Οι «Τσιριμώκοι» του ΣΥΡΙΖΑ

«Το σύστημα της ολιγαρχίας, της πλουτοκρατίας (…) πάντα χρειαζόταν και πάντα  θα χρειάζεται τους γιαλαντζί  αριστερούς, τους «μαϊμού» αριστερούς, τους  δημαγωγούς τάχα μου αριστερούς, τους πολιτικούς απατεώνες, τους ξεπουλημένους και τους ριψάσπηδες» είπε, μεταξύ άλλων, ο Νίκος Μπογιόπουλος, κατά τη διάρκεια της εκπομπής στον Real Fm 97.8.

«Αυτή η τάχα μου Αριστερά είναι τόσο Αριστερά όσο σοσιαλιστικό είναι το ΠΑΣΟΚ (…) Δεν υπάρχει Αριστερά η οποία διαπραγματεύεται με κατσαπλιάδες. Δεν υπάρχει Αριστερά η οποία κουβεντιάζει με τους γύπες. Eκείνη η Αριστερά,που καμώνεται την Αριστερά, η οποία  διαπραγματεύεται (και προφανώς ηττάται διότι διαπραγματεύεται με τις τίγρεις), δεν κάνει διαπραγμάτευση με τις τίγρεις, δεν κάνει διαχείριση του καπιταλισμού, είναι ο καπιταλισμός που τη διαχειρίζεται». Το ηχητικό με τα αποσπάσματα, που ακολουθεί, είναι από το Βαθύ Κόκκινο: 

Διαβάστε περισσότερα

Και όμως, όλα είναι αποφασισμένα και συμφωνημένα από τον Οκτώβριο του 2011!

Γρηγορης Αυξεντιου 

Από τον Ιανουάριο του 2015 ως τώρα γινόμαστε μάρτυρες μιας αντιπαράθεσης μεταξύ των κομμάτων που συνθέτουν τη μνημονιακή παράταξη, και ιδιαίτερα ανάμεσα στην Συγκυβέρνηση (ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ) και στην Αξιωματική Αντιπολίτευση με όρους από το παρελθόν του στυλ εμείς είμαστε το Φώς (ο ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τον Συνεταίρο του τους ΑΝΕΛ πλασάρονται ως οι δυνάμεις της σταθερότητας που έσωσαν τη χώρα), ενώ το Σκοτάδι το αντιπροσωπεύει η ΝΔ η οποία εκφράζει ιδεολογικά τόσο την ΤΡΟΙΚΑ όσο και το ΔΝΤ και εκφράζει το παλιό όσο και την διαφθορά σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό της χώρας. Η Συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δηλώνει ότι μπαίνουμε σε τροχιά ανάπτυξης το 2^ο εξάμηνο του 2016, ιδίως αν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση εντός του Μαΐου 2016, ενώ από τις αρχές του 2017 θα βγούμε στις αγορές. Επιπλέον η Συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δηλώνει ότι αν οριστικοποιηθεί η ρύθμιση της βιωσιμότητας του χρέους μέσω επιμήκυνσης τόσο των διακρατικών δανείων της 1^ης Δανειακής Σύμβασης (ύψους 70 Δις) όσο και των δανείου ύψους 140 δις από τον EFSF καθώς και του δανείου ύψους 83 δις ευρώ από τον ESM καθορίζοντας ενιαίο επιτόκιο 2% τότε θα μπορούμε το 2050 να έχουμε διαμορφώσει την σχέση χρέος προς ΑΕΠ στο 103% (υπό την προϋπόθεση μέσου ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης 2,5%.

Τόσο η Συγκυβέρνηση όσο και τα υπόλοιπα μνημονιακά κόμματα, αποκρύβουν έντεχνα από τον λαό, ότι η πατρίδα μας θα βρίσκεται σε διαρκή εποπτεία από τους μηχανισμούς της Ευρωζώνης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκη Κεντρικη Τράπεζα, Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών, Συμβούλιο Κορυφής). Επομένως οι ατάκες εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ του στυλ, ότι βγαίνουμε από τα μνημόνια, καταρτίζουμε ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ, έχουν μικρή αξία αν αντιληφθούμε ότι με βάση το νέο Δημοσιονομικό Σύμφωνο δεν έχουμε τη δυνατότητα ως ανεξάρτητη χώρα να ασκήσουμε δημοσιονομική πολιτική επί της ουσίας.

Πάρα πολλοί συμπατριώτες μας έχουν άγνοια για το τι συμφωνήθηκε των Οκτώβριο του 2011 στις Βρυξέλες στο Συμβούλιο Κορυφής όπου εκτός από την έγκριση της 2^ης Δανειακής Σύμβασης ύψους 140 δις ευρώ μεταξύ Ελληνικής Κυβέρνησης, Τράπεζας της Ελλάδος και Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Τον Οκτώβριο του 2011 τροποποιήθηκαν μέσω του Δημοσιονομικού Συμφώνου όλες οι προηγούμενες συνθήκες που περιέγραφαν το Δημοσιονομικό Πλαίσιο λειτουργίας της Ευρωζώνης. Παρουσιάζουμε παρακάτω τις βασικές αλλαγές που καθιερώθηκαν στην Δημοσιονομική Λειτουργία της Ευρωζώνης (πηγή: ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ – Η ΝΕΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ – ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014) και ισχύουν από τον Οκτώβριο του 2011:

Η ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου προσέρχεται στη Σύνοδο Κορυφής Οκτωβρίου 2011.

1) Κάθε κράτος μέλος θεσμοθετεί και τηρεί τον κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού («χρυσός κανόνας»): Αυτή είναι η σπουδαιότερη καινοτομία του Δημοσιονομικού Συμφώνου. Τα κράτη μέλη πρέπει να υιοθετήσουν κανόνες αυξημένης (συνταγματικής) ισχύος που περιορίζουν το διαρθρωτικό έλλειμμα των προϋπολογισμών στο 0,5% του ΑΕΠ . Περιορίζει δηλαδή τη δυνατότητά τους να αναλαμβάνουν νέα χρέη! Εισάγει επίσης υποχρεώσεις για τη μείωση των χρεών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ως προς τα χρέη: Οι χώρες που έχουν λόγο χρέους προς ΑΕΠ άνω του 60% οφείλουν να μειώνουν το υπερβάλλον χρέος κατά 1/20 κάθε χρόνο. Στην περίπτωση της χώρας μας με δημόσιο χρέος 323 δις ευρώ, το παραπάνω σημαίνει ότι κάθε χρόνο θα πρέπει να μειώνουμε το χρέος κατά 5% (16 δις ευρω ετησίως). Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες αυτές, που είναι οι χώρες της περιφέρειας της Ε.Ε, πρέπει να έχουν κάθε χρόνο όχι μόνο ισοσκελισμένους αλλά πλεονασματικούς προϋπολογισμούς. Αν δεν επιτυγχάνεται αυτό, τότε επιβάλλεται πρόστιμο 0,2% του ΑΕΠ και ταυτόχρονα διακόπτεται η χορήγηση πόρων από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Προσωρινές αποκλίσεις από τον «κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού» επιτρέπονται μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις ή όταν παρουσιάζεται σοβαρή κάμψη των οικονομικών δραστηριοτήτων («βαθιά ύφεση»). Μεγαλύτερα ελλείμματα επιτρέπονται σε χώρες των οποίων το χρέος βρίσκεται κάτω από το όριο αναφοράς 60%!

2) Κάθε κράτος μέλος αποφασίζει μεσοπρόθεσμους στόχους (Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής τετραετούς διάρκειας, το οποίο όμως θα «επικαιροποιείται»). Το Μεσοπρόθεσμο θα πρέπει να είναι συμβατό με τους γενικούς προσανατολισμούς οικονομικής πολιτικής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που προηγούνται και αποτελούν την κατάληξη μιας άλλης διαδικασίας . Θα προβλέπει, ανάμεσα σε άλλα ενδεικτικούς ή δεσμευτικούς στόχους για τα ελλείμματα ή πλεονάσματα της γενικής κυβέρνησης και δεσμευτικές ανώτατες δαπάνες των Υπουργείων. Οι εθνικοί προϋπολογισμοί κάθε έτους θα πρέπει να κινούνται εντός των ορίων του Μεσοπρόθεσμου, το οποίο θα πρέπει να εγκρίνεται από τη Βουλή μέχρι το τέλος Μαΐου κάθε έτους.

3) Εθνικός νόμος θα πρέπει να προβλέπει μηχανισμό αυτόματης διόρθωσης τυχόν αποκλίσεων από δημοσιονομικούς στόχους. Το δημοσιονομικό σύμφωνο ενισχύει τις διαδικασίες συμμόρφωσης, υποχρεώνοντας τα κράτη μέλη να καθιερώσουν αυτόματους διορθωτικούς μηχανισμούς σε περίπτωση απόκλισης από το ποσοτικό όριο.

Η οικογενειακή φωτογραφία της Συνόδου Κορυφής (Οκτωβρίου 2011) στι Βρυξέλλες.

4) Ο προϋπολογισμός θα υπόκειται σε προληπτική εποπτεία/ έλεγχο μέσα από την πολύπλοκη διαδικασία του «ευρωπαϊκού εξαμήνου». Η διαδικασία αυτή του ευρωπαϊκού εξαμήνου έχει ως στόχο να εμποδίσει τη μετάδοση σε άλλα κράτη μέλη των συνεπειών που έχουν «κακοσχεδιασμένες» εθνικές πολιτικές. Η δημιουργία του ευρωπαϊκού εξαμήνου σημαίνει ότι τα κράτη μέλη της Ε.Ε. θα ξεκινούν κάθε χρόνο έναν εκ των προτέρων συντονισμό των δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών τους, για να διασφαλισθεί ότι θα είναι συμβατές τόσο με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης όσο και με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο λειτουργεί στη βάση ενός εξαμηνιαίου κύκλου που αρχίζει κάθε χρόνο τον Ιανουάριο, όταν η Επιτροπή δημοσιεύει την Έκθεση για την Ετήσια Ανάπτυξη. Η αξιολόγηση γίνεται επί τη βάσει ενός καταλόγου δεικτών .

5) Η πορεία εκτέλεσης των προϋπολογισμών θα ελέγχεται στενότερα από την Επιτροπή με την οποία η κυβέρνηση (κάθε κυβέρνηση) θα βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία διαβούλευσης. Συναφώς, καθιερώνονται διάφορα προληπτικά μέτρα για να αποφευχθούν μεγάλες αποκλίσεις από τους (από κοινού) συμπεφωνημένους στόχους. Αν η δημοσιονομική εξέλιξη αποκλίνει από τα όρια που έχουν συμφωνηθεί για την αύξηση των δημοσίων δαπανών σ’ ένα κράτος μέλος , το τελευταίο θα καλείται να υποβάλλει νέο σχέδιο δαπανών και σε περίπτωση που δεν γίνονται οι απαραίτητες διορθώσεις θα επιβάλλονται κυρώσεις.

6) Τα συμβαλλόμενα κράτη που υπόκεινται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος θα πρέπει να συμφωνούν με την Επιτροπή «πρόγραμμα δημοσιονομικής και οικονομικής εταιρικής σχέσης», που θα περιλαμβάνει και λεπτομερή προγράμματα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ώστε να διασφαλισθεί μια διαρκής μείωση υπερβολικών ελλειμμάτων. Η εφαρμογή τους θα εποπτεύεται από την Επιτροπή και το Συμβούλιο μαζί με τους ετήσιους προϋπολογισμούς. Προβλέπεται όμως και καθεστώς «ενισχυμένης εποπτείας» για όσα κράτη μέλη προσφεύγουν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης .

7) Ο εθνικός προϋπολογισμός θα πρέπει να ελέγχεται από ανεξάρτητες εθνικές αρχές. Τέτοιες αρχές είναι τα λεγόμενα «δημοσιονομικά συμβούλια» και ειδικά Γραφεία Προϋπολογισμού που υπάγονται στα εθνικά κοινοβούλια και όχι στην εκτελεστική εξουσία (κυβέρνηση).

8) Κάθε χώρα θα υπάγεται σε καθεστώς «ενισχυμένης εποπτείας» όταν προσφεύγει στη χρηματοδοτική στήριξη του Ε.Μ.Σ. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 472 / 2013 για την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας των κρατών μελών στην Ζώνη του Ευρώ προβλέπει στο άρθρο 14 ότι «Τα κράτη μέλη παραμένουν υπό εποπτεία μετά το πρόγραμμα εφόσον δεν έχει εξοφληθεί τουλάχιστον το 75 % της χρηματοδοτικής συνδρομής που έχει ληφθεί από ένα ή περισσότερα άλλα κράτη μέλη, τον ΕΜΧΣ, τον ΕΜΣ ή το ΕΤΧΣ. Το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια της άσκησης εποπτείας μετά το πρόγραμμα σε περίπτωση που εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα του οικείου κράτους μέλους. Η πρόταση της Επιτροπής θεωρείται ότι έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο, εκτός αν το Συμβούλιο αποφασίσει με ειδική πλειοψηφία να την απορρίψει μέσα σε 10 ημέρες από την έγκρισή της από την Επιτροπή».

9) Η σύναψη μνημονίου συνεννόησης (memorandum of understanding) προβλέπεται γενικά για κάθε δάνειο που θα χορηγείται από τον Ε.Μ.Σ. Ο Ε.Μ.Σ. «θα κινητοποιεί πόρους και θα προσφέρει στήριξη για τη σταθεροποίηση υπό αυστηρούς όρους οικονομικής πολιτικής» (strict conditionality) . Επίσης «οι όροι οικονομικής πολιτικής μπορούν να επεκτείνονται από ένα μακροοικονομικό πρόγραμμα προσαρμογής έως μια διαρκή δέσμευση για τον σεβασμό προκαθορισμένων όρων στήριξης». Τέλος, ο Ε.Μ.Σ. «μπορεί να αναθέτει στην Επιτροπή, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.) και, όπου κριθεί αναγκαίο, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ.) να διαπραγματεύεται ένα μνημόνιο συνεννόησης που θα καθορίζει λεπτομερώς τους όρους οικονομικής πολιτικής». Επίσης, ακόμη και κράτη μέλη χωρίς «μνημόνιο» θα υπογράφουν «νομικά δεσμευτικές συμφωνίες» (contractual arrangements) με την Επιτροπή αν αντλούν πόρους από το σχεδιαζόμενο νέο χρηματοδοτικό εργαλείο. Το νέο εργαλείο θα χρηματοδοτεί πέραν των κονδυλίων του «Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2014-2020» δράσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης, της αποτελεσματικότητας στον δημόσιο τομέα, της έρευνας κ.α. Αυτά δεν θα αφορούν στην Ελλάδα αν αναγκασθεί να προσφύγει σε νέο δάνειο και τρίτο «μνημόνιο». Με τις συμφωνίες αυτές τα κράτη μέλη πάλι θα δεσμεύονται να υλοποιήσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις όπως αυτές που περιγράφονται στις «εξειδικευμένες συστάσεις» της Επιτροπής και στα Εθνικά Προγράμματα μεταρρυθμίσεων που υποβάλλονται στο πλαίσιο του «ευρωπαϊκού εξαμήνου».

10). Η νέα «αιρεσιμότητα» στα Διαρθρωτικά ταμεία. Η Ελλάδα αντλεί πολύτιμους πόρους από όλα τα διαρθρωτικά ταμεία ( ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΤΑ, ΕΓΤΑΑ, ΕΤΘ). Για την επόμενη περίοδο 2014-2020 υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν χωρίς τους εθνικούς πόρους, σε τουλάχιστον 16,3 δισ. Ευρώ. Η αξιοποίησή τους θα στηρίζεται στα Σύμφωνα Εταιρικής Σχέσης (Σ.Ε.Σ, partnership agreements που αντικαθιστούν το Ε.Σ.Π.Α). Αλλά: (α) Σε περίπτωση που το κράτος μέλος λαμβάνει οικονομική ενίσχυση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (Ε.Μ.Σ.) σε σύνδεση με προγράμματα οικονομικής προσαρμογής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δύναται να αναθεωρεί τα Σ.Ε.Σ. και τα Επιχειρησιακά Προγράμματα χωρίς πρόταση των κρατών μελών, δηλαδή μονομερώς.

(β) Η Επιτροπή θα έχει άμεση δυνατότητα συμμετοχής στη διαχείριση των προγραμμάτων χωρίς προηγούμενη συγκατάθεση των κρατών μελών, αν αυτά έχουν στηριχθεί από το Ε.Μ.Σ. Επίσης (γ) Η εκταμίευση θα εξαρτάται από την επίτευξη των στόχων των Εθνικών Προγραμμάτων Μεταρρυθμίσεων και από την εκπλήρωση όρων μακροοικονομικής πολιτικής που θα διαμορφώνονται στο πλαίσιο άλλων διαδικασιών. Η απόκλιση θα μπορεί να οδηγεί σε αναστολή ή ακύρωση της χρηματοδότησης. (δ) Η αποδέσμευση πόρων θα εξαρτάται από «εκ των προτέρων όρους» που θα πρέπει να εκπληρώνονται πριν από την πρώτη εκταμίευση για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική αξιοποίησή τους και «εκ των υστέρων όρους» δηλαδή από τις επιδόσεις κατά την εφαρμογή των Σ.Ε.Σ. από τις οποίες θα εξαρτώνται οι συμπληρωματικές εκταμιεύσεις. Τα παραπάνω ενισχύουν τις δυνατότητες της Επιτροπής να επιβάλλει τη συμμόρφωση των κρατών μελών σε κοινούς στόχους.

11) . Νέα διαδικασία επιβολής κυρώσεων. Το δημοσιονομικό σύμφωνο διευκολύνει την έναρξη και εξέλιξη μιας διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος σε βάρος ενός κράτους μέλους. Π.χ. καθιερώνει την αρχή της αντίστροφης πλειοψηφίας για τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης αν επιχειρηθεί να διακοπεί η διαδικασία σε περίπτωση μη συμμόρφωσης κράτους μέλους με τις συστάσεις. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αν εκτιμά ότι άλλο κράτος δεν τηρεί τις δεσμεύσεις του συμφώνου. Αν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο συμφωνήσει, μπορεί να επιβάλει κύρωση έως το 0,1% του ΑΕΠ του μη συμμορφούμενου κράτους.

Διαβάστε περισσότερα

Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό

1

Η έρευνά μας για την ευτυχία δεν μας έχει  μάθει προσώρας τίποτα που δεν είναι ευρέως γνωστό. Ακόμη κι όταν τη συνεχίζουμε με το ερώτημα γιατί είναι τόσο δύσκολο για τους ανθρώπους να είναι ευτυχισμένοι, η προοπτική να μάθουμε κάτι καινούργιο δεν είναι τόσο μεγάλη. Έχουμε ήδη δώσει την απάντηση, αφού ήδη μνημονεύσαμε τις τρεις πηγές από τις οποίες προέρχονται τα βάσανά μας: την υπεροχή της φύσης, την αδυναμία του σώματός μας, και τις ατέλειες των θεσμών που ρυθμίζουν τις αμοιβαίες σχέσεις των ανθρώπων στην οικογένεια, το Κράτος και την κοινωνία. Σε σχέση με τις δύο πρώτες, η κρίση μας δεν μπορεί να ταλαντεύεται περισσότερο· μας αναγκάζει να αναγνωρίσουμε αυτές τις πηγές πόνου και να παραδοθούμε στο αναπότρεπτο. Δεν θα κυριαρχήσουμε ποτέ ολότελα  πάνω στη φύση, ο οργανισμός μας, κομμάτι κι ο ίδιος αυτής της φύσης, θα παραμείνει πάντα ένα πρόσκαιρο, ένα περιορισμένης προσαρμογής και απόδοσης μόρφωμα. Η επίγνωση αυτή δεν λειτουργεί παραλυτικά· τουναντίον, κατευθύνει τη δραστηριότητά μας. Δεν μπορούμε να εξαλείψουμε όλα τα βάσανά μας, αλλά μπορούμε να εξαλείψουμε πολλά από αυτά, ενώ κάποια άλλα να τα ανακουφίσουμε- η εμπειρία χιλιάδων χρόνων μάς το έχει αποδείξει. Διαφορετικά συμπεριφερόμαστε με την τρίτη πηγή, την κοινωνική πηγή του πόνου. Δεν θέλουμε να την παραδεχτούμε, δεν μπορούμε να αντιληφθούμε γιατί οι θεσμοί που οι ίδιοι δημιουργήσαμε δεν θα έπρεπε να μας προστατεύουν και να μας ωφελούν περισσότερο. Εξάλλου, όταν σκεφτόμαστε πόσο άσχημα έχει λειτουργήσει το ζήτημα της πρόληψης του πόνου, εγείρεται η υποψία ότι πίσω του μπορεί, επίσης, να κρύβεται ένα κομμάτι της ακατανίκητης φύσης, δηλαδή της δικής μας ψυχικής κατασκευής.
Καθώς ασχολούμαστε με τούτη την πιθανότητα, συναντάμε μια τόσο εκπληκτική άποψη, στην οποία θα θέλαμε να σταματήσουμε για λίγο. Σύμφωνα με αυτήν ένα μεγάλο μέρος ευθύνης για την αθλιότητά μας φέρει ο αποκαλούμενος πολιτισμός, που, αν τον αρνούμασταν και επιστρέφαμε στις πρωτόγονες σχέσεις, θα ήμασταν πιο ευτυχισμένοι. Τη λέω εκπληκτική, διότι – όπως και αν θέλουμε να ορίσουμε την έννοια πολιτισμός – όλα αυτά  με τα οποία προσπαθούμε να  προστατευτούμε από την απειλή που εκπέμπουν οι πηγές του πόνου ανήκουν στον ίδιο ακριβώς τον πολιτισμό.
[…]
Έχουμε εδώ έναν ακόμη παράγοντα απογοήτευσης. Τα τελευταία χρόνια οι άνθρωποι έκαναν εξαιρετικές προοόδους στις φυσικές επιστήμες και στις τεχνικές τους εφαρμογές, η κυριαρχία τους επί της φύσεως εδραιώθηκε σε έναν αδιανόητο προηγουμένως βαθμό. Τα καθέκαστα αυτών των προόδων είναι κοινώς γνωστά, και περιττεύει να τα απαριθμήσουμε. Οι άνθρωποι περηφανεύονται γι’αυτά τα επιτεύγματα, και όχι αδίκως. Όμως φαίνεται πως έχουν αντιληφθεί ότι η νεοαποκτηθείσα εξουσία επί του χώρου και του χρόνου, η υποταγή των φυσικών δυνάμεων, εκπλήρωση χιλιόχρονων πόθων, δεν αυξάνει τον βαθμό ικανοποίησης της απόλαυσης που προσδοκούν από τη ζωή, δεν τους προσφέρει περισσότερο ευτυχισμένα συναισθήματα. Έτσι, από τη διαπίστωση αυτή καλό θα ήταν να αντλήσουμε απλώς και μόνο το συμπέρασμα ότι η εξουσία επί της φύσεως δεν είναι η μοναδική προϋπόθεση τηςη ανθρώπινης ευτυχίας, όπως ακριβώς δεν είναι ο μοναδικός σκοπός των πολιτισμικών επιδιώξεων, αλλά όχι και να συναγάγουμε από αυτήν ότι οι τεχνικές πρόοδοι δεν έχουν αξία για την οικονομία της ευτυχίας μας. Θα μπορούσε να αντιτείνει  κανείς: δεν αποκομίζω ένα θετικό κέρδος απόλαυσης, δεν αυξάνεται το συναίσθημα της χαράς μου, όταν μπορώ να ακούσω όσο συχνά θέλω τη φωνή του παιδιού μου που ζει χιλιόμετρα μακριά μου, όταν μπορώ να μάθω από τον φίλο μου, αμέσως μετά την άφιξή του, ότι το μακρύ, κουραστικό ταξίδι του πήγε καλά; Δεν σημαίνει τίποτα ότι η ιατρική κατόρθωσε να μειώσει εντυπωσιακά τη θνησιμότητα των μικρών παιδιών,  ότι ο κίνδυνος μόλυνσης για τις λεχώνες έχει υποχωρήσει τόσο σημαντικά, ώστε να επιμηκυνθεί για αρκετά χρόνια ο μέσος όρος ζωής των πολιτισμένων ανθρώπων; Και θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε μια μεγάλη σειρά ευεργετημάτων που οφείλουμε στην τόσο κακολογημένη εποχή των τεχνικών και επιστημονικών επιτευγμάτων. Όμως, αφήνουμε την φωνή της απαισιόδοξης κριτικής να ακουστεί και να μας προτρέψει ότι οι περισσότερες από τις απολαύσεις αυτές είναι κατά το πρότυπο εκείνης της «φτηνής απόλαυσης» που εγκωμιάζεται σε κάποιο ανέκδοτο. Η απόλαυση εκείνου, με άλλα λόγια, που βγάζει το πόδι του από το σκέπασμα μέσα στη χειμωνιάτικη νύχτα, για να το ξαναβάλει μέσα. Αν δεν υπήρχε τρένο για να μειώσει τις αποστάσεις, δεν θα  υπήρχε και παιδί για να απομακρυνθεί από τον πατέρα του, και δεν θα χρειαζόταν τηλέφωνο για να ακούσει ο τελευταίος τη φωνή του. Αν δεν υπήρχαν πλοία να διασχίζουν τον ωκεανό, κανείς δεν θα έκανε ένα τέτοιο ταξίδι, και δεν θα χρειαζόταν τηλέγραφος για να ανακουφίσει την έγνοιά μου για το πώς έφτασε ο φίλος μου. Ποιο το όφελος από τον περιορισμό της παιδικής θνησιμότητας, όταν μας επιβάλλει έναν υπερβολικό περιορισμό των γεννήσεων, με αποτέλεσμα να μη μεγαλώνουμε στο σύνολο περισσότερα παιδιά από όσα κατά την εποχή πριν από την επικράτηση της υγιεινής, ενώ έχουμε δυσχεράνει τη σεξουαλική μας ζωή μέσα στο γάμο και έχουμε πιθανόν δουλέψει αντίθετα σε σχέση με την ευεργετική τάση της φυσικής επιλογής; Και, τέλος, τι να την κάνουμε τη μακροζωία, όταν ταλαιπωρούμαστε, όταν δεν έχουμε φίλους, όταν ο πόνος μάς φέρνει στο σημείο να καλοδεχόμαστε τον θάνατο σαν λύτρωση;
Φαίνεται βέβαιο ότι δεν νιώθουμε καλά μέσα στον σημεριινό πολιτισμό μας, αλλά είναι πολύ δύσκολο να κρίνουμε αν και σε ποιον βαθμό οι άνθρωποι προηγούμενων εποχών αισθάνονταν ευτυχέστεροι και κατά πόσο συνέβαλλαν σ’ αυτό οι πολιτισμικές συνθήκες. Θα έχουμε πάντα την τάση να αντιλαμβανόμαστε την αθλιότητα αντικειμενικά, δηλαδή να μεταφερόμαστε με την ευαισθησία και τις απαιτήσεις μας σ’ εκείνες τις συνθήκες και, κατόπιν, να αναζητούμε τις αφορμές που θα βρίσκαμε σ’ αυτές για συναισθήματα ευτυχίας ή δυστυχίας. Τούτος ο τρόπος παρατήρησης, που φαίνεται αντικειμενικός, διότι παραβλέπει τις παραλλαγές της υποκειμενικής ευαισθησίας, είναι φυσικά, και ο πλέον υποκειμενικός που μπορεί να υπάρξει, εφόσον κάποιος τοποθετεί στη θέση όλων των άλλων άγνωστων ψυχικών ιδιοσυγκρασιών τη δική του. Όμως, η ευτυχία είναι κάτι τελείως υποκειμενικό. Τρομάζουμε ακόμη απέναντι σε ορισμένες καταστάσεις, όπως αυτή του αρχαίου σκλάβου της γαλέρας, του αγρότη κατά τον Τριακονταετή πόλεμο, του θύματος της Ιεράς Εξέτασης, του Εβραίου που περίμενε το πογκρόμ. Αλλά μας είναι αδύνατον να προσεγγίσουμε εσωτερικά αυτούς τους ανθρώπους, να μαντέψουμε τις μεταβολές που η αρχική απάθεια, η σταδιακή άμβλυνση, η αναστολή των προσδοκιών, οι τραχύτεροι ή λεπτότεροι τρόποι νάρκωσης της ευαισθησίας τους για συναισθήματα ευχαρίστησης ή δυσαρέσκειας έχουν επιφέρει. Σε περίπτωση ακραίας πιθανότητας πόνου ενεργοποιούνται και κάποιοι προστατευτικοί ψυχικοί μηχανισμοί. Μου φαίνεται άσκοπο να συνεχίσουμε παραπέρα τούτη την πλευρά του ζητήματος.

S. Freud, Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό (εκδ. Πλέθρον, μτφ: Β. Πατσογιάννης)

Διαβάστε περισσότερα

Άκου δασκαλίτσα

“Είσαι σαν βαρέλι, σκέφτεσαι και διδάσκεις σαν βαρέλι.”
Άκου ανθρωπάκο, Βίλχελμ Ράιχ
“When we grew up and went to school,
there were certain teachers who would hurt the children anyway they could
by pouring their derision upon anything we did
exposing every weakness however carefully hidden by the kids.”
Pink Floyd
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Μην κοιτάς αλλού! Σε σένα μιλάω, δασκαλίτσα.
Ναι, σε σένα με το αδύνατο σώμα, το ομοιόμορφο μαύρισμα και τα ωραία ρούχα.
Βαρέλι δεν είναι το σώμα σου, δασκαλίτσα, βαρέλι είναι η ψυχή σου.
Είναι ξύλινη και κούφια η ψυχή σου.

Σε ξέρω καλά, δασκαλίτσα.
Καθόσουν δίπλα μου στο δημοτικό και έτρωγες τα νύχια σου από το φόβο σου. Ήσουν καλή μαθήτρια, αλλά φοβόσουν.
Φοβόσουν τη μητέρα σου, τη δασκάλα σου, τον εαυτό σου.
Γιατί η μητέρα σου ήθελε να είσαι τέλεια και η δασκάλα σου θα σε χλεύαζε αν έκανες κάποιο λάθος ή αν δε θυμόσουν πως γράφεται το «βαρέλι».
Και φοβόσουν τον εαυτό σου, γιατί την προηγούμενη νύχτα η μητέρα σου σε βρήκε να «χαϊδεύεσαι» αντί να διαβάζεις και σου εξήγησε ότι τα «καλά» κορίτσια δεν κάνουν τέτοια πράγματα.

Αλλά τότε δεν έφταιγες εσύ, δασκαλίτσα.
Ήσουν παιδί και ο παιδικός ερωτισμός πρέπει να μένει κρυμμένος κάτω από τα σεντόνια.

Σε θυμάμαι, δασκαλίτσα.
Καθόσουν δίπλα μου στο λύκειο και δεν μπορούσες να σταματήσεις να χτυπάς νευρικά το πόδι σου καθώς επαναλάμβανες, λέξη προς λέξη, κόμμα προς κόμμα, το κείμενο της ιστορίας που είχες αποστηθίσει, χωρίς ποτέ να σε νοιάζει για την Ιστορία, χωρίς ποτέ να σε νοιάζει για τη μόρφωση, έχοντας στο μυαλό σου μόνο το φόβο της αποτυχίας και μια σχολή με πολλά «μόρια», με πολλές πιθανότητες επαγγελματικής αποκατάστασης.

Ήθελες κι εσύ να φιλήσεις ένα αγόρι, να κάνεις έρωτα με ένα αγόρι, όπως έκαναν οι άλλες, οι τσούλες, αλλά δεν είχες καιρό για τέτοια.
Αλλά τότε δεν έφταιγες εσύ, δασκαλίτσα.

Ήσουν στην εφηβεία και η εφηβική σεξουαλικότητα πρέπει να μένει κρυμμένη στις τουαλέτες.

Σε γνωρίζω, δασκαλίτσα.
Καθόσουν δίπλα μου στο αμφιθέατρο, σε μια σχολή που δε σου έδινε τίποτα, αλλά θα την τελείωνες, γιατί χρειαζόσουν το πτυχίο για να συνεχίσεις να φοβάσαι μη μείνεις άνεργη πτυχιούχος.
Είχες οργανωθεί σε μια κάποια νεολαία, όχι γιατί είχες ιδανικά, αλλά γιατί αυτοί θα σε βοηθούσαν να βρεις μια δουλειά, για να συνεχίσεις να φοβάσαι –μην τη χάσεις.
Και μια νύχτα πηδήχτηκες με κάποιο συμφοιτητή σου, αλλά δεν ένιωσες τίποτα, παρά μόνο πόνο, κι αυτός έφυγε περήφανος που σε είχε πονέσει.
Τότε έφταιγες, δασκαλίτσα, γιατί ήσουν πια ενήλικη.

Σε ξέρω, δασκαλίτσα.
Την πρώτη μέρα που πήγες στο σχολείο κουβαλούσες στην τσάντα σου τη Μοντεσόρι και τον Νηλ. Αλλά γρήγορα κατάλαβες ότι είναι δύσκολο να διδάσκεις την ελευθερία, ίσως να ντράπηκες ή και να ζήλεψες τους άλλους δασκάλους που γελούσαν με την παρθενική αφέλεια σου.

Η ξύλινη ψυχή σου δεν το άντεξε και έστειλες τη Μοντεσόρι τιμωρία στη γωνία, μαζί με τα παιδιά που ήθελαν να παίζουν αντί να αποστηθίζουν.

Σε θυμάμαι, δασκαλίτσα.
Να διαβάζεις ολημερίς τα περιοδικά γάμου και να ονειρεύεσαι τον πρίγκιπα που θα σε παντρευτεί. Όχι αυτόν που θα σε αγαπήσει και θα απελευθερώσει το σώμα σου, αλλά εκείνον που θα σε πάει στην εκκλησία, που θα σου κάνει δεξίωση σε καλό εστιατόριο, εκείνον που θα γεμίσει την κούφια σου ψυχή με πράγματα.

Και όταν ο νόμιμος σύζυγος δε σε ικανοποίησε σεξουαλικά έψαχνες αλλού για την ηδονή ή παραδόθηκες στην κατάθλιψη.
Και έφταιγες εσύ, που η μοιχεία έπρεπε να μένει κρυμμένη κάτω από τις λέξεις.

Σε ξέρω, δασκαλίτσα.
Έκανες παιδιά με έναν άντρα που δεν αγαπούσες και τα έμαθες να σε φοβούνται, να σε υπακούουν. Ακριβώς όπως σε φοβούνταν και σε υπάκουαν οι μαθητές σου.

Και το μόνο που περίμενες ήταν το καλοκαίρι, για να ξεχαστείς με ένα «άρλεκιν» στην παραλία, αφού κανείς δεν έδινε πλέον σημασία στο ρημαγμένο σου σώμα.

Σε βλέπω, δασκαλίτσα.
Πέρασες πια την εμμηνόπαυση και έχεις μείνει μόνη –όπως ήσουν σε όλη σου τη ζωή. Ο άντρας σου σε άφησε για μια που «δεν μπορείς να καταλάβεις τι της βρήκε» και τα παιδιά σου σε αποφεύγουν όσο πιο διακριτικά μπορούν.
Και τώρα περιμένεις τη σύνταξη, για να μένεις στο σπίτι και να βλέπεις σαπουνόπερες όλη μέρα –μόνη.

Και γιατί στα λέω όλα αυτά;
Ο ανθρωπάκος μέσα μου –γιατί ναι, έχω κι εγώ έναν τέτοιο και παλεύω να τον ξεφορτωθώ- μου λέει να μη μιλήσω, να μη γράψω, να μη φανερωθώ.
Γιατί δε θέλει να δείξει ότι φοβάται.
Τι φοβάται;

Εσένα φοβάμαι, δασκαλίτσα.
Γιατί εσύ, μια ξύλινη γυναίκα, θα θελήσεις να κάνεις το παιδί μου ξύλινο σαν κι εσένα.
Θα το μάθεις να μισεί το σώμα του και να κρύβει τον ερωτισμό του.
Θα το μάθεις να μη σκέφτεται, αλλά να αποστηθίζει, για να ανταπεξέλθει στις οδηγίες που σου έστειλε ο ξύλινος υπουργίσκος.
Αλλά πρωτίστως θα το μάθεις να φοβάται.

Σε τρέμω, δασκαλίτσα.
Επειδή είσαι ανικανοποίητη κι επειδή μισείς τη ζωή, θα προσπαθήσεις να την πνίξεις μέσα στο σώμα του παιδιού μου, απ’ όπου αναβλύζει ανεξέλεγκτα.

Θα προσπαθήσεις να φτιάξεις αυτόματες μηχανές φόβου, που θα υπακούουν επειδή φοβούνται, που θα μαθαίνουν επειδή φοβούνται, που θα ζουν επειδή φοβούνται.

Αλλά δε θα σ’ αφήσω, δασκαλίτσα.
Δε θα σε αφήσω να καταστρέψεις το παιδί μου.
Θα του αποκαλύψω πόσο ξύλινη είσαι, πόσο κούφια, πόσο μικρή, πόσο δασκαλίτσα.
Θα τον πάρω από τα περιποιημένα νύχια σου ακόμα κι αν χρειαστεί να βγει από την κοινωνία.
Γιατί η κοινωνία σου, δασκαλίτσα, στηρίζεται στο φόβο και στο μίσος.

Η κοινωνία είσαι εσύ, δασκαλίτσα.
Ξύλινη και κούφια.

Κι εγώ θα μάθω στο παιδί μου να βάζει φωτιές!
…Και πάνω από τις φλόγες του παλιού κόσμου θα ακούει την «Ωδή στη Χαρά».
Χωρίς να φοβάται.-

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Διαβάστε περισσότερα

“Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης”: Η Μάχη της Κρήτης, η Αντίσταση, ο ηρωισμός | Βίντεο

Το 2ο επεισόδιο της σειράς «ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ» πραγματεύεται την «πρώτη μαζική αντίσταση του ελληνικού λαού», τη μάχη της Κρήτης, που ξεκίνησε στις 20 Μαΐου 1941, με τη μορφή μεγάλης αεροπορικής επιδρομής. Στην κατάληψη του νησιού από τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές, που αποτελούσε μέρος της εφαρμογής της «Επιχείρησης Ερμής», θα συμβάλλει η παρουσία στο νησί μόνο μερικών ταγμάτων άπειρων νεοσύλλεκτων και μικρών στρατιωτικών μονάδων, που αυτοβούλως βρίσκονταν εκεί, καθώς είχε προηγηθεί με διαταγή της κατοχικής κυβέρνησης, ο αφοπλισμός του νησιού και η απαγόρευση της εκεί μετάβασης της Μεραρχίας Κρητών, που είχε πολεμήσει στο αλβανικό μέτωπο.

Η σθεναρή αντίσταση των Κρητών οδήγησε σε πρωτοφανούς αγριότητας αντίποινα των Γερμανών, με αποκορύφωμα το ολοκαύτωμα της Κανδάνου (3 Ιουνίου 1941).

Το πρωί της 30ης Μαΐου 1941, ο Γλέζος και ο Σάντας πληροφορήθηκαν από το ραδιόφωνο ότι η Κρήτη είχε πέσει. Οι Γερμανοί με προκηρύξεις κόμπαζαν για το κατόρθωμά τους. Οι δύο νέοι αποφάσισαν να δράσουν το ίδιο βράδυ. Όπλα δεν είχαν, παρά μόνο ένα φαναράκι κι ένα μαχαίρι. Η ώρα είχε φθάσει 9:30 το βράδυ. Η μικρή φρουρά της Ακρόπολης ήταν μαζεμένη στην είσοδο των Προπυλαίων και διασκέδαζε με νεαρές Ελληνίδες, που πουλούσαν τον ερωτά τους, πίνοντας μπύρες και μεθοκοπώντας.
Με άγνοια κινδύνου, πήδηξαν τα σύρματα, σύρθηκαν ως τη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου και άρχισαν να σκαρφαλώνουν από τις σκαλωσιές, που είχαν φτιάξει οι αρχαιολόγοι για τις ανασκαφές. Φθάνοντας σε απόσταση ολίγων μέτρων από τον ιστό της σημαίας δεν αντιλήφθηκαν κανένα φρουρό και με γρήγορες κινήσεις κατέβασαν από τον ιστό το μισητό σύμβολο του ναζισμού.

Τα φιλμ αρχείου, τα σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα και οι εμπειρίες των πρωταγωνιστών μαρτυρούν την αγωνιστική ενότητα και αντίσταση των Ελλήνων και των συμμάχων, τα φρικτά αντίποινα αλλά και τις αλλεπάλληλες παραλείψεις.

Δείτε το ντοκιμαντέρ:

Διαβάστε περισσότερα

Δεν χρωστάω τίποτα – δεν πληρώνω τίποτα!

    Παρατήρηση 1η: Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αφέλεια από το να νομίζει κανείς ότι το ΔΝΤ και η ΕΕ μαλώνουν γύρω από τη ρύθμιση για το ελληνικό χρέος με γνώμονα το ποιος από τους δυο θα εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντα του… ελληνικού λαού.
    Παρατήρηση 2η: Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πολιτική απάτη από το να διακινείται στο εσωτερικό της χώρας η προπαγάνδα του «καλού – κακού μπάτσου» με το ΔΝΤ και την ΕΕ σε εναλλασσόμενους κάθε φορά ρόλους, ανάλογα με τις επιδιώξεις του εγχώριου «αριστεροδέξιου» πολιτικού διπολισμού.
    Παρατήρηση 3η: Η αντιπαράθεση ΔΝΤ – ΕΕ για το ελληνικό χρέος είναι ενδοιμπεριαλιστικού χαρακτήρα, κανείς τους δεν διαφωνεί ότι αυτό το χρέος «πρέπει» να πληρωθεί από τον ελληνικό λαό, μαλώνουν μόνο για τους τρόπους αποπληρωμής αφού αυτοί σχετίζονται με το ποιος κερδίζει – ποιός χάνει (ΗΠΑ/Γερμανία) από την καπιταλιστική κρίση, γενικώς, και από την εκδήλωσή της στην Ελλάδα, ειδικότερα.         
    Παρατήρηση 4η: Όποια ρύθμιση του ελληνικού χρέους επιλεγεί, αν και όταν επιλεγεί, δεν θα την συμφωνήσουν με στόχο την αύξηση των μισθών ή των συντάξεων (αυτοί θα μείνουν μνημονιακά ακρωτηριασμένοι), αλλά για την τροφοδότηση του κεφαλαίου με ζεστό χρήμα και για την αναθέρμανση της καπιταλιστικής οικονομίας πάνω στο έδαφος του νεκροταφείου των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
    Πίσω, λοιπόν από τις θέσεις του ΔΝΤ για επιμήκυνση της αποπληρωμής των ελληνικών ομολόγων έως το 2080 και τη χορήγηση περιόδου «χάριτος» για τις πληρωμές έως το 2040, πίσω από τις θέσεις της Γερμανίας για εφαρμογή του νυν προγράμματος με νέο ενδεχομένως μείγμα αλλά εντός του υφιστάμενου χρονικού πλαισίου, πίσω δηλαδή από τον τσακωμό των «βουβαλιών», θα πρέπει να δούμε την ουσία του πράγματος που αφορά το «βατράχι», αξιολογώντας τα ακόλουθα στοιχεία:  

    α) Η Ελλάδα– «βατράχι» μπήκε στην γκιλοτίνα των Μνημονίων με τον λαό της να θυσιάζεται. Στόχος των Μνημονίων ήταν να δοθεί χρόνος στις ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες να ξεφορτωθούν τα ομόλογα επί ενός δημόσιου χρέους που πέρασε σε οργανισμούς και κράτη μέλη της ΕΕ.

    Ο λαός εν τω μεταξύ πληρώνει αυτό το χρέος με το αίμα του. Το πληρώνει παρότι το προκάλεσε η ολιγαρχία. Το πληρώνει χωρίς να το οφείλει καθώς μόνο από το 1993 και μετά στους ελληνικούς προϋπολογισμούς έχουν εγγραφεί ποσά πάνω από 1 τρισ. ευρώ (!) σε τόκους και χρεολύσια για την αποπληρωμή του.

    β) Η συνέχιση της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, αυτή η περίφημη «βιωσιμότητα του χρέους», σημαίνει ότι η Ελλάδα θα παραμένει «φόρου υποτελής» σε «φίλους» και «εταίρους» δανειστές, αλλά και σε εγχώριους «νταβατζήδες» χωρίς ημερομηνία λήξης. Είναι προφανές ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί χωρίς η λιτότητα να ακολουθεί κατά πόδας τα λαϊκά στρώματα σε ένα διαρκή βίο - αβίωτο.

    Είτε υπό την εκδοχή του ΔΝΤ, είτε υπό την εκδοχή της ΕΕ, σύμφωνα με τον Κανονισμό 472/2013 της ΕΕ, ρητά προβλέπεται πως τα κράτη – μέλη της ΕΕ που έχουν τύχει «χρηματοδοτικής συνδρομής» τίθενται υπό καθεστώς «εποπτείας» και «ενισχυμένης επιτήρησης» έως ότου αποπληρώσουν τουλάχιστον το 75% του χρέους τους.Με τα σημερινά δεδομένα αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα τελεί υπό καθεστώς «επιτήρησης» και υπό καθεστώς «κόφτη» για τα επόμενα... 50 – 80 χρόνια!

    γ) Σήμερα πάνω από το 70% του συνολικού δημόσιου χρέους της Ελλάδας δεν είναι παρά το χρέος που προκύπτει από τα λεγόμενα «δάνεια» της τρόικας. Και λέμε λεγόμενα «δάνεια» καθώς πάνω από το 95% αυτών των «δανείων» και των περίφημων δόσεων δεν ήρθαν ποτέ στον ελληνικό λαό. Επέστρεψαν ξανά στους δανειστές ή κατέληξαν στα ταμεία των τραπεζιτών, τα βάρη των οποίων πληρώνει ο ελληνικός λαός.

    Η ουσίαεπομένως είναι ότι:

• Αυτό το χρέος δεν ήταν ποτέ και δεν είναι του λαού. Αυτό το χρέος είναι δημιούργημα ντόπιων και ξένων κεφαλαιοκρατών. Είναι δημιούργημα των θαλασσοδανείων τους, των φοροαπαλλαγών τους, των φοροαποφυγών τους, των λεόντειων συμβάσεων με το κράτος μέσω των οποίων άρμεγαν το δημόσιο ταμείο, των εξοπλισμών (και ενίοτε των μιζών) που επιδιδόταν το πολιτικό τους σύστημα, της τραπεζοκρατίας, της Ζημενσοκρατίας, της παραγωγικής αποσάθρωσης ένεκα ΕΕ, της λεηλασίας του κράτους – φέουδο της εκάστοτε κυβερνητικής νομεκλατούρας κοκ.
• Γιανα υπάρξει προοπτική σε αυτό τον τόπο, η Ελλάδα δεν έχει άλλο δρόμο από την άρνηση πληρωμής αυτού του χρέους. Ειδάλλως θα βρίσκεται σε ένα διαρκές καθεστώς κοινωνικής χρεοκοπίας. Για να έχει προοπτική ο λαός μας δεν έχει άλλο δρόμο από το να αποφασίσει να διεκδικήσει και να επιβάλλει την απόφασή του να αρνηθεί να πληρώνει στο διηνεκές ένα χρέος που άλλοι το προκάλεσαν και άλλοι το απομύζησαν. Ειδάλλως θα βρίσκεται διαρκώς υπό την σπάθη της «επιτήρησης», της «εποπτείας» και του… «κόφτη».

    Όσον αφορά την διαγραφή αυτού του ληστρικού και παράνομου χρέους:

1)   Η απαλλαγή του λαού από το επαχθέςκαι επονείδιστο βάρος του, είναι πολιτικό και όχι νομικό ζήτημα. Τον «δεν χρωστάω τίποτα – δεν πληρώνω τίποτα» προϋποθέτει, προφανώς, την απαλλαγή του λαού από όσους κερδίζουν από το χρέος εντός και εκτός χώρας και από όσους «διαπραγματεύονται» τους όρους σφαγής του λαού για την αποπληρωμή του.

2)   Η πλήρης διαγραφή (μονομερώς – πώς αλλιώς;) του χρέους δεν συνιστά από μόνη της ικανή συνθήκη για την ανοικοδόμηση της χώρας και την ανακούφιση του λαού από τα βάσανα. Αποτελεί όμως την αναγκαία προϋπόθεση για την έναρξη αυτής της διαδικασίας.

    Συνεπώς, οτιδήποτελιγότερο από αυτό, οτιδήποτε λιγότερο από την  πραγματική διαγραφή του παράνομου χρέους, κάθε διαστροφή της έννοιας «διαγραφή του χρέους», όποιες κι αν είναι οι λέξεις που προβάρονται («επιμήκυνση», «αναδιάρθρωση», «κούρεμα» κοκ) για να «χρυσώσουν» τη διατήρηση της Ελλάδας σε σχέση εξάρτησης και αλληλεξάρτησης με τους τοκογλύφους, συνιστά - με «αριστερούς» ευφημισμούς πλέον – τη συνέχιση του ίδιου ΠΑΣΟΚοΝεοδημοκρατικού εγκλήματος.

email: mpog@enikos.gr

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί η ανωριμότητα είναι καταστροφική

Αν τοποθετήσετε μια πέτρα κάτω από ένα μικροσκόπιο και την παρατηρήσετε προσεκτικά, θα δείτε ότι ποτέ δεν αλλάζει. Αλλά, αν τοποθετήσετε ένα κοράλλι κάτω απ’ το ίδιο μικροσκόπιο, θα διαπιστώσετε ότι μεγαλώνει κι αλλάζει. Συμπέρασμα: το κοράλλι είναι ζωντανό, η πέτρα είναι νεκρή. Πώς θα ξεχωρίσετε ένα ζωντανό λουλούδι από ένα νεκρό; Ζωντανό θα είναι αυτό που ωριμάζει κα μεγαλώνει. Η μοναδική απόδειξη ζωής είναι η ωρίμανση! Το ίδιο ισχύει και στον ψυχολογικό κόσμο. Αν ωριμάζετε, είστε ζωντανοί. Αν δεν ωριμάζετε, είναι πολύ πιθανόν να είστε νεκροί.
Μπορεί να έχετε ως κινητήρια δύναμη περισσότερο την επιθυμία να ωριμάσετε παρά την ανάγκη να διορθώσετε τα ελαττώματά σας. Αν δέχεστε ότι μπορείτε πάντα να ωριμάζετε, να βελτιώνεστε, να γίνεστε όλο και μεγαλύτεροι, τότε αυτό είναι αρκετό. Όταν αποφασίσετε ν’ ακινητοποιηθείτε ή να νιώσετε επώδυνα συναισθήματα, έχετε αποφασίσει να μην ωριμάσετε. Η κινητήρια δύναμη ωρίμανσης σημαίνει μάλλον να χρησιμοποιείτε την ενέργεια της ζωής για μεγαλύτερη ευτυχία παρά να πρέπει να βελτιώνεστε επειδή αμαρτήσατε ή επειδή είστε ελλιπείς.
Αποκορύφωμα της επιλογής της ωρίμανσης, ως κινητήριας δύναμης, είναι η προσωπική κυριαρχία σε κάθε τωρινή στιγμή της ζωής σας. Κι αυτή η κυριαρχία σημαίνει να είστε εσείς που θ’ αποφασίζετε για τη μοίρα σας· δεν είστε απλά κάποιος που τα βγάζει πέρα, αγωνίζεται ή προσαρμόζεται στον κόσμο. Αντί γι’ αυτό, διαλέξτε ποιος θα είναι για σας ο κόσμος. Ο Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω το διατυπώνει αυτό στο έργο του Το επάγγελμα της κ. Γουώρρεν: «Οι άνθρωποι πάντα κατηγορούν τις συνθήκες ζωής τους γι’ αυτό που οι ίδιοι είναι. Δεν πιστεύω στις περιστάσεις και τις συνθήκες. Οι άνθρωποι που πετυχαίνουν σ’ αυτό τον κόσμο είναι αυτοί που προχωρούν, διαλέγουν τις συνθήκες και τις περιστάσεις που θέλουν κι όταν δεν τις βρίσκουν τις δημιουργούν».
Όμως να θυμάστε, η αλλαγή του τρόπου που σκέφτεστε, νιώθετε ή ζείτε είναι πιθανή, αλλά ποτέ εύκολη.
Αν στ’ αλήθεια θέλετε να ζείτε ολοκληρωμένα και να ελέγχετε τις προσωπικές σας επιλογές, αν στ’ αλήθεια θέλετε να φτάσετε στην ευτυχία της τωρινής στιγμής, θα πρέπει να είστε το ίδιο αυστηρά προσηλωμένοι και στην προσπάθεια να αποβάλετε τον ηττοπαθή τρόπο σκέψης και στην εκμάθηση οποιουδήποτε δύσκολου εγχειρήματος.


«Οι περιοχές των σφαλμάτων σας»
ΓΟΥΑΙΗΝ ΝΤΥΕΡ

Διαβάστε περισσότερα

Schadenfreude και κοινωνικός αυτοματισμός

Από τον Αλέξανδρο Νίκα
Συνήθως, οτιδήποτε καλό συμβαίνει σε άλλους μας ευχαριστεί, οτιδήποτε κακό μας ανησυχεί έως και μας στεναχωρεί. Αυτή η ανθρώπινη αντίδραση ενσυναίσθησης και συμπόνιας δε συμβαίνει απαραίτητα, αφού μπορεί να γνωρίσουμε ανθρώπους των οποίων η ευτυχία μας δημιουργεί ένα κοινωνικά απεχθές συναίσθημα, αυτό της ζήλιας, η οποία θεωρείται μία μορφή πόνου που προκαλείται από την ανωτερότητα ενός άλλου ανθρώπου.
Αντίστοιχα, μπορεί να γνωρίσουμε και ανθρώπους των οποίων η δυστυχία, αντί της συμπόνιας, ενδέχεται να μας δημιουργήσει ένα εξίσου κοινωνικά απεχθές συναίσθημα, αυτό της επιχαιρεκακίας, ή αλλιώς schadenfreude, που θεωρείται μία μορφή κακεντρεχούς ευχαρίστησης στη θέα κάποιου που υποφέρει. Οι δύο έννοιες, της ζήλιας και της επιχαιρεκακίας, σχετίζονται άμεσα αφού, παρότι η μία περιγράφει πόνο και η άλλη ευχαρίστηση, η πρώτη δημιουργεί τις συνθήκες για την καλλιέργεια της δεύτερης.
Το συναίσθημα του schadenfreude, εκ των γερμανικών λέξεων schäden (βλάβη, συμφορά) και freude (χαρά, ευχαρίστηση), βρίσκει τις ρίζες του ήδη από τον «Φίληβο» του Πλάτωνα, έναν φιλοσοφικό διάλογο μεταξύ του Σωκράτη και των Πρώταρχου και Φίληβου που πραγματεύεται την ανθρώπινη ηδονή. Στον διάλογο αυτόν, ο Σωκράτης υποστηρίζει ότι η ζήλια είναι ένα συναίσθημα στο οποίο πόνος και ευχαρίστηση συνυπάρχουν, αφού είναι ο ζηλόφθονος άνθρωπος που επιχαίρεται με την συμφορά των γειτόνων του (Frede, 1992): «δεν είπαμε ότι η ευχαρίστηση από την κακοτυχία των φίλων προκαλείται από ζήλια;» (Πλάτων, 1933). Πολύ αργότερα, ο Νίτσε (1967) θα πλαισιώσει πολύ συγκεκριμένα το συναίσθημα της επιχαιρεκακίας, το οποίο και —ως απόλαυση της θέας των άλλων να υποφέρουν— θα διαφοροποιήσει από την απόλαυση της ίδιας πρόκλησης ζημιάς στους άλλους, ισχυριζόμενος ότι η αίσθηση του schadenfreude μεγιστοποιείται όταν:
α) υπάρχει αυτοαναφορικότητα στην ιδιότητα του θύματος (δηλαδή ο ζηλόφθονος άνθρωπος μπορεί να ταυτιστεί σε κάποιο επίπεδο με τον παθόντα),
β) ο ζηλόφθονος απειλείται με κάποιον τρόπο από τον παθόντα (αφού η ικανοποίηση αποζημιώνει τον πρώτο με την συμφορά του δεύτερου, σε όρους αυταξίας), προσδίδοντας στο συναίσθημα τη μορφή μίας φανταστικής εκδίκησης, ή/και
γ) η επιτυχία του αξιόφθονου (παθόντα) θεωρείται αδίκως και ανάξια κερδισμένη.
Έκτοτε, πολλοί ερευνητές από τον χώρο της (κοινωνικής) ψυχολογίας έχουν πραγματευθεί το αξιοπερίεργο αυτό συναίσθημα της επιχαιρεκακίας. Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποκτά η μελέτη της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου κατά τη διέγερση και πρόκληση κοινωνικών συναισθημάτων (βλ. Jankowski & Takahashi, 2014), όπου φαίνεται πως το schadenfreude, πέραν του ψυχολογικού ενδιαφέροντος, αποτελεί και ένα φυσιολογικό ιατρικό φαινόμενο.
Μία πρόσφατη έρευνα αξιοποίησε τη μαγνητική τομογραφία (MRI) για να δείξει ότι η ζήλια διεγείρει τον ραχιαίο φλοιό της πρόσθιας μοίρας της έλικας του προσαγωγίου (dorsal anterior cingulate cortex – dACC), ο οποίος σχετίζεται με τις γνωστικές συγκρούσεις και τον κοινωνικό πόνο, και μάλιστα σε βαθμό συγκρίσιμο με το συναίσθημα του ίδιου πόνου· από την άλλη πλευρά, το αίσθημα του schadenfreude εντοπίσθηκε με την διέγερση του κοιλιακού ραβδωτού σώματος, μία μικρή περιοχή βαθιά μέσα στον εγκέφαλο και κοντά στα βασικά γάγγλια η οποία σχετίζεται με το αίσθημα της επιβράβευσης (Takahashi et al., 2009).
Έτσι, γίνεται εμφανές ότι η ζήλια προκαλεί ένα συναίσθημα πόνου που ο άνθρωπος υποσυνείδητα προσπαθεί να μετριάσει αποδιεγείροντας το αντίστοιχο μέρος του εγκεφάλου· η αποδιέγερση αυτή επιταχύνεται μέσω της επιχαιρεκακίας, αφού το χάσμα μεταξύ του «ανώτερου» σε κάποια διάσταση ανθρώπου που βιώνει την αποτυχία και του αντίστοιχα «κατώτερου» ατόμου γεφυρώνεται.  Με αυτά κατά νου, αρκεί να αναλογιστούμε πόσες φορές γελάσαμε ή χαρήκαμε όταν είδαμε κάποιον διάσημο παράγοντα στον χώρο της ψυχαγωγίας (απέναντι του οποίου δεν νιώθουμε μίσος ή οργή αλλά ενδεχομένως ζήλια για το κοινωνικό του στάτους) να σκοντάφτει και να πέφτει live εντός κάποιου τηλεοπτικού στούντιο, σε μία άτυχη στιγμή.
Ένα πολύ χαρακτηριστικό και συγκεκριμένο παράδειγμα schadenfreude αποτελεί η σχετικά πρόσφατη περίπτωση της Βίκυς Σταμάτη. Έχοντας αναδειχτεί μέσω της πολιτικής καριέρας (και της εν προκειμένω αδιαμφισβήτητης διαφθοράς που συχνά πάει με το επάγγελμα) του συζύγου της, η Βίκυ Σταμάτη και η ανάξια κερδισμένη επιτυχία της αποτελούσε αντικείμενο φθόνου πολλών, ειδικά μετά τον βομβαρδισμό του τηλεοπτικού κοινού με σκανδαλώδεις λεπτομέρειες για την πολυτελή ζωή της. Το αίτημά της να βλέπει το παιδί της, δε, υπήρξε δίκαιο, ενώ η ταλαιπωρία που βίωσε με την ψυχική της υγεία μόνο όμορφο θέαμα δεν αποτέλεσε. Παρ’ όλα αυτά, ένα ανάλγητο, εκδικητικό μέρος της ελληνικής κοινωνίας δεν έκρυψε ποτέ την ικανοποίηση και απόλαυση που λάμβανε από το επιλεκτικά σκληρό πρόσωπο της δικαιοσύνης απέναντί της και την ψυχική εξασθένησή της.
Αξίζει να σημειωθεί ότι συμπόνια και schadenfreude δεν είναι ακριβώς αντίθετες έννοιες. Σύμφωνα με έρευνα των Brigham et al. (1997), συγκεκριμένα, ομάδα φοιτητών παρακολούθησε τη μαγνητοφωνημένη συνέντευξη ενός μέτριου (κι ενός άριστου) φοιτητή που είχε πρόσφατα βιώσει μία «δίκαιη» αποτυχία στο πρώτο σενάριο και μία «άδικη» κακοτυχία στο δεύτερο: η συμπόνια που προκλήθηκε στα δύο σενάρια διέφερε, αφού οι θεατές συμμερίστηκαν τον πόνο του φοιτητή στο δεύτερο σενάριο (αδικία) περισσότερο απ’ ό,τι στο πρώτο, ενώ και στα δύο σενάρια η συμπόνια απέναντι στο μέσο φοιτητή ήταν μεγαλύτερη συγκριτικά με τον άριστο φοιτητή· αντίθετα, ενώ η μετρηθείσα ένδειξη της επιχαιρεκακίας που προκλήθηκε στην ομάδα των φοιτητών ήταν πολύ μεγαλύτερη στην περίπτωση του άριστου φοιτητή λόγω προφανούς ζήλιας, δεν υπήρξε καμία διαφοροποίηση του schadenfreude μεταξύ των δύο σεναρίων (σε αντιδιαστολή, φυσικά, με άλλες έρευνες που έδειξαν ότι υπάρχει μία μικρή συσχέτιση μεταξύ επάξιας συμφοράς και επιχαιρεκακίας, βλ. Smith et al., 2009). Αυτή η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του τρόπου λειτουργίας των δύο ανθρώπινων αντιδράσεων καθιστά αυτήν την σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης ιδιαίτερα επικίνδυνη, ενώ καταδεικνύει και την εντονότερη αρνητική συναισθηματική προδιάθεση που ο άνθρωπος έχει απέναντι σε κάποιον άλλον, συγκριτικά με την όποια θετική προδιάθεση.
****
Το φαινόμενο αυτό αποκτά σπουδαίο κοινωνιολογικό ενδιαφέρον και στην ιδιαίτερη περίπτωση της μνημονιακής Ελλάδας, αφού η επιχαιρεκακία λειτουργεί και σε ευρεία κοινωνική κλίμακα (Leach et al., 2003): αντί του επίφθονου ανθρώπου, αρκεί να φανταστούμε στη θέση του μία προνομιούχα κοινωνική ομάδα. Φυσικά, δεν χρειάζεται να είναι πράγματι προνομιούχα συγκριτικά με τον κοινωνικό ιστό· αρκεί μονάχα να επικρατεί η γενικευμένη αντίληψη ότι είναι τέτοια. Και κάπως έτσι διευκολύνεται —αν όχι κινητοποιείται— η διαδικασία του κοινωνικού αυτοματισμού.
Μα, θα μου πείτε, ο κοινωνικός αυτοματισμός είναι μία μέθοδος που αποσκοπεί στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και τη μετατόπιση του φακού της κοινωνικής σφαίρας από το κυρίαρχο πρόβλημα σε εξιλαστήρια θύματα που, συνήθως, ουδεμία σχέση έχουν με το πρόβλημα καθαυτό. Η δημιουργία φανταστικών εχθρών του συνόλου μέσω του κοινωνικού αυτοματισμού αποτελεί, πράγματι, μία διαχρονικά αλάνθαστη τακτική, όμως σαν εργαλείο δε χρειάζεται να περιοριστεί στη μονοπώληση της ειδησεογραφίας και τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης, αφού μπορεί να αξιοποιηθεί για ποικίλους σκοπούς, ανάλογα με τον τρόπο που επιστρατεύεται:

• ο πρώτος τρόπος αφορά στην απαγγελία δριμειών κατηγοριών σε μία ομάδα και την επακόλουθη καλλιέργεια κοινωνικής οργής ή μίσους για αυτήν την ομάδα· οι πολίτες καλούνται να αντιμετωπίσουν αυτήν ως βλαπτικό παράγοντα που καθιστά την κοινωνία προβληματική (π.χ. η υπερθεμάτιση της ταλαιπωρίας των ταξιδιωτών εξαιτίας της απεργίας των λιμενεργατών) έως και νοσηρή (π.χ. η στοχοποίηση των Εβραίων από το χιτλερικό καθεστώς, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο),
• και ο δεύτερος τρόπος, αυτός της ανάπτυξης ή περαιτέρω διεύρυνσης ενός επιφανειακού ή εν μέρει ρεαλιστικού προνομιακού χάσματος μεταξύ της εν λόγω ομάδας και της υπόλοιπης κοινωνίας (π.χ. η ανάδειξη των επίζηλων προνομίων των ιδιωτικών γιατρών, των δικηγόρων, των μηχανικών, των μηχανοδηγών κλπ), καλλιεργώντας ζήλια και φθόνο προς αυτή την ομάδα· πολλές φορές, τα όρια μεταξύ των δύο τρόπων είναι δυσδιάκριτα, αφού οι κατηγορίες πολλές φορές περιστρέφονται γύρω ακριβώς από αυτά τα προνόμια (π.χ. η ανάδειξη των επίφθονων χαρακτηριστικών των δημοσίων υπαλλήλων, όπως τα πολυάριθμα επιδόματα, η εργασιακή ασφάλεια, το σταθερό οκτάωρο, η ατιμωρησία, κλπ).

Μία αξιοσημείωτη διαφορά μεταξύ των δύο μεθόδων αποτελεί το πλήθος των πιθανών επιδράσεων που μπορεί να έχουν στην κοινωνία: στην πρώτη περίπτωση, το οργισμένο πλήθος απαιτεί την τιμωρία της βλαπτικής κοινωνικής ομάδας, επιζητώντας έτσι δικαιοσύνη (π.χ. επιστράτευση των απεργών, άγρια καταστολή των φοιτητικών διαδηλώσεων, κλπ)· αντίθετα, η διεύρυνση του προνομιακού χάσματος μπορεί να επιφέρει δύο πιθανές διεκδικήσεις στον πολίτη, την ισοπέδωση των προνομίων της επίφθονης ομάδας (εξίσωση προς τα κάτω) ή την απαίτηση των ίδιων προνομίων (εξίσωση προς τα πάνω). Είναι, όμως, τέτοια η λειτουργία του schadenfreude που, καταρχήν, προτιμάται η κακοπροαίρετη απόλαυση μιας οποιασδήποτε μερικής δυστυχίας αυτής της ομάδας από το ενδεχόμενο διεκδίκησης καλύτερων συνθηκών για όλες τις υπόλοιπες.
Πριν, λοιπόν, την περαιτέρω διάλυση ενός συγκεκριμένου εργατικού κλάδου, τα εγχώρια ΜΜΕ επιδίδονται σε ένα από τα αγαπημένα τους αθλήματα και προλειαίνουν το έδαφος, ξεκινώντας μία ακατάσχετη αερολογία περί της παρασιτικής υπόστασης ή της αξιοζήλευτης ιδιαιτερότητας του κλάδου αυτού, και δημιουργώντας αισθήματα οργής ή φθόνου αντίστοιχα. Η δεύτερη περίπτωση αποτελεί χαρακτηριστκό παράδειγμα κοινωνικής επιχαιρεκακίας και βρίσκει ευρεία εφαρμογή σε προωθούμενα μέτρα περικοπής αποδοχών ή προνομίων, ανοίγματος επαγγελμάτων κλπ, πάντα όμως υπό την αιγίδα του «διαίρει και βασίλευε».
Γιατί, όμως, τέτοια ακραιφνής αγάπη και ζήλος των εγχώριων κυρίαρχων media για τις προωθούμενες «μεταρρυθμίσεις» της ελληνικής οικονομίας, γιατί τόση αμέριστη στήριξη του «αξιέπαινου αγώνα» της εκάστοτε κυβέρνησης; Μα γιατί πρόκειται για τους ίδιους κερδοσκοπικούς οργανισμούς που τώρα κινδυνεύουν με πτώχευση, αφού στάθηκαν επιεικώς ανίκανοι να διαχειριστούν τους δικούς τους πόρους και, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, τους δικούς μας κόπους, μέσα από τα χαριστικά δάνεια που λάμβαναν από τις τράπεζες που σκανδαλωδώς επαναχρηματοδοτούνται ξανά και ξανά: είτε απευθείας από την εξαντλητική λιτότητα και φορολογία, είτε από το μεγαλύτερο μέρος των πακέτων διάσωσης που η χώρα λάμβανε στο πλαίσιο των μνημονιακών συμφωνιών και τα οποία αντισταθμίστηκαν επίσης με περαιτέρω εξαντλητική λιτότητα και φορολογία. Λογική και αναμενόμενη έκβαση, θα μου πείτε, αφού ήταν απασχολημένοι με το να κατασπαταλούν αυτούς τους πόρους ώστε να ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις (με αξιοσημείωτη μάλιστα αποτυχία, όπως υποδεικνύουν οι εκβάσεις των τελευταίων, ουκ ολίγων εκλογικών αναμετρήσεων), γεγονός το οποίο, on a side note, υποθέτω όλο και κάτι θα μας διδάσκει για την πολυπόθητη ιδιωτική πρωτοβουλία, επιχειρηματικότητα και αριστεία, έννοιες που οι ίδιοι αυτοί οργανισμοί υπεραμύνονται με τόσο σθένος.

Βιβλιογραφία

Brigham, N. L., Kelso, K. A., Jackson, M. A., & Smith, R. H. (1997). The roles of invidious comparisons and deservingness in sympathy and schadenfreude. Basic and Applied Social Psychology, 19(3), 363-380.
Frede, D. (1992). Disintegration and restoration: Pleasure and pain in Plato’s Philebus.
Jankowski, K. F., & Takahashi, H. (2014). Cognitive neuroscience of social emotions and implications for psychopathology: Examining embarrassment, guilt, envy, and schadenfreude. Psychiatry and clinical neurosciences, 68(5), 319-336.
Leach, C. W., Spears, R., Branscombe, N. R., & Doosje, B. (2003). Malicious pleasure: schadenfreude at the suffering of another group. Journal of personality and social psychology, 84(5), 932.
Nietzsche, F. (1967). On the Genealogy of Morals, trans. Walter Kaufmann and RJ Hollingdale. On the Genealogy of Morals and Ecce Homo. New York: Random House.
Smith, R., Turner, T., Garonzik, R., Leach, C., Urch-Druskat, V., & Weston, C. (1996). Envy and schadenfreude.
Smith, R. H., Powell, C. A., Combs, D. J., & Schurtz, D. R. (2009). Exploring the when and why of schadenfreude. Social and Personality Psychology Compass, 3(4), 530-546.
Takahashi, H., Kato, M., Matsuura, M., Mobbs, D., Suhara, T., & Okubo, Y. (2009). When your gain is my pain and your pain is my gain: neural correlates of envy and schadenfreude. Science, 323(5916), 937-939.
Πλάτων (1933). Φίληβος : Ή περί ηδονής (μτφ. Φιλολογική Ομάδα Κάκτου). Αθήνα, Κάκτος, 1993.

Διαβάστε περισσότερα

“TAP”, αυταπάτες και πολιτικές απάτες

   Δεν είναι στις προθέσεις μας να σκιάσουμε το χαρούμενο πάρτι της κυβέρνησης με αφορμή τα εγκαίνια του αγωγού φυσικού αερίου «TAP», αλλά επειδή πολλά ακούγονται για τα οφέλη που θα έχει ο ελληνικός λαός από αυτή τη συμφωνία, έχουμε την εξής απορία:

• Στο Αζερμπαϊτζάν, που δεν είναι απλώς χώρα διέλευσης όπως η Ελλάδα, αλλά χώρα προέλευσης του φυσικού αερίου, γιατί τα 10 εκατομμύρια των κατοίκων του ζουν στην ανέχεια, το 52% του πληθυσμού του ζει επισήμως κάτω από το όριο της φτώχειας και όσο φυσικό είναι το αέριό του, άλλο τόσο «φυσική» είναι η διαφθορά που βασιλεύει μεταξύ εκείνων που λυμαίνονται το φυσικό αέριο;
• Στη Ρωσία, που είναι η πρώτη παγκοσμίως χώρα παραγωγής φυσικού αερίου γιατί όσο αυξάνονται τα κέρδη των εταιρειών που το λυμαίνονται, τόσο αυξάνονται και οι φτωχοί, που επισήμως έχουν εκτιναχτεί στα 25 εκατομμύρια ανθρώπους;
• Στο Τουρκμενιστάν, τέταρτη χώρα παγκοσμίως σε αποθέματα φυσικού αερίου, γιατί τα 5 εκατομμύρια των κατοίκων του ζουν με ονομαστικό κατά κεφαλή ΑΕΠ κάτω από 6.000 δολάρια το χρόνο, δηλαδή, 500 δολάρια το μήνα;
• Στις ΗΠΑ, που είναι η έκτη χώρα παραγωγής φυσικού αερίου στον κόσμο, γιατί 50 εκατομμύρια άνθρωποι προσπαθούν να επιβιώνουν αναζητώντας τροφή στις ουρές των συσσιτίων;
• Στη Νιγηρία, που είναι η όγδοη χώρα παγκοσμίως σε παραγωγή φυσικού αερίου, γιατί 100 εκατομμύρια άνθρωποι λιμοκτονούν;
• Στην Αλγερία, που είναι η δέκατη χώρα σε αποθέματα φυσικού αερίου, γιατί το ονομαστικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ των 34 εκατομμυρίων κατοίκων της δεν ξεπερνά καν τα 4.000 δολάρια το χρόνο, δηλαδή ζουν με λιγότερα από 350 δολάρια το μήνα;

    Μια από τις σκέψεις που περνάει από το μυαλό μας είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν για τον εξής λόγο:
    Επειδή οι λαοί αυτών των χωρών έχουν τόση σχέση με το φυσικό αέριο και με τα κέρδη από την εξόρυξη, τη διακίνηση και την πώλησή του, όση σχέση έχουν προβλέψει τα μονοπώλια και η εγχώρια πλουτοκρατία ότι θα έχει και ο ελληνικός λαός με τα κέρδη από τους αγωγούς και από τα φυσικά αέρια:
Τι σχέση; Μα απολύτως καμία!

***

    Πάμε τώρα στα «αριστερά» κυβερνητικά πανηγύρια που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα αντίστοιχα πανηγύρια της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου το 2013 όταν οι εκπρόσωποι της κοινοπραξίας «Shah Deniz II» ενημέρωσαν για την επιλογή του «ΤΑΡ» και το πέρασμά του από την Ελλάδα.
    Ο κ.Τσίπρας, ως γνήσιος διάδοχος του κ.Σαμαρά, εκφώνησε χτες «δεκάρικο» στα εγκαίνια του «TAP» στο πλαίσιο της δικής του «succes story» προπαγάνδας περί «ανάπτυξης» και «επενδύσεων» καθότι η Ελλάδα καθίσταται «ενεργειακός κόμβος»…
    Παρατήρηση: Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι σε αντίθεση με τα σημερινά πανηγύρια της κυβέρνησης, το 2013 ο ΣΥΡΙΖΑ (και) για τον «TAP» έλεγε τα… ανάποδα. Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ, τότε, με αφορμή τον «TAP», έλεγε ότι «η αξιοπιστία της χώρας έχει καταρρακωθεί» και ότι «η επιλογή του TAP έχει σχέση με την ακόμα μεγαλύτερη πρόσδεση της χώρας μας στα Αμερικάνικά συμφέροντα (…)».
    Ας προσπεράσουμε όμως, την συνηθισμένη για τον ΣΥΡΙΖΑ κωλοτούμπα, κι ας πάμε στην ουσία: 
    Η παρούσα κυβέρνηση, όπως και η προηγούμενη, στήνει πάρτι για τα δήθεν οφέλη που θα αποκομίσει η χώρα και ο ελληνικός λαός από την κατασκευή του αγωγού. Έχει πάρει μάλιστα ατόφια την προπαγάνδα της εποχής Σαμαρά και την πετάει στο πόπολο».
    Τότε, επί Σαμαρά, το υπουργείο Εξωτερικών είχε εκδώσει και σχετική έκθεση για να «διαφημίσει» τα «πλεονεκτήματα που συνεπάγεται για την Ελλάδα ο αγωγός ΤΑΡ». Ανάμεσα στα άλλα, στην έκθεση γινόταν λόγος για «σημαντική άμεση ξένη επένδυση στην Ελλάδα ύψους 1,5 δισ. ευρώ» που θα «αυξήσει την απασχόληση» με τη «δημιουργία 2.000 άμεσων και 10.000 έμμεσων νέων θέσεων εργασίας» και που θα φέρει «πολλαπλασιαστικά οφέλη στην ελληνική οικονομία»... Στην ίδια έκθεση προπαγανδιζόταν η «γεωστρατηγική σημασία της ολοκλήρωσης του αγωγού TAP », που «θα είναι μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έχουν γίνει ποτέ στη χώρα μας και θα σηματοδοτήσει τη δυναμική επανατοποθέτηση της Ελλάδας στο γεωστρατηγικό περιβάλλον και στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής».
    Α ναι: Η κυβέρνηση Σαμαρά ισχυριζόταν, επίσης, ότι  η διέλευση του «ΤΑΡ» από την Ελλάδα σηματοδοτεί την «αύξηση των επιλογών και της διαπραγματευτικής δύναμης της χώρας μας έναντι των προμηθευτών της» και καθιστά την Ελλάδα «ενεργειακό κόμβο και άξονα στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης»... Ο,τι λέει, δηλαδή, σήμερα, και ο Τσίπρας.
    Ας δούμε, τώρα, την πλήρη εικόνα που αποκαθιστά την πραγματικότητα και εξηγεί γιατί το «δεξιοαριστεροδέξιο» πανηγύρι τους είναι... για τα πανηγύρια:

***

    Πρώτον: Οι μόνιμες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού, σύμφωνα με έκθεση του ΙΟΒΕ που παρουσιάστηκε σε ειδική Ημερίδα τον Μάη του 2013, θα είναι μόλις 100!
Σύμφωνα πάντα με την ίδια έκθεση, οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν δεν θα ξεπερνούν τις 4.800 και αυτό μέσα στα επόμενα 54 χρόνια! Όση δηλαδή προβλεπόταν ότι θα είναι η διάρκεια της σύμβασης της κοινοπραξίας με την Ελλάδα - περιλαμβανομένου και του χρόνου κατασκευής του έργου - και αυτό μόνο στην «περίπτωση που οι σωλήνες του αγωγού προμηθευτούν από εγχώριους παραγωγούς».
    Ειδικά κατά τη διάρκεια της κατασκευής του αγωγού και για περίπου τρία χρόνια θα απασχοληθούν εργαζόμενοι - που χωρίς να υπάρχει σχετική πρόβλεψη οι πρώην και νυν κυβερνώντες ανάλογα με τις ανάγκες της προπαγάνδας τους υπολογίζουν άλλοτε στους 2.000 κι άλλοτε στις… 18.000 - με μισθούς και μεροκάματα που θα καθορίσουν οι κατασκευαστικοί όμιλοι, αξιοποιώντας φυσικά την εγχώρια αντεργατική νομοθεσία, που ξεκινά από τα 400 ευρώ βασικό...

***

    Δεύτερον: Η διέλευση του αγωγού από την Ελλάδα δεν εξασφαλίζει φτηνό φυσικό αέριο για τα λαϊκά νοικοκυριά. Οι πληροφορίες, μάλιστα, συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι στην επιλογή της κοινοπραξίας καθοριστικό ρόλο δεν έπαιξε η έγνοια τους να προμηθεύουν με φτηνό αέριο τον ελληνικό λαό, αλλά το ακριβώς αντίθετο! Ότι, δηλαδή, οι αγορές της Ελλάδας και της Ιταλίας, έχουν από τις υψηλότερες τιμές παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
    Σημειώστε, επίσης, το απολύτως ενδεικτικό της «αριστερής» αθλιότητας: Το πανηγύρι της κυβέρνησης για τον «TAP» εξελίσσεται ενώ την Κυριακή που μας έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ ψηφίζει νέα επαχθή φορολογία με νέες αυξήσεις στην τιμή του φυσικού αερίου για τα λαικά στρώματα…

***

    Τρίτον: Τα τεράστια κέρδη από τη διέλευση του αγωγού ουδεμία σχέση έχουν με τον ελληνικό λαό. Όπως δεν έχουν, άλλωστε, με το λαό του ίδιου του Αζερμπαϊτζάν, της χώρας παραγωγής του αερίου, όπου – όπως σημειώσαμε εισαγωγικά - ο ένας στους δυο κατοίκους ζει κάτω από το όριο της φτώχειας!   
    Τα κέρδη θα τα καρπωθούν μια χούφτα μονοπώλια που ελέγχουν την εξόρυξη, τη μεταφορά και την πώληση του φυσικού αερίου. Συγκεκριμένα:
Τεράστια κέρδη θα αποκομίσει η κοινοπραξία «Σαχ Ντενίζ ΙΙ», που εκμεταλλεύεται το αζέρικο φυσικό αέριο, την οποία αποτελούν μερικά από τα μεγαλύτερα ενεργειακά μονοπώλια του κόσμου αφού σε αυτή μετέχουν η βρετανική «BP», η αζέρικη «SOCAR», η ιταλική «Snam», η βέλγικη «Fluxys», η ισπανική «Enagas», η ελβετική «Axpo».

***

    Τέταρτον: Τα περί «γεωστρατηγικής αναβάθμισης» και μετατροπής της Ελλάδας σε «ενεργειακό κόμβο» που σουσουδίζει η κυβέρνηση, εκείνο που «αναβαθμίζουν» στο πλαίσιο του δόγματος «Ανήκομεν εις την Δύσιν» είναι τη βαθύτερη εμπλοκή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς και μονοπωλιακούς ανταγωνισμούς.
    Μόνο ανιστόρητοι, πολιτικά αδαείς ή συνειδητοί ψεύτες μπορούν να αμφισβητήσουν ότι ιστορικά και πολιτικά ο δρόμος της ενέργειας, σε συνθήκες μονοπωλιακής κυριαρχίας, είναι στρωμένος με αίμα.
    Όση προπαγάνδα κι αν επιστρατεύσουν οι κυβερνώντες για να πείσουν ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις ανάμεσα σε ΗΠΑ, Ρωσία και ΕΕ για τον έλεγχο του «νότιου ενεργειακού διαδρόμου» της Ευρώπης - μέρος του οποίου διαπερνά και την Ελλάδα μέσω και του αγωγού «ΤΑΡ» - θα είναι στρωμένες... με ροδοπέταλα, είναι αίολη.

***

    Κόντρα επομένως στα «πανηγύρια», στην Ελλάδα των «αριστερών» και δεξιών κυβερνήσεων, που οι μνημονιακοί χειμώνες έχουν οδηγήσει τα 8 στα 10 νοικοκυριά χωρίς οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες θέρμανσης, η λύση για το λαό δεν βρίσκεται στη μετατροπή της χώρας σε διαμετακομιστικό κέντρο και σε πεδίο κερδοσκοπικής δράσης των ντόπιων και ξένων μονοπωλίων.
    Η λύση βρίσκεται στην κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων και του ενεργειακού πλούτου της χώρας, στην αποδέσμευση από την ΕΕ, με το λαό κυρίαρχο, με τη δική του οικονομία και εξουσία.
    Μόνο αυτή η προοπτική μπορεί να εξασφαλίσει την ανάπτυξη όλων των ενεργειακών δυνατοτήτων της χώρας και να προσανατολίσει σε διεθνείς συμφωνίες με όφελος για το λαό, με σκοπό την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών.

email: mpog@enikos.gr

Διαβάστε περισσότερα

«Η Κεντροαριστερά είναι εδώ» – αλλά πού;

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

Το σύνθημα «Η Κεντροαριστερά είναι εδώ», που κυριάρχησε στη συνδιάσκεψη της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, σαν φόντο, στην πλάτη των ομιλητών, αλλά και σαν το κύριο πολιτικό μήνυμα που προσπάθησαν να εκπέμψουν οι διοργανωτές της, δεν ήταν ό,τι ευρηματικότερο. Ούτε ό,τι ελκυστικότερο. Στη μνήμη του θεατή-ακροατή, του πιθανώς ενδιαφερόμενου πολίτη, η ανάκληση του πραγματικού πολιτικού υποκειμένου του συνθήματος είναι πανεύκολη, αυτόματη: «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ». Το «όλον ΠΑΣΟΚ», το «νέο ΠΑΣΟΚ», ή όπως αλλιώς χαρακτηρίστηκε με ευφημιστικές-εξαγνιστικές προθέσεις, αλλά και το παλιό ΠΑΣΟΚ, το «κανονικό».

Ηταν εκεί άλλωστε πρωταγωνιστές από όλες τις περιόδους του βίου ενός κόμματος που δέσποσε στη μεταπολιτευτική πολιτική σκηνή. Και θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να μαθαίναμε, αν ήταν δυνατόν να αποκαλυφθούν, τις σιωπηρές σκέψεις όσων άκουγαν την κ. Φώφη Γεννηματά να ξεσπάει αντιεξουσιαστικά (και μάλιστα μ’ εκείνη την αυτάρεσκη σιγουριά που φαίνεται ότι την ανακαλύπτουν αναπόφευκτα όλοι όσοι γίνονται κάποια στιγμή αρχηγοί, πρόεδροι ή «επικεφαλής»). Να λέει, δηλαδή, πως «η εξουσία είναι το μεγάλο ιστορικό πλυντήριο, καθώς τα ξεπλένει όλα». Και να τα λέει αυτά για να καταγγείλει τον ΣΥΡΙΖΑ. Οχι για να ασκήσει την τυπική έστω και επιδερμική αυτοκριτική που είθισται σε αυτού του είδους τις κομματικές συγκεντρώσεις. Διότι το δόγμα της περί εξουσίας-πλυντηρίου αφορά και τον κομματικό της χώρο· κατεξοχήν αυτόν.

Αυτοπαρηγορητικό περισσότερο παρά αυτοεπιβεβαιωτικό και γεμάτο αυτοπεποίθηση ήταν το σύνθημα «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ», που πρωτοχρησιμοποιήθηκε στην αμυντική περίοδο του πάλαι ποτέ «κινήματος», όταν το σύνθημα «Λαός - ΠΑΣΟΚ στην εξουσία» και τα συναφή είχαν αρχίσει να προκαλούν ειρωνικά σχόλια και σφόδρα απορριπτικές αντιδράσεις. Στην τωρινή, εκσυγχρονισμένη εκδοχή του, «Η Κεντροαριστερά είναι εδώ», χρησιμοποιήθηκε αφενός για ν’ ακούγεται –καίτοι άρρητο– το όνομα ΠΑΣΟΚ, ως το όνομα του δεσπόζοντος συμβαλλομένου, αφετέρου για να τηρηθούν τα προσχήματα και να αισθανθεί σχετικά ικανοποιημένη η υπό τον κ. Θ. Θεοχαρόπουλο απομένουσα ΔΗΜΑΡ. Χρησιμοποιήθηκε επίσης για να προβληθεί σαν δεδομένο αυτό που παραμένει ζητούμενο: «Ιδού, η Κεντροαριστερά έχει ήδη συγκροτηθεί». Αλλά και για να παρουσιαστεί η μεν πολιτική αμηχανία μεταμορφωμένη σε σιγουριά, οι δε συνεχιζόμενες έριδες στον πολυδιασπασμένο και πυκνοκατοικημένο από αυθεντίες κεντροαριστερό χώρο σαν ήδη κατακτημένη ενότητα.

Η συνδιάσκεψη της Συμπαράταξης δεν συζητήθηκε τόσο για το τι έγινε στη διάρκειά της όσο για το τι δεν έγινε. Και πρωτίστως για τη μη παρουσία του κ. Σταύρου Θεοδωράκη, που, σαν κεντροδεξιά κεντροαριστερός ή αποφασιστικά αναποφάσιστος, επέλεξε να παραστεί στο συνέδριο της Δράσης. Οσα ακολούθησαν, ειρωνικές διαρροές και αγαπητικά αλληλοκαρφώματα, πιστοποίησαν ότι ο ίδιος ο προσδιορισμός τού τι σημαίνει πολιτικά Κεντροαριστερά (η οποία κατά τα λοιπά «είναι εδώ») προϋποθέτει πολλές επιπλέον συνδιασκέψεις. Και ακόμη περισσότερες σκέψεις.

Διαβάστε περισσότερα

Όλα τα «κόφτη», όλα τα μαχαιρώνει

«Δεν πρόκειται να ενεργοποιηθεί ο κόφτης». Το διαβεβαιώνει ο κ.πρωθυπουργός. Το επανέλαβε μάλιστα δυο φορές στην συνέντευξή του στην «RealNews» της Κυριακής.
    Αλλά, τότε, μήπως πρέπει να ρωτήσουμε: «Και αφού δεν πρόκειται  να ενεργοποιηθεί, τότε γιατί τον ενεργοποιεί;»...
    Αφού «δεν θα ενεργοποιηθεί» τότε γιατί η κυβέρνηση τον επαναθεσμοθετεί παρά την θεσμοθέτησή του με τους νόμους των προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων  (νόμοι 4063/2012 και 4270/2014);
    Αφού «δε θα ενεργοποιηθεί» τότε γιατί η κυβέρνηση τον επαναθεσμοθετεί παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα τον έχει αποδεχτεί και τον έχει επικυρώσει μέσω της επικύρωσης του «Δημοσιονομικού Συμφώνου» της ΕΕ που αυτό ακριβώς προβλέπει: Τον «κόφτη»…
    Τι στα αλήθεια ισχύει;
    Από την μια έχουμε όσα περιγράφονται στον Κανονισμό 472/2013 της ΕΕ όπου ρητά προβλέπεται πως τα κράτη – μέλη της ΕΕ που έχουν τύχει «χρηματοδοτικής συνδρομής» τίθενται υπό καθεστώς «εποπτείας» και «ενισχυμένης επιτήρησης» έως ότου αποπληρώσουν τουλάχιστον το 75% του χρέους τους.
   Με τα σημερινά ελληνικά δεδομένα αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα τελεί υπό καθεστώς «επιτήρησης» και υπό καθεστώς «κόφτη» για τα επόμενα... 50 χρόνια.
    Αν, δε, προχωρήσουν στην λεγόμενη «αναδιάρθρωση» του χρέους, τότε ο «κόφτης» θα είναι το αξεσουάρ της λιτότητας για τα επόμενα 80 με 100 χρόνια!
    Από την άλλη έχουμε, βέβαια, τις δηλώσεις του κ.Τσίπρα: «Δεν θα ενεργοποιηθεί ο «κόφτης»…
    Και εδώ γεννάται η εξής απορία: Πόσο βαρύνουσα είναι και αυτή η δέσμευση του κ.Τσίπρα;
    Επ’ αυτού, επιτρέψτε μας, να είμαστε κατηγορηματικοί: Για την βαρύτητα των δηλώσεων Τσίπρα δεν χωρούν αμφιβολίες. Δεδομένου τούτου:
    Τα περί «κόφτη», που «δεν θα ενεργοποιηθεί», προέρχονται από τον ίδιο άνθρωπο που με την ίδια ειλικρίνεια που ομιλεί σήμερα περί «κόφτη», με την ίδια ειλικρίνεια ήταν που διαβεβαίωνε: «Αυτή η Βουλή δεν θα ψηφίσει νέο Μνημόνιο»...
    Τα υπόλοιπα στο σκίτσο του ΚΥΡ:

email: mpog@enikos.gr

Διαβάστε περισσότερα

Η κρίση του ελληνικού κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού

Από τον Σίμο Ανδρονίδη
«Επειδή έτσι συμβαίνει, γέρνει ο επισκέπτης του υπερώου το πρόσωπο πάνω στο γείσο του εξώστη, και, υπό το εμβατήριο της εξόδου, πέφτοντας τρόπον τινά σ’ ένα όνειρο βαρύ, κλαίει, χωρίς να το ξέρει». (Φραντς Κάφκα, ‘Στο υπερώο’).
Το αποτέλεσμα του Eurogroup της 9ης Μαΐου, ήτοι μία πρώτη επίτευξη συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και ‘θεσμών’ ουσιαστικά προδιαγράφει το πλαίσιο για τη σύγκληση του Eurogroup στις 23 Μαΐου, εκεί όπου πιθανολογείται η επίτευξη της τελικής και αναπόδραστης συμφωνίας. Θα πρέπει να δούμε τις τρέχουσες εξελίξεις εν συνόλω, εστιάζοντας στις ταξικές ανακατατάξεις που δύνανται να επιφέρουν στον ελληνικό κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό. Η προετοιμαζόμενη συμφωνία επικαθορίζει την τρέχουσα διαχείριση της κεφαλαιοκρατικής κρίσης, καθώς και τις εξελίξεις που προκύπτουν από αυτήν.
Η κρίση του ελληνικού κεφαλαιοκρατικού σχηματισμού συνεχίζεται, εντείνεται, με τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ & Ανεξαρτήτων Ελλήνων να βαθαίνει περαιτέρω τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τα οποία έγκεινται στη μεταβολή της θέσης του ελληνικού καπιταλισμού εντός του ευρωπαϊκού καπιταλιστικού καταμερισμού εργασίας, στη διεύρυνση των οικονομικών, ταξικών και εισοδηματικών χασμάτων, (ανακατατάξεις και στο εσωτερικού του αστικού μπλοκ εξουσίας), στην ‘εδαφικοποίηση’ των μνημονίων ως μηχανισμών εναλλαγής σχετικής και απόλυτης υπεραξίας, στη σχετική ή μη ‘μνημονιοποίηση’ του κράτους (αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του, της ίδιας της άρθρωσης της σχετικής του ‘αυτονομίας’, για να παραπέμψουμε και στον Νίκο Πουλαντζά)[1], στη δομική αδυναμία πραγματοποίησης της ολικής αναπαραγωγικής ικανότητα σημαντικών κατηγοριών του μπλοκ των λαϊκών-κυριαρχούμενων τάξεων, στην κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης, η αλλιώς στην υποαντιπροσώπευση και αδυναμία συνάρθρωσης των συμφερόντων συγκεκριμένων κοινωνικών τάξεων και μερίδων τάξεων.
Η κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης ως απότοκος της συγκεκριμένης, στο ‘χώρο’ και στο ‘χρόνο’, διαχείρισης της κεφαλαιοκρατικής κρίσης (ακριβώς στο βαθμό που μετασχηματίστηκε σε λαϊκή-εργατική ‘κρίση’), συναιρέθηκε, στο πλαίσιο κίνησης (πρακτικής & ιδεολογικής) των κομματικών-πολιτικών δυνάμεων με τη βίαιη λειτουργία του νεοναζιστικού μορφώματος της Χρυσής Αυγής. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πως η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή συνιστά εκείνον τον «κόμβο» φασιστικοποίησης ο οποίος αφενός μεν  επιδιώκει να παγιώσει την κοινωνική του ‘ισχύ’, αφετέρου δε να σταθεροποιήσει τις ιδεολογικές όψεις του ρατσιστικού λόγου της. Έτσι, ο ρατσισμός ως πρόδρομος ‘δείκτης’ της δράσης του νεοναζιστικού μορφώματος δεν αποτελεί απλά και μόνο το «δηλητήριο» που «χύνεται» στις λαϊκές-εργατικές συνειδήσεις, οδηγώντας στην μερική ή μη ενσωμάτωση των πτυχών ενός βίαιου ‘εθνικισμού’.
Αντιθέτως, θα λέγαμε πως αποτελεί μία «μορφή» που προσιδιάζει στην ιστορικότητα της κρισιακής περιόδου, στην πορεία και στη μελλοντική (το μεσομακροπρόθεσμο μέλλον  ως εν δυνάμει φασισμός) αναπαραγωγική δυνατότητα του ελληνικού κεφαλαιοκρατικού σχηματισμού. Η Χρυσή Αυγή (και ως ιδιότυπο ‘πεδίο’ ιδεολογικοποίησης) συνιστά και μία πρακτική «μηχανή», μία βίαιη (πρακτική & φαντασιακή) αντανάκλαση ενός μέλλοντος που δεν πρέπει να επιτρέψουμε να  υπάρξει ούτε καν ως συμβολική ‘πιθανότητα’.
Τώρα, η οικονομική-κεφαλαιοκρατική κρίση συνιστά   μία μορφή αντεστραμμένης υλικότητας-αναδιανομής του παραγόμενου προϊόντος, που, αφενός μεν τείνει να αναπαράγει τον ‘αστισμό’ (αστική τάξη-ηγεμονικές μερίδες της) σε κυριαρχική μορφή, (δίχως όμως την απόσπαση διευρυμένης συναίνεσης, καθότι, παρά την ‘ύφεση’ ‘υπόγειες’ και μη αντιστάσεις συνεχίζουν να υπάρχουν), αφετέρου δε συρρικνώνει τον ρόλο της καθαυτό εργατικής τάξης η οποία δε βιώνει μόνο την άρση μίας ισχυρής αναπαραγωγικής-ικανότητας (εδώ μπορούμε να εστιάσουμε και στα νέα προλεταριακά στρώματα σε χώρους όπου ενδημεί η ελαστική απασχόληση, η εν γένει επισφαλειοποίηση των εργασιακών σχέσεων-συνθηκών, η ανασφάλιστη εργασία, η εργασία με το κομμάτι), βιώνει και την αδυναμία χάραξης του μέλλοντος. Οι ίδιες οι επί τα χείρω δομικές μεταβολές στις εργασιακές σχέσεις[2] τείνουν να λειτουργούν ως προπομποί επηρεασμού της όλης εξέλιξης της πάλης των τάξεων.
Η απόσπαση από το προϊόν της εργασίας, από το προϊόν ‘καρπό’ σκληρής δουλειάς συντελείται υπό τους όρους μίας ιδιότυπης πρακτικής όσο και ιδεολογικής (ιδεολογικοποίηση της εργασίας) ‘αποϋποκειμενοποίησης’ της εργασίας: ο καθαυτό πολίτης και ύστερα εργάτης, εργάζεται για τον εαυτό του, πέρα και πάνω από τις γραμμές της συλλογικότητας που αποτελεί ‘καρπό’ της ένωσης υποκειμένων μπροστά στη σχέση που αρθρώνεται με τα μέσα της παραγωγής. Οι συνέπειες από τη διαχείριση της κεφαλαιοκρατικής κρίσης, επηρεάζουν και την όλη κίνηση-ιστορική πορεία των ενδιάμεσων τάξεων, ιδίως της παραδοσιακής μικροαστικής καθώς και των κατώτερων τμημάτων της νέας μικροαστικής τάξης.
Σε αυτό το πλαίσιο, διαμορφώνονται οι συνθήκες για την ανάδυση και την αποκρυστάλλωση μίας ελληνικής κεφαλαιοκρατικής ‘μήτρας’ ‘νέου’ τύπου, πεδίο όπου η αλληλουχία και οι εναλλαγές της ταξικής εκμετάλλευσης και της έντασης της μετατοπίζουν τα καθορισμένα όρια της δράσης, διαμορφώνουν υποκείμενα συγκαιρινά που ‘εμφιλοχωρούν’ το τώρα ως αιώνιο αύριο.
Όμως, ο πολιτικός και οικονομικός ορθολογισμός του κράτους και των ασκούμενων πολιτικών δύνανται να ανατραπούν. Η ιστορία δεν συνιστά ‘μήτρα’ απολυτότητας-γραμμικότητας, ‘μήτρα’ συγκρότησης δεσμών με το ‘άχρονο’ και το άφθαρτο μέταλλο. Συνιστά ‘μήτρα’ κυοφορούμενων δομικών μεταβολών, χώρο’ διαμόρφωσης και δράσης της πάλης των τάξεων (και επηρεασμού από αυτήν την παράμετρο), εκεί όπου λαμβάνει χώρα η μείζονα εγκάρσια στρατηγική ρήξης, η πτώση της κάθε στήλης Βαντόμ.
Ακριβώς διότι, με τα λόγια του Καρλ Μαρξ, «Το μονοπώλιο του κεφαλαίου μετατρέπεται σε δεσμά του τρόπου παραγωγής που άνθισε μαζί του και κάτω απ’ αυτό. Η συγκεντροποίηση των μέσων παραγωγής και η κοινωνικοποίηση της εργασίας φθάνουν σε ένα σημείο, όπου δε συμβιβάζονται με το κεφαλαιοκρατικό τους περίβλημα. Το περίβλημα αυτό σπάει. Σημαίνει το τέλος της κεφαλαιοκρατικής ατομικής ιδιοχτησίας. Οι απαλλοτριωτές απαλλοτριώνονται».[3]
Η δρώσα ιστορία «γεννά» αντινομίες, συνθέσεις και υπερβάσεις, σημασιοδοτώντας  την κοινωνική εξέλιξη ως εγκάρσια τομή.

[1] Έχει ιδιαίτερη σημασία ένα απόσπασμα από το έργο του Νίκου Πουλαντζά ‘Πολιτική εξουσία και κοινωνικές τάξεις’: «Το Κράτος, βοηθώντας εναλλακτικά τη μια ενάντια στην άλλη τις αντιμαχόμενες δυνάμεις, συντελεί στην πραγματική κυριαρχία ορισμένων τάξεων- γιατί δεν είναι ποτέ ένας ουδέτερος διαιτητής- μόνο με το ρόλο του παράγοντα συνοχής και διατήρησης των δομών ενός δοσμένου σχηματισμού. Οι δομές και το πεδίο της ταξικής πρακτικής παρουσιάζουν εδώ μια ιδιαίτερη μετατόπιση. Αντίθετα, στην περίπτωση της σχετικής αυτονομίας του καπιταλιστικού Κράτους μπορούμε πάντα να προσδιορίσουμε, μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής περιοδικότητας, την άμεση σχέση του Κράτους με τα πολιτικά συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων: είτε ότι λειτουργεί σαν παράγοντας πολιτικής οργάνωσης αυτών των τάξεων, είτε ότι αναλαμβάνει άμεσα να εκπληρώσει αυτά τα συμφέροντα». Βλ. σχετικά, Πουλαντζάς Νίκος, ‘Πολιτική Εξουσία και Κοινωνικές Τάξεις,’ τόμος β’, γ’ έκδοση, Μετάφραση: Χατζηπροδρομίδης Λ., Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, 1982, σελ. 154. Εντός της ιστορικής περιοδικότητας της κεφαλαιοκρατικής κρίσης, το κράτος συγκροτεί και συμπυκνώνει συνάμα την έννοια του αστικού συμφέροντος βραχυπρόθεσμα (έξοδος της άρχουσας τάξης και των  πλέον ανταγωνιστικών κεφαλαίων από τον «κυκεώνα» της βαθιάς οικονομικής-καπιταλιστικής κρίσης) και μεσοπρόθεσμα (διατήρηση και σταθεροποίηση (επιστροφή στην ανάπτυξη του ίδιου του ελληνικού κεφαλαιοκρατικού σχηματισμού). Σε αυτό το σημείο η ιστορία «γελά»: το κράτος δεν προκύπτει και δεν λειτουργεί ως κρισιακός, «μηχανικός» παρατηρητής, ως συγκρότηση του ευρύτερου «καλού». Αντιθέτως, παρεμβαίνει ενεργά, λαμβάνει μέτρα ταξικά εμπροσθοβαρή, μέτρα που μεταβάλλουν και αναδιαμορφώνουν την κίνηση των κοινωνικών τάξεων και των μερίδων τάξεων, αντανακλώντας γειωμένη ισχύ και προβάλλοντας-εκφράζοντας ένα μείζον επίδικο: την επιδίωξη μίας δεδομένης, «καθαρής» υπέρβασης της κρίσης.
[2] Αυτό που οι Σπύρος Σακελλαρόπουλος & Παναγιώτης Σωτήρης ονομάζουν ως ‘ελαστικοποίηση (εξωτερική ευλυγισία) του συμβολαίου εργασίας και της διαπραγμάτευσης του, αυτό που συνήθως ονομάζουμε αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις». Βλ. σχετικά, Σακελλαρόπουλος Σπύρος & Σωτήρης Παναγιώτης, ‘Αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμός. Κοινωνικοί και πολιτικοί μετασχηματισμοί στην Ελλάδα της δεκαετίας του 90΄,  Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2004, σελ. 116.
[3] Βλ. σχετικά, Μαρξ Καρλ, ‘Το Κεφάλαιο. Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας’, Τόμος Πρώτος, Μετάφραση: Μαυρομμάτης Παναγιώτης, Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1978, σελ. 787.

Διαβάστε περισσότερα

Η επανάσταση μπορεί να περιμένει

για ποιο λόγο να κατέβεις στο δρόμο, να φωνάξεις «Αρκετά» ή να διαδηλώσεις με  οποιοδήποτε κομματικό μπλοκ που το μόνο του μέλημα είναι ή πως θα ανεβάσει τα εκλογικά ποσοστά του για να συμμετέχει στο ίδιο ιδιωτικό πολιτικό σύστημα ή για να μπει επιτέλους στην ιδιωτική βουλή;

της Κατερίνας Γκαράνη

Είναι κουραστικό να τους παρακολουθείς, είναι άνευ λόγου να σχολιάζεις τις δηλώσεις τους, είναι άνευ αξίας να κάνεις προτάσεις για την οποιαδήποτε αλλαγή στην χώρα. Η ελληνική υπαλληλική κυβέρνηση των Βρυξελλών αλλά και τα αντιπολιτευτικά κόμματα ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν που δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα που βιώνει ο Έλληνας.

Αλλά ούτε ο Έλληνας έχει καμία σχέση με τον διπλανό του Έλληνα.  Επικρατεί ένα επιμελημένο χάος με τους μισούς πολίτες να αγωνιούν για αυτά που θα χάσουν και τους υπόλοιπους να έχουν χάσει τα πάντα. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο δεν πρόκειται να γίνει ποτέ καμία κοινή πορεία αντίστασης για όλα τα μέτρα που περνούν από πόρτες, παράθυρα και χαραμάδες στο παράρτημα των Βρυξελλών με το όνομα Ελληνικό Κοινοβούλιο. Δεν γίνεται ο ένας να κλαίει για την μηνιαία του μείωση στο μισθό ή στην σύνταξη και ο άλλος να ξέρει ότι από την 1η Ιανουαρίου του 2017 θα μείνει χωρίς σπίτι λόγω του νόμου κατάσχεσης πρώτης κατοικίας. Ο ένας κλαίει για το χαράτσι στο τρίτο εξοχικό του και ο άλλος δεν έχει πλέον μπαλκόνι να φουντάρει. Ο ένας γκρινιάζει που το πετρέλαιο κίνησης αυξήθηκε και θα κοστίζουν τα πήγαινε-έλα με το 3,500 κυβικά αυτοκίνητο για τα καλοκαιρινά μπάνια και ο άλλος  χωρίζει το γάλα εβαπορέ σε 7 μερίδες από 2 για να πιει το παιδί του όλη την εβδομάδα. 

Δεν έχουμε κοινά προβλήματα για να έχουμε  κοινές δράσεις και κοινές απαιτήσεις. Και το σημαντικότερο είναι ότι όλοι έχουμε στραμμένο το βλέμμα στο δικό μας πρόβλημα στρουθοκαμηλίζοντας για αυτό που συμβαίνει ιδιοκτησιακά σε όλη την χώρα. Κοιτάμε τι θα γίνει η ιδιοκτησία μας αλλά δεν έχουμε ακόμη καταλάβει ότι η ιδιοκτησία μας έχει θεμέλια σε ένα κράτος που πλέον είναι ιδιωτικό και όχι ελεύθερο. Δεν παίζει κανέναν ρόλο για τον οποιονδήποτε αν το οικόπεδό του ή ο δρόμος που περνά έξω από το σπίτι του δεν έχει ελληνικούς τίτλους ιδιοκτησίας. Δεν ενδιαφέρει κανέναν αν το βουνό ή η πεδιάδα που έχει το πατρικό του δεν είναι ελληνικό έδαφος. Δυστυχώς κατάπιαμε αμάσητο ότι το Κράτος και οι ιδιώτες ιδιοκτήτες είναι ένα και τω αυτώ και όλες οι κυβερνήσεις κατάφεραν να βρίζουμε το Δημόσιο και  να λέμε καλύτερα να γίνουν όλα ιδιωτικά. 

Δημόσιο δεν είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι. Οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι υπάλληλοι του κράτους και κατά συνέπεια υπάλληλοι αυτών που έχουν στην ιδιοκτησία τους το Κράτος. 

Λοιπόν, για ποιο λόγο να κατέβεις στο δρόμο, να φωνάξεις «Αρκετά» ή να διαδηλώσεις με  οποιοδήποτε κομματικό μπλοκ που το μόνο του μέλημα είναι ή πως θα ανεβάσει τα εκλογικά ποσοστά του για να συμμετέχει στο ίδιο ιδιωτικό πολιτικό σύστημα ή για να μπει επιτέλους στην ιδιωτική βουλή; Το πώς θα κάνουμε αντιπολίτευση μάς μάρανε; 

Έχει βγει ένας πολιτικός χώρος που να πει σταματήστε να πληρώνετε φόρους, βαρέστε όποιον κρατικό υπάλληλο σας απειλήσει με κατάσχεση, με διακοπή ρεύματος, νερού ή ετοιμαστείτε να κατέβετε με κουτάλες και πιρούνια για να καταλάβουμε την ιδιωτική βουλή, να καταλάβουμε τις ιδιωτικές Σκουριές, τα ιδιωτικά αεροδρόμια, τις ιδιωτικές εθνικές οδούς, τις τράπεζες που πούλησαν την χώρα σου, τα ιδιωτικά φράγματα, το ιδιωτικό νερό κ.ο.κ; Και βέβαια κανείς δεν θα το πει διότι είναι όλοι της φιλοσοφίας «η επανάσταση να γίνει από μέσα». Μόνο η προδοσία και το «κάρφωμα» γίνεται από μέσα, η επανάσταση γίνεται απ’ έξω. Δεν ξέραμε ότι ο Λένιν τα έπινε με τον τσάρο Νικόλαο κάθε απόγευμα και ότι ο Κάστρο παρέα με τον Γκεβάρα άλλαζαν γκόμενες με τον Μπατίστα!

Αλλά και πάλι και να ερχόταν αυτή η ώρα που ένα κίνημα θα στεκόταν στο πλάι των εξεγερμένων ποιος Έλληνας από τους μισούς που ακόμα δεν έπαθαν τίποτε (αλλά θα πάθουν) είναι αυτός που θα δουλεύει για έναν χρόνο ή δύο χρόνια αμισθί  για να ξεκινήσει πάλι η εθνική οικονομία να τσουλάει; Ποιος θα βάλει την προσωπική του βόλεψη και ασφάλεια πάνω από την ελευθερία; Ποιος θα κάνει χωράφι στον κάμπο της Θεσσαλίας για να βγει ελληνικό στάρι ή ποιος θα εγχειρίζει ασθενείς χωρίς μισθό; 

Ουτοπικά όλα αυτά, ε; Δεν γίνονται αυτά, ε; Θα βγάλουν τα τανκς, ε; Θα φάμε ξύλο, ε; Θα πάμε φυλακή, ε; Θα πάμε εξορία, ε; 

Ε, πώς νομίζατε ότι κατακτιέται η ελευθερία; Με μνημόνια συνεργασίας μεταξύ πολιτών και κομμάτων;

Γι’ αυτό είναι πάρα πολύ νωρίς να γίνει οποιαδήποτε ανατροπή στο φεουδαρχικό κράτος που στήνεται. Πρέπει να ισχυροποιηθεί τόσο ο φεουδάρχης που να ζητάει την γυναίκα σου να την «περάσει» αυτός πρώτα από κρεββάτι, να έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω σου και να ορίζει αυτός τι είδος δουλικά θα γίνουν τα παιδιά σου. Μέχρι όλοι να φτάσουμε στον πάτο οι μισοί μπορείτε ακόμη να συνεχίζετε να μιξοκλαίτε για τις καλοκαιρινές σας διακοπές που θα είναι 20ημερες και όχι 3μηνιαίες και οι υπόλοιποι ας συνεχίσουμε να ευχαριστούμε την τύχη μας που μάς χάρισε ακόμη ένα 24ωρη ζωής. 

στον τοιχο

gregor der grieche

Διαβάστε περισσότερα

Η Απολογία του Σωκράτη σε 5 λεπτά

Από τον Θωμά Γιούργα

Με οδηγό τον Πλάτωνα, μεταφερόμαστε στο 399 π.Χ. και στην θανατική καταδίκη του Σωκράτη. Ο Σώκρατες βρίσκεται στα 70 του, άρα και κοντά στον φυσικό θάνατο. Παρά τα χρονάκια του όμως, κάποιοι δεν τον χωνεύουν με τίποτα, τον βλέπουν ως εξαιρετικά ενοχλητικό και επικίνδυνο και θέλουν να τον στείλουν πριν την ώρα του. Γιατί;
Η Απολογία του Πλάτωνα είναι μια αξεπέραστα όμορφη απόπειρα να σκιαγραφηθεί το φιλοσοφικό πορτραίτο του δασκάλου του, Σωκράτη. Επομένως, η ιστορική ακρίβεια ίσως να πηγαίνει περίπατο την ώρα που εμείς διαβάζουμε για την δίκη και καταδίκη του Σωκράτη σε θάνατο μέσα από μία οργασμικά ζωντανή και συναισθηματική περιγραφή από τον πιο σημαντικό μαθητή του, τον Πλάτωνα.
Γιατί φάγανε τον Σωκράτη;
Η θρησκεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν συνεκτική κόλλα μιας κοινωνίας ώστε να επιτυγχάνεται μια σχετικά ομοιόμορφη συμπεριφορά των μελών της. Οι Αθηναίοι, σε κατάσταση tres apelpistic με τους Πελοποννησιακούς πολέμους πάνω από το κεφάλι τους ξεκίνησαν μια σειρά διώξεων κατά πνευματικών ανθρώπων όπως ο Αναξαγόρας και ο Πρωταγόρας (δηλωμένος αγνωστικιστής περί θεού).
Με λίγα λόγια, δεν ήθελαν άλλα ρήγματα στην κοινωνία και άρχισαν να γίνονται υπέρμετρα φοβικοί αλλά και υπερευαίσθητοι απέναντι σε απόψεις (θρησκευτικά) αιρετικές. Πως να την γλυτώσει ο σοφός γέροντας Σώκρατες ο οποίος μίλαγε για δαιμόνια και φωνές που του υπαγόρευαν τι είναι λάθος και τι πρέπει να αποφύγει;
Έτσι στοιχειοθετήθηκε η περισσότερο τυπική παρά ουσιαστική κατηγορία ‘’Σωκράτη δεν πιστεύεις στους θεούς της πόλης και εισάγεις καινα δαιμόνια, καινούργιους θεούς!’’ ως αφορμή για να τον θανατώσουν.
Μεταξύ μας, κάπως ανατριχιαστικό το όλο θέμα ‘’ακούω φωνές που μου λένε τι να μην κάνω’’ αλλά μπορεί να σε γλυτώσει από αρκετά βαρετά ραντεβού ή από το βρώμικο στις 4 το πρωί που γίνεται όλο λίπος.
Επίσης, αυτή η εσωτερική φωνή, αυτό το δαιμόνιο, απέτρεψε τον Σωκράτη και από το να ετοιμάσει γραπτώς την απολογία του ενώπιον του δικαστηρίου.
-Όλη η ζωή μου είναι μια προετοιμασία για την απολογία μου, έλεγε στους κολλητούς του. Δεν έβλαψα ποτέ κανέναν, είμαι έτοιμος να αυτοσχεδιάσω βασιζόμενος στην μελωδική τζαζ κλίμακα των πράξεων και της στάσης ζωής μου.
Σημείωση: Η κατηγορία εναντίον του Σωκράτη, ότι δηλαδή επηρεάζει και διαφθείρει τους νέους εξέφραζε μια πιο ουσιαστική ανησυχία των κατηγόρων του για την δύναμη που ασκούσε η πνευματική παρουσία του Σωκράτη. Ακόμα, πολλοί τον θεωρούσαν ιδεολογικό εχθρό της Αθηναϊκής δημοκρατίας και στέκονταν με καχυποψία μπροστά στο γεγονός ότι πολλοί από τους ολιγαρχικούς υπήρξαν μαθητές του.
Ο Σωκράτης τα χώνει στους διαχρονικούς υποκριτές
Με όπλο την ιδιότυπη ειρωνεία του ο Σωκράτης μετατρέπεται από κατηγορούμενος σε κατήγορος και από απολογούμενος σε καταγγέλων.
–Είμαι αναγκασμένος να απολογούμαι σαν να μάχομαι με σκιές. Έχω ακούσει τόσες μπαρούφες για την πάρτη μου που κοντεύω να ξεχάσω ποιος είμαι, τους λέει στην αρχή της ομιλίας του.
Η πρώτη αντίδραση του Σωκράτη απευθύνεται προς όσους τον κατηγορούν για σοφιστική δράση, και πιο συγκεκριμένα ότι κάνει το άδικο να φαίνεται δίκαιο. Στην συνέχεια, επιτίθεται και στον Αριστοφάνη ο οποίος τον έχει παρουσιάσει στις Νεφέλες ως καρικατούρα σοφιστή που διαφθείρει τους νέους και αντιτείνει ότι ποτέ δεν δέχθηκε χρήματα από τους μαθητές του (είναι γνωστό ότι όλοι οι σοφιστές τα έπαιρναν χοντρά από τα χιπστερο-κολλεγιόπαιδα της εποχής)
Απλά είμαι ο σοφότερος άνθρωπος επί γης (όχι δεν το λέω εγώ! Να, ρωτήστε την Πυθία…)
Στην συνέχεια, το μέγκα τρολ Σώκρατες ισχυρίζεται πως είναι ο πιο σοφός άνθρωπος της εποχής. Δεν το λέει ο ίδιος, αλλά η Πυθία από το μαντείο των Δελφών -σύμφωνα με την οποία ο Σωκράτης είναι ο σοφότερος όλων (οκ όταν πίνουμε λέμε και καμιά κουβέντα παραπάνω). Ο Σωκράτης, λοιπόν, ως ταπεινόφρων –ένα ξέρω ότι δεν ξέρω τίποτα, κλπ- ξεκινάει μια εκστρατεία αναζήτησης ανθρώπων σοφότερων από αυτόν.
Έλα μου όμως πως οι δήθεν σοφοί που συναντά στο τέλος του ελέγχου από τον Σωκράτη αποδεικνύονται γιαλαντζί σοφοί (αυτό καταδεικνύεται στους Πλατωνικούς διαλόγους μέσα από την αδυναμία των πιο σοφών της εποχής να ορίσουν έννοιες όπως η αρετή, η δικαιοσύνη, η φιλία, η σωφροσύνη, η γενναιότητα ενώ οι ίδιοι παρουσιάζονταν βέβαιοι ότι μπορούν να ορίσουν αυτές τις έννοιες). Άρα αυτοί που νόμιζαν ότι ξέρουν κάτι αποδεικνυόταν στην πορεία ότι δεν το γνώριζαν, ενώ ο Σωκράτης γνώριζε εξ’αρχής ότι δεν γνώριζε, άρα ήταν σοφότερος…
‘’Γιατί όπως φαίνεται κανένας απο τους δυο μας δεν γνωρίζει τίποτα σπουδαίο. Αλλά αυτός νομίζει ότι γνωρίζει ενώ δεν γνωρίζει. Εγώ όμως, δεν γνωρίζω βέβαια τίποτα, αλλά ούτε και νομίζω ότι γνωρίζω.’’
Η Απολογία μας παραθέτει και έναν ακόμα λόγο για τον οποίο ο Σωκράτης είναι ο σοφότερος όλων. Αυτός είναι ότι σε αντίθεση με σχεδόν όλους τους ανθρώπους, αυτός πραγματικά δεν φοβάται τον θάνατο, ειδικά όταν έχει ζήσει μια ζωή δίκαιη και ωφέλιμη για τους άλλους και την ψυχή του.
‘’Γιατί το να φοβάται κανείς τον θάνατο, δεν είναι τίποτα άλλο από το να νομίζει κανείς ότι είναι σοφός χωρίς να είναι. Να νομίζει ότι γνωρίζει αυτά που δεν γνωρίζει. Γιατί κανείς δεν γνωρίζει τον θάνατο, ούτε αν συμβαίνει να είναι το μεγαλύτερο αγαθό για τον άνθρωπο, κι όμως τον φοβούνται σα να ξέρουν καλά ότι είναι το μεγαλύτερο κακό…εγώ δεν γνωρίζω αρκετά για τον Άδη, γνωρίζω όμως ότι είναι κακό και ντροπή να βλάπτει κανείς έναν άνθρωπο’’
Μια αλογόμυγα κολλημένη με την Φιλοσοφία και την Αθήνα
Τέλοσπάντων, αν γουστάρετε να με αδικήσετε σκοτώνοντάς με, κακό δικό σας. Πρώτον, θα κάνετε κακό στους εαυτούς σας διαπράττοντας μια τεράστια αδικία και δεύτερον θα στερηθεί η πόλη της Αθήνας τον μεγαλύτερο φιλόσοφο ever (μην ακούω αστειότητες για Ζαν Πωλ Σαρτρ και Ντεριντά…)
Μας λέει ο Σωκράτης ότι αν τον σκοτώσουν δεν θα βρουν άλλον σαν κι αυτόν (κλασική ατάκα φρεσκοχωρισμένου) διότι η Αθήνα είναι ένα νωθρό άλογο ράτσας το οποίο χρειάζεται μια αλογόμυγα να την ξυπνάει. Αυτός είναι η καλύτερη αλογόμυγα που θα μπορούσαν να έχουν και απόδειξη όλοι οι άνθρωποι που έχει ξυπνήσει μιλώντας τους περί αρετής αλλά και η φτώχεια του…
Κλείνοντας, ο Σωκράτης λέει στους δικαστές ότι αν είχε βλάψει και είχε διαφθείρει νέους όπως τον κατηγορούν τότε κάποιοι από αυτούς ή οι οικογένειές τους θα ήταν εκεί ως μάρτυρες κατηγορίες. Όμως οι παρευρισκόμενοι μαθητές και οι οικογένειές τους βρίσκονταν στο δικαστήριο ως μάρτυρες υπεράσπισης!
ΥΓ. Δεν το κουνάω από Αθήνα ρε φίλε, είπε ο Σωκράτης στον Κρίτωνα και σε άλλους όταν του πρότειναν να δραπετεύσει. Που θα βρω καλύτερα από δω; Θάλασσα, ταβερνάκια, παραλιακή, ανέβηκε και το κέντρο τώρα τελευταία. Να πάω σε καμιά Θήβα τώρα στα γεράματα να την βγάζω σε τσοπανοσκυλάδικα; Ευχαριστώ δεν θα πάρω, θα μείνω εδώ και θα σεβαστώ την πόλη που αγαπώ ότι κι αν αποφασίσει.
Πεθαίνοντας στωικά
Ο Σωκράτης καταδικάζεται και πάμε στην δευτερολογία του.
-Πρώτον ήμουνα σίγουρος για το αποτέλεσμα, γι’αυτό με βλέπετε κουλ. Αλλά τόσο μικρή διαφορά δεν την περίμενα στην ψηφοφορία (περίπου 280 ψήφισαν την ενοχή του και 220 την αθώωσή του). Μπράβο, είστε λιγότερο ηλίθιοι απ’όσο περίμενα.
Η πρόταση ήταν για θανατική ποινή αλλά ο Σωκράτης το παζαρεύει.
-Η πιο δίκαιη τιμωρία είναι να με ταίζετε δωρεάν στο Πρυτανείο μιας και πέρασα τα καλύτερα μου χρόνια φτωχός και προσπαθώντας να σας ξυπνήσω, να σας κάνω καλύτερους.
Όπως γνωρίζουμε, η τελική απόφαση είναι κώνειο από το στόμα, μούδιασμα στο σώμα και ένας Σωκράτης να κερδίζει στην αιωνιότητα μια θέση στην συνείδησή μας ως το πιο ωφέλιμο δαιμόνιο για την (ηθική) αυτοβελτίωσή μας.  
‘’Αλλά τώρα πια είναι ώρα να φύγουμε, εγώ για να πεθάνω κι εσείς για να ζήσετε. Ποιοι από εμάς πηγαίνουν σε καλύτερο πράγμα είναι άγνωστο σε όλους…”

Διαβάστε περισσότερα