ όλα αυτά, το καθεστώς υποχρεωτικής κοινωνικής προστασίας των αγροτών έχει σημειώσει αρκετή πρόοδο τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την αναγνώριση των ασθενειών. Ο Ντομινίκ Μαρσάλ, που το 2006 προσβλήθηκε από μια σπάνια μορφή λευχαιμίας, αποτέλεσμα χειρισμού προϊόντων με βάση το βενζόλιο, είναι ο πρώτος αγρότης που αποζημιώθηκε για επαγγελματική ασθένεια συνδεδεμένη με φυτοφάρμακα. Το 2012, το MSΑ προσθέτει τη νόσο του Πάρκινσον στον πίνακα επαγγελματικών ασθενειών που έχει καταρτίσει. Τρία χρόνια αργότερα, έρχεται η σειρά του λεμφώματος μη-Hodgkins να εμφανιστεί σ’ αυτόν τον πίνακα. Ωστόσο, η πρόοδος είναι ακόμη ανεπαρκής. Η Μαρί-Λυς Μπιμπεράν, συνιδρυτικό μέλος της Collectif Info Médoc Pesticides, ομάδας πληροφόρησης στο Μεντόκ κατά της χρήσης φυτοφαρμάκων, έδωσε μάχη προκειμένου να εξασφαλίσει ότι θα αναγνωριστεί η επαγγελματική αιτία του ηπατικού καρκίνου που της στέρησε τον αδελφό, αμπελουργό, στα 47 του χρόνια. Μιλά για τη «διπλή οδύνη της ασθένειας και της σιωπής» την οποία υφίστανται ακόμη και σήμερα οι αγρότες που έχουν νοσήσει.
H έκθεση της διοικητικής αρχής επισημαίνει «τους περιορισμούς των διατάξεων» που ισχύουν αυτή τη στιγμή για τις αποζημιώσεις, η πιο αποθαρρυντική πλευρά των οποίων φέρεται πως είναι η πενιχρή αναμενόμενη αποζημίωση. Οι αποζημιώσεις που χορηγούνται στα θύματα των φυτοπροστατευτικών προϊόντων γίνονται αντικείμενο συστηματικών αμφισβητήσεων στα δικαστήρια, εξηγεί ο Φρανσουά Λαφόργκ, δικηγόρος πολλών θυμάτων, στα οποία ανήκουν και εκείνα της Triskalia (3): «Στο 95% των περιπτώσεων κερδίζουμε την υπόθεση, πράγμα που αποδεικνύει ότι όντως το MSA δεν λαμβάνει υπόψη τις παρατηρούμενες συνέπειες».
Όσοι επιθυμούν να κινήσουν μια τέτοια διαδικασία υποχρεώνονται να περιπλανηθούν σ’ έναν καφκικό λαβύρινθο. Για ασθένειες εκτός της νόσου του Πάρκινσον και του λεμφώματος μη-Hodgkins οφείλουν να απευθύνουν το αίτημά τους στην Περιφερειακή Επιτροπή Αναγνώρισης Επαγγελματικών Ασθενειών (CRRMP), έναν ανεξάρτητο οργανισμό του MSA, και να αποδείξουν ότι εκτέθηκαν στα προϊόντα που εκτιμούν ότι είναι η αιτία της ασθένειάς τους. Πρέπει λοιπόν να ψάξουν και να βρουν τα τεκμήρια: βιβλία παραγγελιών, τιμολόγια ή δοχεία που περιείχαν τις επίμαχες τοξικές ουσίες.
Η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα επίπονη για τους μισθωτούς: πολλές φορές αναγκάζονται να έρθουν αντιμέτωποι με τους εργοδότες τους, όχι ιδιαίτερα πρόθυμους να τους παράσχουν τα αποδεικτικά έγγραφα. Από τη στιγμή που θα έχουν στην κατοχή τους τα στοιχεία αυτά, εναπόκειται στους ίδιους να αποδείξουν την ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της ασθένειάς τους και των ουσιών, οι οποίες μπορεί να είναι πολλές. «Είναι μια δύσκολη υπόθεση όταν πρόκειται για τις όψιμες συνέπειες, είκοσι ή τριάντα χρόνια μετά την έκθεση, όταν ο κίνδυνος ήταν άγνωστος», εξηγεί η Σουμπιέλ.
Το επόμενο εμπόδιο είναι η ιατρική αναγνώριση, συνέπεια της έλλειψης εκπαίδευσης των ιατρών, κατά την Ανί Τεμπώ-Μονύ, κοινωνιολόγο και διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας (INSERM). Μας εξηγεί ότι κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για τη δημιουργία ενός πιστοποιητικού που βεβαιώνει την επαγγελματική αιτία της ασθένειας, η έμφαση συχνά δίνεται σε ατομικούς παράγοντες, σχετικούς με τον τρόπο ζωής –κατανάλωση καπνού ή οινοπνεύματος, υπερβολικό βάρος– σε βάρος των περιβαλλοντικών: «Οι ιατροί δεν είναι εκπαιδευμένοι ώστε να λαμβάνουν υπόψη συλλογικούς παράγοντες που αμφισβητούν τη βιομηχανική λογική». Επιπλέον, οι σύλλογοι θυμάτων κάνουν λόγο για πιέσεις, λιγότερο ή περισσότερο έντονες, που ορισμένοι ιατροί ασκούν στους ασθενείς, πιέσεις που μπορεί να ποικίλλουν από την καλοπροαίρετη προειδοποίηση («Είναι μια μακρά διαδικασία») έως την πλήρη απόρριψη («Δεν θα πάρετε τίποτα», «Δεν αξίζει τον κόπο») (4).
Από την πλευρά του, το MSA ισχυρίζεται πως παραμένει το ευνοϊκότερο ασφαλιστικό σύστημα προς τους προσφεύγοντες για ασθένειες σχετικές με φυτοφάρμακα στην Ευρώπη, όπως υποστηρίζει ο Μαρκ Ροντό, ιατρός-σύμβουλος και εθνικός τεχνικός σύμβουλος του ταμείου. Κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, απαιτούν από τους προσφεύγοντες να αποδείξουν ότι το προϊόν ευθύνεται άμεσα για την πάθηση. Τo γαλλικό MSA δηλώνει ότι ανταποκρίνεται «αυτομάτως» στις αιτήσεις αποζημίωσης για τη νόσο του Πάρκινσον ή για το λέμφωμα μη-Χότζκινς, εφόσον η πιο πρόσφατη έκθεση στην ουσία έχει λάβει χώρα κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς. Αντικρούει την κατηγορία ότι δεν εκπροσωπεί τα θύματα των φυτοφαρμάκων, υπογραμμίζοντας ότι το διοικητικό συμβούλιό του εκλέγεται από 24.000 επαγγελματίες, συμπεριλαμβανομένων των καλλιεργητών και των εργαζομένων στη γεωργική βιομηχανία.
Δεχόμενο τα πυρά της κριτικής, το γαλλικό λόμπι των φυτοφαρμάκων ζητά να επιδειχθεί εμπιστοσύνη στο υφιστάμενο «ισχυρό σύστημα» ελέγχου. «Θα ήταν ανησυχητικό αν διατίθεντο στην αγορά προϊόντα με προδιαγραφές που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ασθένειες στους ανθρώπους», λέει σε έντονο ύφος η Εζενιά Πομαρέ, διευθύντρια της Ένωσης Βιομηχανιών Φυτοπροστασίας (UIPP), η οποία επιχειρεί να φανεί καθησυχαστική: «Η διαδικασία έγκρισης για τη διάθεση στην αγορά, που διεξάγεται από την ANSES [Εθνική Αρχή Υγειονομικής Ασφάλειας Τροφίμων, Περιβάλλοντος και Εργασίας] είναι από τις αυστηρότερες στον κόσμο, καθόσον μάλιστα περιλαμβάνει επανεξέταση του προϊόντος κάθε δέκα χρόνια».
Η Πομαρέ επιμένει κυρίως στη βελτίωση των μηχανισμών προστασίας: οι φόρμες εργασίας κατασκευάζονται πλέον από υδροαπωθητικό βαμβακερό ύφασμα και είναι πιο άνετες και πιο εμφανίσιμες, ώστε να ενθαρρυνθεί η χρήση τους. Επιπλέον, κάθε αγρότης που εκτίθεται σε παρασιτοκτόνα οφείλει πλέον να ακολουθεί τριήμερη υποχρεωτική εκπαίδευση προκειμένου να μάθει τις ορθές πρακτικές χρήσης. Μπορούμε λοιπόν να μιλάμε πραγματικά για θύματα εφόσον, όπως πιστοποιεί η Πομαρέ, οι αγρότες έχουν όλα τα διαθέσιμα μέσα για την προστασία τους; «Είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα το οποίο δεν θα σχολιάσω», λέει. Εντούτοις, προσθέτει: «Είμαι σε θέση να καταλάβω ότι αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται θύματα».
Από την πλευρά τους, οι οικολόγοι και οι επαγγελματίες του τομέα της περιβαλλοντικής υγείας απορρίπτουν την επιχειρηματολογία που, βασισμένη στην ελεγχόμενη χρήση τους, υποτιμά τους κινδύνους από τα φυτοφάρμακα. Οι επικρίσεις εστιάζονται στη διαδικασία πιστοποίησης από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και στις συγκρούσεις συμφερόντων των εμπειρογνωμόνων της. Το 2014 μια συλλογική έκθεση τόνιζε ότι το 52% των εμπειρογνωμόνων που εξέταζαν τις συνέπειες της χρήσης μειγμάτων φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα είχε «δεσμούς με τη βιομηχανία» (5). Στη Γαλλία, ο σύλλογος Μελλοντικές Γενιές καταγγέλλει κενά στο σύστημα πιστοποίησης της ΑNSES. Η αξιολόγηση των προϊόντων γίνεται μεμονωμένα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ούτε η αλληλεπίδρασή τους με άλλες χημικές ουσίες στο περιβάλλον –το «φαινόμενο κοκτέιλ»– ούτε οι μακροχρόνιες επιπτώσεις τους.
Ο Αλαίν Γκαριγκού, καθηγητής Εργονoμίας στο Πανεπιστήμιο του Μπορντώ, ειδικευμένος στις επαγγελματικές ασθένειες, προσθέτει ότι η χρήση φόρμας εργασίας δεν θα μπορέσει να προστατέψει ποτέ ολοκληρωτικά από την έκθεση στα φυτοφάρμακα: στην καλύτερη περίπτωση θα συμβάλει στη μείωσή της, ενώ στη χειρότερη θα την αυξήσει. Πράγματι, οι εργασίες του αποδεικνύουν ότι οι αγρότες που φορούν φόρμα ενδέχεται να εκτεθούν έως και τρεις φορές περισσότερο σε σχέση με εκείνους που δεν φορούν (6). Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα προϊόντα διαπερνούν τις φόρμες, μετατρέποντάς τις έτσι σε τοξικά σκάφανδρα.
Για την Τεμπώ-Μονύ, η βαρύτητα που δίνουν οι αγροχημικές επιχειρήσεις στον εξοπλισμό ασφάλειας δεν είναι παρά ένας συγκαλυμμένος τρόπος μετάθεσης των ευθυνών της βιομηχανίας στους αγρότες. «Το είδαμε με τον αμίαντο: οι παραγωγοί και, σε κάποιο βαθμό, οι αντιπροσωπευτικές οργανώσεις επικεντρώνονται στην ατομική ευθύνη των εργαζομένων, λέγοντας ότι δεν ξέρουν πώς να χειριστούν τα προϊόντα».
Όση έκπληξη κι αν προκαλεί, η Εθνική Ομοσπονδία Συνδικάτων Αγροκαλλιεργητών (FNSEA), η οποία υποτίθεται πως υπερασπίζεται τα μέλη της, βρίσκεται ανάμεσα στους σημαντικότερους αντιπάλους των ελέγχων, παραμένοντας στην πρώτη γραμμή του λόμπι υπέρ των φυτοφαρμάκων. Εξάλλου, πριν βρεθεί στη διεύθυνση της UIPP το 2013, η Πομαρέ διατέλεσε επί εικοσαετία υπεύθυνη περιβάλλοντος της FNSEA. «Δεν μπορούν να οργανώσουν ούτε μία συνέλευση χωρίς να έχουν στο πλευρό τους μια επιχείρηση» λέει με ένταση ο Πολ Φρανσουά, πρόεδρος του συλλόγου Phyto-Victimes («Θύματα Φυτοφαρμάκων») και πρώτος αγρότης στον κόσμο που πέτυχε την καταδίκη της Monsanto, το 2012, έπειτα από δηλητηρίαση από ένα ζιζανιοκτόνo της, το Lasso. Επίσης, η FNSEA συμμετέχει, μαζί με συλλόγους θυμάτων, γιατρούς και δημόσιους υπαλλήλους, στην Ανώτατη Επιτροπή για τις Επαγγελματικές Ασθένειες στη Γεωργία (COSMAP), τον φορέα που έχει την ευθύνη των προτάσεων για την καταχώριση επαγγελματικών ασθενειών. Το 2012 είχε ψηφίσει κατά της καταχώρισης της νόσου του Πάρκινσον. Το 2015 απείχε από την ψηφοφορία για το λέμφωμα μη- Hodgkins.
Σε πολιτικό επίπεδο, το ζήτημα παίρνει σάρκα και οστά. Συζητήθηκε η δημιουργία ενός ταμείου αποζημιώσεων ειδικά για τα θύματα των φυτοφαρμάκων και η σχετική πρόταση κατατέθηκε με τη μορφή τροπολογίας στον νόμο για τη γεωργία και τα τρόφιμα, που θεσπίστηκε στις 2 Οκτωβρίου 2018. Με πρότυπο τον μηχανισμό αποζημίωσης των θυμάτων του αμιάντου, μετά τη θέσπισή του, το ταμείο αυτό θα χρηματοδοτείται από ένα ήδη υπάρχον τέλος επί των πωλήσεων των φυτοφαρμάκων, σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Η δυνατότητα αποζημίωσης θα ισχύει και για άτομα που δεν είχαν εκτεθεί επί μακρόν στα προϊόντα και θα συμπεριλαμβάνει παιδιά των οποίων οι εκ γενετής ανωμαλίες προέρχονται από την έκθεση των γονέων τους. Τέλος, μια ερευνητική επιτροπή, ανεξάρτητη από το MSA, θα έχει την αρμοδιότητα να εξετάζει τις σχέσεις μεταξύ έκθεσης στα φυτοφάρμακα και νοσηρότητας, με δικαίωμα να υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να άρουν το εμπορικό απόρρητο της σύνθεσης των προϊόντων τους. Κατά τον Φρανσουά, η δημιουργία αυτού του ταμείου θα μπορούσε να αποτελέσει μια «ιστορική» νίκη για τα θύματα.
Όμως, μετά την άρνηση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης να απαγορεύσει τη γλυφοσάτη, το περασμένο καλοκαίρι, φαίνεται πως το παιχνίδι δεν έχει κερδηθεί ακόμη. Παρά την ομόφωνη ψήφο της Γερουσίας υπέρ της δημιουργίας του ταμείου στις 2 Ιουλίου 2018, η κυβέρνηση μετέθεσε το σχέδιο για το 2020, με το επιχείρημα ότι η γνώση των επιπτώσεων της χρήσης των προϊόντων δεν επαρκούσε προκειμένου να δικαιολογηθεί η δημιουργία ενός τέτοιου ταμείου. Ωστόσο, το 2013, μια συνοπτική έκθεση πραγματογνωμοσύνης του INSERM (7) είχε αποδείξει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ έκθεσης στα φυτοφάρμακα και νευροεκφυλιστικών νόσων, αναπαραγωγικών διαταραχών ή ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως είναι ο καρκίνος του προστάτη, οι λευχαιμίες ή τα λεμφώματα, που επηρεάζουν τα όργανα που συμμετέχουν στον σχηματισμό του αίματος (λεμφογάγγλια, σπλήνα, μυελό των οστών). Όσο για τον αριθμό αιτήσεων για αποζημίωση, δεν παύει να αυξάνεται: 26 αιτήσεις το 2007, 113 το 2016, συνολικά 678 αιτήσεις για όλη την εξεταζόμενη περίοδο.

(1) Pierre Deprost κ.ά., «La création d’un fonds d’aide aux victimes de produits phytopharmaceutiques», Γενική Επιθεώρηση Οικονομικών, Επιθεώρηση Κοινωνικών Υποθέσεων και Γενικό Συμβούλιο Τροφίμων, Γεωργίας και Αγροτικού Χώρου, Παρίσι, Ιανουάριος 2018.
(2) Σύνολο καρκίνων αιμοκυττάρρων, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το λέμφωμα μη-Hodgkins.
(3) Βλ. Patrick Herman, «Pratiques criminelles dans l’agroalimentaire», «Le Monde diplomatique», Σεπτέμβριος 2017.
(4) Αναφέρεται από Pierre Deprost κ.ά., «La création d’un fonds d’aide aux victimes de produits phytopharmaceutiques», ό.π.
(5) «A poisonous injection: How industry tries to water down the risk assessment of pesticide mixtures in everyday food», Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δράσης κατά των Φυτοφαρμάκων, Βρυξέλλες, Ιανουάριος 2014.
(6) Alain Garrigou κ.ά., «Ergonomics contribution to chemical risks prevention: An ergotoxicological investigation of the effectiveness of coverall against plant pest risk in viticulture», Applied Ergonomics, τόμος 42, αρ 2, Άμστερνταμ, Ιανουάριος 2011.
(7) «Pesticides. Effets sur la santé», συνοπτική έκθεση πραγματογνωμοσύνης του INSERM, Παρίσι, Ιούνιος 2013.

Διαβάστε περισσότερα

Το κείμενο μανιφέστο του Μάνου Χατζιδάκι κατά του εθνικισμού: «Οι βρικόλακες επιστρέφουν...»

Λίγους μήνες πριν το τελευταίο του «ταξίδι», στις 22 Φεβρουαρίου 1993, ο Μάνος Χατζιδάκις διηύθυνε για τελευταία φορά την Ορχήστρα των Χρωμάτων, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, σε μια συναυλία – διαμαρτυρία εναντίον του φαινομένου του νεοναζισμού, που είχε αρχίσει να εξαπλώνεται και πάλι στην Ευρώπη, με έργα Κουρτ Βάιλ, Φρανς Λιστ και Μπέλα Μπάρτοκ. Στο έντυπο πρόγραμμα της συναυλίας με τον υπότιτλο «Οι βρικόλακες επιστρέφουν» κατέθετε και τις δικές του απόψεις. Ένα κείμενο - μανιφέστο κατά του εθνικισμού με τίτλο: «σκέψεις και παρατηρήσεις για το αναζωογονημένο φαινόμενο του Νεοναζισμού»...

«Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του.
Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται. Ενώ τα πουλιά… Για τα πουλιά, μόνον οι δολοφόνοι, οι άθλιοι κυνηγοί αρμόζουν, με τις «ευγενικές παντός έθνους παραδόσεις».
Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή «λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων» σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες. Πρόσφατη περίπτωση ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος. Μόνο που ο πόλεμος αυτός μας δημιούργησε για ένα διάστημα μιαν αρκετά μεγάλη πλάνη, μιαν ψευδαίσθηση. Πιστέψαμε όλοι μας πως σ’ αυτό τον πόλεμο η Δημοκρατία πολέμησε το φασισμό και τον νίκησε. Σκεφθείτε: η «Δημοκρατία», εμείς με τον Μεταξά κυβερνήτη και σύμμαχο τον Στάλιν, πολεμήσαμε το ναζισμό, σαν ιδεολογία άσχετη από μας τους ίδιους. Και τον… νικήσαμε. Τι ουτοπία και τι θράσος. Αγνοώντας πως απαλλασσόμενοι από την ευθύνη του κτηνώδους μέρους του εαυτού μας και τοποθετώντας το σε μια άλλη εθνότητα υποταγμένη ολοκληρωτικά σ’ αυτό, δεν νικούσαμε κανένα φασισμό αλλά απλώς μιαν άλλη εθνότητα επικίνδυνη που επιθυμούσε να μας υποτάξει.
Ένας πόλεμος σαν τόσους άλλους από επικίνδυνους ανόητους σε άλλους ανόητους, περιστασιακά ακίνδυνους. Και φυσικά όλα τα περί «Ελευθερίας», «Δημοκρατίας», και «λίκνων πνευματικών και μη», για τις απαίδευτες στήλες των εφημερίδων και τους αφελείς αναγνώστες. Ποτέ δεν θα νικήσει η Ελευθερία, αφού τη στηρίζουν και τη μεταφέρουν άνθρωποι, που εννοούν να μεταβιβάζουν τις δικές τους ευθύνες στους άλλους. (Κάτι σαν την ηθική των γερόντων χριστιανών. Το καλό και το κακό έξω από μας. Στον Χριστό και τον διάβολο. Κι ένας Θεός που συγχωρεί τις αδυναμίες μας εφόσον κι όταν τον θυμηθούμε μες στην ανευθυνότητα του βίου μας. Επιδιώκοντας πάντα να εξασφαλίσουμε τη μετά θάνατον εξακολουθητική παρουσία μας. Αδυνατώντας να συλλάβουμε την έννοια της απουσίας μας. Το ότι μπορεί να υπάρχει ο κόσμος δίχως εμάς και δίχως τον Καντιώτη τον Φλωρίνης). Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω.

Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους). Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικόν τους ή των άλλων.
Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι’ αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία.
Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε.
Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται. Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας.
Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια. Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος».

Διαβάστε περισσότερα

Έτσι γεννήθηκε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο: «Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη...»

Αντώνης Πολυχρονάκης

Επί δέκα ημέρες συζητούσαν ακατάπαυστα και λεπτομερώς τις σημειώσεις τους ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς το Δεκέμβριο του 1847, στην κατοικία του πρώτου στις Βρυξέλλες.  Κατ’ εντολήν της διεθνούς «Ένωσης Κομμουνιστών» έπρεπε το συντομότερο δυνατόν να διατυπώσουν το «Σύμβολο της Πίστης» της εργατικής τάξης. Στον πρόλογο της γερμανικής έκδοσης του 1872 θα γράψουν:  «Το Συνέδριο που έγινε στο Λονδίνο το Νοέμβρη του 1847, ανέθεσε στους υποφαινόμενους να συντάξουν ένα διεξοδικό θεωρητικό και πρακτικό πρόγραμμα του κόμματος, που προοριζόταν για δημοσίευση. Έτσι γεννήθηκε το παρακάτω “Μανιφέστο” που το χειρόγραφό του ταξίδεψε στο Λονδίνο για να τυπωθεί, λίγες βδομάδες πριν από την (σ.σ. αποτυχημένη τελικά) Επανάσταση του Φλεβάρη», το 1848 στο Παρίσι.
Ο - 29χρονος τότε - Ένγκελς συνέταξε αρχικά τις βασικές αρχές του κομμουνισμού υπό τύπον κατηχήσεως, είχε όμως ακόμα αμφιβολίες. Έτσι, στις 24 Νοεμβρίου του 1847 έγραφε από το Παρίσι στον - 27χρονο - σύντροφό του Μαρξ: «Για σκέψου λίγο το "Σύμβολο της Πίστης" της εργατικής τάξης. Νομίζω ότι πρέπει να αφήσουμε κατά μέρος την κατήχηση και να το διατυπώσουμε ως «Κομμουνιστικό Μανιφέστο». Τον Δεκέμβριο ο Μαρξ θα άλλαζε το ύφος και την μορφή του. Τον Ιανουάριο, οι σύντροφοί του από το Λονδίνο τον πίεζαν πλέον φορτικά να το στείλει το συντομότερο. Εκείνος όμως  καθυστερούσε θέλοντας να τελειοποιήσει κάθε φράση του χειρογράφου, ως εάν επρόκειτο να διακηρύξει τους νέους αιώνιους νόμους για την ανθρωπότητα. Όπερ και εγένετο.
Έτσι, στις 21, κατ΄ άλλους στις 23, Φεβρουαρίου 1848, πάντως πριν την 1η Μαρτίου, στην οδό Liverpool 48 στην συνοικία του Λονδίνου Bishopsgate, τυπώνονταν κρυφά τα πρώτα (γερμανικά) αντίτυπα, της - 23σέλιδης- μπροσούρας, χωρίς τα ονόματα των συγγραφέων βέβαια για ευνόητους λόγους, τα οποία μοιράστηκαν στα μέλη της «Κομμουνιστικής Ένωσης», τα οποία το περίμεναν με αδημονία. Μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου τα πρώτα περίπου 500 αντίτυπα είχαν εξαντληθεί. Όλοι είχαν την αίσθηση ότι επρόκειτο για ένα αριστούργημα, το οποίο εκτός από το ότι ήταν ένα έργο οξυδερκές, διεισδυτικό, και διορατικό, ήταν γλαφυρό και κυρίως κατανοητό από όλους. Κανείς βέβαια δεν φανταζόταν ότι θα έγραφε ιστορία.
Ακολούθησε μια δεύτερη έκδοση 1.000 αντιτύπων στις 14 Μαρτίου και βέβαια πολλές άλλες αργότερα. Το μανιφέστο εκδόθηκε αρχικά στα αγγλικά (1850), συντομευμένο στα γαλλικά (1872) και τα φλαμανδικά, η πρώτη ρωσική έκδοση κυκλοφόρησε στη Γενεύη το 1869 σαν μπροσούρα χωρίς εξώφυλλο, χωρίς αναφορά στο συγγραφέα, τον μεταφραστή, χωρίς τόπο και χρόνο έκδοσης. Ανάμεσα στο 1871 και το 1883 μεταφράστηκε σε άλλες επτά γλώσσες και μέσα στα επόμενα 40 χρόνια κατέκτησε τον κόσμο. Μέχρι το 1917 είχε εκατοντάδες εκδόσεις σε περίπου 30 γλώσσες.

Στα ελληνικά  μεταφράστηκε για πρώτη φορά από τον λογοτέχνη Κώστα Χατζόπουλο, ο οποίος είχε ασπαστεί τον Μαρξισμό  κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Γερμανία. Πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Εργάτης” του  Βόλου το 1908 με τον τίτλο «Προκήρυξη του Κοινωνιστικού Κόμματος»  και εκδόθηκε ως μπροσούρα από το «Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών» το 1913, η οποία τυπώθηκε στο τυπογραφείο της «Εφημερίδας των Εργατών» με τον τίτλο «Το κοινωνιστικό Μανιφέστο».
Τον κόσμο μπορεί να μην τον άλλαξε, αλλά σίγουρα τον συντάραξε με το ανατρεπτικό του μήνυμα. Η απήχησή του αποδείχτηκε τεράστια, αφού ήταν συνάμα και ιδιαίτερα ελπιδοφόρο. Η φλογερή του πρόσκληση για το γκρέμισμα του καθεστώτος της εκμετάλλευσης του προλεταριάτου  δεν περιέχεται ίσως πουθενά πιο περιεκτικά από τις τελευταίες τoυ φράσεις:  «Οι κυρίαρχες τάξεις ας τρέμουν μπροστά στην κομμουνιστική επανάσταση! Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν τίποτα άλλο εκτός από τις αλυσίδες τους. Αλλά θα κερδίσουν όλο τον κόσμο. ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΝΩΘΕΙΤΕ!»
Την σύγκρισή του όμως με τις θρησκείες δεν την απέφυγε τελικά αφού το Μανιφέστο ευαγγελιζόταν ένα νέο δίκαιο κόσμο και έμελλε να καταστεί η Βίβλος της εργατικής τάξης. Αλλά και εκδοτικά η σύγκριση είναι αναπόφευκτη, αφού έχει εν τω μεταξύ περισσότερες εκδόσεις από την ίδια την  Βίβλο, ενώ κατάφερε να την πλησιάσει και κυκλοφοριακά. Το «Μανιφέστο του Κομουνιστικού Κόμματος», όπως είναι ο ακριβής τίτλος της πρώτης έκδοσης στην γερμανική γλώσσα, έχει γίνει στο μεταξύ το δεύτερο «best seller» στον δυτικό κόσμο με 500.000 εκ.αντίτυπα. (Η Βίβλος έχει κυκλοφορήσει σε 2-3 δισ. αντίτυπα. Το Κοράνι είναι σε παγκόσμιο επίπεδο τρίτο με 800.000 αντίτυπα, ενώ το έργο του Μάο «Αποφθέγματα του Προέδρου Μάο», το «Κόκκινο Βιβλιαράκι» με 1-1,5 δισ. αντίτυπα είναι μάλλον εκτός σύγκρισης λόγω του πληθυσμού της Κίνας). Το Μανιφέστο αποτελεί τεράστια εκδοτική επιτυχία αν σκεφτεί κανείς ότι η Βίβλος και το Κoράνι, διαδίδονται από καθιερωμένους θεσμούς όπως η εκκλησία και το κράτος, ενώ  το ίδιο δεν έτυχε φυσικά της ίδιας υποστήριξης -πλην των κομμουνιστικών χωρών-,  και συχνά ήταν απαγορευμένο.
Το μνημειώδες έργο  ξεκινά με την περίφημη και γνωστή σε όλους φράση: «Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, το φάντασμα του κομμουνισμού». Οι 9.600 λέξεις του έμελλε να έχουν ταχύτερη διάδοση από το «Πάτερ Ημών» με τις 56 λέξεις, τις «Δέκα Εντολές» με τις 297 και την «Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας» με τις 300, όπως υποστηρίζουν ειδικοί. Είναι μάλιστα κατά τον Βρετανό μαρξιστή ιστορικό, διανοούμενο και συγγραφέα Έρικ Χομπσμπάουμ το πολιτικό κείμενο με την μεγαλύτερη διάδοση και αναγνωσιμότητα και επιρροή  στον κόσμο μετά την «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της Γαλλικής Επανάστασης».  Πρόκειται ασφαλώς για ένα κείμενο ιστορικής σημασίας, όπως βεβαιώνει η ανθεκτικότητα και η δύναμή του, αφού  κυοφόρησε μάλιστα και μια επανάσταση, την Οκτωβριανή. Μπορεί κανείς να το απορρίψει, να το επικρίνει, αλλά να το αγνοήσει σίγουρα όχι. Aποτελεί μάλιστα από το 2013 μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNΕSCO.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Διαβάστε περισσότερα

Αποκάλυψη: Η Γερμανία ακόμη πληρώνει συνεργάτες των SS του Χίτλερ

Πρώην μέλη των SS λαμβάνουν συντάξεις απευθείας από τη Γερμανία, χωρίς οι πληρωμές είτε να κοινοποιούνται είτε να φορολογούνται. Το έγγραφο που κατατέθηκε στο κοινοβούλιο του Βελγίου και προκαλεί αίσθηση. Έντονες αντιδράσεις από Βέλγους βουλευτές.

Του Χρήστου Δεμέτη
Δεκάδες συνταξιούχοι στο Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθούν να λαμβάνουν μυστικές πληρωμές από τη Γερμανία για τη συνεργασία τους με τη ναζιστική κυβέρνηση κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σύμφωνα με έγγραφο που παρουσιάστηκε στο βελγικό κοινοβούλιο από έξι βουλευτές.
Οι εθνικές κυβερνήσεις δεν γνωρίζουν την ταυτότητα των ατόμων που ακόμη λαμβάνουν συντάξεις. Τα στοιχεία τους είναι γνωστά μόνο στους Γερμανούς πρεσβευτές σε κάθε χώρα, ενώ αναφέρεται πως οι πληρωμές δεν φορολογούνται. Συγκεκριμένα, η γερμανική πρεσβεία δεν ανέφερε τα ονόματά προς φορολόγηση στη βελγική κυβέρνηση.
Συνολικά, 27 Βέλγοι λαμβάνουν τα χρήματα, με τον αντίστοιχο αριθμό στο Ηνωμένο Βασίλειο να μην δηλώνεται στο επίμαχο έγγραφο.
Οι “επωφελούμενοι” είναι πολίτες που δήλωσαν πίστη και υπακοή στον Χίτλερ μετά τη γερμανική εισβολή στο Βέλγιο και υπέγραψαν να υπηρετήσουν τα SS. Πολλοί εξ αυτών κρίθηκαν ένοχοι για συνεργασία από τα βελγικά δικαστήρια αλλά έλαβαν αμνηστία.
Ομάδα γαλλόφωνων πολιτικών στο Βέλγιο ζήτησε από την κυβέρνηση της χώρας να θέσει το ζήτημα στο Βερολίνο. Η πρόταση εγκρίθηκε ομόφωνα.
“Η κατάσταση είναι η ίδια στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου πρώην μέλη των SS λαμβάνουν επίσης συντάξεις απευθείας από τη Γερμανία, χωρίς οι πληρωμές είτε να κοινοποιούνται είτε να φορολογούνται από τις βρετανικές αρχές”, γράφουν οι Olivier Maingain, Stephane Crusniere, Veronique Caprasse και Daniel Senesael.
Τα σχετικά ποσά εκτιμάται πως κυμαίνονται μεταξύ 435 και 1.275 ευρώ το μήνα, σύμφωνα με το rtbf. Επίσης, αποκαλύπτεται πως η Γερμανία καταβάλλει 50 ευρώ το μήνα σε άτομα που απελάθηκαν ή υποβλήθηκαν σε καταναγκαστική εργασία κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Οι Βέλγοι βουλευτές προέτρεψαν την κυβέρνηση να “αποκαταστήσει τη φορολογική και κοινωνική δικαιοσύνη σύμφωνα με τις ιστορικές και ηθικές δεσμεύσεις που έλαβαν οι ιδρυτές της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων της χώρας μας και της Γερμανίας”.
Οι συντάξεις αυτές είναι το μόνο χρηματικό επίδομα του Χίτλερ που δεν έχει ανακληθεί από τη Διάσκεψη του Πότσνταμ του 1945, όπως σημειώνουν οι συντάκτες του εγγράφου. Για την ακρίβεια, επρόκειτο για επίδομα το οποίο δόθηκε για να εξασφαλιστεί η “πίστη, αφοσίωση και υπακοή” στον Χίτλερ σύμφωνα με ένα διάταγμα της ναζιστικής εποχής, που εξακολουθεί να ισχύει 74 χρόνια μετά την πτώση του Τρίτου Ράιχ.

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί δεν πρέπει να αθετούμε τις υποσχέσεις μας στα παιδιά

Είμαι φορτωμένη με τις σακούλες του σούπερ-μάρκετ και προχωράω με την κόρη μου προς το σπίτι. Σταματάει έξω από την παιδική χαρά και με κοιτάζει με νόημα. Δεν μπορούμε τώρα, θα έρθουμε το απόγευμα, της είπα. Δεν πήγαμε ποτέ». Όλοι έχουμε τάξει λαγούς με πετραχήλια στα παιδιά μας, προκειμένου να αποφύγουμε κλάματα, υστερίες ή να κάνουμε πιο γρήγορα την δουλειά μας. Δεν το κάνουμε κακοπροαίρετα, απλώς προσπαθούμε να διευκολύνουμε την καθημερινότητά μας. Στον κόσμο των ενηλίκων η αθέτηση μιας υπόσχεσης, μπορεί να ξεπεραστεί πιο εύκολα. Δεν ισχύει το ίδιο όμως και για τον κόσμο των παιδιών.
Χάνουμε την αξιοπιστία μας ως γονείς

Όταν δεν τηρούμε τις υποσχέσεις μας, ουσιαστικά δείχνουμε στα παιδιά ότι δεν μπορούν να μας εμπιστεύονται. Κι αν το παιδί μας δεν μπορεί να μας εμπιστευτεί στα πιο μικρά πράγματα, πώς θα το κάνει σε πιο σοβαρά ζητήματα; Η έλλειψη εμπιστοσύνης κατά πάσα πιθανότητα θα σταθεί εμπόδιο στην εξέλιξη της μεταξύ μας σχέσης μας θα μας αποδυναμώσει αργότερα μπροστά στα μάτια του παιδιού.
Αισθάνονται ότι δεν τα σεβόμαστε
Για τα παιδιά το να πάνε μια βόλτα στο πάρκο ή να τους αγοράσουμε ένα παιχνίδι είναι το πιο σημαντικό γεγονός της ημέρας τους. Εστιάζουν όλη τους την προσοχή στην συγκεκριμένη υπόσχεση κι όταν αυτή «σπάει» από τους ίδιους τους γονείς, απογοητεύονται και θυμώνουν. Αντιλαμβάνονται είναι ότι τους είπαμε ψέματα. Νιώθουν ότι δεν τα σεβόμαστε και αυτό μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην εφηβική ηλικία. Ένας ενήλικας που δεν τηρεί τα λόγια του, δεν δείχνει ακεραιότητα. Πολύ εύκολα στην εφηβεία το παιδί όχι μόνο θα τον παρακούσει, αλλά δεν θα του δείξει και τον απαιτούμενο σεβασμό.

Θεωρούν ότι δεν είναι σημαντικά για εμάς
Όταν δίνουμε μια υπόσχεση στα παιδιά, τους δείχνουμε ότι είναι σημαντικά για εμάς και ότι έχουν προτεραιότητα στην ζωή μας. Αθετώντας τον λόγο μας, τους δημιουργούμε ανησυχίες και αμφιβολίες όσον αφορά την αξία τους για εμάς. Στο παιδικό τους μυαλό κυριαρχεί η σκέψη «Δεν με πήγε στο πάρκο, γιατί δεν με αγαπάει αρκετά.»
Δίνουμε λάθος πρότυπο
Οι γονείς είναι οι πρώτοι δάσκαλοι και το πρώτο μοντέλο μίμησης των παιδιών. Ιδιαίτερα όταν είναι μικρά, παρατηρούν και υιοθετούν πολλά στοιχεία του χαρακτήρα μας και συνήθειες- ακόμη και τις «κακές»! Όταν λοιπόν αθετούμε συχνά τον λόγο μας, τους μαθαίνουμε ότι μια τέτοια συμπεριφορά είναι επιτρεπτή και ότι δεν πειράζει αν δεν εννοούμε τα λόγια μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μεγαλώνουμε εκκολαπτόμενους ενήλικες γι’ αυτό και η αξία της ακεραιότητας είναι πολύ σημαντική.
Δεν είναι πάντα εύκολο να είμαστε συνεπείς στα λόγια μας και αυτό είναι φυσιολογικό.  Κάποιες φορές είμαστε πολύ κουρασμένοι και κάποιες μπορεί να συμβεί κάτι απρόοπτο. Κανένας μας δεν θέλει να στενοχωρήσει το παιδί του. Γι’ αυτό, στην περίπτωση που χρειαστεί να αθετήσουμε μια υπόσχεσή μας είναι σημαντικό να του εξηγήσουμε τους λόγους. Ακόμη κι δεν μπορεί να τους κατανοήσει, αντιλαμβάνεται ότι του δίνουμε την απαραίτητη προσοχή μας.  Ο Πυθαγόρας είχε πει «πράττε μεγάλα, μη υπισχνούμενος μεγάλα». Με πιο απλά λόγια, μπορούμε να δώσουμε περισσότερα στα παιδιά μας, όταν δεν τους τάζουμε πολλά.

Διαβάστε περισσότερα

Ουμπέρτο Έκο: Το «θεϊκό δώρο» της Ιταλίας

«Σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση - Τίποτε δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από το φόβο ενός άλλου…» Ουμπέρτο Έκο

Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς, μαχητικός διανοητής, στοχαστής και φιλόσοφος. Ο Ουμπέρτο Έκο (5 Γενάρη του 1932 - 19 Φεβρουαρίου 2016), εκτός από συγγραφέας και διακεκριμένος καθηγητής, έχει χαρακτηριστεί ως «μεγάλος δάσκαλος» και «ιδανικός συνομιλητής». Λέγεται μάλιστα, ότι το επώνυμο Έκο είναι το αρκτικόλεξο των λατινικών λέξεων Ex Caelis Oblatus, που σημαίνει «θεϊκό δώρο».
Η ανάγνωση του έργου του αποτελεί μια πραγματική πρόκληση τόσο για τους λάτρεις της λογοτεχνίας, όσο και για αυτούς που θέλουν να μυηθούν σε αυτό τον κόσμο. Ενώ πλησίαζε τα πενήντα του χρόνια, γνώρισε απρόσμενη επιτυχία με το πρώτο του μυθιστόρημα, που δημοσιεύθηκε το 1980, «Το όνομα του Ρόδου», το οποίο πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράστηκε σε 43 γλώσσες.
Σε παλιότερες συνεντεύξεις του έχει εξηγήσει πως ασχολήθηκε αργά με την λογοτεχνία, διότι θεωρούσε τη συγγραφή μυθιστορημάτων ενασχόληση για παιδιά, κάτι «που δεν έπαιρνε στα σοβαρά».

Αποτελούσε εξαιρετικό παράδειγμα ευρωπαίου διανοούμενου και κατάφερνε να ενώσει μια μοναδική εξυπνάδα σε ό,τι αφορά το παρελθόν, με μια ανεξάντλητη ικανότητα να προλαβαίνει το μέλλον. Τον διέκρινε ο ανθρωπισμός του και το δημοκρατικό του πνεύμα και θεωρούσε ότι η γνώση πρέπει να γίνεται κτήμα των πολλών. «Μου φτάνει που ξέρω να διαβάζω, γιατί έτσι μαθαίνω αυτά που δεν ξέρω, ενώ όταν γράφεις, γράφεις μόνο αυτά που ξέρεις ήδη», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά.

Τα δοκίμια του Ουμπέρτο Έκο μιλούν κυρίως για την πολιτική, όχι με κομματικό χαρακτήρα, αλλά με την έννοια της ενασχόλησης με τα κοινά. Παρόλο αυτά, η ευρύτητα των θεμάτων με τα οποία ασχολήθηκε του χάρισαν τον χαρακτηρισμό «tuttografo» (παντογράφος). Στόχος του ήταν να καταφέρει μέσα από τα γραπτά του να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται ο κόσμος για ορισμένα θέματα.
Η ευρύτητα του πνεύματός του δεν τον εμπόδιζε να εξετάζει με κριτική ματιά την εξέλιξη της σύγχρονης κοινωνίας. «Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε σε λεγεώνες ηλίθιων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί, χωρίς να βλάπτουν την κοινότητα. Τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, αλλά σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ. Είναι η εισβολή των ηλίθιων», είχε πει.
Στις 19 Φεβρουαρίου 2016 ο κόσμος της διανόησης έμεινε φτωχότερος, καθώς ο Έκο έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών, χτυπημένος από την επάρατη νόσο και το όνομα του γράφεται με χρυσά γράμματα στην παγκόσμια ιστορία της λογοτεχνίας.
Η ζωή και το έργο του
Ο Έκο γεννήθηκε στην Αλεσάντρια, στη βόρεια Ιταλία, αλλά μετά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου μετακόμισε σε ένα χωριό του Ιταλικού Βορρά. Εκεί βλέπει τις μάχες ανάμεσα σε φασίστες και παρτιζάνους, αλλά είναι πολύ μικρός για να πάρει μέρος. Ο ίδιος θυμάται εκείνη την εποχή «σαν ένα μικρό γουέστερν. Αυτοί οι λόφοι είναι στην μνήμη μου το θέατρο των στρατιωτικών επιχειρήσεων, στις οποίες ήμουν αυτόπτης μάρτυρας, στην ηλικία των 12 ετών».

Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, αλλά εγκατέλειψε αυτόν τον τομέα και ακολούθησε σπουδές Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας, εκπονώντας τη διδακτορική του διατριβή στο έργο του Θωμά Ακινάτη. Πάνω σε αυτό εκδόθηκε και το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Ζητήματα Αισθητικής στον Θωμά Ακινάτη». Μετά τις σπουδές του ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και, παράλληλα, δέχθηκε τη θέση του Διευθυντή Πολιτιστικού Προγράμματος στην Κρατική Ιταλική Τηλεόραση. Η δουλειά του εκεί τον έκανε να δει την κοινωνία μέσα από τα μάτια των ΜΜΕ, που τότε μονοπωλούνταν και ελέγχονταν από την κυβέρνηση. Παρόλο που κάποια στιγμή χάνει τη θέση του, δεν δυσαρεστείται, καθώς βρίσκει χρόνο για να ασχοληθεί με το αγαπημένο του χόμπι, τη συγγραφή.

Αμέσως μετά ξεκινά να έχει τη δική του στήλη στην εφημερίδα Il Verri, εστιάζοντας κυρίως στη γλωσσολογία και την κοινωνική πραγματικότητα. Από εκείνη την περίοδο άρχισε να ασχολείται με την σημειολογία και τις επιπτώσεις της στην κοινωνία. Από το 1962 ως το τέλος του 1970 ο Έκο ανέπτυξε τη δική του θεωρία στη σημειολογία. Αντιλαμβανόταν τον κόσμο ως ένα σύνολο σημείων που καθορίζουν την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Μάλιστα το 1966 γίνεται καθηγητής Σημειολογίας στο πανεπιστήμιο του Μιλάνο και στη συνέχεια ορίζεται Τακτικός Καθηγητή της Σημειολογίας στη Μπολόνια, όπου οργανώνει και τον Διεθνή Σύνδεσμο Σημειολογικών Μελετών.

Ξεκίνησε να γράφει μυθιστορήματα στην ηλικία των 50, κάνοντας την αρχή με το «Όνομα του Ρόδου» που τιμήθηκε με το βραβείο Strega το 1981 και το Medicis Etranger το 1982, ενώ πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Τότε κανείς από τους εκδότες δεν μπορούσε να φανταστεί την επιτυχία που θα είχε το βιβλίο.
Στη συνέχεια μάλιστα, το 1986, λόγω της μεγάλης επιτυχίας του μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη από τον Γάλλο σκηνοθέτη Ζαν-Ζακ Ανό, με πρωταγωνιστή τον Σον Κόνερι, στον ρόλο του αδελφού Γουλιέλμου της Μπάσκερβιλ, πρώην ιεροεξεταστή που αναλαμβάνει να ερευνήσει τον ύποπτο θάνατο ενός μοναχού σε ένα αβαείο της βόρειας Ιταλίας.
Μετά «Το όνομα του Ρόδου», ο Έκο δημοσίευσε μεταξύ άλλων «Το εκκρεμές του Φουκώ» (1988), «Το νησί της προηγούμενης μέρας» (1994), και τη «Μυστηριώδη φλόγα της βασίλισσας Λοάνα» (2004). Στο τελευταίο του μυθιστόρημα, «Φύλλο μηδέν» (2014), η πλοκή εκτυλίσσεται στον κόσμο του ιταλικού Τύπου τη δεκαετία του 1990. Έγραψε παράλληλα δεκάδες δοκίμια, επιδεικνύοντας συχνά μια τάση εκλεκτικισμού, για τη μεσαιωνική αισθητική, την ποιητική του Τζέιμς Τζόις, την Ιστορία της Ομορφιάς και της Ασχήμιας.

Ιδεολογία
Ο Έκο μιλούσε πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων αρχαία ελληνικά και λατινικά, τις οποίες χρησιμοποιούσε πολύ συχνά στα βιβλία του, επιστημονικά και λογοτεχνικά. Παράλληλα είχε ιδιαίτερη αγάπη στην Ελλάδα, θαύμαζε την κουλτούρα, την ιστορία της και ήταν λάτρης του Αριστοτέλη.
Όταν πέρασε στο πανεπιστήμιο έπαψε να πιστεύει στον Θεό και εγκατέλειψε την Καθολική εκκλησία. Ήταν έντονα πολιτικοποιημένος και αριστερός, με φανερή συμπάθεια στα αριστερά κόμματα. Ωστόσο, δεν είχε ενταχθεί ποτέ σε κάποιο κόμμα, γεγονός που αποδεικνύει την αδογμάτιστη και αδούλωτη προσωπικότητά του. Μπορεί να έφυγε από τη ζωή, αλλά άφησε πίσω του μια κληρονομιά πολιτισμού, ιδεών, μυθιστορημάτων και διδαχών που θα ζήσουν αιωνίως.

Διαβάστε περισσότερα

Σαν σή­με­ρα 19 Φε­βρουα­ρί­ου – Τα ση­μα­ντι­κό­τε­ρα γε­γο­νό­τα

1473 Γεν­νή­θη­κε ο Νι­κό­λα­ος Κο­πέρ­νι­κος, πο­λω­νός αστρο­νό­μος, πα­τέ­ρας της μο­ντέρ­νας αστρο­νο­μί­ας

1674 Αγ­γλία και Ολ­λαν­δία, τερ­μα­τί­ζο­ντας τον Τρίτο Αγ­γλο-Ολ­λαν­δι­κό Πό­λε­μο, υπο­γρά­φουν τη συν­θή­κη του Westminster, με την οποία η αποι­κία των Ολ­λαν­δών, το Νέο Άμ­στερ­νταμ περνά στα χέρια των Εγ­γλέ­ζων, που την ονο­μά­ζουν Νέα Υόρκη.

1800 Ο Να­πο­λέ­ων Βο­να­πάρ­της χρή­ζει τον εαυτό του Πρώτο Ύπατο της Γαλ­λί­ας.

1844 Στον από­η­χο της εξέ­γερ­σης της 3ης του Σε­πτέμ­βρη 1843 με κύριο αί­τη­μα τη θέ­σπι­ση Συ­ντάγ­μα­τος, επι­δί­δε­ται στον Βα­σι­λιά το εγκρι­θέν από τη Γ’ Εθνο­συ­νέ­λευ­ση (8/11/1843-18/3/1844) σχέ­διο Συ­ντάγ­μα­τος, το οποίο και τε­λι­κά ψη­φί­ζε­ται στο σύ­νο­λό του (4/3/1844) με­τα­βάλ­λο­ντας το πο­λί­τευ­μα σε Συ­νταγ­μα­τι­κή Μο­ναρ­χία.

1878 Ο αμε­ρι­κα­νός εφευ­ρέ­της Τόμας Έντι­σον λαμ­βά­νει δί­πλω­μα ευ­ρε­σι­τε­χνί­ας για τον φω­νό­γρα­φο, τον οποίο ονο­μά­ζει «Ομι­λού­σα Μη­χα­νή».

1880 Πέ­θα­νε ο Κων­στα­ντί­νος Μπρου­μί­δης, έλ­λη­νας ζω­γρά­φος, που φι­λο­τέ­χνη­σε το θόλο του αμε­ρι­κά­νι­κου Κα­πι­τω­λί­ου. (Γεν. 26/7/1805)

1908 Στην Ελ­λά­δα, ει­σά­γε­ται η δη­μο­τι­κή γλώσ­σα στην πρω­το­βάθ­μια εκ­παί­δευ­ση, προ­κα­λώ­ντας θύ­ελ­λα αντι­δρά­σε­ων, ενώ διαι­ρεί­ται η Φι­λο­σο­φι­κή Σχολή. Πα­ραι­τού­νται μέλη των επι­τρο­πών κρί­σης δι­δα­κτι­κών βι­βλί­ων.

1916 Πε­θαί­νει ο Ερνστ Μαχ, αυ­στρια­κός φυ­σι­κός και φι­λό­σο­φος, με ση­μα­ντι­κό έργο στην οπτι­κή και τη μη­χα­νι­κή

1928 Γεν­νή­θη­κε ο αγω­νι­στής δη­μο­κρά­της Νι­κη­φό­ρος Μαν­δη­λα­ράς

1929 Ιδρύ­ε­ται η Διεύ­θυν­ση Ει­δι­κής Ασφα­λεί­ας για την πιο συ­στη­μα­τι­κή δίωξη των αγω­νι­στών του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος.

1936 Υπο­γρά­φε­ται Συμ­φω­νη­τι­κό με­τα­ξύ του Κόμ­μα­τος των Φι­λε­λευ­θέ­ρων και της Κοι­νο­βου­λευ­τι­κής Ομά­δας του Παλ­λαϊ­κού Με­τώ­που (γνω­στό και ως Σύμ­φω­νο Σο­φού­λη – Σκλά­βαι­να).

Το Συμ­φω­νη­τι­κό με­τα­ξύ άλλων προ­έ­βλε­πε: Την κα­τάρ­γη­ση του Ιδιω­νύ­μου και των Επι­τρο­πών Ασφα­λεί­ας, την πα­ρο­χή γε­νι­κής αμνη­στί­ας στους πο­λι­τι­κούς κρα­τού­με­νους, μια σειρά ευ­ερ­γε­τι­κά μέτρα για τους ερ­γά­τες και τους αγρό­τες, και βε­βαί­ως την «κα­τα­πο­λέ­μη­ση των δι­κτα­το­ρι­κών φα­σι­στι­κών τά­σε­ων».

Το Σύμ­φω­νο υπο­γρά­φη­κε 6 μόλις ημέ­ρες μετά το διο­ρι­σμό του Ι. Με­τα­ξά στη θέση του Πρω­θυ­πουρ­γού από το βα­σι­λιά Γε­ώρ­γιο Β’. Τε­λι­κά, το Κόμμα των Φι­λε­λευ­θέ­ρων, δεν τή­ρη­σε τα συμ­φω­νη­θέ­ντα, έδωσε ψήφο εμπι­στο­σύ­νης στην κυ­βέρ­νη­ση Με­τα­ξά και επω­μί­στη­κε έτσι βα­ριές ευ­θύ­νες για την εγκα­θί­δρυ­ση της με­τα­ξι­κής δι­κτα­το­ρί­ας. (902.​gr)

1943 Κατά τη διάρ­κεια του Β’ Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου κλέ­βο­νται έργα τέ­χνης από την Ολ­λαν­δία με προ­ο­ρι­σμό την πι­να­κο­θή­κη του Χί­τλερ, στο Λιντς της Αυ­στρί­ας.

1947 Απο­φα­σί­ζε­ται από την κυ­βέρ­νη­ση Μα­ξί­μου η ίδρυ­ση του στρα­το­πέ­δου πο­λι­τι­κών κρα­του­μέ­νων στη Μα­κρό­νη­σο, κατά τη διάρ­κεια του εμ­φυ­λί­ου πο­λέ­μου.

1956 Εκλο­γές στην Ελ­λά­δα, όπου για πρώτη φορά ψη­φί­ζουν οι Ελ­λη­νί­δες. Επι­κρα­τεί η ΕΡΕ του Κων­στα­ντί­νου Κα­ρα­μαν­λή, λόγω του «τρι­φα­σι­κού» εκλο­γι­κού συ­στή­μα­τος

1959 Υπο­γρά­φε­ται στο Λον­δί­νο με­τα­ξύ Βρε­τα­νί­ας, Ελ­λά­δας και Τουρ­κί­ας συμ­φω­νία για το κα­θε­στώς στην Κύπρο, με την οποία επι­κυ­ρώ­θη­κε η συμ­φω­νία της 11/2/1959 από τους Κα­ρα­μαν­λή – Με­ντε­ρές στη Ζυ­ρί­χη.

1962 Πέ­θα­νε ο διε­θνούς φήμης Έλ­λη­νας για­τρός, βιο­λό­γος και ερευ­νη­τής Γε­ώρ­γιος Πα­πα­νι­κο­λά­ου. Η Μέ­θο­δος Πα­πα­νι­κο­λά­ου (το γνω­στό «τεστ-παπ) χρη­σι­μο­ποιεί­ται σή­με­ρα πα­γκο­σμί­ως για την διά­γνω­ση του καρ­κί­νου της μή­τρας, επί της προ­καρ­κι­νι­κής δυ­σπλα­σί­ας και άλλων κυτ­τα­ρο­λο­γι­κών ασθε­νειών του γυ­ναι­κεί­ου ανα­πα­ρα­γω­γι­κού συ­στή­μα­τος.

1974 Η Χού­ντα πιά­νει 35 στε­λέ­χη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Ανά­με­σά τους και πολλά κα­θο­δη­γη­τι­κά στε­λέ­χη, όπως οι Ν. Κα­λού­δης, Α. Αμπα­τιέ­λος, Μ. Γιάν­νου, Ν. Κου­τρού­μπας, Κ. Κου­κου­βί­της, Δ. Γό­ντι­κας, Κ. Κάπ­πος.

1986 Η αμε­ρι­κα­νι­κή Γε­ρου­σία μετά από 37 χρό­νια ανα­μο­νής ψη­φί­ζει τη συν­θή­κη, που απα­γο­ρεύ­ει τις γε­νο­κτο­νί­ες.

1986 Η ΕΣΣΔ εκτο­ξεύ­ει τον δια­στη­μι­κό σταθ­μό MIR, τον πρώτο δια­στη­μι­κό σταθ­μό στην ιστο­ρία της αν­θρω­πό­τη­τας. Ο MIR πα­ρέ­μει­νε σε τρο­χιά για 15 χρό­νια, παρά την κα­κο­δια­χεί­ρη­ση και εγκα­τά­λει­ψη που υπέ­στη μετά την ανα­τρο­πή του σο­σια­λι­σμού στην ΕΣΣΔ.

1991 Χιόνι πέ­φτει στην έρημο Σα­χά­ρα, για πρώτη φορά μετά από 30 χρό­νια

2016 Πέ­θα­νε ο Ου­μπέρ­το Έκο, ιτα­λός συγ­γρα­φέ­ας και πα­νε­πι­στη­μια­κός. (Γεν. 5/1/1932)

Διαβάστε περισσότερα

«Επιχείρηση Κόνδωρ», ο εφιάλτης της Λατινικής Αμερικής

By Pierre Abramovici
[από το αρχείο της “Le Monde diplomatique”, Μάιος 2001]
Στις 12 Ιανουαρίου 2001, ένας Αργεντινός βασανιστής, ο Ρικάρδο Μιγκέλ Καβάγιο, εκδόθηκε από το Μεξικό στην Ισπανία, για να δικαστεί εκεί. Στις 6 Μαρτίου του ίδιου χρόνου, στο Μπουένος Άιρες, ένας δικαστής ακύρωσε τους νόμους που προστάτευαν τους στρατιωτικούς από δικαστική δίωξη μετά το τέλος της δικτατορίας. Αντίθετα, στη Χιλή, ο στρατηγός Αουγκούστο Πινοσέτ αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση, αφού ο χαρακτηρισμός των εγκλημάτων του μετριάστηκε. Ωστόσο, οι μαρτυρίες και τα έγγραφα για το «βρόμικο πόλεμο» που διεξήγαγαν οι δικτατορίες της νότιας Αμερικής, με τη συγκατάθεση των ΗΠΑ, πολλαπλασιάζονται.

«Εμείς, οι Χιλιανοί, όπως όλοι οι λαοί της Δύσης, αγωνιζόμαστε ενάντια στις δικτατορίες των “-ισμών” και τους ξένους πράκτορες που απειλούν τη χώρα μας. Πρέπει να τους καταπολεμήσουμε με όλες τις δυνάμεις μας, έχοντας ως κύριο όπλο τη συνεργασία ανάμεσα στις αστυνομίες ολόκληρης της αμερικανικής ηπείρου» (1).
Ο «σενιόρ Καστίγιο, της χιλιανής υπηρεσίας πληροφοριών», έχει τα μάτια καρφωμένα στο θεατή. Η ταινία έχει τίτλο «Το έγκλημα δεν ανταμείβει». Βρισκόμαστε στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και το Χόλιγουντ κατασκευάζει τότε μικρές πατριωτικές ταινίες τις οποίες ονομάζει «Για μια κοινή άμυνα». Εμπνευσμένες από το FBI, αυτές οι ταινίες επιδιώκουν να πλήξουν τους κατάσκοπους ναζί στη Λατινική Αμερική και σκιαγραφούν τη συνεργασία των αστυνομικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών πληροφοριών σε ολόκληρη την ήπειρο.
Θα μπορούσε να χρονολογείται από αυτή την περίοδο η απαρχή εκείνου που αργότερα θα γίνει η «επιχείρηση Κόνδωρ»: ένα εκτεταμένο σχέδιο καταστολής σε ολόκληρη την ήπειρο, που εφαρμόστηκε από τις λατινοαμερικανικές δικτατορίες τη δεκαετία 1970-1980. Μόνο το χρώμα του «-ισμού» άλλαξε τότε, περνώντας από το φαιό στο κόκκινο.
Η ανακάλυψη, κατά τύχη, στα τέλη Δεκεμβρίου 1992, δύο τόνων αρχείων της δικτατορίας Στρέσνερ, σε ένα αστυνομικό τμήμα του Λαμπαρέ, στα προάστια της Ασουνσιόν (Παραγουάη), είναι που επέτρεψε να εξακριβωθούν οι εγκληματικές δραστηριότητες αυτού του διεθνούς δικτύου. Ο αποχαρακτηρισμός εγγράφων της CIA που αφορούν τη Χιλή, στις 13 Νοεμβρίου 2000, επιβεβαίωσε και αποσαφήνισε το περιεχόμενο αυτών των «αρχείων του τρόμου».
Από την παναμερικανική διάσκεψη του Τσαπουλτεπέκ, στο Μεξικό, τον Φεβρουάριο του 1945, οι ΗΠΑ θέτουν σε επιφυλακή τους Νοτιοαμερικανούς στρατιωτικούς ενάντια στον κομμουνισμό. Σε αυτή την προοπτική, θα υπογραφούν διμερείς συμφωνίες στρατιωτικής βοήθειας το 1951: εφοδιασμός με όπλα και αμερικανικές χρηματοδοτήσεις, στάθμευση στρατιωτικών συμβούλων και εκπαίδευση λατινοαμερικανών αξιωματικών στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Σχολή των Αμερικών, στην αμερικανική ζώνη της Διώρυγας του Παναμά.
Η επανάσταση του Κάστρο, το 1959, προφανώς επισπεύδει την κίνηση για την «άμυνα της ηπείρου απέναντι στον κομμουνισμό». Το 1960, ο στρατηγός Τόντορ Φ. Μπόγκαρτ, διοικητής της Νότιας Διοίκησης του στρατού των ΗΠΑ (US Southern Command), η οποία έχει τη βάση της στη ζώνη της διώρυγας, στον Παναμά, καλεί τους λατινοαμερικανούς συναδέλφους του σε μια «φιλική» συνάντηση για να συζητήσουν κοινά προβλήματα.
Έτσι, γεννιέται η Διάσκεψη των Αμερικανικών Στρατών (CEA). Οι συνεδριάσεις, που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στο Φορτ Αμαδόρ (Παναμάς) και στη συνέχεια στο Ουέστ Πόιντ το 1964, αραιώνουν μετά το 1965 και οργανώνονται κάθε δύο χρόνια. Εκεί, σ’ αυτό τον τόπο συνεδριάσεων που έχει γίνει λίγο ώς πολύ έμμονη ιδέα, ως χαρακτηριστικό του ψυχρού πολέμου και που σπάνια βγαίνουν στη δημοσιότητα όσα συζητιούνται εκεί, βρίσκεται η καρδιά εκείνου που θα γίνει η «επιχείρηση Κόνδωρ».
Εκτός από το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα (ICM, συνηθισμένο αρκτικόλεξο για να υποδηλώνει όλους τους αντιπάλους), οι λατινοαμερικανοί στρατιωτικοί συμμερίζονται μια σοβαρή εμμονή: τη διασύνδεση των υπηρεσιών.
Από τη δεύτερη συνεδρίασή της, η διάσκεψη των αμερικανικών στρατών (CEA) εκφράζει την επιθυμία να εγκαταστήσει μια μόνιμη επιτροπή στη ζώνη της Διώρυγας του Παναμά «για να ανταλλάσσει πληροφορίες και ενημέρωση» (2). Αυτή η επιθυμία θα οδηγήσει στην καθιέρωση ενός δικτύου επικοινωνίας σε ηπειρωτική κλίμακα και σε άκρως μυστικές διμερείς συναντήσεις (Αργεντινή-Παραγουάη, Βραζιλία-Αργεντινή, Αργεντινή-Ουρουγουάη, Παραγουάη-Βολιβία κ.λπ.), για την ανταλλαγή πληροφοριών.
Ενημερωτικά δελτία, που εκδίδονται από μια χώρα σε μια άλλη ή σε περισσότερες, κυκλοφορούν μέσα από το δίκτυο «Agremil» -των αγρεγάδος μιλιτάρες (στρατιωτικών ακολούθων) (3). Σε γενικές γραμμές, πηγάζουν από στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών (G-2), αλλά μπορούν επίσης να προέρχονται από πολιτικές αστυνομίες ή ακόμη από υπηρεσίες λιγότερο επίσημες, όπως ο Οργανισμός Συντονισμού Αντιανατρεπτικών Επιχειρήσεων (OCOA), ένα τάγμα θανάτου που δημιουργήθηκε από την ουρουγουανή πολιτική αστυνομία, του οποίου τα μέλη συμμετέχουν στις ανακρίσεις, στα βασανιστήρια και στις εκτελέσεις, κυρίως στην Αργεντινή (4).
Κατά τη 10η συνεδρίαση της Διάσκεψης Αμερικανικών Στρατών (CEA) (Καράκας, 3 Σεπτεμβρίου 1973), ο στρατηγός Μπρένο Μπόρχες Φόρτες, αρχηγός του γενικού επιτελείου του βραζιλιάνικου στρατού, παραδέχεται ότι η στρατηγική του αγώνα ενάντια στον κομμουνισμό είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των ενόπλων δυνάμεων της κάθε χώρας, αλλά «όσον αφορά τη συλλογική άποψη, εκτιμούμε ότι μόνο η ανταλλαγή εμπειριών ή πληροφοριών και η τεχνική βοήθεια, στο μέτρο που αυτή ζητείται, είναι αποτελεσματικά μέσα» (5). Επίσης, λαμβάνεται η απόφαση να «δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ανταλλαγή πληροφοριών για να αντιταχθούμε στην τρομοκρατία και (…) να ελέγξουμε τα ανατρεπτικά στοιχεία σε κάθε χώρα» (6).
Ενώ το κομμάτι της ηπείρου πέφτει σταδιακά στα νύχια των στρατιωτικών καθεστώτων που εμπνέονται από το βραζιλιάνικο παράδειγμα, η Αργεντινή ζει μια περίεργη μετάβαση στο διάστημα ανάμεσα στην επιστροφή στην εξουσία του Χουάν Ντομίνγκο Περόν το 1973 και το πραξικόπημα του 1976.
Η αστυνομία και οι ένοπλες δυνάμεις επιτρέπουν τη δημιουργία ταγμάτων θανάτου που προέρχονται από τις τάξεις τους, όπως η Αντικομμουνιστική Συμμαχία της Αργεντινής (ΑΑΑ). Ωστόσο, η Αργεντινή παραμένει εκείνη την εποχή η μοναδική χώρα της Νότιας Αμερικής όπου μπορούν να βρουν άσυλο χιλιάδες φυγάδες, κυρίως Χιλιανοί και Ουρουγουανοί, θύματα της πολιτικής και κοινωνικής καταδίωξης.
Στις αρχές Μαρτίου 1974, εκπρόσωποι των αστυνομιών της Χιλής, της Ουρουγουάης και της Βολιβίας συναντιούνται με τον υπαρχηγό της ομοσπονδιακής αστυνομίας της Αργεντινής, τον αστυνομικό διευθυντή Αλμπέρτο Βίλαρ (συνιδρυτή της Αντικομμουνιστικής Συμμαχίας της Αργεντινής), για να μελετήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να συνεργαστούν για να καταστρέψουν την «ανατρεπτική εστία» που συνιστά κατά την άποψή τους η παρουσία αυτών των χιλιάδων ξένων «ανατρεπτικών» στην Αργεντινή.
Ο εκπρόσωπος της Χιλής, ένας στρατηγός της χωροφυλακής, προτείνει «να διαπιστεύσουμε σε κάθε πρεσβεία έναν πράκτορα της ασφάλειας, που μπορεί να ανήκει είτε στις ένοπλες δυνάμεις είτε στην αστυνομία, και του οποίου το κύριο καθήκον θα είναι να εξασφαλίζει το συντονισμό με την αστυνομία ή τον εκπρόσωπο της ασφάλειας της κάθε χώρας».
Ο στρατηγός προσθέτει: «Θα πρέπει επίσης να διαθέτουμε ένα κεντρικό όργανο ενημέρωσης από όπου θα μπορούμε να αντλούμε τις πληροφορίες που αφορούν τους μαρξιστές (…), να ανταλλάσσουμε προγράμματα και πληροφορίες για τα πολιτικά πρόσωπα (…). Θα πρέπει να μπορούμε να πηγαινοερχόμαστε στη Βολιβία, από τη Βολιβία να πηγαίνουμε στη Χιλή και από εκεί να ξαναγυρνάμε στην Αργεντινή, με λίγα λόγια να μετακινούμαστε σε οποιαδήποτε από αυτές τις χώρες χωρίς να υπάρχει ανάγκη για μια επίσημη έρευνα» (7).
Ο αστυνομικός διευθυντής Βίλαρ υπόσχεται ότι το Τμήμα Εξωτερικών Υποθέσεων της Διεύθυνσης Ασφαλείας της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας της Αργεντινής θα ασχοληθεί με τους ξένους που ενδιαφέρουν τις γειτονικές χούντες.
Τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς, αρχίζουν πράγματι να εμφανίζονται, στις χωματερές του Μπουένος Άιρες τα πρώτα πτώματα ξένων φυγάδων, κυρίως Βολιβιανών. Στις 30 Σεπτεμβρίου, στην πρωτεύουσα της Αργεντινής, βόμβα που είχε τοποθετηθεί από χιλιανή ομάδα και έναν πράκτορα (ή πρώην πράκτορα) της CIA, τον Μάικλ Τάουνλι, σκοτώνει το στρατηγό Κάρλος Πρατς, πρώην αρχηγό του χιλιανού στρατού κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Λαϊκής Ενότητας και επίλεκτο στέλεχος της αντίστασης ενάντια στο στρατηγό Αουγκούστο Πινοσέτ.
Αστυνομικές ή στρατιωτικές ομάδες διασχίζουν τα σύνορα. Κατά τη διάρκεια του Μαρτίου και Απριλίου 1975, για παράδειγμα, περισσότεροι από είκοσι πέντε Ουρουγουανοί συλλαμβάνονται στο Μπουένος Άιρες από Αργεντινούς και Ουρουγουανούς αστυνομικούς. Στα τμήματα της αργεντινής αστυνομίας, αυτοί οι αστυνομικοί διεξάγουν από κοινού της ανακρίσεις.
Ο Χόρχε Ισαάκ Φουέντες Αλαρκόν, Αργεντινός αγωνιστής, συλλαμβάνεται στα σύνορα της Παραγουάης από την αστυνομία αυτής της χώρας. Όπως θα αποδείξει η Επιτροπή Ρέτινγκ -εθνική επιτροπή για την αλήθεια και τη συμφιλίωση στη Χιλή- στην έκθεσή της η οποία υποβλήθηκε στον πρόεδρο Πατρίσιο Έλγουιν στις 8 Φεβρουαρίου 1991 (8), η ανάκριση του κρατούμενου διεξάγεται από την παραγουανή αστυνομία, τις υπηρεσίες πληροφοριών της Αργεντινής και… αξιωματούχους της πρεσβείας των Ηνωμένων Πολιτειών στο Μπουένος Άιρες, οι οποίοι μεταφέρουν στη χιλιανή αστυνομία τις πληροφορίες που έχουν συλλέξει.
Στη συνέχεια, ο Αλαρκόν θα παραδοθεί σε πράκτορες της Διεύθυνσης της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Χιλής (DINA), οι οποίοι βρίσκονται στην Παραγουάη, και θα μεταφερθεί στη Χιλή.
Γιατί, στο μεταξύ, η Χιλή έχει τελειοποιήσει το σύστημα. Μετά το πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973 -για το οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον και ο υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ έχουν άμεση ευθύνη- ο στρατηγός Πινοσέτ ανέθεσε όλες τις εξουσίες στο συνταγματάρχη Μανουέλ Κοντρέρας για «να ξεριζώσει τον κομμουνιστικό καρκίνο» από τη χώρα. Αρκετά γρήγορα, η DINA μετατρέπεται σε κράτος εν κράτει.
Η μεγάλη παρουσία στο εξωτερικό ακατάβλητων αντιπάλων συνιστά ένα από τα κύρια προβλήματα της χιλιανής δικτατορίας. Η δικτατορία καταφέρνει να δολοφονήσει τον στρατηγό Πρατς, αλλά οι Κουβανοί αντικαστρικοί που έχουν στρατολογηθεί αποτυγχάνουν, τον Φεβρουάριο του 1975, να εκτελέσουν τον Κάρλος Αλταμιράνο και τον Βολόδια Τετελμπόιμ, ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος και του Χιλιανού Κομμουνιστικού Κόμματος αντίστοιχα, στην εξορία.
Στις αρχές Αυγούστου, ο συνταγματάρχης Κοντρέρας πραγματοποιεί ένα ταξίδι που έχει στόχο να πείσει τις υπηρεσίες ασφαλείας ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής να δημιουργήσουν μια ειδική δύναμη κατά των εξορίστων. Μπαίνει επίσης στον κόπο, στις 25 Αυγούστου, να πάει στην έδρα της CIA στην Ουάσιγκτον, όπου συναντά τον Βέρνον Ουόλτερς, υποδιευθυντή υπεύθυνο για τη Λατινική Αμερική.
Δύο μέρες αργότερα, επισκέπτεται, στο Καράκας, τον Ραφαέλ Ρίβα Βάσκες, αναπληρωτή διευθυντή της υπηρεσίας πληροφοριών της Βενεζουέλας, της DISIP: «Εξήγησε (…) ότι επιθυμούσε να διαθέσει πράκτορες στις χιλιανές πρεσβείες στο εξωτερικό, ότι εκπαίδευε ήδη υπαλλήλους πρεσβειών που ήταν έτοιμοι να υπηρετήσουν ως πράκτορες σε ενδεχόμενη περίπτωση. Είπε ότι είχε κάνει πολλά ταξίδια που είχαν στεφθεί με επιτυχία για να εξασφαλίσει τη στήριξη διάφορων λατινοαμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Όλα αυτά στη βάση προφορικών συμφωνιών» (9).
Σύμφωνα με τον Ρίβας, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας διατάσσει την DISIP να απορρίψει τις προτάσεις του συνταγματάρχη Κοντρέρας. Είναι η μοναδική άρνηση. Όλες οι άλλες χώρες (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Παραγουάη, Βολιβία) δέχονται.
Παράλληλα, δίνεται η εντολή να δημιουργηθεί ένα δίκτυο στην Ευρώπη. Αυτό το δίκτυο οργανώνεται με Ιταλούς τρομοκράτες της ακροδεξιάς. Μην μπορώντας να εξοντώσουν τον Κάρλος Αλταμιράνο -που ζει στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας με ένοπλη συνοδεία-, οι εκτελεστές επιτίθενται στον Μπερνάρντο Λέιτον, πρώην αντιπρόεδρο της Χιλής και έναν από τους ιδρυτές του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.
Στις 6 Οκτωβρίου 1975, ο Λέιτον και η σύζυγός του δέχονται επίθεση στη Ρώμη από μια φασιστική ομάδα. Γλιτώνουν, αλλά η κυρία Λέιτον μένει παράλυτη για όλη της τη ζωή. Παρά την αποτυχία αυτή, ο στρατηγός Πινοτσέτ συναντά τον αρχηγό των ιταλικών ομάδων, κάποιον Στέφανο Ντέλε Κιάιε, ο οποίος δέχεται να παραμείνει στη διάθεση των Χιλιανών.
Στη συνεδρίασή της από τις 19 ώς τις 26 Οκτωβρίου 1975 στο Μοντεβιδέο, η Διάσκεψη Αμερικανικών Στρατών (CEA) εγκρίνει την οργάνωση μιας «πρώτης συνάντησης εργασίας των εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών», η οποία προετοιμάζεται από τον συνταγματάρχη Κοντρέρας και πραγματοποιείται στο Σαντιάγο της Χιλής, από τις 25 Νοεμβρίου ώς την 1η Δεκεμβρίου 1975. Έχει «χαρακτήρα αυστηρά μυστικό». Η κύρια πρόταση του συνταγματάρχη Κοντρέρας αφορά τη δημιουργία ενός ηπειρωτικού αρχείου, «κάτι, σε γενικές γραμμές, ανάλογο με της Ιντερπόλ στο Παρίσι, αλλά ειδικευμένο στην ανατρεπτική δράση». Η «επιχείρηση Κόνδωρ», στη χιλιανή εκδοχή της, έχει γεννηθεί.
Σύμφωνα με τη CIA -που διατείνεται ότι στην πραγματικότητα δεν άκουσε να μιλούν γι’ αυτή την επιχείρηση πριν από το 1976 (10) – τρεις χώρες-μέλη του «Κόνδορα», η Χιλή, η Αργεντινή και η Ουρουγουάη, «είχαν διευρύνει τις δραστηριότητές τους για την αντιανατρεπτική συνεργασία για να συμπεριλάβουν τη δολοφονία υψηλόβαθμων τρομοκρατών που ήταν εξόριστοι στην Ευρώπη».

Ειδικές ομάδες
Ενώ είχε εξασφαλιστεί εδώ και χρόνια ότι η ανταλλαγή πληροφοριών γίνεται μάλλον με διμερή τρόπο, «μια τρίτη και πολύ μυστική φάση της επιχείρησης Κόνδωρ αφορούσε τον σχηματισμό ειδικών ομάδων που προέρχονταν από τις χώρες-μέλη, οι οποίες ήταν αναμεμειγμένες σε επιχειρήσεις που περιελάμβαναν δολοφονίες τρομοκρατών ή συμπαθούντων τις τρομοκρατικές οργανώσεις. Για παράδειγμα, αν ένας τρομοκράτης ή ένας συμπαθών μιας τρομοκρατικής οργάνωσης μιας χώρας-μέλους αναγνωριζόταν, τότε έστελναν μια ειδική ομάδα για να εντοπίσει και να παρακολουθήσει τον στόχο. Όταν ο εντοπισμός και η παρακολούθηση στέφονταν μ’ επιτυχία, έστελναν μια δεύτερη ομάδα για να δράσει ενάντια στον στόχο. Η ειδική ομάδα ήταν εφοδιασμένη με ψεύτικα έγγραφα που προέρχονταν από τις χώρες-μέλη. Μπορούσε να αποτελείται από άτομα που προέρχονταν από ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη».
Σύμφωνα με τη CIA, το επιχειρησιακό κέντρο αυτής της «τρίτης φάσης» βρίσκεται στο Μπουένος Άιρες, όπου είχε συγκροτηθεί ειδική ομάδα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι διμερείς συνεδριάσεις της Διάσκεψης Αμερικανικών Στρατών (CEA) συνεχίζονται ανάμεσα στις διάφορες χώρες του νότιου κώνου και τα αποτελέσματά τους είναι εξίσου βίαια (11).
Πολυάριθμες συνεδριάσεις της «επιχείρησης Κόνδωρ» πραγματοποιούνται το 1976, στις οποίες συχνά συμμετέχουν οι ίδιοι με εκείνους των διμερών συναντήσεων. Πάντοτε, σύμφωνα με τη CIA, «ενώ υπήρχε η συνεργασία ανάμεσα στις αντίστοιχες υπηρεσίες πληροφοριών και ασφαλείας αυτών των χωρών εδώ και αρκετό χρόνο (…), η προσπάθεια για συνεργασία δεν επισημοποιήθηκε πριν από τα τέλη Μαΐου 1976, όταν μια συνεδρίαση της επιχείρησης Κόνδωρ πραγματοποιήθηκε στο Σαντιάγο της Χιλής. Το βασικό θέμα της συνεδρίασης ήταν μια μακροχρόνια συνεργασία ανάμεσα στις υπηρεσίες των συμμετεχουσών χωρών, η οποία όμως να υπερβαίνει κατά πολύ την ανταλλαγή πληροφοριών. Τα μέλη της επιχείρησης Κόνδωρ έπαιρναν ονόματα με αριθμητικό κωδικό: “Κόνδωρ Ένα”, “Κόνδωρ Δύο” κ.λπ.».
Είναι μια τρομερή χρονιά για τους αντιπάλους, των δικτατοριών, οι οποίοι βρίσκουν καταφύγιο όπου μπορούν. Με το πρόσχημα ότι επιτίθενται σε «τρομοκράτες» ή οπαδούς της ένοπλης αντιπολίτευσης, καταδιώκονται οι πάντες. Δολοφονίες, εξαφανίσεις, οι λατινοαμερικανοί εκτελεστές δεν έχουν πια σύνορα. Είναι η εποχή που ο Χένρι Κίσινγκερ δηλώνει στον στρατηγό Πινοσέτ, κατά τη διάρκεια μιας εγκάρδιας συνομιλίας που πραγματοποιείται στις 8 Ιουνίου στο Σαντιάγο: «Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως γνωρίζετε, είμαστε ολόψυχα μαζί σας (…) Σας εύχομαι να επιτύχετε» (12).
Ωστόσο, μια τέτοια καταστολή καθιστά ολοένα και πιο δύσκολη τη διατήρηση της μυστικότητας. Η CIA δέχεται τότε τον απόηχο δυσάρεστων φημών: «Οι αξιωματικοί του στρατού που ήταν αναμεμειγμένοι στο θέμα άρχισαν να μιλούν γι’ αυτό ανοιχτά. Το αγαπημένο αστείο τους είναι ότι “ένας συνάδελφός τους είναι έξω από τη χώρα, γιατί πετάει όπως ο Κόνδορας”“.

Το τέλος
Παραδόξως, η πολιτική των επίλεκτων δολοφονιών που είχε επινοηθεί από το συνταγματάρχη Κοντρέρας είναι εκείνη η οποία, τουλάχιστον επίσημα, θα θέσει τέλος στην «επιχείρηση Κόνδωρ». Ο Χιλιανός αξιωματικός διαπράττει στην πραγματικότητα το σφάλμα να διατάξει τη δολοφονία του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Χιλής, Ορλάντο Λετελιέ, στην Ουάσιγκτον, στις 21 Σεπτεμβρίου 1976.
Οι Αμερικανοί ερευνούν για να ανακαλύψουν τους εντολείς αυτής της επιχείρησης. Ο σταθμάρχης του FBI στο Μπουένος Άιρες συντάσσει έκθεση που περιγράφει την «επιχείρηση Κόνδωρ» και την «τρίτη φάση» της, από την οποία ορισμένα αποσπάσματα αναδημοσιεύονται από τον αμερικανικό Τύπο. Μια κοινοβουλευτική επιτροπή έρευνας σύντομα αρχίζει το έργο της για το θέμα. Στη Χιλή, η DINA διαλύεται και αμέσως αντικαθίσταται, χωρίς το συνταγματάρχη Κοντρέρας.
Έχοντας κάνει το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έναν από τους άξονες της πολιτικής του, ο Αμερικανός νέος πρόεδρος, ο φιλελεύθερος Τζέιμς Κάρτερ, δεν αποδέχεται αυτό το είδος των δραστηριοτήτων ή, τουλάχιστον, δεν θεωρεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να είναι αναμεμειγμένες σε αυτές. Γενικά, υπάρχει η εκτίμηση ότι η αμερικανική κυβέρνηση ασκεί πίεση εκείνη την εποχή στις λατινοαμερικανικές χώρες, ώστε να σταματήσουν την «επιχείρηση Κόνδωρ».
Από τις 13 ώς τις 15 Δεκεμβρίου 1976, εκπρόσωποι όλων των χωρών-μελών της οργάνωσης συναντιούνται στο Μπουένος Άιρες για να συζητήσουν μελλοντικά σχέδια, σε αυτό το νέο πλαίσιο. Είναι ξεκάθαρο ότι οι Αργεντινοί (οι οποίοι, από το πραξικόπημα της 23ης Μαρτίου, ξεπερνούν σε αγριότητα όλες τις άλλες δικτατορίες) ξαναπαίρνουν τα πράγματα στα χέρια τους και βρίσκουν, μαζί με τους Παραγουανούς, ένα άλλο «κανάλι», πιο διακριτικό και πιο σίγουρο.
Τον Μάρτιο του 1977, στην Ασουνσιόν, διεξάγεται η τρίτη συνεδρίαση της Αντικομμουνιστικής Συνομοσπονδίας της Λατινικής Αμερικής (CAL). Εκεί συναντιέται η αφρόκρεμα των δικτατοριών, από τον στρατηγό Γουστάβο Λέι, μέλος της χιλιανής χούντας, μέχρι τον στρατηγό πρόεδρο της Αργεντινής Χόρχε Βιντέλα, μαζί με όλους τους βασανιστές και τα μέλη των ταγμάτων θανάτου που υπάρχουν στη Λατινική Αμερική. Η CAL είναι μια παραφυάδα ενός διεθνούς κινήματος, το οποίο συνδέεται με διάφορες υπηρεσίες πληροφοριών, την Παγκόσμια Αντικομμουνιστική Ένωση (WACL).
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητιούνται πολλά προβλήματα. Από τη μια πλευρά, υπάρχει η αμερικανική στάση που έχει στόχο να επαναφέρει τη δημοκρατία στη Λατινική Αμερική. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει η ανάπτυξη του αντάρτικου στην Κεντρική Αμερική και τέλος, υπάρχει η θέση ορισμένων τμημάτων της Καθολικής Εκκλησίας που θεωρούνται ότι ανήκουν εξ ολοκλήρου στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.
Ένα σχέδιο που προτείνεται από τους Βολιβιανούς, το οποίο έχει στόχο «να ξεριζώσει» ιερωμένους οπαδούς της θεολογίας της απελευθέρωσης και εμφανίζεται με το όνομα «Σχέδιο Μπάνζερ», από το όνομα του Βολιβιανού δικτάτορα, θα εφαρμοστεί πράγματι κατά τη διάρκεια των επόμενων χρόνων.
Το σχέδιο θα οδηγήσει στην εκτέλεση εκατοντάδων ιερέων, μοναχών, μελών θρησκευτικών ταγμάτων, καλογριών, λαϊκών μελών θρησκευτικών κοινοτήτων, επισκόπων, κ.λπ., για να κορυφωθεί με τη δολοφονία του αρχιεπίσκοπου Όσκαρ Ρομέρο, στο Σαν Σαλβαδόρ (Σαλβαδόρ).
Αναλαμβάνοντας την καταστολή σε ολόκληρη την ήπειρο, οι Αργεντινοί απαλλάσσονται από κάθε έλεγχο. Από μια ορισμένη άποψη, η ανάθεση του συντονισμού της καταστολής σε τάγματα θανάτου, ακόμη και με στρατιωτικούς ή αστυνομικούς, ισοδυναμεί με την «ιδιωτικοποίηση» των επιχειρήσεων. Από την άλλη πλευρά, συνεχίζονται τόσο οι διμερείς συναντήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών όσο και οι συνεδριάσεις της Διάσκεψης Αμερικανικών Στρατών -που πραγματοποιούνται κάτω από την εξουσία των Ηνωμένων Πολιτειών. Η συνεδρίαση του 1977 πραγματοποιείται στη Μανάγκουα, στη Νικαράγουα, και η συνεδρίαση του 1979 στην Μπογκοτά, στην Κολομβία.
Οι Αργεντινοί στέλνουν πολλές αποστολές στην Κεντρική Αμερική για να βοηθήσουν τις ένοπλες δυνάμεις και τις πολιτικές αστυνομίες. Για να απαλλαγούν από τις αμερικανικές σχολές πολέμου, αρχίζουν να οργανώνουν σεμινάρια για τον αγώνα ενάντια στις ανατρεπτικές ενέργειες από την άνοιξη του 1979 στο Μπουένος Άιρες. Η πτώση της δικτατορίας του Σομόζα, τον Ιούλιο του 1979, θα ενθαρρύνει σαφώς τους Λατινοαμερικανούς να υιοθετήσουν κοινές προδιαγραφές.
Κατά την τέταρτη συνεδρίαση της Αντικομμουνιστικής Συνομοσπονδίας της Λατινικής Αμερικής (CAL), στην οποία προεδρεύει ο Αργεντινός στρατηγός Σουάρες Μάσον, τον Σεπτέμβριο του 1980, στο Μπουένος Άιρες, οι συζητήσεις αποσκοπούν στην εφαρμογή μιας «αργεντινής λύσης» σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Από τον Απρίλιο του 1980, το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας γνωρίζει ότι η Χιλή, η Αργεντινή, η Ουρουγουάη, η Παραγουάη και η Βραζιλία θέτουν και πάλι επί τάπητος την ιδέα μιας «διεθνούς αντιτρομοκρατικής οργάνωσης».
Είναι μια νέα εκδοχή της «επιχείρησης Κόνδωρ»! Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι σφαγές που διαπράττονται με συντονισμένο τρόπο, υπό την αιγίδα της CAL, από τάγματα θανάτου και οργανώσεις ασφαλείας συνεχίζονται στην Κεντρική Αμερική. Και τα δελτία «Agremil» συνεχίζουν να κυκλοφορούν σε όλα τα γενικά επιτελεία, μαζί και οι συνέπειές τους: πολυεθνικές συλλήψεις, ανταλλαγές κρατουμένων, διεθνείς ομάδες βασανιστών κ.λπ.
Το 1981, η συνεδρίαση της Διάσκεψης Αμερικανικών Στρατών πραγματοποιείται στην Ουάσιγκτον: ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρήγκαν μόλις έχει εκλεγεί. Πρόκειται για νέα καμπή. Η ύπαρξη των Σαντινίστας στη Νικαράγουα επαναπροωθεί τη συνεργασία (13): αποφασίζεται να υπογραφούν νέες διμερείς συμφωνίες για την πληροφόρηση που αφορά τους «τρομοκράτες» και, κυρίως, να δημιουργηθεί μια μόνιμη γραμματεία της Διάσκεψης, η οποία θα εγκατασταθεί πραγματικά στις 24 Μαΐου 1984 στο Σαντιάγο της Χιλής.
Αυτή η Χιλή των στρατιωτικών θα παραμείνει το τελευταίο οχυρό απέναντι στους κομμουνιστές στη Νότια Αμερική (μαζί με την Παραγουάη) όταν η Αργεντινή, το 1985, ξαναγίνει δημοκρατία. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση Ρήγκαν αναθέτει τόσο στη CIA όσο και στον ιδιωτικό τομέα και την CAL το πρόγραμμά της για τον κρυφό πόλεμο στην Κεντρική Αμερική (14). Όσον αφορά το ιδεολογικό περιεχόμενο της Διάσκεψης Αμερικανικών Στρατών, παραμένει ο πόλεμος ενάντια στο διεθνή κομμουνισμό.
Η μοναδική αλλαγή είναι ότι πλέον βρίσκει κανείς κάτω από αυτή τη φράση, εκτός από τους συνηθισμένους αντιπάλους της Αριστεράς και τους ιερείς, τις οργανώσεις για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του ατόμου. Επίσης, σε αυτούς προστίθενται όσοι υποστηρίζουν τις δίκες ενάντια στους βασανιστές, οι δικαστές ή οι δημοσιογράφοι, καθώς και όσοι αντιστέκονται στη διαφθορά, στην οποία οι στρατιωτικοί είναι ευρύτατα αναμεμειγμένοι.
Επίσης, η «επιχείρηση Κόνδωρ» εξαφανίζεται στις ζούγκλες της Κεντρικής Αμερικής όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες αναλαμβάνουν τον αγώνα ενάντια στη Νικαράγουα των Σαντινίστας. Πιο απλά, το τέλος του ψυχρού πολέμου και το σύνολο των καταχρήσεών του της καταφέρουν ένα μοιραίο πλήγμα. Ακόμη και αν η ίδια η επιχείρηση δεν αφορά παρά μερικές δεκάδες ή μερικές εκατοντάδες θύματα που αποτέλεσαν στόχο, ο γενικός απολογισμός της καταστολής μόνο για τη Νότια Αμερική κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι περίπου 50.000 δολοφονημένοι, 35.000 εξαφανισμένοι και 400.000 κρατούμενοι.
Αν και δεν υπάρχουν πια εκτελέσεις ή θεσμοθετημένα βασανιστήρια σε ηπειρωτική κλίμακα, τίποτα δεν επιτρέπει να βεβαιώσει κανείς ότι αυτές οι πρακτικές έχουν εξαφανιστεί. Αυτό μαρτυρούν οι βιαιότητες που έχουν διαπράξει οι Κολομβιανοί παραστρατιωτικοί, οι οποίοι συνδέονται με ορισμένους τομείς του στρατού αυτής της χώρας. Στις 8 Μαρτίου 2000, μια έκθεση της επιτροπής για την ηπειρωτική ασφάλεια του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών παρουσίασε το ιστορικό δέκα χρόνων συνεργασίας ανάμεσα στα διαφορετικά κράτη της Λατινικής και της Κεντρικής Αμερικής. Ο εχθρός στο εξής αποκαλείται περισσότερο «λαθρέμπορος ναρκωτικών» παρά «κομμουνιστής», αλλά συνολικά ο λόγος, ακόμη και αν διανθίζεται με αναφορές στα ανθρώπινα δικαιώματα, παραμένει ο ίδιος.
Ένα πλήθος από συμφωνίες υπογράφηκαν ανάμεσα σε πολλές χώρες της Λατινικής και της Κεντρικής Αμερικής, καθώς και ανάμεσα σε αυτές τις χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όλες αποσκοπούν σε στενότερη διμερή ή πολυμερή συνεργασία, κυρίως στον τομέα της τρομοκρατίας, του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών. Η θέση του στρατού επαναβεβαιώνεται μέσα από την οργάνωση του κοινωνικού ελέγχου.
Επιπλέον, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής πολλαπλασιάζουν τις διμερείς ανταλλαγές. Μόνο στον τομέα των πληροφοριών, αυτές οι ανταλλαγές αριθμούν αρκετές δεκάδες, χωρίς να υπολογίσουμε την ετήσια διάσκεψη των υπηρεσιών πληροφοριών των στρατών των κρατών-μελών του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών. Η Διάσκεψη Αμερικανικών Στρατών (CEA) συνέχισε τις συνεδριάσεις της, στην Αργεντινή το 1995, στον Ισημερινό το 1997.
Μια πολυμερής στρατιωτική διάσκεψη για τις υπηρεσίες πληροφοριών, η πρώτη ύστερα από τη διάσκεψη του συνταγματάρχη Κοντρέρας το 1975, οργανώθηκε από τον βολιβιανό στρατό από τις 8 ώς τις 10 Μαρτίου 1999, με την παρουσία του στρατού της Αργεντινής, της Βραζιλίας, της Κολομβίας, του Ισημερινού, των ΗΠΑ (Νότια Διοίκηση), της Παραγουάης, της Ουρουγουάης και της Βενεζουέλας.
Η «ασφάλεια της αμερικανικής ηπείρου», προσφιλής προτεραιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν δίνει απαραίτητα την πρώτη θέση στη δημοκρατία. Αυτό που επέτρεψε την «επιχείρηση Κόνδωρ» δεν χρειάζεται παρά την επανενεργοποίησή του.

1. «Α Crime Does Not Pay. For the Common Defense», MGM 1943.
2. Secretaria Permanente CEA, «Boletin Informativo», αρ. 1, Σαντιάγο, Χιλή, 1985.
3. ΣτΜ: γνωστοί ελληνικά ως ΑΚΑΜ.
4. Nunca Mas/Conadep, Editorial Univer sitaria de Buenos Aires, 1984.
5. Diffusion de l’information sur l’Amérique latine (DIAL), αρ. 125, Παρίσι, 25 Οκτωβρίου 1973.
6. Secretaria Permanente CEA, «Boletin Informativo», αρ. 1, όπ.π.
7. Στενογραφικό κείμενο που δημοσιεύτηκε από το «El Autentico», Μπουένος Άιρες, 10 Δεκεμβρίου 1975.
8. «Informe de la Comisiόn de Verdady Reconciliaciόn», επίσημο πλήρες κείμενο, 278 σελίδες, που δημοσιεύτηκε από την εφημερίδα «La Naciόn», Σαντιάγο, 5 Μαρτίου 1991.
9. Μαρτυρία της 29ης Ιουνίου 1979 στην αμερικανική δικαιοσύνη, κατά τη διάρκεια της μήνυσης που υποβλήθηκε εναντίον των δολοφόνων του Ορλάντο Λετελιέ, στην Ουάσιγκτον.
10. Αληθινή ή ψεύτικη, αυτή η διαβεβαίωση δεν μπορεί να κρύψει ότι ο συνταγματάρχης Κοντρέρας ήταν πράκτορας-πληροφοριοδότης της CIA από το 1974 μέχρι το 1977 και αμειβόταν από την Υπηρεσία ώς το 1975 («από σφάλμα», διαβεβαιώνει η CIA), όπως αποκάλυψε ένα αποχαρακτηρισμένο έγγραφο που υποβλήθηκε στο αμερικανικό Κογκρέσο ύστερα από αίτησή του, στις 19 Σεπτεμβρίου 2000. «El Nuevo Herald», Μαϊάμι, 20 Σεπτεμβρίου 2000.
11. Για να αντιμετωπίσουν το δικό τους «βρόμικο πόλεμο», οι Αργεντινοί είναι οι μόνοι στη Λατινική Αμερική που δεν κάλεσαν μόνο τους Αμερικανούς. Το 1976, μια γαλλική στρατιωτική αποστολή βρίσκεται στο Μπουένος Άιρες για να εκπαιδεύσει τις αργεντινές ένοπλες δυνάμεις στον αντιανατρεπτικό αγώνα.
12. Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο, που δημοσιεύτηκε στην «El Pais», 28 Φεβρουαρίου 1999.
13. Την 1η Δεκεμβρίου 1981, ένας προϋπολογισμός 19 εκατομμυρίων δολαρίων αποδεσμεύεται από την αμερικανική κυβέρνηση για να επιτρέψει την εκπαίδευση της πρώτης δύναμης από 500 κόντρας (νικαραγουανοί αντεπαναστάτες) από αργεντινούς αξιωματικούς.
14. Βλέπε Pierre Abramovici, «Des millions de dollars pour les “combattants de la liberté», «Le Monde diplomatique», Απρίλιος 1986.

Διαβάστε περισσότερα

Οι νοσηρές business της Heineken στην Αφρική

Όταν το 2011 ο Ολλανδός δημοσιογράφος, Ολιβιέ βαν Μπέεμεν κάλυπτε τις ταραχές στην Τυνησία που οδήγησαν στην πτώση του προέδρου, Μπεν ‘Αλι, «έπεσε» πάνω σε μια «παράλληλη» ανακάλυψη, που αφορούσε τον γίγαντα της ολλανδικής βιομηχανίας ζυθοποιϊας και ένα από τα μεγαλύτερα μονοπώλια στον τομέα της, την Heineken: Τις σχέσεις της με το καθεστώς και την οικογένεια Μπεν ‘Αλι, ο οποίος κυριαρχούσε επί 25 χρόνια, καταπατώντας πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα.
Πολύ γρήγορα διαπίστωσε, ότι η Τυνησία ήταν μόνο μία από τις 70 χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται ο ολλανδικός επιχειρηματικός κολοσσός, στις οποίες ελέγχει 165 ζυθοποιίες. Έχοντας αποφασίσει να ψάξει πιο βαθιά τις «μπίζνες» της  Heineken στην Αφρική, «έπεσε» αρχικά πάνω σε μια πολύ θετική εικόνα, με ενθουσιώδεις αφηγήσεις για το κοινωνικό έργο της εταιρείας. Η ίδια η Heineken, η οποία δραστηριοποιείται στην Αφρική από τη δεκαετία του 1930, θέλει να παρουσιαστεί ως μια δυναμική επιχείρηση που έχει επιτύχει αξιοσημείωτη επιτυχία σε μια ήπειρο με εμ μπορικές «προκλήσεις», όπου πολλές χώρες αγωνίζονται με τις κακές υποδομές, τα χαμηλά επίπεδα εκπαίδευσης, τη διαφθορά και την πολιτική αστάθεια.

Διαβάστε Επίσης: Η απάντηση της Heineken για το δημοσίευμα του Tvxs.gr και το βιβλίο «η Heineken στην Αφρική»

«Business as usual»
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο δημοσιογράφος σε άρθρο του στην βρετανική εφημερίδα «The Guardian», πολύ νωρίς το παραπάνω αφήγημα άρχισε να αποδομείται. Στα αρχεία της εταιρείας ανακάλυψε, ότι στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η Heineken ήταν ένθερμος υποστηρικτής ενός «λευκού μπλοκ» χωρών του αφρικανικού νότου, μεταξύ των οποίων η Ροδεσία, η Νότια Αφρική και οι δύο πορτογαλικές αποικίες, η Αγκόλα και η Μοζαμβίκη. Έμαθε ότι στη Νότια Αφρική, ένας ανώτερος διευθυντής της εταιρείας «κάλεσε» τους υπαλλήλους να μην ενεργούν «σε αντίθεση με το γράμμα και το πνεύμα του απαρτχάιντ», καθώς και για τα τεράστια χρηματικά ποσά που η Heineken μετέφερε από την Αφρική σε θυγατρική της στην Ελβετία, στερώντας μια σημαντική πηγή φορολογικών εσόδων από τις κυβερνήσεις των νεοσύστατων ανεξάρτητων κρατών.
Όσο ταξίδευε στην ήπειρο χάρη της έρευνας, άκουσε για τα δωρεάν κιβώτια μπύρας που χαρίστηκαν στις ελίτ του Μπουρούντι, είδε μικρά σχολεία στη Νιγηρία με λογότυπα της μπύρας ζωγραφισμένα στους τοίχους, αλλά και την δυστυχία και μιζέρια των καταγώγιων του αλκοόλ στο νοτιοαφρικανικό γκέτο (πριν φυλετικό, τώρα οικονομικό) του Σοβέτο. Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό διαπίστωσε την ανησυχητικά «ζεστή σχέση» μεταξύ του τμήματος Δημοσίων Σχέσεων της ζυθοποιίας και των ντόπιων ΜΜΕ και δημοσιογράφων. Όλα αυτά αποδείχτηκαν ότι δεν ήταν τυχαία, αλλά αποτελούσαν μέρος ενός προτύπου που ακολουθούνταν πιστά.
Αυτό που απουσιάζει από την αφήγηση της επιτυχημένης και «φιλάνθρωπης» εταιρείας είναι ότι μερικές από τις προφανείς δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Heineken - όπως κάθε μονοπώλιο - στην Αφρική μπορούν επίσης να είναι εκπληκτικά χρήσιμες. Για παράδειγμα οι κυβερνήσεις που αδυνατούν να φτιάξουν καλούς δρόμους και σοβαρή  υγειονομική περίθαλψη, υποχρεώνοντας την εταιρεία να βρει δαπανηρές λύσεις, σαφώς αποτελούν εμπόδιο για τις επιχειρήσεις, θα σκεφτόταν κανείς. Αλλά ταυτόχρονα, η ανομία σε αυτές τις χώρες επιτρέπει στη Heineken να πουλάει και να διαφημίζει τα ποτά της χωρίς τις ρυθμιστικές και νομικές «ταλαιπωρίες» της Δύσης. Το χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο δυσκολεύει την εύρεση ειδικευμένου προσωπικού, αλλά είναι ευλογία στην διεύρυνση των καταναλωτών, οι οποίοι είναι πιο ευάλωτη στην άμεση και έμμεση διαφήμιση.
Το 2013, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Heineken, Ζαν Φρανσουά βαν Μπόξμέερ χαρακτήρισε την Αφρική ως «το πιο καλά κρυμμένο μυστικό του διεθνούς επιχειρηματικού κόσμου». Η Heineken αντιμετωπίζει τόσο μικρό ανταγωνισμό στην ήπειρο, που σε ορισμένες αφρικανικές χώρες ένα μικρό μπουκάλι μπύρας δεν είναι πολύ φθηνότερο - ή μερικές φορές είναι ακόμη και ακριβότερο - από ό,τι στην Ευρώπη, ενώ το κόστος παραγωγής είναι μακράν χαμηλότερο. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της Heineken (2014), η μπύρα στην Αφρική είναι σχεδόν 50% πιο κερδοφόρα από οπουδήποτε αλλού. Ορισμένες αγορές, όπως η Νιγηρία, είναι από τις πιο προσοδοφόρες στον κόσμο.
Η Heineken περιγράφει τους εργαζόμενους ως «τα μεγαλύτερα περιουσιακά μας στοιχεία». Οι περισσότεροι εργαζόμενοι της Heineken στην Αφρική έχουν σχετικά χαμηλούς μισθούς ακόμη και σε σχέση με τα τοπικά μεγέθη, αλλά έχει βρει πολύ λιγότερο κοστοβόρους τρόπους να αντισταθμίζει το γεγονός αυτό. «Ως απλός χειριστής, δεν κερδίζεις πολλά», λέει ένας πρώην διευθυντής στην Ρουάντα, του οποίου η πρώτη δουλειά ήταν μηχανικός συντήρησης. «Όμως, οι επιστάτες και οι ανώτεροι υπάλληλοι πληρώνονται καλά και όταν ξεκίνησα υπήρχαν πολλοί περισσότεροι διευθυντικοί ρόλοι σε σύγκριση με άλλες εταιρείες. Αν δουλεύεις καλά, αυτό αναγνωρίζεται και προωθείσαι». Για τους καλούς εργαζόμενους υπάρχουν προνόμια, όπως τα εταιρικά αυτοκίνητα ή τα tablet, αλλά και τα δωρεάν προγράμματα κατάρτισης.
Εργατικό αίμα, εργασιακή γαλέρα
Για το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού της Heineken στην Αφρική, δεν υπάρχει συνταξιοδοτικό σύστημα, αλλά στο τέλος της σταδιοδρομίας τους συχνά λαμβάνουν ένα καλό χρηματικό πακέτο αποχώρησης. Κάποιοι χρησιμοποιούν τα χρήματα αυτά για να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση. Ο Μπέεμεν βρήκε πρώην υπαλλήλους της που είχαν ξεκινήσει ένα ιχθυοτροφείο, μια επιχείρηση παροχής συμβουλών και ένα αρτοποιείο. Άλλοι είχαν μείνει πιστοί στην παλιά τους δουλειά και άνοιξαν μπαρ. Ο αριθμός των Αφρικανών διευθυντών έχει αυξηθεί σε ολόκληρη την ήπειρο στο σύνολό του, αλλά στις περισσότερες χώρες της το λευκό προσωπικό παραμένει στην κορυφή της επιλογής. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Heineken για το 2014, οι νεοπροσλαμβανόμενοι εργάτες στο Νιγηριανό ζυθοποιείο πληρώνονταν με λίγο παραπάνω από 2.000 δολάρια ετησίως, ενώ η εταιρεία ξόδεψε το ίδιο ποσό καθημερινά σε έναν Ολλανδό διευθυντή στη Νιγηρία, χωρίς να υπολογίζονται τα μπόνους.
Εκτός όμως από τους μισθούς πείνας και τις αβυσσαλέες μισθολογικές διαφορές, η ασφάλεια στον χώρο εργασίας αποτελεί μια ακόμη σοβαρή ανησυχία για τους εργαζόμενους της Heineken. Σύμφωνα με τις παγκόσμιες στατιστικές της εταιρείας, 150 άτομα έχασαν τη ζωή τους εν ώρα εργασίας, μεταξύ 2005 και 2016. Στις αιτίες θανάτου περιλαμβάνονται από πτώσεις και συνθλίψεις σε μηχανήματα, μέχρι εκρήξεις και πυρκαγιές. Κάποιοι κάηκαν ζωντανοί. Άλλοι έχουν αποκτήσει μόνιμες αναπηρίες ως αποτέλεσμα ακρωτηριασμών, εγκαυμάτων και άλλων περιστατικών. Σύμφωνα με μια αναφορά της Heineken το 2017, οι αφρικανικές της επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το 26% των «επιτόπιων περιστατικών και ατυχημάτων (ήσσονος σημασίας και σοβαρής και θανατηφόρας)».
Η εργασιακή «γαλέρα» επίσης ανθεί στις επιχειρήσεις της Heineken σε όλη την Αφρική, όπου η εταιρεία χρησιμοποιεί όλο και συχνότερα υπεργολάβους και εργαζόμενους «μηδενικού ωραρίου». Σε πολλές χώρες, το μεροκάματο ενός εργάτη μακράν δεν εξασφαλίζει το «αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο» που η εταιρεία λέει ότι είναι ο στόχος της. Ένας εργάτης καθαριότητας στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό δεν μπορεί να επιβιώσει με μηνιαίο μισθό 40 - 50 δολάρια. Επιπλέον, οι εξωτερικοί, ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι δεν έχουν δικαιώματα στην υγειονομική περίθαλψη ή άλλες παροχές. Θεωρητικά, οι εργολαβικές εταιρείες που τους προσλαμβάνουν πρέπει να τους τα παρέχουν, αλλά το γεγονός ότι δεν το κάνουν δεν εμποδίζει καθόλου την Heineken από το να συνεργαστεί μαζί τους.
Στην πόλη Λουμπουμπάσι της ΛΔΚ, ένας ενοικιαζόμενος εργάτης είπε στον δημοσιογράφο ότι δεν του επιτρεπόταν να κάνει διάλειμμα. «Όταν οι διευθυντές φεύγουν για μεσημεριανό γεύμα, το προσωπικό συνεχίζει να εργάζεται. Δεν κρατάνε μαστίγιο όπως συνέβαιναν στην εποχή της αποικιοκρατίας, αλλά η πίεση στη δουλειά είναι πάρα πολύ μεγάλη και εντελώς αναντίστοιχη με τους μισθούς μας». Γι’ αυτό και του προκαλεί ειρωνικό γέλιο το σύνθημα του Fondation Bralima, της τοπικής «φιλανθρωπίας» της Heineken: «Δεσμεύτηκε για την ευημερία των Κονγκολέζων». «Ας αρχίσουν με την ευημερία των τους εργαζομένων τους», σχολιάζει…
Τα «κορίτσια προώθησης»...
Εκτός από την εργασιακή σκλαβιά, η επιχειρηματική δράση της εταιρείας στην Αφρική έχει και άλλες νοσηρές πλευρές. Η ολλανδική ζυθοποιία χρησιμοποιεί τα γνωστά ως «κορίτσια προώθησης μπύρας», νεαρές γυναίκες που προσλαμβάνονται για να ενισχύσουν τις πωλήσεις σε μπαρ. Το 2000, μια ομάδα οργανώσεων αρωγής στην Καμπότζη σήμανε συναγερμό σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετώπισαν αυτές οι γυναίκες στη δουλειά τους. Ειδικότερα, μίλησαν για τις γυναίκες προώθησης ως «εμμέσως εργάτριες σεξ» που κέρδιζαν πολύ λίγα και συχνά παρενοχλούνταν και πιέζονταν να κάνουν σεξ με τους πελάτες, διατρέχουν επιπλέον και τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό HIV.
Η Heineken σύστησε μια εσωτερική ομάδα εργασίας για την αντιμετώπιση του προβλήματος στην Ασία. «Ήταν δύσκολο γιατί αυτά τα κορίτσια δεν ήταν άμεσα απασχολούμενα από εμάς και ο κύκλος εργασιών ήταν μεγάλος», θυμάται ο πρώην διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού, Χανς Βέσελινγκ.
Η Κατίνκα βαν Κράνενμπουργκ, πρώην διευθυντικό στέλεχος της Heineken, που ανέλαβε την υπόθεση στο πλαίσιο του τμήματος ανθρώπινου δυναμικού, λέει ότι αντί της ρητορικής για την ηθική και τα δικαιώματα των γυναικών, τελικά «είδαμε ότι μια θυμωμένη επιστολή από τον επενδυτή έφερε καλύτερα αποτελέσματα». Η Heineken εξέδωσε μια σειρά οδηγιών, υποσχέθηκε ότι στο εξής οι νέες γυναίκες θα εκπαιδευτούν και ότι θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Ήδη από το 2003, σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα, η Heineken αντιλήφθηκε ότι παρόμοια προβλήματα εμφανίστηκαν στην Αφρική. Ένας εκπρόσωπός της τότε σχολίασε σε μια ολλανδική εφημερίδα: «Δεν είναι τίποτα ιδιαίτερο. Είναι σαν τα κορίτσια που βλέπετε στους δρόμους της Ολλανδίας που μοιράζουν φυλλάδια φορώντας στολή με το λογότυπο του πελάτη». Ο Βέσελινγκ, ο οποίος εργάστηκε στη Heineken από το 1991 έως το 2005, λέει: «Είχαμε κορίτσια προώθησης στην Αφρική. Γνωρίζαμε τι συνέβαινε παρά τις εσωτερικές αρνήσεις. Ήταν εξαιρετικά προβληματικό επειδή είχαμε μια πολύ επιτυχημένη πολιτική κατά του AIDS στην Αφρική.».
Από το 2001, στους θετικούς στον ιό HIV εργαζόμενους της Heineken  στην Αφρική και στις οικογένειές τους είχε προσφερθεί δωρεάν θεραπεία, η οποία θα συνεχιζόταν μετά τη συνταξιοδότηση ή την απόλυση. Αυτό προκάλεσε διεθνές κύμα θαυμασμού προς την εταιρεία, μεταξύ άλλων και από αμερικανικούς πολιτικούς κύκλους. «Έδωσε στους ανθρώπους μας στην Αμερική μια καλή ιστορία» λέει ο Βέσελινγκ. «Έτσι, κανείς δεν θα σκοτώσει αυτή την εικόνα με τα κορίτσια προώθησης στην Αφρική, που πρέπει να πουλήσουν τη μπύρα μας κάτω από δύσκολες συνθήκες. Καλύτερα να το παρουσιάσει αυτό ως "τοπικό έθιμο": "Έτσι γίνονται εκεί τα πράγματα"».

Το 2007, μια εσωτερική έρευνα έδειξε ότι η Heineken χρησιμοποίησε περίπου 15.000 γυναίκες προώθησης παγκοσμίως, κυρίως σε μη δυτικές χώρες. Όχι λιγότερες από 70 αγορές θεωρήθηκαν επικίνδυνες για τις γυναίκες προώθησης επειδή η εργασία αυτή συνεπάγεται ή θα μπορούσε να οδηγήσει σε σεξουαλική κακοποίηση, χαμηλή αμοιβή ή σε εξαναγκασμό να φορέσουν προκλητικές στολές. Δεκαέξι από αυτές τις αγορές βρίσκονταν στην Αφρική: οι συνθήκες ήταν εξαιρετικά ευνοϊκές εκεί και η Heineken λέγεται ότι χρησιμοποιεί περίπου 2.000 γυναίκες προώθησης. Σύμφωνα με την εσωτερική τεκμηρίωση, μόνο μία αφρικανική αγορά ήταν χωρίς προβλήματα.
Μια βαθύτερη έρευνα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη χώρα όπου αναφέρθηκαν τα περισσότερα σχετικά περιστατικά, αποκάλυψε ότι οι ανεπιθύμητες «προσφορές» προήλθαν όχι μόνο από τους πελάτες αλλά και από το προσωπικό της Heineken. «Η τεράστια αβεβαιότητα της διατήρησης μιας θέσης εργασίας σε συνδυασμό με την απουσία κατοχυρωμένων εργασιακών δικαιωμάτων καθιστά ευάλωτη την προώθηση από γυναίκες, στην κακή χρήση της από διάφορους ενδιαφερόμενους», σημειώνει η εσωτερική έκθεση. Συχνά, οι γυναίκες, που κέρδισαν πολύ λίγα, έπρεπε να κοιμούνται με τους διευθυντές εάν ήθελαν να διατηρήσουν τη δουλειά τους. Αλλά αν χρειάζονταν να δουν έναν γυναικολόγο ή να κάνουν μια έκτρωση, η οποία ήταν συχνά παράνομη και επικίνδυνη, έπρεπε να πληρώσουν. Έπρεπε επίσης να πίνουν πέντε έως δέκα μεγάλα μπουκάλια μπύρας κάθε εργάσιμη ημέρα, προκειμένου να πείσουν τους πελάτες να καταναλώσουν περισσότερο.
Η Bralima, η «μετωπική», «φιλανθρωπική» δομή της εταιρείας δεν έκανε και πολλά γι΄ αυτό σύμφωνα με έναν πρώην διευθυντή στην ΛΔΚ. «Ήταν ένα χάος. Όταν συνέβη κάτι ανάλογο στην Καμπότζη, πήραμε κάποια μέτρα, αλλά δεν άλλαξαν πολλά. Για λίγο, η διοίκηση πλήρωνε ταξί για να πάρει τα κορίτσια στο σπίτι τη νύχτα, αλλά τελικά αποφάσισαν ότι ήταν πολύ ακριβό. Αυτά τα κορίτσια έπαιρναν λιγότερα από τον κατώτατο μισθό και χρησιμοποιούνταν από το προσωπικό της Bralima. Πολύ συχνά ήταν κορίτσια με προβλήματα, πολύ ευάλωτα. Δεδομένου ότι τους πληρώναμε τόσο λίγο, ήταν ουσιαστικά αναγκασμένα να πηγαίνουν με άνδρες».
Ο Στέφαν βαν ντερ Μποργκτ, πρώην διευθυντής της Heineken για ζητήματα υγείας, λέει ότι σε κάποιο σημείο η Heineken προσπάθησε να χρησιμοποιήσει αγόρια για προώθηση. «Θέλαμε να αποφύγουμε τη σχέση με το σεξ, αλλά δεν λειτούργησε. Ένα άλλο πρόβλημα ήταν ότι χρησιμοποιήσαμε υπεργολάβους, για λόγους ευελιξίας. Μερικές φορές χρειάζονταν πολλά κορίτσια, για πάρτι. Επομένως οι υπεργολάβοι αναλάμβαναν όλο το φόρτο εργασίας και τις κοινωνικές υποχρεώσεις, ενώ η Heineken ήταν υπεύθυνη».
Οι γυναίκες προώθησης στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στη Νιγηρία συνεχίζουν να εργάζονται κάτω από τις πιο τρομακτικές συνθήκες. «Κάθε βράδυ με αγγίζουν ενάντια στη θέλησή μου. Δεν έχει σημασία αν δουλεύω σε ένα ακριβό καφέ ή ένα λαϊκό μπαρ», λέει η Πις, ένα κορίτσι προώθησης στο Λάγος. Η συνάδελφός της η Σίλβια προσθέτει: «Μάθαμε πώς να το χειριζόμαστε αυτό. Στην εκπαίδευση μας λένε ότι θα υπάρχουν ενοχλητικοί άντρες. Αλλά θα πρέπει να τα ανεχτείτε επειδή προσπαθείτε να αυξήσετε τις πωλήσεις και να κάνετε την μάρκα πιο ισχυρή». «Μαθαίνουμε ότι δεν πρέπει να απαντάμε επιθετικά ή να λέμε “σταμάτα”. Απλά προσπερνώντας τους δείχνουμε ότι δεν είναι ευπρόσδεκτο αυτό», λέει η Πις.
Αλλά τι γίνεται αν κάποιος επιμείνει; Υπάρχει κάποιος για να απευθυνθούν; «Υπάρχουν μερικές φορές, αλλά συχνά όχι», συνεχίζει. «Είναι δημόσιος χώρος, έτσι δεν θα γίνουν βιασμοί. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο όταν τα κορίτσια πάνε με τους πελάτες. Αλλά αυτή είναι επιλογή. Ο εργοδότης μας σκέφτεται: “Αν δεν σας αρέσει, να ψάξετε για άλλη δουλειά”».
Τα κορίτσια κερδίζουν περίπου 8 δολάρια τη μέρα. Σε μια ακριβή πόλη όπως ο Λάγος, αυτό δεν είναι πολύ, αλλά συμπίπτει με άλλες μορφές ανειδίκευτης δουλειάς. Πολλές γυναίκες παίρνουν το ρίσκο να κοιμούνται με τους πελάτες. Η Πις και η Σίλβια πιστεύουν ότι τουλάχιστον οι μισές από τις συναδέλφους τους το κάνουν αυτό. Αλλά οι εργοδότες του κάθε άλλο παρά ανησυχούν. Το αντίθετο: «Τους αρέσει αυτό γιατί βοηθά τις πωλήσεις. Κρατούν τέτοια κορίτσια επειδή φέρνουν πολλούς πελάτες».
Μόνο στο Λάγος, εκατοντάδες ή ενδεχομένως χιλιάδες γυναίκες προώθησης χρησιμοποιούνται για την πώληση των εμπορικών σημάτων της Heineken. Υπάρχουν τουλάχιστον 100 γυναίκες που δραστηριοποιούνται στην Κινσάσα, στην πρωτεύουσα της ΛΔΚ και άγνωστος αριθμός σε άλλες πόλεις του Κονγκό. «Φυσικά αυτά τα κορίτσια παρενοχλούνται, είναι à tout faire (κορίτσια που μπορείτε να κάνετε οτιδήποτε με αυτά). Είναι μέρος της δουλειάς» λέει ένας πωλητής στην Κινσάσα που δούλευε με τις γυναίκες. «Μερικές φορές η Bralima χρησιμοποιεί πραγματικές πόρνες επειδή ξέρουν πώς να αποπλανήσουν έναν πελάτη, και αυτό είναι συμφέρον. Αλλά για τις άλλες σχεδιάζουν μια γραμμή που ο πελάτης δεν πρέπει να διασχίσει. Ωστόσο αν μια κοπέλα  εργάζεστε σε μπαρ θεωρείτε ”δημόσια”. Η ζυθοποιία δεν νοιάζεται για όλα αυτά».
Μια από τα ίδια
Όταν ο Μπέεμεν συγκέντρωσε τα στοιχεία της έρευνάς του σε ένα βιβλίο με τίτλο «Η Heineken στην Αφρική: Μια πολυεθνική χωρίς φραγμούς», προκάλεσε σκάνδαλο. Το ολλανδικό κοινοβούλιο πίεσε την υπουργό Ανάπτυξης και Εξωτερικού Εμπορίου, Ζίγκριντ Κάαγκ, να λάβει μέτρα για τη δράση των ολλανδικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Ειδικά η αποκάλυψη της νοσηρής πρακτικής με τις γυναίκες προώθησης είχε άμεσες συνέπειες για την εταιρεία. Το Παγκόσμιο Ταμείο καταπολέμησης των επιδημιών, που υποστηρίζεται από τον Μπιλ Γκέιτς, ανέστειλε τη συνεργασία με τη Heineken λόγω του σκανδάλου και η ολλανδική ASN Bank εξαίρεσε τη Heineken από το επενδυτικό της ταμείο και διέκοψε κάθε άλλη οικονομική συνεργασία με την εταιρεία μέχρι νεωτέρας.
Η Heineken αναθεώρησε μια προηγούμενη δήλωση στην οποία ισχυρίστηκε ότι η εταιρεία απασχολούσε μόλις 200 γυναίκες προώθησης σε δύο χώρες της Αφρικής. Μια εσωτερική έρευνα αποκάλυψε τώρα περίπου 4.000 γυναίκες σε 13 χώρες. Έτσι, τον Μάρτιο του 2018, η εταιρεία υποσχέθηκε και διαβεβαίωσε, πως «αν δεν μπορούμε να εγγυηθούμε καλές συνθήκες εργασίας σε ορισμένες αγορές μέχρι το τέλος Ιουνίου, θα σταματήσουμε να απασχολούμε  εργαζόμενους εκεί». Το καλοκαίρι του 2018, ο δημοσιογράφος πήγε στην Κένυα για να δει αν η Heineken είχε τηρήσει τον λόγο της. Συναντήθηκε με έξι γυναίκες προώθησης, οι οποίες του δήλωσαν πως τίποτα δεν άλλαξε. Εξακολουθούσαν να δέχονται σεξουαλική παρενόχληση ως μέρος της δουλειάς, οι στολές τους ήταν τόσο κοντές που τους έκανε να αισθάνονται σαν πόρνες και κάποιες από αυτές αναγκάστηκαν να κοιμηθούν με τους προϊσταμένους τους…

Η θέση της Heineken για το βιβλίο «η Heineken στην Αφρική»

Ο Όμιλος Heineken, με αφορμή το δημοσίευμα «Οι νοσηρές business της Heineken στην Αφρική» που βασίζεται στο βιβλίο «Η Heineken στην Αφρική», μας έστειλε την απάντησή του για τις δραστηριότητες της στην Αφρική και τα όσα καταγγέλλονται.
Το Tvxs.gr δημοσιεύει ολόκληρη την απάντηση της εταιρείας όπως την έλαβε:
«Το βιβλίο "Η Heineken στην Αφρική" κάνει μια σειρά από ισχυρισμούς σχετικά με τις δραστηριότητές μας στην Αφρική. Από την πρώτη στιγμή δώσαμε άμεση προτεραιότητα στην προσεκτική εξέταση του περιεχομένου αυτού του βιβλίου. Δε συμφωνούμε με πολλούς από τους ισχυρισμούς που κάνει ο συγγραφέας, πολλοί από τους οποίους βασίζονται σε ακούσματα και μισές αλήθειες. Παρότι οι περισσότερες από αυτές τις καταγγελίες αναφέρονται σε γεγονότα που συνέβησαν πριν από πολλά χρόνια, ακόμα και δεκαετίες, για τα οποία δεν υπάρχουν μέσα τεκμηρίωσης, στο βιβλίο παρουσιάζονται σαν να συμβαίνουν ακόμα. Ως αποτέλεσμα, η HEINEKEN παρουσιάζεται με έναν τρόπο που απλά δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε.
Ο συγγραφέας επιδιώκει να περιγράψει μια εταιρεία όπου η κακή συμπεριφορά είναι συστηματική, κάτι που δεν συμβαίνει. Όπως όλες οι μεγάλες εταιρείες (απασχολούμε πάνω από 83.000 άτομα σε περισσότερες από 70 χώρες) υπάρχουν περιπτώσεις όπου κάνουμε λάθη. Όπου υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, λαμβάνουμε σαφή και αποφασιστικά βήματα για τη βελτίωση των επιχειρηματικών μας πρακτικών. Για παράδειγμα, όταν υποβλήθηκε ένας ισχυρισμός σχετικά με την ασφάλεια των ανθρώπων που απασχολούμε στην Αφρική για την προώθηση των προϊόντων μας, τον αντιμετωπίσαμε σοβαρά, διότι η φιλοδοξία μας είναι οι άνθρωποι που προωθούν τις μάρκες μας να είναι περήφανοι που δουλεύουν μαζί μας και να τους παρέχονται ασφαλείς συνθήκες εργασίας.
Με επίκεντρο το διάλογο που διεξάγαμε με τους ίδιους τους εργαζόμενους, εκπροσώπους ΜΚΟ, συνεργαζόμενες εταιρίες καθώς και άλλες εταιρίες στις αγορές αυτές, καταρτίσαμε μια νέα Πολιτική για τις Προωθητικές Ομάδες των Μαρκών (Brand Promoters Policy) που αποτελείται από επτά αρχές, τις οποίες θέσαμε σε ισχύ  σε κάθε μία από τις θυγατρικές μας εταιρείες, στο διάστημα μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου 2018.  Ανάμεσα στις δράσεις μας ήταν να αλλάξουμε όλες τις  στολές των ανθρώπων που προωθούν τα προϊόντα μας σε παγκόσμιο επίπεδο και να πραγματοποιήσουμε εκπαιδεύσεις e-learning μέσα από τις οποίες παρουσιάσαμε τις  επτά αρχές της πολιτικής μας σε περισσότερους από 10.000 εργαζόμενους στις προωθητικές ομάδες των μαρκών μας, πρακτορεία και υπάλληλους μας σε 32 γλώσσες. Επιπλέον, μειώσαμε τον αριθμό των πρακτορείων με τα οποία συνεργαζόμαστε από 470 σε 80 παγκοσμίως, εξασφαλίζοντας ότι ακολουθούν την Πολιτική Υπεύθυνων Προμηθειών μας (Supplier Code) και την Πολιτική για τις Προωθητικές Ομάδες των Μαρκών (Brand Promoters Policy). Για να έχουμε μια ανεξάρτητη εικόνα για το θέμα, πραγματοποιήσαμε τέσσερις εξωτερικές αξιολογήσεις σε 42 χώρες στην Αφρική, την Ασία και την Αμερική και χρησιμοποιήσαμε τα ευρήματά τους για να ενισχύσουμε την εφαρμογή της πολιτικής μας. Έχουμε δημοσιοποιήσει τα ευρήματα των αξιολογήσεων καθώς και των ενεργειών μας.
Η HEINEKEN δραστηριοποιείται στην Αφρική εδώ και πάνω από 100 χρόνια. Λειτουργούμε σε 21 χώρες σε ολόκληρη την ήπειρο και απασχολούμε άμεσα πάνω από 13.500 άτομα. Παραμένουμε αφοσιωμένοι στην περιοχή, έχοντας επενδύσει πάνω από 3 δισ. Ευρώ τα τελευταία δέκα χρόνια».

Διαβάστε περισσότερα