Μια απλή χημική σύνθεση, H2O δημιουργεί το νερό, τον πολυτιμότερο και ίσως τον πιο επισφαλή σήμερα φυσικό πόρο. Το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού (1,2 δισ. άνθρωποι) ζει σε περιοχές που αντιμετωπίζουν πρόβλημα λειψυδρίας, ενώ τα ποσοστά για την αστική και βιομηχανική χρήση νερού αναμένεται να διπλασιαστούν έως το 2050. Λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες δημογραφικές τάσεις, καθώς και τις εκτιμήσεις για την αύξηση των κατοίκων της Γης, το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού διατρέχει τον κίνδυνο να υποφέρει από έλλειψη νερού το έτος 2025.
Η ορθότερη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων, η εξοικονόμηση νερού και κατ’ επέκταση η προστασία του περιβάλλοντος αφορά όλους, είτε είναι ιδιώτες είτε επιχειρήσεις.
Και μπορεί οι πρακτικές αποτελεσματικής χρήσης του νερού που χρησιμοποιούνται με τα συμβατικά μέσα να έχουν βελτιωθεί, ωστόσο, οι χώρες που αντιμετωπίζουν λειψυδρία θα πρέπει να βασίζονται περισσότερο στη χρήση μη συμβατικών πηγών νερού για την εν μέρει αντιμετώπιση του προβλήματος.
Οι μη-συμβατικοί υδατικοί πόροι είτε παράγονται ως προϊόν εξειδικευμένων διαδικασιών, όπως η αφαλάτωση, είτε απαιτούν ειδική επεξεργασία πριν από τη χρήση, και/ ή κατάλληλες στρατηγικές διαχείρισης του αλληλένδετου συστήματος εδάφους-νερού- καλλιεργειών όταν χρησιμοποιούνται για άρδευση. Σε περιβάλλοντα με λειψυδρία, οι εν λόγω υδατικοί πόροι διασφαλίζονται μέσω της αφαλάτωσης (του θαλασσινού νερού και σε μεγάλο βαθμό των υφάλμυρων υπόγειων υδάτων), της συλλογής των ομβρίων υδάτων, καθώς και της χρήσης επαναχρησιμοποίησης οριακής ποιότητος (marginal-quality) νερού για άρδευση.
Μη συμβατικές πηγές νερού
Το οριακής ποιότητος νερό που χρησιμοποιείται για άρδευση προέρχεται κυρίως από επεξεργασμένα λύματα, γεωργικές απορροές, και υπόγεια ύδατα που περιέχουν διαφορετικούς τύπους αλάτων. Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, ένα μεγάλο μέρος των λυμάτων που παράγονται από την οικιακή χρήση, τον εμπορικό και βιομηχανικό τομέα, χρησιμοποιείται στη φυτική παραγωγή σε μη επεξεργασμένη ή μερικώς επεξεργασμένη μορφή. Η προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος αποτελούν τις κύριες ανησυχίες που συνδέονται με την ανεξέλεγκτη άρδευση των με νερό που προέρχεται από επεξεργασμένα λύματα. Η χρήση απορρεόντων υφάλμυρων και/ή αλατούχων υδάτων, και υπογείων υδάτων για τη γεωργία αναμένεται να αυξηθεί. Τα παραπάνω προδιαγράφουν την ανάγκη να γίνουν τροποποιήσεις στις εφαρμοζόμενες πρακτικές διαχείρισης εδαφών, άρδευσης , καθώς και καλλιεργειών που χρησιμοποιούνται, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αύξηση της αλατότητας και των επιπέδων νατρίου που θα προκύψουν.
Τα κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά αποτελούν ένα βασικό ζήτημα, όσον αφορά στη διερεύνηση της δυνατότητας εφαρμογής αυτών των εναλλακτικών λύσεων. Το κόστος (μεταφοράς), η ενεργειακή ζήτηση, η διαθεσιμότητα (αφαλάτωση), η αποκατάσταση των λυμάτων και οι δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για αυτές τις περιπτώσεις.
Το ελληνικό πρόβλημα
Το πρόβλημα της ξηρασίας και της έλλειψης νερού αφορά άμεσα και την Ελλάδα, καθώς πολλές περιοχές της περιφέρειας, κυρίως τα νησιά, «διψούν» κάθε καλοκαίρι. Είναι ενδεικτικό ότι στα νησιά των Κυκλάδων ο μέσος όρος βροχόπτωσης δεν ξεπερνά τα 400 mm ετησίως. Ένα πρόβλημα που μέχρι στιγμής αντιμετωπίζεται από την πολιτεία με μερικές αφαλατώσεις, με μεταφορά νερού μέσω υδροφόρων πλοίων και οχημάτων κλπ. Οι αφαλατώσεις σήμερα καλύπτουν περίπου το 4% της ζήτησης νερού ύδρευσης και 2% των αναγκών άρδευσης σε διάφορά νησιά του Αιγαίου, ενώ ετησίως δαπανούνται από το κράτος περί τα 7-10 εκατ. ευρώ για την μεταφορά πόσιμου νερού στα νησιά.
Αλλά δεν είναι αρκετό και η συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας παραμένει σημαντική. Είναι ενδεικτικό ότι στο πλαίσιο του προγράμματος «Αποστολή Νερό» της Coca Cola 3E και Coca Cola Hellas, που σχεδιάστηκε το 2006, υλοποιείται η εγκατάσταση συστημάτων συλλογής βρόχινου νερού ως ένα εμπεριστατωμένο τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος σε περιοχές όπου αυτό είναι ιδιαίτερα οξύ, όπως τα νησιά του Αιγαίου.
Η συλλογή όμβριων υδάτων είναι μία τεχνολογία που χρησιμοποιείται για τη συλλογή βρόχινου νερού χρησιμοποιώντας απλές τεχνικές –όπως δοχεία- ή τεχνικές περισσότερο σύνθετες, όπως στέρνες ή υπόγεια φράγματα. Αυτές οι τεχνικές έχουν τις ρίζες τους σε πρακτικές αρχαίων πολιτισμών (Ελλάδα, Βόρεια Αφρική) και ακόμη και σήμερα αποτελούν πηγές πόσιμου νερού σε αγροτικές περιοχές. Η αναβίωση παραδοσιακών τεχνικών συλλογής και διαχείρισης υδάτων που έχουν παραμεριστεί και αντικατασταθεί από σύγχρονες τεχνικές –μερικές φορές λιγότερο αειφόρες- είναι μία σίγουρη κίνηση προς την καλή διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Με την τεχνογνωσία του Μεσογειακού Σκέλους της Διεθνούς Σύμπραξης για το Νερό (GWP-Med), ήδη από το 2009 έχουν εγκατασταθεί και επισκευαστεί 30 μονάδες συλλογής βρόχινου νερού σε 13 ελληνικά νησιά με έντονο πρόβλημα λειψυδρίας (Ανάφη, Σαντορίνη, Ίος, Νάξος, Ηρακλειά, Κουφονήσια, Τήνος, Σύρος, Μήλος, Φολέγανδρος, Σίκυνος, Σέριφος, Σίφνος). Συνολικά για την κατασκευή και τη συντήρηση των συστημάτων συλλογής νερού έχουν εκπαιδευτεί 90 τοπικοί τεχνίτες, ενώ από την εγκατάσταση των υδατοσυλλεκτών αναμένεται να χρησιμοποιηθούν από τους 14.000 κατοίκους των νησιών, 4.500.000 λίτρα νερού για εναλλακτικές χρήσεις ετησίως.
Με σύνθημα «Νοιάσου για το Νερό» το σύστημα της Coca Cola έχει ενημερώσει πάνω από 2 εκατ. Έλληνες για την ορθολογική χρήση του νερού.
Επίσης, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει δοθεί και στην εκπαιδευτική διάσταση του προγράμματος (στα 3 χρόνια υλοποίησης του 2.438 μαθητές και 326 καθηγητές παρακολούθησαν περιβαλλοντικά και εκπαιδευτικά σεμινάρια).
Πρόσφατα το πρόγραμμα «Αποστολή Νερό» διακρίθηκε στα βραβεία «European Excellence Awards», όπου συμμετείχαν 1400 ευρωπαϊκές υποψηφιότητες συνολικά , με το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «Εθνικές και Τοπικές καμπάνιες Επικοινωνίας.
Με στόχο:
- την παροχή μίας πλατφόρμας για τη διεξαγωγή διαλόγου μεταξύ όλων των εταίρων για τις προτεραιότητες και απαιτούμενες συνέργιες, με σκοπό την βιώσιμη ανάπτυξη της διαχείρισης των μη συμβατικών υδατικών πόρων στη Μεσόγειο και με γνώμονα τα πλαίσια πολιτικών της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, της Ένωσης για τη Μεσόγειο, της Σύμβασης της Βαρκελώνης, του Συνδέσμου Αραβικών Κρατών, κ.λπ.
- τη διερεύνηση του ρόλου που θα πρέπει να διαδραματίσει ο ιδιωτικός τομέας στην προώθηση της ατζέντας των μη συμβατικών υδατικών πόρων.
- την ανταλλαγή γνώσεων πάνω σε βέλτιστες πρακτικές και διδαγμάτων από εφαρμογές που έχουν πραγματοποιηθεί στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
- την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με πιθανά περιφερειακά (Μεσογειακά),
υποπεριφερειακά και διασυνοριακά προγράμματα διαχείρισης μη συμβατικών
υδατικών πόρων.
- Το διάλογο για την εξεύρεση τρόπων ενίσχυσης της ευαισθητοποίησης, ενεργού συμμετοχής των εταίρων και προώθησης πιλοτικών εφαρμογών, χρησιμοποιώντας ως μέσο για την πραγματοποίησή τους προγράμματα εταιρικής υπευθυνότητας.
Πραγματοποιείται στις 14 και 15 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα Περιφερειακό Συνέδριο με θέμα την «Ανάπτυξη της Διαχείρισης Μη Συμβατικών Υδατικών Πόρων στη Μεσόγειο».
Το Συνέδριο διοργανώνεται από το Ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, τη Γραμματεία της Ένωσης για τη Μεσόγειο, την Global Water Partnership - Mediterranean και το Πρόγραμμα Κοινωνικής Ευθύνης «Αποστολή Νερό» που σχεδιάζει και υλοποιεί το Σύστημα της Coca-Cola στην Ελλάδα (Coca-Cola Τρία Έψιλον και Coca-Cola Hellas).
Πηγή:www.capital.gr Πηγή:www.capital.gr
Η ορθότερη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων, η εξοικονόμηση νερού και κατ’ επέκταση η προστασία του περιβάλλοντος αφορά όλους, είτε είναι ιδιώτες είτε επιχειρήσεις.
Και μπορεί οι πρακτικές αποτελεσματικής χρήσης του νερού που χρησιμοποιούνται με τα συμβατικά μέσα να έχουν βελτιωθεί, ωστόσο, οι χώρες που αντιμετωπίζουν λειψυδρία θα πρέπει να βασίζονται περισσότερο στη χρήση μη συμβατικών πηγών νερού για την εν μέρει αντιμετώπιση του προβλήματος.
Οι μη-συμβατικοί υδατικοί πόροι είτε παράγονται ως προϊόν εξειδικευμένων διαδικασιών, όπως η αφαλάτωση, είτε απαιτούν ειδική επεξεργασία πριν από τη χρήση, και/ ή κατάλληλες στρατηγικές διαχείρισης του αλληλένδετου συστήματος εδάφους-νερού- καλλιεργειών όταν χρησιμοποιούνται για άρδευση. Σε περιβάλλοντα με λειψυδρία, οι εν λόγω υδατικοί πόροι διασφαλίζονται μέσω της αφαλάτωσης (του θαλασσινού νερού και σε μεγάλο βαθμό των υφάλμυρων υπόγειων υδάτων), της συλλογής των ομβρίων υδάτων, καθώς και της χρήσης επαναχρησιμοποίησης οριακής ποιότητος (marginal-quality) νερού για άρδευση.
Μη συμβατικές πηγές νερού
Το οριακής ποιότητος νερό που χρησιμοποιείται για άρδευση προέρχεται κυρίως από επεξεργασμένα λύματα, γεωργικές απορροές, και υπόγεια ύδατα που περιέχουν διαφορετικούς τύπους αλάτων. Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, ένα μεγάλο μέρος των λυμάτων που παράγονται από την οικιακή χρήση, τον εμπορικό και βιομηχανικό τομέα, χρησιμοποιείται στη φυτική παραγωγή σε μη επεξεργασμένη ή μερικώς επεξεργασμένη μορφή. Η προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος αποτελούν τις κύριες ανησυχίες που συνδέονται με την ανεξέλεγκτη άρδευση των με νερό που προέρχεται από επεξεργασμένα λύματα. Η χρήση απορρεόντων υφάλμυρων και/ή αλατούχων υδάτων, και υπογείων υδάτων για τη γεωργία αναμένεται να αυξηθεί. Τα παραπάνω προδιαγράφουν την ανάγκη να γίνουν τροποποιήσεις στις εφαρμοζόμενες πρακτικές διαχείρισης εδαφών, άρδευσης , καθώς και καλλιεργειών που χρησιμοποιούνται, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αύξηση της αλατότητας και των επιπέδων νατρίου που θα προκύψουν.
Τα κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά αποτελούν ένα βασικό ζήτημα, όσον αφορά στη διερεύνηση της δυνατότητας εφαρμογής αυτών των εναλλακτικών λύσεων. Το κόστος (μεταφοράς), η ενεργειακή ζήτηση, η διαθεσιμότητα (αφαλάτωση), η αποκατάσταση των λυμάτων και οι δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για αυτές τις περιπτώσεις.
Το ελληνικό πρόβλημα
Το πρόβλημα της ξηρασίας και της έλλειψης νερού αφορά άμεσα και την Ελλάδα, καθώς πολλές περιοχές της περιφέρειας, κυρίως τα νησιά, «διψούν» κάθε καλοκαίρι. Είναι ενδεικτικό ότι στα νησιά των Κυκλάδων ο μέσος όρος βροχόπτωσης δεν ξεπερνά τα 400 mm ετησίως. Ένα πρόβλημα που μέχρι στιγμής αντιμετωπίζεται από την πολιτεία με μερικές αφαλατώσεις, με μεταφορά νερού μέσω υδροφόρων πλοίων και οχημάτων κλπ. Οι αφαλατώσεις σήμερα καλύπτουν περίπου το 4% της ζήτησης νερού ύδρευσης και 2% των αναγκών άρδευσης σε διάφορά νησιά του Αιγαίου, ενώ ετησίως δαπανούνται από το κράτος περί τα 7-10 εκατ. ευρώ για την μεταφορά πόσιμου νερού στα νησιά.
Αλλά δεν είναι αρκετό και η συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας παραμένει σημαντική. Είναι ενδεικτικό ότι στο πλαίσιο του προγράμματος «Αποστολή Νερό» της Coca Cola 3E και Coca Cola Hellas, που σχεδιάστηκε το 2006, υλοποιείται η εγκατάσταση συστημάτων συλλογής βρόχινου νερού ως ένα εμπεριστατωμένο τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος σε περιοχές όπου αυτό είναι ιδιαίτερα οξύ, όπως τα νησιά του Αιγαίου.
Η συλλογή όμβριων υδάτων είναι μία τεχνολογία που χρησιμοποιείται για τη συλλογή βρόχινου νερού χρησιμοποιώντας απλές τεχνικές –όπως δοχεία- ή τεχνικές περισσότερο σύνθετες, όπως στέρνες ή υπόγεια φράγματα. Αυτές οι τεχνικές έχουν τις ρίζες τους σε πρακτικές αρχαίων πολιτισμών (Ελλάδα, Βόρεια Αφρική) και ακόμη και σήμερα αποτελούν πηγές πόσιμου νερού σε αγροτικές περιοχές. Η αναβίωση παραδοσιακών τεχνικών συλλογής και διαχείρισης υδάτων που έχουν παραμεριστεί και αντικατασταθεί από σύγχρονες τεχνικές –μερικές φορές λιγότερο αειφόρες- είναι μία σίγουρη κίνηση προς την καλή διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Με την τεχνογνωσία του Μεσογειακού Σκέλους της Διεθνούς Σύμπραξης για το Νερό (GWP-Med), ήδη από το 2009 έχουν εγκατασταθεί και επισκευαστεί 30 μονάδες συλλογής βρόχινου νερού σε 13 ελληνικά νησιά με έντονο πρόβλημα λειψυδρίας (Ανάφη, Σαντορίνη, Ίος, Νάξος, Ηρακλειά, Κουφονήσια, Τήνος, Σύρος, Μήλος, Φολέγανδρος, Σίκυνος, Σέριφος, Σίφνος). Συνολικά για την κατασκευή και τη συντήρηση των συστημάτων συλλογής νερού έχουν εκπαιδευτεί 90 τοπικοί τεχνίτες, ενώ από την εγκατάσταση των υδατοσυλλεκτών αναμένεται να χρησιμοποιηθούν από τους 14.000 κατοίκους των νησιών, 4.500.000 λίτρα νερού για εναλλακτικές χρήσεις ετησίως.
Με σύνθημα «Νοιάσου για το Νερό» το σύστημα της Coca Cola έχει ενημερώσει πάνω από 2 εκατ. Έλληνες για την ορθολογική χρήση του νερού.
Επίσης, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει δοθεί και στην εκπαιδευτική διάσταση του προγράμματος (στα 3 χρόνια υλοποίησης του 2.438 μαθητές και 326 καθηγητές παρακολούθησαν περιβαλλοντικά και εκπαιδευτικά σεμινάρια).
Πρόσφατα το πρόγραμμα «Αποστολή Νερό» διακρίθηκε στα βραβεία «European Excellence Awards», όπου συμμετείχαν 1400 ευρωπαϊκές υποψηφιότητες συνολικά , με το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «Εθνικές και Τοπικές καμπάνιες Επικοινωνίας.
Με στόχο:
- την παροχή μίας πλατφόρμας για τη διεξαγωγή διαλόγου μεταξύ όλων των εταίρων για τις προτεραιότητες και απαιτούμενες συνέργιες, με σκοπό την βιώσιμη ανάπτυξη της διαχείρισης των μη συμβατικών υδατικών πόρων στη Μεσόγειο και με γνώμονα τα πλαίσια πολιτικών της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, της Ένωσης για τη Μεσόγειο, της Σύμβασης της Βαρκελώνης, του Συνδέσμου Αραβικών Κρατών, κ.λπ.
- τη διερεύνηση του ρόλου που θα πρέπει να διαδραματίσει ο ιδιωτικός τομέας στην προώθηση της ατζέντας των μη συμβατικών υδατικών πόρων.
- την ανταλλαγή γνώσεων πάνω σε βέλτιστες πρακτικές και διδαγμάτων από εφαρμογές που έχουν πραγματοποιηθεί στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
- την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με πιθανά περιφερειακά (Μεσογειακά),
υποπεριφερειακά και διασυνοριακά προγράμματα διαχείρισης μη συμβατικών
υδατικών πόρων.
- Το διάλογο για την εξεύρεση τρόπων ενίσχυσης της ευαισθητοποίησης, ενεργού συμμετοχής των εταίρων και προώθησης πιλοτικών εφαρμογών, χρησιμοποιώντας ως μέσο για την πραγματοποίησή τους προγράμματα εταιρικής υπευθυνότητας.
Πραγματοποιείται στις 14 και 15 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα Περιφερειακό Συνέδριο με θέμα την «Ανάπτυξη της Διαχείρισης Μη Συμβατικών Υδατικών Πόρων στη Μεσόγειο».
Το Συνέδριο διοργανώνεται από το Ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, τη Γραμματεία της Ένωσης για τη Μεσόγειο, την Global Water Partnership - Mediterranean και το Πρόγραμμα Κοινωνικής Ευθύνης «Αποστολή Νερό» που σχεδιάζει και υλοποιεί το Σύστημα της Coca-Cola στην Ελλάδα (Coca-Cola Τρία Έψιλον και Coca-Cola Hellas).
Πηγή:www.capital.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου