Η κατάρρευση της κυβέρνησης Σόκρατες παρατείνει την ευρωπαϊκή περιδίνηση- Μανιφέστο υπερδεκαετούς λιτότητας εγκρίνουν οι 27 που συνεχίζουν το κρυφτούλι με τις αγορές
Η περιδίνηση της Ε.Ε. και του ευρώ παίρνει νέα παράταση τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο, αν οι 27 ηγέτες που βρίσκονται στις Βρυξέλες για την εαρινή σύνοδο δεν αποφασίσουν σήμερα να ταϊσουν το θηρίο των αγορών – και κυρίως τις τράπεζες- με κάτι πιο γενναιόδωρο από όσα τους έχουν προσφέρει μέχρι τώρα.
Η κατάρρευση της κυβέρνησης Σόκρατες στην Πορτογαλία, μετά την εκκωφαντική απόρριψη της 4ης δόσης λιτότητας από τα 5 κόμματα της αντιπολίτευσης, και η προοπτική να γίνει η χώρα το τρίτο μέλος του κλαμπ του ευρωπαϊκού μηχανισμού «διάσωσης» (με ένα ποσό μέχρι 80 δισ. ευρώ) εγκαινιάζουν μια καινούργια, πολύμηνη φάση αβεβαιότητας και ανταγωνισμών ανάμεσα στους «εταίρους». Κι αυτό γιατί, μεταξύ άλλων, η ανάδειξη νέας κυβέρνησης στην Πορτογαλία μέσω πρόωρων εκλογών, αν δεν προκύψει άλλου είδους διακομματική συμφωνία, απαιτεί διάστημα τουλάχιστον δύο μηνών.
Κι αυτή δεν είναι η μόνη πολιτική δέσμευση που εμποδίζει τους 27 να καταλήξουν σε πλήρη συμφωνία στη νεοφιλελεύθερη συνταγή εξόδου από την κρίση χρέους, αφού:
- Και η Φινλανδία (από τους «σκληρούς» του γερμανικού κλαμπ) βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο μέχρι τις 17 Απριλίου
- Και η «φρέσκια» κυβέρνηση της Ιρλανδίας δεν φαίνεται διατεθειμένη να ενδώσει από τώρα στις πιέσεις για αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων, ώστε να λάβει ως «αντίδωρο» τη μείωση του επιτοκίου για το δάνειο που έχει πάρει
- Και η γερμανική κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις δικές της εκλογικές αγωνίες, ιδιαίτερα στις αναμετρήσεις της Κυριακής στα κρατίδια Βάδης – Βυρτεμβέργης και Ρηνανίας – Παλατινάτου, όπου επίκεινται… χαστούκια για τα κόμματα του συνασπισμού. Συν τοις άλλοις, η μείζων πολιτική αγωνία της Άνγκελα Μέρκελ, οι γενικές εκλογές του 2013, την ωθούν να απαιτεί τη δική της… επιμήκυνση.
Οι δόσεις της Μέρκελ
Συγκεκριμένα, από το πακέτο «λύσης» που έχουν ήδη αποφασίσει οι 17 της ευρωζώνης στις 11 του μηνός και από την εξειδίκευσή του όπως τη διαμόρφωσαν οι υπουργοί Οικονομίας του Eurogroup αυτή την εβδομάδα θα μείνει σε εκκρεμότητα μια κρίσιμη λεπτομέρεια, που παραπέμπεται για τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου: το πώς θα διαμορφωθεί το κεφάλαιο των 700 δισ. ευρώ με το οποίο θα «προικοδοτηθεί» ο νέος, μόνιμος μηχανισμός στήριξης του ευρώ που θα ισχύσει από το 2013. Από το ποσό αυτό τα κράτη μέλη οφείλουν να καταβάλουν σε ρευστό 80 δισ. και απ’ αυτά τα 22 δισ. επιβαρύνουν τη Γερμανία. Αν και είναι άγνωστο αν αυτό αποτελεί πρόβλημα ή πρόσχημα για να διατηρήσει ανέπαφη την ηγεμονία της στην Ε.Ε. και την «πειθάρχηση» των παριών της ευρωζώνης, η γερμανική ηγεσία προβάλλει το αίτημα να καταβάλλει το ήμισυ των εισφορών της σε πέντε και όχι τρεις ετήσιες δόσεις. Απαιτεί, βεβαίως, υψηλό βαθμό αφέλειας για να πιστέψει κανείς ότι το πρόβλημα της πλεονασματικής Γερμανίας είναι μια διαφορά μόλις 1,3 δισ. ευρώ στις ετήσιες δόσεις της…
Οι πολιτικές και «τεχνικές» εκκρεμότητες τροφοδότησαν ένα νέο κύμα «επιθέσεων» των αγορών στα κρατικά ομόλογα, με τα πορτογαλικά να σκαρφαλώνουν σε επιτόκιο 8%, τα ιρλανδικά spreads να κάνουν ιστορικό ρεκόρ και τα ελληνικά να κινούνται κοντά στις 950 μονάδες βάσης, εξανεμίζοντας και σ’ αυτό το πεδίο τα οφέλη από τον υποτιθέμενο «θρίαμβο» της 11ης Μαρτίου. Και οι «επιθέσεις» αυτές αναμένεται να συνεχιστούν μέχρι τον Ιούνιο, τροφοτούμενες και από τις άλλες, παράλληλες κρίσεις, όπως τον υποβόσκοντα γαλλογερμανικό ανταγωνισμό με επίκεντρο την επέμβαση στη Λιβύη.
Τσουνάμι λιτότητας
Ενώ, λοιπόν, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες έχουν επιλέξει να παίζουν ένα ιδιότυπο κρυφτούλι με τις αγορές πάνω στο «υπαρξιακό» ερώτημα με πόσο ακόμη χρήμα θα ταϊσουν τη χρηματοπιστωτική κερδοσκοπία και τον τραπεζικό Λεβιάθαν, δεν επιδεικνύουν καμιά ταλάντευση στον ταξικό πόλεμο που έχουν κηρύξει στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Στις αποφάσεις της Συνόδου των 27, όπως προκύπτει σαφώς από το σχέδιο συμπερασμάτων που έχει διαρρεύσει, αναμένεται να επικυρώσουν την πολιτική συμφωνία των 17 της ευρωζώνης, από την οποία πηγάζουν αλλεπάλληλα τσουνάμι λιτότητας για μια δεκαετία και πλέον. Συγκεκριμένα η Σύνοδος:
- Θα υιοθετήσει τη δέσμευση να μην υπάρχει κράτος μέλος με έλλειμμα άνω του 3% μέχρι το 2015. Πράγμα που, για τις μισές χώρες της Ε.Ε., σημαίνει δραστικές περικοπές κοινωνικών δαπανών.
- Θα συμφωνήσει για σκλήρυνση των όρων του Συμφώνου Σταθερότητας, αυστηρότερους όρους επιτήρησης και κυρώσεις στους «παραβάτες», καθώς και ισχυρή νομική δέσμευση των χωρών στους κανόνες της δημοσιονομικής «ορθοδοξίας» για χρέος και έλλειμμα.
- Θα εκφράσει την συμφωνία της στην ενίσχυση του προσωρινού ταμείου «διάσωσης» (EFSF) μέχρι του ποσού των 440 δισ. ευρώ και στην «προικοδότηση» του μόνιμου μηχανισμού, EMS, που θα ισχύσει από το 2013 με 700 δισ. Η δανειοδότηση κρατών εν κινδύνω από τα ταμεία αυτά θα συνοδεύεται με αυστηρά προγράμματα λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεων, συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους, αλλά και φόρμουλα ελεγχόμενης χρεοκοπίας.
- Και θα υιοθετήσει το Σύμφωνο για το ευρώ, που προβλέπει μεταφορά της εξουσίας για την άσκηση μισθολογικής, συνταξιοδοτικής, φορολογικής και δημοσιονομικής πολιτικής από τις κυβερνήσεις και τα εθνικά κοινοβούλια στο «διευθυντήριο» της Ε.Ε.
Χαμένη δεκαετία
Το πλαίσιο αυτό, παρά το εξουθενωτικό για τη μισθωτή εργασία και τα φτωχότερα στρώματα περιεχόμενο, αμφισβητείται ήδη ως προς την αποτελεσματικότητά του από τις αγορές, ακόμη και από εμβληματικούς εκπροσώπους της επενδυτικής κερδοσκοπίας όπως ο Τζορτζ Σόρος, που προφήτευσε «μια χαμένη δεκαετία για την Ε.Ε., με διεύρυνση της άνισης ανάπτυξης εις βάρος των υπερχρεωμένων χωρών». Στη χορεία της αμφισβήτησης ακόμη και από αξιωματούχους της Ε.Ε. (ένας εκ των οποίων προέβλεψε, ανωνύμως, «Μαύρη Δευτέρα στις αγορές») προστίθεται και επιμονή του επικεφαλής της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ να απαλλαγεί πάση θυσία από τα 77 δισ. κρατικών ομολόγων που έχει φορτωθεί τον τελευταίο χρόνο. Ο Τρισέ αναμένεται, λοιπόν, να επιμείνει στην πρότασή του να δοθεί η δυνατότητα στον προσωρινό μηχανισμό EFSF να αγοράζει ομόλογα υπερχρεωμένων χωρών αλλά και να δανείζει τις χώρες ώστε να επαναγοράζουν, «κουρεμένα» ήδη από τις αγορές, τα ομόλογά τους. Είναι άγνωστο αν θα καμφθεί αυτή τη φορά η ισχυρή γερμανική αντίσταση στην πρόταση αυτή. Κι είναι ένα ερώτημα αν η «ευγνωμοσύνη» που εξέφρασε η Μέρκελ στον Τρισέ για τη δημόσια απόρριψη του ευρωομολόγου, υποκρύπτει κάποια συναλλαγή ανάμεσα στους δύο άσπονδους εταίρους της ευρω-εξουσίας. Αν πάντως υιοθετηθεί η πρόταση, δίνεται στις κυβερνήσεις των υπερχρεωμένων χωρών η ευκαιρία να εξωραϊσουν την υπερδεκαετή λιτότητα που απορρέει από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις με μια καλύτερη συσκευασία: αυτήν της άμεσης διαγραφής μέρους του χρέους που στην περίπτωση της Ελλάδας μπορεί να ξεπεράσει τα 15 δις. ευρώ. Και για την ελληνική κυβέρνηση, που πανηγύρισε το «τίποτα» της 11ης Μαρτίου, ένα τέτοιο «δώρο» (προς τις αγορές και τις τράπεζες τελικά) δεν γεννήσει πολιτικούς, και ιδιαίτερα εκλογικούς, πειρασμούς…
Οι τράπεζες, η επαναγορά χρέους και το δέλεαρ των εκλογών
«Η αναδιάρθρωση χρέους είναι εκτός επιλογών της Ελλάδας γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε κατάρρευση ελληνικών αλλά και γερμανικών τραπεζών», είπε ο Γ. Παπανδρέου σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε χθες, στο γερμανικό περιοδικό Stern. Και στις επίμονες – και σαρκαστικές- ερωτήσεις της Γερμανίδας δημοσιογράφου για τις αντιδράσεις των πολιτών και τις πολιτικές αντοχές της κυβέρνησης επέμεινε ότι θα συνεχίσει αυτή την πολιτική «όποιο και να είναι το κόστος». Ωστόσο, στο ισοζύγιο τράπεζες-κοινωνία το βάρος πέφτει πια τόσο πολύ και τόσο εξόφθαλμα στην πλευρά των τραπεζών ώστε ακόμη και υπεράνω αντιμνημονιακής υποψίας υπουργοί, την «έπεσαν» ομαδικά στον Γ. Παπακωνσταντίνου, κατά την προχθεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, με αφορμή τη ρύθμιση που προσφέρει κρατικές εγγυήσεις άλλων 30 δισ. ευρώ στις τράπεζες. Έτσι, η συνολική κρατική «προίκα» στις τράπεζες από το 2008 αγγίζει και ξεπερνάει αισίως τα 100 δισ. ευρώ, σχεδόν όσο και το δάνειο της τρόικας. Οι κρατικοδίαιτες τράπεζες, λοιπόν, (όπως τις αποκάλεσε στο υπουργικό ο Χρ. Παπουτσής) θα σωθούν και θα θωρακιστούν από κάθε κίνδυνο να εγγράψουν ζημιές «όποιο και να είναι το κόστος». Αυτή είναι η ολοκληρωμένη σκέψη που δικαιούται να αποδώσει κανείς στον πρωθυπουργό. Γι’ αυτό κι απορρίπτεται μετά βδελυγμίας η αναδιάρθρωση χρέους. Εκτός κι αν αυτή μπορούσε να γίνει χωρίς κόστος για την εγχώρια τοκογλυφία. Μια τέτοια δυνατότητα θα έδινε ενδεχόμενη υιοθέτηση της πρότασης Τρισέ για επαναγορά ομολόγων. Η επαναγορά είναι ένας μηχανισμός που αφήνει και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ακαίρια, αφού αφενός επιτρέπει στις τράπεζες να εγγράψουν στα περιουσιακά τους στοιχεία τα «κουρεμένα» ομόλογα στην ονομαστική τους αξία, αλλά και να προσδοκούν κέρδη από τις αποδόσεις των ομολόγων στη λήξη τους. Και αφετέρου επιτρέπει στο κράτος να διαγράψει δια μιας μέρος του χρέους. Ένα τέτοιο παράθυρο θα έδινε την ευκαιρία στην κυβέρνηση να «φουσκώσει» τα οφέλη της… σθεναρής πολιτικής της στην Ε.Ε. και να τα αξιοποιήσει σ’ έναν εκλογικό αιφνιδιασμό μέχρι το καλοκαίρι, με το σκεπτικό ότι κάτι μπορεί να διασωθεί από το καταρρακωμένο κυβερνητικό γόητρο.
Εφόσον κάτι τέτοιο δεν προκύψει, φαίνεται ότι αναζητείται και εναλλακτική ευκαιρία. Ως τέτοια προβάλλεται η συζήτηση και ψήφιση στα μέσα Μαϊου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής 2012-2015, μιας ακόμη πηγής μέτρων λιτότητας. Στο Μαξίμου γίνονται εισηγήσεις να προωθηθεί ψήφιση με αυξημένη πλειοψηφία 180 ψήφων, με το σκεπτικό ότι το Πρόγραμμα δεσμεύει και την επόμενη κυβέρνηση. Το δίλημμα θα τεθεί, λοιπόν, και στην οιονεί «συμμαχία των προθύμων» (ΛΑΟΣ, ΔΗ.ΣΥ. ΔΗΜ.ΑΡ.), αλλά και στην απρόθυμη Ν.Δ., και μπορεί τελικά να πάρει τη μορφή ενός εκλογικού εκβιασμού του στυλ «εμείς ή το χάος».
Το σενάριο είναι ενδιαφέρον. Και θα είχε βέβαιη επιτυχία αν το εκλογικό σώμα αποτελούνταν από τις τράπεζες, τις διοικήσεις τους και τους μεγαλομετόχους τους. Ωστόσο η Ιρλανδία και η Πορτογαλία άλλα πράγματα δείχνουν...
Από τον "Δρόμο", 25/3/2011Η περιδίνηση της Ε.Ε. και του ευρώ παίρνει νέα παράταση τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο, αν οι 27 ηγέτες που βρίσκονται στις Βρυξέλες για την εαρινή σύνοδο δεν αποφασίσουν σήμερα να ταϊσουν το θηρίο των αγορών – και κυρίως τις τράπεζες- με κάτι πιο γενναιόδωρο από όσα τους έχουν προσφέρει μέχρι τώρα.
Η κατάρρευση της κυβέρνησης Σόκρατες στην Πορτογαλία, μετά την εκκωφαντική απόρριψη της 4ης δόσης λιτότητας από τα 5 κόμματα της αντιπολίτευσης, και η προοπτική να γίνει η χώρα το τρίτο μέλος του κλαμπ του ευρωπαϊκού μηχανισμού «διάσωσης» (με ένα ποσό μέχρι 80 δισ. ευρώ) εγκαινιάζουν μια καινούργια, πολύμηνη φάση αβεβαιότητας και ανταγωνισμών ανάμεσα στους «εταίρους». Κι αυτό γιατί, μεταξύ άλλων, η ανάδειξη νέας κυβέρνησης στην Πορτογαλία μέσω πρόωρων εκλογών, αν δεν προκύψει άλλου είδους διακομματική συμφωνία, απαιτεί διάστημα τουλάχιστον δύο μηνών.
Κι αυτή δεν είναι η μόνη πολιτική δέσμευση που εμποδίζει τους 27 να καταλήξουν σε πλήρη συμφωνία στη νεοφιλελεύθερη συνταγή εξόδου από την κρίση χρέους, αφού:
- Και η Φινλανδία (από τους «σκληρούς» του γερμανικού κλαμπ) βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο μέχρι τις 17 Απριλίου
- Και η «φρέσκια» κυβέρνηση της Ιρλανδίας δεν φαίνεται διατεθειμένη να ενδώσει από τώρα στις πιέσεις για αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων, ώστε να λάβει ως «αντίδωρο» τη μείωση του επιτοκίου για το δάνειο που έχει πάρει
- Και η γερμανική κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις δικές της εκλογικές αγωνίες, ιδιαίτερα στις αναμετρήσεις της Κυριακής στα κρατίδια Βάδης – Βυρτεμβέργης και Ρηνανίας – Παλατινάτου, όπου επίκεινται… χαστούκια για τα κόμματα του συνασπισμού. Συν τοις άλλοις, η μείζων πολιτική αγωνία της Άνγκελα Μέρκελ, οι γενικές εκλογές του 2013, την ωθούν να απαιτεί τη δική της… επιμήκυνση.
Οι δόσεις της Μέρκελ
Συγκεκριμένα, από το πακέτο «λύσης» που έχουν ήδη αποφασίσει οι 17 της ευρωζώνης στις 11 του μηνός και από την εξειδίκευσή του όπως τη διαμόρφωσαν οι υπουργοί Οικονομίας του Eurogroup αυτή την εβδομάδα θα μείνει σε εκκρεμότητα μια κρίσιμη λεπτομέρεια, που παραπέμπεται για τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου: το πώς θα διαμορφωθεί το κεφάλαιο των 700 δισ. ευρώ με το οποίο θα «προικοδοτηθεί» ο νέος, μόνιμος μηχανισμός στήριξης του ευρώ που θα ισχύσει από το 2013. Από το ποσό αυτό τα κράτη μέλη οφείλουν να καταβάλουν σε ρευστό 80 δισ. και απ’ αυτά τα 22 δισ. επιβαρύνουν τη Γερμανία. Αν και είναι άγνωστο αν αυτό αποτελεί πρόβλημα ή πρόσχημα για να διατηρήσει ανέπαφη την ηγεμονία της στην Ε.Ε. και την «πειθάρχηση» των παριών της ευρωζώνης, η γερμανική ηγεσία προβάλλει το αίτημα να καταβάλλει το ήμισυ των εισφορών της σε πέντε και όχι τρεις ετήσιες δόσεις. Απαιτεί, βεβαίως, υψηλό βαθμό αφέλειας για να πιστέψει κανείς ότι το πρόβλημα της πλεονασματικής Γερμανίας είναι μια διαφορά μόλις 1,3 δισ. ευρώ στις ετήσιες δόσεις της…
Οι πολιτικές και «τεχνικές» εκκρεμότητες τροφοδότησαν ένα νέο κύμα «επιθέσεων» των αγορών στα κρατικά ομόλογα, με τα πορτογαλικά να σκαρφαλώνουν σε επιτόκιο 8%, τα ιρλανδικά spreads να κάνουν ιστορικό ρεκόρ και τα ελληνικά να κινούνται κοντά στις 950 μονάδες βάσης, εξανεμίζοντας και σ’ αυτό το πεδίο τα οφέλη από τον υποτιθέμενο «θρίαμβο» της 11ης Μαρτίου. Και οι «επιθέσεις» αυτές αναμένεται να συνεχιστούν μέχρι τον Ιούνιο, τροφοτούμενες και από τις άλλες, παράλληλες κρίσεις, όπως τον υποβόσκοντα γαλλογερμανικό ανταγωνισμό με επίκεντρο την επέμβαση στη Λιβύη.
Τσουνάμι λιτότητας
Ενώ, λοιπόν, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες έχουν επιλέξει να παίζουν ένα ιδιότυπο κρυφτούλι με τις αγορές πάνω στο «υπαρξιακό» ερώτημα με πόσο ακόμη χρήμα θα ταϊσουν τη χρηματοπιστωτική κερδοσκοπία και τον τραπεζικό Λεβιάθαν, δεν επιδεικνύουν καμιά ταλάντευση στον ταξικό πόλεμο που έχουν κηρύξει στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Στις αποφάσεις της Συνόδου των 27, όπως προκύπτει σαφώς από το σχέδιο συμπερασμάτων που έχει διαρρεύσει, αναμένεται να επικυρώσουν την πολιτική συμφωνία των 17 της ευρωζώνης, από την οποία πηγάζουν αλλεπάλληλα τσουνάμι λιτότητας για μια δεκαετία και πλέον. Συγκεκριμένα η Σύνοδος:
- Θα υιοθετήσει τη δέσμευση να μην υπάρχει κράτος μέλος με έλλειμμα άνω του 3% μέχρι το 2015. Πράγμα που, για τις μισές χώρες της Ε.Ε., σημαίνει δραστικές περικοπές κοινωνικών δαπανών.
- Θα συμφωνήσει για σκλήρυνση των όρων του Συμφώνου Σταθερότητας, αυστηρότερους όρους επιτήρησης και κυρώσεις στους «παραβάτες», καθώς και ισχυρή νομική δέσμευση των χωρών στους κανόνες της δημοσιονομικής «ορθοδοξίας» για χρέος και έλλειμμα.
- Θα εκφράσει την συμφωνία της στην ενίσχυση του προσωρινού ταμείου «διάσωσης» (EFSF) μέχρι του ποσού των 440 δισ. ευρώ και στην «προικοδότηση» του μόνιμου μηχανισμού, EMS, που θα ισχύσει από το 2013 με 700 δισ. Η δανειοδότηση κρατών εν κινδύνω από τα ταμεία αυτά θα συνοδεύεται με αυστηρά προγράμματα λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεων, συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους, αλλά και φόρμουλα ελεγχόμενης χρεοκοπίας.
- Και θα υιοθετήσει το Σύμφωνο για το ευρώ, που προβλέπει μεταφορά της εξουσίας για την άσκηση μισθολογικής, συνταξιοδοτικής, φορολογικής και δημοσιονομικής πολιτικής από τις κυβερνήσεις και τα εθνικά κοινοβούλια στο «διευθυντήριο» της Ε.Ε.
Χαμένη δεκαετία
Το πλαίσιο αυτό, παρά το εξουθενωτικό για τη μισθωτή εργασία και τα φτωχότερα στρώματα περιεχόμενο, αμφισβητείται ήδη ως προς την αποτελεσματικότητά του από τις αγορές, ακόμη και από εμβληματικούς εκπροσώπους της επενδυτικής κερδοσκοπίας όπως ο Τζορτζ Σόρος, που προφήτευσε «μια χαμένη δεκαετία για την Ε.Ε., με διεύρυνση της άνισης ανάπτυξης εις βάρος των υπερχρεωμένων χωρών». Στη χορεία της αμφισβήτησης ακόμη και από αξιωματούχους της Ε.Ε. (ένας εκ των οποίων προέβλεψε, ανωνύμως, «Μαύρη Δευτέρα στις αγορές») προστίθεται και επιμονή του επικεφαλής της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ να απαλλαγεί πάση θυσία από τα 77 δισ. κρατικών ομολόγων που έχει φορτωθεί τον τελευταίο χρόνο. Ο Τρισέ αναμένεται, λοιπόν, να επιμείνει στην πρότασή του να δοθεί η δυνατότητα στον προσωρινό μηχανισμό EFSF να αγοράζει ομόλογα υπερχρεωμένων χωρών αλλά και να δανείζει τις χώρες ώστε να επαναγοράζουν, «κουρεμένα» ήδη από τις αγορές, τα ομόλογά τους. Είναι άγνωστο αν θα καμφθεί αυτή τη φορά η ισχυρή γερμανική αντίσταση στην πρόταση αυτή. Κι είναι ένα ερώτημα αν η «ευγνωμοσύνη» που εξέφρασε η Μέρκελ στον Τρισέ για τη δημόσια απόρριψη του ευρωομολόγου, υποκρύπτει κάποια συναλλαγή ανάμεσα στους δύο άσπονδους εταίρους της ευρω-εξουσίας. Αν πάντως υιοθετηθεί η πρόταση, δίνεται στις κυβερνήσεις των υπερχρεωμένων χωρών η ευκαιρία να εξωραϊσουν την υπερδεκαετή λιτότητα που απορρέει από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις με μια καλύτερη συσκευασία: αυτήν της άμεσης διαγραφής μέρους του χρέους που στην περίπτωση της Ελλάδας μπορεί να ξεπεράσει τα 15 δις. ευρώ. Και για την ελληνική κυβέρνηση, που πανηγύρισε το «τίποτα» της 11ης Μαρτίου, ένα τέτοιο «δώρο» (προς τις αγορές και τις τράπεζες τελικά) δεν γεννήσει πολιτικούς, και ιδιαίτερα εκλογικούς, πειρασμούς…
Οι τράπεζες, η επαναγορά χρέους και το δέλεαρ των εκλογών
«Η αναδιάρθρωση χρέους είναι εκτός επιλογών της Ελλάδας γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε κατάρρευση ελληνικών αλλά και γερμανικών τραπεζών», είπε ο Γ. Παπανδρέου σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε χθες, στο γερμανικό περιοδικό Stern. Και στις επίμονες – και σαρκαστικές- ερωτήσεις της Γερμανίδας δημοσιογράφου για τις αντιδράσεις των πολιτών και τις πολιτικές αντοχές της κυβέρνησης επέμεινε ότι θα συνεχίσει αυτή την πολιτική «όποιο και να είναι το κόστος». Ωστόσο, στο ισοζύγιο τράπεζες-κοινωνία το βάρος πέφτει πια τόσο πολύ και τόσο εξόφθαλμα στην πλευρά των τραπεζών ώστε ακόμη και υπεράνω αντιμνημονιακής υποψίας υπουργοί, την «έπεσαν» ομαδικά στον Γ. Παπακωνσταντίνου, κατά την προχθεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, με αφορμή τη ρύθμιση που προσφέρει κρατικές εγγυήσεις άλλων 30 δισ. ευρώ στις τράπεζες. Έτσι, η συνολική κρατική «προίκα» στις τράπεζες από το 2008 αγγίζει και ξεπερνάει αισίως τα 100 δισ. ευρώ, σχεδόν όσο και το δάνειο της τρόικας. Οι κρατικοδίαιτες τράπεζες, λοιπόν, (όπως τις αποκάλεσε στο υπουργικό ο Χρ. Παπουτσής) θα σωθούν και θα θωρακιστούν από κάθε κίνδυνο να εγγράψουν ζημιές «όποιο και να είναι το κόστος». Αυτή είναι η ολοκληρωμένη σκέψη που δικαιούται να αποδώσει κανείς στον πρωθυπουργό. Γι’ αυτό κι απορρίπτεται μετά βδελυγμίας η αναδιάρθρωση χρέους. Εκτός κι αν αυτή μπορούσε να γίνει χωρίς κόστος για την εγχώρια τοκογλυφία. Μια τέτοια δυνατότητα θα έδινε ενδεχόμενη υιοθέτηση της πρότασης Τρισέ για επαναγορά ομολόγων. Η επαναγορά είναι ένας μηχανισμός που αφήνει και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ακαίρια, αφού αφενός επιτρέπει στις τράπεζες να εγγράψουν στα περιουσιακά τους στοιχεία τα «κουρεμένα» ομόλογα στην ονομαστική τους αξία, αλλά και να προσδοκούν κέρδη από τις αποδόσεις των ομολόγων στη λήξη τους. Και αφετέρου επιτρέπει στο κράτος να διαγράψει δια μιας μέρος του χρέους. Ένα τέτοιο παράθυρο θα έδινε την ευκαιρία στην κυβέρνηση να «φουσκώσει» τα οφέλη της… σθεναρής πολιτικής της στην Ε.Ε. και να τα αξιοποιήσει σ’ έναν εκλογικό αιφνιδιασμό μέχρι το καλοκαίρι, με το σκεπτικό ότι κάτι μπορεί να διασωθεί από το καταρρακωμένο κυβερνητικό γόητρο.
Εφόσον κάτι τέτοιο δεν προκύψει, φαίνεται ότι αναζητείται και εναλλακτική ευκαιρία. Ως τέτοια προβάλλεται η συζήτηση και ψήφιση στα μέσα Μαϊου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής 2012-2015, μιας ακόμη πηγής μέτρων λιτότητας. Στο Μαξίμου γίνονται εισηγήσεις να προωθηθεί ψήφιση με αυξημένη πλειοψηφία 180 ψήφων, με το σκεπτικό ότι το Πρόγραμμα δεσμεύει και την επόμενη κυβέρνηση. Το δίλημμα θα τεθεί, λοιπόν, και στην οιονεί «συμμαχία των προθύμων» (ΛΑΟΣ, ΔΗ.ΣΥ. ΔΗΜ.ΑΡ.), αλλά και στην απρόθυμη Ν.Δ., και μπορεί τελικά να πάρει τη μορφή ενός εκλογικού εκβιασμού του στυλ «εμείς ή το χάος».
Το σενάριο είναι ενδιαφέρον. Και θα είχε βέβαιη επιτυχία αν το εκλογικό σώμα αποτελούνταν από τις τράπεζες, τις διοικήσεις τους και τους μεγαλομετόχους τους. Ωστόσο η Ιρλανδία και η Πορτογαλία άλλα πράγματα δείχνουν...
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου