«Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη;»

Βλάσης Αγτζίδης

«Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη; Γιατί φοβηθήκαμε ότι αν έμεναν τα κτήρια στη θέση τους, δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τις μειονότητες...» Falih Rifki Atay, «Cankaya» (1)

Η κορυφαία στιγμή που συμβόλισε με τον πιο έντονο και οδυνηρό τρόπο το τέλος μιας μεγάλης ιστορικής διαδικασίας, ήταν η καταστροφή της Σμύρνης το Σεπτέμβρη του ’22 και η παράδοση του άμαχου πληθυσμού της, Ελλήνων και Αρμενίων, στο έλεος των ατάκτων τσετών και των τακτικών του κεμαλικού στρατού. Μιας διαδικασίας που ξεκίνησε το 1908 με το κίνημα των ακραίων εθνικιστών Νεότουρκων στην οθωμανική  Θεσσαλονίκη και σηματοδότησε την οριστική μετάβαση του χώρου της Εγγύς Ανατολής από την εποχή των προνεωτερικών θρησκευτικών Αυτοκρατοριών στην εποχή του έθνους-κράτους. Η καταστροφή της Σμύρνης, όπως και η Γενοκτονία των ελληνικών πληθυσμών στην Ανατολή (Ελλήνων, Αρμενίων, Ασσυροχαλδαίων) υπήρξε ένα πολύ σημαντικό ιστορικό γεγονός στη διαδικασία μετασχηματισμού της Εγγύς Ανατολής. 

Ο ελληνικός και ο αρμενικός πληθυσμός της Σμύρνης και της υπόλοιπης Ιωνίας ήταν ανενημέρωτος, τόσο για τις προθέσεις του τουρκικού εθνικισμού να επιβάλλει την «τελική λύση» με την πλήρη εθνοκάθαρση, όσο και για τις προθέσεις των συμμάχων να απέχουν οποιασδήποτε εμπλοκής, αλλά και της βούλησης της  μοναρχικής κυβέρνησης των Αθηνών να μην υπερασπιστεί την Ιωνία, έστω και την τιμή των όπλων, και να εγκαταλείψει ενσυνειδήτως τον άμαχο πληθυσμό στο έλεος των κεμαλικών. Μέχρι και την τελευταία στιγμή η κυβέρνηση   του Λαϊκού Κόμματος έμεινε πιστή στο νόμο 2870/1922, που είχε ψηφίσει επί πρωθυπουργίας του Μιχ. Πρωτοπαπαδάκη και είχε δημοσιευτεί με τις υπογραφές του μονάρχη Κωνσταντίνου, του Γούναρη και του Ρούφου.

Με το νόμο αυτό απαγορευόταν η έξοδος από τη Μικρά Ασία των Ελλήνων και των Αρμενίων, χωρίς την άδεια των συμμαχικών αρχών. Το πολύ ενδιαφέρον στοιχείο για την πλήρη κατανόηση του πολιτικού τοπίου εκείνων των τελευταίων τραγικών μηνών, ήταν ότι ο νόμος αυτός ψηφίστηκε παράλληλα με την  απαγόρευση της δράσης της οργάνωσης «Μικρασιατική Άμυνα», που υπό την ηγεσία του Χρυσοστόμου Σμύρνης αποτελούσε την πολιτική έκφραση των Μικρασιατών. Η «Άμυνα» επεδίωκε  τη δημιουργία ντόπιου μικρασιατικού στρατού, την απεμπλοκή από τις συμμαχικές υποχρεώσεις και την ανακήρυξη ενός Αυτόνομου Ιωνικού Κράτους στην περί την Σμύρνη περιοχή. Τα ελληνικά πλοία αναχώρησαν από το λιμάνι της Σμύρνης  το Σεπτέμβρη του 1922 χωρίς να πάρουν μαζί τους ούτε έναν Έλληνα ή Αρμένιο της Ιωνίας. Ενώ τα ξένα πολεμικά που ναυλοχούσαν εκεί (αμερικανικά, βρετανικά, ιταλικά και γαλλικά) είχαν εντολή να μην παρέμβουν στη σφαγή. Και όσοι διασώθηκαν από τα υποχωρούντα ελληνικά στρατεύματα, διασώθηκαν χωρίς στην πρωτοβουλία γενναίων αξιωματικών που αγνόησαν τις εντολές της μοναρχικής κυβέρνησης. 

«Με την ένοχη συμμετοχή…»

Η καταστροφή της Σμύρνης υπήρξε μια σκόπιμη πράξη των κεμαλιστών για να επιτύχουν την πλήρη εκδίωξη των ελληνικών και αρμενικών πληθυσμών από τη Μικρά Ασία. Μόνο που στο έγκλημα συνήργησαν τόσο οι μοναρχικοί κυβερνήτες των Αθηνών, όσο και οι Μεγάλες Δυνάμεις οι οποίες επέτρεψαν την ολοκλήρωση της Γενοκτονίας των χριστιανικών πληθυσμών στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που αποχωρούσε από το ιστορικό προσκήνιο. Κάποιες από τις Μεγάλες Δυνάμεις της Δύσης δεν ανάεχτηκαν απλώς αλλά ευνόησαν και συνεργάστηκαν με τον τουρκικό εθνικισμό. Ο μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, περιέγραψε πολύ καλά αυτή την ιστορική πραγματικότητα: «Με την ένοχη συμμετοχή δύο μεγάλων δυνάμεων της Δύσεως, της Γερμανίας και της Αυστρίας κατά τα έτη 1914-1918, εσφάγη από τους Νεότουρκους ολόκληρον έθνος, το Αρμενικόν και εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων απεσπάσθησαν βιαίως των εστιών τους και απέθανον εις την εξορία. Με την ένοχη συμμετοχή των συμμαχικών Χριστιανικών δυνάμεων της Δύσεως κατά τα έτη 1919-1922, το εθνικό κίνημα των Τούρκων υπό τον Μουσταφά Κεμάλ, συνεπλήρωσε το έργο των Νεοτούρκων». Ο ίδιος επίσης συγκρίνει τη στάση των δυτικών με αυτή των μπολσεβίκων: «... οι οποίοι καίπερ μπολσεβίκοι εφάνησαν ανθρωπινότεροι από τα πληρώματα των συμμαχικών πλοίων, τα οποία κατά την Μικρασιατικήν Καταστροφήν εν έτει 1922 δεν εδέχθησαν ούτε ένα Έλληνα να σώσουν.»

Αλλά και μετά την Μεγάλη Καταστροφή, η ίδια μοίρα επιφυλάχθηκε και για την ιστορική Μνήμη. Τα κυνικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων, η συμμαχία των ελλαδικών και τουρκικών ελίτ καθ’ όλη την περίοδο που ακολούθησε το 1922, περιθωριοποίησαν τη  Μνήμη μιας από τις πλέον οδυνηρές σελίδες της ευρωπαϊκής ιστορίας του 20ου αιώνα.  Εργασίες σαν κι αυτή της Μάρτζορι Χουσεπιάν,  αλλά και άλλων σημαντικών διανοουμένων όπως ο Ηλίας Βενέζης, η Διδώ Σωτηρίου κ.ά.,  επέτρεψαν να μην εξαφανιστεί η Μνήμη από το δημόσιο λόγο, απ’ όπου απ’ όπου για δεκαετίες την είχε εξοριστεί.

Αρκετές δεκαετίες μετά την εργασία της Χουσεπιάν, νεότεροι ιστορικοί όπως ο  Hervé Georgelin, o Giles Milton και άλλοι  θα προσπαθήσουν  να μιλήσουν και πάλι για τη μεγάλη Καταστροφή ως μηχανισμό του μετασχηματισμού της Εγγύς Ανατολής.  Ο Βρετανός Giles Milton, θεωρεί ότι η Σμύρνη ήταν μια «κοσμοπολίτικη ελληνική πόλη» και ότι η καταστροφή της «είναι από τις στιγμές που άλλαξαν τον ρουν της Ιστορίας της Ελλάδας, αλλά ήταν εξίσου σημαντική και για τη Δύση». Ξαφνιάζεται επίσης για το γεγονός ότι «οι Ευρωπαίοι δεν διδάσκονται στα σχολεία τους την Ιστορία της Μικράς Ασίας» και θεωρεί ότι είναι «άδικο να έχει παραλειφθεί τόσο σημαντικό κεφάλαιο από τη διδασκαλία». Τονίζει επίσης ότι «στη Μικρά Ασία είχαμε μια γενοκτονία, εθνική εκκαθάριση, τεράστιες μετακινήσεις πληθυσμού, ανάμειξη πολλών κυβερνήσεων».

 

Η προσέγγιση αυτή αναφέρεται με τελείως διαφορετικό τρόπο στη Σμύρνη απ’ ό,τι θέλει η κυρίαρχη ιστοριογραφική προσέγγιση στην Ελλάδα. Γιατί, παρά το ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια έντονη αναζήτηση της πραγματικής ιστορίας, εν τούτοις για επτά και πλέον δεκαετίες μετά την καταστροφή η τραυματική εμπειρία των προσφύγων στην Ελλάδα θα εξοβελιστεί από τη δημόσια αναπαράσταση της εθνικής ιστορίας, οι πρόσφυγες θα αντιμετωπιστούν εργαλειακά τόσο από τις δυνάμεις της εξουσίας όσο και απ’ αυτές της όποιας αντιπολίτευσης. Την ίδια στάση θα κρατήσουν και οι κυρίαρχες τάσεις της νεοελληνικής ιστοριογραφίας, δεξιάς και αριστερής. Μόλις στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 η προσφυγική μνήμη θα διεκδικήσει χώρο στο κοινό εθνικό συλλογικό αφήγημα μέσα από την κινητοποίηση των ίδιων των συλλογικών φορέων του μικρασιατικού και ποντιακού ελληνισμού.

Ακόμα και σήμερα, στο χώρο της ακαδημαϊκής ιστορίας η κυρίαρχη στάση είναι ο αγνωστικισμός και η άρνηση σαφούς τοποθέτησης. Επιφανείς σύγχρονοι Νεοέλληνες ιστορικοί αναπαράγουν διαρκώς, άλλοτε ευθαρσώς και άλλοτε συγκεκαλυμμένα, την παραδοσιακή κρατική κεμαλική άποψη, ότι δηλαδή οι Τούρκοι εθνικιστές δεν είχαν κανένα λόγο να κάψουν τη Σμύρνη και ότι μάλλον η πυρκαγιά της Σμύρνης είναι ένα ασαφές ιστορικό ζήτημα το οποίο δεν έχει απάντηση.

«Who burned down Izmir?»

Ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο σχετίζεται με την ανάδυση μιας νέας γενιάς προοδευτικών Τούρκων διανοουμένων, που προσεγγίζουν την τραγική ιστορία με μια γνήσια ουμανιστική ματιά. «Who burned down Izmir?» τιτλοφόρησε το άρθρο (2) ο έγκριτος Τούρκος δημοσιογράφος Orhan Kemal Cengiz. Στο άρθρο αυτό επαναλαμβάνει τη διαπίστωση ότι η Σμύρνη πυρπολήθηκε συνειδητά από τους νικητές ως ένας μοναδικός τρόπος να επιτευχθεί ο κύριος στόχος που έθεσε με ξεκάθαρο τρόπο από το 1908 ο τουρκικός εθνικισμός: να πάψουν να υπάρχουν με οποιοδήποτε τρόπο οι χριστιανικές κοινότητες, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες για την κατασκευή ενός αμιγώς τουρκικού έθνους-κράτους. Είναι πολύ ενδιαφέρον το σύγχρονο φαινόμενο ότι προκύπτει και από κείμενα κεμαλικών συγγραφέων -που φέρνουν στο φως Τούρκοι μελετητές- η διαπίστωση ότι η καταστροφή της Σμύρνης δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός, αλλά αποτέλεσμα επιλογής των νικητών για την ολοκλήρωση της εθνικής εκκαθάρισης. Ο Cengiz συμφωνεί και επαναλαμβάνει τη διαπίστωση ενός άλλου διακεκριμένου Τούρκου δημοσιογράφου, του Emre Akyoz, ο οποίος στο άρθρο του «Bir kemalist’in itiraflari: Izmir’Ι nicin yakiyorduk?» (3) υπενθυμίζει την α’ έκδοση του βιβλίου.

Ο Emre Akyoz υποστηρίζει ότι η Σμύρνη κάηκε συνειδητά από το διοικητή Νουρεντίν πασά, σκληρό ανθέλληνα και Νεότουρκο, στον οποίο ο Μουσταφά Κεμάλ ανέθεσε την πλήρη ευθύνη για την κατειλημμένη πόλη. Ο Akyoz υποστηρίζει ότι η εξόντωση των Ελλήνων τον Σεπτέμβρη του 1922 είχε όλα τα χαρακτηριστικά της Γενοκτονίας των Αρμενίων, δηλαδή προγραμματισμό και άσκηση άμεσης βίας. Γράφει ότι «ήταν παρόμοιας έμπνευσης με τις εξορίες των Αρμενίων του 1915».

Τις διαπιστώσεις του περί της τουρκικής ευθύνης τις βασίζει στη γραπτή ομολογία του Falih Rifki Atay, διακεκριμένου δημοσιογράφου και στελέχους του κεμαλικού εθνικιστικού κινήματος. Ο F. R. Atay, στο βιβλίο του «Cankaya» (α’ έκδοση, γιατί στις επόμενες θα απαλειφθεί το συγκεκριμένο σημείο), ρωτά σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο: «Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη;». Και απαντά: «Γιατί φοβηθήκαμε ότι αν έμεναν τα κτήρια στη θέση τους, δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τις μειονότητες...».

Δεν ξεφεύγει από το σχολιασμό του Akyoz η στάση του Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος θα μπορούσε να σταματήσει τη διαδικασία, αλλά δεν το έκανε. Για τη σφαγή της Σμύρνης ο Akyoz καταλήγει: «Δεν ξέρω αν ήταν γενοκτονία, αλλά σίγουρα ήταν εθνοκάθαρση». Το ζήτημα της προσωπικής ευθύνης του Μουσταφά Κεμάλ φαίνεται να επιλύεται τόσο με τη δήλωσή του που έκανε γεμάτος ικανοποίηση και ανακούφιση ένα χρόνο μετά (13 Αυγούστου του 1923) «Επιτέλους, τους ξεριζώσαμε» όσο και με το περιστατικό που παρέθεσε τον περσινό Σεπτέμβρη η Τουρκάλα δημοσιογράφος Ayse Hur στην εφημερίδα «Ραντικάλ». Η Hur αναφέρθηκε σε άρθρο του υπασπιστή του Κεμάλ στην εφημερίδα «Τζουμχουριέτ» το 1939, όπου περιγράφονται οι συνθήκες της πυρκαγιάς της Σμύρνης. Ο Μουσταφά Κεμάλ με τη σύντροφό του Λατιφέ παρακολουθούσαν την πυρκαγιά, η οποία συνέχιζε να καίει με όλη της τη δύναμη. Ο Κεμάλ ρώτησε τη Λατιφέ εάν η οικογένειά της έχει περιουσιακά στοιχεία στην περιοχή που καιγόταν. Η Ayse Hur γράφει ότι η Λατιφέ του απάντησε: «Το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας μου είναι εκεί, αλλά, πασά μου, ας καούν όλα, εσείς να είστε καλά. Οταν υπάρχουν τέτοιες ευτυχισμένες μέρες, τι σημασία έχει η περιουσία; Σώθηκε η πατρίδα. Στο μέλλον μπορούμε να τα ξαναχτίσουμε». Η απάντηση άρεσε στον Κεμάλ, που της ανταπάντησε: «Ναι, ας καούν και ας καταρρεύσουν, όλα μπορούν να επουλωθούν».

1. Falih Rifki Atay (1894-1971), «Cankaya» (α’ έκδοση), εκδ. Dunya Yayinlari, 1958, σελ. 212-213.
2. Στην εφημερίδα «Today’s Zaman», στις 19 Μαΐου του 2010
3. «Εξομολόγηση ενός κεμαλιστή: Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη», εφημερίδα «Sabah», 8 Απριλίου 2010

(*) Ο Βλάσης Αγτζίδης είναι ιστορικός - Eισαγωγή στο M. Housepian-Dobkin, «Σμύρνη 1922», εκδ. Παπαδόπουλος, 2015

Διαβάστε περισσότερα

Κακοκαιρία Ιανός: Τι προβλέπεται για τις επόμενες ώρες

 

Στη δίνη του κυκλώνα βρίσκεται πλέον η Κεντρική και Νότια Ελλάδα, καθώς το φαινόμενο Ιανός έπληξε κατά τη διάρκεια της νύχτας τα νησιά του Ιονίου και τις δυτικές παράκτιες περιοχές, συνεχίζοντας την πορεία του με θυελλώδεις ανέμους και μεγάλες ποσότητες βροχής προς την ενδοχώρα.

«Ο κυκλώνας κινείται εντυπωσιακά αργά και αυτό σημαίνει ότι ίσως έχουμε καθυστέρηση στα φαινόμενα 4-6 ώρες» είπε στον ΘΕΜΑ 104,6 ο μετεωρολόγος και βουλευτής της ΝΔ Γιάννης Καλλιάνος κάνοντας λόγο για «δύο δύσκολες ημέρες για δυτική Ελλάδα και Επτάνησα».

Ο ίδιος έκανε λόγο για «σφοδρότατες καταιγίδες στα Επτάνησα με ανέμους έως 11 μποφόρ σε τοπικό επίπεδο» τις επόμενες ώρες προσθέτοντας ότι «από Θεσσαλία και νοτιότερα θα επηρεαστούν περιοχές».

Διευκρίνισε, πάντως, ότι «αυτό που βιώνουν τα Επτάνησαδεν έχει σχέση με ό,τι θα βιώσουν οι άλλες περιοχές».

«Μιλάμε για 48 ώρες σφυροκόπημα από τις καταιγίδες» συμπλήρωσε ο κ. Καλλιάνος κάνοντας λόγο για «κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων σε όλες τις περιοχές από όπου θα περάσει η κακοκαιρία Ιανός».

Δείτε live την πορεία του Μεσογειακού Κυκλώνα:

 

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργώντας πρόσφυγες: Ο εκτοπισμός που προκλήθηκε από τον «πολέμο κατά της τρομοκρατίας» των ΗΠΑ και των συμμάχων τους

Από το poli-k.net - της Άντζελας Ιωαννίδου

Τουλάχιστον 37 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί μετά τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» των ΗΠΑ, σύμφωνα με νέα έκθεση. Οι λεπτομέρειες περιέχονται σε μια καταδικαστική έκθεση ενώ η εισροή προσφύγων από χώρες που έχουν υποστεί πολέμους συνεχίζεται προς τα δυτικά κράτη.

Η έκθεση με τίτλο «Δημιουργώντας πρόσφυγες: Ο εκτοπισμός που προκλήθηκε από τον πόλεμο των Ηνωμένων Πολιτειών μετά την 9/11», τμήμα του πρότζεκτ Costs of War του Πανεπιστημίου Brown επισημαίνει ότι ο αριθμός των προσφύγων «υπερβαίνει τους εκτοπισμένους από κάθε πόλεμο από το 1900, εκτός από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».

Επισημαίνοντας τον καταστροφικό αντίκτυπο του εικοσαετούς «πολέμου κατά της τρομοκρατίας», η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός 37 εκατομμύρια είναι μια «πολύ συντηρητική εκτίμηση» και ότι ο πραγματικός αριθμός θα μπορούσε να φτάσει τα 59 εκατομμύρια.

Ενώ η έκθεση αναφέρει τον αριθμό των ανθρώπων, κυρίως αμάχων, που εκτοπίστηκαν από χώρες που στοχεύουν οι ΗΠΑ στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», όπως το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, η Σομαλία και οι Φιλιππίνες, ο υψηλότερος αριθμός προσφύγων προέρχεται από χώρες της Μέσης Ανατολής. Με 9.2 εκατομμύρια εκτοπισμένους στο Ιράκ, η αμερικανική εισβολή στο Αραβικό κράτος το 2003 θεωρείται ως ο κύριος καταλύτης για τις προσφυγικές κρίσεις.

«Από τότε που η κυβέρνηση Τζορτζ Μπους ξεκίνησε έναν “παγκόσμιο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας” μετά τις επιθέσεις της Αλ Κάιντα στις 11 Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο αμερικανικός στρατός διεξήγαγε πόλεμο συνεχώς για σχεδόν δύο δεκαετίες», αναφέρει η έκθεση. Προσθέτει ότι οι αμερικανικές δυνάμεις επιτέθηκαν σε έως και 24 χώρες εκείνη την εποχή.

Αναφέρεται επίσης ότι «κανείς δεν έχει υπολογίσει» τον συνολικό αριθμό των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από τους αμερικανικούς πολέμους από το 2001, εξηγώντας ότι οι υπάρχουσες αναφορές είναι «στιγμιότυπα» που δεν εξηγούν συνολικά όλα τα θύματα των αμερικανικών πολέμων.

Τα ευρήματα της έκθεσης προκάλεσαν συζητήσεις σχετικά με το πόση ευθύνη πρέπει να αναγνωρίσουν οι ΗΠΑ και άλλα δυτικά κράτη που εντάχθηκαν στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», δεδομένης της καταστροφής που προκάλεσε τη φυγή εκατομμυρίων ανθρώπων και διέλυσε τις χώρες τους.

Οι New York Times επεσήμαναν ότι μετά από προηγούμενους πολέμους, οι ΗΠΑ δέχτηκαν μερικές φορές μεγάλο αριθμό προσφύγων από τις χώρες στις οποίες επιτέθηκαν. Μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ, για παράδειγμα, η Αμερική έχει αποδεχθεί περίπου ένα εκατομμύριο Ασιάτες από τα νοτιοανατολικά ως πρόσφυγες πολέμου, μερικοί από τους οποίους ζούσαν προσωρινά σε στρατόπεδα στο Γκουάμ και στο στρατόπεδο Pendleton του Ναυτικού Σώματος των ΗΠΑ στη Νότια Καλιφόρνια.

Ωστόσο, κανένα τέτοιο πρόγραμμα δεν έχει αναπτυχθεί από τις ΗΠΑ ή τους δυτικούς εταίρους του για να φιλοξενήσει πρόσφυγες που προκλήθηκαν από τους πολέμους τους από το 2001 και μετά. Αντ’ αυτού, υπήρξε άρνηση αποδοχής θυμάτων του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» και επικίνδυνης αύξησης των ακροδεξιών ομάδων που έχουν εκμεταλλευτεί την εισροή προσφύγων για να εξυπηρετήσουν τα πολιτικά τους συμφέροντα.

Ο εκτοπισμός από τις χώρες που επιτέθηκαν οι ΗΠΑ

Αφγανιστάν (2001 – σήμερα)

Η εισβολή των ΗΠΑ το 2001 στο Αφγανιστάν και οι σχεδόν δύο δεκαετίες πολέμου έχουν εκτοπίσει εκατομμύρια σε μια χώρα όπου ο μαζικός εκτοπισμός έγινε τρόπος ζωής από την εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης το 1979. Μέχρι τη στιγμή της σοβιετικής απόσυρσης από το Αφγανιστάν υπήρχαν 5.6 εκατομμύρια Αφγανοί πρόσφυγες. Το 2000, ένα έτος πριν από την έναρξη του πολέμου υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, 4.4 εκατομμύρια Αφγανοί πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο παρέμειναν στο εξωτερικό μαζί με περισσότερους από 758.000 εκτοπισμένους. Από την έναρξη του πολέμου υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, τουλάχιστον 2.1 εκατομμύρια Αφγανοί εγκατέλειψαν τη χώρα με άλλα 3.2 εκατομμύρια εκτοπισμένους εσωτερικά. Ο υπολογισμός των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο, συγκεκριμένα, θα μπορούσε να είναι σημαντικός υποτιμημένος με βάση άλλα δεδομένα που δείχνουν ότι 2.4 εκατομμύρια εγκατέλειψαν τη χώρα μόλις μεταξύ 2012 και 2019. Μέχρι το 2013, οι Αφγανοί παρέμειναν ο μεγαλύτερος πληθυσμός προσφύγων στον κόσμο, με περίπου τρία εκατομμύρια πρόσφυγες μόνο στο Πακιστάν. Τα τελευταία χρόνια, ο εκτοπισμός έχει αυξηθεί καθώς η ένταση των μαχών αυξήθηκε μεταξύ του αφγανικού στρατού, των συμμάχων των ΗΠΑ και των δυνάμεων των Ταλιμπάν, σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους στη χώρα. Μέχρι το 2019, περίπου τρία εκατομμύρια Αφγανοί εκτοπίστηκαν εσωτερικά – το υψηλότερο νούμερο όλων των εποχών. Ένας αντίστοιχος αριθμός είναι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, κυρίως στο Πακιστάν και το Ιράν. Με τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, υπάρχει κάποια ελπίδα ότι οι εκτοπισμένοι Αφγανοί θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Πράγματι, όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ και οι Αφγανοί σύμμαχοί της εκδίωξαν αρχικά τους Ταλιμπάν από την εξουσία, εκατομμύρια Αφγανοί εκτοπίστηκαν πριν το 2001 επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Έως το 2005, περίπου 5 εκατομμύρια Αφγανοί πρόσφυγες και εκτοπισμένοι είχαν επιστρέψει στις περιοχές τους (οι επαναπατριζόμενοι συχνά δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στα φυσικά τους σπίτια, μερικές φορές επειδή καταστράφηκαν). Τα επόμενα 15 χρόνια, περίπου 2.5 εκατομμύρια πρόσφυγες και εκτοπισμένοι επέστρεψαν σε κάποιο σπίτι, αντιπροσωπεύοντας σήμερα έναν στους πέντε ανθρώπους στη χώρα. Ενώ ορισμένοι επέστρεψαν λόγω αυξημένης ασφάλειας και σταθερότητας σε περιοχές του Αφγανιστάν, άλλοι επέστρεψαν λόγω μεταγενέστερου εκτοπισμού: για παράδειγμα, ορισμένοι Αφγανοί πρόσφυγες επέστρεψαν στο Αφγανιστάν για να ξεφύγουν από τη βία στο Πακιστάν. Τα τελευταία χρόνια, η ιρανική κυβέρνηση ανάγκασε εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανούς πρόσφυγες να εγκαταλείψουν το Ιράν. Άλλοι έχουν φύγει ως αποτέλεσμα της οικονομικής κατάρρευσης των διεθνών κυρώσεων στο Ιράν.

Πακιστάν (2001-σήμερα)

Αφού οι μαχητές των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα έφυγαν από το Αφγανιστάν για το βορειοδυτικό Πακιστάν, μετά την εισβολή υπό την ηγεσία των ΗΠΑ το 2001, ξέσπασε ένας πόλεμος και στις δύο πλευρές των συνόρων. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει συμμετάσχει στον πόλεμο στην πακιστανική πλευρά των συνόρων με ντρόουν και αεροπορικές επιθέσεις, εναέρια επιτήρηση και οικονομική υποστήριξη στον πακιστανικό στρατό. Όπως και το Αφγανιστάν, η ιστορία του Πακιστάν χαρακτηρίζεται από εκτοπισμό, κυρίως με τα εκατομμύρια που εκτοπίστηκαν βίαια κατά τη διάρκεια της κατάτμησης Ινδίας / Πακιστάν του 1947. Από το 2001, οι Πακιστανοί υπέστησαν επίσης εκτοπισμούς που σχετίζονται με τις μάχες μεταξύ της πακιστανικής κυβέρνησης και των αφγανικών και πακιστανικών οργανώσεων Ταλιμπάν, μαζί με άλλες ομάδες ανταρτών που λειτουργούν και στις δύο πλευρές των συνόρων. Με την υποστήριξη των αμερικανικών αεροπορικών επιθέσεων και άλλης στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ, ο πακιστανικός στρατός μάχεται για χρόνια για να εκδιώξει τους αντάρτες από το βορειοδυτικό Πακιστάν.

Πριν από το τέλος των περισσότερων συνοριακών συγκρούσεων το 2017, περίπου 1.56 εκατομμύρια Πακιστανοί ζούσαν σε περιοχές κοντά στο Αφγανιστάν τα σύνορα είχαν εκτοπιστεί εσωτερικά, με τα περισσότερα να ζουν σε άλλα μέρη του βορειοδυτικού Πακιστάν. Περίπου 90.000 παρέμειναν εκτοπισμένοι στο τέλος του 2019.26 Από το 2002, περισσότερα από 3.4 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί, ενώ περισσότεροι από 360.000 έχουν εγκαταλείψει τη χώρα ως πρόσφυγες. (Ενώ συμπεριλαμβάνουμε τον εκτοπισμό στο βορειοδυτικό Πακιστάν στο συνολικό μας αριθμό, αποκλείουμε μικρότερο αριθμό ατόμων που εκτοπίστηκαν σε ξεχωριστές συγκρούσεις σε άλλα μέρη του Πακιστάν, συμπεριλαμβανομένου του Τζαμού και του Κασμίρ και του Μπαλουκιστάν.)

Υεμένη (2002-σήμερα)

Η στρατιωτική συμμετοχή των ΗΠΑ στην Υεμένη χρονολογείται από το 2002, όταν η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA) ξεκίνησε τις δολοφονίες με ντρόουν κατηγορουμένων της Αλ Κάιντα με τη συνεργασία της τότε κυβέρνησης της Υεμένης. Σύμφωνα με το Γραφείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας από το 2002 έως το 2019 οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν τουλάχιστον 336 επιβεβαιωμένες επιθέσεις με ντρόουν, όπου σκότωσαν μεταξύ 1.020 και 1.389 πολιτών, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, εκτός από τους φερόμενους μαχητές. Ξεκινώντας το 2014, το κίνημα των Χούτι, μια πολιτική και ένοπλη ομάδα Σιιτών Μουσουλμάνων που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1990 πήρε σταδιακά τον έλεγχο της Υεμένης. Το 2015, η Σαουδική Αραβία, υποστηριζόμενη από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και έναν συνασπισμό περιφερειακών και ευρωπαϊκών δυνάμεων εισέβαλε στην Υεμένη σε μια προσπάθεια ανατροπής των Χούθι. Ο στρατός των ΗΠΑ χρησιμοποίησε βάσεις στην περιοχή για να προμηθεύει με υλικοτεχνική υποστήριξη, όπλα και άλλη υποστήριξη στον στρατό της Σαουδικής Αραβίας και στους άλλους συμμάχους του.

Ταυτόχρονα, οι μαχητές, συμπεριλαμβανομένης της Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP) και του Ισλαμικού Κράτους, ξεκίνησαν μια ολοένα και πιο περίπλοκη σύγκρουση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Από το 2015, οι Υεμένιοι αντιμετώπισαν εκτεταμένους εκτοπισμούς και αυτό που ο ΟΗΕ θεωρεί τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο. Σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA), «σχεδόν 250.000 άνθρωποι στην Υεμένη έχουν πεθάνει από το 2015, συμπεριλαμβανομένων 100.000 ανθρώπων ως άμεσο αποτέλεσμα μαχών και 130.000 από την πείνα και τις ασθένειες.» Η χώρα αντιμετώπισε «το χειρότερο ξέσπασμα χολέρας στην καταγεγραμμένη ιστορία». Τα δύο τρίτα των κατοίκων της Υεμένης βιώνουν επισιτιστική ανασφάλεια, με 14 εκατομμύρια να κινδυνεύουν να λιμοκτονήσουν στη χειρότερη κρίση επισιτιστικής ανασφάλειας στον κόσμο. Ο πόλεμος υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία «μετέτρεψε μεγάλο μέρος της Υεμένης σε μια ερημιά» (Δημοσιογράφος York Times). Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι περίπου 24,1 εκατομμύρια των 30,4 εκατομμυρίων ανθρώπων της Υεμένης χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια κάποιου είδους. Οι περισσότεροι από τους 4,4 εκατομμύρια εκτοπισμένους έχουν εκτοπιστεί εντός της Υεμένης. Η φτώχεια και η απόλυτη δυσκολία του ταξιδιού έξω από τη χώρα αναγκάζουν τους περισσότερους ανθρώπους να μετακινούνται μέσα στην Υεμένη, να ενοικιάζουν δωμάτια και διαμερίσματα, να μετακινούνται με συγγενείς, και να γεμίζουν στρατόπεδα και καταφύγια.

Σομαλία (2002-σήμερα)

Ο εκτοπισμός έχει διαμορφώσει τη ζωή στη Σομαλία εδώ και δεκαετίες. Το 2004, το νορβηγικό συμβούλιο προσφύγων ανέφερε ότι «σχεδόν όλοι οι Σομαλοί έχουν εκτοπιστεί με τη βία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους». Η κυβέρνηση των ΗΠΑ συμμετέχει στις μάχες εκεί από το 2002, λίγο μετά την κήρυξη του «πόλεμου κατά της τρομοκρατίας» από την κυβέρνηση Τζορτζ Μπους. Για τα περισσότερα από τα τελευταία 19 χρόνια, οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν χρησιμοποιήσει στρατιωτικές βάσεις στο Τζιμπουτί και αλλού στην περιοχή για να δολοφονίσουν με ντρόουν φερόμενους μαχητές. Το 2006, ο στρατός των ΗΠΑ και η CIA υποστήριξαν μια αιθιοπική εισβολή στη Σομαλία για την απομάκρυνση της Ισλαμικής Δικαστικής Ένωσης (ICU) από την εξουσία. Ηγέτες των ΗΠΑ και της Αιθιοπίας ισχυρίστηκαν ότι η ICU ήταν σύμμαχος της Αλ Κάιντα. Οι ηγέτες της ICU αρνήθηκαν την κατηγορία. Η εισβολή κατάφερε να ριζοσπαστικοποιήσει περαιτέρω την ένοπλη πτέρυγα της ICU, Al Shabaab, η οποία κήρυξε πίστη στην Αλ Κάιντα το 2012. Ο πόλεμος μεταξύ του Al Shabaab και της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης της Σομαλίας και των ΗΠΑ και άλλων ξένων συμμάχων της συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν επεκτείνει την παρουσία τους στη Σομαλία τα τελευταία χρόνια: υπάρχουν τουλάχιστον πέντε μικρές στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ και τουλάχιστον μία βάση της CIA στη χώρα. Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ αύξησε δραματικά τις αεροπορικές επιθέσεις εναντίον της Αλ Σαμπαάμπ και του Ισλαμικού Κράτους. Τα θύματα αμάχων έχουν επίσης αυξηθεί, με περίπου 15 να σκοτώνονται το 2020 και άπειρους να έχουν σκοτωθεί από το 2007. Η πολιτική αστάθεια και οι βίαιες συγκρούσεις έχουν αυξηθεί και ενισχύονται αμοιβαία με ανθρωπιστικές κρίσεις που προκαλούνται από ξηρασία, πλημμύρες, λιμοκτονία και εκτεταμένη φτώχεια. Μέχρι το τέλος του 2010, εν μέσω ενός λιμού που θα σκότωνε εκατοντάδες χιλιάδες, σχεδόν 1.5 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν εκτοπιστεί λόγω των συγκρούσεων και βίας. Μόνο το 2019, υπήρχαν σχεδόν 200.000 νέες περιπτώσεις εσωτερικού εκτοπισμού, κυρίως γύρω από το προπύργιο της Al Shabaab στη νοτιοανατολική Σομαλία. Συνολικά, μέχρι το τέλος του 2019, περίπου 4.2 εκατομμύρια Σομαλοί είχαν εκτοπιστεί εντός της χώρας (3.4 εκατομμύρια) ή πέρα από σύνορα ως πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο (800.000. Οι περισσότεροι πρόσφυγες κατέληξαν σε γειτονικές χώρες όπως η Κένυα, η Αιθιοπία και η Υεμένη. Μικρότεροι αριθμοί έχουν φτάσει στην Ουγκάντα, το Τζιμπουτί, τη Νότια Αφρική, τη Γερμανία και τη Σουηδία. Χιλιάδες έφτασαν στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια των διοικήσεων Τζορτζ Μπους και Ομπάμα, ενώ λιγότεροι από 700 έχουν φτάσει τα τελευταία τρία χρόνια της διοίκησης Τραμπ.

Φιλιππίνες (2002 – σήμερα)

Από το 2002, τα στρατεύματα των ειδικών δυνάμεων των ΗΠΑ και στρατιωτικοί σύμβουλοι έχουν αναπτυχθεί στις Φιλιππίνες για να υποστηρίξουν τη φιλιππινέζικη κυβέρνηση σε μια σύγκρουση τεσσάρων δεκαετιών με πολλές ομάδες ανταρτών στα νότια νησιά του Μιντανάο. Οι ομάδες, τις οποίες οι κυβερνήσεις των Φιλιππίνων και των ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει «τρομοκράτες», περιλαμβάνουν το Moro Islamic Liberation Front και το πρώην συμμαχικό της Αλ Κάιντα Abu Sayyaf Group, το οποίο μαζί με την Ομάδα Maute και άλλους μαχητές κήρυξαν την πίστη τους στο Ισλαμικό Κράτος το 2016. Με τη βοήθεια μιας Συμφωνίας του 1998, οκτώ μικρές, μυστικές στρατιωτικές βάσεις τύπου «lily pad» υποστηρίζουν επί του παρόντος την παρουσία των ΗΠΑ παρά την συνταγματική απαγόρευση των Φιλιππίνων σε αλλοδαπές βάσεις. Αν και η έκταση της συμμετοχής των ΗΠΑ στον αγώνα είναι ασαφής, τα στρατεύματα των ΗΠΑ έχουν πραγματοποιήσει «ένα ευρύ φάσμα ευνοϊκών και συμβουλευτικών δραστηριοτήτων [με τις δυνάμεις των Φιλιππίνων] στο πεδίο της μάχης ή κοντά σε αυτό». Το 2017, αξιωματούχοι των ΗΠΑ σκέφτηκαν να ξεκινήσουν τις δικές τους αεροπορικές επιθέσεις. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι χιλιάδες εκτοπίστηκαν σε ετήσια βάση. Όταν το Abu Sayyaf και οι συμμαχικές ομάδες κατέλαβαν τον έλεγχο μεγάλων τμημάτων της πόλης Μαράουι το 2017, οι αμερικανικές δυνάμεις υποστήριξαν τον φιλιππινέζικο στρατό στην ανάκτηση της πόλης κατά τη διάρκεια πέντε μηνών βάναυσων συγκρούσεων που αφορούσαν τον βομβαρδισμό ολόκληρων γειτονιών και χιλιάδων αμάχων. Τον πρώτο μήνα της μάχης, 360.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους, συμπεριλαμβανομένων ουσιαστικά και των 200.000 κατοίκων του Μαράουι. Κάποιοι έκτοτε επέστρεψαν σε μια ερειπωμένη πόλη. Στο τέλος του 2019, υπήρχαν περίπου 182.000 Φιλιππινέζοι που ζούσαν ακόμα ως εσωτερικά εκτοπισμένοι, σύμφωνα με το IDMC.

Ιράκ (2003 – σήμερα)

Όπως και στο Αφγανιστάν, ο εκτοπισμός που προέκυψε από τον πόλεμο των ΗΠΑ στο Ιράκ ακολουθεί περισσότερες από τρεις δεκαετίες σχεδόν συνεχούς πολέμου και εκτοπισμού. Οι συνθήκες επιδεινώθηκαν σημαντικά μετά την εισβολή και καθαίρεση του Σαντάμ Χουσεΐν από τις ΗΠΑ το 2003. Η εκτεταμένη ένοπλη αντίθεση στην κατοχή έγινε σεχταριστικός εμφύλιος πόλεμος. Εκατομμύρια έφυγαν για να γλιτώσουν από τη βία. Οι πλούσιες ελίτ ήταν μερικές από τις πρώτες που έφυγαν. Επαγγελματίες από τη μεσαία τάξης, συμπεριλαμβανομένων γιατρών, μηχανικών και δασκάλων, που αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά της δομής της δημόσιας υγείας της χώρας και πολλών από τα κυβερνητικά υπουργεία της,εγκατέλειψαν τα σπίτια τους. Έως το 2007, περισσότερα από 4.7 εκατομμύρια ζούσαν ως εκτοπισμένοι και πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο εκτός της χώρας. Ξεκινώντας το 2014, το Ισλαμικό Κράτος άρχισε να κατακτά μεγάλες περιοχές στο Ιράκ (και τη Συρία). Αυτή η κατάσχεση γης και ο επακόλουθος πόλεμος υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κατά του Ισλαμικού Κράτους έχουν εκτοπίσει εκατομμύρια. Σε έναν μόνο μήνα, τον Αύγουστο του 2014, περισσότερα από 450.000 άτομα εκτοπίστηκαν εσωτερικά. Σε ολόκληρο το 2014, 2.2 εκατομμύρια εκτοπίστηκαν στο εξωτερικό. Χιλιάδες άλλοι έγιναν πρόσφυγες στο εξωτερικό. Μέχρι το 2020, περίπου 650.000 και 1.4 εκατομμύρια έγιναν πρόσφυγες και εκτοπισμένοι, αντίστοιχα.

Με το Ισλαμικό Κράτος να έχει πλέον μειωθεί σε μια μικρή γωνιά του πρώην εδάφους του, περίπου 4,7 εκατομμύρια κατάφεραν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

Λιβύη (2011 – σήμερα)

Εκατοντάδες χιλιάδες Λίβυοι έχουν εκτοπιστεί τα χρόνια που ακολούθησαν την εξέγερση της Αραβικής Άνοιξης του 2011 εναντίον του μακροχρόνιου κυβερνήτη Μουαμάρ Καντάφι και τη εισβολή των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου,των Γάλλων και του Κατάρ που στη συνέχεια βοήθησαν στην ανατροπή του καθεστώτος του. Η βία αυξήθηκε μετά την εξωτερική στρατιωτική επέμβαση και η χώρα βυθίστηκε σε εμφύλιο πόλεμο με «μυριάδες πολιτοφυλακές» και μια αυξανόμενη παρουσία του Ισλαμικού Κράτους. Ο υπότιτλος μιας αναφοράς IDMC συνοψίζει αυτό που ακολούθησε: «Η κατάρρευση του κράτους προκαλεί μαζική μετατόπιση». Μόνο το 2011, περίπου 150.000 εγκατέλειψαν τη χώρα, κυρίως προς την Τυνησία. Οι περισσότεροι επέστρεψαν στη Λιβύη μέσα σε λίγους μήνες, αλλά μέχρι το 2015 υπήρχαν συνολικά 500.000 εκτοπισμένοι σε ολόκληρη τη χώρα. Περισσότερο από το 8% του πληθυσμού είχε εκτοπιστεί εσωτερικά. Η αποσταθεροποίηση του πολέμου στη Λιβύη επηρέασε επίσης σημαντικά τα πρότυπα μετανάστευσης στην περιοχή Σαχέλ της Αφρικής. Μετανάστες από χώρες της Δυτικής Αφρικής και της Υποσαχάριας Αφρικής, τους οποίους ο Καντάφι καλωσόρισε ως εργατικό δυναμικό στη Λιβύη, αντιμετώπισαν αυξημένη βία, ρατσισμό και εκτοπισμό μετά την πτώση του Καντάφι. Μερικοί Λιβύοι επιτέθηκαν σε Μαύρους Αφρικανούς και άλλοι που υποστήριζαν τον Καντάφι ή επωφελήθηκαν από την εξουσία του, τροφοδότησαν τον εκτοπισμό. Περίπου 15.000, κυρίως μετανάστες από την υποσαχάρια έφυγαν στο εξωτερικό το 2011.

Τα επόμενα χρόνια, η βία και η αστάθεια στη Λιβύη έχουν καταστήσει τη χώρα κέντρο εμπορίας ανθρώπων και το κύριο σημείο εκκίνησης για τους μετανάστες που προσπαθούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο Θάλασσα προς την Ευρώπη.

Η βία και ο εκτοπισμός μειώθηκαν μετά το 2016, αλλά ανέκαμψαν το 2019 μετά από εντατικοποίηση του συνεχιζόμενου εμφυλίου πολέμου μεταξύ του εθνικού στρατού της Λιβύης και της μη υποστηριζόμενης κυβέρνησης εθνικής συμφωνίας. Και οι δύο πλευρές υποστηρίζονται από εξωτερικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Τουρκίας, αντίστοιχα, σε έναν πλήρη πόλεμο μεσολάβησης. Το 2019, νέα περιστατικά εσωτερικού εκτοπισμού τριπλασιάστηκαν κατά το προηγούμενο έτος σε 215.000. Συνολικά, περίπου 451.000 ζούσαν ως εκτοπισμένοι μέχρι τα τέλη του έτους.

Συρία (2014-σήμερα)

Ο πόλεμος των ΗΠΑ εναντίον του Ισλαμικού Κράτους έχει δημιουργήσει νέο εκτοπισμό τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία. Σημαντικά παραδείγματα εκτοπισμού περιλαμβάνουν τη μάχη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την κατάκτηση της Ράκα από το Ισλαμικό Κράτος,το 2017, η οποία είχε ως αποτέλεσμα 470.000 περιστατικά εκτοπισμού. Μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε. Περισσότεροι από 1.600 πολίτες δεν μπόρεσαν να διαφύγουν και πέθαναν ως αποτέλεσμα των συγκρούσεων και χιλιάδες τραυματίστηκαν. Στα τέλη του 2019, η απότομη επανατοποθέτηση των αμερικανικών στρατευμάτων στη βορειοανατολική Συρία επέτρεψε στον τουρκικό στρατό να ξεκινήσει μια απειλητική επίθεση εναντίον κουρδικών δυνάμεων που είχαν προηγουμένως συμμαχήσει με τον αμερικανικό στρατό. Ακολούθησε ο μαζικός εκτοπισμός Κούρδων της Συρίας: 220.000 περιπτώσεις εσωτερικού εκτοπισμού και 17.900 που κατέφυγαν στο βόρειο Ιράκ ως πρόσφυγες. Ενώ ο τουρκικός στρατός φέρει την πρωταρχική ευθύνη για αυτόν τον εκτοπισμό, αξιωματούχοι των ΗΠΑ επέλεξαν να μεταφέρουν στρατεύματα των ΗΠΑ σε βάσεις κοντά σε πετρελαϊκά πεδία της Συρίας με πλήρη γνώση ότι ο μακροχρόνιος Τούρκος σύμμαχός της σκόπευε να πραγματοποιήσει εθνοκάθαρση μεγάλης κλίμακας μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων. Άλλες στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της εκτεταμένης εναέριας βομβιστικής επίθεσης στόχων IS, έχουν οδηγήσει σε επιπλέον εκτοπισμό.

Σύνοψη

Συνολικά, οι οκτώ πόλεμοι των ΗΠΑ μετά το 9/11 που αποτελούν το επίκεντρο αυτής της μελέτης έχουν εκτοπίσει 36.869.026 άτομα. Αυτό το σύνολο περιλαμβάνει πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και εκτοπισμένους που αριθμούν:

 5,3 εκατομμύρια Αφγανούς (που αντιπροσωπεύουν το 26% του προπολεμικού πληθυσμού)

3,7 εκατομμύρια Πακιστανούς (3% του προπολεμικού πληθυσμού)

 4,4 εκατομμύρια Υεμένιους (24% του πληθυσμού πριν από τον πόλεμο)

 4,2 εκατομμύρια Σομαλούς (46% του πληθυσμού πριν από τον πόλεμο)  

1,7 εκατομμύρια Φιλιππινέζους (2% του πληθυσμού πριν από τον πόλεμο)

 9,2 εκατομμύρια Ιρακινούς (37% του πληθυσμού πριν από τον πόλεμο)

 1,2 εκατομμύρια Λίβυους (19% του προπολεμικού πληθυσμού)

 7,1 εκατομμύρια Σύριους (37% του προπολεμικού πληθυσμού)

Οι 7,1 εκατομμύρια Σύριοι που εκτοπίστηκαν αντιπροσωπεύουν μόνο εκείνους που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους στις πέντε περιοχές της Συρίας όπου οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν πολεμήσει και λειτουργήσει σχεδόν αποκλειστικά από την αρχή του αμερικανικού πολέμου κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία το 2014. Οι πέντε περιοχές είναι οι Aleppo, Al-Hasakeh, Ar-Raqqa, Deir-ez-Zor, and Homs. Ο υπολογισμός της έρευνας αποκλείει συνεπώς τους ανθρώπους που εκτοπίστηκαν από άλλα μέρη της Συρίας. Μια λιγότερο συντηρητική προσέγγιση θα περιλαμβάνει τους εκτοπισμένους από όλες τις επαρχίες της Συρίας από την έναρξη των άμεσων στρατιωτικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ το 2014 ή ήδη από το 2013 όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ άρχισε να στηρίζει συριακές ανταρτικές ομάδες. Αυτό θα μπορούσε να φτάσει το σύνολο μεταξύ 44 εκατομμυρίων και 51 εκατομμυρίων, συγκρίσιμο με το μέγεθος του εκτοπισμού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Λαμβάνοντας υπόψη τη συντηρητική μεθοδολογία υπολογισμού, ο υπολογισμός των προσφύγων μπορεί να είναι σημαντικά μικρός. Έρευνες έδειξαν ότι το 2015 υπήρχαν σχεδόν τόσοι μη εγγεγραμμένοι Αφγανοί πρόσφυγες στο Πακιστάν (1,3 εκατομμύρια) όσο και εγγεγραμμένοι πρόσφυγες (1,5 εκατομμύρια). Οι διεθνείς στατιστικές γενικά υπολογίζουν μόνο εγγεγραμμένους πρόσφυγες, πράγμα που σημαίνει ότι οι περισσότερα από τα 1,3 εκατομμύρια μη εγγεγραμμένοι Αφγανοί στο Πακιστάν δεν περιλαμβάνονται στον υπολογισμό της έκθεσης. Για ευνόητους λόγους οι εκτοπισμένοι πληθυσμοί συχνά αποφεύγουν την εγγραφή στην UNHCR και άλλους διεθνείς οργανισμούς και εθνικές κυβερνήσεις.

Για αυτόν και για άλλους λόγους, όπως αναφέρει η έκθεση, ο πραγματικός αριθμός προσφύγων και αιτούντων άσυλο θα μπορούσε να είναι 1,5 έως 2 φορές υψηλότερος από την εκτίμηση 7,9 εκατομμυρίων που βρέθηκε στη δεύτερη στήλη του Πίνακα. Σύμφωνα με αυτό θα μπορούσαν να προστεθούν περίπου 4 εκατομμύρια έως 8 εκατομμύρια επιπλέον εκτοπισμένοι στην αρχική εκτίμηση των 37 εκατομμυρίων, αποδίδοντας συνολικά 41 εκατομμύρια και 45 εκατομμύρια άτομα εκτοπισμένα. Η εκτίμησή για 37 εκατομμύρια είναι επίσης συντηρητική, διότι δεν περιλαμβάνει εκατομμύρια περισσότερους που έχουν εκτοπιστεί κατά τη διάρκεια άλλων πολέμων και συγκρούσεων μετά το 9/11, στις οποίες οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν εμπλακεί με σχετικά περιορισμένους αλλά ουσιαστικούς τρόπους. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει στρατιωτικά στρατεύματα, επιθέσεις και επιτήρηση με drone, στρατιωτική εκπαίδευση, πωλήσεις όπλων και άλλη φιλοκυβερνητική βοήθεια σε χώρες όπως η Μπουρκίνα Φάσο, το Καμερούν, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Τσαντ, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Κένυα, το Μάλι, η Μαυριτανία , Νίγηρας, Νιγηρία, Σαουδική Αραβία (που σχετίζεται με τον πόλεμο στην Υεμένη), Νότιο Σουδάν, Τυνησία και Ουγκάντα. Στις περισσότερες από αυτές τις χώρες, ο στρατός των ΗΠΑ και οι συμμαχικές ευρωπαϊκές δυνάμεις υποστήριξαν τις εκστρατείες κατά της εξέγερσης των εθνικών κυβερνήσεων και – τρομοκρατικές επιχειρήσεις εναντίον ισλαμιστών μαχητών και άλλων ανταρτών. Στη Μπουρκίνα Φάσο, για παράδειγμα, υπήρξαν περισσότερα από μισό εκατομμύριο περιστατικά εκτοπισμού το 2019. Μέχρι το τέλος του έτους, περίπου 560.000 κάτοικοι ζούσαν ως εκτοπισμένοι. Στο Μάλι, 208.000 ζούσαν ως εκτοπισμένοι μέχρι τα τέλη του 2019 ως αποτέλεσμα πολυετών βίαιων συγκρούσεων. Από το 2001, τα αμερικανικά στρατεύματα μάχης λειτουργούσαν σε κάθε μία από τις δέκα χώρες που τώρα υποφέρουν από τον πιο σοβαρό εσωτερικό εκτοπισμό στον κόσμο. Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία μαζί με τη Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι είναι οι τρεις πρώτες. Οι υπόλοιπες δέκα περιλαμβάνουν τον Νίγηρα, το Τσαντ, το Καμερούν, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, καθώς και τη Σομαλία, τη Συρία και την Υεμένη.

Σημασία και συμπέρασμα

Ούτε οι ποιοτικές ούτε οι ποσοτικές μέθοδοι μπορούν να μετρήσουν ή να μεταδώσουν επαρκώς τις επιπτώσεις της μετατόπισης του πολέμου. Ωστόσο, είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να γνωρίζουμε πόσα άτομα έχουν εκτοπιστεί ως μια διάσταση της ζημίας που προκλήθηκε από τους πολέμους των Ηνωμένων Πολιτειών μετά το 9/11. Εκτός από τον εκτοπισμό τουλάχιστον 37 εκατομμυρίων ανθρώπων, οι πόλεμοι έχουν σκοτώσει και τραυματίσει εκατομμύρια και έχουν διαλύσει γειτονιές, κοινότητες και ολόκληρες κοινωνίες, φτωχούς ανθρώπους με οικονομικούς και άλλους τρόπους.

Καταλήγοντας η έκθεση υπογραμμίζει πως οι αριθμοί είναι τόσο μεγάλοι που δύσκολα γίνονται κατανοητοί.

«Κάποιος μπορεί να χάσει οποιαδήποτε αίσθηση για το πώς θα αισθανόταν να φύγεις για τη ζωή κάποιου, να χάσεις το σπίτι του, να έχεις σύνδεση με ένα μέρος που σκίζεται, να γκρεμιστεί η κοινότητα. Κάποιος μπορεί εύκολα να ξεχάσει ότι οι αριθμοί αντικατοπτρίζουν μεμονωμένα άτομα με μεμονωμένα ονόματα και ζωές που έχουν καταστραφεί για πάντα. Οι περισσότεροι άνθρωποι (συμπεριλαμβανόμενοι εμείς) έχουν μεγάλη δυσκολία να κατανοήσουν την κλίμακα αριθμών, όπως 37 εκατομμύρια εκτοπισμένοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι (συμπεριλαμβανόμενοι και εμείς) αντιμετωπίζουμε μεγάλη δυσκολία στην κατανόηση της έννοιας και των επιπτώσεων του εκτοπισμού για όσους εκτοπίζονται. Η αντιμετώπιση της ανθρώπινης σημασίας του εκτοπισμού σε αυτήν την κλίμακα απαιτεί, πιστεύουμε, συνειδητή προσπάθεια και προσοχή στις μεμονωμένες ζωές που εμπλέκονται».

Ολόκληρη η έκθεση: Creating Refugees:Displacement Caused by the United States’ Post-9/11 Wars

Πηγή:poli-k.net

Διαβάστε περισσότερα

Τελικά τι είναι ο ναρκισσισμός;

Ο ναρκισσισμός αναφέρεται στην αγάπη του εαυτού. Ως όρο στην ψυχολογία τον εισήγαγε ο Freud το 1914. Στο δοκίμιό του «Για να εισαγάγουμε τον ναρκισσισμό» συμπεραίνει τον φυσιολογικό ναρκισσισμό από τις παθολογικές εκφάνσεις του.

Η έννοια του ναρκισσισμού προκύπτει από τον ελληνικό μύθο του Νάρκισσου. Δύο εκδοχές του μύθου αυτού αναφέρει ο Παυσανίας στα ‘Βοιωτικά’ του. Σύμφωνα με την πρώτη και σημαντικότερη εκδοχή, ο Νάρκισσος, ένας ωραίος νέος, βλέπει στο νερό της πηγής την εικόνα του εαυτού του. Ερωτεύεται αυτήν την εικόνα χωρίς να ξέρει ότι πρόκειται για το καθρέφτισμά του. Ο έρωτας του τον εμποδίζει να απομακρυνθεί από την πηγή για να τραφεί και να ζήσει.

Έτσι ο θάνατος τον βρίσκει στην πηγή. Είναι όμως δύσκολο να πιστέψουμε ότι ένας άνθρωπος που δεν είναι πια παιδί κυριεύεται από τέτοιο έρωτα που δεν διακρίνει ότι ερωτεύεται μια εικόνα, μια αντανάκλαση. Μια άλλη εκδοχή για το Νάρκισσο είναι ότι είχε μια δίδυμη αδελφή τελείως όμοια με αυτόν. Είχαν τα ίδια μαλλιά, φορούσαν τα ίδια ρούχα και πήγαιναν μαζί για κυνήγι. Ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε την αδελφή του.

Όταν αυτή πέθανε πήγαινε στην πηγή, κι ενώ ήξερε ότι έβλεπε την δική του εικόνα στο νερό, παρηγοριόταν αφού μπορούσε να φαντάζεται ότι έχει μπροστά του την αδελφή του. Στην πρώτη εκδοχή του μύθου ο έρωτας του Νάρκισσου είναι για τον εαυτό του ενώ στη δεύτερη εκδοχή εισάγεται ένα άλλο άτομο, ως αποδέκτης της αγάπης του Νάρκισσου, η δίδυμη αδελφή του.

Ο Οβίδιος στο 3^ο βιβλίο των Μεταμορφώσεων περιγράφει ότι η νύμφη Ηχώ ερωτεύτηκε το Νάρκισσο. Εκείνος την απέφευγε και αυτό φούντωνε την αγάπη μέσα της. Ντροπιασμένη λοιπόν από την περιφρόνηση του Νάρκισσου, κρύφτηκε στο δάσος και οι καημοί έλιωσαν το κορμί της. Έχασε την υπόστασή της και της έμεινε μόνο η φωνή.

Είναι φανερό ότι στο μύθο του Νάρκισσου ο έρωτας είναι πάντα χωρίς ανταπόκριση. Δεν υπάρχει συνάντηση, ένωση. Ο Νάρκισσος αδυνατεί να περάσει από την αναζήτηση της τελειότητας, της εικόνας του εαυτού ως έργο τέχνης, στην ατέλεια της σχέσης με τον άλλον, με τον ενσώματο άνθρωπο. Η ανθρώπινη εικόνα ειδωλοποιείται, αγνοώντας τον ατελή και εφήμερο χαρακτήρα της. Κάποιος τελικά αφανίζεται μέσα από τον έρωτά του, μέσα από μια μορφή σχέσης που καταστρέφει.

Ο νάρκισσος θέλει κυρίως να τον θαυμάζουν, όχι να τον αγαπούν. Επιδιώκει να αγαπά αυτούς που δεν τον αγαπούν, αλλάζει τους ερωτικούς συντρόφους όταν τον έχουν αγαπήσει, αισθάνεται απόρριψη όταν ο άλλος δεν ανταποκρίνεται. Ο ναρκισσισμός εμποδίζει την αγάπη. Η υποχώρηση του ναρκισσισμού είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να φτάσει το άτομο στην αγάπη.

Ο ναρκισσισμός είναι γνώρισμα όλων των ανθρώπων. Ο άνθρωπος στην παιδική του ηλικία νιώθει σαν ένας μικρός θεός. Αισθάνεται παντοδύναμος και το κέντρο του κόσμου. Πρέπει να αισθάνεται έτσι για να ξεκινήσει σωστά τη ζωή του. Στη συνέχεια βέβαια πρέπει αυτός ο ναρκισσισμός να υποχωρήσει και να δώσει τη θέση του σε μια πιο ρεαλιστική εκτίμηση. Θα πρέπει το άτομο να αναγνωρίσει την ύπαρξη και των άλλων.

Η ενήλικη μετεξέλιξη του ναρκισσισμού θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι αυτό που ονομάζουμε ‘αυτοεκτίμηση’. Στην αυτοεκτίμηση απευθύνεται τώρα η αγάπη προς τον εαυτό της παιδικής ηλικίας. Διαμορφώνεται σταδιακά και ασυνείδητα καθώς το παιδί μεγαλώνει και γίνεται ενήλικας. Φρουρός της αυτοεκτίμησης είναι η ηθική συνείδηση που προήλθε από την κριτική επιρροή των γονέων, στους οποίους με τα χρόνια προστέθηκαν οι δάσκαλοι και όλα τα άλλα πρόσωπα του περιβάλλοντος (οι συνάνθρωποι, η κοινή γνώμη).

---

 Συγγραφέας: Μαγδαληνή Γεωργιάκου, Κλινική Ψυχολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Ο Καρλ Μαρξ και η εκμετάλλευση της φύσης

• John Bellamy Foster
• Βασίλης Παπακριβόπουλος (μετάφραση)

Για κάποιους, η οικολογική κρίση ακυρώνει τις αναλύσεις του Καρλ Μαρξ, θεωρώντας ότι παραμέλησε το περιβαλλοντικό ζήτημα. Ο ξέφρενος παραγωγισμός των καθεστώτων που επικαλούνταν το όνομά του φαινόταν να ενθαρρύνει μια τέτοια κριτική. Άλλοι, ανάμεσά τους ο John Bellamy Foster, θεωρούν αντίθετα ότι για τον Μαρξ σοσιαλισμός και οικολογία αποτελούν τα δύο σκέλη του ίδιου σχεδίου.

Τα τελευταία χρόνια, η ολοένα αυξανόμενη επιρροή των περιβαλλοντικών ζητημάτων εκφράστηκε με μια νέα ανάγνωση, μέσα από το πρίσμα της οικολογίας, του έργου πολλών διανοητών, από τον Πλάτωνα ως τον Μαχάτμα Γκάντι. Ωστόσο, από όλους αυτούς, ο Μαρξ ήταν εκείνος που αναμφίβολα «γέννησε» τη μεγαλύτερη βιβλιογραφία, αλλά και την εντονότερη πολεμική. Έτσι, ο Άντονι Γκίντενς διαβεβαίωσε ότι ο Μαρξ, παρά το γεγονός ότι είχε αναπτύξει μια ιδιαίτερα έντονη οικολογική ευαισθησία στα πρώιμα έργα του, στη συνέχεια υιοθέτησε μια «προμηθεϊκή στάση» απέναντι στη φύση¹. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο Μάικλ Ρέντκλιφτ παρατηρεί ότι, για τον Μαρξ, το περιβάλλον είχε ως αποστολή «να καταστήσει απλώς τα πράγματα εφικτά, οποιαδήποτε αξία όμως απέρρεε από την εργατική δύναμη»². Τέλος, σύμφωνα με τον Άλεκ Νόουβ, ο Μαρξ πίστευε ότι «το πρόβλημα της παραγωγής είχε “λυθεί” από τον καπιταλισμό και άρα η μελλοντική κοινωνία των συνεταιρισμένων παραγωγών δεν θα χρειαζόταν να ανησυχεί σοβαρά για το πρόβλημα της χρήσης σπάνιων φυσικών πόρων», πράγμα που σήμαινε ότι ο σοσιαλισμός ήταν περιττό να διαθέτει την παραμικρή «οικολογική συνείδηση»³. Είναι άραγε δικαιολογημένες αυτές οι κριτικές;

Την περίοδο 1830-1870, η μείωση της γονιμότητας του εδάφους λόγω της απώλειας των θρεπτικών συστατικών του αποτέλεσε τη μείζονα οικολογική ανησυχία της καπιταλιστικής κοινωνίας, τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Βόρεια Αμερική. Οι ανησυχίες που πυροδοτούσε το πρόβλημα μπορούσαν να συγκριθούν μονάχα με την αυξανόμενη ρύπανση των πόλεων, την αποδάσωση ολόκληρων ηπείρων και τους μαλθουσιανούς φόβους περί υπερπληθυσμού. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1820 και του 1830, στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε όλες σχεδόν τις υπόλοιπες αναπτυσσόμενες καπιταλιστικές οικονομίες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, η γενικευμένη ανησυχία για την εξάντληση των εδαφών οδήγησε σε μια πρωτοφανή αύξηση της ζήτησης για λιπάσματα. Το πρώτο πλοίο φορτωμένο με περουβιανό γκουάνο⁴ κατέπλευσε στο Λίβερπουλ το 1835. Το 1841 εισήχθησαν 1.770 τόνοι, που το 1847 έγιναν 220.000. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι αγρότες ανέσκαπταν τα πεδία των ναπολεόντειων μαχών (για παράδειγμα του Βατερλό και του Αούστερλιτς) αναζητώντας ανθρώπινα οστά για να λιπάνουν τα χωράφια τους.

Μελετώντας τις ΗΠΑ, ο Γερμανός χημικός Γιούστους φον Λήμπιχ παρατήρησε ότι εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες χιλιόμετρα χώριζαν τα κέντρα παραγωγής των δημητριακών από τον τόπο της κατανάλωσής τους. Συνεπώς, τα συστατικά στοιχεία του φυτοχώματος μεταφέρονταν μέσω των τροφίμων πολύ μακριά από τον τόπο προέλευσής τους, καθιστώντας ακόμα δυσκολότερη την ανανέωση της γονιμότητας των εδαφών.

Μολύνοντας τον Τάμεση

Κάθε άλλο παρά τυφλός απέναντι στην οικολογία, ο Μαρξ, επηρεασμένος από τις εργασίες του Λήμπιχ στα τέλη της δεκαετίας του 1850 και στις αρχές εκείνης του 1860, όσον αφορά τη γεωργική γη ανέπτυξε μια συστηματική κριτική της καπιταλιστικής «εκμετάλλευσης», με την έννοια της κλοπής των θρεπτικών συστατικών του εδάφους και την ανικανότητα διασφάλισης της αναγέννησής του. Ο Μαρξ ολοκλήρωνε τις δύο σημαντικότερες αναλύσεις του για την καπιταλιστική γεωργία με μια εξήγηση του τρόπου με τον οποίο η βιομηχανία και η γεωργία μεγάλης κλίμακας συνδυάζονταν για να οδηγήσουν στην εκπτώχευση του εδάφους και των εργατών.

Η ουσία της κριτικής του συνοψίζεται σε ένα απόσπασμα που βρίσκεται στο τέλος της «Γένεσης της καπιταλιστικής έγγειας προσόδου», στον τρίτο τόμο του Κεφαλαίου: «Η μεγάλη έγγεια ιδιοκτησία περιορίζει τον γεωργικό πληθυσμό στο ελάχιστο, σε έναν αριθμό που μειώνεται διαρκώς απέναντι σε ένα ολοένα αυξανόμενο βιομηχανικό πληθυσμό, συγκεντρωμένο στις μεγάλες πόλεις. Έτσι, δημιουργεί ένα ανεπανόρθωτο κενό στη σύνθετη ισορροπία του κοινωνικού μεταβολισμού, ο οποίος συναποτελείται από τους φυσικούς νόμους της ζωής. Επακολουθεί κατασπατάληση των δυνάμεων του εδάφους, μια κατασπατάληση που το εμπόριο μεταφέρει πολύ πιο μακριά από τα σύνορα της παραγωγού χώρας. (…) Η μεγάλη βιομηχανία και η μεγάλη, βιομηχανικού τύπου γεωργία ενεργούν με τον ίδιο τρόπο. Αν και αρχικά διαφοροποιούνται, επειδή η πρώτη αφανίζει και καταστρέφει κυρίως την εργατική δύναμη, δηλαδή τη φυσική δύναμη του ανθρώπου, ενώ η δεύτερη πιο άμεσα τη φυσική δύναμη της γης, τελικά συναντώνται: το βιομηχανικό σύστημα στην ύπαιθρο καταλήγει και αυτό να εξουθενώνει τους εργάτες γης ενώ, από την πλευρά τους, η βιομηχανία και το εμπόριο προσφέρουν στη γεωργία τα μέσα για να εκμεταλλευτεί τη γη».

Το κλειδί ολόκληρης της θεωρητικής προσέγγισης του Μαρξ σε αυτόν τον τομέα είναι η έννοια του κοινωνικο-οικολογικού μεταβολισμού (Stoffwechsel), ο οποίος αποτελεί το θεμέλιο της αντίληψής του για τη διαδικασία της εργασίας. Στον γενικό ορισμό του για τη διαδικασία της εργασίας (σε αντίθεση με τις συγκεκριμένες ιστορικές εκδηλώσεις της), ο Μαρξ χρησιμοποίησε την έννοια του μεταβολισμού για να περιγράψει τη σχέση του ανθρώπινου όντος με τη φύση μέσω της εργασίας: «Η εργασία είναι πρώτα απ’ όλα μια διαδικασία που λαμβάνει χώρα ανάμεσα στον άνθρωπο και στη φύση, μια διαδικασία στην οποία ο άνθρωπος ρυθμίζει και ελέγχει τον μεταβολισμό του με τη φύση, με τη διαμεσολάβηση της ίδιας του της δράσης. Απέναντι στη φυσική ύλη, παρουσιάζεται αυτός ο ίδιος ως μια φυσική δύναμη. Θέτει σε κίνηση τις φυσικές δυνάμεις του ανθρώπινου όντος, τα χέρια και τα πόδια του, τα μπράτσα και το μυαλό του, προκειμένου να ιδιοποιηθεί τη φυσική ύλη σε μια μορφή χρήσιμη για τη δική του ζωή. Όμως, ενεργώντας πάνω στην εξωτερική φύση και τροποποιώντας την μέσα από αυτήν την πράξη, τροποποιεί και τη δική του φύση. (…) Η διαδικασία της εργασίας (…) αποτελεί την αιώνια φυσική προϋπόθεση της ζωής των ανθρώπων»⁵.

Τόσο γι’ αυτόν όσο και για τον Λήμπιχ, η αδυναμία αποκατάστασης των θρεπτικών συστατικών του εδάφους είχε ως αντιστάθμισμα τη ρύπανση των πόλεων και τον ανορθολογισμό των σύγχρονων συστημάτων αποχέτευσης. Στο Κεφάλαιο, υπάρχει η εξής παρατήρηση: «Στο Λονδίνο για παράδειγμα, η μόνη λύση που βρήκαν όσον αφορά το λίπασμα που παράγουν τα 4,5 εκατομμύρια κάτοικοί του ήταν να το χρησιμοποιήσουν, δαπανώντας υπέρογκα ποσά, για να ρυπάνουν τον Τάμεση». Κατά τη γνώμη του, «τα υπολείμματα που προκύπτουν από τις φυσιολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού», όπως και τα απόβλητα της βιομηχανικής παραγωγής και της κατανάλωσης, οφείλουν να επανεισάγονται στον κύκλο της παραγωγής, στο πλαίσιο ενός πλήρους μεταβολικού κύκλου⁶. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην πόλη και στην ύπαιθρο, και η ρήξη του μεταβολισμού που συνεπαγόταν, ήταν εξίσου προφανείς και σε παγκόσμιο επίπεδο: ολόκληρες αποικίες έβλεπαν το έδαφος, τη γη και τους φυσικούς πόρους τους να κλέβονται προκειμένου να υποστηριχθεί η βιομηχανοποίηση των αποικιοκρατικών χωρών. «Εδώ και ενάμιση αιώνα»,έγραφε ο Μαρξ, «η Αγγλία εξήγαγε εμμέσως το ιρλανδικό έδαφος, χωρίς καν να δώσει σε αυτούς που το καλλιεργούν τα μέσα για να αντικαταστήσουν τα συστατικά του εδάφους»⁷.

Οι εκτιμήσεις του Μαρξ για την καπιταλιστική γεωργία και την αναγκαιότητα της επιστροφής στο έδαφος των θρεπτικών συστατικών του (και κυρίως των οργανικών αποβλήτων των πόλεων) τον οδήγησαν έτσι σε μια πιο γενική αντίληψη της οικολογικής βιωσιμότητας –αντίληψη που θεωρούσε ότι μπορεί να έχει μόνο μια πολύ περιορισμένη πρακτική εφαρμογή σε μια καπιταλιστική κοινωνία, εξ ορισμού ανίκανη καθώς είναι για μια τέτοια ορθολογική και συγκροτημένη δράση. Αντίθετα, η αντίληψη αυτή θα ήταν απαραίτητη σε μια μελλοντική κοινωνία συνεταιρισμένων παραγωγών. «Το γεγονός ότι η καλλιέργεια των ποικίλων αγροτικών προϊόντων εξαρτάται από τις διακυμάνσεις των τιμών στην αγορά, που συνεπάγονται την αέναη αλλαγή των καλλιεργειών, και το ίδιο το πνεύμα της καπιταλιστικής παραγωγής, επικεντρωμένο στο βραχυπρόθεσμο κέρδος, βρίσκονται σε αντίφαση με τη γεωργία, η οποία οφείλει να πραγματοποιεί την παραγωγή της λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των μόνιμων προϋποθέσεων ύπαρξης των αλληλοδιαδεχόμενων ανθρώπινων γενεών.»

Υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα της διατήρησης της γης για «τις επόμενες γενεές», ο Μαρξ είχε συλλάβει την ουσία της σύγχρονης αντίληψης για την αειφόρο ανάπτυξη, της οποίας ο πλέον διάσημος ορισμός δόθηκε από την έκθεση Μπρούντλαντ: «Μια ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να υπονομεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες»⁸. Για τον Μαρξ, η γη είναι απαραίτητο να αντιμετωπίζεται «συνειδητά και ορθολογικά ως η αέναη περιουσία της συλλογικότητας, ως η αναπαλλοτρίωτη προϋπόθεση της ύπαρξης και της αναπαραγωγής των διαδοχικών γενεών». Έτσι, σε ένα διάσημο απόσπασμα του Κεφαλαίου έγραφε ότι «από την οπτική γωνία μιας ανώτερης οικονομικής οργάνωσης της κοινωνίας, το δικαίωμα της ιδιοκτησίας ορισμένων ατόμων πάνω σε τμήματα του πλανήτη θα φαντάζει εξίσου παράλογο με το δικαίωμα της ιδιοκτησίας ενός ατόμου επί του πλησίον του».

Προσάπτουν επίσης συχνά στον Μαρξ πως ήταν εντελώς αδιάφορος για τον ρόλο της φύσης στη δημιουργία της αξίας: υποστηρίζουν ότι ανέπτυξε μια θεωρία σύμφωνα με την οποία κάθε αξία απορρέει από την εργασία, με τη φύση να θεωρείται ως «δωρεά» προς το κεφάλαιο. Ωστόσο, αυτή η κριτική στηρίζεται σε μια παρερμηνεία. Δεν επινόησε ο Μαρξ την αντίληψη ότι η γη είναι «δώρο» της φύσης προς το κεφάλαιο. Ο Τόμας Μάλθους και ο Ντέιβιντ Ρικάρντο ήταν εκείνοι που πρόβαλαν τη συγκεκριμένη αντίληψη, όντας μία από τις κεντρικές θέσεις του οικονομικού έργου τους. Ο Μαρξ είχε συνειδητοποιήσει τις εγγενείς κοινωνικο-οικολογικές αντιφάσεις παρόμοιων αντιλήψεων και, στο Οικονομικό Χειρόγραφο του 1861-1863, καταλογίζει στον Μάλθους ότι ενδίδει συνεχώς στη «φυσιοκρατική» ιδέα σύμφωνα με την οποία το περιβάλλον αποτελεί «μια δωρεά της φύσης προς τον άνθρωπο», χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος με τον οποίο όλο αυτό συνδέεται με το συγκεκριμένο σύνολο των κοινωνικών σχέσεων που εγκαθιδρύονται από το κεφάλαιο.

Βέβαια, ο Μαρξ συμφωνούσε με τους φιλελεύθερους οικονομολόγους όταν έλεγε ότι, σύμφωνα με τον νόμο της αξίας του καπιταλισμού, καμία αξία δεν αναγνωρίζεται στη φύση. Όπως με κάθε εμπόρευμα στον καπιταλισμό, η αξία του σίτου απορρέει από την εργασία που είναι αναγκαία για την παραγωγή του. Όμως, για εκείνον, αυτό δεν ήταν παρά η αντανάκλαση της στενής και περιορισμένης αντίληψης για τον πλούτο, σύμφυτης με τις εμπορευματικές καπιταλιστικές σχέσεις, μέσα σε ένα σύστημα δομημένο πάνω στην ανταλλακτική αξία. Ο πραγματικός πλούτος συνίσταται στις αξίες χρήσης –που χαρακτηρίζουν γενικά την παραγωγή, πέρα από την καπιταλιστική μορφή της. Συνεπώς, η φύση, που συμβάλλει στην παραγωγή αξιών χρήσης, αποτελεί πηγή πλούτου εξίσου με την εργασία. Στην Κριτική του προγράμματος της Γκότα, ο Μαρξ επέπληττε όσους σοσιαλιστές απέδιδαν εκείνο που αποκαλεί «υπερφυσική δυνατότητα δημιουργίας» στην εργασία, θεωρώντας την ως τη μοναδική πηγή πλούτου, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τον ρόλο της φύσης.

1. Anthony Giddens, A Contemporary Critique of Historical Materialism, University of California Press, Μπέρκλεϋ 1981.
2. Michael Redclift, Development and the Environment Crisis: Red or Green Alternatives?, Methuen, Λονδίνο, 1984.
3. Alec Nove, «Socialism», στο John Eatwell, Murray Milgate και Peter Newman (επιμ.), The New Palgrave: A Dictionary of Economics, τόμος 4ος, Stockton, Νέα Υόρκη, 1987.
4. (Σ.τ.Μ) Λίπασμα από πετρωμένα περιττώματα θαλασσοπουλιών που συσσωρεύτηκαν επί χιλιετίες σε βραχονησίδες και βραχώδεις ακτές του Ειρηνικού, σχηματίζοντας στρώματα πάχους δεκάδων μέτρων.
5. Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο, Τόμος 1, Εκδόσεις ΚΨΜ, 2016.
6. Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο, Τόμος Τρίτος, Σύγχρονη Εποχή, 2013.
7. Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο, Τόμος 1, όπ.π..
8. «Το κοινό μας μέλλον», έκθεση που συντάχθηκε το 1987 από την Παγκόσμια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη του ΟΗΕ, υπό τη διεύθυνση της Νορβηγίδας πρωθυπουργού Γκρο Χάρλεμ Μπρούντλαντ.

John Bellamy Foster

Βασίλης Παπακριβόπουλος (μετάφραση)

Διαβάστε περισσότερα

Κορωνοϊός-ΠΟΥ: Οκτώβριος και Νοέμβριος oι “πιο δύσκολοι” μήνες στην Ευρώπη

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναμένει μια άνοδο του αριθμού των θανάτων εξαιτίας της COVID-19 στην Ευρώπη τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, οι οποίοι θα είναι “πιο δύσκολοι” μήνες όσον αφορά την επιδημία του νέου κορονοϊού, δήλωσε σήμερα στο AFP ο διευθυντής της ευρωπαϊκής πτέρυγας του διεθνούς οργανισμού, σημειώνοντας ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναζητήσει μια στοχευμένη αντιμετώπιση, κι όχι γενικευμένες καραντίνες.

“Αυτό θα γίνει πιο σκληρό. Τον Οκτώβριο, τον Νοέμβριο θα δούμε μια πιο αυξημένη θνησιμότητα”, σημείωσε ο Χανς Κλούγκε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο AFP, την ώρα που ο αριθμός των καταγεγραμμένων κρουσμάτων στην γηραιά ήπειρο σημειώνει άνοδο, αλλά ο αριθμός των ημερήσιων θανάτων παραμένει προς το παρόν σχεδόν σταθερός.

Αυτή η άνοδος του αριθμού των θανάτων σε ημερήσιο επίπεδο θα οφείλεται στην αύξηση των κρουσμάτων λόγω της επανόδου της επιδημίας στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

“Βρισκόμαστε σε μια στιγμή κατά την οποία οι χώρες δεν θέλουν να ακούν κακές ειδήσεις αυτού του είδους, και το καταλαβαίνω αυτό”, σημείωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής πτέρυγας του ΠΟΥ, ο οποίος θέλησε ωστόσο να στείλει επίσης το “θετικό μήνυμα” ότι η πανδημία “θα σταματήσει κάποια στιγμή”.

Η ευρωπαϊκή πτέρυγα του ΠΟΥ πραγματοποιεί σήμερα και αύριο Τρίτη σύνοδο των περίπου 50 κρατών μελών της με στόχο την ανταλλαγή απόψεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας και μια συμφωνία για την πενταετή στρατηγική της.

Ο Κλούγκε προειδοποίησε αυτούς που θεωρούν ότι το τέλος της πανδημίας θα συμπέσει με την δημιουργία ενός εμβολίου κατά της COVID-19, κάτι το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη.

“Όλη την ώρα ακούω: ‘το εμβόλιο θα σημάνει το τέλος της επιδημίας’. Βεβαίως και όχι!”, σημείωσε ο Κλούγκε.

“Δεν γνωρίζουμε ούτε καν αν το εμβόλιο θα είναι αποτελεσματικό για όλες τις μερίδες του πληθυσμού. Ορισμένες ενδείξεις που λαμβάνουμε είναι ότι θα είναι αποτελεσματικό για κάποιους, αλλά όχι για κάποιους άλλους”, σημείωσε ο Βέλγος γιατρός. “Και αν επομένως οφείλουμε να παραγγείλουμε διαφορετικά εμβόλια, θα πρόκειται για έναν επιμελητειακό εφιάλτη…”, προειδοποίησε ο Κλούγκε, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η Ευρώπη θα δείξει αλληλεγγύη.

“Το τέλος της πανδημίας θα έρθει τη στιγμή που ως κοινότητα θα έχουμε μάθει να ζούμε με αυτήν την πανδημία. Και αυτό εξαρτάται από μας. Αυτό είναι ένα πολύ θετικό μήνυμα”, σημείωσε.

Ο Κλούγκε υπεραμύνθηκε παράλληλα του γεγονότος ότι οι αρχές έψαχναν στα τυφλά τους τελευταίους μήνες, καθώς πρόκειται για μια νέα ασθένεια, και προειδοποίησε κατά μιας οποιασδήποτε υπερβολικά πολιτικοποιημένης διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης σε ένα πλαίσιο κατά το οποίο ενσταλάζεται η αμφιβολία στους κόλπους των πληθυσμών.

Η αντίδραση στην επιδημία θα πρέπει να στηρίζεται “σε επιδημιολογικά δεδομένα και δεδομένα δημόσιας υγείας”, επέμεινε.

“Ο ΠΟΥ επικρίθηκε επανειλημμένως, αλλά η επικοινωνιακή προσέγγιση ενός πράγματος που δεν γνωρίζουμε σαφώς είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο”, δήλωσε. “Για ορισμένους κάνεις υπερβολικά λίγα, για άλλους υπερβολικά πολλά”.

Η έρευνα προχωράει σταδιακά, οι γνώσεις παραμένουν ατελείς και για πρώτη φορά οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με βάση ανολοκλήρωτα αποδεικτικά στοιχεία, συνόψισε ο Κλούγκε.

“Σε έναν αριθμό χωρών, βλέπουμε ότι η πολιτική επιβάλλεται στους επιστήμονες και επίσης σε έναν αριθμό άλλων χωρών βλέπουμε ότι οι άνθρωποι αμφισβητούν την επιστήμη, αυτό είναι πολύ επικίνδυνο”, δήλωσε ακόμη.

Ο αριθμός των κρουσμάτων στην Ευρώπη σημειώνει σαφή αύξηση εδώ και εβδομάδες, κυρίως στην Ισπανία και τη Γαλλία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του οργανισμού, την Παρασκευή περισσότερα από 51.000 νέα κρούσματα καταγράφηκαν μόνον εκείνη την ημέρα στις 55 χώρες μέλη της ευρωπαϊκής πτέρυγας του ΠΟΥ.

Πρόκειται για πολύ περισσότερα κρούσματα νέου κορονοϊού από αυτά που αναφέρονταν κατά την κορύφωση σε διάφορες χώρες της επιδημίας του νέου κορονοϊού τον Απρίλιο, μολονότι η δυνατότητα διεξαγωγής διαγνωστικών τεστ ήταν σαφώς μικρότερη τότε, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Προς το παρόν ο αριθμός των θανάτων ημερησίως παραμένει στα επίπεδα που παρατηρούνται από τις αρχές του Ιουνίου, με περίπου 400 με 500 θανάτους ημερησίως να συνδέονται με την COVID-19, σύμφωνα με τα στοιχεία του οργανισμού.

Ωστόσο η πανδημία δεν θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τον ίδιο τρόπο με αυτόν που ακολουθήθηκε στα τέλη του περασμένου χειμώνα, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

“Τον Φεβρουάριο βάλαμε στο στόχαστρο την κοινωνία στο σύνολό της (…) τώρα βάζουμε στόχο τον ιό”, υπογράμμισε με έμφαση ο Κλούγκε.

“Σχολεία μπορεί ίσως να κλείσουν προσωρινά και σε τοπικό επίπεδο, αλλά αν έχουμε ένα καλό σύστημα επίβλεψης θα μπορούμε να ελέγχουμε (τον ιό) σε τοπικό επίπεδο και έπειτα από κάποιες εβδομάδες να χαλαρώνουμε τους περιορισμούς”, κατέληξε ο αξιωματούχος του ΠΟΥ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Διαβάστε περισσότερα

Να γιατί είναι πρόσφυγες, φασίστα

Το 84% των φυλακισμένων στα νησιά του Αιγαίου (το 52% γυναικόπαιδα) προέρχονται από 5 εμπόλεμες ζώνες - Επίσημα στοιχεία

ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

• facebook.com/mpogiopoulos
• mpog@imerodromos.gr

Μετά τα γεγονότα στη Μόρια, ένας εθνικιστικός εσμός, επιδοτούμενος από πολιτικά και μιντιακά κέντρα, επιδίδεται στη συνήθη σκατοψυχιά με «όπλο» το ψέμα, την παραχάραξη, τον δικολαβισμό, την πρόκληση καταγμάτων στο αυτονόητο, στο οφθαλμοφανές, στην αλήθεια.

Από τα πιο αγαπημένα «επιχειρήματα» αυτού του συρφετού, όσον αφορά τους εγκλωβισμένους πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά, είναι και τούτο: «Και που τους είδατε τους πρόσφυγες; Και γιατί είναι πρόσφυγες; Είδατε κανένα πόλεμο στις χώρες τους;»…

Παρακάμπτουμε την «φιλανθρωπία» αλλά και την υποκρισία αυτής της ρατσιστικής σάρας και μάρας, που τάχα μου διαθέτει τον «ορθολογισμό» να διακρίνει τον πρόσφυγα από τον μετανάστη, και που τάχα μου αναγνωρίζει δικαιώματα στον πρώτο, αλλά όχι στον δεύτερο, ενώ στην πραγματικότητα, η συγκεκριμένα φάρα στον μόνο που αναγνωρίζει δικαιώματα σε αυτή τη ζωή είναι στα άντερά της…

Πάμε, όμως, να τελειώνουμε και με αυτή την πλευρά της γκαιμπελικής σιχαμάρας τους:

Τρεις μέρες πριν (επαναλαμβάνουμε: πριν) από τα γεγονότα στη Μόρια εκδόθηκε το εβδομαδιαίο δελτίο της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, που περιλαμβάνει την περίοδο μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου και καταγράφει την σύνθεση του πληθυσμού των μεταναστών και προσφύγων στα νησιά του Αιγαίου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία:

– Στα νησιά βρίσκονται 27.200 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο

– Οι άντρες είναι το 48%

– Οι γυναίκες είναι το 21% του πληθυσμού

– Τα παιδιά 31% (αγόρια 18%, κορίτσια 13%), εκ των οποίων 7 στα 10 είναι κάτω των 12 ετών ενώ το 12% είναι ασυνόδευτα ή έχουν χωριστεί από τις οικογένειές τους.    

Με άλλα λόγια, το 52% του πληθυσμού των φυλακισμένων στα ελληνικά νησιά είναι γυναικόπαιδα…

Πάμε τώρα να δούμε την εθνοτική προέλευση αυτού του πληθυσμού:

– Αφγανιστάν 47%

– Συρία 19%

– Παλαιστίνη 6%

– Σομαλία 6%

– Κονγκό 6%

– Άλλες χώρες 16%

Δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων, σε ποσοστό 84%, προέρχεται από 5 χώρες.

Πάμε τώρα να δούμε: Γίνεται, άραγε, πόλεμος σε αυτές τις χώρες; (φυσικά δεν έχουμε την αυταπάτη ότι η απόδειξη του αυτονόητου θα πείσει την «μαυρίλα» να πάψει να είναι μισάνθρωπη, καθώς ο μισανθρωπισμός μέσα στη βλακεία του το επόμενο που θα σου πει είναι «σιγά, εκεί δεν γίνεται και…πολύ πόλεμος» ή “γιατί δεν κάθονται εκεί να πολεμήσουν;”, κι άλλα τέτοια γενναία στα οποία συμμετέχουν και οι απόγονοι εκείνων που είτε συνεργάστηκαν, είτε λούφαξαν, είτε πήραν το χρυσό της χώρας και απέδρασαν όταν εισέβαλαν οι ναζί στη χώρα το ’41…).

Αφγανιστάν: Μόλις χτες (χτες: 13 Σεπτέμβρη 2020) η συνάντηση της λεγόμενης αφγανικής κυβέρνησης με τους Ταλιμπάν (ναι, τους Ταλιμπάν) με την παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Πομπέο (ναι, ο Πομπέο με τους Ταλιμπάν…) στην Ντόχα (https://www.naftemporiki.gr/story/1635831/proti-imera-ton-istorikon-diapragmateuseon-talimpan-kai-afganikis-kubernisis, Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP, Reuters, dpa) παρουσιάστηκε από την αφγανική κυβέρνηση έτσι: «Η χώρα μας θα θυμάται αυτήν την ημέρα ως το τέλος του πολέμου και των δεινών του λαού μας»… Δηλαδή, φασίστα, εκεί γίνεται πόλεμος. Είκοσι χρόνια τώρα. Τόσο πόλεμος γίνεται, φασίστα, που μόλις χτες οι εμπλεκόμενοι έψαχναν ακόμα την ημερομηνία λήξης του…   Για τα εκατομμύρια των προσφύγων που προκαλεί ο πόλεμος στο Αφγανιστάν, φασίστα, πήγαινε να ενημερωθείς από αλλού. Ακόμα και η ενασχόληση μας με την βλακεία σου έχει όρια.

Συρία: Εκεί, φασίστα, γίνεται πόλεμος; Έχει πάρει κάτι το αυτί σου; Τα 5 εκατομμύρια των εκτοπισμένων κατά τη δεκαετή σφαγή, οι 500.000 πρόσφυγες μόνο την περίοδο Δεκέμβρη ’19 – Γενάρη ’20 και μόνο από την Ιντλίμπ, είναι πρόσφυγες;

Παλαιστίνη: Για το τι συμβαίνει στην Παλαιστίνη, φασίστα, δεν πρόκειται να χαραμίσουμε ούτε σάλιο για να σε… ενημερώσουμε. Αν, όμως, είσαι «δημοκράτης» κρυφοφασίστας, μισοφασίστας κοκ ρώτα τις ελληνικές κυβερνήσεις. Αυτές που κάνουν συμφωνίες με το Ισραήλ. Κάτι θα ξέρουν…

Σομαλία: Εδώ ή άγνοια του φασίστα τού προσφέρει το πεδίο να ξεδιπλώνει την ηλιθιότητά του πλουσιοπάροχα: «Τι θέλουν όλοι αυτοί οι Σομαλοί στη χώρα μας, έχουν κανένα πόλεμο στην Σομαλία;”, λέει και ξαναλέει το ζώον, που πασχίζει μάλιστα να εμφανίσει τους Σομαλούς πρόσφυγες στην Ελλάδα ότι είναι μιλιούνια (είπαμε δεν ξεπερνούν το 6%). Τι συμβαίνει, λοιπόν, στη Σομαλία; Συμβαίνουν τα εξής:

«Ο εκτοπισμός έχει διαμορφώσει τη ζωή στη Σομαλία εδώ και δεκαετίες. Το 2004, το νορβηγικό συμβούλιο προσφύγων ανέφερε ότι «σχεδόν όλοι οι Σομαλοί έχουν εκτοπιστεί με τη βία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους». Η κυβέρνηση των ΗΠΑ συμμετέχει στις μάχες εκεί από το 2002, λίγο μετά την κήρυξη του «πόλεμου κατά της τρομοκρατίας» από την κυβέρνηση Τζορτζ Μπους. Για τα περισσότερα από τα τελευταία 19 χρόνια, οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν χρησιμοποιήσει στρατιωτικές βάσεις στο Τζιμπουτί και αλλού στην περιοχή για να δολοφονήσουν με ντρόουν φερόμενους μαχητές. Το 2006, ο στρατός των ΗΠΑ και η CIA υποστήριξαν μια αιθιοπική εισβολή στη Σομαλία για την απομάκρυνση της Ισλαμικής Δικαστικής Ένωσης (ICU) από την εξουσία. Ηγέτες των ΗΠΑ και της Αιθιοπίας ισχυρίστηκαν ότι η ICU ήταν σύμμαχος της Αλ Κάιντα. Οι ηγέτες της ICU αρνήθηκαν την κατηγορία. Η εισβολή κατάφερε να ριζοσπαστικοποιήσει περαιτέρω την ένοπλη πτέρυγα της ICU, Al Shabaab, η οποία κήρυξε πίστη στην Αλ Κάιντα το 2012. Ο πόλεμος μεταξύ του Al Shabaab και της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης της Σομαλίας και των ΗΠΑ και άλλων ξένων συμμάχων της συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν επεκτείνει την παρουσία τους στη Σομαλία τα τελευταία χρόνια: υπάρχουν τουλάχιστον πέντε μικρές στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ και τουλάχιστον μία βάση της CIA στη χώρα. Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ αύξησε δραματικά τις αεροπορικές επιθέσεις εναντίον της Αλ Σαμπαάμπ και του Ισλαμικού Κράτους. Τα θύματα αμάχων έχουν επίσης αυξηθεί, με περίπου 15 να σκοτώνονται το 2020 και άπειρους να έχουν σκοτωθεί από το 2007. Η πολιτική αστάθεια και οι βίαιες συγκρούσεις έχουν αυξηθεί και ενισχύονται αμοιβαία με ανθρωπιστικές κρίσεις που προκαλούνται από ξηρασία, πλημμύρες, λιμοκτονία και εκτεταμένη φτώχεια. Μέχρι το τέλος του 2010, εν μέσω ενός λιμού που θα σκότωνε εκατοντάδες χιλιάδες, σχεδόν 1.5 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν εκτοπιστεί λόγω των συγκρούσεων και βίας. Μόνο το 2019, υπήρχαν σχεδόν 200.000 νέες περιπτώσεις εσωτερικού εκτοπισμού, κυρίως γύρω από το προπύργιο της Al Shabaab στη νοτιοανατολική Σομαλία. Συνολικά, μέχρι το τέλος του 2019, περίπου 4.2 εκατομμύρια Σομαλοί είχαν εκτοπιστεί εντός της χώρας (3.4 εκατομμύρια) ή πέρα από σύνορα ως πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο (800.000. Οι περισσότεροι πρόσφυγες κατέληξαν σε γειτονικές χώρες όπως η Κένυα, η Αιθιοπία και η Υεμένη. Μικρότεροι αριθμοί έχουν φτάσει στην Ουγκάντα, το Τζιμπουτί, τη Νότια Αφρική, τη Γερμανία και τη Σουηδία».

Αυτά συμβαίνουν στη Σομαλία, φασίστα, Και ποιος τα λέει: Η έκθεση με τίτλο «Δημιουργώντας πρόσφυγες: Ο εκτοπισμός που προκλήθηκε από τον πόλεμο των Ηνωμένων Πολιτειών μετά την 9/11», τμήμα του Costs of War του Πανεπιστημίου Brown, που μάλιστα επισημαίνει ότι ο αριθμός των προσφύγων που έχουν προκαλέσει οι ΗΠΑ από το 2001 «υπερβαίνει τους εκτοπισμένους από κάθε πόλεμο από το 1900, εκτός από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», ότι ο αριθμός 37 εκατομμύρια πρόσφυγες λόγω αυτού του 20ετούς πολέμου είναι μια «πολύ συντηρητική εκτίμηση» και ότι ο πραγματικός αριθμός θα μπορούσε να φτάσει τα 59 εκατομμύρια (περισσότερα στο εξαιρετικό ρεπορτάζ της κυρίας Αντζελας Ιωαννίδου, στο https://poli-k.net/dimiourgontas-prosfyges-o-ektopismos-poy-proklithike-ton-polemo/.)

Επομένως, φασίστα, που ξέρεις να… αναγνωρίζεις τους πρόσφυγες, τώρα που έχεις όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι είναι πρόσφυγες, θα κάνεις το… αντιλυσσικό; Όχι βέβαια. Διότι το πρόβλημα δεν είναι ότι αυτοί δεν έχουν τα «τυπικά» (που τα έχουν) για να είναι πρόσφυγες. Αλλά ότι εσύ είσαι ρατσιστής.

Κονγκό: Εδώ πια, φασίστα, μιλάμε για επί ενάμιση αιώνα διαρκή πόλεμο, για διαρκή λεηλασία, για διαρκή φτώχεια, για διαρκή βία, που ξεκινάει από τον Λεοπόλδο του Βελγίου, περνάει στη δολοφονία του Λουμούμπα, το στυγνό αμερικανοκίνητο καθεστώς Μομπούτου, και φτάνει μέχρι σήμερα με τους εκτοπισμένους μόνο από το 2003 (έτος της υποτιθέμενης «λήξης» του πολέμου) να ξεπερνούν το 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους για χάρη των δυτικών εταιρειών που τροφοδοτούν τον εμφύλιο για να εκμεταλλεύονται τον ορυκτό πλούτο της χώρας. Στο Κονγκό, φασίστα, όπως καταγράφει ο κύριος Πάνος Σκαλτσούνης, Υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

«μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου σε ορυκτό πλούτο, διαβιούν σήμερα περισσότεροι από 4,5 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι άνθρωποι. Οι περισσότεροι από αυτούς ζουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς που μπορούν να συγκριθούν μόνο με στρατόπεδα συγκέντρωσης μέσα στoυς οποίους βασιλεύει ο τρόμος, οι μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η συστηματική σεξουαλική κακοποίηση παιδιών και γυναικών και οι σφαγές πολιτών υποκινούμενες συχνά από εθνοτικά και φυλετικά κριτήρια. Η κυβέρνηση της χώρας και η διεθνής κοινότητα αδυνατούν να προστατέψουν τους ανθρώπους που έχουν εγκλωβιστεί στους καταυλισμούς αφήνοντας τους χωρίς ελπίδα για το μέλλον τους: αν σταθούν τυχεροί ίσως καταφέρουν να διαφύγουν σε κάποια χώρα του εξωτερικού, αν όχι θα βρουν τον θάνατο από την πείνα, τις εμφύλιες συγκρούσεις ή τις επιδημίες που θερίζουν (ιός έμπολα, HIV, χολέρα κ.α)”.

Αυτή είναι η εθνοτική ταυτότητα των προσφύγων που βρίσκονται στα ελληνικά νησιά, φασίστα. Αυτά συμβαίνουν στις χώρες τους. Και γι’ αυτό είναι πρόσφυγες. Όπως και το υπόλοιπο 16% των ανθρώπων που δεν προέρχονται από τις παραπάνω 5 χώρες. Αρκεί να δει κανείς τι κάνουν οι «σύμμαχοί μας», φασίστα, στη Μπουρκίνα Φάσο, στο Καμερούν, στη Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στο Τσαντ, στην Κένυα, στο Μάλι, στη Μαυριτανία, στο Νίγηρα, στη Νιγηρία, στην Υεμένη), στο Νότιο Σουδάν, στο Ιράκ ή στο Πακιστάν όπου λόγω του πολέμου στο Αφγανιστάν “από το 2002, περισσότερα από 3,4 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί, ενώ περισσότεροι από 360.000 έχουν εγκαταλείψει τη χώρα ως πρόσφυγες” χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι εκτοπισμένοι λόγω των συγκρούσεων σε Τζαμού, Κασμίρ και Μπαλουκιστάν (ο.π). 

Αλλά το ξεκαθαρίσαμε ήδη: Το πρόβλημα δεν είναι ότι αυτοί δεν έχουν, όπως λες, τα «τυπικά» (που τα έχουν) για να είναι πρόσφυγες. Το πρόβλημα, φασίστα, είναι ότι εσύ είσαι ρατσιστής, πατριδοκάπηλος και φασίστας.

Διαβάστε περισσότερα