Τα παιδιά είναι πιο ζωτικός πόρος κάθε χώρας. Και αυτό είναι αλήθεια, όχι μόνο από ηθικής άποψης, αλλά και από οικονομικής. Η επένδυση στην υγεία, την εκπαίδευση και τις δεξιότητες των παιδιών προσφέρει τις υψηλότερες οικονομικές αποδόσεις σε μια χώρα.
Μια νέα μελέτη από το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά UNICEF δείχνει ποιες χώρες υψηλού εισοδήματος τα πηγαίνουν καλά όσον αφορά τις συγκεκριμένες επενδύσεις - και ποιες δεν τα πηγαίνουν καλά.
Η έκθεση, με τίτλο «Η ευημερία των παιδιών στις πλούσιες χώρες», υιοθετεί μια ολιστική άποψη των συνθηκών διαβίωσης των παιδιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Ευρώπη - συνολικά 29 χώρες. Οι χώρες στην κορυφή της κατάταξης, όπου οι συνθήκες για τα παιδιά είναι οι καλύτερες, είναι οι κοινωνικές δημοκρατίες της Δυτικής Ευρώπης. Η Ολλανδία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας, ακολουθούμενη από τη Νορβηγία, την Ισλανδία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία και τη Γερμανία.
Στο τέλος της λίστας διαπιστώνει κανείς μια μεγάλη έκπληξη: οι ΗΠΑ, η πλουσιότερη μεγάλη οικονομία στον κόσμο, καταλαμβάνει την 26η θέση, ακολουθούμενη από τρεις πολύ φτωχότερες χώρες: τη Λιθουανία, τη Λετονία και τη Ρουμανία. Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκονται κάπου στη μέση.
Η μελέτη αξιολογεί την ευημερία των παιδιών σε όρους υλικών συνθηκών (σχετικούς με τα επίπεδα στο εισόδημα των νοικοκυριών). Την υγεία και την ασφάλεια, την εκπαίδευση, την επικίνδυνη συμπεριφορά (όπως την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ) και το φυσικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών στέγασης.
Αν και η μελέτη περιορίζεται στις υψηλού εισοδήματος χώρες, οι εθνικές κυβερνήσεις -ακόμη και πόλεις- σε άλλα μέρη του κόσμου θα πρέπει να επαναλάβουν τη μελέτη, ώστε να αναλύσουν την ευημερία των δικών τους παιδιών.
Οι διαφορές μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά και των ΗΠΑ είναι οι πιο αποκαλυπτικές. Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης παρέχουν γενικά χρηματοδοτική στήριξη στις οικογένειες, ώστε να διασφαλίσουν ότι όλα τα παιδιά μεγαλώνουν υπό αξιοπρεπείς συνθήκες, και αναλαμβάνουν φιλόδοξα κοινωνικά προγράμματα για την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσίες βρεφονηπιακής φροντίδας, προσχολικής, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επιπλέον, όλα τα παιδιά καλύπτονται από αποτελεσματικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.
Οι ΗΠΑ, με ατομικιστική, ελεύθερης αγοράς ιδεολογία, είναι πολύ διαφορετικές. Υπάρχει ελάχιστη χρηματοδοτική στήριξη στις οικογένειες. Τα κυβερνητικά προγράμματα υποτίθεται ότι παρέχουν ένα δίχτυ κοινωνικής ασφαλείας, αλλά στην πραγματικότητα, οι πολιτικοί αδιαφορούν σε μεγάλο βαθμό για την ευημερία των φτωχών, διότι είναι χαμηλά τα ποσοστά των φτωχών ψηφοφόρων που προσέρχονται στις κάλπες και δεν χρηματοδοτούν τις δαπανηρές προεκλογικές εκστρατείες της Αμερικής.
Πράγματι, τα στοιχεία καταδεικνύουν έντονα ότι οι Αμερικανοί πολιτικοί έχουν την τάση να εισακούν και να ανταποκρίνονται μόνο στα αιτήματα των πλουσιότερων ψηφοφόρων. Το λεγόμενο δίχτυ ασφαλείας «υποφέρει» με ανάλογο τρόπο, όπως και οι φτωχοί της Αμερικής.
Οι διαφορές μεταξύ των κοινωνικών δημοκρατιών και των ΗΠΑ είναι έντονα έκδηλες σχεδόν σε κάθε κατηγορία. Στις κοινωνικές δημοκρατίες, λιγότερο από το 10% των παιδιών μεγαλώνει σε συνθήκες σχετικής φτώχειας (δηλαδή σε νοικοκυριά με λιγότερο από το μισό του μέσου εισοδήματος της χώρας). Στις ΗΠΑ, το ποσοστό της σχετικής φτώχειας υπερβαίνει το 20%.
Στα παιδιά της Αμερικής είναι πολύ πιο υψηλά τα ποσοστά ελλιποβαρών βρεφών κατά τη γέννηση (ένα σημαντικό σήμα κινδύνου για τη μετέπειτα ζωή τους), υπερβολικό βάρος στις ηλικίες 11, 13 και 15 ετών και πολύ υψηλά ποσοστά εφηβικής γονιμότητας. Υπάρχουν περίπου 35 γεννήσεις ανά 1.000 κορίτσια ηλικίας 15-19 ετών, σε σύγκριση με λιγότερες από δέκα τοις χιλίοις στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης.
Ομοίως, τα Αμερικανόπουλα αντιμετωπίζουν σημαντικά περισσότερη βία στην κοινωνία από ό,τι τα παιδιά σε άλλες χώρες υψηλού εισοδήματος. Αυτό ενδεχομένως να μην προκαλεί έκπληξη, αλλά είναι βαθύτατα ανησυχητικό, γιατί η έκθεση των παιδιών στη βία συνιστά σημαντική απειλή για τη σωματική, συναισθηματική και γνωστική τους ανάπτυξη. Τα ποσοστά ανθρωποκτονιών στις ΗΠΑ είναι περίπου πέντε φορές μεγαλύτερα από ό,τι στη Βόρεια Ευρώπη.
Μια συναρπαστική πτυχή στη μελέτη της UNICEF είναι η χρήση αυτού που σήμερα ονομάζεται «υποκειμενική ευημερία». Αυτό σημαίνει ότι απευθύνεται άμεσα σε κάποιον η ερώτηση για τα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή. Εχουν υπάρξει πολλές πρόσφατες μελέτες για την υποκειμενική ευημερία των ενηλίκων ανά τον κόσμο. Αλλά δεν γνωρίζω καμία συγκρίσιμη έρευνα στην οποία ερωτήθηκαν απευθείας για το αίσθημα ευημερίας -μια πολύ έξυπνη ερώτηση πράγματι.
Εδώ, τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι τα παιδιά της Βόρειας Ευρώπης εκτιμούν, σε γενικές γραμμές, τα αξιοσημείωτα πλεονεκτήματά τους. Τα παιδιά κλήθηκαν να βαθμολογήσουν την «ικανοποίηση από τη ζωή τους» σε μια κλίμακα 11 βαθμίδων. Στην Ολλανδία, ένα εντυπωσιακό ποσοστό 95% των παιδιών βαθμολόγησαν στη βαθμίδα έξι ή και πιο ψηλά. Στις ΗΠΑ, το ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο, γύρω στο 84%.
Αυτές οι υποκειμενικές βαθμολογίες έχουν άμεσο συσχετισμό με την αναφερόμενη ποιότητα αλληλεπίδρασης μεταξύ των παιδιών με τους συμμαθητές και τους γονείς τους. Περίπου το 80% των παιδιών στην Ολλανδία αναφέρουν ότι οι συμμαθητές τους είναι «ευγενικοί και εξυπηρετικοί», σε σύγκριση με ποσοστό μόλις 56% των παιδιών στις ΗΠΑ.
Το κόστος για τις ΗΠΑ που επιτρέπουν σε τόσα πολλά Αμερικανόπουλα να μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας, κακής υγείας, φτωχής παιδείας και δυσμενών συνθηκών στέγασης είναι συγκλονιστικό. Ένα σοκαριστικό ποσοστό καταλήγει να εκτίει χρόνο στη φυλακή -ιδίως στην περίπτωση των μη-λευκών φτωχών παιδιών.
Ακόμη και εκείνα τα τυχερά παιδιά που κατάφεραν να μην πέσουν στην παγίδα του τεράστιου σωφρονιστικού συστήματος της Αμερικής, συχνά καταλήγουν άνεργοι, ακόμη και χωρίς δυνατότητα να ασκήσουν κάποιο επάγγελμα, χωρίς τις δεξιότητες που απαιτούνται για να αποκτήσουν και να διατηρήσουν μια αξιοπρεπή δουλειά.
Οι Αμερικανοί εθελοτυφλούν μπροστά σε αυτά τα καταστροφικά λάθη, εν μέρει έπειτα από ένα μακρύ ιστορικό ρατσισμού, καθώς και από μία άστοχη πίστη προς τον «τραχύ ατομικισμό». Για παράδειγμα, κάποιες λευκές οικογένειες έχουν εκφέρει αντιρρήσεις στη δημόσια χρηματοδότηση για την παιδεία, γιατί πιστεύουν ότι τα χρήματα από τους φόρους κατευθύνονται δυσανάλογα για τη βοήθεια φτωχότερων μη-λευκών μαθητών.
Το αποτέλεσμα, ωστόσο, είναι ότι όλοι χάνουν. Οι επιδόσεις στα σχολεία είναι κατώτερες του μέσου όρου. Τα ποσοστά της φτώχειας παραμένουν υψηλά και τα συνεπακόλουθα υψηλά ποσοστά ανεργίας και εγκληματικότητας επιβάλλουν τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος στην κοινωνία των ΗΠΑ.
Τα ευρήματα της UNICEF είναι ισχυρά. Τα υψηλά εθνικά εισοδήματα δεν επαρκούν για να διασφαλίσουν την ευημερία των παιδιών. Οι κοινωνίες που έχουν μια ισχυρή δέσμευση για ίσες ευκαιρίες προς όλα τα παιδιά τους -και είναι διατεθειμένες να επενδύσουν δημόσια κεφάλαια για λογαριασμό τους- εμφανίζουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα.
Κάθε χώρα θα πρέπει να συγκρίνει τις συνθήκες ζωής των νέων ανθρώπων με αυτά που αναφέρθηκαν στη μελέτη της UNICEF και να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα για τη σωστή καθοδήγηση επενδύσεων με στόχο την παιδική ευημερία. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο σημαντικό για τη μελλοντική υγεία και την ευημερία οποιασδήποτε κοινωνίας.
____
JEFFREY D. SACHS - καθηγητής αειφόρου ανάπτυξης και διευθυντής του Ινστιτούτου της Γης στο Πανεπιστήμιο Columbia. Παράλληλα, ασκεί καθήκοντα ειδικού συμβούλου στο γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας.
Φωτογραφίες : διαδίκτυο
Αντικλείδι , http://antikleidi.com
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου