Λίγοι είναι οι τυχεροί που δεν έχουν νιώσει τον πόνο της ερωτικής απόρριψης και ακόμη πιο λίγοι εκείνοι που δεν έχουν νιώσει τον συνοδευτικό πόνο της «γροθιάς στο στομάχι». Όταν ένας χωρισμός είναι απροσδόκητος, ο πόνος μοιάζει αβάσταχτος, τόσο, που μερικοί νιώθουν πως δε μπορούν να αναπνεύσουν, σα να τους έχουν δώσει μια δυνατή γροθιά στο στομάχι.Σύμφωνα με τον Έντουαρντ Σμιθ, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, υπάρχει λόγος γι’ αυτό. Με την ομάδα του, ο Σμιθ διαπίστωσε ότι ο έντονος συναισθηματικός πόνος μπορεί να ενεργοποιήσει τις ίδιες νευρικές οδούς με το σωματικό πόνο. Έτσι η απόρριψη μπορεί πραγματικά να βλάψει, όπως βλάπτει κι ένα χτύπημα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πρόσφατα ότι ο συναισθηματικός πόνος –είτε από απόρριψη, είτε από λύπη, είτε ακόμη από την απώλεια του αγαπημένου μας προσώπου- μπορεί να συνδεθεί με τα ίδια δίκτυα νεύρων που δίνουν στον πόνο την αρνητική χροιά του. Αυτό είναι λογικό καθώς δε συνδέουμε ποτέ κάτι που πονάει -είτε πρόκειται για προσβολή από έναν φίλο ή μια επίπληξη στη δουλειά ή ακόμη και άσχημη συμπεριφορά από έναν ξένο- με τα καλά συναισθήματα.
Αλλά μέχρι στιγμής, οι μελέτες δεν έχουν σχετίσει τα αρνητικά συναισθήματα της απόρριψης, με το φυσικό πόνο -τα κυκλώματα που ενεργοποιούνται όταν χτυπάμε το πόδι μας ή χύνουμε καυτό καφέ πάνω μας και τα οποία είναι υπεύθυνα για την αποστολή των νευρικών σημάτων από το σημείο της κάκωσης στα αισθητήρια κέντρα του εγκεφάλου, που ερμηνεύουν το μήνυμα ως «αχ»!
Ο Σμιθ και η ομάδα του μελέτησαν τις εικόνες του εγκεφάλου 40 εθελοντών, οι οποίοι πρόσφατα αιφνιδιάστηκαν από μια ερωτική απόρριψη και βρήκαν ότι οι νευρικές οδοί που εμπλέκονται στην απόρριψη και το σωματικό πόνο, μπορεί να επικαλύπτονται.
Στο πείραμα, οι επιστήμονες έβαλαν τους συμμετέχοντες σε ένα λειτουργικό μαγνητικό τομογράφο και τους ζήτησαν να βαθμολογήσουν τον πόνο τους κατά την εκτέλεση τεσσάρων ενεργειών. Στο θέμα της απόρριψης, τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν το πόσο άσχημα ένιωθαν όταν έβλεπαν μια εικόνα του πρώην τους και μια εικόνα ενός καλού φίλου, με τον οποίου είχαν καλές εμπειρίες. Οι συμμετέχοντες στη συνέχεια βαθμολόγησαν τον πόνο τους, κατά τη διάρκεια των φυσικών ερεθισμάτων - ένα ερέθισμα προσομοίωνε τη θερμότητα που νιώθουμε όταν κρατάμε ένα καυτό φλιτζάνι καφέ, ενώ ένα άλλο το πώς νιώθουμε όταν κρατάμε ένα λιγότερο ζεστό αντικείμενο.
Όλοι οι… παρατημένοι εθελοντές δήλωσαν ότι αισθάνονταν περισσότερο πόνο κατά την προβολή φωτογραφιών των πρώην τους από ό,τι των φίλων τους και οι εγκέφαλοί τους έδειξαν ότι ο πόνος επεκτάθηκε και πέραν των περιοχών που συνήθως συνδέονται με αυτά τα συναισθηματικά θέματα. Ακόμη και οι φυσικές περιοχές που ενεργοποιούνταν με ένα θερμό φυσικό ερέθισμα, ήταν ενεργές όταν τα άτομα κοιτούσαν του πρώην τους.
«Αυτό που διαπιστώσαμε ήταν ότι εκτός από τη συναισθηματική δυσφορία, υπάρχει ένα άλλο στοιχείο και αυτό είναι η αισθητική εμπειρία του πόνου», λέει ο κ. Σμιθ και συνεχίζει: «Αν υπερεκτιμάτε το μέγεθος της εμπειρίας απόρριψης, μπορείτε τώρα να βρείτε ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην πραγματική (φυσική) αίσθηση πόνου, εμπλέκονται και εκεί».
Προηγούμενες μελέτες που εξέτασαν τη σχέση μεταξύ συναισθηματικού και σωματικού πόνου, είχαν βασιστεί σε λιγότερο έντονες προσομοιώσεις της απόρριψης - όπως το να λένε στους εθελοντές ότι δεν ήταν συμπαθείς στους ερευνητές ή σε άλλους- και απέτυχαν να ενεργοποιήσουν τη φυσική οδό πόνου. Ο κ. Σμιθ πιστεύει ότι η ένταση της απόρριψης από κάποιον που αγαπάμε, πυροδοτεί αυτή τη φυσική συνιστώσα της αίσθησης του πόνου, εντείνοντας την εμπειρία.
Τι θα μπορούσαν να σημαίνουν όλα αυτά για τη θεραπεία τον πόνο της απόρριψης; Πρώτον, ο κ. Σμιθ τονίζει ότι η μελέτη ανέλυσε μόνο τον πόνο της απόρριψης και δεν είναι σίγουρο ότι η αισθητηριακή οδός του πόνου θα πρέπει να είναι ίδια και σε άλλες μορφές έντονης συναισθηματικής αγωνίας. Μάλιστα, ακόμη και στις περιπτώσεις απόρριψης, δεν είναι προφανές, σε αυτό το σημείο, το πώς αυτή η σύνδεση θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις για εκείνους που είναι πληγωμένοι.
Μια ενδιαφέρουσα μελέτη που έγινε πέρυσι, κατά την οποία οι ερευνητές προσομοίωσαν το αίσθημα απόρριψης στο εργαστήριο, διαπίστωσε ότι η ασπιρίνη μπορεί να ανακουφίσει τα οδυνηρά συναισθήματα που προκαλούνται από την απόρριψη. Όμως ο κ. Σμιθ λέει ότι «το βρίσκω δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η λήψη ασπιρίνης θα βοηθήσει πραγματικά στην αληθινή απόρριψη. Ακόμα κι αν πάρετε ασπιρίνη και βοηθήσει, το να σκεφτούμε την εμπειρία της απόρριψης θα φέρει τον πόνο πίσω και είναι δύσκολο να πούμε στους ανθρώπους να μην σκέφτονται οδυνηρές συναισθηματικές εμπειρίες».
Αν και αποδεικνύεται λοιπόν για μια ακόμη φορά, ότι ο χρόνος είναι ο… καλύτερος γιατρός, φαίνεται ότι ο πόνος δε βρίσκεται μόνο στο μυαλό μας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου