Diego Rivera: Ζωγραφίζοντας πολιτική

Ο Diego Rivera αποτέλεσε έναν από τους διασημότερους ζωγράφους του Μεξικού που είχε την τύχη να δει τη δουλειά του να αναγνωρίζεται όντας ακόμα εν ζωή παρά το γεγονός ότι οι πολιτικές του πεποιθήσεις τον είχαν αρκετές φορές φέρει σε ρήξη με το κατεστημένο της εποχής.

Επαναστάτησε ενάντια στην παραδοσιακή σχολή ζωγραφικής και ανέπτυξε ένα προσωπικό ύφος που συνδύαζε ιστορικές, κοινωνικές και πολιτικές ιδέες. Οι σπουδαίοι του πίνακες αντικατοπτρίζουν τις πολιτιστικές αλλαγές που λάμβαναν χώρα στο Μεξικό αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο την ταραχώδη περίοδο του εικοστού αιώνα.

Ο Diego Maria Rivera όπως ήταν το πλήρες του όνομα και ο δίδυμος αδερφός του Carlos γεννήθηκαν στο Guanajuato του Μεξικού στις 8 Δεκεμβρίου του 1886. Δυστυχώς, σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο ο δίδυμος αδερφός του πέθανε και έτσι ο Rivera μεγάλωσε σαν μοναχοπαίδι. Γονείς του ήταν ο Diego Rivera, ο οποίος εργαζόταν ως δάσκαλος, συντάκτης εφημερίδας και επιθεωρητής υγείας ενώ η μητέρα του Maria Barrientos de Rivera ήταν γιατρός.

Ο Rivera ξεκίνησε να ζωγραφίζει σε ηλικία μόλις 3 ετών και ο πατέρας του σύντομα του έφτιαξε το δικό του στούντιο ώστε να κρατήσει τον μικρό και ατίθασο καλλιτέχνη μακριά από τους τοίχους και τα έπιπλα του υπόλοιπου σπιτιού. Αγαπούσε ιδιαίτερα να σχεδιάζει τρένα και μηχανές γι’ αυτό και του έιχαν δώσει το προσωνύμιο ‘μηχανικός’. Η οικογένεια δεν άργησε να μετακομίσει στο Mexico City το 1892.

Εκεί το 1897 ο Rivera ξεκίνησε να διδάσκεται ζωγραφική στην San Carlos Academy of Fine Arts. Ανάμεσα στους δασκάλους του ήταν οι Andres Rios Felix Para, Santiago Rebull και Jose Maria Velasco που δίδαξαν στον νεαρό Rivera ο καθένας και κάτι διαφορετικό, ενώ ο ίδιος εμπνεύστηκε από τα έργα του Jose Guadalupe Posada που συνήθιζε να αναπαριστά στιγμές από την καθημερινή ζωή του Μεξικού επάνω σε μέταλλο.

Το 1902 ωστόσο, ο Rivera αποβλήθηκε από την σχολή όταν πρωτοστάτησε σε μια διαμαρτυρία φοιτητών ενάντια στην επανεκλογή του Porfirio Diaz ως προέδρου του Μεξικού. Υπό την ηγεσία του Diaz όλοι οι αντιφρονούντες ήρθαν αντιμέτωποι με απειλές, φυλακίσεις ακόμα και με τον θάνατο σε αρκετές περιπτώσεις, ενώ οι πολίτες ζούσαν στην φτώχεια χωρίς να μπορούν να προστατευθούν από τους νόμους και τη δικαιοσύνη. Εκείνη την εποχή ο Rivera εκδιώχθηκε αλλά προσπάθησε να γνωρίσει την πραγματική μεξικάνικη κουλτούρα.

Παρά το γεγονός ωστόσο ότι συνέχιζε να εργάζεται επάνω στην Μεξικάνικη τέχνη, ονειρευόταν να σπουδάσει στην Ευρώπη. Τελικά με την βοήθεια του Teodoro A. Dehesa, κυβερνήτη της Veracruz στο Μεξικό, που έμαθε για το εξαιρετικό του ταλέντο και χρηματοδότησε τις σπουδές του κατάφερε να πραγματοποιήσει τη μεγάλη του επιθυμία.

Το 1907, ο Rivera ταξίδεψε στη Μαδρίτη και δούλεψε στο εργαστήριο του Eduardo Chicharro για δύο χρόνια ενώ το 1909 μετακόμισε στο Παρίσι. Εκεί επηρεάστηκε από τους ιμπρεσσιονιστές κυρίως τον Ρενουάρ και αργότερα εργάστηκε επάνω σε ένα μεταιμπρεσσιονιστικό ύφος εμπνευσμένο από τους Cezanne, Gauguin, Seurat, Matisse και Modigliani.

Τα ταξίδια του στην Ευρώπη συνεχίστηκαν όπως και οι πειρασματισμοί σε νέες τεχνικές και ζωγραφικά στυλ. Η σειρά των έργων του μεταξύ του 1913 και του 1917 ανήκουν στο ρεύμα του κυβισμού, ενώ μερικά από αυτά έχουν και μεξικάνικα θέματα, όπως ο πίνακας Guerrillero του 1915. Μέχρι το 1918 δημιουργούσε σκίτσα με μολύβι υψηλότατης ποιότητας ενώ παράλληλα συνέχιζε την καλλιτεχνική του μόρφωση με ταξίδια στην Ιταλία όπου μελέτησε την τεχνική της νωπογραφίας και της τοιχογραφίας πριν επιστρέψει τελικά το 1921 στο Μεξικό

Ο Rivera πίστευε πάντα ότι όλοι οι άνθρωποι και όχι μόνο εκείνοι που μπορούν να αγοράσουν έργα τέχνης ή να επισκεφθούν τα μουσεία θα έπρεπε να είναι σε θέση να βλέπουν τα έργα του. Άρχισε έτσι να ζωγραφίζει μεγάλες τοιχογραφίες σε δημόσια κτήρια. Η πρώτη του τοιχογραφία με τον τίτλο ‘Η Δημιουργία’ το 1922 που έγινε στο αμφιθέατρο Bolivar του Πανεπιστημίου του Μεξικού αποτέλεσε την πρώτη σημαντική τοιχογραφία του 20^ου αιώνα. Η τοιχογραφία είχε δημιουργηθεί με την εγκαυστική μέθοδο, όπου το χρώμα αναμειγνύεται με άλλα υλικά και θερμαίνεται στο τέλος, αλλά τίποτα δεν ήταν τυχαίο καθώς ο Rivera είχε εξαιρετική αίσθηση του χρώματος και μοναδική δόμηση των έργων του, ενώ σε μεταγενέστερα έργα του τα θέματά του αναφέρονταν σε ιστορικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα απεικονίζοντας έτσι την ιστορία και τη ζωή του Μεξικανικού λαού.

Από το 1923 έως το 1926, ο Rivera φιλοτέχνησε τοιχογραφίες για το κτήριο του Υπουργείου Παιδείας στην πόλη του Μεξικού, ενώ οι τοιχογραφίες του στο Αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Γεωργίας στο Chapingo το 1927 θεωρούνται μοναδικά έργα τέχνης όπως επίσης και οι τοιχογραφίες στο Palace of Cortes στην Cuernavaca που δημιούργησε το 1929 έως το 1930 και στις οποίες δείχνει με τον δικό του τρόπο την αντίσταση απέναντι στους Ισπανούς κατακτητές.

Στο Μεξικό ο Rivera γνώρισε και την σύντροφο της ζωής του Frida Kahlo, παρά το γεγονός ότι η ιδιαίτερη αδυναμία του στο αντίθετο φύλο είχε θέσει σε κίνδυνο πολλές φορές τη σχέση τους. Το 1929 το ζευγάρι παντρεύτηκε και σύντομα ταξίδεψαν στην Αμερική όπου ο Rivera φιλοτέχνησε αρκετά έργα από το 1930 έως το 1933. Στο Σαν Φρανσίσκο ζωγράφισε τοιχογραφίες για το Stock Exchange Luncheon Club και το California School of Fine Arts. Δύο χρόνια αργότερα έδωσε μια έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης.

Μάλιστα ένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι η τοιχογραφία στο Detroit Institute of Arts όπου αναπαριστάται η βιομηχανική ζωή των ΗΠΑ. Ωστόσο, οι πολιτικές πεποιθήσεις του Rivera, ο οποίος άνηκε στο Μεξικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα δεν άργησαν να του δημιουργήσουν προβλήματα, κυρίως γιατί πολλά από τα έργα του αναπαριστούσαν τις πολιτικές του θέσεις. Όταν κλήθηκε να φιλοτεχνήσει μια τοιχογραφία για το Κέντρο Ροκφέλερ το 1933 στην οποία απεικόνιζε τον Vladimir Lenin, σηκώθηκαν θύελλες αντιδράσεων από τους αμερικανούς που δεν ασπάζονταν τις κομμουνιστικές ιδέες, με αποτέλεσμα το έργο να σταματήσει και αργότερα να καταστραφεί. Η επιστροφή του Rivera στο Μεξικό δεν θα αργούσε.

Μετά την επιστροφή του μαζί με την Κάλο στο Μεξικό ανέλαβε την τοιχογραφία για το Palace of Fine Arts του Μεξικού, το οποίο ήταν αντίγραφο του έργου που ξεκίνησε στο Κέντρο Ρόκφελερ και είχε ματαιωθεί. Το έργο απεικόνιζε στο τελείωμά του τη μορφή του Κάρλ Μαρξ αποτυπώνοντας για μία ακόμα φορά τις κομμουνιστικές του πεποιθήσεις, ενώ τα έργα στο Hotel Reforma το 1936 αφαιρέθηκαν από το κτήριο καθώς στρέφονταν εναντίον Μεξικανών πολιτικών.

Το 1940 ο Rivera επέστρεψε στο Σαν Φρανσίσκο για να φιλοτεχνήσει μια τοιχογραφία σε ένα κολλέγιο με θέμα τον πολιτισμό στο μέλλον αποτυπώνοντας την έμπνευσή του παρουσιάζοντας τον πολιτισμό στο μέλλον ως ένα συνδυασμό της καλλιτεχνικής ιδιοφυίας της Νότιας Αμερικής και της βιομηχανικής ιδιοφυίας της Βόρειας Αμερικής.

Το 1951 δόθηκε μια έκθεση για να τιμήσουν τα 50 χρόνια του στον χώρο της ζωγραφικής στο Palace of Fine Arts. Τα τελευταία έργα του ήταν τα μωσαϊκά για το στάδιο του Εθνικού Πανεπιστημίου και για το Insurgents Theater καθώς και μία τοιχογραφία στο Social Security Hospital. Ο Diego Rivera άφησε την τελευταία του πνοή αφήνοντας ένα μεγάλο καλλιτεχνικό θησαυρό στις 25 Νοεμβρίου του 1957 λίγα χρόνια μετά το θάνατο της αγαπημένης του συντρόφου Frida Kahlo.

Πηγή:www.capital.gr

Πηγή:www.capital.gr

Posted in: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΤΕΧΝΕΣ