CIA και Ναζί, συνεργάτες στο κυνήγι του Τσε Γκεβάρα

Γράφει ο Νίκος Μόττας* //

Ο Τσε ήταν καθισμένος σ’ έναν πάγκο, με τους καρπούς των χεριών του δεμένους και την πλάτη του ν’ακουμπάει στον τοίχο. Ο λοχίας Τεράν διστάζει, κάτι λέει, ο Τσε του απαντά: «Μη νιώθεις άσχημα. Ήρθες για να με σκοτώσεις». Ο Τεράν κάνει μια κίνηση να φύγει και ο Τσε του λέει: «Ρίξε, δειλέ, έναν άντρα θα σκοτώσεις». Ο λοχίας κάνει ένα βήμα πίσω, προς το κατώφλι της πόρτας, κλείνει τα μάτια και ρίχνει την πρώτη ριπή. Ο Τσε πέφτει στο πάτωμα με τα πόδια διαλυμένα, αρχίζοντας να αιμορραγεί βαριά. Τότε, ο Τεράν του ρίχνει και τη δεύτερη ριπή που τον βρίσκει στο βραχίονα, τον ώμο και την καρδιά. Δύο άλλοι στρατιώτες, που εισέρχονται στο δωμάτιο, πυροβολούν από μια φορά ο καθένας το άψυχο κορμί του Τσε. Ήταν περίπου 1.10 το μεσημέρι της 9ης Οκτώβρη 1967.

Οι συνθήκες γύρω από τις οποίες συνελήφθη και δολοφονήθηκε ο κομμουνιστής επαναστάτης Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία είναι, λίγο έως πολύ, γνωστές κυρίως μέσα από τις εκτενείς βιογραφίες που έχουν γραφτεί. Το γεγονός, για παράδειγμα, της ανάμειξης των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και της CIA στην όλη υπόθεση δε χωράει καμία αμφισβήτηση. Ωστόσο, υπάρχουν πτυχές του κυνηγητού που οι κυβερνήσεις ΗΠΑ και Βολιβίας είχαν εξαπολύσει εναντίον του Τσε το διάστημα 1966-67 που είναι λιγότερο γνωστές στο ευρύ κοινό. Μια από αυτές είναι η συνεργασία πρακτόρων της CIA με τον επονομαζόμενο «Χασάπη της Λυών», το διαβόητο Ναζί εγκληματία πολέμου Κλάους Μπάρμπι. Πρόκειται για μια άκρως ενδιαφέρουσα υπόθεση καθώς, πέραν όλων των άλλων, αποδεικνύει ότι, μεταπολεμικά, υψηλόβαθμα στελέχη των SS βρήκαν «καταφύγιο» σε μηχανισμούς υποστήριξης των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων των ΗΠΑ.

Η στρατολόγηση του Μπάρμπι στις προσπάθειες των ΗΠΑ να εντοπίσουν τα ίχνη του Τσε περιγράφεται στο ντοκυμαντέρ με τίτλο «Ο Εχθρός του Εχθρού μου» (My Enemy’s Enemy) του βραβευμένου Βρετανού σκηνοθέτη Κέβιν Μακ Ντόναλντ. Σύμφωνα με την έρευνα του Μακ Ντόναλντ, η CIA προσέγγισε τον πρώην διοικητή της Γκεστάπο όταν αυτός βρισκόταν στη Βολιβία ως πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών της Δυτικής Γερμανίας (BND). Ο Μπάρμπι είχε εμπειρία σε θέματα ανταρτοπόλεμου, δεδομένης της δράσης του ενάντια στους Γάλλους παρτιζάνους κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως εκ τούτου, οι συμβουλές του ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες για τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ που ήθελαν να εντοπίσουν τα χνάρια του Τσε.

Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Guardian» ο Μακ Ντόναλντ αφηγείται: «Ο Γκεβάρα έφτασε στη Βολιβία μεταμφιεσμένος – όπως οι Γάλλοι αντάρτες στον πόλεμο που ήταν συνεχώς μεταμφιεσμένοι ώστε να περνούν απαρατήρητοι απ’ τους Γερμανούς. Υποψιάζομαι ότι η συμβολή του Μπάρμπι (στην σύλληψη) ήταν περισσότερο σε θεωρητικό επίπεδο και, αν το σκεφτείτε, είναι λογικό απ’ την πλευρά των βολιβιανών και των αμερικανών. Είχε έμπρακτη ειδίκευση στο αντικείμενο, ήταν σκληρός αντικομμουνιστής. Ούτε οι Αμερικανοί, ούτε οι βολιβιανοί είχαν τέτοιου είδους εμπειρία».

Ο «ΧΑΣΑΠΗΣ ΤΗΣ ΛΥΩΝ»: ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ, ΣΑΔΙΣΤΗΣ, ΠΡΑΚΤΟΡΑΣ.

Ο Νικολάους «Κλάους» Μπάρμπι γεννήθηκε στις 25 Οκτώβρη 1913 στο Γκόντεσμπεργκ της Πρωσίας. Στα 22 του χρόνια ο Μπάρμπι εντάχθηκε στην ειδική υπηρεσία πληροφοριών των SS, λειτουργώντας ως πληροφοριοδότης για το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ. Η πορεία του από εκεί και πέρα είναι συνδεδεμένη με ορισμένα από τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα των SS και της Γκεστάπο κατά την άνοδο του ναζισμού στην Ευρώπη. Σε ηλικία μόλις 29 ετών διορίζεται επικεφαλής του γραφείου της Γκεστάπο στη Λυών της Γαλλίας. Οι μαρτυρίες λένε ότι ο Μπάρμπι υπήρξε σαδιστικά αιμοσταγής: έλαβε προσωπικά μέρος στο βασανισμό ανδρών και γυναικόπαιδων, χρησιμοποίησε ηλεκτροσόκ κατά τη διάρκεια ανακρίσεων ενώ δεν δίσταζε να βασανίσει και σεξουαλικά τα θύματα του. Έλαβε το προσωνύμιο «Χασάπης της Λυών» (Le boucher de Lyon) για τη βαρβαρότητα που επέδειξε ως επικεφαλής της ναζιστικής μυστικής αστυνομίας στην πόλη. Τον Απρίλη του 1944 διέταξε την απέλαση – με κατεύθυνση τα κρεματόρια του Άουσβιτς – 44 παιδιών από ορφανοτροφείο της κωμόπολης Ιζιέ. Έλαβε μέρος σε δεκάδες επιχειρήσεις των ναζιστικών στρατευμάτων κατά γάλλων παρτιζάνων μέχρι και το τέλος του πολέμου.

Μετά το τέλος του Β’Παγκοσμίου Πολέμου και την ήττα του ναζιστικού καθεστώτος, ο Μπάρμπι στρατολογήθηκε από τους δυτικούς «συμμάχους», δουλεύοντας για τη Βρετανία μέχρι το 1947 και έπειτα για τις μυστικές υπηρεσίες των Ηνωμένων Πολιτειών. Το 1951, με τη βοήθεια της CIA και του Βατικανού, καταφέρνει να διαφύγει από την Ευρώπη με κατεύθυνση την Αργεντινή. Η «απόδραση»– ή, καλύτερα, φυγάδευση- του Μπάρμπι στη Λατινική Αμερική είναι μια απ’ τις πολλές υποθέσεις Ναζί αξιωματούχων που με τη βοήθεια της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας εγκατέλειψαν την Ευρώπη.

Από ‘κει και πέρα ο «Χασάπης της Λυών» – πότε σε συνεργασία με την CIA και πότε ως πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών της Δυτικής Γερμανίας (BND) – θα λάβει μέρος σε αμέτρητες εγκληματικές επιχειρήσεις, από απόπειρες δολοφονίας μέχρι στρατιωτικά πραξικοπήματα. Το 1965 ο Μπάρμπι βρίσκεται στη Βολιβία δουλεύοντας για την BND και έχοντας εξασφαλίσει το μισθό του σε τραπεζικό λογαριασμό με έδρα το Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ. Διαμένει στην πρωτεύουσα Λα Παζ φέροντας τον τίτλο του «επιχειρηματία», υπό το όνομα «Κλάους Αλτμαν».

Αμετανόητος εγκληματίας και ενώπιον του δικαστηρίου

Όντας στη Λατινική Αμερική, ο Γερμανός εγκληματίας θα συνεργαστεί, μεταξύ άλλων, και με οργανωμένα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένου του διαβόητου «βαρώνου της κοκαΐνης» Πάμπλο Εσκομπάρ. Μετά από πολλά χρόνια, το Γενάρη του 1983, θα συλληφθεί από τις αρχές της Βολιβίας και θα εκδοθεί στη Γαλλία προκειμένου να δικαστεί. Θα καταδικαστεί για 41 διαφορετικές κατηγορίες εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και θα φυλακιστεί σε ισόβια κάθειρξη στη Λυών το 1987 – την πόλη που τέσσερις δεκαετίες πριν είχε ζήσει τον σαδισμό και τη βαρβαρότητα των πράξεων του. Προκλητικός και αμετανόητος μέχρι το τέλος θα δηλώσει ενώπιον του δικαστηρίου: «Ενώπιον του Θεού θα κριθώ αθώος». Πέθανε από λευχαιμία στη φυλακή το 1991.

Ο Μπάρμπι συνεργάστηκε με την υπηρεσία αντικατασκοπείας του αμερικανικού στρατού για την παγίδευση και σύλληψη του Τσε και των συντρόφων του στη Βολιβία. Ο Αλβάρο ντε Κάστρο, έμπιστος του Μπάρμπι εκείνα τα χρόνια, εξιστορεί τα εξής: «Συνάντησε (ο Μπάρμπι) τον στρατηγό Σέλτον, αρχηγό της μεραρχίας από τις ΗΠΑ. Ο Άλτμαν (κωδική ονομασία του Μπάρμπι) χωρίς αμφιβολία του έδωσε συμβουλές στο πως να πολεμήσει τους αντάρτες. Χρησιμοποίησε τις γνώσεις που είχε αποκτήσει απ’ τη δουλειά του στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το πιο σημαντικό ήταν ότι κατείχε αυτήν την εμπειρία”. Ο πρώην αξιωματικός των Ναζί έδειχνε να αντιμετωπίζει με προκλητική αλαζονεία τον Τσε λέγοντας, σύμφωνα με τον ντε Κάστρο: «Αυτός ο κακομοίρης δεν θα είχε επιζήσει καθόλου εάν είχε πολεμήσει στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Είναι ένας θλιβερός τυχοδιώκτης που δεν έχει σχέση με τη δημόσια εικόνα του».

Ασφαλώς, τα υποτιμητικά λόγια ενός μακελάρη Ναζί όπως ο Μπάρμπι- που θεωρείται υπεύθυνος για το θάνατο συνολικά 14.000 ανθρώπων κατά τη διάρκεια του πολέμου- έχουν τόση αξία όση και η εγκληματική ιδεολογία που υπηρέτησε. Το ζητούμενο βρίσκεται αλλού. Η ανάμειξη του «Χασάπη της Λυών» στην επιχείρηση σύλληψης και δολοφονίας του Τσε Γκεβάρα έρχεται να προστεθεί στη μακρά λίστα των μεταπολεμικών συνεργασιών του αμερικανικού ιμπεριαλισμού με πρώην αξιωματούχους των Ναζί. Η στρατολόγηση και προστασία που παρείχαν μεταπολεμικά οι «δημοκρατικές» καπιταλιστικές δυνάμεις (ΗΠΑ, Βρετανία) σε εγκληματίες του ναζιστικού καθεστώτος είχαν σκοπό την ενδυνάμωση της ιμπεριαλιστικής εκστρατείας ενάντια στον Σοσιαλισμό. Προς αυτήν την κατεύθυνση άλλωστε χρησιμοποιήθηκαν, ως πράκτορες και σύμβουλοι, εκατοντάδες Ναζί αξιωματούχοι, που αντί να δικαστούν για τα φρικιαστικά εγκλήματα τους, βρήκαν «καταφύγιο» σε υπηρεσίες αμερικανικών, βρετανικών και δυτικογερμανικών μυστικών υπηρεσιών. Σήμερα, οι «σχέσεις αίματος» του φασιστικού φιδιού με το καπιταλιστικό σύστημα αντικατοπτρίζονται στην σύμπραξη ΕΕ-ΗΠΑ στην προσπάθεια ηρωοποίησης των Ναζί στην Ουκρανία και στις βαλτικές χώρες καθώς και στην σκόπιμη προπαγάνδιση της ανιστόρητης θεωρίας των δύο άκρων.

Αυτή ήταν και είναι η φύση του Ιμπεριαλισμού, για τον οποίο ο Τσε σημείωνε σε μια απ’ τις ομιλίες του: «Η κτηνωδία του Ιμπεριαλισμού, μια κτηνωδία που δεν γνωρίζει όρια ούτε έχει εθνικά σύνορα. Η κτηνωδία των στρατευμάτων του Χιτλερ είναι σαν την βορειομερικάνικη κτηνωδία, σαν εκείνη των Βέλγων αλεξιπτωτιστών, και σαν αυτή των Γάλλων Ιμπεριαλιστών στην Αλγερία. Διότι είναι η ίδια η φύση του Ιμπεριαλισμού να μετατρέπει τους ανθρώπους σε άγρια, αιμοδιψή ζώα αποφασισμένα να σφάξουν, να σκοτώσουν, να δολοφονήσουν και να καταστρέψουν μέχρι και το τελευταίο απομεινάρι της εικόνας του επαναστάτη σε οποιοδήποτε καθεστώς που αυτοί (οι ιμπεριαλιστές) θα συντρίψουν κάτω από τις μπότες τους επειδή (αυτό) αγωνίζεται για την ελευθερία (…) Δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τον Ιμπεριαλισμό σε καμιά απολύτως περίπτωση, ούτε στο ελάχιστο!».

* υποψ. διδάκτωρ πολιτικών επιστημών και ιστορίας

Posted in: πολιτική,ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ