Για να φρεσκάρουμε την μνήμη μας

Σαν μια ταινία που κάθε τέσσερα χρόνια – και πολλές φορές σε μικρότερο χρονικό διάστημα- επαναλαμβάνεται το ίδιο κομμάτι του σεναρίου. Θυμίζει ένα έργο που κάποιος σου ψιθύρισε το τέλος, πριν καν μπεις στην αίθουσα του κινηματογράφου. Αυτή είναι η εικόνα των εκλογών από το 1974 και μετά, με τα δυο μεγάλα κόμματα να ανταλλάσσουν την εξουσία και τον λαό να ζητωκραυγάζει κάθε φορά για τον νεοεκλεγμένο πρωθυπουργό.

1974

Το 1974, διεξάγονται οι πρώτες εκλογές μετά τη Δικτατορία. Νικήτρια με ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι η ΝΔ με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Η ΝΔ συγκέντρωσε 54,37%, το οποίο έδωσε στο κόμμα 219 έδρες στη Βουλή, ενώ ξεχώρισε το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και η Ενωση Κέντρου συγκέντρωσε 20,42%. Στις 20 Απριλίου 1975 διεξήχθησαν επαναληπτικές εκλογές, καθώς ο βουλευτής της Ν.Δ. Σπύρος Θεοτόκης παραιτήθηκε με αφορμή την κατάργηση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας.

1977

Το ΠΑΣΟΚ γίνεται αξιωματική αντιπολίτευση με 25,34%. Η Ν.Δ. του Καραμανλή χάνει έδαφος και πέφτει στο 41,84%, τρίτο κόμμα είναι πλέον η Ένωση Κέντρου με μόλις 11,95% και το ΚΚΕ τέταρτο με 9,84%. Βουλευτές εξελέγησαν επίσης από την ακροδεξιά Εθνική Παράταξη του Στέφανου Στεφανόπουλου με 6,82%, τη Συμμαχία των Αριστερών προοδευτικών δυνάμεων με 2,72%, αλλά και το Κόμμα Νεοφιλελευθέρων του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (1,08%). Ήταν η πρώτη επτά-κομματική Βουλή και οι τελευταίες εκλογές στης οποίες κατέβηκε ως πρόεδρος της ΝΔ ο Κωσταντίνος Καραμανλής.

1981

Οι εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 χαρακτηρίστηκαν από την «αλλαγή» του Ανδρέα Παπανδρέου. Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε με ευρεία πλειοψηφία, με 48,07%. Η ΝΔ του Γεωργίου Ράλλη έρχεται δεύτερη και η τρικομματική βουλή κλείνει με το ΚΚΕ του Χαρίλαου Φλωράκη ο οποίος συγκέντρωσε το 10,93%. Είναι οι πρώτες εκλογές μετά την ένταξη στην ΕΟΚ.

1985

Οι πρώτες εκλογές του Κ. Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ. Οι βουλευτικές εκλογές του 1985 έγιναν στις 2 Ιουνίου. Το ΠΑΣΟΚ με πρόεδρο τον Ανδρέα Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 45,82%, έλαβε 161 από τις 300 έδρες της Βουλής και συνέχισε να κυβερνά. Η διαφορά μεταξύ ΠΑΣΟΚ (45,8%) και Ν.Δ. (40,8%) μειώθηκε και το ΚΚΕ σημείωσε απώλεια στις δυνάμεις του (9,8%). Ο νέος εκλογικός νόμος έδωσε και μια έδρα στο ΚΚΕ Εσωτερικού το οποίο είχε λάβει μόλις 1,8%. Τα χαρακτηριστικά προεκλογικά συνθήματα των κομμάτων ήταν «ακόμα καλύτερες μέρες» από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ και «νέο ξεκίνημα» από την πλευρά της ΝΔ.

1989 – Ιούνιος

Οι εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989 που διεξήχθησαν από την κυβέρνηση του Α. Παπανδρέου κερδήθηκαν από τον Κ. Μητσοτάκη, αλλά χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η ΝΔ με 44,3% των ψήφων κατέλαβε 145 έδρες, το ΠΑΣΟΚ με 39,1% 125 έδρες, ο Συνασπισμός με 13,1% 28 έδρες και από 1 έδρα κατέλαβαν η ΔΗΑΝΑ με 1% και ο ανεξάρτητος Μουσουλμάνος με 0,5%. Παρά την νίκη της ΝΔ, ο εκλογικός νόμος δεν την αφήνει να κυβερνήσει. Τα κεντρικά συνθηματα εκείνης της εποχής είναι από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας ήταν «Νεα Δημοκρατία ή ακυβερνησία» και από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ ενωμένο, δυνατό. Ήταν η χρονιά που «έσκασε» το σκάνδαλο Κοσκωτά.

1989 – Νοέμβριος

Αποτυχία της ΝΔ να σχηματίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Σχηματισμός Οικουμενικής κυβέρνησης υπό τον Ξ. Ζολώτα. Στην οικουμενική κυβέρνηση συμμετέχουν ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ Το πολιτικό κλίμα είναι βαρύ, καθώς ενδιαμέσως παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο ο Ανδρέας Παπανδρέου και δολοφονήθηκε από τη 17Ν ο Παύλος Μπακογιάννης.

1990

Οι πρόωρες εκλογές της 8ης Απριλίου 1990 που διεξήχθησαν όταν ολοκλήρωσε το έργο της η Οικουμενική κυβέρνηση υπό τον Ξ. Ζολώτα, κερδήθηκαν από τον Κ. Μητσοτάκη που σχημάτισε κυβέρνηση στις 11 Απριλίου. Έστω και οριακά, η Ν.Δ. εξασφάλισε 150 έδρες (46,8%) και κυβέρνησε με ψήφο εμπιστοσύνης από τον ανεξάρτητο μουσουλμάνο Αχμέτ Σαδίκ και τον Θεόδωρο Κατσίκη της ΔΗΑΝΑ. Το ΠΑΣΟΚ συγκέντρωσε το 38,61% και ο Συνασπισμός το 10,28%. Δύο έδρες εξασφάλισαν και οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί (1,26%). Τα κεντρικά συνθήματα της εποχής είναι από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας, «ο κόσμος αλλάζει. Εμείς;», ενώ το ΠΑΣΟΚ στις αφίσες του αναφέρει την λέξη «εκσυχρονισμός».

1993

Οι πρόωρες εκλογές της 10ης Οκτωβρίου 1993 που προκλήθηκαν από την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη το Σεπτέμβριο, κερδήθηκαν από τον Ανδρέα Παπανδρέου που σχημάτισε την τρίτη και τελευταία κυβέρνησή του στις 13 Οκτωβρίου με ποσοστό 46,88% και 170 έδρες. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πέφτει μετά την αποχώρηση τεσσάρων βουλευτών. Ο Μητσοτάκης κατηγόρησε τον Σαμαρά ότι έπαιξε ρόλο «Ηροστράτειο». Η Ν.Δ. λαμβάνει 39,3% και η Πολιτική Άνοιξη του -αποχωρήσαντος από τη Ν.Δ. – Αντώνη Σαμαρά 4,88% και 10 έδρες. Το ΚΚΕ είναι το τέταρτο κοινοβουλευτικό κόμμα με ποσοστό 4,54%. Ο ΣΥΝ με τη Μαρία Δαμανάκη, μένει εκτός Βουλής και τη σκυτάλη της προεδρίας παίρνει ο Νίκος Κωνσταντόπουλος. Οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας έχουν εκνευριστεί με τον κ. Σαμαρά και σε μια συγκέντρωση στο Μεσολόγγι του πετούν αντικείμενα. Από την άλλη πλευρά, το ΠΑΣΟΚ σε καλό κλίμα προχωρά με σύνθημα του «έχουμε μόνο μια δυνατότητα: Να πετύχουμε».

1996

Τα πρόσωπα έχουν αλλάξει, ο Ανδρέας Παπανδρέου έχει πεθάνει και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι ο Κώστας Σημίτης, ενώ της ΝΔ ηγείται ο Μιλτιάδης Έβερτ ο οποίος έχει διαδεχθεί τον ηττημένο στις εκλογές Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Η διαφορά μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. μειώνεται 41,49 και 38,12% αντίστοιχα, αλλά η κοινοβουλευτική πλειοψηφία παραμένει άνετη. Τρίτο κόμμα έρχεται το ΚΚΕ 5,61%, αλλά την έκπληξη πραγματοποιεί ο Συνασπισμός, ο οποίος συγκεντρώνει, με πρόεδρο τον Νίκο Κωνσταντόπουλο, το υψηλότερο ποσοστό της ιστορίας του 5,12%. Στη Βουλή μπαίνει και το ΔΗΚΚΙ του Δημήτρη Τσοβόλα με 4,43%.

2000

Οι βουλευτικές εκλογές του 2000 έγιναν στις 9 Απριλίου. Ήταν η χρονιά με το ιστορικό λάθος των exit poll. Η Ν.Δ., με πρόεδρο από το 1997 τον Κώστα Καραμανλή, χάνει τις εκλογές για περίπου μια μονάδα από το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη 42,7 και 43,7% αντίστοιχα. Πρόκειται για διαφορά περίπου 70.000 ψήφων, η οποία μάλιστα τις πρώτες ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης οδηγεί σε ένταση. Ακολουθεί το ΚΚΕ με 5,5%. Ώρες αγωνίας έζησαν και στην Κουμουνδούρου με τον ΣΥΝ να μετακινείται πότε άνω, πότε κάτω του 3% έλαβε 3,2%.Τότε ακούγεται για πρώτη φορά σε διαφημιστικό σποτ της ΝΔ το τραγούδι «υπάρχει καλύτερη Ελλάδα. Από την άλλη όχθη το ΠΑΣΟΚ στα δικά του διαφημιστικά αναφέρει «Το μέλλον ξεκίνησε».

2004

Με του οπαδούς της ΝΔ να φωνάζει «όλη η Ελλάδα είναι μπλε» και «πάρτυ στις 7 του Μάρτη», η ΝΔ με πρόεδρο τον Κώστα Καραμανλή γίνεται κυβέρνηση με ποσοστό 45,4%, λαμβάνει 165 από τις 300 έδρες της Βουλής και σχηματίζει κυβέρνηση. Του ΠΑΣΟΚ ηγήθηκε στις εκλογές ο Γιώργος Παπανδρέου, που είχε διαδεχθεί τον απερχόμενο πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, ως αρχηγός του κόμματος τον Φεβρουάριο.
Τα προεκλογικά μότο των κομμάτων είναι από την ΝΔ «Ο τόπος χρειάζεται πολιτική αλλαγή» και από το ΠΑΣΟΚ «Τολμάμε, αλλάζουμε, προχωράμε».

2007

Οι βουλευτικές εκλογές του 2007 διεξήχθησαν στις 16 Σεπτεμβρίου. Πρώτο κόμμα ήταν η Νέα Δημοκρατία με πρόεδρο των Κωνσταντίνο Καραμανλή με ποσοστό 41,83% και 152 έδρες και το ΠΑΣΟΚ δεύτερο με 38,1% Οι εκλογές είχαν διεξαχθεί με νωπές τις εικόνες από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Να υπενθυμίσουμε ότι η προεκλογική περίοδο σημαδεύτηκε από την υπόσχεση της κυβέρνησης να δώσει 3.000 ευρώ στους πληγέντες από τις πυρκαγιές. Είσοδος του ΛΑΟΣ και του Γ. Καρατζαφέρη στη Βουλή. Το βράδυ των εκλογών, ο Ευάγγελος Βενιζέλος δήλωσε ότι θα διεκδικήσει την προεδρία του ΠΑΣΟΚ. Προηγήθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος ζήτησε ανανέωση εμπιστοσύνης από τη βάση. Τελικά επανεξελέγη ο Παπανδρέου.

2009

Ο Γιώργος Παπανδρέου γίνεται πρωθυπουργός με ποσοστό 43,9% και 160 έδρες. Οι βουλευτικές εκλογές του 2009 στην Ελλάδα διεξήχθηκαν πρόωρα, κατόπιν αιφνίδιας διάλυσης της Βουλής και έκδοσης του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος 127/2009, στις 4 Οκτωβρίου, κατά τον τελευταίο εκλογικό νόμο 3231/2004, βάσει του οποίου το πρώτο κόμμα πριμοδοτείται με 40 έδρες. Είναι οι εκλογές που ακούγεται η περίφημη έκφραση του Γιώργου Παπανδρέου «λεφτά υπάρχουν» ενώ από την πλευρά του ο Κώστας Καραμανλής μιλά για «ανηφορικό δρόμο της χώρας». Μετά την ήττα της Νέας Δημοκρατίας, ο Κώστας Καραμανλής παραιτείται.

Posted in: πολιτική