Η ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΜΙΛΟ: Συζητώντας αυτό που ονομάζετε «γενικά συστήματα» (dispositifs d’ensemble) γράφετε στη Θέληση για γνώση ότι «εδώ η λογική είναι εντελώς ξεκάθαρη, οι σκοποί αποκρυπτογραφήσιμοι, βγάζουμε όμως το συμπέρασμα ότι κανείς δεν τους συνέλαβε και πολύ λίγοι τους διατύπωσαν: αυτός είναι ο σιωπηρός χαρακτήρας των μεγάλων, ανώνυμων σχεδόν βουβών στρατηγικών που συντονίζουν τις φλύαρες τακτικές, οι «επινοητές» ή οι διευθυντές των οποίων συχνά δεν δείχουν καμία υποκρισία».
Εδώ ορίζετε κάτι που μοιάζει με στρατηγική χωρίς υποκείμενο. Πώς μπορούμε να το συλλάβουμε αυτό;
ΦΟΥΚΟ: Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Από το 1825 περίπου ώς το 1830 έχουμε την τοπική και εντελώς ρητή εμφάνιση καθορισμένων πρακτικών για τη μόνιμη εγκατάσταση των εργατών των πρώτων βαριών βιομηχανιών στους χώρους εργασίας τους. Στη Μυλούζ και στη βόρεια Γαλλία δουλεύτηκαν διάφορες τακτικές: πίεζαν τον κόσμο να παντρεύεται, παρείχαν στέγη, έκτιζαν cites ouvrieres, ασκούσαν το ύπουλο σύστημα της πιστωτικής σκλαβιάς, για το οποίο μιλά ο Μαρξ, που συνίστατο στο να επιβάλλει την προπληρωμή των ενοικίων ενώ οι μισθοί πληρώνονταν μόνο στο τέλος του μήνα. Μετά υπήρχαν τα συστήματα ταμιευτηρίου, το σύστημα αντιπραγματισμού με τους παντοπώλες και τους κρασέμπορους που δούλευαν υπέρ των αφεντικών κ.ο.κ. Γύρω από όλα αυτά σχηματίστηκε σιγάσιγά ένας λόγος, ο λόγος της φιλανθρωπίας και η ηθικοποίηση της εργατικής τάξης.
Μετά τα πειράματα γενικεύτηκαν μέσω των ιδρυμάτων και των εταιρειών που συνειδητά υποστήριζαν προγράμματα για την ηθικοποίηση της εργατικής τάξης. Ύστερα στην κορυφή όλων αυτών υπερτέθηκε το πρόβλημα της εργασίας των γυναικών, η εκπαίδευση των παιδιών και οι σχέσεις ανάμεσα σε αυτά τα δύο θέματα. Ανάμεσα στην εκπαίδευση των παιδιών, που είναι ένα συγκεντρωτικό, κοινοβουλευτικό μέτρο, και σε τούτη ή εκείνη την καθαρά τοπική πρωτοβουλία που έχει να κάνει με τη στέγαση των εργατών, για παράδειγμα, βρίσκουμε κάθε είδους μηχανισμούς υποστήριξης (ενώσεις εργοδοτών, εμπορικά επιμελητήρια κτλ.) που επινοούν, τροποποιούν και κάνουν αναπροσαρμογές σύμφωνα με τις εκάστοτε χωροχρονικές συνθήκες – έτσι ώστε να έχουμε μια συνεκτική, ορθολογική στρατηγική, χωρίς όμως να μπορούμε να εντοπίσουμε ένα πρόσωπο που τη συνέλαβε.
Πηγή: «Η Αναλυτική της Εξουσίας» στο Μισέλ Φουκό, Η μικροφυσική της εξουσίας, σελ. 140141, Ύψιλον βιβλία.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου