Το αυξημένο ενδιαφέρον, που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια
στην Τουρκία από νέους ερευνητές και ιστορικούς, αλλά και από
ευαίσθητους πολίτες για την βία του “βαθέως” κράτους κατά των
μειονοτήτων, αποδεικνύει η έκθεση ντοκουμέντων στην Κωνσταντινούπολη με
την ευκαιρία της συμπλήρωσης μισού αιώνα από τις απελάσεις των Ρωμιών.
Του Αριστείδη Βικέτου *
Ο τίτλος της έκθεσης: “20 δολάρια, 20 κιλά” είναι παρμένος από το
ποσό των χρημάτων και το βάρος των προσωπικών ειδών που μπορούσαν οι
Ρωμιοί της Πόλης, που εκδιώχθηκαν εντός μιας νύχτας, να πάρουν μαζί
τους.
Την έκθεση παρουσιάζει η οργάνωση “Babil” σε συνεργασία με
ακαδημαϊκούς, Τούρκους και Έλληνες, την Οικουμενική Ομοσπονδία
Κωνσταντινουπολιτών, και τις οργανώσεις «Ανοιχτή Κοινωνία» και «Anadolu
Kültür».
Στόχος της έκθεσης είναι να ρίξει φως σε μια πτυχή της πρόσφατης
ιστορίας, που δεν είναι ευρέως γνωστή στην τουρκική κοινωνία καθώς
ελάχιστοι γνωρίζουν για τις απελάσεις χιλιάδων συμπολιτών τους από τη
χώρα τους, οι οποίες και επέφεραν τραγικές συνέπειες στον πληθυσμιακό
και κοινωνικό ιστό της ρωμαίικης κοινότητας. Στην έκθεση προβάλλονται
βίντεο, στο οποίο καταθέτουν την μαρτυρία τους απελαθέντες και μη
Ρωμιοί. Από την Πόλη η έκθεση θα παρουσιαστεί στην Άγκυρα και στην
Αθήνα, ενώ το Οκτώβριο στο Πανεπιστήμιο Μπιλγκί θα πραγματοποιηθεί
διεθνές συνέδριο με θέμα τις απελάσεις των Ρωμιών το 1964.
Με την ευκαιρία της έκθεσης κυκλοφόρησε ένα μικρό βιβλίο στα
ελληνικά και τουρκικά με κείμενα Τούρκων και Ελλήνων επιστημόνων,
φωτογραφίες και άλλα στοιχεία για τις απελάσεις.
Για τις απελάσεις του 1964 ο Τζεγκίζ Ακτάρ, σε άρθρο του στην
εφημερίδα «Ταράφ» (4.3.2014) ανάμεσα σε άλλα έγραψε: «Η τότε κυβέρνηση
του CHP (Λαϊκό Κόμμα) , η οποία δεν μπόρεσε να χειριστεί της κρίση του
Κυπριακού που εξελισσόταν, όπως και το 1955, ξέσπασε στους Ρωμιούς της
Πόλης…Μαζί με τις 12.000 των Ρωμιών Ελλήνων πολιτών, αναγκάστηκαν να
εγκαταλείψουν την Τουρκία και άλλοι 30.000 Ρωμιοί, ενώ επί χρόνια
ζούσαν μαζί στην Πόλη, Έλληνες πολίτες και Τούρκοι υπήκοοι Ρωμιοί. Στο
τέλος ενός έτους ο αριθμός αυτών που εκδιώχθηκαν έφθασε τις 45.000.
Έτσι, οι Ρωμιοί Ορθόδοξοι, ο παλαιότερος λαός της Πόλης, ξηλώθηκε από
τον τόπο που γεννήθηκε».
BIKETOS-ROMIOI02-01APRIL2014
«Συγγνώμη με καθυστέρηση 50 χρόνων»
Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος, Ριτβάν Ακάρ, σε άρθρο με τίτλο
«Συγγνώμη με καθυστήρηση 50 χρόνων», σημειώνει αναφορικά με την έκθεση:
«Θα έλθουμε αντιμέτωποι με όσα βίωσαν οι Ρωμιοί συμπολίτες μας, όταν
πλήρωσαν ακριβά το ιστορικό σύνθημα-πρόταγμα του έθνους-κράτους της
Τουρκικής Δημοκρατίας “Η Τουρκία στους Τούρκους”.Τα βάσανα, οι ζωές που
μαράζωσαν και πάνε και οι χαμένες ελπίδες δεν πρόκειται να επιστρέψουν.
Προκειμένου όμως να πούμε ποτέ ξανά και να μην ξεθωριάσει ένα από τα
χρώματα μας που με τον καιρό ατόνησε και χάθηκε, τιμούμε την μνήμη του
’64 και στο όνομα εκείνων των ημερών μοιραζόμαστε τους κοινούς μας
πόνους για μια Τουρκία ισότητας, ελευθερίας και δικαιοσύνης».
Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπιλγκί, ΙλαΪ Όρς έγραψε: «Ακούμε για
πρώτη φορά τους Ρωμιούς που αναγκάστηκαν πριν από μισό αιώνα να
εγκαταλείψουν αθόρυβα αυτή την πόλη που ήξεραν ότι είναι η Πόλη των
προγόνων τους για χιλιάδες χρόνια. Για τους Ρωμιούς, εξηγεί, υπάρχει
μόνο μία λέξη, η πιο σημαντική και τονίζει: «Έχει μια ιδιαίτερη σημασία η
λέξη ¨Πόλη¨, δηλαδή η λέξη που εννοεί την Κωνσταντινούπολη. Η αιτία της
ύπαρξης τους, ο καθορισμός της ταυτότητας τους, κομμάτι της καταγωγής
τους».
«Συγχυσμένοι και έκπληκτοι, κατηγορούμενοι ως Ρωμιοί στην Τουρκία
και ως Τούρκοι στην Ελλάδα άφησαν την Πόλη τους στη διάρκεια μερικών
μηνών. Έτσι άρχισε να αδειάζει η Πόλη από τους αρχαιότερους κατοίκους
της και κατέληξαν οι Ρωμιοί στις μέρες μας μόνο μερικές χιλιάδες»,
σημειώνει η Σαμίμ Άκγιονουλ,καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Στρασβούργου.
Ο πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινοπολιτών
(ΟΙΟΜΚΩ), καθηγητής Νίκος Ουζούνογλου, δήλωσε στον «Φιλελεύθερο» ότι οι
Ρωμιοί απελάθηκαν με την υπογραφή, υπό το καθεστώς απειλής, ενός
εγγράφου, το οποίο τους απαγορεύτηκε να διαβάσουν και στο οποίο δήλωναν
ότι κατασκόπευαν την Τουρκία για λογαριασμό της Ελλάδας, καθώς και τη
δέσμευση όλων των περιουσιακών τους στοιχείων τους, βάσει ενός μυστικού
διατάγματος.
«Η σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας έχει την αδήριτη υποχρέωση να
προβεί σε μέτρα για την επανόρθωση και αποκατάσταση προς την
Ελληνορθόδοξη Κοινότητα της Κωνσταντινούπολης, συμπεριλαμβανομένης της
υποστήριξης του επαναπατρισμού όσων θέλουν να επιστρέψουν στην πατρίδα
τους, καθώς και της υποστήριξης των μελών της Κοινότητας που επιθυμούν
να επανακτήσουν την υπηκοότητα και τις περιουσίες τους», τόνισε ο κ.
Ουζούνογλου.
* (Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Λευκωσίας «Φιλελεύθερος» - www.philenews.com)
Provokayson: Προβοκατόρικη προκύρηξη από την επιτοπή “ Η Κύπρος
είναι ελληνική” , που κυκλοφόρησε στην Πόλη τον Ιανουάριο του 1964.
Πηγή: mignatiou.com
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου