ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΓΗΣ

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Άλλο ένα επεισόδιο στην επιχείρηση «τρόμος και αθλιότητα» στα σχολεία με τη νέα, δεύτερη μέσα σε λίγες μέρες, εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας μέσω της οποίας επιχειρεί να υποχρεώσει τους διευθυντές των σχολείων να ορίσουν οι ίδιοι τη συγκρότηση ομάδων εργασίας για την αυτοαξιολόγηση. Μια αυθαίρετη ερμηνεία του ΦΕΚ 1340/2002 επιβάλλει στα σχολεία τη λογική του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» και αποκαλύπτει ότι οι διακηρύξεις για την «κουλτούρα αξιολόγησης» προωθούν στην ουσία κουλτούρα «αυταρχισμού και υποταγής». Έτσι κονιορτοποιεί τα όποια απομεινάρια δημοκρατικής λειτουργίας του Συλλόγου Διδασκόντων και του Σχολείου εγκαθιδρύοντας ένα καθεστώς διοικητικού αυταρχισμού που τροφοδοτεί κλίμα τρόμου, απειλών, έντασης της εργασιακής ανασφάλειας και μολύνει την παιδαγωγική ατμόσφαιρα.

Απομυθοποιείται, έτσι, η ίδια η αυτοαξιολόγηση/αξιολόγηση ως διαδικασία που «ενισχύει το βαθμό ελευθερίας του εκπαιδευτικού, εδραιώνει πολιτισμό εμπιστοσύνης». Άλλωστε, όταν προβλέπεται μέχρι και «βιντεοσκόπηση/μαγνητοφώνηση διδασκαλίας» και έλεγχος της διδασκαλίας από «συνάδελφο ίδιας ή διαφορετικής ειδικότητας», βαθμολογία και κατηγοριοποίηση των εκπαιδευτικών από κομματικούς αξιολογητές, τι χρείαν έχομεν άλλων αποδείξεων ότι η κυβέρνηση διαμορφώνει ένα πανοπτικό, ολοκληρωτικό σύστημα ελέγχου χειραγώγησης των εκπαιδευτικών και κατηγοριοποίησης των σχολείων με αγοραία κριτήρια; Κάθε θεωρητική συζήτηση περί αναγκαιότητας ή όχι της αξιολόγησης περιττεύει.

Δεν είναι, άλλωστε, τυχαία η μαζική αντίσταση των εκπαιδευτικών στα σχέδια του Υπουργείου Παιδείας. Οι 58.650 υπογραφές εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (93,5% πανελλαδικά), καθώς και οι πολλές εκατοντάδες αποφάσεις Συλλόγων Διδασκόντων κατά της αυτό-αξιολόγησης δείχνουν την αδυναμία του Υπουργείου και των προθύμων στελεχών του.

Από τις πρώτες μάχες ενάντια στην αυτοαξιολόγηση είναι επιτακτική ανάγκη να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Πρώτα από όλα γελοιοποιήθηκε ο εσμός ενός τμήματος στελεχών της διοίκησης, σχολικών συμβούλων και διευθυντών που ως περιοδεύων θίασος από σχολείο σε σχολείο παραπληροφορούσαν, εκφόβιζαν και τρομοκρατούσαν τους μαχόμενους εκπαιδευτικούς ότι η εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας είναι … νόμος και η άρνηση νόμου, η αντίθεση στη συγκρότηση των ομάδων εργασίας για την αυτοαξιολόγηση έχει ως συνέπεια ακόμα και τη διαθεσιμότητα – απόλυση.

Εξάλλου το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) λειτουργεί με γνώμονα τη διαχείριση και απορρόφηση κονδυλίων από το ΕΣΠΑ . Περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ σπαταλήθηκαν για ποια κεφάλαια θα περιλαμβάνει η ύλη των Γυμνασίων, Λυκείων και ΕΠΑΛ ! Ο «εξορθολογισμός της διδακτέας» ύλης αποδεικνύεται χρυσοφόρος πηγή για τους «ημετέρους πρόθυμους αυλοκόλακες». Αιδώς αχρείοι! Πάνω στον εκφοβισμό και την τρομοκράτηση των μαχόμενων εκπαιδευτικών χτίζεται η καριέρα και το προσωπικό συμφέρον διαφόρων στελεχών που έχουν χάσει κάθε ίχνος παιδαγωγικής ευθύνης και αξιοπρέπειας. Δεν είναι και λίγα τα λεφτά, πάνω από 8,5 εκατομμύρια ευρώ, για τους κάθε λογής συμβούλους που θα αμειφθούν για να δείξουν πόσο η αξιολόγηση θα βελτιώσει την … ποιότητα της εκπαίδευσης την ώρα που ο υπουργός έχει ουκ ολίγα θλιβερά ρεκόρ: απολύσεις μονίμων καθηγητών, κανένας διορισμός εκπαιδευτικού μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, το χαμηλότερο ποσοστό δαπανών για την παιδεία, κάτω από 2,3% επί του ΑΕΠ, κλείσιμο και διάλυση των μισών τομέων της Τεχνικής Εκπαίδευσης και των ΕΠΑΣ, εγκαίνια σε ιδιωτικά «εκπαιδευτήρια», προληπτική επιστράτευση των καθηγητών και άλλα.

Την ώρα μάλιστα που η φτώχεια, η ανεργία και η κοινωνική δυστυχία καλπάζουν τα χρυσοπληρωμένα στελέχη εκπορνεύουν το πνεύμα τους. Ψυχή τε και σώματι μετατρέπονται σε βαστάζοι μιας άθλιας πολιτικής που κονιορτοποιεί κοινωνικά αγαθά και δικαιώματα που κατακτήθηκαν με αιματηρούς αγώνες. Αναλαμβάνουν ρόλους πνευματικών χειραγωγών που παραπληροφορούν και τρομοκρατούν τους εκπαιδευτικούς. Γίνονται προαγωγοί μιας ατομικιστικής νοοτροπίας σύμφωνα με την οποία η παιδεία γίνεται μέσο πλουτισμού. Την ώρα που οι συνάδελφοί τους, μάχιμοι εκπαιδευτικοί εξαθλιώνονται οικονομικά χάνοντας μέχρι και το 50% των εισοδημάτων τους και άλλοι απολύονται, οι «αξιολογητές» τους αμείβονται με προκλητικές αμοιβές. Για ολιγόωρη προπαγάνδα αμείβονται μέχρι και με πέντε χιλιάδες ευρώ ο καθένας για δύο μήνες ως Επιστημονικοί Συνεργάτες στο ερευνητικό έργο «Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της Σχολικής Μονάδας – Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης».

Αυτούς στηρίζει το πιο μικρό και φοβισμένο κομμάτι διευθυντών και εκπαιδευτικών. Με την υποταγή και τη συμμόρφωση σε παράνομες υποδείξεις και άνωθεν εντολές δε διασφαλίζουν τη θέση τους και πολύ περισσότερο την οικογένειά τους, όπως ισχυρίζονται. Στηρίζοντας αυτές τις πολιτικές βάζουν πλάτη για τη διάλυση της δημόσιας εκπαίδευσης για την καταπάτηση των δικαιωμάτων και των παιδιών τους, για την εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος εργασιακής ανασφάλειας και ανελευθερίας, όπου και τα δικά τους παιδιά θα δουλεύουν, αν δεν είναι άνεργοι, σαν σύγχρονοι δούλοι.

Παρά τις ανεπάρκειες του συνδικαλιστικού κινήματος και την αδυναμία της συστημικής Αριστεράς να διαμορφώσει όρους για κεντρική πολιτική σύγκρουση, χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις και φαεινές ιδέες για να νικήσουμε. Η επίθεση είναι ολομέτωπη και η σύγκρουση δεν μπορεί να αποφευχθεί με νομικίστικα ή άλλα τερτίπια. Τρίτος δρόμος πέρα από την άρνηση στο μεσαίωνα της αξιολόγησης και τη ρήξη με την κυβερνητική πολιτική δεν υπάρχει.

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος της Σ.Ε. του περιοδικού «Αντιτετράδια της εκπαίδευσης», Αρθρογράφος στο «ΕΘΝΟΣ» και αντιπρόεδρος της ΕΛΜΕ Πειραιά

Posted in: πολιτική