Η Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων: Το απόλυτο φιάσκο των ΗΠΑ

 Μετά τη νίκη των επαναστατών στην Κούβα το 1959 και τη φυγή του αμερικανοθρεμμένου δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα, οι ΗΠΑ είχαν ένα και μόνο στόχο, την ανατροπή της επαναστατικής ηγεσίας του Φιντέλ Κάστρο, καθώς σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να δεχτούν την ύπαρξη μιας κομμουνιστικής χώρας στο μαλακό τους υπογάστριο. Στις 17 Απριλίου του 1961 ξεκινάει η «Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων», η ενορχηστρωμένη από τις ΗΠΑ επιχείρηση για την ισοπέδωση των επαναστατών. Μόλις 72 ώρες αργότερα, στις 19 Απριλίου του 1961, η εισβολή αναδεικνύεται σε απόλυτο φιάσκο με νίκη του κουβανικού λαού και της επαναστατικής κυβέρνησης.

Η Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, ήταν μια επιχείρηση η οποία προετοιμαζόταν από τη CIA ήδη ένα χρόνο πριν την εκλογή του John Kennedy στην προεδρία της Αμερικής. Το σχέδιο το οποίο ενέκρινε το Μάρτιο του 1960 ο τότε πρόεδρος Eisenhower είχε ως εξής: μια δύναμη Κουβανών αντεπαναστατών θα χρηματοδοτηθεί, θα εξοπλιστεί και θα γυμναστεί από Αμερικανούς στρατιωτικούς σε ένα μυστικό στρατόπεδο στη Γουατεμάλα με σκοπό να εισβάλει στην Κούβα. Όπερ και εγένετο ένα χρόνο αργότερα, στις 17 Απριλίου του 1961. Ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, παρά τις δημόσιες διαψεύσεις ακόμη και μερικές ημέρες πριν από την επίθεση, ενημερώθηκε για το σχέδιο εισβολής μετά την εκλογή του στα τέλη του 1960, πείστηκε και έδωσε τη συγκατάθεσή του. Εξάλλου οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούσαν πως η επιχείρηση θα ολοκληρωνόταν θριαμβευτικά και με συνοπτικές διαδικασίες

Της εισβολής προηγούνται μια σειρά σαμποτάζ, όπως η καταστροφή του εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, και στη συνέχεια, στις 15 του μήνα, αμερικανικά βομβαρδιστικά, μεταμφιεσμένα σε κουβανέζικα, βομβαρδίζουν τα αεροδρόμια της Κούβας. «Κουβανοί, η νίκη ζυγώνει! Ένας απελευθερωτικός στρατός βρίσκεται στην Κούβα για να αγωνιστεί μαζί σας ενάντια στην κομμουνιστική τυραννία του Φιντέλ Κάστρο, αυτού του ανισόρροπου! Πολεμήστε τους φιντελιστές, το γενικό ξεσήκωμα άρχισε!», εκπέμπει εκείνη τη μέρα ο σταθμός των αντεπαναστατών έξω από τη χώρα και 1.500 εξ αυτών αποβιβάζονται πάνοπλοι στον Κόλπο των Χοίρων.

 

Η κυβέρνηση Castro μοιράζει όπλα στο λαό ο οποίος έχει συσπειρωθεί εναντίον των εισβολέων. “Πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτή τη στιγμή είμαστε σε πόλεμο, στον ψυχρό πόλεμο όπως τον αποκαλούν, έναν πόλεμο χωρίς πρώτη γραμμή, χωρίς συνεχείς βομβαρδισμούς, αλλά όπου οι δύο εχθροί – αυτός ο μικρός πρωταθλητής της Καραϊβικής και η μεγάλη, ιμπεριαλιστική ύαινα – είναι πρόσωπο με πρόσωπο και γνωρίζουν ότι ένας απ’ τους δυο θα πεθάνει στη μάχη”, δηλώνει χαρακτηριστικά και ο Che Guevara, εμψυχώνοντας τους.

 

Μέσα σε μόλις 72 ώρες, στις 19 του μήνα, λήγουν όλες οι μάχες, με τις πανίσχυρες ΗΠΑ να έχουν ηττηθεί κατά κράτος. Ο επαναστατικός στρατός του Castro συλλαμβάνει, επίσης, τους 1.200 από τους 1.500 κουβανούς φυγάδες οι οποίοι είχαν αποβιβαστεί στο νησί. Λίγους μήνες αργότερα, ο διευθυντής της CIA, Allen Dulles, όπως και όλοι όσοι είχαν βοηθήσει στην οργάνωση της επιχείρησης απομακρύνονται με συνοπτικές διαδικασίες.

Η Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων έμεινε στην ιστορία ως μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες των ΗΠΑ, καθώς τα αποτελέσματα ήταν εκ διαμέτρου αντίθετα από τις προσδοκίες. Ο κουβανικός λαός όχι μόνο δεν ξεσηκώθηκε υποστηρίζοντας τους αντεπαναστάτες, αλλά αντίθετα συσπειρώθηκε γύρω από την επαναστατική ηγεσία του Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος ισχυροποιήθηκε εντός και εκτός της χώρας. Σοβιετική Ένωση και Κίνα ενίσχυσαν τους δεσμούς τους με την Κούβα, ενώ στη Λατινική Αμερική φούντωσε το αντιαμερικανικό κίνημα. Την ίδια στιγμή στις ΗΠΑ αναζητούσαν τους υπεύθυνους για την επιχείρηση που έμεινε στην ιστορία ως το απόλυτο φιάσκο.

Διαβάστε περισσότερα

Και ο Πούτιν μάς φοβερίζει με τη βόμβα του…

 

• Philippe Leymarie
• Γιάννης Κυπαρισσιάδης (μετάφραση)

Μήπως έχουμε να κάνουμε με την επιστροφή στο «ΣΟΣ Πεντάγωνο καλεί Μόσχα»; Όπως και να έχει, με το γελοίο επιχείρημα της «αποτροπής» στην προσπάθειά του να καταφέρει να ξεμπλέξει από την παγίδα της Ουκρανίας και να αντιμετωπίσει τις κυρώσεις, τα μποϊκοτάζ και τις καταδίκες από κάθε πλευρά, ο Πούτιν μπορεί να υπερηφανεύεται ότι «ξύπνησε» το φάντασμα του παλιού Ψυχρού Πολέμου και ότι αναβάθμισε αιφνιδίως σε ζήτημα διεθνούς επιπέδου κάτι που προαναγγελλόταν ως πόλεμος κατά κύριο λόγο περιφερειακός, στο κατώφλι –και όχι στην καρδιά– της Ευρώπης.

Η εκτίμηση αποδείχθηκε άστοχη: το ΝΑΤΟ, αντί «εγκεφαλικά νεκρό» όπως είχε ανακοινώσει το 2019 ο Εμμανουέλ Μακρόν, αναστήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες. Χωρίς προορισμό για αρκετό καιρό, «χωρίς σύνορα» για μια περίοδο, σε σημείο να χαθεί στο Αφγανιστάν, να που η Ατλαντική Συμμαχία αποκτά έναν «καθωσπρέπει» εχθρό, που μοιάζει με τον παλιό: υπάρχει κινητοποίηση σε όλο το μήκος των ρωσικών συνόρων, έχουν τεθεί σε επιφυλακή τα πυρηνικά οπλοστάσια, οι μοίρες βομβαρδισμών και οι πολεμικοί στόλοι, ενόσω πληθαίνουν οι ανακοινώσεις για αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Επιπλέον, έχουμε την επιβολή πάσης φύσεως αντιποίνων, ένα κουβάρι κυρώσεων πρωτοφανούς εύρους και σύντομα μια νέα διόγκωση του στρατιωτικού προϋπολογισμού πολλών χωρών…

Το πρώτο σοκ, μετά το στάδιο της αναγνώρισης από τη Μόσχα των δυο ανατολικών ουκρανικών δημοκρατιών στις 21 Φεβρουαρίου, ήταν η προειδοποίηση που συνόδευε την ανακοίνωση μιας «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου: «Όποιος σκοπεύει να μας εμποδίσει ή να απειλήσει τη χώρα μας και τον λαό μας οφείλει να γνωρίζει πως η απάντηση της Ρωσίας θα είναι άμεση και θα έχει πρωτοφανείς συνέπειες στην ιστορία του», διακήρυττε με σφοδρότητα ο Βλαντιμίρ Πούτιν, την ώρα που οι πρώτοι βομβαρδισμοί έπλητταν τις ουκρανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και τα άρματα μάχης άρχισαν να κατακλύζουν τη χώρα, θυμίζοντας τις εικόνες των ρωσικών στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας όταν κατέπνιγαν τις λαϊκές εξεγέρσεις στη Βουδαπέστη και στην Πράγα.

Διαβεβαιώνοντας ότι δεν θέλει να καταλάβει την Ουκρανία, αλλά απλώς να την «αποναζιστικοποιήσει», να εμποδίσει τη «γενοκτονία» των υποστηρικτών της Ρωσίας και να την «αποστρατιωτικοποιήσει», ο Ρώσος επικεφαλής είχε επίσης καλέσει τον ουκρανικό στρατό να ανατρέψει τον πρόεδρό του –απόπειρες δαιμονοποίησης του αντιπάλου που ξεχάστηκαν γρήγορα, καθώς προχωρούσε η μεγάλης κλίμακας εισβολή στη χώρα… και προέκυπταν ορισμένες απογοητεύσεις.

Όμως, μια άλλη φράση του Πούτιν θα επιτάχυνε τη διεθνή ευαισθητοποίηση, καθώς και τις ευρωπαϊκές και νατοϊκές πρωτοβουλίες: την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου δηλώνει ότι έχει δώσει εντολή «να τεθούν οι δυνάμεις αποτροπής του ρωσικού στρατού σε ειδικό καθεστώς συναγερμού για μάχη». Κάτι που βάζει φωτιά στα πλατό των ενημερωτικών εκπομπών, όπου οι συνήθεις ειδήμονες δηλώνουν αμέσως έκπληκτοι: «…παίζει με τη φωτιά… καταρρίπτει ένα ταμπού… μέγιστος κίνδυνος… έφτασε στα άκρα… αλλαγή υποδείγματος… ξαναμοίρασμα της τράπουλας…». Και προκαλεί την οργή των υψηλόβαθμων πολιτικών της Δύσης: «Επικίνδυνη ρητορική… ανεύθυνος… απαράδεκτος… κατασκευάζει ανύπαρκτες απειλές…»

Οι δυνάμεις αποτροπής, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, είναι ένα σύνολο μονάδων με στόχο την παρεμπόδιση μιας επίθεσης κατά της Ρωσίας, «ακόμα και σε περίπτωση πολέμου που περιλαμβάνει  χρήση πυρηνικών όπλων». Το σύνολο αυτό απαρτίζεται από τρία στοιχεία: τις μονάδες στρατηγικών πυραύλων, το στρατηγικό ναυτικό και τη στρατηγική αεροπορία, ενίοτε αποκαλούμενα «πυρηνική τριάδα». Οι δυνάμεις αυτές, που βεβαίως χρησιμοποιούν και τύπους οπλισμού χωρίς πυρηνική γόμωση, είναι εξοπλισμένες με πυραύλους, βομβαρδιστικά, υποβρύχια και πλοία επιφανείας. Στο επίπεδο της άμυνας, περιλαμβάνουν μια αντιπυραυλική ασπίδα και συστήματα αντιαεροπορικής και αντιδορυφορικής άμυνας.

Ωστόσο, η θέση σε «ειδικό καθεστώς συναγερμού» αποτελεί έναν από τους υψηλότερους βαθμούς ετοιμότητας για μάχη –τον τρίτο από τους πέντε, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς: εκείνον όπου δίνεται εντολή στα υποβρύχια να αναδυθούν σε βάθος που καθιστά εφικτές τις βολές, όπου ενεργοποιούνται τα δίκτυα και τα συστήματα, ανοίγουν οι κρύπτες των πυρηνικών πυραύλων, αφαιρούνται οι καλύπτρες κ.λπ. Το μόνο που ακολουθεί αυτή τη φάση είναι η «πλήρης πολεμική ετοιμότητα», η οποία τότε μπορεί να καταλήξει σε άνοιγμα πυρός. Μια ελεγχόμενη διαδικασία κλιμάκωσης, καθώς η ασφάλεια που παρέχουν οι ιεραρχημένες διαταγές υποτίθεται πως προστατεύουν τους κατόχους των πυρηνικών όπλων από ανεπανόρθωτες αποφάσεις, στη Μόσχα ή οπουδήποτε αλλού.

Αν και το σύνηθες στη «γραμματική» της πυρηνικής αποτροπής είναι να μην λέγονται πολλά σχετικά με το θέμα¹ –προκειμένου να δημιουργηθεί ή να διατηρηθεί ένα ικανοποιητικό επίπεδο αμφιβολίας και αυτονομίας, αλλά και να μην τρομοκρατείται προκαταβολικά ο πληθυσμός– το ρωσικό καθεστώς που ενσαρκώνει ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν παρέλειψε να την χρησιμοποιήσει ως απειλή: αυτό έχει ήδη συμβεί το 2014, με την προσάρτηση της Κριμαίας. Συνέβη επίσης τρεις φορές τον τελευταίο καιρό, στις 8, στις 24 και στις 27 Φεβρουαρίου 2022.

Ορισμένοι διέκριναν, στην ανακοίνωση αυτής της ενίσχυσης –πραγματικής ή τυπικής– του επιπέδου συναγερμού των στρατηγικών δυνάμεων, ένα σημάδι αδυναμίας του καθεστώτος, σε μια συγκυρία πιο δύσκολη απ’ όσο ανέμενε ο Πούτιν, με:

• την πολύ αποφασιστική, όπως φάνηκε τελικά, αντίσταση ενός μεγάλου μέρους των Ουκρανών,
• τη γέννηση ενός «Ουκρανού Τσόρτσιλ» στο πρόσωπο του Βολοντίμιρ Ζελένσκι,
• τη διεθνή άνοδο ετοιμότητας των συστημάτων προστασίας και τη σχεδόν γενικευμένη αποδοκιμασία κατά αυτού του επιθετικού και καταστροφικού τρόπου δράσης προς μια γείτονα χώρα,
• την επιτάχυνση της παράδοσης ευρωπαϊκών και αμερικανικών όπλων στους μαχόμενους Ουκρανούς,
• τις βαρύτερες κυρώσεις στη Ρωσία, που φαίνεται πως ήδη πετυχαίνουν καίρια πλήγματα,
• το ξύπνημα της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ, συνοδευόμενο αυτή τη φορά από μια πραγματική στρατιωτική κινητοποίηση της Δύσης στα σύνορά της,
• την αφύπνιση της αντίθετης γνώμης στη Ρωσία, που δυναμώνει καθώς γίνονται πιο ξεκάθαρες οι απτές συνέπειες των διεθνών κυρώσεων και η χώρα αντιλαμβάνεται πως εκείνο που είχε παρουσιαστεί ως μια απλή «επιχείρηση» βοήθειας στους «Ουκρανούς αδελφούς» μετατρέπεται σε πόλεμο.

Για τον στρατηγό Βενσάν Ντεπόρτ, πρώην διευθυντή της γαλλικής Σχολής Πολέμου, ο χρόνος είναι εναντίον του Πούτιν: βρίσκεται σε αδιέξοδο. Θα υποχρεωθεί να σταματήσει αυτόν τον πόλεμο και «θα πρέπει να τον αφήσουν να φύγει με κάτι». Ωστόσο, έως τότε, «αυτό μπορεί να είναι το Γκρόζνι², αλλά μπορεί να είναι και το Στάλινγκραντ³ –και ο Πούτιν το ξέρει».

Ο Βενσάν Ντεπόρτ λέει ότι αυτό τον «ανησυχεί» περισσότερο: «Αλλάξαμε κόσμο σήμερα (Κυριακή 27 Φεβρουαρίου) στις 3 το απόγευμα. Το θέμα πια δεν είναι 100.000 ζωές και τέσσερις πόλεις, αλλά η καταστροφή του κόσμου. Θα ξαναζήσουμε άραγε την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας του 1962;⁴ Ο Κένεντι είχε δυσκολευτεί να ελέγξει τους στρατιωτικούς του, όμως ο Χρουστσόφ είχε γύρω του ικανά στελέχη⁵, ενώ ο Πούτιν είναι μόνος του». Μολαταύτα, κατά τον στρατηγό Ντεπόρτ, «επέδειξε μια σχετική αυτοσυγκράτηση», τουλάχιστον στην αρχή της επέμβασης των στρατευμάτων του: ενός στρατού κληρωτών, που περίμενε πως ελευθέρωνε τους Ουκρανούς σε κλίμα αγαλλίασης…

Ο Ντεπόρτ εκπλήσσεται κυρίως από τη «βροντερή σιωπή των Αμερικανών», που ήταν φλύαροι πριν από την επίθεση, ενώ διαβεβαίωναν ότι «δεν θα πήγαιναν» οι ίδιοι –αν και, παρ’ όλα αυτά, εκείνοι ήταν που με τον τρόπο τους «πάτησαν το κουμπί» της ρωσικής επιχείρησης, όπως επισημαίνει ο Αλέν Μπαουέρ, έτερος ειδικός επί ζητημάτων ασφαλείας.

«Η Ρωσία έχει υποστεί κακομεταχείριση από το 1991», αναγνωρίζει από την πλευρά του ο Πιέρ Κονεζά, πρώην σύμβουλος στο γαλλικό υπουργείο Άμυνας. «Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος αρχικά είχε καλές προθέσεις, αποκατέστησε την αξιοπρέπεια των Ρώσων μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, κατέληξε όμως πολύ ευερέθιστος. Αισθάνεται ότι το ΝΑΤΟ –το οποίο δεν διαλύθηκε, σε αντίθεση με το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, και που δεν σταμάτησε να επεκτείνεται⁶– αυτή τη στιγμή τον περικυκλώνει ξανά». Η λύση, κατά τον Κονεζά; Μια μεγάλη συνδιάσκεψη για την ασφάλεια στην Ευρώπη, προκειμένου να σχεδιαστεί μια νέα αρχιτεκτονική της ειρήνης και να αναγνωριστούν, έστω εν μέρει, ορισμένες από τις αξιώσεις ασφαλείας της Ρωσίας.

Ειδάλλως, πού θα σταματήσει ο Πούτιν, ρωτούν πολλοί αναλυτές. Και πού θα σταματήσει το ΝΑΤΟ, εάν ακόμα και η Σουηδία και η Φινλανδία ενταχθούν σε αυτό, για να μην μιλήσουμε για την Ουκρανία και τη Βοσνία, αλλά και για ακόμη περισσότερα νέα μέλη στο μέλλον; Επισήμως, η ατλαντική συμμαχία δεν θεωρεί πως βρίσκεται «σε πόλεμο» με τη Ρωσία –και αυτό επαναλάμβανε στις 27 Φεβρουαρίου ο Καμίλ Γκραν, ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας της, στο France Inter. Περιορίζεται στην υιοθεσία «αναλογικών αμυντικών μέτρων» και «καθησυχαστικών», όπως τις αποκαλεί, πρωτοβουλιών για τις χώρες της Συμμαχίας που συνορεύουν με τη Ρωσία και αισθάνονται ότι απειλούνται.

Εκτιμώντας ότι η Μόσχα είναι «η δημιουργός των εξελίξεων για τις οποίες παραπονιέται», ο Γκραν υπενθυμίζει ότι η Ουκρανία σήμερα δεν είναι παρά «ένας εταίρος του ΝΑΤΟ, και όχι σύμμαχος» –κάτι που δεν εμπόδισε την συμμαχία ουσιαστικά να συντονίζει τις αιτήσεις για όπλα από τους Ουκρανούς, μεταφέροντας το μήνυμα στα τριάντα κράτη-μέλη της. Ο οργανισμός που ιδρύθηκε το 1949 «δεν περιορίζεται στην άμυνα ενός κράτους-μέλους», υπενθύμιζε παρ’ όλα αυτά στη «Libération» ο Πιέρ Αρός, ερευνητής σε θέματα ευρωπαϊκής ασφάλειας στο Ινστιτούτο Στρατηγικής Έρευνας της γαλλικής Σχολής Ευελπίδων (IRSEM), αναφερόμενος στα παραδείγματα των επιχειρήσεων στο Κόσοβο το 1999, στο Αφγανιστάν μετά το 2001 ή στη Λιβύη το 2011⁷.

Στη Γαλλία, περισσότερο ίσως από αλλού, το αντανακλαστικό παίζει μεγάλο ρόλο: στο άκουσμα της λέξης «αποτροπή», η πρώτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό αφορά τα πυρηνικά όπλα. Η «δύναμη κρούσης» –όπως αποκαλείτο για πολύ καιρό– υπάρχει από το 1964, ύστερα από πρωτοβουλία του Σαρλ Ντε Γκολ, που παράλληλα είχε αποφασίσει να αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ⁸. Παρέμεινε ένα όπλο «προς μη-χρήση», θεωρούμενο ως ασφάλεια ζωής: ένας ενδεχόμενος εχθρός που θα απειλούσε τα «ζωτικά συμφέροντα» της Γαλλίας θα εκτίθετο σε πλήγματα που θα επέφεραν ζημιά τουλάχιστον ισοδύναμη ή μεγαλύτερη από την επίθεση, και ενδεχομένως και σε ένα «δεύτερο πλήγμα».

Από το 1946, έναν χρόνο μετά τη ρίψη των πρώτων ατομικών βομβών στις ιαπωνικές πόλεις της Χιρόσιμα και του Ναγκασάκι, οι Αμερικανοί θεωρητικοί της αποτροπής άρχισαν να εξηγούν ότι, αν και έως τότε προσπαθούσαμε να κερδίσουμε τον πόλεμο, πλέον θα πρέπει να τον αποφεύγουμε ή να προετοιμαζόμαστε γι’ αυτόν προκειμένου να μην αναγκαστούμε να τον κάνουμε. Εξ ου και η έννοια του «προς μη-χρήση» όπλου που, έως τα τελευταία χρόνια, ήταν το χαρακτηριστικό των πυρηνικών εξοπλισμών. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου μπορούσαμε να μιλάμε για «ισορροπία τρόμου», ο καθένας βασιζόμενος στον ορθολογισμό του αντιπάλου, που δεν θα διακινδύνευε να υποστεί απαράδεκτες ζημίες.

Σε ένα τέτοιο ζήτημα, πολλά εξαρτώνται από εκείνο που θεωρούν, τόσο ο επιτιθέμενος και όσο και ο δεχόμενος την επίθεση, «ζωτικά συμφέροντα», όπως επίσης και από την αξιοπιστία του κατόχου του πυρηνικού όπλου, την ψυχραιμία και την ευθυκρισία του. Στις 16 Νοεμβρίου 1983, κατά τη διάρκεια της κρίσης των ευρωπυραύλων απέναντι στην ΕΣΣΔ, ο Φρανσουά Μιτεράν υπενθύμιζε στο κρατικό κανάλι «Antenne 2» τον συντριπτικό ρόλο που διαδραμάτιζε ο πρόεδρος της Γαλλίας: «Ο στυλοβάτης της στρατηγικής της αποτροπής είναι ο αρχηγός του κράτους, είμαι εγώ: τα πάντα εξαρτώνται από την αποφασιστικότητά του. Τα υπόλοιπα είναι αδρανή υλικά, τουλάχιστον έως ότου ληφθεί η απόφαση που πρέπει, και η οποία θα συνίσταται ακριβώς στο ότι θα υπάρξει μέριμνα να μην χρησιμοποιηθούν» (αναφέρεται στη «Le Monde», 28 Φεβρουαρίου 2022).

Στη Γαλλία, η πυρηνική αποτροπή εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο ομοφωνίας από το ένα έως το άλλο άκρο του πολιτικού πεδίου. Οι μεγαλύτεροι επικριτές –η Ανυπότακτη Γαλλία (LFI)– είναι συγκρατημένοι στην έκφραση των διαφωνιών τους, αναγνωρίζοντας την αποτελεσματικότητα αυτής της στρατηγικής έως τώρα, διερωτώνται ωστόσο σχετικά με τους περιορισμούς και το μέλλον αυτού του όπλου, που είναι έτοιμο να εκθρονιστεί λόγω των εξελίξεων στο θέμα της ταχύτητας των εναέριων μέσων, της ανίχνευσης υποβρυχίων κ.λπ. Θα πρέπει λοιπόν να μπορεί να αντικατασταθεί από άλλα μέσα αποτροπής, για παράδειγμα στον τομέα του διαστήματος.

Μεταξύ των συνεπειών αυτών των τελευταίων ημερών, εκτός από την «αναβίωση» του ΝΑΤΟ, ας αναφέρουμε τον πυρετό πρωτοβουλιών στον τομέα της ευρωπαϊκής άμυνας, ο οποίος αποδεικνύεται –μεταξύ άλλων­– από τη θεαματική δημοσιονομική προσπάθεια που αναγγέλθηκε στη Γερμανία (100 δισεκατομμύρια ευρώ), μια χώρα που σε βάθος χρόνου ενδέχεται να καταλήξει να διαθέτει τον μεγαλύτερο στρατό της ηπείρου. Αλλά και τις ακροβατικές μεταστροφές ορισμένων υποψηφίων για τις γαλλικές προεδρικές εκλογές, για τους οποίους υπάρχει η υποψία μεροληψίας υπέρ του ρωσικού καθεστώτος και του ηγέτη του στο παρελθόν. Όπως και το ρεζίλεμα του απερχόμενου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αναμφίβολα πιάστηκε κορόιδο, όπως κι άλλοι, από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά που –μετά τη διπλωματία της «μεταφοράς μηνυμάτων»– φόρεσε τη στολή του αρχιστράτηγου, ενώ Γάλλοι στρατιώτες παίρνουν τον δρόμο για τη Ρουμανία και ο γαλλικός στρατός εγγυάται τη μόνιμη καθοδήγηση της Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ. Ιδού έως πού μας έχουν οδηγήσει οι «ανάποδες» που πήρε ο τσάρος της Ρωσίας.

---

1. Από αυτή την άποψη, το ξέσπασμα του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, που δήλωσε στις 24 Φεβρουαρίου ότι «ο Βλαντιμίρ Πούτιν οφείλει να καταλάβει ότι η Ατλαντική Συμμαχία είναι μια πυρηνική συμμαχία», ήταν μάλλον ανάρμοστο και χρειάστηκε να «αναπλαισιωθεί» από το Προεδρικό Μέγαρο: «Θέλησε να υπενθυμίσει ότι όχι το ΝΑΤΟ, αλλά η Γαλλία, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πυρηνικές δυνάμεις και ότι αυτό αποτελεί πράγματι μέρος της διαπραγματευτικής θέσης του ΝΑΤΟ» («Le Monde», 1^η Μαρτίου 2022).
2. Πρωτεύουσα της Τσετσενίας, που δέχθηκε αποστολή «ειρήνευσης» από τον ρωσικό στρατό με αντίτιμο την αιματηρή καταστολή και τη σχεδόν ολική καταστροφή.
3. Η σημαντική μάχη του 1943 ενάντια στον ναζιστή εισβολέα, που στοίχισε εκατομμύρια θύματα στη Σοβιετική Ένωση.
4. Που είχε οδηγήσει στη δημιουργία του περίφημου «κόκκινου τηλεφώνου» μεταξύ του Λευκού Οίκου και του Κρεμλίνου.
5. Και κατέληξε να ανατραπεί τον Οκτώβριο του 1964.
6. Έντεκα χώρες της Ανατολικής Ευρώπης προσχώρησαν στο ΝΑΤΟ μετά το 1996 και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ένα δεύτερο κύμα διεύρυνσης, μετά το 2004, αφορούσε επτά χώρες, κυρίως από τη Βαλτική και τα Βαλκάνια. Το Μαυροβούνιο προσχώρησε το 2017, η Βόρεια Μακεδονία το 2020. Η Βοσνία βρίσκεται εν αναμονή, στο πλαίσιο του Ενταξιακού Σχεδίου Δράσης (MAP), ενός προγράμματος που λειτουργεί ως προθάλαμος προτού γίνουν δεκτές από τη Συμμαχία οι υποψήφιες χώρες.
7. Βλ. Anne-Cécile Robert, «L’ordre international piétiné par ses garants», «Le Monde diplomatique», Φεβρουάριος 2018.
8. Ο πρόεδρος Σαρκοζί, το 2007, είχε αποφασίσει να το επανενσωματώσει.

• Philippe Leymarie
  Δημοσιογράφος
• Γιάννης Κυπαρισσιάδης (μετάφραση)

Διαβάστε περισσότερα

Ο πόλεμος στην Ουκρανία κι εμείς

 

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

---

Ένα μήνα μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αυτό που ξεκίνησε ως κεραυνοβόλος πόλεμος κινήσεων, εξελίσσεται σε πιο αργό, ίσως και πιο φονικό πόλεμο θέσεων, με οχυρωμένα στρατόπεδα και μακρινά πλήγματα πυροβολικού και αεροπορίας. Η γραμμή του μετώπου έχει παγιωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της· οι Ρώσοι έχουν αποκομίσει σημαντικά εδαφικά κέρδη, κυρίως στο Νότο και στα Ανατολικά, αλλά δεν έχουν καταφέρει να καταλάβουν ούτε μία από τις δέκα μεγαλύτερες πόλεις της Ουκρανίας· ο ουκρανικός στρατός έχει καθηλώσει τις εχθρικές δυνάμεις στις πύλες των αστικών κέντρων που πολιορκούνται (με εξαίρεση τη Μαριούπολη) και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει αρχίσει να εκδηλώνει επιτυχείς αντεπιθέσεις. Η ίδια, εκρηκτικά ασταθής ισορροπία επικρατεί στο διπλωματικό επίπεδο, με τις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός σε νεκρό σημείο, αφού ούτε η Μόσχα είναι ικανοποιημένη με ό,τι έχει πετύχει μέχρι τώρα- αντί τεράστιου πολιτικού, οικονομικού και ηθικού τιμήματος- ούτε το Κίεβο αισθάνεται την ανάγκη να συνθηκολογήσει.

Σε αυτό το φόντο, ο αναπληρωτής αρχηγός ΓΕΕΘΑ της Ρωσίας, Σεργκέι Ρουντσκόι, δήλωσε την Παρασκευή, 25 Μαρτίου, ότι η πρώτη φάση των ρωσικών επιχειρήσεων είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική αποδυνάμωση του ουκρανικού στρατού, κάτι που θα επιτρέψει στη δεύτερη φάση να επικεντρωθούν οι ρωσικές δυνάμεις στον κεντρικό τους στόχο, δηλαδή την «απελευθέρωση» ολόκληρου του Ντονμπάς[i]. Το Κίεβο και η Δύση ερμήνευσαν αυτή την τοποθέτηση ως ομολογία αποτυχίας, υποστηρίζοντας ότι ο Πούτιν περίμενε έναν περίπατο λίγων ημερών μέχρι το Κίεβο, αλλά απέτυχε οικτρά και αναγκάζεται τώρα να αναδιπλωθεί, την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενoς.

Ότι η ρωσική ηγεσία υποτίμησε την αντίσταση που θα συναντούσε από τον ουκρανικό στρατό (αλλά και τις σαρωτικές κυρώσεις μιας επανενωμένης, έστω προσωρινά, Δύσης) είναι μάλλον βέβαιο. Αλλά ότι το Κρεμλίνο περίμενε έναν αστραπιαίο πόλεμο λίγων ημερών, ακούγεται ως φτηνή προπαγάνδα. Η αμερικανική υπερδύναμη, στο απόγειο της μονοκρατορίας της, το 1991, χρειάστηκε 956.000 στρατιώτες και 42 μέρες πολέμου για να υπερισχύσει μιας αραβικής χώρας, του Ιράκ, εξουθενωμένης από οκτώ χρόνια τρομερού πολέμου με το Ιράν- και μάλιστα, χωρίς ο αμερικανικός στρατός να μπει στη Βαγδάτη και χωρίς να ανατρέψει τον Σαντάμ Χουσεϊν. Μόνο ένας παράφρων στο Κρεμλίνο θα μπορούσε να υπολογίζει ότι 120.000 Ρώσοι στρατιώτες θα κατάφερναν να καταλάβουν τη δεύτερη μεγαλύτερη, σε έκταση, χώρα της Ευρώπης, που κληρονόμησε από τα χρόνια της ΕΣΣΔ ισχυρότατη πολεμική βιομηχανία, ετοιμαζόταν γι αυτό τον πόλεμο οκτώ χρόνια και απολάμβανε στρατιωτικού εξοπλισμού, πληροφοριών και εκπαίδευσης από Αμερικανούς και Βρετανούς. Ο Πούτιν είναι πολλά πράγματα, αλλά παράφρων δεν είναι.

Μπορεί οι στρατιωτικοί σχεδιασμοί και οι πολιτικοί στόχοι του Κρεμλίνου να περιβάλλονται από ομίχλη, αλλά οι επιδιώξεις των ΗΠΑ είναι απολύτως διαυγείς. Όπως έγραψε ο Ντέιβιντ Σάνγκερ, επικεφαλής του γραφείου των New York Times στην Ουάσιγκτον, η κυβέρνηση Μπάιντεν εννοεί να εγκλωβίσει τη Ρωσία σε έναν μακρύ πόλεμο τεράστιου κόστους, όπως συνέβη, τηρουμένων των αναλογιών, με την καθήλωση της ΕΣΣΔ στο ναρκοπέδιο του Αφγανιστάν (το γεγονός ότι οι Αμερικανοί έστειλαν στους Ουκρανούς αντιαεροπορικούς πυραύλους Stinger, που είχαν ενισχύσει την τζιχάντ των μουτζαχεντίν κατά των Σοβιετικών, έχει και τη συμβολική σημασία του). Ο γνωστός ιστορικός Νάιαλ Φέργκιουσον έγραψε στο πρακτορείο Bloomberg ότι κορυφαίοι παράγοντες της κυβέρνησης Μπάιντεν του είπαν απερίφραστα ότι το μόνο νοητό, γι αυτούς, τέλος αυτού του πολέμου περιλαμβάνει την ανατροπή του Πούτιν και μια πιο πειθήνια έναντι της Αμερικής Ρωσία- κάτι που θα αποτελούσε ταυτόχρονα ισχυρή προειδοποίηση στην Κίνα[ii]. Ο ίδιος ο (κάθε άλλο παρά αντιιμπεριαλιστής) Φέργκιουσον θεωρεί αυτή τη θεώρηση επικίνδυνη πλάνη του Μπάιντεν και το πιθανότερο είναι ότι έχει δίκιο.

Όσο μιλούν τα όπλα, επιβάλλεται κάποια σεμνότητα λόγων και οικονομία προβλέψεων, επί ποινή γρήγορης διάψευσης. Σε κάθε περίπτωση, όσοι είναι έτοιμοι να στοιχηματίσουν τα πάντα σε ένα Βατερλώ της Ρωσίας και στον πολιτικό θάνατο του Πούτιν αναλαμβάνουν ένα παιχνίδι υψηλότατου ρίσκου, για τους ίδιους και για τον κόσμο όλο. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η μάχη της Μαριούπολης έχει φτάσει στο κέντρο της μαρτυρικής πόλης και η πτώση της μπορεί να είναι θέμα ημερών. Εάν εξελιχθούν έτσι τα πράγματα, θα πρόκειται για στρατηγικής σημασίας επιτυχία των εισβολέων. Η Ουκρανία θα έχει χάσει το 80% των ακτών της και η Ρωσία θα έχει εξασφαλίσει χερσαία σύνδεση ανάμεσα στην Κριμαία και το Ντονμπάς. Επιπλέον, οι Ρώσοι θα μπορέσουν να συγκεντρώσουν μεγαλύτερες δυνάμεις για να προελάσουν στην περιοχή ανάμεσα στη σημερινή διαχωριστική γραμμή του Ντονιέτσκ και το Χάρκοβο, όπου συγκεντρώνονται οι πιο αξιόμαχες δυνάμεις του ουκρανικού στρατού. Ήδη, μακριά από τις τηλεοπτικές κάμερες των δυτικών συνεργείων, οι Ρώσοι έχουν θέσει υπό έλεγχο το 93% του Λουγκάνσκ και το 56% του Ντονιέτσκ (πριν από την εισβολή ήλεγχαν περίπου το ένα τρίτο των εκτάσεών τους), όπως και ένα τεράστιο, συνεχές τόξο ουκρανικών συνόρων, που ξεκινάει βόρεια του Κιέβου, συνεχίζεται έξω από το Σούμι και το Χάρκοβο, περνάει από το Ντονμπάς και την Κριμαία και φτάνει στη Χερσώνα, στη Μαύρη Θάλασσα.

Στο οικονομικό πεδίο, η Ρωσία υποφέρει σοβαρά από τις κυρώσεις και το κύμα φυγής δυτικών εταιρειών, με αποτέλεσμα το φάσμα της μαζικής ανεργίας, των ελλείψεων αγαθών και της απότομης πτώσης του βιοτικού επιπέδου να βρίσκεται επί θύραις. Είναι πιθανό, όμως, να αποφύγει την κατάρρευση χάρη στη βοήθεια κυρίως της Κίνας, αλλά και άλλων κρατών. Από τις 10 πολυπληθέστερες χώρες του κόσμου, μόνο μία, οι ΗΠΑ, έχουν επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία.

Όταν ο Μπάιντεν, στη μακρά, διάρκειας περίπου δύο ωρών, τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Σι Τζινπίνγκ κάλεσε την Κίνα να μη στηρίξει τη Ρωσία, απειλώντας την με συνέπειες, ο Κινέζος ηγέτης του απάντησε: «Όποιος αποφάσισε να κρεμάσει το κουδούνι στο λαιμό της τίγρης, εκείνος πρέπει να πάει να της το βγάλει»-εννοώντας ότι οι Αμερικανοί εξαγρίωσαν τη Ρωσία με την περικύκλωσή της από το ΝΑΤΟ, επομένως ας λουστούν τώρα τις επιπτώσεις. Η Αμερική δεν μπορεί να κηρύξει οικονομικό πόλεμο στην Κίνα χωρίς να πυροβολήσει τα πόδια της, καθώς η στενή αλληλεξάρτηση ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου έχει δημιουργήσει μια κατάσταση αμοιβαία εγγυημένης καταστροφής (MAD), ανάλογη με εκείνη που υπήρχε στο πεδίο των πυρηνικών όπλων επί Ψυχρού Πολέμου. Άλλωστε η Κίνα δεν μπορεί να ξεχάσει το πρόσφατο, αντικινεζικό σύμφωνο AUKUS στον Ινδοειρηνικό, τη στάση των ΗΠΑ στο κεφαλαιώδες θέμα της Ταϊβάν, την υπόθαλψη αποσχιστικών τάσεων των Ουιγούρων, τον αμερικανικό πόλεμο στο πεδίο των υψηλών τεχνολογιών και τόσα άλλα. Μια ταπεινωτική ήττα της Ρωσίας και προσωπικά του Πούτιν, σε αυτή τη φάση, θα ήταν σοβαρότατο πλήγμα για την ίδια την Κίνα και τον Σι.

Όσο για το εσωτερικό της Ρωσίας, τίποτα δεν δείχνει μέχρι στιγμής ότι υπάρχουν σοβαρές, πραγματικά απειλητικές κινήσεις εναντίον του Πούτιν. Ανεξάρτητες (μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση) δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μεγάλη πλειονότητα των Ρώσων εξακολουθεί να στηρίζει τον Ρώσο πρόεδρο- δυστυχώς και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ούτε από τους ολιγάρχες, οι οποίοι ούτως ή άλλως στη Ρωσία δεν διαθέτουν πολιτική δύναμη, ούτε από τους κύκλους της κρατικής γραφειοκρατίας έχουν εκδηλωθεί φυγόκεντρες τάσεις, αν και τίποτα δεν αποκλείει να εκδηλωθούν αύριο.

Με αυτά τα δεδομένα, το ενδεχόμενο παράτασης του πολέμου για κάμποσες εβδομάδες, αν όχι και μήνες, μέχρι να υπάρξει αν όχι ειρήνευση, τουλάχιστον ανακωχή, διαγράφεται ισχυρό. Κάτι τέτοιο θα ήταν εφιαλτικό πρώτα απ’ όλα για τον σκληρά δοκιμαζόμενο ουκρανικό λαό. Ένας στους τέσσερις Ουκρανούς έχει ήδη ξεριζωθεί από την εστία του, η οικονομική καταστροφή είναι ανείπωτη, η χώρα κινδυνεύει να διαμελιστεί, καθώς οι Αμερικανοί την αντιμετωπίζουν κυνικά ως Ιφιγένεια, που δεν θα διστάσουν να θυσιάσουν στην ανάγκη, προκειμένου να υπηρετήσουν τους μείζονες στόχους τους: τη συντριβή της Ρωσίας και την αποκατάσταση της «ενότητας της Δύσης» υπό αμερικανική ηγεμονία, δηλαδή την καθήλωση της Ευρώπης σε ρόλο θεραπαινίδας τους, κάτι από το οποίο δεν απέχουν και πολύ.

Σημαίνουν όλα αυτά ότι θα μπορούσε κανείς να δικαιολογήσει, με βαριά καρδιά, τον πόλεμο του Πούτιν με το επιχείρημα ότι μια ήττα της Ρωσίας θα ευνοούσε την κύρια απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και την κυριαρχία των λαών, τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό; Σε καμία περίπτωση. Η απερίφραστη καταδίκη αυτού του άδικου πολέμου, που συσσωρεύει τρομερά δεινά σε έναν λαό 45 εκατομμυρίων ανθρώπων, θα έπρεπε να είναι αυτονόητη για κάθε πολιτισμένη συνείδηση και ειδικά για τους αριστερούς. Οι νεοταξίτες και νεοδεξιοί μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι όταν χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τον ουκρανικό λαό, ενώ δεν ένοιωσαν καμία υποχρέωση να βγουν στους δρόμους για τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ ή της Παλαιστίνης. Ο αριστερός δεν μπορεί να κοιτάξει με ήρεμη συνείδηση τον εαυτό του στον καθρέφτη αν δεν είναι λόγω και έργω με τον Δαβίδ απέναντι στον Γολιάθ σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη του πλανήτη, σε όλες τις ιστορικές στιγμές.

Ό,τι δίκιο κι αν είχε η Ρωσία για την περικύκλωσή της από το ΝΑΤΟ και για τις διώξεις των Ρωσόφωνων από τους ακροδεξιούς εθνικιστές στην Ουκρανία, το έχασε από τη στιγμή που άρχισε να βομβαρδίζει τις ουκρανικές πόλεις. Γιατί ο Πούτιν δεν αμφισβήτησε μόνο μια κυβέρνηση, αμφισβήτησε το ίδιο το δικαίωμα της Ουκρανίας να υπάρχει σαν ανεξάρτητο κράτος, λέγοντας ότι πρόκειται για ένα τεχνητό κατασκεύασμα του Λένιν και των μπολσεβίκων. Έφτασε στο σημείο, προτού αρχίσει ο πόλεμος, να στείλει στην Ουκρανία το εξής, επί λέξει, μήνυμα: «Σ΄αρέσει, δεν σ’ αρέσει, γλυκιά μου, θα το υποστείς». Ποιος άνθρωπος που θέλει να λέγεται άνθρωπος δεν θα αγανακτούσε αν άκουγε να εκστομίζεται μια τέτοια φράση από έναν άντρα προς μία γυναίκα; Και ποιος μπορεί να μην εξεγερθεί όταν ακούει έναν ηγέτη κράτους να λέει αυτή την πολύ «ματσό» χυδαιότητα για έναν άλλο λαό;

Ούτε βέβαια κάνει ο Πούτιν κάποιον «αντιφασιστικό πόλεμο» στην Ουκρανία, όπως κάποιοι αφελέστατα είναι έτοιμοι να πιστέψουν. Χρησιμοποιεί ως άλλοθι τους φασίστες που έκαναν όντως εγκλήματα πολέμου στην Οδησσό και το Ντονμπάς για να δικαιολογήσει τις επεκτατικές βλέψεις του- όπως ακριβώς χρησιμοποιούσαν οι Αμερικανοί υπαρκτές θηριωδίες του Μιλόσεβιτς στην πρώην Γιουγκοσλαβία ή του Χουσεϊν στο Ιράκ. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι η Ρωσία δεν είχε κανένα ηθικό πρόβλημα να χρηματοδοτεί την Μαρίν Λεπέν στην προεκλογική εκστρατεία της.

Έστω, θα πει κανείς, αλλά ένας πολυπολικός κόσμος, με μια ισχυρή Ρωσία και μια ισχυρή Κίνα, δεν δίνει περισσότερα περιθώρια στους μικρότερους λαούς όλου του κόσμου από έναν κόσμο στο έλεος της αμερικανικής υπερδύναμης και τους συμμάχους της; Η απάντηση είναι, μπορεί ναι, μπορεί και όχι, ανάλογα με το τι είδους είναι η «πολυπολικότητα» για την οποία τόσος λόγος γίνεται. Πολυπολικός ήταν ο κόσμος και στις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μόνο που όλοι οι υπολογίσιμοι πόλοι του ήταν ιμπεριαλιστικές αυτοκρατορίες, έτοιμες να κόψουν η μία το λαρύγγι της άλλης, όπως και το έκαναν. Πολύ φοβάμαι ότι η Νέα Παγκόσμια Τάξη (ή μάλλον Αταξία) που ανατέλλει σήμερα θα μοιάζει λιγότερο με τον Ψυχρό Πόλεμο και περισσότερο με τον προ του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου κόσμο.

Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, η ΕΣΣΔ ήταν ένα καταπιεστικό, μόνο κατ’ όνομα σοσιαλιστικό καθεστώς, αλλά όντως στήριζε ως ένα βαθμό εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα του Τρίτου Κόσμου απέναντι στον ιμπεριαλισμό. (Για τα εργατικά και αριστερά κινήματα της Δύσης, υπήρχε πάντα το όριο της Γιάλτας). Η Ρωσία του Πούτιν δεν είναι εκφυλισμένο εργατικό κράτος, αλλά ολιγαρχικός καπιταλισμός- το γεγονός ότι ο Ρώσος πρόεδρος είχε μέχρι προχθές σε κρατική θέση τον διαβόητο Ανατόλι Τσουμπάις, αρχιτέκτονα των ληστρικών ιδιωτικοποιήσεων που έφτιαξαν εν μια νυκτί την τάξη των ολιγαρχών, σφετεριζόμενοι αντί πινακίου φακής τη λαϊκή περιουσία, ασφαλώς λέει πολλά, ή μάλλον τα λέει όλα. Όνειρο του Πούτιν δεν είναι η ανασύσταση της ΕΣΣΔ, αλλά της μεγαλορώσικης Αυτοκρατορίας. Ο ψυχρός κυνισμός της μεγάλης δύναμης μπορεί να τον οδηγήσει να στηρίξει, κάποια στιγμή, αριστερές κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική, με την ίδια άνεση που θα στηρίξει το Ισραήλ, με το οποίο διατηρεί άριστες σχέσεις, στη Μέση Ανατολή.

Ο ίδιος ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία, αντί να αποτελέσει πλήγμα για τις ΗΠΑ, εξελίσσεται σε καταλύτη για την ενίσχυσή τους, σε μια ακόμη εκδήλωση της ετερογονίας των σκοπών. Από «εγκεφαλικά νεκρό», κατά Μακρόν, το ΝΑΤΟ ανένηψε και διανύει μια δεύτερη νεότητα. Η ίδια η Ρωσία, ακόμη κι αν αποκομίσει (εύθραυστα και διαρκώς αμφισβητήσιμα) στρατιωτικά κέρδη, θα υποστεί τεράστια πολιτική, οικονομική και ηθική ζημιά. Το πιθανότερο είναι ότι θα περιπέσει σε θέση ελάσσονος εταίρου της Κίνας, μια και η ρωσική οικονομία είναι το ένα δέκατο της κινεζικής. Αυτό σημαίνει ότι οι Κινέζοι, προκειμένου να σώσουν τη Ρωσία, θα αποκτήσουν κοψοχρονιά επιχειρήσεις- φιλέτο και θα την κάνουν ισχυρότατα εξαρτημένη από το Πεκίνο σε τρία κρίσιμα πεδία: το τραπεζικό, τις ροές ενέργειας και τις νέες τεχνολογίες. Στο μεταξύ, ο κόσμος όλος θα απειλείται από μια μεγάλων διαστάσεων επισιτιστική κρίση (Ρωσία και Ουκρανία μαζί παράγουν το ένα τέταρτο των παγκόσμιων σιτηρών), ενώ η παγκόσμια οικονομία είναι πολύ πιθανό να γνωρίσει μια νέα, οδυνηρή ύφεση. Τηρουμένων των αναλογιών, όπως οι γεωπολιτικές κρίσεις από τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1973 και την ιρανική επανάσταση του 1979 οδήγησαν πρώτα σε ενεργειακές κρίσεις, ύστερα σε γενικευμένη ύφεση και τελικά σε αλλαγή οικονομικού υποδείγματος επί τα χείρω, από τον κεϋνσιανισμό στον νεοφιλελευθερισμό.

Το συμπέρασμα από όλα αυτά είναι, νομίζω, προφανές. Η μόνη πολιτικά και ηθικά επιβεβλημένη στάση ενός προοδευτικού πολίτη απέναντι σε αυτό τον ολέθριο, από κάθε σκοπιά, πόλεμο είναι να εξεγερθεί και να απαιτήσει τον άμεσο τερματισμό του με μια δίκαιη ειρήνη. Κάτι που σημαίνει αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων από την Ουκρανία, ρωσικών και Δυτικών (σύμβουλοι, εκπαιδευτές, μισθοφόροι), ακύρωση των σχεδίων για ένταξη στο ΝΑΤΟ, διεθνείς εγγυήσεις για την ασφάλεια και κυριαρχία της, σεβασμό των δικαιωμάτων των ρωσόφωνων και των άλλων εθνικών ομάδων, αποκατάσταση των κομμάτων που έχουν βγει στην παρανομία από τις δύο τελευταίες κυβερνήσεις του Κιέβου, επίλυση του προβλήματος στο Ντονμπάς με διαπραγματεύσεις και όχι με τα όπλα. Ουτοπικό; Με τα σημερινά δεδομένα, ίσως. Αλλά συνένοχοι του εγκλήματος, είτε των μεν, είτε των δε, δεν μπορούμε να γίνουμε και δεν θα γίνουμε.

---

[i]Ντονμπάς σημαίνει «λεκάνη του ποταμού Ντον». Πρόκειται για την περιοχή της ανατολικής Ουκρανίας πάνω από την Αζοφική Θάλασσα, που περιλαμβάνει τις ρωσόφωνες επαρχίες του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 2014, που ακολούθησε την ανατροπή του φιλορώσου προέδρου της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς, οι δύο επαρχίες διχοτομήθηκαν και οι φιλορώσοι αυτονομιστές ανακήρυξαν «Λαϊκές Δημοκρατίες» στα τμήματα που ήλεγχαν.

[ii]Nial Ferguson, “Putin Misunderstands History. So, Unfortunately, Does the U.S.”, bloomberg.com/opinion/articles/2022-03-22/niall-ferguson-putin-and-biden-misunderstand-history-in-ukraine-war

Διαβάστε περισσότερα

«Επέλαση» των ανεμογεννητριών της Ένωσης Αγρινίου στα βουνά της Αιτωλοακαρνανίας

Νέες εγκρίσεις για ανεμογεννήτριες σε Ακαρνανικά-Ναυπακτία γνωστοποιούν τα μέλη της «Κίνησης Πολιτών για την Προστασία των Βουνών της Αιτωλοακαρνανίας». 

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο είχε αποφασιστεί υπαγωγή σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας για έξι αιολικούς σταθμούς του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ένωση Αγρινίου» στα Ακαρνανικά όρη.

Τώρα, όπως αναφέρει η οικολογική κίνηση, σειρά παίρνουν κάποιες άλλες ανεμογεννήτριες στα Ακαρνανικά (εντός σημαντικής περιοχής για τα πουλιά και πλησίον περιοχής Natura 2000) και σε Θέρμο-Ναυπακτία, από τις συνολικά 50, τις οποίες σχεδιάζει να τοποθετήσει σε διάφορα βουνά η Ένωση Αγρινίου με τις ενεργειακές της κοινότητες.

Σύμφωνα με την Κίνηση Πολιτών, στις 31 Μαρτίου αποφασίστηκε από την Περιφέρεια η υπαγωγή σε ΠΠΔ πέντε έργων, για τα οποία μπορεί να ασκηθεί μέχρι τις 15 Απριλίου ειδική προσφυγή από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον ενώπιον του γενικού γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου.  

Κατάτμηση έργων

 Προσθέτει, δε, πως αυτοτελής λόγος ανάκλησης των αποφάσεων είναι το γεγονός πως οι φορείς και των εννέα έργων στα Ακαρνανικά, καθώς και των οκτώ σε Θέρμο-Ναυπακτία έχουν κοινή έδρα, η οποία ταυτίζεται με την έδρα της Ένωσης Αγρινίου, που έχει συστήσει τις αντίστοιχες ενεργειακές κοινότητες.

 «Από τα παραπάνω προκύπτει αβίαστα ότι ο φορέας των έργων (και άλλων πολλών σε αναμονή στην ευρύτερη περιοχή) είναι ο ίδιος, επομένως υπάρχει μία οφθαλμοφανής κατάτμηση μεγαλύτερων έργων σε πολλά μικρά της μίας ή των δύο ανεμογεννητριών, προκειμένου να αποφευχθεί η υπαγωγή του συνολικού έργου στην –πιο σύνθετη– κατηγορία Α’ της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, υπονομεύοντας συνεπώς την επαρκή προστασία του φυσικού περιβάλλοντος», τονίζει η κίνηση Πολιτών.

 Μάλιστα, προσθέτει ότι «η μεθόδευση αυτή έχει κριθεί ήδη απαράδεκτη με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 2157/2019) και, στη συνέχεια, με απόφαση του γενικού διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής (ΥΠΕΝ/ΓΔΠΠ /45322/558, 11-05-2021) για αντίστοιχη περίπτωση κατάτμησης έργων 4 ΑΣΠΗΕ στην ΠΕ Τρικάλων».

 Επιπλέον, η Κίνηση Πολιτών σημειώνει πως, με έγγραφό του, το υπουργείο Περιβάλλοντος (αριθ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/17908/473/23-02-2022) αναφέρει ότι οι έξι αποφάσεις υπαγωγής του Νοεμβρίου σε ΠΠΔ για ΑΣΠΗΕ στα Ακαρνανικά όρη είναι παράτυπες και απαιτείται άμεσα η ανάκλησή τους. «Συνεπώς, για ποιον λόγο η περιφέρεια δίνει νέες εγκρίσεις στα Ακαρνανικά και δεν ανακαλεί για αυτά που έχει δώσει ήδη άδειες;», καταλήγει.

  «Φερετζές νομιμοφάνειας»

 Για νέες προκλητικές αδειοδοτήσεις κάνει λόγο με νέα ανακοίνωσή της η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, τονίζοντας πως καλύπτονται από έναν «φερετζέ νομιμοφάνειας», ενώ επί της ουσίας αποτελούν ένα ενιαίο έργο των Ενεργειακών Κοινοτήτων της Ένωσης Αγρινίου.

 «Όλα αυτά συμβαίνουν με το “άλλοθι” των Ενεργειακών Κοινοτήτων, έναν θεσμό προφανώς καλών προθέσεων, που εδώ, ωστόσο, όχι απλά ευτελίζεται, αλλά χρησιμοποιείται ως εργαλείο εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος», αναφέρει μεταξύ άλλων και προσθέτει: «Όλες οι Ενεργειακές Κοινότητες έχουν κοινή έδρα, που συμπίπτει με την έδρα της Ένωσης Αγρινίου, στα Διοικητικά Συμβούλια των Ενεργειακών Κοινοτήτων περιλαμβάνονται φυσικά πρόσωπα με εργασιακή ή άλλη σχέση με την Ένωση Αγρινίου, ενώ οι Ειδικές Οικολογικές Αξιολογήσεις (ΕΟΑ) για τα έργα των “διαφορετικών φορέων” εκπονήθηκαν από τον ίδιο μελετητή μέσα σε διάστημα 15 ημερών».

πηγή: https://www.ypaithros.gr

 

Διαβάστε περισσότερα