Φρεντερίκ Σοπέν (1810 – 1849) (Frédéric François Chopin) ~ messolonghi-press

17 Οκτ 2013

Φρεντερίκ Σοπέν (1810 – 1849) (Frédéric François Chopin)

10/17/2013 08:11:00 π.μ. comandante Σχολια-Αποψεις

Η μοναδική γνωστή φωτογραφία του Φρεντερίκ Σοπέν, δημιουργία του Λουί-Ογκύσττ Μπισόν (1849).

Γεννήθηκε την 1η Μαρτίου 1810 από πατέρα που ζούσε στην Πολωνία από το 1787. Αρκετές συνθέσεις του συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου και ενθουσιάζουν τους μουσικόφιλους μέχρι και σήμερα.

Απολαύστε μερικά από τα καλύτερα κομμάτια του ρεπερτορίου του:

O Φρεντερίκ Σοπέν (Frédéric François Chopin ή στα πολωνικά Fryderyk Franciszek Szopen), γεννήθηκε στην Πολωνία την 1 Μαρτίου 1810.

Ο πατέρας του Nicolas Chopin ήταν Γάλλος, που ζούσε στην Πολωνία από το 1787. Είχε αποκτήσει μάλιστα την πολωνική υπηκοότητα και είχε πάρει μέρος στην εξέγερση του 1794. Στην Πολωνία παρέδιδε μαθήματα γαλλικής γλώσσας. Η μητέρα του συνθέτη, Justyna Krzyźanowska, ήταν Πολωνή.

Ο Φρεντερίκ από μικρός έδειξε το ταλέντο που είχε στη μουσική. Παρακολουθούσε μαθήματα από 6 ετών και όταν ήταν 7 ετών τυπώθηκε η πρώτη του σύνθεση, μια Πολονέζα σε σολ ελάσσονα. Σε ηλικία 8 ετών εμφανίστηκε πρώτη φορά δημοσίως ως πιανίστας. Η φήμη του γρήγορα έγινε μεγάλη και στη Βαρσοβία τον θεωρούσαν ως δεύτερο Μότσαρτ. Ο δάσκαλός του στη σύνθεση στο Ωδείο της Βαρσοβίας, Γιόζεφ Έλσνερ, μιλούσε για εξαιρετικές ικανότητες και μουσική ιδιοφυία.

Το 1829, έδωσε τις πρώτες μεγάλες του συναυλίες στη Βιέννη, ενώ είχε συνθέσει ήδη μερικά σημαντικά έργα, όπως το κοντσέρτο σε φα ελάσσονα (γνωστό ως 2ο κοντσέρτο), την πρώτη σονάτα για πιάνο (σε ντο ελάσσονα) και κάποιες από τις σπουδές για πιάνο.

Το 1830 έφυγε από την Πολωνία για να συνεχίσει… τις εμφανίσεις του στη Βιέννη. Μετά την αναχώρησή του ξέσπασε στη χώρα επανάσταση κατά της τσαρικής εξουσίας, η οποία συντρίβει και ο συνθέτης δεν μπόρεσε ποτέ να επιστρέψει στην πατρίδα του.

Από το 1831 ζούσε στο Παρίσι, που τότε ήταν επίκεντρο της πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής. Εκεί ζούσαν πολλοί σπουδαίοι συνθέτες, όπως οι Γιοακίνο Ροσίνι, Φραντς Λιστ, Εκτόρ Μπερλιόζ. Λίγους μήνες μετά την άφιξή του, έδωσε το πρώτο του ρεσιτάλ και σταδιακά η φήμη του εξαπλωνόταν.

Σύντομα απέκτησε πολλούς μαθητές. Παρά τη μεγάλη φήμη του όμως, απέφευγε τις εμφανίσεις σε μεγάλα ακροατήρια (ισχυριζόταν ότι φοβόταν πολύ το κοινό).

Έτσι, στα 18 χρόνια παραμονής στο Παρίσι, έδωσε μόνο 19 ρεσιτάλ.

Στο Παρίσι ο Σοπέν συνδεόταν με τον κύκλο του επίσης φημισμένου συνθέτη και πιανίστα Φραντς Λιστ. Στο σπίτι του γνώρισε την αρκετά χρόνια μεγαλύτερή του συγγραφέα Γεωργία Σάνδη (ψευδώνυμο της Βαρώνης Aurore Dudevant). Η πρώτη γνωριμία με την τολμηρή και μάλλον εκκεντρική συγγραφέα του είχε προκαλέσει αρνητική εντύπωση και είχε σχολιάσει επικριτικά τη συμπεριφορά και την εμφάνισή της. Από το 1838 όμως ξεκίνησε η σχέση τους, που κράτησε αρκετά χρόνια.

Το 1838-9 το ζευγάρι έζησε για λίγους μήνες στη Μαγιόρκα, στο ερημωμένο Μοναστήρι Valldemossa. Η Γεωργία Σάνδη πήγε εκεί γιατί το κλίμα θα βοηθούσε τον γιό της Maurice να ξεπεράσει κάποια προβλήματα υγείας και ο συνθέτης την ακολούθησε πιστεύοντας ότι εκεί θα βελτιωνόταν και η δική του υγεία διότι έπασχε από φυματίωση. Το κλίμα της περιοχής όμως δεν τον βοήθησε, και επιπλέον έπρεπε να αντιμετωπίσουν και την αρνητική στάση των ντόπιων απέναντι στο ανύπαντρο ζευγάρι. Έτσι σύντομα εγκατέλειψαν την Ισπανία και επέστρεψαν στη Γαλλία, όπου ζούσαν κατά διαστήματα στο Παρίσι και στη Nohant, στην κατοικία της Γεωργίας Σάνδη.

Το 1847 το ζευγάρι χώρισε και από εκείνη τη χρονιά η υγεία του Σοπέν επιδεινώθηκε. Το 1848 έζησε για μεγάλο διάστημα στην Αγγλία και τη Σκωτία για ρεσιτάλ, κατόπιν πρόσκλησης της μαθήτριάς του Τζέιν Στέρλινγκ. Όταν επέστρεψε στο Παρίσι η υγεία του ήταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση και τα οικονομικά του μέσα περιορισμένα.

O Φρεντερίκ Σοπέν πέθανε στο Παρίσι στις 17 Οκτωβρίου του 1849, λόγω της χρόνιας φυματίωσης.

Κηδεύτηκε στο Παρίσι και τάφηκε στο Κοιμητήριο Περ Λασέζ, όμως λόγω δικής του επιθυμίας η καρδιά του μεταφέρθηκε στην Πολωνία, όπου φυλάσσεται μέχρι και σήμερα.

Το έργο του Σοπέν προορίζεται αποκλειστικά για πιάνο, με εξαίρεση μερικά έργα μουσικής κοντσερτάντε για πιάνο και ορχήστρα, ένα τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο, μερικά έργα για πιάνο και βιολοντσέλο και ορισμένα τραγούδια για φωνή και πιάνο.

Αρκετά από τα έργα του απαιτούν μεγάλη δεξιοτεχνία, όπως οι Μπαλάντες, αλλά αυτό που προέχει είναι ο μελωδικός χαρακτήρας. Μάλιστα έχει επισημανθεί ότι η δομή των μουσικών φράσεων είναι τέτοια, σαν να επρόκειτο να ερμηνευθούν από τραγουδιστή. Παράλληλα όμως με την ανεξάντλητη μελωδική του ευρηματικότητα, ο Σοπέν είχε μια πολύ αναπτυγμένη αρμονική φαντασία, ένα στοιχείο της τέχνης του που συχνά διαφεύγει της προσοχής των μουσικόφιλων.

Ο Σοπέν αξιοποίησε τους παραδοσιακούς χορούς της πατρίδας του, τις Πολονέζες και τις Μαζούρκες, αλλά τα δικά του έργα δεν προορίζονται για χορό, αφού είναι πολύ γρήγορα και δεξιοτεχνικά. Το ίδιο ισχύει και για τα Βαλς του που είναι ευχάριστα κομμάτια σαλονιού, που προορίζονται για διασκέδαση.

Ξεχωριστές είναι και οι 24 σπουδές για πιάνο, οι οποίες εκτός από τις τεχνικές απαιτήσεις τους, είναι και αξιόλογα μουσικά κομμάτια, που μπορούν να ερμηνευθούν σε συναυλίες. Αυτό δεν ήταν συνηθισμένο προηγουμένως, για παράδειγμα στις σπουδές του Τσέρνυ και του Κράμερ το ενδιαφέρον είναι καθαρά παιδαγωγικό. Από την εποχή του Σοπέν όμως και μετά πολλοί συνθέτες παρουσίασαν αντίστοιχα έργα αξιώσεων, όπως ο Φραντς Λιστ, ο Κλωντ Ντεμπυσύ και Αλεξάντρ Σκριάμπιν.

Τα κυριότερα έργα

Για πιάνο

4 Scherzi (1831, 1837, 1839, 1842)
3 Σονάτες (1828, 1839, 1844)
12 Σπουδές αφιερωμένες στον Φραντς Λιστ (1829-1832) και 12 αφιερωμένες στην κόμησσα Ντ' Αγκού (1832-1836)
24 Πρελούδια, έργο 28 (1831-1839)
Πρελούδιο σε ντο δίεση ελάσσονα, έργο 45 (1841)
19 Νυχτερινά
4 Μπαλάντες
58 Μαζούρκες
16 Πολωνέζες
17 Βαλς
3 Impromptus
Fantaisie-Impromptu (1835)
Φαντασία σε φα ελάσσονα (1841)
Berceuse (1843)
Βαρκαρόλλα (1846)
Πολωνέζα-Φαντασία (1846)