227 χρόνια μετά, η οπισθοδρόμηση προς τη νέα Φεουδαρχία
Του system failure
Ήταν 14 Ιουλίου του 1789 όταν οι εκπρόσωποι της αστικής τάξης
στη Γαλλία υπόσχονταν έναν άλλο κόσμο. Και πράγματι, ο αυταρχισμός και η
καταπίεση της Μοναρχίας και της Φεουδαρχίας έφερναν αβίαστα μια γνήσια
επιθυμία για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Το σύνθημα «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη»,
δεν ήταν ένα απλό σλόγκαν που αναπαράγονταν μέχρι να καταντήσει κλισέ,
αλλά, συμπύκνωνε την δίψα της πλειοψηφίας για μια μεγάλη αλλαγή.
128 χρόνια αργότερα, μια άλλη επανάσταση, στην Ρωσία αυτή τη φορά,
υπόσχονταν να κάνει πράξη όλα όσα είχαν διακηρυχθεί τότε, καθώς η
εργατική τάξη αποκτούσε ταξική συνείδηση, αλλά και η αστική τάξη είχε
ήδη οπισθοχωρήσει απέναντι στις αρχικές διακηρύξεις της.
Ακολούθησαν αρκετές δεκαετίες σύγκρουσης μεταξύ δύο φαινομενικά
διαφορετικών κόσμων. Από τη μια ο Σοβιετικός Κομμουνισμός που επέβαλε
έναν άμεσο κρατικό αυταρχισμό και μια τερατώδη γραφειοκρατία, από την
άλλη, ο έμμεσος αυταρχισμός των κρατών της Δύσης μέσω της προπαγάνδας
και της ψυχολογικής βίας. Πάντα πίσω απ’όλα αυτά, μια κυρίαρχη
μεγαλοαστική τάξη που με όπλο την οικονομική ισχύ κινούσε και κινεί τα
νήματα.
Σε αυτά τα 227 χρόνια, η μεγαλοαστική αυτή τάξη «αναπλήρωσε το κενό»
που άφησαν οι μονάρχες και οι φεουδάρχες, κυριάρχησε μέσω της
οικονομικής ισχύος και τώρα παίρνει πίσω όλα όσα κατακτήθηκαν με τον
κόπο και το αίμα των «πληβείων» μέσα σε τόσες δεκαετίες. Η όλη ιστορία
μοιάζει με μια μεγάλη απάτη που τώρα αποκαλύπτεται μπροστά στα μάτια
μας.
Η μεγαλοαστική τάξη «ξεφορτώθηκε» τους μικροαστούς και τους προλετάριους για να βρεθεί μόνη της στην εξουσία. Αυτό
που θέλει τώρα, είναι να «ξεφορτωθεί» και το έθνος-κράτος έτσι όπως
διαμορφώθηκε μετά το 1789, για να εγκαθιδρύσει μια παγκόσμια νέα
Φεουδαρχία. Δεν έχει μείνει τίποτα πια από τη γνήσια δίψα της Γαλλικής
Επανάστασης για «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη». Το πολύ-πολύ, να
καταντήσει και αυτό ένα σλόγκαν σε εκατομμύρια μπλουζάκια που θα
φτιαχτούν στις Κινεζικές φάμπρικες με τα πάμφθηνα μεροκάματα, όπως έγινε
και με τη φάτσα του Τσε …
Μήπως όντως τελικά η ιστορία επαναλαμβάνεται και επιστρέφει με
κάπως διαφορετική μορφή; Πόσους κύκλους πρέπει ακόμα να κάνει, πόσοι
ακόμα πόλεμοι, συγκρούσεις, επαναστάσεις πρέπει να συμβούν, πόσο ακόμα
αίμα πρέπει να χυθεί, μέχρι να βρει ο άνθρωπος το δρόμο του προς την
πραγματική ελευθερία; Μήπως τελικά αυτή είναι η φύση του ανθρώπου; Ή
μήπως έτσι έχουμε “εκπαιδευτεί” να πιστεύουμε για να μην ελπίζουμε σε
τίποτα; Για να θεωρούμε το «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη» μια ουτοπία
που δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί ποτέ;
***
14 Ιουλίου 1789:«Ελευθερία – Ισότητα – Αδελφοσύνη»
Στις 14 Ιούλη 1789 ξεσπά η Γαλλική Επανάσταση. Λίγους μήνες
αργότερα, τον Αύγουστο του 1789, η Συντακτική Συνέλευση ψηφίζει τη
«Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη», ένα κείμενο με
κοσμοϊστορική σημασία.
«Οι άνθρωποι γεννιούνται και είναι ελεύθεροι και έχουν ίσα δικαιώματα», τονίζεται στη Διακήρυξη, σε μια εποχή που στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη οι άνθρωποι ήταν ακόμη δούλοι.
Σε εκείνες τις συνθήκες της φεουδαρχικής και απολυταρχικής τάξης
πραγμάτων, οι αντιφεουδαρχικές και αστικοδημοκρατικές αρχές της
Διακήρυξης παίζουν ρόλο προοδευτικό για τη Γαλλία, την Ευρώπη και την
ανθρωπότητα.
Το σπέρμα, βέβαια, των πεπερασμένων ορίων της αστικής κοινωνίας, ως
μιας ακόμα εκμεταλλευτικής κοινωνίας, υπάρχει μέσα από την ίδια τη
γέννησή της.
Το δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, ως ιερής
και απαραβίαστης αρχής της νέας αστικής κοινωνίας, συνιστά την είσοδο σε
μια νέα μορφή εκμετάλλευσης – καπιταλιστική αυτή τη φορά – ανθρώπου από
άνθρωπο.
Όπως ακριβώς και η Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση , η Γαλλική
Επανάσταση ανήκει στην κατηγορία των μεγάλων ιστορικών γεγονότων με
παγκόσμιο αντίκτυπο και περιεχόμενο.
«Η αστική τάξη έπαιξε στην Ιστορία ένα ρόλο επαναστατικό, ποδοπάτησε όλες τις φεουδαρχικές, πατριαρχικές και ειδυλλιακές σχέσεις, για να μην αφήσει να υπάρχει άλλος θεσμός ανάμεσα σε άνθρωπο με άνθρωπο από το ψυχρό συμφέρον, τη σκληρή «πληρωμή τοις μετρητοίς»»,
τονίζουν στο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» οι Μαρξ – Ενγκελς, περιγράφοντας τον κόσμο που δημιουργήθηκε από τη Γαλλική Επανάσταση.
Το πέρασμα από τον Λουδοβίκο τον 16ο και την Αντουανέτα στη
μορφή της αστικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, ήταν μια διαδικασία που
συμπαρέσυρε τα πάντα: Τους υφιστάμενους φεουδαρχικούς θεσμούς, την
αντίληψη περί ηθικής, το ρόλο της θρησκείας, τον τρόπο εισόδου στην
πολιτική δράση, οτιδήποτε, δηλαδή, αποτελούσε τις προκαταλήψεις και τις
δοσμένες συνθήκες στο πλαίσιο της παλιάς κοινωνίας που αποτελούσαν πλέον
φραγμό για το νέο που γεννιόταν.
«Η πάλη της αστικής τάξης εναντίον των ευγενών και της φεουδαρχίας, είναι η πάλη της πόλης εναντίον της υπαίθρου, η πάλη της βιομηχανίας εναντίον της φυσικής οικονομίας, και τα αποφασιστικά όπλα των αστών στον αγώνα αυτόν, ήταν η οικονομική τους δύναμη, που αυξανόταν αδιάκοπα στο μέτρο που αναπτυσσόταν η βιομηχανία, που στην αρχή ήταν χειροτεχνική κι αργότερα εξελίχθηκε στη μανουφακτούρα και η εξάπλωση του εμπορίου»,
σημειώνει ο Ενγκελς.
Η σύγκρουση, επομένως, ήταν αναπόφευκτη, με την Ιστορία να επιβεβαιώνει πλήρως τα λόγια του Μαρξ:
«Η βία είναι μαμή για κάθε παλιά κοινωνία που εγκυμονεί μία καινούργια».
Είναι κάτι που θέλουν να το ξεχνούν οι σύγχρονοι αστοί όταν γίνεται
λόγος για την ανατροπή της δικής τους – και ξεπερασμένης πια –
κοινωνίας. Για να υπηρετήσουν το ιδιοτελές ταξικό τους παραμύθι, περί
«αιώνιου» και «αμετάκλητου» καπιταλισμού, ξαναγράφουν την Ιστορία χωρίς
να συμπεριλαμβάνουν τα κεφάλαια της αμείλικτης βίας που άσκησαν κατά των
φεουδαρχών, όταν οι τελευταίοι, χρησιμοποιώντας βία φυσικά, αρνήθηκαν
πεισματικά να παραμερίσουν ειρηνικά από το προσκήνιο της Ιστορίας.
Σήμερα, 227 χρόνια από τη Γαλλική Επανάσταση , ο Ροβεσπιέρος, ο
Σαιν Ζυστ, ο Μαρά, ο Δαντόν, ακόμα και οι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού,
από τον Βολταίρο μέχρι τον Μοντεσκιέ, δεν πολυαναφέρονται, αφού
«προσιδιάζουν» πολύ με ό,τι η σημερινή άρχουσα τάξη βαφτίζει
«τρομοκρατία».
Στην 227η επέτειο της Γαλλικής Επανάστασης είναι σαφές ότι κανένα
από τα προτάγματά της, τίποτα από το τρίπτυχο «Ελευθερία – Ισότητα –
Αδελφοσύνη», δεν ικανοποιήθηκε, όσον αφορά την τάξη που υφίσταται την
εκμετάλλευση του κεφαλαίου, την τάξη που παράγει τον πλούτο, διατηρώντας
για τον εαυτό της ένα και μόνο δικαίωμα: Να «πουλά» μέσω του
οικονομικού καταναγκασμού την ύπαρξή της στον κεφαλαιοκράτη.
Η ώρα, επομένως, του επόμενου βήματος της ανθρωπότητας – με εφόδιο
την τεράστια εμπειρία των όσων συντελέστηκαν στον κόσμο με ορόσημο το
1917 – είναι υπερώριμη.
Άλλωστε, τόσο ο απολογισμός της αναμφισβήτητης προσφοράς της
Γαλλικής Επανάστασης , όσο και των φραγμών που πλέον θέτει η κυρίαρχη
τάξη που γεννήθηκε το 1789, έχει γίνει με τρόπο αξεπέραστο:
«Μέσα σ’ αυτή την, ευνοϊκή γι’ αυτήν, πολιτική και νομική ατμόσφαιρα, η αστική τάξη αναπτύχθηκε γρήγορα και λαμπρά, και τόσο λαμπρά μάλιστα, που, αυτή τη στιγμή, δεν απέχει πολύ από το σημείο, που το 1789, βρισκόταν η τάξη των ευγενών. Γίνεται όλο και περισσότερο, όχι μόνο κοινωνικά περιττή, αλλά και εμπόδιο στην κοινωνική ανάπτυξη, και όλο και περισσότερο απομακρύνεται από την παραγωγική δραστηριότητα και μεταβάλλεται όλο και περισσότερο, όπως στον καιρό τους οι ευγενείς, σε μια τάξη παρασιτική…»
(Φρ. Ένγκελς, «Αντι-Ντύρινγκ»).
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου