Θα πίστευε κανείς, εμπιστευόμενος
μάλλον υπερβολικά το ανθρώπινο γένος και τη φημισμένη ενδιάθετη
αγαθότητά του, ότι ένας τάφος δεν χρειάζεται κανένα πρόσθετο στοιχείο
για να προκαλεί τον σεβασμό όλων. Ούτε αποτροπαϊκές σφίγγες στην είσοδο
του μνημείου ούτε μαρμάρινα λιοντάρια με άγριο βλέμμα, για να τρομάζουν
οι επίβουλοι. Και μόνο η ιδιότητα του μνήματος θα έπρεπε να λειτουργεί
αποτρεπτικά για οποιονδήποτε. Ξέρουμε όμως από την Ιστορία -της Ελλάδας
για παράδειγμα αλλά και της Αιγύπτου- ότι η τυμβωρυχία έχει περίπου την
ίδια ηλικία με την τοποθέτηση κτερισμάτων δίπλα στον ενταφιαζόμενο.
Ξέρουμε επίσης πως η ματαιοδοξία που αποτυπώνεται συχνά στην πλούσια
επιτάφια διακόσμηση και στα πολύτιμα αντικείμενα που συνοδεύουν τον
νεκρό δεν λειτουργεί αποτρεπτικά αλλά ελκυστικά· σαν προσκλητήριο προς
όσους αδιαφορούν για την ιερότητα των νεκρών και καγχάζουν ακούγοντας
περί του απαραβιάστου της τελευταίας κατοικίας. Κι αυτοί μπορεί να το
’χουν εξαρχής μέσα τους, όπως λέμε, ή να το βρίσκουν κάποια στιγμή, από
ζηλοφθονία και γενικώς κακότητα ψυχής και βουλιμία πλούτου, ή επειδή
τους σέρνει η ανάγκη εκεί που πίστευαν ότι δεν θα καταντήσουν ποτέ.Τους τάφους των αρχαίων δεν τους σεβάστηκαν ιδιαίτερα οι νεότεροι. Δεν τους αντιμετώπισαν καν σαν τάφους αλλά σαν τόπους κρυμμένων θησαυρών. Ούτε τους ναούς τους άλλωστε τους υπολόγισαν και τους σεβάστηκαν σαν ναούς. Ολόκληρο εμπόριο, διεθνές μάλιστα, στήθηκε πάνω σε ό,τι οι μη εμπλεκόμενοι και μη κερδοσκοπούντες επιμένουν να αποκαλούν ιεροσυλία. Και κάμποσοι από εκείνους που αργότερα, «ωριμάζοντας», μεταστράφηκαν σε «ευπατρίδες» ή «ευεργέτες», απέκτησαν μια καλή μαγιά τους με τυμβωρυχικές αξίνες και λαθραία φτυάρια.
Αλλά πια στις μέρες μας η ληστρική αδιαφορία για τους νεκρούς και την ιερότητά τους πλήττει τα σύγχρονα νεκροταφεία – τα κάπως απόμερα και αφύλαχτα αλλά και τα κεντρικά· και τι κεντρικότερο από το αθηναϊκό Πρώτο, εύκολη και πλούσια λεία. Οι νυχτερινοί εισβολείς αρπάζουν ό,τι χάλκινο, καντήλια, θυμιατήρια, ακόμα και προτομές, σπάζοντας τη βάση τους αν δεν αποσπώνται εύκολα. Μαζί με τις καμπάνες που επίσης εξαφανίζονται, κυρίως στην περιφέρεια, τα καλώδια, τα αλεξικέραυνα, τα κομμάτια από παλιές γέφυρες και από το παρατημένο σιδηροδρομικό δίκτυο, προκύπτει ένα εμπόρευμα από το οποίο δεν πλουτίζουν οι αυτουργοί των κλοπών αλλά οι σχεδιαστές της όλης επιχείρησης, όσοι επεξεργάζονται και εμπορεύονται το υλικό. Οι αυτουργοί δεν πρέπει να είναι παρά νυχτοκαματιάρηδες. Και ίσως ανάμεσά τους να βρίσκονται και άνθρωποι νεόπτωχοι, όμηροι της ανάγκης τους. Στη βαθιά κρίση, το ξέρουμε και από τον Θουκυδίδη, όσοι απελπίζονται περιφρονούν τους νόμους θεών και ανθρώπων και δεν σέβονται ούτε ζωντανούς ούτε πεθαμένους. Η νεοτυμβωρυχία είναι μία επιπλέον παρενέργεια της κρίσης, που είναι και ηθική. Την υφίστανται άλλωστε και στην επίσης κλονισμένη Ιταλία.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου