Η Βιέννη γιορτάζει έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του 20ού αιώνα
Κείμενο: Αργυρώ Μποζώνη
Η Βιέννη γιορτάζει ένα πνευματικό τέκνο της και έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του 20ού αιώνα, τον Έγκον Σίλε με μια αναδρομική έκθεση 160 έργων στο μουσείο Albertina, στα οποία παρουσιάζεται το μεγαλείο της δημιουργίας του. Ο Σίλε και τα έργα του, φορτωμένα με αλληγορίες,
ταιριάζουν περισσότερο στις αρχές του 2000 παρά σε αυτές του 1900. Η
αξεπέραστη αμεσότητα, η avant-garde απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος
και η εμφανής σεξουαλικότητα των έργων του, ήταν πρωτοφανής στο χώρο της ζωγραφικής.
Αν σκεφτεί κανείς ότι όλα αυτά συνέβησαν μόλις σε οκτώ χρόνια, από τα 20 που εξέθεσε για πρώτη φορά μέχρι το θάνατό του στην ηλικία των 28 χρόνων, παρόλο που σκανδάλισαν τη Βιεννέζικη κοινωνία του καιρού του, -αν και σύντομα αναγνωρίστηκαν ως αριστουργήματα του εξπρεσιονισμού-, ο Σίλε καθόλου άδικα δε θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους οραματιστές ζωγράφους στην ιστορία της τέχνης.
Τα έργα του χαρακτηρίζονται από τεχνική δεξιοτεχνία, «ατρόμητη» απεικόνιση του γυμνού σώματος, την αίσθηση μια «ενοχλητικής» τέχνης με αίσθημα αγωνίας και ιδιότυπου ρεαλισμού. Ο Σίλε έγινε η ενσάρκωση των πολιτικών, πολιτισμικών και σεξουαλικών σπασμών που αναστάτωσαν και άλλαξαν για πάντα την Ευρώπη στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα και εξακολουθούν να την αναταράζουν ακόμα και σήμερα.
Στη δίνη της σύντομης ζωής του, ο Σίλε έγινε ο χαρακτήρας που συναντάμε κάθε πρωί στον καθρέφτη μας. Ηθικός και δεοντολογικός, απρόκλητος και διεστραμμένος, απεχθής, αισθησιακός και ελεύθερος. Ακριβώς όπως οι ερωτικοί του πίνακες και οι αγωνιώδεις αυτοπροσωπογραφίες του.
Ο Έγκον Σίλε γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου 1890 στο Τουλν αν ντερ Ντόναου και έχασε τον πατέρα του στα 15 από σύφιλη. Στα 16 του έγινε δεκτός στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης, αλλά την εγκατέλειψε, απογοητευμένος από την αυστηρότητα και το συντηρητισμό που επικρατούσε. Ήταν ο νεότερος μαθητής που είχε εγγραφεί ποτέ στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης. Ο Γκούσταβ Κλιμτ, μεγάλος υποστηρικτής και μέντοράς του, βοήθησε τον Σίλε να εισαχθεί στην Wiener Werkstätte. Εκεί, με πολλούς συμμαθητές του οργάνωσαν τη Νέα Ομάδα Τέχνης.
Ο Σίλε απέδωσε όσο κανείς άλλος τη σεξουαλικότητα των γυναικών, αλλά όταν το στούντιό του στο Neulengbach, δυτικά της Βιέννης, έγινε τόπος συγκέντρωσης παραβατικών παιδιών, τα οποία χρησιμοποιούσε ως μοντέλα, κατηγορήθηκε ότι αποπλάνησε μια νεαρή κοπέλα. Πέρασε στη φυλακή 24 ημέρες και αφέθηκε ελεύθερος με μόνη κατηγορία να τον βαραίνει, την έκθεση των έργων του σε χώρο που ήταν προσβάσιμος από παιδιά.
Όσο ήταν στη φυλακή, ο Σίλε ζωγράφισε 12 πίνακες που απεικόνιζαν τις δυσκολίες της ζωής στη φυλακή. Ο Σίλε είχε βαθιά ψυχολογικά τραύματα μετά από αυτή την περιπέτεια και πολύ σπάνια εμφανίζονται στα έργα του παιδιά. Τις φορές που οι επικριτές του θεωρούσαν τα έργα πορνογραφικά έλεγε «δεν αρνούμαι ότι έχω κάνει σχέδια και υδατογραφίες της ερωτικής φύσης. Αλλά είναι πάντα έργα τέχνης». Παρόλο που τα πιο διάσημα έργα του είναι τα γυμνά, το πιο ακριβό έργο του που πουλήθηκε ποτέ ήταν μια ελαιογραφία τοπίου. Πουλήθηκε από τον οίκο Sotheby’s για 40.740.000 ευρώ.
Ο Σίλε παντρεύτηκε την Ήντιθ Χαρμς, ενώ ήταν χρόνια εραστές με τη Γουόλι, ένα μοντέλο που απεικονίζεται σε πολλά έργα του. Η επιτυχία του ως ζωγράφου εμφανίστηκε αργά, λίγο πριν πεθάνει από ισπανική γρίπη, που σάρωνε την Ευρώπη εκείνη την εποχή και είχε 20.000.000 θύματα. Τρεις μέρες πριν από το θάνατό του έχασε τη γυναίκα του από την ίδια αιτία, έγκυο έξι μηνών. Την εβδομάδα του θανάτου του Σίλε, είχαν καταγραφεί στην Αυστρία 2.200 θάνατοι.
Τα τελευταία του έργα ήταν μια σειρά σχεδίων που απεικονίζουν την Ήντιθ. Τα τελευταία του λόγια ήταν «Der Krieg ist aus – und ich muss gehen» ( «Ο πόλεμος τελείωσε – και πρέπει να πάω»). Η εκφραστική ποιότητα της δουλειάς του, τα σχέδια και τα έργα ζωγραφικής του συμβολίζουν μέχρι σήμερα την ψυχολογική αγωνία, τη συναισθηματική ειλικρίνεια και τη σεξουαλική ελευθερία.
Αν σκεφτεί κανείς ότι όλα αυτά συνέβησαν μόλις σε οκτώ χρόνια, από τα 20 που εξέθεσε για πρώτη φορά μέχρι το θάνατό του στην ηλικία των 28 χρόνων, παρόλο που σκανδάλισαν τη Βιεννέζικη κοινωνία του καιρού του, -αν και σύντομα αναγνωρίστηκαν ως αριστουργήματα του εξπρεσιονισμού-, ο Σίλε καθόλου άδικα δε θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους οραματιστές ζωγράφους στην ιστορία της τέχνης.
Τα έργα του χαρακτηρίζονται από τεχνική δεξιοτεχνία, «ατρόμητη» απεικόνιση του γυμνού σώματος, την αίσθηση μια «ενοχλητικής» τέχνης με αίσθημα αγωνίας και ιδιότυπου ρεαλισμού. Ο Σίλε έγινε η ενσάρκωση των πολιτικών, πολιτισμικών και σεξουαλικών σπασμών που αναστάτωσαν και άλλαξαν για πάντα την Ευρώπη στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα και εξακολουθούν να την αναταράζουν ακόμα και σήμερα.
Στη δίνη της σύντομης ζωής του, ο Σίλε έγινε ο χαρακτήρας που συναντάμε κάθε πρωί στον καθρέφτη μας. Ηθικός και δεοντολογικός, απρόκλητος και διεστραμμένος, απεχθής, αισθησιακός και ελεύθερος. Ακριβώς όπως οι ερωτικοί του πίνακες και οι αγωνιώδεις αυτοπροσωπογραφίες του.
Reclining Woman with Green Stockings (Adele Harms), 1917
Nude self-portrait, 1916, Albertina, Vienna
Όσο ήταν στη φυλακή, ο Σίλε ζωγράφισε 12 πίνακες που απεικόνιζαν τις δυσκολίες της ζωής στη φυλακή. Ο Σίλε είχε βαθιά ψυχολογικά τραύματα μετά από αυτή την περιπέτεια και πολύ σπάνια εμφανίζονται στα έργα του παιδιά. Τις φορές που οι επικριτές του θεωρούσαν τα έργα πορνογραφικά έλεγε «δεν αρνούμαι ότι έχω κάνει σχέδια και υδατογραφίες της ερωτικής φύσης. Αλλά είναι πάντα έργα τέχνης». Παρόλο που τα πιο διάσημα έργα του είναι τα γυμνά, το πιο ακριβό έργο του που πουλήθηκε ποτέ ήταν μια ελαιογραφία τοπίου. Πουλήθηκε από τον οίκο Sotheby’s για 40.740.000 ευρώ.
Seated Couple, 1915, Albertina, Vienna
Female couple, 1915, Albertina, Vienna
Nude on her stomach, 1917, Albertina, Vienna
Γονατιστό κορίτσι, στηριγμένο στους αγκώνες, 1917
Καθιστή γυναίκα με ανασηκωμένα πόδια, 1917
Woman with Blue Stockings, 1912
Reclining Woman with Blond Hair, 1914
Wally with a Red Blouse, 1913
Reclining Woman with Blonde Hair, 1912
Seated Woman in Violet Stockings, 1917
The embrace (Lovers II), 1917
Τα τελευταία του έργα ήταν μια σειρά σχεδίων που απεικονίζουν την Ήντιθ. Τα τελευταία του λόγια ήταν «Der Krieg ist aus – und ich muss gehen» ( «Ο πόλεμος τελείωσε – και πρέπει να πάω»). Η εκφραστική ποιότητα της δουλειάς του, τα σχέδια και τα έργα ζωγραφικής του συμβολίζουν μέχρι σήμερα την ψυχολογική αγωνία, τη συναισθηματική ειλικρίνεια και τη σεξουαλική ελευθερία.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου