Στις αρχιτεκτονικές συνθέσεις του «κλασικού» της ελληνικής ζωγραφικής Γιάννη Μόραλη (1916-2009), όσες μας συντροφεύουν στις καθημερινές διαδρομές μας μέσα στην πόλη, εκείνες που καταστράφηκαν ασυλλόγιστα (όπως τα υπόστεγα του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς) και άλλες που δεν κατάφεραν να υλοποιηθούν, είναι αφιερωμένη η έκθεση που εγκαινιάζεται σήμερα στο κεντρικό κτήριο του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1).
Από τις πιο διάσημες και ορατές παρεμβάσεις του σε δημόσια κτήρια είναι εκείνη που κοσμεί τις δύο όψεις του ξενοδοχείου «Χίλτον». Την τελευταία σύνθεσή του, από το 1999, τη βλέπουμε στο σταθμό του μετρό «Πανεπιστήμιο», καθώς κατεβαίνουμε τα σκαλιά. Η ευχάριστη είδηση, που έγινε γνωστή χθες, αφορά τη μεγάλη αναδρομική έκθεση των έργων του που προετοιμάζεται για τα τέλη του 2015 και τις αρχές του 2016, πάνω στην επέτειο για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Θα γίνει στο Μουσείο Μπενάκη με τη συνεργασία του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης και της Γκαλερί Ζουμπουλάκη.
Το ΜΙΕΤ και η Γκαλερί Ζουμπουλάκη, με την επιστημονική επιμέλεια του Νίκου Παΐσιου, έχουν εδώ και καιρό ξεκινήσει την καταγραφή των έργων του ζωγράφου και τη δημιουργία ενός catalogue raisonne με εκκλήσεις σε μουσεία, ιδρύματα και συλλέκτες. Δεν είναι μόνο ιστορικοί οι λόγοι για τους οποίους γίνεται η καταγραφή. Οπως τόνισε η Πέγκυ Ζουμπουλάκη, με αυτό τον τρόπο θα περιοριστεί και η πώληση δεκάδων πλαστών έργων του, που έχουν κατακλύσει την αγορά.
Στην είσοδο του εκθεσιακού χώρου αντικρίζεις την τεράστια ξύλινη επένδυση με σχέδια του ζωγράφου, η οποία κοσμούσε τον εσωτερικό τοίχο της Citibank, στην πλατεία Κολωνακίου. Μετά το κλείσιμο του υποκαταστήματος, η σύνθεση αποτοιχίστηκε και πρόσφατα δωρίστηκε στο Μπενάκη. Μετά το πέρας της έκθεσης θα μεταφερθεί στο κτήριο της οδού Πειραιώς.
Σε διάστημα 40 χρόνων ο Γιάννης Μόραλης, σε συνεργασία με σημαντικούς Ελληνες αρχιτέκτονες, ανέλαβε παρεμβάσεις σε κτήρια, ξενοδοχεία, τράπεζες και κατοικίες. Ανάμεσά τους τα ξενοδοχεία «Mont Parnes», «Mediterranean» (Ρόδος), «Αμαλία» (Δελφοί), «Ξενία» (Κέρκυρα) «Astir» (Βουλιαγμένη), τράπεζες, το εστιατόριο «Διόνυσος» στου Φιλοπάππου, η Σχολή Μωραΐτη, το Δημαρχείο Αθηνών. Τον Φεβρουάριο του 2009, ο καλλιτέχνης δώρισε στο Μουσείο Μπενάκη 120 μακέτες και προσχέδια των αρχιτεκτονικών συνθέσεων που φύλασσε στο εργαστήριο του.
Στην εικονογραφημένη έκδοση που συνοδεύει την έκθεση, κάτω από κάθε σχέδιο υπάρχουν σχόλια που η ιστορικός τέχνης Φανή-Μαρία Τσιγκάκου απέσπασε από τον ίδιο. Ο δημιουργός αναφέρεται, για παράδειγμα, στα βασικά σχήματα που χρησιμοποίησε για τις συνθέσεις του στις όψεις του «Χίλτον»: στη σπείρα που μοιάζει με σαλιγκάρι, στα γεωμετρικά σχήματα και τις γυναικείες φιγούρες.
«Επάνω, δεξιά, οι δύο κεραίες είναι ο ήλιος, η αρχή. Από τον ήλιο σχηματίζονται όλα: η γραμμή του αετώματος, πάνω στο αέτωμα η Γλαυξ, αριστερά το χέρι της Αθηνάς που κρατάει τη Νίκη. Κατεβαίνουμε παρακάτω: αριστερά η Αθηνά με την ασπίδα της. Δίπλα στην Ασπίδα, ο βωμός και οι Κανηφόρες, δηλαδή η προσφορά προς τον ξένο. Παρακάτω, οι Αυλητρίδες, δηλαδή "η διασκέδαση". Κάτω είναι το άρμα που συμβολίζει το ταξίδι, όπως και η τριήρης παρακάτω. Αυτή είναι όλη η ιστορία. Είναι πάρα πολύ απλό και επιπλέον δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο που να είναι αντίγραφο από αρχαίο μοτίβο», λέει.
Η Φανή-Μαρία Τσιγκάκου θυμήθηκε ένα ακόμη ένα αποκαλυπτικό απόσπασμα από τις συνομιλίες τους. Οταν τον ρώτησε αν είχε σπουδάσει αρχιτεκτονική, είχε απαντήσει κοφτά: «Οχι». Στην απορία της, πώς, τότε, κατάφερε να σχεδιάσει τόσο άψογες αρχιτεκτονικές συνθέσεις, είχε λάβει τη αποστομωτική απάντηση: «Απλούστατα, με την αίσθηση».
* Οργάνωση έκθεσης: Φανή-Μαρία Τσιγκάκου. Επιμέλεια-σχεδιασμός: Λίλη Πεζανού. Εκθεση και κατάλογος χρωστάνε πολλά στον Διονύση Φωτόπουλο. Διάρκεια έως 30 Απριλίου. *
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου