Η σκοπιά του Γκαλεάνο

galeano_edourdo.jpg

Ο Ουρουγουανός συγγραφέας Εδουάρδο Γκαλεάνο

Στις 13 Απριλίου πέθανε ο Ουρουγουανός συγγραφέας Εδουάρδο Γκαλεάνο (1940-2015). Σίγησε έτσι μια από τις πιο μαχητικές φωνές της Λατινικής Αμερικής. Η ακόλουθη συνέντευξη του Γκαλεάνο δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2005 στο ιταλικό περιοδικό Una città.
• Συχνά στα γραφτά σας τονίζετε τη σημασία της «σκοπιάς» από την οποία βλέπουμε τα πράγματα…
Ναι, η σκοπιά που υιοθετούμε είναι πάντα θεμελιώδης. Σε κάποιο σημείο του χρόνου ο κόσμος ήταν γκρίζος. Χάρη στους Ινδιάνους Ishir, οι οποίοι έκλεψαν το χρώμα από τους θεούς, τώρα ο κόσμος λάμπει και τα χρώματα του κόσμου χρωματίζουν ζωηρά τα μάτια που τα βλέπουν. Πριν από κάμποσο καιρό, ο Τίσιο Εσκομπάρ, ένας Παραγουανός φίλος μου, συνόδευε ένα ευρωπαϊκό τηλεοπτικό συνεργείο που ήθελε να κινηματογραφήσει σκηνές της καθημερινής ζωής αυτών των ιθαγενών. Ενα κορίτσι της φυλής ακολουθούσε τον σκηνοθέτη του συνεργείου σαν σιωπηλή σκιά κολλημένη στο σώμα του και τον κοιτούσε στο πρόσωπο από πολύ κοντά, σαν να ήθελε να μπει στα παράξενα γαλανά του μάτια. Ο σκηνοθέτης επωφελήθηκε από τη μεσολάβηση του Εσκομπάρ, που γνώριζε το κορίτσι και καταλάβαινε τη γλώσσα του, κι αυτή του είπε: «Θέλω να μάθω με ποιο χρώμα βλέπει αυτός τα πράγματα». Στον σκηνοθέτη, που της χαμογέλασε λέγοντας: «Με το ίδιο χρώμα που τα βλέπεις κι εσύ», απάντησε: «Και πού ξέρεις εσύ με ποιο χρώμα βλέπω εγώ τα πράγματα;».
• Ολα αυτά μας θέτουν μπροστά στο θέμα της διαφορετικότητας…
Η διαφορετικότητα περνάει μέσα από τη διαφορά των πιθανών σκοπιών. Από τη σκοπιά του Νότου το καλοκαίρι του Βορρά είναι χειμώνας. Και από τη σκοπιά ενός σκουληκιού ένα πιάτο μακαρόνια είναι κραιπάλη. Εκεί όπου οι Ινδοί βλέπουν μιαν ιερή αγελάδα, άλλοι βλέπουν ένα μεγάλο χάμπουργκερ. Από τη σκοπιά του Ιπποκράτη, του Γαληνού, του Μαϊμωνίδη και του Παράκελσου υπήρχε μια ασθένεια που ονομαζόταν δυσπεψία, αλλά δεν υπήρχε ασθένεια που να ονομάζεται πείνα. Από τη σκοπιά του μπούφου, της νυχτερίδας, του Τσιγγάνου και του κλέφτη το σούρουπο είναι η ώρα του γεύματος. Η βροχή είναι κατάρα για τον τουρίστα και ευλογία για τον αγρότη. Από τη σκοπιά των Ινδιάνων των νησιών της Καραϊβικής ο Χριστόφορος Κολόμβος, με το στολισμένο με φτερά καπέλο του και με την κόκκινη βελούδινη μπέρτα του, ήταν ένας παπαγάλος πρωτόγνωρων διαστάσεων.
• Τι σκέφτεστε για τον τρόπο με τον οποίο η Δύση αντιμετωπίζει σήμερα τη μετανάστευση;
Και εδώ το ζήτημα είναι από ποια σκοπιά βλέπει κανείς τα πράγματα. Απαντώ προσφεύγοντας σε μια υπόθεση ιστορικής φαντασίας, στην Ιστορία όπως θα μπορούσε να έχει συμβεί. Ο Χριστόφορος Κολόμβος δεν μπόρεσε να ανακαλύψει την Αμερική, επειδή δεν είχε βίζα ούτε καν διαβατήριο. Στον Πέδρο Αλβαρες Καμπράλ απαγορεύτηκε να αποβιβαστεί στη Βραζιλία, επειδή θα μπορούσε να φέρει την ευλογιά, την ιλαρά, τη γρίπη και άλλες επιδημίες που ήταν άγνωστες στη χώρα. Ο Ερνάν Κορτές και ο Φρανθίσκο Πιθάρο έμειναν με την ανεκπλήρωτη επιθυμία να κατακτήσουν το Μεξικό και το Περού, επειδή δεν είχαν άδεια εργασίας. Ο Πέδρο ντε Βαλδίβια δεν μπόρεσε να μπει στη Χιλή, επειδή δεν είχε λευκό ποινικό μητρώο. Εγώ νομίζω πάντα ότι για να κατανοήσουμε μια κατάσταση χρειάζεται να κάνουμε αυτή την άσκηση της σκοπιάς από την οποία τη βλέπουμε. Ετσι με το θέμα της μετανάστευσης θα χρειαζόταν να αναρωτηθούμε τι θα συνέβαινε αν η Λατινική Αμερική είχε δράσει με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο έδρασαν οι αναπτυγμένες χώρες απέναντι στους μετανάστες. Είναι μια τραγωδία του καιρού μας αυτή η πελώρια μεταναστευτική μάζα που περιπλανιέται στον κόσμο αναζητώντας κατοικία.

Πολλοί είναι διωγμένοι από τους πολέμους, πολλοί από τις καταστροφές που τις αποκαλούν «φυσικές», αλλά που δεν έχουν τίποτα το φυσικό, και πολλοί είναι διωγμένοι από την εξαθλίωση, από τη φτώχεια. Οταν ήμουν νέος υπήρχε μια οικουμενική αλήθεια: η φτώχεια είναι τέκνο της αδικίας. Αν υπήρχε η φτώχεια αυτό συνέβαινε επειδή υπήρχε η αδικία. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ο κόσμος δεν σκέφτεται με τον ίδιο τρόπο και για μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας, ή τουλάχιστον για το μεγαλύτερο μέρος της κυρίαρχης, κυβερνώσας μειοψηφίας, η φτώχεια δεν είναι πλέον τέκνο της αδικίας επειδή η αδικία δεν υπάρχει. Η φτώχεια είναι η πρέπουσα τιμωρία για την αναποτελεσματικότητα. Γι’ αυτό δεν είναι άδικη. Αυτός ο τύπος συλλογισμού, αυτή η νοοτροπία ήταν αδιανόητα στον κόσμο των δεκαετιών 1960 και 1970. Τα πράγματα άλλαξαν πολύ και η μετανάστευση πληρώνει τις συνέπειες αυτής της αλλαγής. Αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα και πιθανόν ένα σημείο των καιρών, ένα μεγάλο σημείο των καιρών: αυτή η τραγωδία των συνόρων που ανοίγουν μαγικά στο πέρασμα του χρήματος, στο πέρασμα των εμπορευμάτων, αλλά που κλείνουν στο πέρασμα των ανθρώπινων υπάρξεων, στο πέρασμα του κόσμου. Το δικό μου «κατηγορώ» είναι ένα κατηγορώ εναντίον κάθε συστήματος που προτιμάει τα αντικείμενα, τα πράγματα, από τα πρόσωπα.
• Τι είναι για σας η φτώχεια;
Οι φτωχοί, οι αληθινοί φτωχοί, είναι εκείνοι που δεν έχουν χρόνο για να χάνουν χρόνο. Οι φτωχοί, οι αληθινοί φτωχοί, είναι εκείνοι που δεν έχουν σιωπή, δεν μπορούν να την αγοράσουν. Είναι εκείνοι που έχουν πόδια τα οποία έχουν ξεχάσει να βαδίζουν, όπως τα φτερά της κότας έχουν ξεχάσει να πετούν. Είναι εκείνοι που τρώνε σκουπίδια και τα πληρώνουν σαν να ήταν τροφή. Είναι εκείνοι που έχουν το δικαίωμα να αναπνέουν τα σκατά σαν να ήταν αέρας. Είναι εκείνοι που έχουν μόνον την ελευθερία να επιλέγουν μεταξύ του ενός τηλεοπτικού καναλιού και του άλλου. Είναι εκείνοι που ζουν δράματα πάθους με τις μηχανές. Είναι εκείνοι που είναι πάντοτε πολλοί μαζί και είναι πάντοτε μόνοι. Οι φτωχοί, οι αληθινοί φτωχοί, είναι εκείνοι που δεν γνωρίζουν ότι είναι φτωχοί. […]
• Σήμερα στις ζωές μας, στην καθημερινότητά μας, το φάσμα του φόβου είναι αρκετά παρόν…
Εγώ νομίζω ότι ο κόσμος είναι λίγο ή πολύ υποταγμένος σε μια δικτατορία του φόβου, που στις περισσότερες περιπτώσεις εκφράζεται μέσα από τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς. Αυτοί είναι σε θέση να ασκούν μιαν εκβιαστική πίεση στις κυβερνήσεις οι οποίες έχουν πρόθεση να αλλάξουν την πραγματικότητα και επομένως είναι σε θέση να εφαρμόζουν εκείνη που αποκαλώ «κουλτούρα της αδυναμίας». Αυτή είναι μια κληρονομιά των παλιών καιρών της αποικιοκρατίας, μια κουλτούρα της αδυναμίας που κόστισε τόσο πολύ στη Λατινική Αμερική, τροφοδοτούμενη από μοιρολάτρες ιερείς, δεσποτικούς στρατιωτικούς, ανόητους πανεπιστημιακούς που έλεγαν και επαναλάμβαναν χιλιάδες φορές: «Δεν μπορούμε να αγγίξουμε την πραγματικότητα». Και κάθε φορά που μια κυβέρνηση, ένα λαϊκό κίνημα σηματοδοτεί τον «κίνδυνο» η πραγματικότητα να μπορεί να αγγιχτεί και να αλλάξει, παρεμβαίνει ένας αόρατος κύριος, που είναι παντοδύναμος και που αποκαλείται «αγορά». Αγορά δεν είναι πλέον το όνομα αυτού του «οικείου» τόπου, των συνοικιών όπου οι άνθρωποι συναντιούνται και αγοράζουν φρούτα και λαχανικά. Οχι, αγορά σήμερα είναι το όνομα μιας αόρατης δύναμης, ένας νέος θεός που κατευθύνει τις ενέργειές μας και που απαγορεύει σχεδόν τα πάντα. […]

Διαβάστε περισσότερα

Δώσαμε! Δώσαμε!

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

​​«Πάση θυσία συμφωνία» επέμεναν ομοιοκατάληκτα από την αρχή των διαπραγματεύσεων οι εδώ φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, όπως προχείρως αυτοαποκλήθηκαν. Νά το λοιπόν το «πάση θυσία», δική μας και μόνο, πραγματοποιημένο εδάφιο το εδάφιο και λέξη τη λέξη στις προτάσεις των δανειστών. Ούτε ένα ρήμα που κάπως να εκφράζει την περιλάλητη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Ούτε καν ένα σημείο στίξης που να την υπονοεί· μια τελεία ας πούμε, έστω και άνω, που κάπως να ανακόπτει τον επιθετικότατο οίστρο περαιτέρω αφαίμαξης του οικογενειακού εισοδήματος, περαιτέρω ύφεσης και ανεργίας. Και περαιτέρω διάλυσης των υπολειμμάτων του κοινωνικού κράτους. Ακόμα και μεταρρυθμίσεις στις οποίες είχε υπάρξει συμφωνία των δύο πλευρών, αποσύρθηκαν, θαρρείς και ο στόχος ήταν να γίνει το πακέτο το δυνατόν απεχθέστερο.

Είναι τέτοια η βιαιότητα των απαιτούμενων μέτρων και τόση η ιδεοληπτική επιμονή στο λάθος, που αυτή τη φορά βρέθηκαν σε αμηχανία οι συνήθεις κατήγοροι της ελληνικής πλευράς και υπερασπιστές των πιστωτών. Υπήρξαν μάλιστα ακόμη και ξένα Μέσα που δεν αρκέστηκαν να χαρακτηρίσουν «σκληρές» τις προτάσεις των τριών θεσμών, αλλά προχώρησαν ένα επιπλέον σκαλί: τις αποκάλεσαν «απαράδεκτες και προκλητικές», όπως η γαλλική οικονομική εφημερίδα La Tribune. Ως μη γενόμενες, λοιπόν, οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Ως μη εκφρασθείσα η μολαταύτα εκφρασθείσα βούληση του λαού. Ως μη ειπωθέν το ωστόσο ειπωθέν «δεν πάει άλλο», που προέκυψε έπειτα από μια πενταετία στερήσεων (εξουθενωτικών για τους πιο αδύναμους), βαριάς ύφεσης και ασύλληπτα υψηλής ανεργίας, ιδίως στις νεότερες γενιές. Τις γενιές που από το πολύ σαξές στόρι αναγκάζονται να μεταναστέψουν, αφού δεν έχουν τον τρόπο να συμβάλουν στην ανάκαμψη του τόπου. Ευρωπαίοι και ΔΝΤ ετοίμασαν μια «προσφορά» που, ως έχει, δεν θα την αποδέχονταν ούτε όσοι υπερψήφισαν και παντοιοτρόπως υπεράσπισαν τα μνημόνια και τα μεσοπρόθεσμα. Σαν να αποφάσισαν ότι έχουν το χρέος και, κυρίως, το δικαίωμα να τιμωρήσουν όχι μόνο τους κυβερνώντες, που δεν έκρυψαν ποτέ ότι τους θεωρούν επικίνδυνους «ακροαριστερούς», αλλά συνολικά τους Ελληνες, για την εκλογική τους προτίμηση. Μήπως δεν μας είχε ψέξει και γι’ αυτό ο κ. Σόιμπλε, το τιμωρητικό πνεύμα του οποίου «επιφέρεται επάνω» των προτάσεων Γιουνκέρ;

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΦΤΥΣΑΝ» ΕΝΤΕΛΩΣ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΣΙΠΡΑ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

  Μια αυταπάτη και ένα παράπονο εξέφρασε προχθές ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας πριν αναχωρήσει την Τετάρτη για τις Βρυξέλλες προκειμένου να συναντηθεί με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ. Η αυταπάτη του πρωθυπουργού συνίστατο στο ότι αναφερόμενος στο ταξίδι του στη βελγική πρωτεύουσα είπε ότι «θα πάω για να συζητήσουμε πάνω στην πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης». Ούτε κατά διάνοια δεν συνέβη αυτό. Ο Γιούνκερ είχε καλέσει τον Τσίπρα κοντά του για να του επιδώσει τις προτάσεις των Γερμανών (τυπικά των δανειστών, της Ευρωζώνης) και τον ήθελε στις Βρυξέλλες για να επηρεάσει κατασταλτικά τις αντιδράσεις του, γνωρίζοντας το σοκ που θα υφίστατο ο Ελληνας πρωθυπουργός μόλις έβλεπε τους απερίγραπτης κοινωνικής σκληρότητας όρους που απαιτούσε το Βερολίνο.

Πρέπει πραγματικά να έχεις στην εθνική σου παράδοση το κρεματόριο του Αουσβιτς και το στρατόπεδο του Νταχάου για να απαιτείς σε καιρό ειρήνης να στερηθούν το... νερό και το ηλεκτρικό (!) δεκάδες χιλιάδες Ελληνες μέσω της αύξησης κατά 10 (!) ολόκληρες εκατοστιαίες μονάδες του ΦΠΑ που επιβάλλεται στην κατανάλωσή τους ή για να ζητάς να μην καταβάλλεται το επίδομα του ΕΚΑΣ στους πιο εξαθλιωμένους συνταξιούχους. «Στον Καιάδα οι Ελληνες γέροντες!» είναι η ουσία της γερμανικής πολιτικής απέναντι στους συνταξιούχους όχι φυσικά της Γερμανίας, οι οποίοι άλλωστε είναι οι κατεξοχήν ψηφοφόροι της δεξιάς καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ, αλλά μόνο της Ελλάδας και της Νότιας Ευρώπης, ευκαιρίας δοθείσης.

Το παράπονο του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, όπως το εξέφρασε ο ίδιος, ήταν ότι αναφορικά με τις σε 47 σελίδες περιεχόμενες προτάσεις που είχε στείλει η κυβέρνηση στους εταίρους της εν Ευρωζώνη, ούτε φωνή ούτε ακρόαση. «Μέχρι σήμερα δεν έχουμε πάρει σχόλια πάνω σε αυτή την πρόταση» δήλωσε ο πρωθυπουργός. Με έσχατη περιφρόνηση αντιμετωπίστηκε από τους Γερμανούς το ελληνικό σχέδιο - σε τέτοιο βαθμό που ακόμη και ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών δήλωσε την Τετάρτη ότι... δεν το είχε καν διαβάσει ακόμη!

Ξεκαθάρισε δε ο εκπρόσωπος αυτός ότι ούτως ή άλλως το μόνο κείμενο επί της ουσίας που δέχονται οι Γερμανοί να συζητήσουν είναι αυτό που έχουν... γράψει οι ίδιοι, το κείμενο της τρόικας! «Η πρόταση των τριών θεσμών θα είναι για μας η σημαντική βάση διαπραγμάτευσης» δήλωσε απερίφραστα ο Μάρτιν Γέγκερ, εκπρόσωπος του Σόιμπλε. Η πρώτη ματιά στην ελληνική λίστα μεταρρυθμίσεων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι διαπραγματεύσεις δεν πρόκειται να τελειώσουν σύντομα μέσω επίτευξης συμφωνίας των δύο πλευρών, δήλωσε ο ίδιος ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Πέρα όμως από αυτά που γράψαμε στην αρχή περί «αυταπάτης» και πέρα από τις δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα, δεν έχουμε την εντύπωση ότι κατελήφθη εξαπίνης, απροετοίμαστος για το τι τον περίμενε στις Βρυξέλλες. Οποια μεγάλη ευρωπαϊκή εφημερίδα και αν κοιτούσε την Τετάρτη, το κλίμα ήταν άκρως επιθετικό κατά της χώρας μας από την πρώτη τους κιόλας σελίδα. «Οι δανειστές κάνουν στην Ελλάδα μια «τελευταία» προσφορά» ήταν π.χ. ο κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος της γερμανικής «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε». Δεν πήγαινε πίσω και ο κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» του Λονδίνου: «Οι δανειστές ενώνονται για να αυξήσουν την πίεση επί της Ελλάδας για νέο σχέδιο διάσωσης». Χωρίς περιστροφές και η γαλλική «Λε Μοντ», η οποία προσδιόριζε και τους πρωταγωνιστές: «Ελλάδα - η Μέρκελ και ο Ολάντ ασκούν πίεση για να αποσπάσουν μια συμφωνία» έγραφε στον κύριο τίτλο της πρώτης σελίδας και αυτή. Ούτε καν από τους Αμερικανούς των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» δεν είχε δημοσιογραφική στήριξη η Ελλάδα! «Η Ελλάδα βρίσκεται μόνη της καθώς εντείνονται οι συνομιλίες για το χρέος» ήταν ο τίτλος στην πρώτη σελίδα της αμερικανικής εφημερίδας. Μέσα ήταν ακόμη σκληρότερος: «Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συσπειρώνονται πίσω από τη Γερμανία στο θέμα της Ελλάδας». Ολοι εναντίον του «ατίθασου».

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, υπήρχαν δύο εξελίξεις. Η πρώτη αναφερόταν στη σύγκληση της Βουλής, προκειμένου ο πρωθυπουργός να την ενημερώσει για τις απαράδεκτες προτάσεις των δανειστών. Η δεύτερη εξέλιξη ήταν η ανακοίνωση ότι χθες η ελληνική κυβέρνηση υπέβαλε αίτημα να πληρώσει όλες τις δόσεις του Ιουνίου την ημερομηνία της τελευταίας δόσης, στις 19 Ιουνίου, οπότε θα πρέπει να καταβάλει περίπου 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ! Να τα βρει μόνη της, αποκλείεται. Κερδίζει απλώς δεκαπέντε μέρες ακόμη διαπραγματεύσεων, μέσα στις οποίες ελπίζει να μπορέσει να υπογράψει ανεκτή συμφωνία. Σίγουρα θα υπάρξουν εξελίξεις. Ιδωμεν...  

*Δημοσιεύθηκε στο ''ΕΘΝΟΣ'' την Παρασκευή 5 Ιουνίου 2015

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ: Η «ΣΩΤΗΡΙΑ» ΠΟΥ… ΣΚΟΤΩΝΕΙ!

Του ΝΙΚΟΥ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ*

Λέγεται ότι «την Ιστορία τη γράφουν οι νικητές». Στην Ελλάδα, λόγω των συνθηκών που διαμόρφωσε η ταξική πάλη και οι αγώνες του επαναστατικού κινήματος, αυτό τους έχει πέσει κομματάκι δύσκολο. Εντούτοις οι «νικητές» ποτέ δεν παραιτούνται από την προσπάθεια παραχάραξης της Ιστορίας. Ειδικά σε εποχές όπως η σημερινή, που το σύστημά τους «μπάζει», επιδίδονται στη διαστροφή της αλήθειας με όρους ασύστολης προπαγάνδας. Αν, μάλιστα, στην προπαγάνδα τους προστεθεί και η αγραμματοσύνη των «παπαγάλων» που βάζουν μπροστά για να επιτευχθεί η «αποκολοκύθωνση» της Ιστορίας, τότε εκείνο που προκύπτει είναι εκτρωματικά γελοίο.

Εσχάτως, λοιπόν, έχουν ανοίξει το κεφάλαιο «σχέδιο Μάρσαλ». Οπου το σχέδιο Μάρσαλ ήταν κάτι το… καλόν, «έσωσε» τότε την Ελλάδα, και τώρα που η Ελλάδα είναι πάλι σε δύσκολη θέση «ευχής έργον» θα ήταν να είχαμε ξανά ένα «νέο σχέδιο Μάρσαλ»…  

Αμερικανική γελοιγραφία του 1947. Παρουσιάζει το μπάρμπα Σαμ να προσφέρει ομπρέλα προστάσίας στην Ευρώπη. Η ομπρέλα, όμως, κρύβει μια βόμβα…

Για να μη μακρηγορούμε:

Το σχέδιο Μάρσαλ, που εξαγγέλθηκε στις 5 Ιουνίου 1947,  πράγματι ήταν «καλό». Οχι, όμως για την Ελλάδα του ελληνικού λαού. Ηταν «καλό» για τους απόντες από τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και τους συνεργάτες των Γερμανών, που καθόλου δεν είχαν στο μυαλό τους τη βελτίωση των συνθηκών ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων παρά μόνο την αποκατάστασή τους στην εξουσία. Το σχέδιο Μάρσαλ ήταν «καλό» ως αντεπαναστατικό σχέδιο του ιμπεριαλισμού για το στέριωμα του καπιταλισμού στη Δυτική Ευρώπη και στην Ελλάδα. Αυτός ήταν και ο λόγος, μιλώντας ειδικά για την Ελλάδα, που τα κεφάλαια του δόγματος Τρούμαν και του σχεδίου Μάρσαλ χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά εναντίον του λαϊκού κινήματος, για τη διατήρηση – και με στρατιωτικά μέσα – των πλουτοκρατών στην εξουσία και προς όφελος του προσωπικού θησαυρισμού των κεφαλαιοκρατών.

Τι ήταν, όμως, αυτή η περίφημη «αμερικανική βοήθεια» το μαρτυρά το γεγονός ότι εκατοντάδες προσωπικές και οικογενειακές επιχειρήσεις έγιναν εν μια νυχτί βιομηχανίες στην καθημαγμένη Ελλάδα με τα κεφάλαια του σχεδίου Μάρσαλ. Μόνο δέκα βιομηχανίες, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Συντονισμού Γ. Καρτάλη, τον Απρίλη του 1952, είχαν «απορροφήσει το 60% των πιστώσεων» που εκταμιεύτηκαν σε εφαρμογή του σχεδίου Μάρσαλ.  Αλλα 200 εκατομμύρια μοιράστηκαν σε 50 βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις. Από τα χρήματα αυτά, που διασπαθίστηκαν απροκάλυπτα και που όσοι τα έλαβαν δεν πλήρωσαν ποτέ μια δραχμή, αναδύθηκαν, πολλές φορές μέσα από τους μαυραγορίτες και τους δοσίλογους, τα νέα τζάκια των αμερικανοθρεμμένων μεγαλοβιομηχάνων και μεγαλεμπόρων.  

Ο Πολ Πότερ όρθιος απευθύνει χαιρετισμό σε εκδήλωση για την πρώτη ριζοκαλλιέργεια κατά τα αμερικανικά πρότυπα…

Οι ΗΠΑ, όπως ομολογούσε ο ίδιος ο Porter, ο απεσταλμένος του Τρούμαν στην Ελλάδα, έκαναν «μια τόσο μεγάλη επένδυση» στη χώρα και συνεργάστηκαν με μια ελληνική κυβέρνηση που «επικαλούμενη τον ίδιο της τον τεραστίων διαστάσεων αντικομμουνισμό ως επιχείρημα για την παροχή βοήθειας σε απεριόριστες ποσότητες (είχε) στόχο της… να χρησιμοποιήσει την ξένη βοήθεια ως μέσο για τη διαιώνιση μιας μικρής κλίκας από τραπεζίτες και εμπόρους, που αποτελούν την αόρατη εξουσία στην Ελλάδα». Περιγράφοντας δε την ελληνική άρχουσα τάξη, της οποίας τον κλάδο των εφοπλιστών αποκαλούσε «αργυρώνητους ηλίθιους», δε δίσταζε να προσθέτει ότι «είναι αποφασισμένη, πάνω απ” όλα, να προστατεύσει τα οικονομικά της προνόμια, όποιο κι αν είναι το κόστος σε ό,τι αφορά την οικονομική υγεία της χώρας».1

Ακόμα και οι εκτιμήσεις της εποχής ότι μόλις 500 οικογένειες των Αθηνών ελέγχουν την Ελλάδα αποδείχτηκαν… επιεικείς. «Λέγεται – ανέφερε ο Μαρκεζίνης – ότι 500 οικογένειες κυβερνούν την Ελλάδα, εγώ όμως πιστεύω ότι δεν φτάνουν καν τις πεντακόσιες, αλλά είναι μόνο 200».2  Οσο για τη χρηματοδότηση του μεγάλου κεφαλαίου συνεχιζόταν με σκανδαλώδη τρόπο. Το βεβαιώνει και πάλι ο Porter, ο οποίος σημειώνει: «Οι βιομήχανοι δεν επένδυαν περιμένοντας «δανεικά κεφάλαια», αν και κατά διάφορες εκτιμήσεις είχαν χρυσές λίρες. Οι εμπορικές τράπεζες όχι μόνο δεν διέθεταν πιστώσεις, αλλά δανείζονταν από την Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να πληρώσουν τους υπαλλήλους τους».  

Εργάτες περιεργάζονται αμερικανικό εκσκαπτικό μηχάνημα που δόθηκε στο πλαίσιο του Σχεδίου Μάρσαλ για τις τηλεπικοινωνίες.

Αποτέλεσμα ήταν νέα μεγαλύτερα ελλείμματα και δημόσια χρέη που, ως συνήθως, επιχειρήθηκε να καλυφθούν είτε με άγριες φοροεπιδρομές στα πενιχρά εισοδήματα του λαού είτε με καινούργιους δανεισμούς. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, με τα μέλη της εγχώριας πλουτοκρατίας που αποτελούσαν «μέλη της κομψής διεθνούς κλίκας» από τον Οκτώβρη του ’44 μέχρι τον Ιούνη του 1953 να έχουν ξεκοκαλίσει τα πάνω από 3,2 δισ. δολάρια της λεγόμενης «βοήθειας» (σ.σ.: με το σχέδιο Μάρσαλ να ανέρχεται περίπου στα 2 δισ. δολάρια, χωρίς εδώ να υπολογίζεται η άμεση στρατιωτική βοήθεια στο αστικό κράτος), με τους υπέρογκους εξοπλισμούς που άγγιζαν το 50% του προϋπολογισμού και με τη διατήρηση του υπέρογκου κρατικού καταπιεστικού μηχανισμού, είναι φανερό γιατί η «βοήθεια» και η «σωτηρία» δεν είχαν σχέση με το λαό, αλλά με τη σωτηρία του καπιταλιστικού συστήματος.

Το τίμημα, αντίθετα, για το λαό ήταν βαρύ. Και πληρώθηκε σε πολλά επίπεδα. Πληρώθηκε με τη φτώχεια, τη μετανάστευση εκατομμυρίων Ελλήνων, με τις ναπάλμ του Εμφυλίου, με τους «Νέους Παρθενώνες» και με μια δημοκρατία, που ο ίδιος ο Αμερικανός υπεύθυνος του σχεδίου στην Ελλάδα, ο Τζέιμς Γουόρεν, την περιέγραφε σε συνέντευξή του ως εξής:

«(Το σχέδιο Μάρσαλ ήταν)…μια πολύ αυστηρή συμφωνία, πολλές πτυχές της οποίας αποτελούσαν σαφή παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας. Μπορεί κάλλιστα να πει κανείς ότι επρόκειτο όχι για απλή παρέμβαση, αλλά για επέμβαση στην εθνική κυριαρχία της χώρας».  

Ο βασιλιάς Παύλος και το Αμερικανός στρατηγός Βαν Φλιτ παρακολουθούν τις κινήσεις του κυβερνητικού στρατού.

Και παρακάτω:

«Η επιτυχία (σ.σ.: των «πατριωτών» κυβερνώντων – όπως τους αποκαλεί ο Αμερικανός) ήταν ότι έφεραν τους Αμερικανούς, όχι απλά ως συμβούλους, αλλά ως ελεγκτές και υπεύθυνους των αποφάσεων. Για τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα έπρεπε να καταπιεί την περηφάνια της και να αποδεχτεί ευρείες παρεμβάσεις. Αυτό ήταν το πνεύμα της συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών».3

Προφανώς, όταν τα παραπάνω τα δηλώνουν οι ίδιοι οι Αμερικανοί, εμείς δε χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτα περισσότερο, ούτε για το «σχέδιο Μάρσαλ», ούτε για τους… νοσταλγούς του.

***

1. Paul A. Porter: «Ζητείται ένα θαύμα για την Ελλάδα – Ημερολόγιο ενός προεδρικού απεσταλμένου», έκδοση «Bήμα – Μαρτυρίες».

2. Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940 – 1950, εκδόσεις «Θεμέλιο».

*Πηγή: Αναδημοσίευση στο imerodromos.gr από Ριζοσπάστη

Διαβάστε περισσότερα

Η’ με την Ευρωένωση ή με τον λαό

    «Το απάνεμο λιμάνι»… «Το κοινό ευρωπαϊκό μας σπίτι»… «Η Ευρώπη των λαών»… «Η Ευρώπη (που) αλλάζει»…  «Η Ένωση της ισοτιμίας και της δημοκρατίας»… «Οι εταίροι»… «Οι φίλοι»… «Οι θεσμοί»…
    Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, το να συνεχίζει κανείς αυτή τη μπουρδολογία τρία τινά σημαίνει: Είτε ότι πρόκειται για κάποιον εντελώς ηλίθιο πολιτικά, είτε ότι πρόκειται για κάποιο εντελώς εξωνημένο βαποράκι της προπαγάνδας των ισχυρών, ή ότι πρόκειται για τον κύριο Μπάμπη Παπαδημητρίου…
    Ευρωπαϊκή Ένωση σημαίνει Μνημόνια και λιτότητα. Σημαίνει δανειακές συμβάσεις και παραγωγική αποσάθρωση της Ελλάδας.  Ευρωπαϊκή Ένωση  - και με «πρώτη φορά Αριστερή» κυβέρνηση - σημαίνει ή τσουνάμι για το λαό (όπως αυτό καταγράφεται στα μέτρα που αποδέχεται ο κ.Τσίπρας στην 47σέλιδη πρότασή του στους «θεσμούς») ή Αρμαγεδώνας για το λαό (όπως αυτός περιγράφεται στα μέτρα που εισηγούνται οι «θεσμοί»).
    Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η ένωση των καπιταλιστών, είναι η ένωση των ιμπεριαλιστών ενάντια στους λαούς της Ευρώπης. Στο εσωτερικό της βασιλεύει ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης, βασιλεύει το δίκαιο του ισχυρού. Οι άρχουσες τάξεις των κρατών – μελών που την απαρτίζουν, οι πολυεθνικές, οι τραπεζίτες, οι κεφαλαιοκράτες, οι πλουτοκράτες, ακόμα κι όταν τσακώνονται μεταξύ τους για την μοιρασιά, συμφωνούν και διατηρούν αδιατάρακτο το νήμα που τους ενώνει: Την εκμετάλλευση των λαών.
    Η αληθινή Ευρώπη των λαών μπορεί να οικοδομηθεί μόνο όταν αρχίσει ένας - ένας λαός και περισσότεροι λαοί μαζί να ανατρέψουν αυτή τη βαρβαρότητα μέσα στην ίδια τους τη χώρα.
    Ένας λαός που θα απειθαρχήσει και θα ορθώσει το πατριωτικό, το διεθνιστικό και ανυπάκουο ανάστημά του απέναντι στην ένωση των πλουτοκρατών, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να βρίσκεται σε συμμαχία, σε εταιρική σχέση εξάρτησης και αλληλεξάρτησης με μια ένωση λύκων που του πίνουν το αίμα.
    Στοιχειώδης προϋπόθεση για να ακολουθήσει ένας λαός το δρόμο της φιλολαϊκής ανάπτυξης της χώρας του (αλλά και συμβολή στον αγώνα των άλλων λαών για την δική τους απαγκίστρωση και την οικοδόμηση της πραγματικής Ευρώπης των λαών) είναι η απόσπαση της πατρίδας του από αυτό τον «λάκκο των λεόντων» - όπως ήδη από το 1960 αποκαλούσε η ΕΔΑ την τότε ΕΟΚ και σημερινή ΕΕ.
    Αυτά έλεγε η ΕΔΑ για την ΕΟΚ. Το αν δικαιώθηκε μπορεί να το αντιληφθεί ο καθένας συγκρίνοντας την πραγματικότητα της σημερινής Ελλάδας με τα φληναφήματα μισού αιώνα στα οποία επιδίδεται η ανελέητη προπαγάνδα των αστέρων του «ευρωμονόδρομου».
    Το τι έχει ειπωθεί όλα αυτά χρόνια ώστε να παρουσιάζεται το συμφέρον του τραπεζίτη και του εργολάβου σαν «εθνικό» και πολύ περισσότερο σαν «λαϊκό» συμφέρον είναι απερίγραπτο.
    Μεγαλοστομίες. Ψέματα. Υποσχέσεις για ανθόσπαρτο βίο που ανέμενε τάχα τον ελληνικό λαό. Ένας θίασος που περιφέρεται μεταξύ γελοιότητας και ρηχότητας. Η αντιεπιστημονικότητα των «φωστήρων» με τις αναλύσεις τους περί «θαλερής ΕΕ» και ο δημαγωγικός μαυρογιαλουρισμός, εις σάρκαν μίαν.
    «Είσαι στην ΕΟΚ – μάθε για την ΕΟΚ», ήταν το σύνθημα με το οποίο μας είχαν φλομώσει το 1981. Ε, λοιπόν, μάθαμε! Το τι συνέβη πραγματικά στην τότε ΕΟΚ και σημερινή ΕΕ, στην Ευρωζώνη και στον καπιταλιστικό κόσμο εν γένει, το τι έχει υποστεί ο ελληνικός λαός από την εποχή ειδικά της ένταξης της χώρας στην ΟΝΕ και στο ευρώ, το πού κατέληξαν εκείνα τα «ευρω-παραμύθια» είναι σε όλους γνωστό:

• Η Ελλάδα της ευρω-φτώχειας και της τρόικας, είναι η Ελλάδα της ΕΕ, της Ευρωζώνης και του ευρώ.
• Η Ελλάδα των χαρατσιών, των συσσιτίων, της διαλυμένης Υγείας, είναι η Ελλάδα της ΕΕ.
• Η Ελλάδα των μισθών και συντάξεων πείνας, των Μνημονίων, του ΔΝΤ, του «καλό κουράγιο Έλληνες», της επιτήρησης, της ευρω-λιτότητας είναι η Ελλάδα της ΕΕ.  
• Η Ελλάδα των αστέγων, των «λουκέτων», των μαγκαλιών, των απολύσεων, της νέας μετανάστευσης, της αγροτικής και βιομηχανικής αποσάθρωσης, η Ελλάδα που εισάγει σπίρτα από την Τουρκία και λεμόνια από την Αργεντινή, είναι η Ελλάδα της ΕΕ.
• Είναι μέσα σε αυτόν τον κόσμο, τον κόσμο του ευρώ, της ΕΕ και της Ευρωζώνης, που πάνω από 1,5 εκατομμύριο Ελληνες βουλιάζουν στην ανεργία, που τα εκατομμύρια των εργαζομένων και των συνταξιούχων παλεύουν καθημερινά με τη φτώχεια τους.

   Αυτή είναι η Ελλάδα της ΕΕ. Κι αυτή είναι η ΕΕ των 30 εκατομμυρίων άνεργων και των 120 εκατομμυρίων (!) φτωχοποιημένων. Αυτή είναι η ΕΕ όπου βρυκολακιάζει ο φασισμός.
    Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπήρξε και δε θα γίνει ποτέ η λέσχη των τάχα «ισότιμων εταίρων», το κλαμπ της αγάπης και της συναλληλίας μεταξύ «φίλων». Η Ευρωζώνη δεν σχεδιάστηκε και δεν πρόκειται να λειτουργήσει ποτέ σαν το φανταστικό εκείνο «απάνεμο λιμάνι» που έταζαν οι αρχιτέκτονές της στους λαούς.
    Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ευρωζώνη της και όλη η δομή του ευρωενωσιακού ιμπεριαλισμού (είτε βομβαρδίζει τη Γιουγκοσλαβία, το Ιρακ και τη Λιβύη, είτε «βομβαρδίζει» τα Ασφαλιστικά Ταμεία και τον κατώτατο μισθό στην Ελλάδα) αποτελεί ένα Κολοσσαίο εκμετάλλευσης των εργαζομένων, κατάλυσης των λαϊκών δικαιωμάτων και ελευθεριών που στέκονται εμπόδιο στην «ανταγωνιστικότητα» των μονοπωλίων.
    Δεν είναι μόνο η Ελλάδα και ο λαός της, δεν είναι μόνο οι λαοί της λεγόμενης «περιφέρειας» και των Μνημονίων, από την Πορτογαλία μέχρι την Κύπρο, που βιώνουν την ΕΕ ως κόλαση. Είναι και οι λαοί στα κράτη - ατμομηχανές της ΕΕ: Στη Γερμανία δεκάδες εκατομμύρια εργαζομένων ζουν με «παγωμένους» μισθούς για πάνω από μια δεκαετία. Πάνω από 7,5 εκατομμύρια Γερμανοί εργαζόμενοι αμείβονται με 400 ευρώ το μήνα.
    Από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια, από το Βορρά μέχρι το Νότο, οι λαοί βιώνουν αυτό ακριβώς που τόνιζε ο Λένιν: «... το σύνθημα των "Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης" δεν είναι σωστό από οικονομική άποψη. Είτε αυτό το σύνθημα είναι απραγματοποίητο στον καπιταλισμό (...). Είτε είναι ένα σύνθημα αντιδραστικό, που σημαίνει προσωρινή συμμαχία των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης (...) για την καταλήστευση...».
    Μέσα στην ΕΕ εκείνο που βασιλεύει δεν είναι η «ισοτιμία» και η «κοινωνική δικαιοσύνη». Είναι η ανισομετρία και το «δίκαιο» του ισχυρού, είναι οι αντιθέσεις μεταξύ των κεφαλαιοκρατών. Και όσο πιο οξείες είναι οι αντιθέσεις συμφερόντων ανάμεσα στις άρχουσες τάξεις του κάθε κράτους – μέλους της ΕΕ, τόσο βαθύτερα σμιλεύεται η ενότητά τους ως προς την επιβολή νέων  βαρών στα λαϊκά στρώματα.
    Είναι καραμπινάτη απάτη, λοιπόν, να εμφανίζεται το θυσιαστήριο των Βρυξελλών σαν «μονόδρομος» και πολύ περισσότερο σαν «παράδεισος». Και είναι ασύγγνωστη αφέλεια η θέση πως αυτή η ΕΕ μπορεί να μετατραπεί σε «Ευρώπη των λαών». Είναι ψευδαίσθηση πως υπάρχουν περιθώρια «βελτίωσης» της ΕΕ. Είναι ουρανομήκης αυταπάτη ότι η ΕΕ αποτελεί πεδίο «διαπραγμάτευσης», αρκεί να βρεθεί ένας καλός διαπραγματευτής... Η ΕΕ είναι, ήταν και θα είναι ο «λάκκος των λεόντων». Όπως ακριβώς την αποκαλούσε η ΕΔΑ από τη δεκαετία του '50.
    Το ζητούμενο για το λαό δεν είναι η προσδοκία μιας λιτότητας με «ανθρώπινο πρόσωπο» μέσα στο λάκκο, περιμένοντας τον επόμενο κατακλυσμό. Να κινείται μεταξύ των εκβιαστικών «θυσιών για να μπει στο ευρώ», των εκβιαστικών «θυσιών για να παραμείνει στο ευρώ» και των εκβιαστικών «θυσιών για να μη βγει από το ευρώ». Το ζητούμενο δεν είναι να περιμένει ότι τα λιοντάρια θα δείξουν επιείκεια ή ότι θα τον φάνε τελευταίο...
    Ομοίως: Το ζητούμενο δεν είναι η έξοδος από αυτό το λάκκο να οδηγήσει σε έναν άλλον, σε έναν τάχα «καλύτερο» λάκκο, εξίσου καπιταλιστικό και εκμεταλλευτικό, όπως θα ήθελαν κάποια τμήματα της άρχουσας τάξης και τα φασιστικά - εθνικιστικά τους τσιράκια. Για παράδειγμα, η Βρετανία δεν είναι στο ευρώ και στην Ευρωζώνη. Η Τουρκία δεν είναι στην ΕΕ. Αλλά αυτό δεν κάνει αξιοζήλευτα ούτε τα βάσανα του τούρκικου λαού, ούτε το «δάκρυα και αίμα» με το οποίο πληρώνει τη λιτότητα ο βρετανικός λαός.
    Με άλλα λόγια: Μετά από την εμπειρία 35 χρόνων παραμονής στην ΕΕ, η έξοδος από την ΕΕ προκύπτει ως αναγκαία προϋπόθεση αναδημιουργίας της Ελλάδας προς όφελος του λαού της.
    Δεν μιλάμε, βέβαια, για μια έξοδο σαν την «έξοδο από το ΝΑΤΟ», όπως την πλάσαρε το 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως αναγκαστική επιλογή του κατεστημένου και ως «τρίπλα» ανασύνθεσης του συστήματος. Μιλάμε για έξοδο από την ΕΕ με όρους ανατροπής όλου του συστήματος της κυριαρχίας των μονοπωλίων.
    Για την έξοδο και την αποδέσμευση από την ΕΕ με προοπτική να πάρει στα χέρια του την εξουσία ο λαός. Το επισημαίνουμε γιατί υπάρχουν και εκείνοι (δείτε τη Γαλλία ή την Βρετανία, για παράδειγμα) που όταν «βάλλουν» κατά της ΕΕ, εξαναγκασμένοι από το γεγονός ότι έχουν πέσει πλέον οι μάσκες της ευρωκοροιδίας, το κάνουν προσβλέποντας ακριβώς σε αυτό: Σε μια ανασύνθεση του υφιστάμενου συστήματος και μάλιστα σε πιο αντιδραστική κατεύθυνση.
    Στην τοποθέτηση αυτή δεν υπάρχει «τρίτος δρόμος». Όπως δεν υπάρχει το «ολίγον έγκυος». Ειδικά, μάλιστα, στις σημερινές συνθήκες. Σε συνθήκες τρόικας όπου τα 2/3 της τρόικας είναι η ΕΕ (Κομισιόν και ΕΚΤ). Σε συνθήκες μνημονίων και δανειακών συμβάσεων. Σε συνθήκες βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης που τόσο σε παγκόσμιο όσο και - ειδικότερα - στο ευρωπαϊκό επίπεδο σαρώνει με τη σφραγίδα των Βρυξελλών ό,τι έχει απομείνει να θυμίζει λαϊκό δικαίωμα, το να μην αναγνωρίζεις αυτήν την αυτονόητη αλήθεια, τον καθοριστικό ρόλο, δηλαδή, της ΕΕ και το πώς το κάθε κόμμα τοποθετείται απέναντί της, συνιστά είτε πολιτική αυταπάτη είτε ξεκάθαρη πολιτική απάτη.
    Η αποδοχή της θεωρίας ότι «δεν υπάρχει ζωή έξω από την ΕΕ» συνιστά  επιβράβευση της θεωρίας των ανόητων που μιλούν λες και η τρισχιλιόχρονη Ελλάδα γεννήθηκε το… 1981 (όταν μπήκαμε στην ΕΟΚ) ή μόλις το… 2002 (όταν μπήκαμε στο ευρώ) και σημαίνει:

• Επιβράβευση της «δημοκρατίας» τύπου Κάννες.
• Υποταγή σε εκβιαστές που κάνουν ακριβώς αυτό με το οποίο μας απειλούν ότι «θα πάθουμε» αν βγούμε από την ΕΕ: Διαλύουν τη ζωή εκατομμυρίων Ελλήνων.
• Επιβράβευση των μηχανισμών όπου Έλληνες, Γερμανοί, Άγγλοι, Γάλλοι και Πορτογάλοι ολιγάρχες εξυφαίνουν τα σχέδια σφαγιασμού του λαού.
• Να περιμένεις «σωτηρία» (!) ή «κατανόηση» από το σφαγείο.

    Αποδείχτηκε περίτρανα: Η αποδοχή και η υπόκλιση στο πλαίσιο και στους κανόνες της ΕΕ δεν επιτρέπει κανένα περιθώριο «διαπραγμάτευσης», «συνεννόησης», «λύσης» των προβλημάτων επιβίωσης του λαού.
    Ο ισχυρισμός αυτός έχει τόση «αξία» όση το να λες ότι θα πάω στο ΝΑΤΟ να διαπραγματευτώ για να λειτουργεί - το ΝΑΤΟ - ως παράγοντας ειρήνης, φιλίας και συναδέλφωσης των λαών... Είναι σαν να λες ότι θα πάω να διαπραγματευτώ στο ΔΝΤ ώστε από βαμπίρ και αιμοσταγή οργανισμό στην υπηρεσία των τοκογλύφων να το μετατρέψω - το ΔΝΤ - σε φιλόπτωχο ταμείο... Είναι σαν να λες, τελικά, ότι θα πάω στην Ιπποκράτους και στη Συγγρού για να διαπραγματευτώ με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ ώστε να πάψουν - το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ - να είναι κόμματα των τραπεζιτών, των βιομηχάνων και των εργολάβων…
    Αποδείχτηκε περίτρανα και θα το επαναλάβουμε: Ευρωπαϊκή Ένωση σημαίνει ή το τσουνάμι των μέτρων που εισηγήθηκε ο κ.Τσίπρας στον Γιούνκερ ή ο Αρμαγεδώνας των μέτρων που εισηγήθηκε ο Γιούνκερ στον Τσίπρα.
    Όποιος απαντά «ναι στην ΕΕ», στην ουσία απαντά με τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο καθένας στα βασικά ερωτήματα. Και τα βασικά ερωτήματα είναι: Με τους πολλούς ή με τους λίγους; Με τον κόσμο της εργασίας ή με τις «ελίτ» της πλουτοκρατίας; Με το λαό ή με τους ολιγάρχες;

email: mpog@enikos.gr   

Διαβάστε περισσότερα

Το μήνυμα της θάλασσας

Τα πλαστικά δεν ασχημαίνουν απλώς τις ακτές μας - μολύνουν εις βάθος το θαλάσσιο περιβάλλον και απειλούν τα ψάρια. Αποκαλυπτική έκθεση του Μουσείου Γουλανδρή

Η αφίσα του Μουσείου Γουλανδρή για «Το μήνυμα της θάλασσας» είναι έργο του ινδονήσιου καλλιτέχνη Ferdi Rizkiyanto

Μια βόλτα σε οποιαδήποτε παραλία, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου, είναι δυστυχώς αρκετή για να σας πείσει: τα σκουπίδια, και κυρίως τα πλαστικά, αποτελούν πλέον μόνιμο ντεκόρ των ακτών, της Ελλάδας και όχι μόνο. Μέχρι πρότινος το ζήτημα αντιμετωπιζόταν κυρίως ως «αντιαισθητικό» - πιστεύαμε ότι τα μπουκάλια, οι σακούλες και τα άλλα πεταμένα αντικείμενα από πλαστικό ασχημαίνουν μεν τις θάλασσές μας αλλά δεν τις ρυπαίνουν πραγματικά. Τα τελευταία χρόνια όμως, με τις νέες ανακαλύψεις των επιστημόνων, η αντίληψη αυτή έχει αλλάξει και τα πλαστικά απορρίμματα έχουν πάψει πια να θεωρούνται τόσο αθώα. Αντιθέτως έχουν αναχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το περιβάλλον και τις θάλασσες του πλανήτη στον 21ο αιώνα.

Αυτήν ακριβώς την απειλή θέλησε να αναδείξει το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας διοργανώνοντας έναν κύκλο εκδηλώσεων υπό τον τίτλο «Το μήνυμα της θάλασσας». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει όλα όσα χρειάζονται για να αποκτήσει ο επισκέπτης σαφή και σφαιρική εικόνα του προβλήματος: μια εικαστική και επιστημονική έκθεση, εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δράσεις για μικρούς και μεγάλους αλλά και μια επιστημονική ημερίδα με θέμα τη θαλάσσια ρύπανση από τα πλαστικά, η οποία θα λάβει χώρα στον χώρο του μουσείου το ερχόμενο Σάββατο, 6 Ιουνίου.

Τέχνη και σκουπίδια

Ο «Ουροβόρος» είναι φτιαγμένος από σκουπίδια που μαζεύτηκαν από τις ακτές της Κεφαλλονιάς

Αν, στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «εικαστική έκθεση» σας ξενίζει, η Ντιάνα Κόεν, εικαστικός και ιδρύτρια της οργάνωσης Plastic Pollution Coalition, και η Παμ Λονγκομπάρντι, εικαστικός και καθηγήτρια στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα σας δείξουν με τα έργα τους πώς η τέχνη μπορεί να προσφέρει με μια μόνο ματιά ένα ηχηρό μήνυμα: το τεράστιο φίδι που απλώνεται κατά μήκος της αίθουσας είναι φτιαγμένο από σκουπίδια που μαζεύτηκαν στο πλαίσιο μελέτης από τις ακτές της Κεφαλλονιάς (έχει κάθε είδους αντικείμενα, από χτένες και σαγιονάρες ως μπαλάκια του τένις και γυαλιά) ενώ ο κομψός καθρέφτης είναι διακοσμημένος με θαλασσινά πλαστικά «αζήτητα» από τη Χαβάη. Στο επιστημονικό τμήμα της έκθεσης, που διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και το ερευνητικό πρόγραμμα PERSEUS καθώς και με το Πανεπιστήμιο Πατρών, θα μάθετε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τη θαλάσσια ρύπανση από τα πλαστικά και θα δείτε τα τελευταία αποτελέσματα των σχετικών ερευνών και για τις ελληνικές θάλασσες.  

Στόχος του μουσείου, όπως επισημαίνει η αντιπρόεδρός του Φαλή Βογιατζάκη, δεν είναι μόνο να ευαισθητοποιήσει το ελληνικό κοινό - με το σύνθημα «ούτε ένα πλαστικό στο νερό» - αλλά και να ενημερώσει εις βάθος. Ο «εκπαιδευμένος» πολίτης είναι άλλωστε αυτός που μπορεί να κάνει τη διαφορά και το μουσείο, το οποίο αφιερώνει τις δραστηριότητές του στη μελέτη και στην προστασία της ελληνικής φύσης, έχει ξεκινήσει, όπως εξηγεί, μια προσπάθεια ανάδειξης των θεμάτων που σχετίζονται με το οικολογικό αποτύπωμα που αφήνει ο άνθρωπος στο φυσικό περιβάλλον. «Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας συμμετέχει στον παγκόσμιο προβληματισμό για τα καίρια θέματα που αφορούν τη συντήρηση της ζωής στον πλανήτη» λέει στο «Βήμα» η κυρία Βογιατζάκη. «Η κατάσταση δυστυχώς έχει επιδεινωθεί, και αυτό είναι κάτι που το Μουσείο έχει συνειδητοποιήσει. Για αυτό και αποφάσισε να ενταχθεί στη διεθνή προσπάθεια και να συνεργαστεί για την προώθηση μιας νέας φιλοσοφίας ζωής μέσα από την οποία ο άνθρωπος, και ιδιαίτερα η νέα γενιά, θα λειτουργεί με γνώση και αλληλεγγύη για τη συνειδητή προστασία του περιβάλλοντος».

Πόσο πλαστικό στις θάλασσες;

Τα πλαστικά δεν έχουν ιδιαίτερα «μακρά» ιστορία - εμφανίστηκαν στη ζωή μας στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και εξαπλώθηκαν με γεωμετρική πρόοδο τις επόμενες δεκαετίες - αλλά έχουν μακρότατη διάρκεια ζωής. Η χημική τους διάσπαση γίνεται με αργούς ρυθμούς και ορισμένα από αυτά μπορούν να αντέξουν στο θαλάσσιο περιβάλλον ακόμη και για αιώνες. Ωστόσο, αν και διασπώνται αργά, τα περισσότερα πλαστικά - ιδιαίτερα τα μπουκάλια και οι λεπτές πλαστικές σακούλες - όταν εκτίθενται στον ήλιο, στον αέρα και στο θαλασσινό νερό κατακερματίζονται γρήγορα σε πολύ μικρά κομματάκια. Τα κομματάκια αυτά, τα οποία φθάνουν να έχουν διάμετρο μικρότερη του ενός χιλιοστού, δεν είναι εύκολα ορατά με γυμνό μάτι και είναι πράγματι αιωνόβια, διασκορπίζονται και παραμένουν στο νερό. Η αόρατη απειλή των μικροπλαστικών, όπως αποκαλούνται, ανακαλύφθηκε τα τελευταία χρόνια και οι σχετικές έρευνες βρίσκονται ακόμη στην αρχή τους. Οπως δείχνουν οι περισσότερες αναλύσεις που έχουν γίνει ως τώρα, υπάρχουν σε υψηλές συγκεντρώσεις σε πολλές θάλασσες - και ιδιαίτερα στη Μεσόγειο - ενώ επίσης περνούν στο αναπνευστικό σύστημα και στα σπλάχνα πολλών ψαριών, μυδιών και άλλων θαλάσσιων οργανισμών. Κάποιες πρώτες μελέτες έχουν δείξει ότι αυτό έχει επιβαρυντικές επιπτώσεις για την ανάπτυξη και την υγεία ορισμένων ψαριών, όμως τα ευρήματα είναι ακόμη περιορισμένα και φυσικά οι ενδεχόμενες συνέπειες για τον άνθρωπο είναι ακόμη άγνωστες.

Τα πλαστικά «αζήτητα» από τις παραλίες της Χαβάης στην κορνίζα του καθρέφτη «Σαπφώ» - ανάμεσά τους (λεπτομέρεια) υπάρχει ακόμη και θραύσμα από όπλο!

Αγνωστη φαίνεται επίσης να είναι και η ακριβής ποσότητα όχι μόνο των «μικρο-» αλλά και των «μακροπλαστικών» (πλαστικά απορρίμματα με μέγεθος μεγαλύτερο από 4,75 χιλιοστά) που επιβαρύνουν συνολικά τις θάλασσες του πλανήτη. Τον περασμένο Φεβρουάριο δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science» η πρώτη εκτίμηση για την παγκόσμια ετήσια θαλάσσια ρύπανση από πλαστικά ύστερα από σαράντα χρόνια (η προηγούμενη αντίστοιχη μελέτη είχε γίνει το 1975). Ερευνητές από αμερικανικά ιδρύματα ανέλυσαν δεδομένα από 192 παράκτιες χώρες για το έτος 2010 προκειμένου να εκτιμήσουν πόσα από τα πλαστικά σκουπίδια που παράγουν οι κάτοικοί τους καταλήγουν στους ωκεανούς κάθε χρόνο. Οι αριθμοί που προέκυψαν είναι ιλιγγιώδεις: ή συνολική μάζα των πλαστικών απορριμμάτων που παρήχθησαν το 2010 σε απόσταση ως και 50 χιλιομέτρων από τις ακτές του πλανήτη υπολογίστηκε στους 275 εκατομμύρια τόνους και από αυτούς οι 4,8-12,7 τόνοι εκτιμήθηκε ότι κατέληξαν στη θάλασσα. Με βάση τα δεδομένα αυτά οι επιστήμονες εξήγαγαν το συμπέρασμα ότι κάθε χρόνο θα πρέπει να ρίχνονται στους ωκεανούς περί τους 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών σκουπιδιών - όπως το περιέγραψαν χαρακτηριστικά αυτό αντιστοιχεί σε 50 γεμάτες σκουπίδια σακούλες σουπερμάρκετ ανά  τετραγωνικό μέτρο ακτής σε όλο τον κόσμο.

Οσον αφορά τα πλαστικά που βρίσκονται ήδη μέσα στο νερό η καταμέτρηση, όπως είναι ευνόητο, δεν είναι καθόλου εύκολη, όχι μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και σε τοπικό. Το 2014 μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «PLoS» προσπάθησε να εκτιμήσει την ποσότητά τους στην επιφάνεια των θαλασσών βασιζόμενη σε δειγματοληψίες 24 αποστολών που έγιναν στις θάλασσες της Αυστραλίας, στον Κόλπο της Βεγγάλης και στη Μεσόγειο. Οι ερευνητές κατέληξαν στην εκτίμηση ότι συνολικά στα θαλάσσια νερά της Γης θα πρέπει να επιπλέουν περισσότερα από 5,25 τρισεκατομμύρια κομμάτια πλαστικού τα οποία ζυγίζουν συνολικά 268.940 τόνους.

Τι «ψαρεύεται» στα ελληνικά νερά

Σχετικά με τα «δικά μας» σκουπίδια, οι μελέτες που γίνονται τα τελευταία χρόνια δείχνουν ότι τα πλαστικά συνιστούν περισσότερο από το 50% των ολοένα και αυξανόμενων απορριμμάτων που «ψαρεύονται» στις ελληνικές θάλασσες, φθάνοντας μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις να διεκδικούν την «αποκλειστικότητα», με ποσοστά που ξεπερνούν το 90%. «Σύμφωνα με τα στοιχεία που θα παρουσιαστούν στην ημερίδα μετά από εμπεριστατωμένη και εκτενή μελέτη φαίνεται να υπάρχει σημαντική ποσότητα θαλάσσιων απορριμμάτων στον βυθό των ελληνικών θαλασσών» λέει στο «Βήμα» ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, διευθυντής ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ και συντονιστής του προγράμματος PERSEUS ο οποίος θα είναι ένας εκ των ομιλητών το ερχόμενο Σάββατο. «Συγκεκριμένα: στον Σαρωνικό Κόλπο απαντώνται πάνω από 1.200 αντικείμενα ανά τετραγωνικό μέτρο, εκ των οποίων το 95% πλαστικά, στον Πατραϊκό Κόλπο 641 αντικείμενα ανά τετραγωνικό μέτρο, με το 60% να είναι πλαστικά, στον Κόλπο των Εχινάδων 416 αντικείμενα ανά τετραγωνικό μέτρο με 67% πλαστικά και στον Αργολικό Κόλπο 360 αντικείμενα ανά τετραγωνικό μέτρο από τα οποία το 59% είναι πλαστικά».

Στην επιστημονική ημερίδα θα συμμετάσχουν επίσης ο Φρανσουά Γκαλγκανί από το γαλλικό ινστιτούτο θαλασσίων ερευνών IFREMER, διεθνούς φήμης ειδικός στη θαλάσσια ρύπανση, ο Γεώργιος Παπαθεοδώρου, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, ο Μιχάλης Σκούλλος, καθηγητής στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Χρυσή Καραπαναγιώτη, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Πατρών και η Χριστίνα Ζέρη, κύρια ερευνήτρια στο ΕΛΚΕΘΕ. Οι επιστήμονες θα εστιάσουν ιδιαίτερα στις πιέσεις που προκαλούνται από τα θαλάσσια απορρίμματα στη Μεσόγειο και στα θαλάσσια οικοσυστήματά της. «Με βάση τα τελευταία αποτελέσματα θα παρουσιαστούν οι περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις τους, η συμβολή της επιστημονικής γνώσης στο πρόβλημα, ενώ θα προταθούν και θα συζητηθούν τα κατάλληλα μέτρα ελέγχου ώστε να επιτευχθεί η μείωσή τους στην πηγή» λέει ο κ. Παπαθανασίου. «Επίσης, θα δοθεί έμφαση στα μικροπλαστικά, γιατί μας ενδιαφέρουν, πρέπει να δούμε τι ρύπους κουβαλάνε, από πού προήλθαν και κατά πόσον οι ρύποι αυτοί μεταφέρονται ή όχι στους θαλάσσιους οργανισμούς».

Ευρωπαϊκό «τέλος» στις σακούλες

Τα ανησυχητικά μηνύματα που έρχονται από τους επιστήμονες από όλα τα μήκη και πλάτη της Γης έχουν αρχίσει να κινητοποιούν και τους αρμόδιους φορείς σε διεθνές επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Ενωση ανήγαγε την αντιμετώπιση των θαλάσσιων απορριμμάτων σε έναν από τους έντεκα βασικούς στόχους της πρόσφατης Οδηγίας-Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική της. Στην Ελλάδα ωστόσο δεν υπάρχει ακόμη κάποια «εγχώρια κοινή στρατηγική» για την επίτευξη αυτού του στόχου. «Μέχρι τώρα η πολιτική σε επίπεδο χώρας για το θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον, όπως και η λήψη αποφάσεων, παραμένει κατακερματισμένη και χαρακτηρίζεται από μεμονωμένες δράσεις σε διάφορους τομείς» αναφέρει ο κ. Παπαθανασίου, ο οποίος στην ημερίδα θα μιλήσει για τη σχέση της επιστήμης με την πολιτική στον αγώνα εναντίον της απειλής των θαλάσσιων απορριμμάτων. «Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι επιστήμονες προσπαθούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των φορέων χάραξης πολιτικής και εργάζονται από κοινού για την επίτευξη του στόχου. Η επιστημονική γνώση, τα νέα εργαλεία και η επιστημονική «σοφία» καλούνται να βοηθήσουν. Ο ρόλος των μεγάλων προγραμμάτων της ΕΕ είναι ουσιαστικής σημασίας, δεδομένου ότι μπορούν να προσφέρουν αυτή την επιστημονική υποστήριξη που απαιτείται».

Τον περασμένο μήνα πάντως, σε μια ψηφοφορία που θεωρείται ιστορική, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία το κείμενο μιας νέας οδηγίας η οποία έχει ως στόχο να περιορίσει τις λεπτές πλαστικές σακούλες στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Η νέα οδηγία δίνει στα κράτη-μέλη δύο επιλογές: είτε να λάβουν μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι η κατανάλωσή τους δεν θα υπερβαίνει τις 90 ελαφρές σακούλες ανά άτομο ετησίως ως τα τέλη του 2019 και αντίστοιχα τις 40 ως τα τέλη του 2025 είτε να εξασφαλίσουν ότι από τα τέλη του 2018 οι σακούλες αυτές δεν θα δίνονται στους καταναλωτές δωρεάν. Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τις επιπτώσεις από τη χρήση των βιοαποικοδομήσιμων πλαστικών, δηλαδή αυτών που διασπώνται σε πολύ μικρά κομματάκια - εδώ ανήκουν οι λεγόμενες «οξοδιασπώμενες» σακούλες οι οποίες παρότι αποκαλούνται από πολλούς «βιοδιασπώμενες» δεν διασπώνται με βιολογικό τρόπο: απλώς κατακερματίζονται και παραμένουν αναλλοίωτες στο περιβάλλον ενώ επιπλέον δεν ανακυκλώνονται.

Διαβάστε περισσότερα

Μαύρη σοκολάτα και πράσινο τσάι ενισχύουν τη συγκέντρωση

Ενεργειακή «ένεση» προσφέρει ο συνδυασμός των δύο, σύμφωνα με νέα μελέτη

Ευεργετική είναι για τη συγκέντρωση και την καρδιά η μαύρη σοκολάτα εμπλουτισμένη με το αμινοξύ του πράσινου τσαγιού L-θεανίνη, κατά τους ειδικούς

Ενα κομματάκι μαύρη σοκολάτα με... πράσινο τσάι θα μπορούσε να μας προσφέρει την τονωτική «ένεση» ενέργειας που αναζητούμε κυρίως κατά τις απογευματινές ώρες, υποστηρίζουν αμερικανοί επιστήμονες.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Αριζόνας, με τη βοήθεια ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG), εξέτασαν την εγκεφαλική δραστηριότητα συνολικά 122 ατόμων ηλικίας 18-25 ετών, που είχαν καταναλώσει σοκολάτα με διαφορετικά επίπεδα ως προς την περιεκτικότητά της σε κακάο.

Αρχικά είδαν ότι όσοι είχαν καταναλώσει μαύρη σοκολάτα με 60% κακάο εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα εγρήγορσης και συγκέντρωσης, όπως επίσης και αυξημένη αρτηριακή πίεση, συγκριτικά με τους υπόλοιπους που είχαν καταναλώσει άλλα είδη σοκολάτας.

Στη συνέχεια, δοκιμάζοντας διάφορους συνδυασμούς, διαπίστωσαν ότι την αρτηριακή πίεση «έριχνε» ο συνδυασμός της μαύρης σοκολάτας και της L-θεανίνης - ένα αμινοξύ που συναντάται σε υψηλή περιεκτικότητα στο πράσινο τσάι.

Μαυροπράσινη ενέργεια

«Τα ευρήματα αυτά είναι πραγματικά εντυπωσιακά. Η μαύρη σοκολάτα φάνηκε να ενεργοποιεί τον εγκέφαλο με έναν πραγματικά μοναδικό τρόπο» εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης και καθηγητής Ψυχολογίας Λάρι Στίβενς. «Η κατανάλωσή της ενισχύει τη δυνατότητα της συγκέντρωσης και της προσοχής μας. Πολλοί από εμάς, και κυρίως οι μαθητές και οι φοιτητές, νιώθουμε λίγο "θολωμένοι" λίγο μετά το μεσημέρι. Καταναλώνοντας μαύρη σοκολάτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε την προσοχή μας».

«Από την άλλη πλευρά, η L-θεανίνη είναι πραγματικά φοβερή καθώς μειώνει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και οδηγεί στην παραγωγή των λεγόμενων κυμάτων άλφα, φέρνοντας τον εγκέφαλο σε κατάσταση ηρεμίας» προσθέτει ο ειδικός.

Οι ερευνητές σκέφτηκαν ότι αν η σοκολάτα αυξάνει την αρτηριακή πίεση και η L-θεανίνη τη μειώνει, τότε ενδεχομένως ο συνδυασμός των δύο να μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου προϊόντος που να προστατεύει την καρδιά και ταυτόχρονα να ενισχύει τα επίπεδα της προσοχής, χωρίς να οδηγεί σε υπερένταση.

Οπως αναφέρουν με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «NeuroRegulation», πρόκειται για την πρώτη μελέτη η οποία εξετάζει την επίδραση της σοκολάτας στη συγκέντρωση όσων την καταναλώνουν.

Πράσινο τσάι παντού!

Τον τελευταίο καιρό μια «πράσινη» μόδα έχει κατακτήσει τον κόσμο. Ο  λόγος για το Matcha, που δεν είναι άλλο από το είδος του πράσινου τσαγιού που καλλιεργείται στην Ιαπωνία και το οποίο έχει πλέον ξεπεράσει το στάδιο του αφεψήματος και έχει μπει για τα καλά στις δημιουργίες μεγάλων σεφ ζαχαροπλαστικής, μπαρίστας και μπάρμεν. Πρωτότυπα γλυκά, παγωτά, ροφήματα και κοκτέιλ αποκτούν ένα πράσινο χρώμα... φρεσκάδας και την απαλή γεύση και το άρωμα του πράσινου τσαγιού.

Διαβάστε περισσότερα

Αυτοί οι φόροι δεν είναι σαν τους άλλους!

Θανάσης Μαυρίδης

O ΕΝΦΙΑ παραμένει. Ο φόρος αλληλεγγύης αυξάνεται αλματωδώς για όσους έχουν εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ. Επίσης, «ανακαλύφθηκε» ο φόρος περιβάλλοντος για τα σαραβαλάκια, ενώ γλιτώσαμε (;) στο τσακ και τον φόρο των τραπεζικών συναλλαγών. Αυτοί οι φόροι, όμως, δεν είναι σαν τους άλλους που πληρώναμε επί των ημερών της προδοτικής κυβέρνησης του Σαμαρά. Τώρα έχουμε σοσιαλισμό.  Γι' αυτό οι πολίτες θα πρέπει να πληρώνουν χαρούμενοι και να μην διαμαρτύρονται. Χέρι – χέρι με τον σύντροφο εφοριακό για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. 

Θα θυμάστε ότι υπήρχαν μέλη της σημερινής κυβέρνησης που πριν λίγους μήνες πρωτοστατούσαν σε κινήματα απείθειας απέναντι στον νόμο και με αφορμή την  «δυσβάστακτη φορολογία των λαϊκών μαζών». Οι ίδιοι άνθρωποι πρωτοστατούν σήμερα στην υιοθέτηση ακόμη σκληρότερων φορολογικών μέτρων σε βάρος εκείνων που δήθεν προστάτευαν! 

Τώρα αρχίζουν τα «ωραία» γι' αυτή την κυβέρνηση. Μέχρι χτες η επανάσταση αποκαθιστούσε τους λαϊκούς αγωνιστές που εκδίωξε από τις θέσεις τους η προηγούμενη φασιστική κυβέρνηση. Τώρα οι Έλληνες φορολογούμενοι θα μάθουν ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό. Θα είναι οι πλούσιοι! Και ποιοι θεωρούνται πλούσιοι; Εκείνοι που έχουν εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ! Σιγά – σιγά όλοι θα προσαρμοστούμε στην νέα πραγματικότητα. Αυτός είναι ένας καλός  λόγος για τον οποίο η αριστερά πρέπει να μείνει και να κυβερνήσει! Για να μάθουμε τι ακριβώς σημαίνει η αριστερή διακυβέρνηση.

Κυβέρνηση και δανειστές συμφώνησαν αμέσως στο θέμα των φόρων. Με το καλημέρα. Η λαοπρόβλητη κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα έσπευσε σε αυτή την περίπτωση να γίνει βασιλικότερη του βασιλέως. Αλλά είπαμε! Αυτή η κυβέρνηση δεν θα συμφωνούσε σε υφεσιακά μέτρα. Προφανώς οι φόροι είναι αναπτυξιακά μέτρα. Ο κ. Βαρουφάκης και οι συνεργάτες του γράφουν ιστορία στην οικονομική επιστήμη. Από εδώ και πέρα τα νέα βιβλία θα πρέπει να γράφουν ότι μία κυβέρνηση επιβάλλεται να αυξάνει τους φόρους σε μία Οικονομία που έχει γονατίσει από την ύφεση επί έξι συνεχή χρόνια.

Με συμφωνία ή χωρίς συμφωνία. Με ΣΥΡΙΖΑ ή χωρίς ΣΥΡΙΖΑ. Η μόνη σταθερά που θα έχουμε στα επόμενα χρόνια θα είναι οι φόροι. Φόροι, φόροι, φόροι. Και προσέξτε! Αυτά που είπε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ότι θα μπορούσαν να μπουν στα σπίτια μας και να βρουν  μερικά δισεκατομμύρια ευρώ, τα πιστεύουν! Όπως πίστευαν προεκλογικά ότι πλούσιος είναι εκείνος που βγάζει περισσότερα από 30.000 ευρώ τον χρόνο. Ή ότι λεφτά υπάρχουν και αυτά κρύβονται στους τραπεζικούς λογαριασμούς! Οι άνθρωποι τα έλεγαν, αλλά οι πολίτες δεν τους πίστεψαν! Δεν φταίνε αυτοί που τα έλεγαν. Τώρα, όμως, ήρθε η ώρα του λογαριασμού! 

thanasis.mavridis@capital.gr

Διαβάστε περισσότερα

Κι αυτό “πρώτη φορά αριστερό”;…

Πρώτο: Ενώ η κυβέρνηση διαπραγματεύεται στις Βρυξέλλες έναν «έντιμο συμβιβασμό» που για τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα προεξοφλείται ήδη – από τους ίδιους τους υπουργούς της - ως «επώδυνη συμφωνία», ενώ οι πληροφορίες μιλούν για νέα φορολογικά βάρη στα λαϊκά στρώματα και για επιβολή ακόμα δυσμενέστερων ρυθμίσεων σε ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα, στην Αθήνα υπογράφονται τέτοιες αποφάσεις:
    Όπως εντόπισε ο κ.Σωτήρης Κούκιος, στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Β 977) της 28/5/2015 έχουμε ένα τυπικό δείγμα «συνέχειας του κράτους» όσον αφορά την φορολόγηση των πλοιοκτητριών εταιρειών.

   
Με αφορμή την νηολόγηση δυο νέων πλοίων (σημασία δεν έχει το όνομα των εταιρειών ή των πλοίων αλλά η πρακτική που ακολουθείται) βλέπουμε την «πρώτη φορά Αριστερή» κυβέρνηση να εκδίδει αποφάσεις, όπου μεταξύ άλλων :

    α) Οι πλοιοκτήτριες εταιρείες, οι μέτοχοι και εταίροι αυτών «απαλλάσσονται από κάθε είδους φόρο για το εισόδημα που προέρχεται  από τα κέρδη της εκμετάλλευσης του πλοίου»

    β) Πλοιοκτήτες και εταιρείες «απαλλάσσονται ακόμη από κάθε είδους φόρο για το εισόδημα από μερίσματα που προέρχονται από τους ιδρυτικούς τίτλους ή από μετοχές της πλοιοκτήτριας εταιρείας»

    γ) Απαλλάσσονται «από οποιοδήποτε αντίστοιχο φόρο ο οποίος θα μπορούσε στο μέλλον να επιβληθεί».

    δ) Απαλλάσσονται από φόρο «που είναι δυνατόν να προκύψει από την πώληση του πλοίου ή την ασφαλιστική αποζημίωση».

    ε) «Ο διανομές κερδών σε χρήμα ή σε είδος των συνιδιοκτητών του πλοίου (…) δεν υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου».  

    στ) «Σε περίπτωση εκποιήσεως» του πλοίου «δεν επιβάλλονται οι σύμφωνα με τον νόμο φόροι μεταβιβάσεως».  

    Τίποτα από τα προηγούμενα δεν είναι καινούργιο, αφού όλα τα παραπάνω έλκουν την καταγωγή τους από ρυθμίσεις και αποφάσεις που τελούν εν ισχύ εδώ και 60 χρόνια! Το νέο, το καινούργιο είναι ότι πλέον όλα αυτά γίνονται και με «πρώτη φορά Αριστερή» κυβέρνηση…
    Όπως κι αυτά:
    «Οι αλλοδαποί ναυτικοί δεν βαρύνονται με εισφορές για το ΝΑΤ ή για οποιοδήποτε άλλο Ελληνικό Ασφαλιστικό ταμείο και δεν αποκτούν δικαίωμα ασφαλιστικής καλύψεως ή άλλης παροχής από τα Ταμεία αυτά. Οι πλοιοκτήτες δεν βαρύνονται με εισφορές (…) ούτε με άλλης μορφής ασφαλιστική ή κοινωνική επιβάρυνση για τη χρησιμοποίηση των αλλοδαπών ναυτικών».


    Απορία: Ό,τι προηγούμενα είδαμε, η απαλλαγή των πλοιοκτητών από κάθε φόρο τώρα και στο μέλλον (!), η συγκεκριμένη φορολογική μεταχείριση των πλοιοκτητριών εταιρειών σε συνθήκες φοροληστείας του ελληνικού λαού, πώς ακριβώς περιγράφεται; Είναι κι αυτό κάτι το «πρώτη φορά αριστερό»;…    

     ***

    Δεύτερο: Πριν ακόμα δούμε και ακούσουμε τον κ.Φίλη, τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, να δηλώνει ότι ο ΕΝΦΙΑ, ο ΦΠΑ στα νησιά κλπ… «δεν ήταν στις κόκκινες γραμμές» της διαπραγμάτευσης, πριν ακόμα ξεκινήσει η διοχέτευση πληροφοριών που προϊδεάζουν για την αθέτηση των δεσμεύσεων της κυβέρνησης, είδαμε και ακούσαμε τον κ.Βαρουφάκη να δηλώνει ότι όσοι έχουν φυγαδεύσει αδήλωτο χρήμα στο εξωτερικό, μπορούν με ένα φόρο 15% να το νομιμοποιήσουν. Kι ούτε γάτα ούτε ζημιά!
    Παρατήρηση πρώτη: Όταν ένας μισθωτός για το γλίσχρο εισόδημά του φορολογείται από το πρώτο ευρώ με 26% αλλά την ίδια ώρα κάποιος δισεκατομμυριούχος φοροφυγάς μπορεί με μόλις 15% να νομιμοποιήσει τον πακτωλό του, αυτό – μάλλον – δεν λέγεται «φορολογική δικαιοσύνη»…
    Παρατήρηση δεύτερη: Ανάλογες ρυθμίσεις με αυτή του κ.Βαρουφάκη είχαν γίνει τόσο από τον κ.Αλογοσκούφη το 2005, όσο και από τον  κ.Παπακωνσταντίνου το 2010. Θυμίζουμε ότι αφενός εκείνες οι
ρυθμίσεις δεν απέδωσαν τίποτα όσον αφορά στην ενίσχυση του δημόσιου
ταμείου. Αφετέρου, ο ΣΥΡΙΖΑ (και ως Συνασπισμός) είχε καταγγείλει εκείνες
τις ρυθμίσεις – και σωστά – ως «ξέπλυμα μαύρου χρήματος»…
    Παρατήρηση τρίτη: Μόλις πριν από 2 χρόνια, στις 4 Ιουνίου 2013, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ανάμεσά τους οι κ.Παπαδημούλης (σήμερα αντιπρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου) και κ.Τσακαλώτος (σήμερα συντονιστής της ομάδας διαπραγμάτευσης με τους «εταίρους») κατέθεσαν
ερώτηση στη Βουλή προς τον τότε υπουργό Οικονομικών κ.Στουρνάρα με
την οποία τον εγκαλούσαν για την εγκύκλιο που είχε εκδώσει τον Φεβρουάριο του 2013 ότι «έδωσε τη δυνατότητα σε όσους έβγαλαν σημαντικά ποσά στο εξωτερικό την τριετία 2009 – 2011 και τα οποία δεν δικαιολογούνται από τις φορολογικές τους δηλώσεις να τα δικαιολογήσουν εκπρόθεσμα…».  Αυτό,
κατά τον ΣΥΡΙΖΑ, συνιστούσε «σκανδαλωδώς ευνοϊκή μεταχείριση προς
οικονομικά ισχυρούς την ίδια στιγμή που οι απλοί πολίτες βιώνουν καθημερινά τα φάσμα της εξοντωτικής φορολόγηση…».
    Απορία: Όταν αυτό που πριν από δυο χρόνια ήταν «σκανδαλώδες» αλλά σήμερα μεταβαπτίζεται σε «αριστερή πολιτική», όταν αυτό που πριν από δυο χρόνια λεγόταν ξέπλυμα μαύρου χρήματος τώρα βαφτίζεται «φορολογική δικαιοσύνη», όταν αυτό που πριν από δυο χρόνια λεγόταν «κρέας» αλλά τώρα κάποιοι το βαφτίζουν «ψάρι», είναι κι αυτό κάτι το «πρώτη φορά αριστερό»;… 

email: mpog@enikos.gr   

Διαβάστε περισσότερα

Υπόθεση Παναρίτη: Διύλιση του κώνωπος μετά κατάποσης της καμήλου

    Μετά το παρασκήνιο που προηγήθηκε το οποίο και επέφερε την… οικειοθελή παραίτηση της κυρίας Παναρίτη από την θέση της εκπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ «το θέμα θεωρείται λήξαν», υποστηρίζουν κυβερνητικοί παράγοντες.
    «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε», όπως θα σχολίαζε και ο Πιραντέλο. Διότι τόσο με αφορμή την τοποθέτηση του Μαξίμου ότι η επιλογή της κυρίας Παναρίτη ήταν «συλλογική» όσο και με αφορμή το λεγόμενο «αντάρτικο» στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ανακύψει ορισμένα ζητηματάκια.
    Πρώτο: Δεν πάει πολύς καιρός από τότε που ο κ.Τσίπρας αγόρευε στη Βουλή και έλεγε αυτά:
    Όμως: Αν άλλοτε τα προεκλογικά του κ.Τσίπρα για την κυρία Παναρίτη γίνονται - μετεκλογικά - «συλλογική επιλογή» της κυρίας Παναρίτη.
    Αν άλλοτε τα προεκλογικά του κ.Τσίπρα για την «κατάργηση των Μνημονίων σε ένα νόμο με ένα άρθρο» γίνονται - μετεκλογικά - «σχήματα λόγου».
    Κι αν άλλοτε τα προεκλογικά του κ.Τσίπρα για «τέλος η λιτότητα» γίνονται - μετεκλογικά - «ήπια λιτότητα»,
    ε, τότε ένα μικρό θεματάκι με αυτό που αποκαλείται συνέπεια μεταξύ προεκλογικών λόγων και μετεκλογικής πράξης, όσο να ‘ναι υπάρχει… 
    Δεύτερον: Το θέμα με την κυρία Παναρίτη δεν ξεκίνησε τώρα. «Τρέχει» από την πρώτη βδομάδα μετά τις εκλογές, από τις αρχές Φλεβάρη. Από τότε δηλαδή που γνωστοποιήθηκε ότι στην αρχική αντιπροσωπεία που επελέγη από την κυβέρνηση για να διαπραγματεύεται στις Βρυξέλλες με τον Σοιμπλε, με την Λαγκάρντ και με τους «Τόμσεν», μετείχε και η κυρία Παναρίτη!
    Αλλά: Η κυρία Έλενα Παναρίτη, δεν ήταν η πρώην βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ και ειδική σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου; Η ίδια δεν είναι που χαρακτήριζε τα Μνημόνια, τις Δανειακές συμβάσεις και τα πολυνομοσχέδια της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου σαν «τολμηρή αρχή»; Η ίδια δεν είναι που τον Φλεβάρη του 2012 πήγαινε στην επιτροπή Οικονομικών υποθέσεων της Βουλής, έβγαζε λόγους κατά των Μνημονίων, αλλά δέκα μέρες αργότερα πήγαινε στη Βουλή και ψήφιζε «ναι σε όλα»; 

Από την διαδικασία υπερψήφισης στη Βουλή του δεύτερου Μνημονίου και της δεύτερης δανειακής σύμβασης. «Παρακαλώ να αρχίσει η ανάγνωση του καταλόγου», ακούγεται από τον τότε πρόεδρο της Βουλής. Και στη συνέχεια: «Ραγκούσης Ιωάννης, Επικρατείας»: «Ναι σε όλα». «Παναρίτη Έλενα»: «Ναι σε όλα»…

    Επίσης: Η κυρία Παναρίτη δεν είναι η ίδια που πριν μερικά χρόνια είχε εργαστεί για την «διάσωση» του Περού επί της εποχής του δικτάτορα Φουτζιμόρι; Όπου όταν λέμε Φουτζιμόρι εννοούμε αυτόν που μετά το πραξικόπημα που διέπραξε αρχές του ’90 εγκατέλειψε το 2000 το Περού και καταδικάστηκε σε 25 χρό­νια φυλάκιση για μαζικές δολοφονίες, για κατάχρηση εξουσίας, για υπεξαίρεση χρή­ματος και διαφθορά αφού πρώτα ξεπούλησε τη χώρα του και οδήγησε τον λαό του Περού στα οικονομικά και κοινωνικά τάρταρα.
    Η κυρία Παναρίτη δεν είναι η ίδια που ως υψηλόβαθμο στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας, και ενώ «διέσωζε» τα Περού, εξέδιδε βιβλία υπό τους εξής τίτλους: «Το φαινόμενο του Φουτζιμόρι: Κυβερνητική μεταρρύθμιση μέσω της άμεσης δημοκρατί­ας» (1995), «Τίτλοι ιδιοκτησίας:Το θαύ­μα του Περού» (1999), «Στρατηγικές ιδιωτικοποίησης», με παράδειγμα, επί­σης, το Περού;
    Ερώτηση: Αν μετά από όλα αυτά η κυρία Παναρίτη, λίγες μέρες μετά τις εκλογές, επιλέγεται ως μέλος της «πρώτη φορά αριστερής» ελληνικής διαπραγματευτικής αντιπροσωπείας, αυτή η επιλογή – που έγινε πολύ πριν φτάσουμε στον ατυχή πλην  «συλλογικό» διορισμό της στη θέση της εκπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ – λέει κάτι για τον χαρακτήρα της «επωφελούς», «έντιμης» κλπ συμφωνίας που αναγγέλλεται; Ναι ή όχι;
    Τρίτο (και σημαντικότερο): Με αφορμή την υπόθεση Παναρίτη φάνηκε ότι πρωτοκλασάτα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και κάθε άλλο παρά ευάριθμο τμήμα της κοινοβουλευτικής του ομάδας ασκούνται επιτυχώς στο άθλημα της διύλισης του κώνωπος μετά της ταυτόχρονης κατάποσης της καμήλου.
    Εξηγούμεθα: Στην τοποθέτηση της κυρίας Παναρίτη οι συγκεκριμένοι είδαν «μνημονιακή παρέκκλιση». Σε διορισμούς όπως εκείνη του κ.Ταγματάρχη στην ΕΡΤ, σε διορισμούς όπως εκείνες στα Ασφαλιστικά Ταμεία και στις τράπεζες, σε επιλογές όπως ακόμα και αυτή του Προέδρου της Δημοκρατίας, στα προεκλογικά «πεντοζάλια» και στα μετεκλογικά «βαλσάκια», σε τοποθετήσεις όπως η αναγωγή του ΟΟΣΑ ή της εταιρείας Lazzard σε φίλους της κυβέρνησης ή ακόμα και σε τοποθετήσεις που ανάγουν την τρόικα, τους «γκάνγκστερ» και τους εκβιαστές σε «θεσμούς», δεν φαίνεται να διαπίστωσαν κάτι σχετικό…  

Διαβάστε περισσότερα

Δεν είναι κρίση, είναι παρακμή

Χρῆστος Γιανναρᾶς

Ονομάζουμε «οικονομισμό» την υποταγή της πολιτικής στην οικονομία: Ο πολιτικός προβληματισμός και οι πολιτικές στοχεύσεις δεν αντλούνται από τις ανάγκες της κοινωνίας και δεν αποβλέπουν σε αυτές. Αφορούν και αποβλέπουν κατά απόλυτη προτεραιότητα (ή αποκλειστικά) στις απαιτήσεις εξισορρόπησης λογιστικών μεγεθών, στην κατασφάλιση των Τραπεζών – όχι στη διακονία της συλλογικότητας και των προβλημάτων της.

Σήμερα οι δανειστές της Ελλάδας επιβάλλουν στην καταχρεωμένη χώρα μας, εκβιαστικά, τον οικονομισμό. Και οι ελλαδικές κυβερνήσεις (τόσο του σοσιαλ-δεξιού αχταρμά της ντροπής, που προηγήθηκε, όσο και της αριστερο-παρδαλής ασυνεννοησίας που ακολούθησε) πειθαρχούν στον εκβιαστικό οικονομισμό άτσαλα, σπασμωδικά, αυτοσχεδιάζοντας. Αποτέλεσμα: Πέντε χρόνια τώρα, εφιαλτικά τα μεγέθη της ανεργίας, γκανγκστερική ατίμωση των συμβολαίων που είχε υπογράψει το κράτος με τους λειτουργούς του (εν ενεργεία ή σε σύνταξη), διάλυση των υπηρεσιών υγείας και νοσοκομείων, ανυπαρξία επιστημονικής έρευνας, μηδενισμός των εξοπλιστικών προϋποθέσεων εθνικής άμυνας, και μύρια ανάλογα. Θυσίες εξωφρενικές, μόνο για να επιτευχθούν εκείνοι οι δείκτες οικονομικών μεγεθών, που θα πείθουν τους δανειστές για τη σίγουρη επανάκτηση των χρημάτων τους.
Οταν μια χώρα φτάνει στη χρεοκοπία (από ξέφρενες σπατάλες του πολιτικού της προσωπικού στον βωμό της συντήρησης του πελατειακού κράτους) η υγιής (δηλαδή λογική) στάση είναι να κηρύξει αδυναμία πληρωμών προς τους δανειστές της. Το ρίσκο στην περίπτωση αυτή είναι να χάσει, για κάποιο διάστημα, πηγές δανεισμού. Και η ευκαιρία είναι να ξαναστήσει, από την αρχή, την οικονομία της σε στέρεες, υγιείς βάσεις. Στοιχειώδης προϋπόθεση για την υγιή – λογική στάση είναι να λειτουργήσει νέμεσις: Να τιμωρηθούν με δήμευση περιουσίας οι αυτουργοί του κακουργήματος της εξωφρενικής δανειοληψίας. Και να αναζητήσουν οι πολίτες καινούργιους πολιτικούς ηγέτες, ικανούς να λειτουργήσουν ως κοινωνικοί αναμορφωτές.
Η υγιής λύση δεν προκρίθηκε στην περίπτωση της Ελλάδας. Την κρίσιμη ώρα ο πρωθυπουργός ήταν ολίγιστος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διακοσμητικός, οι κοινωνικοί θεσμοί (Δικαιοσύνη, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Ενοπλες Δυνάμεις, Ακαδημία Αθηνών, Επισκοπικό Σώμα) ιδιοτελέστατα παραιτημένοι από την ευαισθησία και τις ευθύνες για τα κοινά. Και ταυτόχρονα οι δανειστές είχαν έγκαιρα προνοήσει να κατασφαλίσουν δικαιώματα δήμευσης των «φιλέτων» από την κοινωνική περιουσία των Ελλήνων.
Να μην ξεχνάμε ότι, σε αντίθεση με τους χαυνωμένους από την καταναλωτική υστερία Ελλαδίτες, οι δανειστές ήξεραν πολύ καλά, όταν δάνειζαν, ότι διακινδύνευαν έναν παρανοϊκό υπερδανεισμό – η δανειολήπτης χώρα ήταν αδύνατο, στον αιώνα τον άπαντα, να αποπληρώσει τέτοιο υπέρογκο χρέος. Οπως ήξεραν και ότι, το μεγαλύτερο μέρος του πακτωλού των χρημάτων που δάνειζαν στην Ελλάδα θα επέστρεφε στις δικές τους Τράπεζες, ως προϊόν της καταλήστευσής τους (ωμής λωποδυσίας) από την «άρχουσα» στην Ελλάδα τάξη. Ηξεραν, ακόμα, ότι θα ήταν ευκολότατο να επιβάλουν στους σπιθαμιαίους κυβερνήτες της ελλαδικής μπανανίας συμφωνίες αποπληρωμής του εξωφρενικού χρέους («μνημόνια») που μόνο κάφροι θα τις αποδέχονταν – καθιστούσαν την Ελλάδα κράτος εθελούσια παραιτημένο από την ανεξαρτησία του, με ταπεινωτική, ακραίου εξευτελισμού επιτόπια επιτρόπευση υπουργείων και δημόσιων υπηρεσιών.
Οι σπιθαμιαίοι του σοσιαλ-δεξιού αχταρμά δεν μπορούσαν ούτε καν να διανοηθούν ότι η καταστροφή που συντελέστηκε στη χώρα ήταν και ευκαιρία «επανίδρυσης» του κράτους: Με μοχλό τις απάνθρωπες απαιτήσεις των δανειστών θα μπορούσαν να κατορθωθούν καίρια διαρθρωτικά (κοινωνικής ανασυγκρότησης) επιτεύγματα: Να θεμελιωθεί ριζικά καινούργιο ασφαλιστικό σύστημα (υπήρχε, ως μαγιά, η πρόταση Τάσου Γιαννίτση και αγνοήθηκε). Να επανακριθούν οι στρατιές των πρόωρα ή χαριστικά συνταξιοδοτημένων και των διορισμένων με κομματικά σημειώματα στο Δημόσιο. Να σχεδιαστεί εξ υπαρχής η οργάνωση υπουργείων και κρατικών υπηρεσιών. Να απεξαρτηθεί νομοθετικά ο συνδικαλισμός από τα κόμματα. Να επανελεγχθούν οι υπερβάσεις των συμβάσεων εργοληπτών και προμηθευτών του Δημοσίου τα τελευταία σαράντα χρόνια. Να δημευθούν επίσης περιουσίες για τις χαριστικές επιδοτήσεις και τη διαγραφή χρεών των πολιτικών κομμάτων, των ραδιοτηλεοπτικών συγκροτημάτων, των εταιρειών επαγγελματικού αθλητισμού.
Κοντολογίς: να καταλυθεί το πελατειακό κράτος, κάτι που μόνο σε συνθήκες εξόφθαλμης καταστροφής μπορούσε να επιχειρηθεί. Μόνο με μοχλό τη φρίκη της ανεργίας, την κατοχική εικόνα των μαγαζιών με τα κατεβασμένα ρολά, τις ουρές των πεινασμένων στα συσσίτια της Εκκλησίας, μόνο στο κλίμα αυτού του πανικού θα μπορούσαν τα κόμματα να αρνηθούν για την πελατεία τους τον ρόλο του προαγωγού. Αλλά μαζί με την εφιαλτική συγκυρία, ήταν απαραίτητη προϋπόθεση και η ενεργητική βούληση των κομματαρχών να αποδουλωθούν από τη φαυλότητα και τη λαμογιά. Να φιλοδοξήσουν τη σωτηρία από τον επονείδιστο στιγματισμό που θα συνοδεύει το όνομά τους, αιώνες αιώνων, στις σελίδες της Ιστορίας.
Φυσικά και δεν είχαν ούτε την αρετή ούτε την τόλμη για τέτοιο ανδραγάθημα. Κάποια στιγμή, μπροστά σε καινούργια απαίτηση των δανειστών για παραπέρα μείωση μισθών και συντάξεων, η σοσιαλ-δεξιά κυβέρνηση παραιτήθηκε, κατεσπευσμένα, προκηρύσσοντας εκλογές. Κεντρικός άξονας και αυτής της προεκλογικής αντιπαράθεσης δεν ήταν η αντιμετώπιση του δεδομένου εφιάλτη της καταστροφής, αλλά μικρονοϊκές μωρολογίες για «πρωτογενές πλεόνασμα» που «ήδη αλλάζει τη ζωή μας» ή λαϊκίστικες επαγγελίες της «αριστερής» παρδαλής ασυνεννοησίας για επαναπρόσληψη όλων των απολυμένων του Δημοσίου!
Τέσσερις μήνες τώρα η καινούργια κυβέρνηση δείχνει να παραπαίει ανάμεσα στην άσκηση πολιτικής και στο κυνηγητό τού εντυπωσιασμού συγχέοντας την πολιτική με τις επιδόσεις σε πυκνότητα τηλεοπτικών εμφανίσεων. Παράλληλα όμως, έστω και μέσα από πολλές αστοχίες και παιδαριώδεις συγχύσεις, συνέβαλε στο να έρθουν στο φως και να συνειδητοποιηθούν δυο πολύ σημαντικά δεδομένα: Το πρώτο, ότι η στρατηγική των δανειστών είναι άτεγκτα αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την Ελλάδα με τους όρους που έχει επιβάλει ο παγκοσμιοποιημένος ολοκληρωτισμός της δικτατορίας των «Αγορών». Και το δεύτερο, ότι η ελλαδική «Αριστερά» δεν θα διανοηθεί ποτέ να καταλύσει το πελατειακό κράτος της σοσιαλ-Δεξιάς.
Μακάρι η διάγνωση να είναι εσφαλμένη.

Διαβάστε περισσότερα

«GREXIT», 'Η «ΕΞΩΣΗ»;

Του ΔΑΝΗ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Την ώρα που διανύουμε μια ακόμη «κρίσιμη εβδομάδα» και το δίλημμα «συμφωνία, ή καταστροφή» σαρώνει κάθε προσπάθεια σοβαρής πολιτικής αντιπαράθεσης, στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης διεξάγεται μια μεγάλη συζήτηση για το μέλλον της ίδιας της Ε.Ε.

Είναι άξιο λόγου ότι από το αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης μπορεί να ακυρωθεί ο εκβιαστικός χαρακτήρας του διλήμματος, αφού το πιθανολογούμενο «Grexit», δεν θα είναι αποτέλεσμα «ατυχήματος», αλλά το αποτέλεσμα μιας «έξωσης»…

Όπως όλα (δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων, δημοσιεύματα, αποφάσεις κοινοτικών οργάνων) δείχνουν, οι ιθύνοντες της Ε.Ε καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωσης υπό την παρούσα μορφή δεν προχωράει. Πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι η προώθηση του εγχειρήματος της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» είναι υπόθεση των λίγων και αποφασισμένων.

Στην περίπτωση αυτή, οι πολλοί και ανίκανοι να ακολουθήσουν, θα περιμένουν στον «προθάλαμο» ακολουθώντας προγράμματα προσαρμογής, ανάλογα των «μνημονιακών». Μέχρις ότου καταφέρουν να βρουν μια θέση στη «λέσχη των ισχυρών».

Σ΄ αυτό το «μοντέλο», αναφέρθηκε ο Γερμανός αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ (των Σοσιαλδημοκρατών) με άρθρο στην εφημερίδα Bild, την περασμένη Παρασκευή.

Ο Γκάμπριελ καλεί σε μία Ευρώπη «δύο ταχυτήτων», στην οποία κινητήρας θα είναι η Γαλλία και η Γερμανία καθώς «δεν μπορούν όλες οι χώρες να κάνουν τα πάντα ταυτόχρονα». Σημειώνει ακόμα ότι «μία ισχυρή ΕΕ χρειάζεται χώρες που προπορεύονται» και τονίζει: «Ορισμένες χώρες, κυρίως η Γαλλία και η Γερμανία, πρέπει να προπορεύονται. Οι υπόλοιποι μπορούν να ακολουθούν όταν είναι έτοιμοι, δεν χρειάζεται όλοι να συμμετέχουν σε όλα».

Ως παράδειγμα τομέων εμβάθυνσης ο Γερμανός αντικαγκελάριος αναφέρει την ενεργειακή, την οικονομική και τη δημοσιονομική πολιτική.

Δεν είναι τυχαίο ότι το άρθρο του Γκάμπριελ είδε το φως της δημοσιότητας λίγες ώρες πριν την άφιξη του Βρετανού πρωθυπουργού Κάμερον στο Βερολίνο, όπου συζήτησε με την καγκελάριο Μέρκελ για τη διαμόρφωση μιας ειδικής σχέσης μεταξύ Βρετανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως γίνεται κατανοητό, σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως την περιγράφει ο Γερμανός αντικαγκελάριος, η Ελλάδα δεν έχει θέσει, όπως και χώρες αναλόγου μεγέθους και οικονομικής ισχύος. Όμως κάτι τέτοιο δεν συνιστά έξοδο από την Ε.Ε αφού η χώρα θα παραμένει στη «δεύτερη ταχύτητα» και θα είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί την ίδια πολιτική. Θα είναι δηλαδή μέλος β΄ κατηγορίας, με μειωμένα δικαιώματα και αυξημένες υποχρεώσεις.

*Πηγή: www.imerodromos.gr

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί τα σχολεία δεν μορφώνουν;

Όταν το 1990, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, απονεμήθηκε στον John Taylor Gatto ο τίτλος του «Δασκάλου της Χρονιάς της Νέας Υόρκης» στην ομιλία αποδοχής του τίτλου που εκφώνησε, δεν αρκέστηκε σε απλές ευχαριστίες, αλλά εξαπέλυσε ένα δριμύ κατηγορώ στην συμβατική λογική που διέπει την εκπαίδευση. Μίλησε για το ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει η εκπαίδευση για το άτομο, την οικογένεια και την κοινωνία στην σύγχρονη εποχή. Δεν απευθύνθηκε μόνο στη Νέα Υόρκη και τους μαθητές του.

Τα λόγια του εκφράζουν και τις ανησυχίες των εκπαιδευτικών και των γονιών όπου και αν βρίσκονται. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στη μόρφωση και την δημιουργική απασχόληση των παιδιών μας είναι σοβαρά και πολύπλοκα και δεν αποτελούν αποκλειστική ευθύνη των σχολείων. Κι όμως τα σχολεία μπορούν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για την διαμόρφωση της κοινωνίας και του κόσμου που ονειρευόμαστε. Έτσι έχουμε την ευχαρίστηση να δημοσιεύσουμε αυτή την φλογερή ομιλία ενός από τους πιο ένθερμους οπαδούς της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.

Η ομιλία του  John Taylor Gatto

Αποδέχομαι αυτό το βραβείο για λογαριασμό όλων των καλών δασκάλων που έχω γνωρίσει όλα αυτά τα χρόνια. Όλων των δασκάλων που πάσχισαν να οικοδομήσουν σχέσεις με τους μαθητές τους. Σχέσεις βασισμένες στην τιμή. Άνδρες και γυναίκες που δεν ήταν ποτέ εφησυχασμένοι, που πάντοτε, στην αδιάκοπη προσπάθεια τους να προσδιορίσουν και να επαναπροσδιορίσουν την σημασία της λέξης «Παιδεία» έθεταν ερωτήματα. Ο «Δάσκαλος της Χρονιάς» δεν είναι ο καλύτερος δάσκαλος. Οι καλοί δάσκαλοι είναι πολύ χαμηλών τόνων για να γίνουν εύκολα αντιληπτοί. Ο «Δάσκαλος της Χρονιάς» όμως, είναι ένας σημαιοφόρος, ένα σύμβολο γι’ αυτούς τους αφανείς ήρωες που πρόθυμα αφιερώνουν τη ζωή τους στα παιδιά. Η διάκριση αυτή τους ανήκει εξ’ ίσου.

Ζούμε σε μία εποχή βαθιάς κοινωνικής κρίσης. Η χώρα μας βρίσκεται πίσω από 19 βιομηχανικές χώρες όσον αφορά στην ανάγνωση, την γραφή και την αριθμητική που μαθαίνουν τα παιδιά. Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα στηρίζεται πάνω στο «ναρκωτικό» του καταναλωτισμού. Αν δεν αγοράζαμε τόσα «πουδραρισμένα» όνειρα, το σύστημα θα κατέρρεε. Και τα σχολεία ακόμα, είναι σήμερα ένα «προϊόν προς πώληση» Έχουμε τον υψηλότερο δείκτη εφηβικών αυτοκτονιών στον κόσμο. Στο Μανχάταν, από τους νέους γάμους, το 70% διαλύεται πριν να συμπληρωθεί πενταετία.

Η κρίση στα σχολεία αντανακλά την ευρύτερη κοινωνική κρίση. Είναι προφανές ότι έχουμε χάσει την αίσθηση της ταυτότητας μας. Μαντρώνουμε τα παιδιά και τους ηλικιωμένους και τους βγάζουμε εκτός του κοινωνικού γίγνεσθαι. Κανείς δεν τους απευθύνει πλέον τον λόγο. Όμως χωρίς τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, μια κοινωνία δεν έχει ούτε παρελθόν αλλά ούτε και μέλλον. Μόνο ένα διαρκές παρόν. Στ’ αλήθεια, η λέξη «κοινωνία» δεν έχει καμία σχέση με την φύση των σχέσεων που δημιουργούμε. Ζούμε δικτυωμένοι και όχι μέσα σε κοινωνίες. Αυτό ευθύνεται για όλους τους μοναχικούς ανθρώπους που έχω γνωρίσει. Κατά περίεργο τρόπο, το σχολείο έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης γι’ αυτή την τραγωδία.

Όπως επίσης ευθύνεται για την διεύρυνση του χάσματος ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις. Χρησιμοποιώντας το σχολείο σαν ένα διαχωριστικό μηχανισμό, οδηγούμαστε στην δημιουργία ενός συστήματος καστών που πλαισιώνεται από παρίες. Αυτοί περιπλανώνται στους υπόγειους σιδηροδρόμους και κοιμούνται στον δρόμο. Στα 25 χρόνια της καριέρας μου σαν δάσκαλος συνειδητοποίησα ένα καταπληκτικό φαινόμενο -ότι τα σχολεία και η εκπαίδευση βρίσκονται πίσω και μακριά από τις σημαντικές εξελίξεις στον πλανήτη μας. Κανείς δεν πιστεύει πλέον ότι οι μεγάλοι επιστήμονες οφείλουν την επιστημοσύνη τους στα μαθήματα φυσικής ή χημείας, οι μεγάλοι πολιτικοί στα μαθήματα πολιτικών επιστημών και οι ποιητές στα μαθήματα γλώσσας και λογοτεχνίας.

Η αλήθεια είναι ότι τα σχολεία δεν σου μαθαίνουν τίποτε άλλο πέρα από το να υπακούς εντολές. (Κάτι που στη συνέχεια το μαθαίνουν ακόμη πιο βάναυσα στον.. υποχρεωτικό στρατό!) Αυτό μου φαίνεται ανεξήγητο, γιατί υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που εργάζονται στα σχολεία ως δάσκαλοι, βοηθοί ή διευθυντές, που νοιάζονται και συμπεριφέρονται ανθρώπινα στους μαθητές. Όμως η απρόσωπη λογική του συστήματος καταπνίγει την συνεισφορά των μεμονωμένων προσωπικοτήτων. Παρ’ όλο που οι δάσκαλοι νοιάζονται και δουλεύουν σκληρά, το σύστημα είναι «ψυχοπαθητικό». Δεν έχει συνείδηση. Χτυπάει το κουδούνι και ο νεαρός που γράφει ένα ποίημα, πρέπει να κλείσει το τετράδιο του και να μεταφερθεί σε ένα διαφορετικό κελί όπου εκεί μαθαίνει ότι ο άνθρωπος και η μαϊμού κατάγονται από έναν κοινό πρόγονο.

Το δικό μας σύστημα υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι μια εφεύρεση της πολιτείας της Μασαχουσέτης το 1850. Συνάντησε αντίσταση -μερικές φορές ένοπλη- από το 80% περίπου του πληθυσμού. Ο τελευταίος αντιστασιακός προμαχώνας ήταν το Μπάρνστεϊμπλ (Barnstable) στο Ακρωτήριο Κοντ (Cape Cod). Εκεί οι κάτοικοι αρνούνταν να δώσουν τα παιδιά τους μέχρι το 1880, όταν η περιοχή καταλήφθηκε από την Εθνοφυλακή και τα παιδιά πήγαιναν σχολείο με την συνοδεία φρουράς. Εδώ συμβαίνει κάτι παράδοξο.

Το γραφείο του Γερουσιαστή Τεντ Κέννεντι (Ted Kennedy), πριν από λίγο καιρό, δημοσίευσε μια έκθεση όπου αναφέρεται ότι πριν από την επιβολή της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, το ποσοστό των ανθρώπων που γνώριζαν γραφή και ανάγνωση ανερχόταν στο 98% ενώ, μετά από την επιβολή της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, ο δείκτης δεν ξεπέρασε το 91% το οποίο ισχύει και στην δεκαετία που διανύουμε. Ελπίζω αυτό να σας κινήσει το ενδιαφέρον.

Επίσης αξιοπρόσεκτο είναι και αυτό: Η τάση για την εκπαίδευση μέσα στο σπίτι έχει αυξηθεί σημαντικά. Περίπου 1.500.000 άνθρωποι μορφώνονται αποκλειστικά από τους γονείς τους. Τον προηγούμενο μήνα, περιοδικά που ασχολούνται με εκπαιδευτικά θέματα, έγραφαν το εξής εκπληκτικό: Τα παιδιά που μορφώνονται στο σπίτι φαίνεται ότι προηγούνται στην ικανότητα του «σκέπτεσθαι» κατά 5 ή ακόμα και 10 χρόνια από τους συνομήλικους τους που εκπαιδεύονται με τον παραδοσιακό τρόπο, πηγαίνοντας στο σχολείο.

Δεν πιστεύω ότι τα σχολεία πρόκειται να καταργηθούν μέσα στα επόμενα χρόνια -τουλάχιστον όχι όσο ζω. Αν θέλουμε όμως να ανατρέψουμε αυτό που εξελίσσεται σε καταστροφή, λόγω της άγνοιας μας, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα σχολεία παρέχουν εκπαίδευση και όχι μόρφωση. Αυτό είναι σύμφυτο στον σχεδιασμό του συστήματος. Δεν φταίνε οι κακοί δάσκαλοι ή τα λίγα χρήματα που ξοδεύονται για την Παιδεία. Η έννοια της «σχολικής διδασκαλίας» και η έννοια της Παιδείας δεν ταυτίζονται.

Τα σχολεία σχεδιάστηκαν από τον Χόρας Μαν (Horace Mann), τον Μπάρνας Σίαρς (Barnas Sears) και τον Γ. Ρ. Χάρπερ (W. R. Harper) του Πανεπιστημίου του Σικάγο, τον Θόρνταϊκ του Κολεγίου Κολούμπια και άλλους, σαν εργαλεία επιστημονικής χειραγώγησης της μαίας. Ο σκοπός τους είναι να παράγουν, με την εφαρμογή τυποποιημένων μεθόδων, «τυποποιημένους» ανθρώπους, των οποίων την συμπεριφορά θα μπορούν να προβλέπουν και να ελέγχουν.

Σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό το καταφέρνουν. Η κοινωνία μας όμως βρίσκεται σε αποσύνθεση και σε μια τέτοια κοινωνία επιτυχημένοι θεωρούνται οι άνθρωποι που δρουν ατομικιστικά, είναι αυτάρκεις και έχουν αυτοπεποίθηση -κι αυτό επειδή η κοινωνία που προστάτευε τους αδύνατους και τους εξαρτημένους ανήκει πλέον στο παρελθόν. Τα αποτελέσματα της σύγχρονης εκπαίδευσης είναι ασήμαντα. Οι άνθρωποι που έχουν τύχει «καλής εκπαίδευσης» είναι κυριολεκτικά άσχετοι. Μπορούν να πουλήσουν από φιλμ μέχρι ξυριστικές μηχανές, να διεκπεραιώσουν δουλειές γραφείου και να μιλούν στο τηλέφωνο, ή να κάθονται αποχαυνωμένοι μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή που αναβοσβήνει αλλά, σαν ανθρώπινα όντα είναι άχρηστοι -άχρηστοι για τους άλλους και άχρηστοι για τον ίδιο τους τον εαυτό. Η καθημερινή μιζέρια γύρω μας, νομίζω, οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός -όπως το έθεσε ο Τζον Γκούντμαν (John Goodman) πριν από τριάντα χρόνια- ότι αναγκάζουμε τα παιδιά μας να «μεγαλώνουν παράλογα». Οποιαδήποτε μεταρρύθμιση και να γίνει στην Παιδεία πρέπει να σταματήσει αυτούς τους παραλογισμούς.

Είναι παράλογο και αντίθετο με τη Ζωή να είσαι μέρος ενός συστήματος το οποίο σε υποχρεώνει να είσαι έγκλειστος μαζί με άτομα της ίδιας ηλικίας και κοινωνικής τάξης. Το σύστημα αυτό σε απομονώνει από την απέραντη πολυμορφία της ζωής και την απόλαυση της ποικιλίας των εμπειριών. Σε αποκόπτει από το παρελθόν σου και το μέλλον σου, και σε φυλακίζει σε ένα ατέρμονο παρόν. Ακριβώς ό,τι κάνει και η τηλεόραση.

Είναι παράλογο και ενάντιο στους φυσικούς νόμους να είσαι μέρος ενός συστήματος που σε υποχρεώνει να ακούς έναν ξένο να απαγγέλλει ποίηση όταν εσύ θέλεις να μάθεις πως χτίζονται τα σπίτια ή να κάθεσαι σ’ ένα μέρος με έναν ξένο που σου λέει πως χτίζονται τα σπίτια όταν εσύ θέλεις να ασχοληθείς με την ποίηση.

Είναι παράλογο και αντίθετο με τους νόμους της ζωής να μετακινείσαι από κελί σε κελί με τον ήχο ενός κουδουνιού, κάθε ημέρα της νεότητας σου, μέσα σε έναν οργανισμό που δεν σου αφήνει καθόλου ιδιωτική ζωή και σε ακολουθεί ακόμα και μέσα στο άσυλο του σπιτιού σου «απαιτώντας να κάνεις τις εργασίες σου».

Ρωτάτε «…και πώς θα μάθουν να διαβάζουν;» Απαντώ. «Θυμηθείτε το παράδειγμα της Μασαχουσέτης» Αν τα παιδιά ζουν με φυσιολογικό τρόπο, αντί να συναγελάζονται σε κελιά, θα μάθουν να γράφουν, να διαβάζουν και να κάνουν την αριθμητική τους με ευκολία -αφού αυτά είναι σήμερα τα σημαντικά εφόδια για τη ζωή που ξεδιπλώνεται μπροστά τους.

Να έχετε όμως υπ’ όψη ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν εκτιμούμε και τόσο αυτόν που γράφει, διαβάζει και ασχολείται με την αριθμητική. Είμαστε μια χώρα πολυλογάδων. Πληρώνουμε αυτούς που ξέρουν να μιλάνε, τους θαυμάζουμε, και έτσι τα παιδιά μας μιλούν κι αυτά συνεχώς, ακολουθώντας τα πρότυπα της τηλεόρασης και των καθηγητών τους. Είναι πολύ δύσκολο να διδάξει κανείς τα «βασικά» γιατί δεν είναι πια βασικά για την κοινωνία που έχουμε δημιουργήσει.

Δύο θεσμοί είναι αυτοί που ελέγχουν σήμερα τη ζωή των παιδιών μας: Η τηλεόραση και τα σχολεία, με αυτήν ακριβώς τη σειρά προτεραιότητας. αυτοί «θεσμοί» αποπροσανατολίζουν. Υποβαθμίζουν την αληθινή σοφία, τη γενναιότητα, την εγκράτεια και τη δικαιοσύνη σε μια διαρκή αοριστία, σε κάτι το αφηρημένο.

Αιώνες πιο πριν, ο χρόνος του παιδιού και του εφήβου, αφιερωνόταν στην παραγωγή πραγματικού έργου, αληθινής αγαθοεργίας, πραγματικής περιπέτειας και ουσιαστικής αναζήτησης του πνευματικού καθοδηγητή που θα τους δίδασκε αυτό που πραγματικά ήθελαν να μάθουν. Τα παιδιά και οι έφηβοι ανάλωναν το χρόνο τους στην προσπάθεια επίτευξης κοινωνικών στόχων, η στοργή και η τρυφερότητα αποτελούσαν καθημερινή πρακτική, γνώριζαν και μελετούσαν κάθε πτυχή της κοινότητας τους, μάθαιναν πώς να κάνουν οικογένειες και δεκάδες άλλα πράγματα που χαρακτηρίζουν τον ολοκληρωμένο άνδρα και την ολοκληρωμένη γυναίκα.

Τώρα όμως εγώ και τα παιδιά μου πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα του χρόνου. Από τις 168 ώρες της εβδομάδας, τα παιδιά ξοδεύουν τις 56 στον ύπνο. Αυτό τους αφήνει περιθώριο 112 ώρες την εβδομάδα. Μέσα σ’ αυτές τις ώρες πρέπει να διαμορφώσουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα τους. Τα παιδιά μου βλέπουν 55 ώρες τηλεόραση την εβδομάδα. Έτσι τουλάχιστον αναφέρουν πρόσφατες στατιστικές. Αυτό τους αφήνει 57 ώρες την εβδομάδα για να «μεγαλώσουν».

Τα παιδιά μου παρακολουθούν τα μαθήματα του σχολείου 30 ώρες την εβδομάδα. Χρειάζονται ακόμα 8 ώρες για να ετοιμαστούν, να φύγουν για το σχολείο και να επιστρέψουν στο σπίτι, και σπαταλούν -κατά μέσον όρο- 7 ώρες την εβδομάδα για να κάνουν τις εργασίες τους και να διαβάσουν τα μαθήματα τους. Δηλαδή 45 ώρες συνολικά. Όλον αυτόν τον καιρό βρίσκονται υπό διαρκή επιτήρηση, δεν έχουν χώρο ή χρόνο για τον εαυτό τους και αν προσπαθήσουν μόνα τους να ορίσουν το χρόνο τους και τις ασχολίες τους «συνετίζονται» αναλόγως. Έτσι λοιπόν μένουν 12 ώρες την εβδομάδα για να δημιουργήσουν την ατομική τους συνείδηση και προσωπικότητα. Φυσικά, τα παιδιά τρώνε, και αυτό απαιτεί κάποιο χρόνο, αλλά όχι πολύ αφού η παράδοση του οικογενειακού γεύματος αποτελεί πλέον παρελθόν. Εάν αφαιρέσουμε τις τρεις ώρες του φαγητού, έχουμε 9 ώρες ελεύθερου χρόνου για κάθε παιδί.

Δεν αρκεί. Έτσι δεν είναι; Όσο πιο πλούσιο είναι ένα παιδί τόσο λιγότερη τηλεόραση βλέπει.. Όμως ο χρόνος του είναι εξ’ ίσου περιορισμένος εξ αιτίας μιας ευρύτερης γκάμας διασκεδάσεων και αναπόφευκτων δεσμεύσεων όπως τα ιδιαίτερα μαθήματα -που τελικά σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις τα έχει επιλέξει.

Όλα τα παραπάνω είναι, όλως παραδόξως, απλά ένας πιο εύσχημος τρόπος δημιουργίας εξαρτημένων ανθρώπων που δεν θα είναι ποτέ σε θέση να δώσουν νόημα και ουσία στις ζωές τους και να διασκεδάσουν πραγματικά. Αυτή η εξάρτηση και η έλλειψη στόχων έχει καταντήσει εθνική αρρώστια και κατά τη γνώμη μου γι’ αυτό ευθύνονται η τηλεόραση και τα σχολεία.

Σκεφτείτε τα πράγματα που μας δολοφονούν ως έθνος: Τα ναρκωτικά, ο ανελέητος ανταγωνισμός, το σέξ ως μέσον αναψυχής, η πορνογραφία της βίας, ο τζόγος, το αλκοόλ και η χειρότερη πορνεία απ’ όλες: Ζωές αφιερωμένες στην αγορά αγαθών -ο καταναλωτισμός ως φιλοσοφία και στάση ζωής. Σε όλα αυτά τα «ναρκωτικά» είναι εθισμένος ο εξαρτημένος άνθρωπος που κι αυτός με τη σειρά του είναι ένα μοιραίο προϊόν του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Θα ήθελα να σας μιλήσω για τις επιπτώσεις που έχει στα παιδιά το να τους αφαιρούμε όλο τους το χρόνο -χρόνος που τους είναι απαραίτητος για να μεγαλώσουν- και να τα εξαναγκάζουμε να ασχολούνται συνε χώς με γενικότητες. Οποιαδήποτε μεταρρύθμιση και να γίνει -που δεν θα συνοδεύεται από προσπάθεια να εξαλειφθούν αυτές οι συγκεκριμένες ασθένειες- θα είναι μια παρωδία.

1. Τα παιδιά που διδάσκω δείχνουν αδιαφορία για τον κόσμο των μεγάλων. Αυτό ανατρέπει την εμπειρία χιλιάδων ετών. Η στενή παρακολούθηση του τι σκοπεύουν να κάνουν οι μεγάλοι, ήταν πάντοτε η πιο συναρπαστική ασχολία για τη νεολαία. Όμως σήμερα κανένα παιδί δεν θέλει να μεγαλώσει -και ποιος μπορεί να το κατηγορήσει γι’ αυτό; Εμείς είμαστε τα παιχνίδια τους.

2. Τα παιδιά που διδάσκω δεν έχουν καμιά περιέργεια για ό,τι συμβαίνει γύρω τους, και αν έχουν κάποια, αυτή είναι παροδική. Δεν μπορούν να συγκεντρωθούν για πολλή ώρα, ακόμα και στα πράγματα που τους αρέσουν. Μπορείτε να διακρίνετε τη σχέση ανάμεσα στο συνεχές χτύπημα του κουδουνιού και στην συνεχή αλλαγή αιθουσών διδασκαλίας με την έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης;

3. Τα παιδιά που διδάσκω δεν έχουν αίσθηση του μέλλοντος, την αίσθηση ότι το αύριο είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με το σήμερα. Ζουν σε ένα διαρκές παρόν. Η στιγμή την οποία ζουν είναι το όριο της συνειδητότητάς τους.

4. Τα παιδιά που διδάσκω είναι ανιστόρητα. Δεν έχουν συναίσθηση του τρόπου με τον οποίο το παρελθόν καθόρισε το παρόν διαμορφώνοντας τις αξίες τους και τις ζωές τους και περιορίζοντας τις επιλογές τους.

5. Τα παιδιά που διδάσκω είναι σκληρά στις σχέσεις τους με τα άλλα παιδιά. Δεν συμπάσχουν με την δυστυχία, γελούν με τις αδυναμίες των άλλων και νιώθουν περιφρόνηση για τους ανθρώπους που φαίνεται καθαρά ότι χρειάζονται βοήθεια.

6. Τα παιδιά που διδάσκω δεν ανοίγονται εύκολα και δεν είναι ειλικρινή στις σχέσεις τους. Έχουν μάθει να κρύβουν τον αληθινό εαυτό τους πίσω από ένα εξωτερικό προσωπείο που έχουν «συναρμολογήσει» με κομμάτια από χαρακτήρες και συμπεριφορές που έχουν δανειστεί από τα τηλεοπτικά τους πρότυπα ή έχουν δημιουργήσει μόνα τους για να ξεγελούν τους δάσκαλους τους. Επειδή δεν είναι αυτό που δείχνουν προς τα έξω, η μάσκα πέφτει όταν εκθέτουν τις εσώτερες πτυχές του εαυτού τους σε μια στενή σχέση. Γι’ αυτό και τις αποφεύγουν.

7. Τα παιδιά που διδάσκω είναι υλιστές. Ακολουθούν το παράδειγμα των δασκάλων τους που «βαθμολογούν» τα πάντα με υλιστικά κριτήρια και τους τηλεοπτικούς αστέρες που ξεπουλούν ό,τι έχουν και δεν έχουν.

8. Τα παιδιά που διδάσκω είναι εξαρτημένα, παθητικά και φοβισμένα μπροστά στις νέες προκλήσεις. Αυτή η δειλία πολλές φορές εκδηλώνεται με έναν επιφανειακό «τσαμπουκά» ή θυμό ή επιθετικότητα, όμως κατά βάθος υπάρχει έλλειψη θάρρους.

Θα μπορούσα να απαριθμήσω κι άλλες καταστάσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν από μία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση αν θέλουμε να σταματήσουμε την κατρακυλά του έθνους μας, αλλά πιστεύω ότι μέχρι τώρα έχετε αντιληφθεί τις θέσεις μου, είτε συμφωνείτε είτε διαφωνείτε. Αυτή την ασθένεια την έχει προκαλέσει ή το σχολείο ή η τηλεόραση ή και τα δύο μαζί. Είναι απλά θέμα αριθμητικής. Τα παιδιά τρώνε το χρόνο τους στην τηλεόραση και στο σχολείο. Αυτό είναι που κατέστρεψε την Αμερικανική οικογένεια. Η οικογένεια δεν είναι πλέον το σχολείο των παιδιών της.

Τι μπορεί να γίνει; Πρώτα απ’ όλα χρειαζόμαστε έναν εφ’ όλης της ύλης, αδιάκοπο, διάλογο σε εθνικό επίπεδο. Έναν διάλογο που θα γίνεται συνέχεια, κάθε μέρα, κάθε χρόνο. Πρέπει να του δοθεί τόση έμφαση, να διεξάγεται με τέτοια επιμονή που οι εφημερίδες και τα μέσα ενημέρωσης να αρχίσουν να τον βαριούνται -όπως βαριούνται κάθε τι που έχει διάρκεια. Πρέπει να διατυπώσουμε επιχειρήματα, να φωνάξουμε μέχρι να βρεθεί λύση για το ζήτημα των σχολείων ή να διαπιστώσουμε ότι η ζημιά είναι ανεπανόρθωτη. Εάν μπορέσουμε να το λύσουμε έχει καλώς. Αν όχι, τότε η επιτυχία της κατ’ οίκον μόρφωσης ανοίγει έναν διαφορετικό και πολλά υποσχόμενο δρόμο.

Διοχετεύοντας τα χρήματα που ξοδεύονται για την μόρφωση των παιδιών, πίσω στην οικογένεια, πετυχαίνουμε μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Κάνουμε καλό και στην οικογένεια και στα παιδιά.

Η πραγματική μεταρρύθμιση είναι εφικτή. Δεν κοστίζει τίποτα. Πρέπει να επανεξετάσουμε τις θεμελιώδεις αρχές της εκπαίδευσης και να αποφασίσουμε τι θέλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας και γιατί. Εδώ και 140 χρόνια αυτό το έθνος προσπάθησε να επιβάλλει τους στόχους της εκπαίδευσης από ένα απρόσιτο κέντρο αποφάσεων, απαρτιζόμενο από «ειδικούς» -μια συγκεντρωτική ελίτ κοινωνικών καθοδηγητών. Όμως αυτό απέτυχε. Ούτε πρόκειται να πετύχει ποτέ. Είναι πρώτομεγέθης προδοσία του δημοκρατικού οράματος που καθιστούσε κάποτε αυτό το έθνος ένα ευγενές πείραμα.

Μπροστά στα μάτια μας διαδραματίστηκε η απόπειρα των Ρώσων να κυριαρχήσουν και να ελέγξουν την Ανατολική Ευρώπη. Η προσπάθεια μας να επιβάλουμε την δική μας κοινωνική ορθότητα, χρησιμοποιώντας σαν εργαλείο τα σχολεία, είναι εκ θεμελίων σαθρή και καταρρέει, αν και με πιο αργό και επώδυνο τρόπο. Δεν έχει φέρει αποτελέσματα γιατί οι θεμελιώδεις αρχές της είναι μηχανιστικές, απάνθρωπες και εχθρικές προς τις αρχές της οικογενειακής ζωής. Η μηχανιστική εκπαίδευση μπορεί να ελέγξει τις ανθρώπινες ζωές. Η πραγματικότητα όμως εκδικείται με φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας: Ναρκωτικά, βία, αυτοκαταστροφή, αδιαφορία και τα συμπτώματα που βλέπω στους μαθητές μου.

Είναι καιρός να ανατρέξουμε στο παρελθόν για να αποκτήσουμε ξανά μια λειτουργική εκπαιδευτική φιλοσοφία. Εκείνη που προτιμώ εγώ, είναι αυτή που εφάρμοζαν για χιλιάδες χρόνια οι άρχουσες τάξεις της Ευρώπης. Θεωρώ ότι λειτουργεί το ίδιο καλά και για τα φτωχά παιδιά και για τα πλούσια. Την χρησιμοποιώ όσο μπορώ στα πλαίσια της δικής μου διδασκαλίας -δηλαδή όσο μου αφήνουν περιθώρια οι κανονισμοί της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.

Στον πυρήνα αυτού του ελιτιστικού εκπαιδευτικού συστήματος βρίσκεται η πίστη ότι η αυτογνωσία είναι η μοναδική βάση της πραγματικής γνώσης. Σε πολλές περιπτώσεις, και σε κάθε ηλικία, το παιδί καλείται να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα μόνο του. Χωρίς να το βοηθήσει κανείς. Μερικές φορές η δοκιμασία αυτή είναι επικίνδυνη, όπως το να καλπάσει πάνω σ’ ένα άλογο ή να το κάνει να πηδήξει, αλλά αυτή βέβαια, είναι μια δοκιμασία που ξεπερνούν με επιτυχία πριν να συμπληρώσουν τα δέκα τους, χιλιάδες παιδιά κοινωνικά επιφανών οικογενειών. Μπορείτε να φανταστείτε ένα παιδί που έχει ξεπεράσει μόνο του ένα τέτοιο πρόβλημα να μην έχει την πεποίθηση ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα με οτιδήποτε καταπιαστεί;

Μερικές φορές το πρόβλημα είναι να δαμάσεις τη μοναξιά, όπως έκανε ο Θορώ (Thoreau) στη λίμνη Γουόλντεν.

Ένας πρώην μαθητής μου, ο Ρόλαντ Λεγκιάρντι-Λάουρα (Roland Legiardi-Laura), αν και οι γονείς του είχαν πεθάνει και ο ίδιος δεν είχε κληρονομήσει τίποτα, διέσχισε τις Ηνωμένες Πολιτείες μόνος του, με ποδήλατο. Δεν είχε μπει ακόμα ούτε καν στην εφηβεία. Αρα δεν μας προξενεί καμία έκπληξη που όταν πια έγινε άντρας γύρισε ένα φιλμ για τη Νικαράγουα και κέρδισε ένα διεθνές βραβείο -αν και η κανονική του δουλειά ήταν ξυλουργός. Αυτό που κάνουμε τώρα, είναι να αφαιρούμε από τα παιδιά το ζωτικό χρόνο που τους είναι απαραίτητος για να αποκτήσουν αυτογνωσία. Αυτό πρέπει να σταματήσει.

Πρέπει να βρούμε εκπαιδευτικές διαδικασίες για να κερδίσουν τα παιδιά τον χαμένο τους χρόνο. Πρέπει να δείχνουμε εμπιστοσύνη στα παιδιά, από την πολύ μικρή τους ηλικία, αναθέτοντας τους ανεξάρτητες εργασίες, που θα μπορούν ίσως να έχουν προκαθοριστεί από τα σχολεία τους, αλλά θα γίνονται εκτός των σχολικών κτιρίων. Πρέπει να φτιάξουμε ένα πρόγραμμα σπουδών όπου το κάθε παιδί θα έχει την ευκαιρία να αναπτύξει τα στοιχεία της προσωπικότητας του που είναι μοναδικά και να μάθει να στηρίζεται στις δυνάμεις του.

Λίγο καιρό πριν, έστειλα με ένα λεωφορείο (δίνοντας τους 70 δολάρια) ένα δωδεκάχρονο κορίτσι και τη μητέρα του -που δεν μιλάει αγγλικά- στην ακτή του Νιου Τζέρσι. Εκεί το κορίτσι γευμάτισε με τον διοικητή του αστυνομικού τμήματος του Σι Μπράϊτ (Sea Bright) και του ζήτησε συγγνώμη γιατί είχε ρυπάνει την παραλία, πετώντας ένα άδειο κουτί αναψυκτικού. Γι’ αυτή τη δημόσια παραδοχή του λάθους της, είχα κανονίσει να ανταμειφθεί το κορίτσι με το να «προσληφθεί» για μια ημέρα από την αστυνομία και να βοηθά στις μικροϋποθέσεις. Λίγες μέρες αργότερα, άλλοι δύο δωδεκάχρονοι μαθητές μου ταξίδεψαν μόνοι τους από το Χάρλεμ μέχρι την 31 η οδό Γουέστ (West 31 st Street), όπου δούλεψαν ως βοηθοί στην έκδοση μιας εφημερίδας. Την επόμενη εβδομάδα, τρεις από τους μαθητές μου θα βρεθούν στους βάλτους του Νιου Τζέρσι, και θα παρατηρούν το πώς σκέφτεται και δρα ένας πρόεδρος μεταφορικής εταιρίας όταν στέλνει τριαξονικά φορτηγά στο Ντάλας, το Σικάγο και το Λος Αντζελες.

Αυτά είναι «παιδιά θαύματα» που έχουν ενταχθεί σ’ ένα «ειδικό» πρόγραμμα; Όχι. Απλώς είναι καλά παιδιά από το κεντρικό Χάρλεμ, έξυπνα και ζωντανά, που είχαν όμως τόσο κακή εκπαίδευση που τα περισσότερα απ’ αυτά όταν ήλθαν σ’ εμένα δεν ήξεραν καλά -καλά να προσθέτουν και να αφαιρούν. Κανένα απ’ αυτά δεν ήξερε ούτε καν πόσο πληθυσμό έχει η Νέα Υόρκη, ή την απόσταση της Ν. Υόρκης από την Καλιφόρνια.

Πρέπει αυτό να με ανησυχεί; Μα φυσικά και πρέπει. Είμαι όμως σίγουρος ότι αν αποκτήσουν γνώση του εαυτού τους, θα μπορέσουν και να διδάξουν τον εαυτό τους, γιατί μόνο αυτού του είδους η γνώση έχει δια χρονική αξία. Πρέπει να δώσουμε στα παιδιά ελεύθερο χρόνο. Τώρα! Αυτό είναι το κλειδί της αυτογνωσίας τους. Πρέπει να τους φέρουμε σε επαφή με τον πραγματικό κόσμο όσο πιο γρήγορα μπορούμε, έτσι ώστε ο ελεύθερος χρόνος τους να μην ξοδεύεται σε αοριστίες και αφηρημένα πράγματα. Αυτό είναι κατεπείγουσα προτεραιότητα. Χρειάζεται δραστική παρέμβαση για να διορθωθούν τα λάθη. Τα παιδιά μας πεθαίνουν στα σχολεία σαν τις μύγες. Είτε καλό είτε κακό, το σχολείο παραμένει το ίδιο: Άσχετο με την πραγματική ζωή.

Τι άλλο χρειάζεται μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση; Να παύσει να είναι ένα παράσιτο στην κοινωνία που εργάζεται. Πρέπει να κάνουμε την κοινωνική εργασία μέρος της εκπαίδευσης. Είναι ο πιο γρήγορος τρόπος για να μάθουμε τα παιδιά μας να είναι υπεύθυνα.

Επί πέντε χρόνια διηύθυνα ένα «αντάρτικο» σχολικό πρόγραμμα. Κάθε παιδί, πλούσιο ή φτωχό, έξυπνο ή όχι, έπρεπε να συμπληρώσει μέσα σ’ ένα χρόνο 320 ώρες σκληρής κοινωνικής εργασίας. Πολλά από αυτά τα παιδιά, χρόνια αργότερα, ήλθαν σ’ εμένα και μου είπαν ότι αυτή η εμπειρία άλλαξε τη ζωή τους, ότι τους έμαθε να βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά, και τους βοήθησε να επανεξετάσουν τους στόχους και τις αξίες τους. Αυτό συνέβη στα 13 τους χρόνια, όταν ήταν στο πειραματικό σχολείο. Αυτό πέτυχε, γιατί στην πλούσια περιοχή που βρισκόταν το σχολείο μου, επικρατούσε χάος. Όταν αποκαταστάθηκε η «τάξη» το πρόγραμμα μου σταμάτησε. Ήταν περισσότερο επιτυχημένο και ανέξοδο απ’ ότι έπρεπε για να το αφήσουν να λειτουργεί. Αποδεικνύαμε τα ακριβά και ελιτίστικα προγράμματα σκάρτα. Σε αυτή την πόλη δεν υπάρχει έλλειψη προβλημάτων. Τα παιδιά μπορούν να βοηθήσουν να λυθούν αυτά τα προβλήματα. Σε αντάλλαγμα θα κερδίσουν την προσοχή και τον σεβασμό των μεγάλων. Αυτό είναι καλό και γι’ αυτά και για εμάς τους υπολοίπους.

Ανεξάρτητη μελέτη, κοινωνική εργασία, εναλλαγές εμπειριών, ελεύθερος χρόνος και ενδοσκόπηση. Αυτές είναι πολλές και διαφορετικές μαθητείες. Είναι εφικτές, φθηνές και αποτελεσματικές μέθοδοι για το ξεκίνημα μιας αληθινής αναμόρφωσης των σχολείων. Καμία όμως μεταρρύθμιση μεγάλης κλίμακας δεν πρόκειται να επανορθώσει το κακό που έχει γίνει στα παιδιά μας και στην κοινωνία, αν δεν συμπεριλάβουμε και την οικογένεια στο βασικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Οι Σουηδοί το έχουν καταλάβει αυτό από το 1976 και εγκατέλειψαν το σύστημα της υιοθεσίας ανεπιθύμητων στους γονείς τους παιδιών. Αντί γι’ αυτό ξοδεύουν τις ώρες τους και τον εθνικό τους πλούτο ενισχύοντας τον θεσμό της οικογένειας, ώστε τα παιδιά που γεννιούνται να μην εγκαταλείπονται από τους γονείς τους. Μείωσαν τον αριθμό των ανεπιθύμητων γεννήσεων. Από 6000 το 1976 σε 15 το 1986. Οπότε κάτι μπορεί να γίνει. Οι Σουηδοί κουράστηκαν να πληρώνουν τα σπασμένα από τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και αποφάσισαν να κάνουν κάτι. Άρα κι εμείς μπορούμε να κάνουμε κάτι.

Η οικογένεια είναι η κινητήρια δύναμη της εκπαίδευσης. Αν χρησιμοποιούμε τα σχολεία για να απομακρύνουνε τα παιδιά από τους γονείς τους, θα εξακολουθήσουμε να βλέπουμε το τρομακτικό θέαμα που βλέπου με σήμερα. Αυτή ήταν η βασική λειτουργία των σχολείων από το 1650, τότε που ο Τζον Κόττον (John Cotton) ανακοίνωσε ότι αυτός ήταν ο κύριος στόχος των σχολείων της αποικίας Μπέϊ (Bay), και ο Χόρας Μαν (Horace Mann) το 1850 το ανακοίνωσε σαν σκοπό των σχολείων της Μασαχουσέτης.

Η βάση κάθε καλής ζωής είναι το πρόγραμμα μαθημάτων της οικογένειας. Απομακρυνθήκαμε απ’ αυτό το πρόγραμμα. Καιρός είναι να επιστρέψουμε. Ο μοναδικός δρόμος για την επιστροφή σε μια υγιή Παιδεία είναι να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για να απελευθερώσου με την οικογενειακή ζωή από την ασφυκτική μέγγενη των εκπαιδευτικών οργανισμών. Να ενθαρρύνουμε, την ώρα του σχολείου, την συνάντηση γονιών και μαθητών. Έτσι θα σφυρηλατηθούν ισχυροί οικογενεια κοί δεσμοί. Αυτό είχα στο μυαλό μου όταν έστειλα το κορίτσι και τη μητέρα του στην ακτή του Ν. Τζέρσι για να συναντήσουν τον διοικητή του αστυνομικού τμήματος.

Έχω πολλές ιδέες για τη δημιουργία ενός οικογενειακού προγράμματος μαθημάτων, και είμαι βέβαιος ότι και εσείς μπορείτε -αν το σκεφτείτε καλά- να προτείνετε πολλά. Το μεγαλύτερο εμπόδιο για μια πλήρη αναθεώρηση της εκπαίδευσης είναι τα μεγάλα συμφέροντα που έχουν επενδύσει κεφάλαια στο τωρινό εκπαιδευτικό σύστημα, και δεν επιθυμούν να αλλάξει -όσο κι αν υποστηρίζουν το αντίθετο.

Πρέπει να απαιτήσουμε να ακουστούν νέες ιδέες. Οι δικές μου και οι δικές σας. Έχουμε χορτάσει από τις απόψεις των «ειδικών» της τηλεόρασης και των εφημερίδων. Τώρα απαιτείται ένας ανοιχτός διάλογος. Φτάνουν πια οι γνώμες των ειδικών. Οι ειδικοί δεν εξέφρασαν ποτέ σωστή άποψη για την εκπαίδευση. Οι λύσεις τους είναι δαπανηρές. Εξυπηρετούν μόνο τους εαυτούς τους και ευνοούν τον συγκεντρωτισμό. Φτάνει πια! Καιρός να επιστρέψουμε στην δημοκρατία, στον σεβασμό του ατόμου, και την οικογένεια.

Είπα ό,τι είχα να πω. Σας ευχαριστώ.

(Σημείωση του εκδότη του περιοδικού HOPE: Ζητήσαμε από τον κ. J. T. Gatto να μας γράψει λίγα λόγια για το τι συνέβη όταν εκφώνησε τον παραπάνω λόγο. Μας έστειλε την απάντηση που ακολουθεί. Πρέπει να σημειώσουμε ότι όταν αποφάσισε να σταματήσει να διδάσκει σε αυτό το σχολικό σύστημα δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το πώς θα εξασφάλιζε το εισόδημα του).

Τ.Γ. Περιοδικό HOPE

[Αγαπητέ Τζον,

Ενάμισι χρόνο μετά την ομιλία, σταμάτησα να διδάσκω. Μια εβδομάδα αργότερα μου ζητήθηκε να μιλήσω στους μηχανικούς του διαστημικού κέντρου NASA-Goddard, και μια εβδομάδα αργότερα στον Λευκό Οίκο. Αμέσως μετά με προσκάλεσαν να «ανοίξω» τις εργασίες της νέας σαιζόν του Κέντρου Τέχνης του Νάσβιλ και ήμουν επίσης ο κύριος ομιλητής της Συνόδου των Βιβλιοθηκάριων στο Κολοράντο. Πέρασα 8 ώρες με τους υπεύθυνους 32 τμημάτων τηςUnited Technologies Corp. στο Χάρτφορντ (Hartford). Από εκεί πήγα στο κοινόβιο Φαρμ (Farm) στο κεντρικό Τενεσί, σε έναν καταυλισμό Ινδιάνων στο Νέο Μεξικό, και σε ένα Χριστιανικό συνέδριο για την οικιακή εκπαίδευση στην Ατλάντα.

Εδώ και 5 χρόνια που έχω πάψει να διδάσκω, έχω κάνει 522 ομιλίες και έχω συμμετάσχει σε συνέδρια σε 49 πολιτείες (δεν έχω πάει ακόμα στην Οκλαχόμα) και σε έξι ξένες χώρες. Δεν κάνω διαφήμιση, αλλά πάω όπου με καλέσουν, αρκεί οι οικοδεσπότες μου να μην προσπαθούν να καθορίσουν τι πρέπει να πω.

Βρίσκομαι σε αεροπλάνο σχεδόν μέρα παρά μέρα, έχω πάρει 42,5 κιλά και πιστεύω ότι θα σας αφήσω χρόνους αν δεν βρω κάποιο τρόπο για να αδυνατίσω, αλλά εν τω μεταξύ έχω βρει πολλούς εκπληκτικούς, γενναίους, καθημερινούς ανθρώπους σε κάθε σημείο του κοινωνικοπολιτικού φάσματος. Έχω πειστεί ότι υπάρχει μια Αμερικανική Αναγέννηση σε λανθάνουσα κατάσταση στον λαό αυτής της χώρας. Αρκεί να βρούμε έναν τρόπο να αποκαταστήσουμε το όραμα της δημοκρατίας. Πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε. Έχω και την πίστη και την ελπίδα ότι θα τα καταφέρουμε.]

John Taylor Gatto: Ήταν δάσκαλος για 30 χρόνια σε δημόσια σχολεία της Νέας Υόρκης. Ανακηρύχθηκε Δάσκαλος της Χρονιάς της πόλης της Νέας Υόρκης το 1989, το 1990 και το 1991 και Δάσκαλος της Χρονιάς της Πολιτείας της Νέας Υόρκης το 1990 και το 1991. Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων: “Dumping Us Down”, του “The Exhausted School” και του “TheEmpty Child: A Schoolteacher’s Intuition about the Problem of Modern Schooling” ( πρόκειται να κυκλοφορήσει στις αρχές του 1998 από τις εκδόσεις Simon & Schuster).

NEXUS, ΜΑΪΟΣ 1998

 http://www.terrapapers.com

Διαβάστε περισσότερα