28/10: Η φασιστική Ιταλία
επιτίθεται απρόκλητα κατά της Ελλάδας. Ο ελληνικός λαός ξεσηκώνεται για
να αποκρούσει τη φασιστική εισβολή. Ο δικτάτορας Μεταξάς απορρίπτει το
τελεσίγραφο της φασιστικής Ιταλίας.
29/10: Η ομάδα των 600 περίπου κρατουμένων κομμουνιστών στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας, επικεφαλής των οποίων βρίσκονται μέλη της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ στέλνει υπόμνημα στην κυβέρνηση με το οποίο καταδικάζει τη φασιστική επιδρομή και ζητάει να σταλούν όλοι οι κρατούμενοι κομμουνιστές στο μέτωπο για να πολεμήσουν τον εισβολέα.
21/10: Ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης απεύθυνε από τα κρατητήρια της Ασφάλειας ανοιχτό γράμμα προς τον ελληνικό λαό, που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες στις 2 Νοέμβρη και που καλούσε σε παλλαϊκή αντίσταση ενάντια στους φασίστες επιδρομείς. Οι ομάδες των εξορίστων και κρατουμένων κομμουνιστών στην Κίμωλο, Φολέγανδρο, Γαύδο, Αίγινα κ.α. πήραν αμέσως θέση κατά της επιδρομής του ιταλικού φασισμού και με αιτήσεις τους ζητούσαν να σταλούν στο μέτωπο για να πολεμήσουν τους εισβολείς. Στις αιτήσεις αυτές η φασιστική κυβέρνηση Μεταξά απάντησε με κατηγορηματική άρνηση.
6/11: Η ομάδα των κρατουμένων κομμουνιστών της Ακροναυπλίας υπόβαλε δεύτερο υπόμνημα προς την κυβέρνηση Μεταξά. Με το υπόμνημα αυτό εκδήλωσε την υποστήριξή της προς το γράμμα του Ζαχαριάδη και διατύπωσε πάλι το αίτημα να σταλούν όλοι οι κρατούμενοι στο μέτωπο.
29/10: Η ομάδα των 600 περίπου κρατουμένων κομμουνιστών στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας, επικεφαλής των οποίων βρίσκονται μέλη της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ στέλνει υπόμνημα στην κυβέρνηση με το οποίο καταδικάζει τη φασιστική επιδρομή και ζητάει να σταλούν όλοι οι κρατούμενοι κομμουνιστές στο μέτωπο για να πολεμήσουν τον εισβολέα.
21/10: Ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης απεύθυνε από τα κρατητήρια της Ασφάλειας ανοιχτό γράμμα προς τον ελληνικό λαό, που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες στις 2 Νοέμβρη και που καλούσε σε παλλαϊκή αντίσταση ενάντια στους φασίστες επιδρομείς. Οι ομάδες των εξορίστων και κρατουμένων κομμουνιστών στην Κίμωλο, Φολέγανδρο, Γαύδο, Αίγινα κ.α. πήραν αμέσως θέση κατά της επιδρομής του ιταλικού φασισμού και με αιτήσεις τους ζητούσαν να σταλούν στο μέτωπο για να πολεμήσουν τους εισβολείς. Στις αιτήσεις αυτές η φασιστική κυβέρνηση Μεταξά απάντησε με κατηγορηματική άρνηση.
6/11: Η ομάδα των κρατουμένων κομμουνιστών της Ακροναυπλίας υπόβαλε δεύτερο υπόμνημα προς την κυβέρνηση Μεταξά. Με το υπόμνημα αυτό εκδήλωσε την υποστήριξή της προς το γράμμα του Ζαχαριάδη και διατύπωσε πάλι το αίτημα να σταλούν όλοι οι κρατούμενοι στο μέτωπο.
13/11: Τρίτο υπόμνημα από τους κρατούμενους κομμουνιστές της Ακροναυπλίας με το ίδιο αίτημα, να σταλούν οι κρατούμενοι στο μέτωπο.
14/11: Ο ελληνικός στρατός πέρασε σε αντεπίθεση σ’ όλο το μέτωπο. Έδιωξε τους Ιταλούς από τα ελληνικά εδάφη και μετέφερε τον πόλεμο στο έδαφος της Αλβανίας, που κατεχόταν από τα ιταλικά στρατεύματα.
18/12: Ο Χίτλερ υπογράφει το σχέδιο Μπαρμπαρόσα για εκστρατεία κατά της Σοβιετικής Ένωσης.
1941
29/1: Πεθαίνει ο διχτάτορας Μεταξάς. Σχηματίζεται κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον τραπεζίτη Αλέξανδρο Κορυζή.
6/4: Τα χιτλερικά στρατεύματα εισβάλλουν στο ελληνικό έδαφος από τη Βουλγαρία. Στα οχυρά της ανατολικής Μακεδονίας οι έλληνες στρατιώτες πολέμησαν με ηρωισμό για να αποκρούσουν τον επιδρομές μα κάμφθηκαν σε λίγες μέρες. Ξενόδουλοι και κρυπτοχιτλερικοί στρατηγοί συνθηκολογούν με το γερμανικό στρατό και διευκολύνουν την υποδούλωση της χώρας από τους χιτλεροφασίστες. Η κυβέρνηση της 4ης Αυγούστου φεύγει στο εξωτερικό. Μέχρι τις 2 του Μάη όλη η ηπειρωτική Ελλάδα έχει καταληφθεί από τα χιτλερικά στρατεύματα.
Απρίλης: Η κατάρρευση και η κατοχή βρήκε το ΚΚΕ οργανωτικά χτυπημένο από τον εχθρό και αδύνατο. Ολόκληρη σχεδόν η ηγεσία του και 2.000 περίπου στελέχη και μέλη του κρατούνταν στις φυλακές, στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας και στα νησιά εξορίας: 600 περίπου στην Ακροναυπλία, 230 στον Άι-Στράτη, 220 στην Ανάφη, 17 στην Αίγινα, 130 στη Φολέγανδρο περίπου 600 στην Τρίπολη και σε άλλες φυλακές, 30 στη Γαύδο, 36 στην Κίμωλο, 17 στο σανατόριο Αβεστοχωρίου, 10 στην Κέρκυρα και σχεδόν 30 στην Ίο τη Σίφνο, την Πύλο και την Αμοργό.
Παρ’ όλα αυτά τα σκληρά χτυπήματα που δέχτηκε από τη φασιστική διχτατορία του Μεταξά, το ΚΚΕ είχε κατορθώσει να διατηρήσει σε ορισμένες περιοχές της χώρας μικρές οργανώσεις, οι οποίες αμέσως μετά την εισβολή των χιτλερικών, άρχισαν να αναδιοργανώνονται και να αναπτύσσονται. Στην Αθήνα δρούσαν μια ανεξάρτητη Κομμουνιστική Οργάνωση με επικεφαλής τον Σπύρο Καλοδίκη, μια ανεξάρτητη κομματική ομάδα και μια ομάδα σπουδαστών που ονομαζόταν «Αλήθεια». Στη Βόρεια Ελλάδα υπήρχε το Ανεξάρτητο Γραφείο Περιοχής Μακεδονίας-Θράκης, που καθοδηγούσε μικρές οργανώσεις στη Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Δράμα και σε άλλα μικρότερα κέντρα. Μεμονωμένες οργανώσεις του Κόμματος και της ΟΚΝΕ είχαν επίσης διατηρηθεί στην Ήπειρο, Θεσσαλία, Στερεά, στην Πελοπόννησο και αλλού.
8/4: Από το σανατόριο Ασβεστοχωρίου δραπετεύουν 12 στελέχη και μέλη του ΚΚΕ.
19/4: Σε συνεννόηση με τη χιτλερική Γερμανία, βουλγαρικά φασιστικά στρατεύματα εισβάλλουν στο έδαφος της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας.
24/4: Τα χιτλερικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Αθήνα.
Αρχές Μάη: Στην Αθήνα συγκροτείται η εθνικοαπελευθερωτική ομάδα «Δημοκράτης» που ανέπτυξε δράση κυρίως στους γιατρούς και άλλους διανοούμενους. Δραπετεύουν κατά ομάδες πολλοί κρατούμενοι κομμουνιστές από την Κίμωλο ανάμεσά τους οι Μιλτιάδης Πορφυρογένης και Κώστας Καραγιώργης.
Μέσα Μάη: Αντιπρόσωπος του Γραφείου της Κομματικής Οργάνωσης Μακεδονίας – Θράκης, ήρθς σε επαφή με το συνταγματάρχη Δ. Ψαρρό. Ύστερα από συζήτηση αποφασίστηκε η ίδρυση της εθνικοαπελευθερωτικής οργάνωσης «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».
Δεύτερο δεκαήμερο Μάη: Δραπετεύουν κρατούμενοι κομμουνιστές και από την Φολέγανδρο (Στέργιος Αναστασιάδης, Νίκος Μανουσάκης, Μανώλης Βιτσαξάκης, Γιάννης Τριανταφύλλου, Ευθύμης Μαριακάκης). Μόλις αποβιβάζονται στο Ηράκλειο πιάστηκαν από την Ασφάλεια και κλείστηκαν στη φυλακή, απ’ όπου διαμαρτύρονταν έντονα και ζητούσαν να αφεθούν ελεύθεροι για να πολεμήσουν τους Γερμανούς που ετοίμαζαν την επιδρομή στην Κρήτη.
15/5: Η ομάδα «Δημοκράτης» κυκλοφορεί την πρώτη έντυπη προκήρυξή της , με την οποία καλεί τους έλληνες πατριώτες να οργανωθούν και να παλέψουν εναντίον των κατακτητών. Λίγο αργότερα άρχισε και την έκδοση εντύπου με το ίδιο όνομα.
16/5: Δημοσιεύεται άρθρο του Μιλτιάδη Πορφυρογένη μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ στην εφημερίδα του Ηρακλείου «Κρητικά Νέα» με το οποίο καλείται ο κρητικός λαός για την άμυνα της Κρήτης.
18/5: Από τη Φολέγανδρο δραπετεύουν οι υπόλοιποι 120 περίπου κομμουνιστές. Ανάμεσά τους οι Γ. Ερυθριάδης, Γ. Τρικαλινος και Παντελής Σίμος.
20/5: Από τα μέλη της οργάνωσης «Ελευθερία» πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη το πρώτο σαμποτάζ.
20-31/5: Οι χιτλερικοί αποβιβάζουν αεραγήματα στην Κρήτη όπου επί ένα δεκαήμερο διεξάγονται σκληρές μάχες. Για την υπεράσπιση του νησιού πάλεψε σύσσωμος ο λαός με τους κομμουνιστές στην πρώτη γραμμή. Στα τέλη του Μάη ολόκληρη η Κρήτη έχει καταληφθεί. Τα υπολείμματα των Άγγλων και ο Γλύξμπουργκ με την κυβέρνηση Τσουδερού εγκαταλείπουν την Κρήτη και φεύγουν για την Αίγυπτο.
Την ημέρα που άρχισε η μάχη της Κρήτης δραπετεύουν οι υπόλοιποι 36 από τους εξόριστους της Κιμώλου. Ανάμεσά τους οι Πέτρος Ρούσσος, Χρύσα Χατζηβσιλείου, Αύρα Παρτσαλίδου κ.α.
Τέλη Μάη: Με την άφιξη στην ουσία των κομμουνιστών που έχουν δραπετεύσει αρχίζει η αναδιοργάνωση του Κόμματος. Διαμορφώνεται προσωρινός κεντρικός καθοδηγητικός πυρήνας του ΚΚΕ από τα μέλη που δραπέτευσαν από την εξορία και από άλλα καθοδηγητικά στελέχη.
28/5: Με πρωτοβουλία των κομμουνιστών ιδρύεται στην Αθήνα η οργάνωση της Εθνικής Αλληλεγγύης (ΕΑ) που έγινε στα χρόνια της κατοχής μια από τις μαζικότερες εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις που πρόσφερε υπηρεσίες στο λαό.
30/5: Από τη Γαύδο δραπετεύει ομάδα 7 εξορίστων. Ανάμεσά τους ο Λεωνίδας Στρίγκος και ο Μάρκος Βαφειάδης. Αργότερα δραπετεύει και μια άλλη ομάδα από τη Γαύδο.
Ιούνης: Στην ανατολική Μακεδονία, που έχουν καταλάβει οι Βούλγαροι, δημιουργούνται ημιστρατιωτικές πατριωτικές ομάδες με την ονομασία «Ιερός Λόχος». Ανάλογα στην Καρδίτσα οι «Ομάδες εφόδου», στην Καλαμάτα η «Νέα Φιλική Εταιρεία» και στον Πύργο το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο».
Τέλη Ιούνη: Εμφανίζεται στον Όθρυ η πρώτη ένοπλη ομάδα καταδιωκόμενων αγωνιστών. Κυκλοφορεί προκηρύξεις με αντιφασιστικό περιεχόμενο και σύντομα η δύναμή της ξεπερνά τους 45 αγωνιστές.
1-3/7: 6η Ολομέλεια του ΚΚΕ στην Αθήνα.
14/7: Η οργάνωση «Ελευθερία» βγάζει στο βουνό Κερδύλια Νιγρίτας την πρώτη ένοπλη ανταρτοομάδα από 60 ένοπλους με την ονομασία «Οδυσσέας Ανδρούτσος»,
16/7: Ιδρύεται το Εργατικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΜ). Κινητοποιούνται οι Κρητικοί στρατιώτες για να τους επιτραπεί από τις δυνάμεις κατοχής η επάνοδος στο νησί.
Τέλη Αυγούστου: Η οργάνωση «Ελευθερία» εμφάνισε στα βουνά Κρούσια Κιλκίς και δεύτερη ανταρτοομάδα.
29/1: Πεθαίνει ο διχτάτορας Μεταξάς. Σχηματίζεται κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον τραπεζίτη Αλέξανδρο Κορυζή.
6/4: Τα χιτλερικά στρατεύματα εισβάλλουν στο ελληνικό έδαφος από τη Βουλγαρία. Στα οχυρά της ανατολικής Μακεδονίας οι έλληνες στρατιώτες πολέμησαν με ηρωισμό για να αποκρούσουν τον επιδρομές μα κάμφθηκαν σε λίγες μέρες. Ξενόδουλοι και κρυπτοχιτλερικοί στρατηγοί συνθηκολογούν με το γερμανικό στρατό και διευκολύνουν την υποδούλωση της χώρας από τους χιτλεροφασίστες. Η κυβέρνηση της 4ης Αυγούστου φεύγει στο εξωτερικό. Μέχρι τις 2 του Μάη όλη η ηπειρωτική Ελλάδα έχει καταληφθεί από τα χιτλερικά στρατεύματα.
Απρίλης: Η κατάρρευση και η κατοχή βρήκε το ΚΚΕ οργανωτικά χτυπημένο από τον εχθρό και αδύνατο. Ολόκληρη σχεδόν η ηγεσία του και 2.000 περίπου στελέχη και μέλη του κρατούνταν στις φυλακές, στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας και στα νησιά εξορίας: 600 περίπου στην Ακροναυπλία, 230 στον Άι-Στράτη, 220 στην Ανάφη, 17 στην Αίγινα, 130 στη Φολέγανδρο περίπου 600 στην Τρίπολη και σε άλλες φυλακές, 30 στη Γαύδο, 36 στην Κίμωλο, 17 στο σανατόριο Αβεστοχωρίου, 10 στην Κέρκυρα και σχεδόν 30 στην Ίο τη Σίφνο, την Πύλο και την Αμοργό.
Παρ’ όλα αυτά τα σκληρά χτυπήματα που δέχτηκε από τη φασιστική διχτατορία του Μεταξά, το ΚΚΕ είχε κατορθώσει να διατηρήσει σε ορισμένες περιοχές της χώρας μικρές οργανώσεις, οι οποίες αμέσως μετά την εισβολή των χιτλερικών, άρχισαν να αναδιοργανώνονται και να αναπτύσσονται. Στην Αθήνα δρούσαν μια ανεξάρτητη Κομμουνιστική Οργάνωση με επικεφαλής τον Σπύρο Καλοδίκη, μια ανεξάρτητη κομματική ομάδα και μια ομάδα σπουδαστών που ονομαζόταν «Αλήθεια». Στη Βόρεια Ελλάδα υπήρχε το Ανεξάρτητο Γραφείο Περιοχής Μακεδονίας-Θράκης, που καθοδηγούσε μικρές οργανώσεις στη Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Δράμα και σε άλλα μικρότερα κέντρα. Μεμονωμένες οργανώσεις του Κόμματος και της ΟΚΝΕ είχαν επίσης διατηρηθεί στην Ήπειρο, Θεσσαλία, Στερεά, στην Πελοπόννησο και αλλού.
8/4: Από το σανατόριο Ασβεστοχωρίου δραπετεύουν 12 στελέχη και μέλη του ΚΚΕ.
19/4: Σε συνεννόηση με τη χιτλερική Γερμανία, βουλγαρικά φασιστικά στρατεύματα εισβάλλουν στο έδαφος της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας.
24/4: Τα χιτλερικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Αθήνα.
Αρχές Μάη: Στην Αθήνα συγκροτείται η εθνικοαπελευθερωτική ομάδα «Δημοκράτης» που ανέπτυξε δράση κυρίως στους γιατρούς και άλλους διανοούμενους. Δραπετεύουν κατά ομάδες πολλοί κρατούμενοι κομμουνιστές από την Κίμωλο ανάμεσά τους οι Μιλτιάδης Πορφυρογένης και Κώστας Καραγιώργης.
Μέσα Μάη: Αντιπρόσωπος του Γραφείου της Κομματικής Οργάνωσης Μακεδονίας – Θράκης, ήρθς σε επαφή με το συνταγματάρχη Δ. Ψαρρό. Ύστερα από συζήτηση αποφασίστηκε η ίδρυση της εθνικοαπελευθερωτικής οργάνωσης «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».
Δεύτερο δεκαήμερο Μάη: Δραπετεύουν κρατούμενοι κομμουνιστές και από την Φολέγανδρο (Στέργιος Αναστασιάδης, Νίκος Μανουσάκης, Μανώλης Βιτσαξάκης, Γιάννης Τριανταφύλλου, Ευθύμης Μαριακάκης). Μόλις αποβιβάζονται στο Ηράκλειο πιάστηκαν από την Ασφάλεια και κλείστηκαν στη φυλακή, απ’ όπου διαμαρτύρονταν έντονα και ζητούσαν να αφεθούν ελεύθεροι για να πολεμήσουν τους Γερμανούς που ετοίμαζαν την επιδρομή στην Κρήτη.
15/5: Η ομάδα «Δημοκράτης» κυκλοφορεί την πρώτη έντυπη προκήρυξή της , με την οποία καλεί τους έλληνες πατριώτες να οργανωθούν και να παλέψουν εναντίον των κατακτητών. Λίγο αργότερα άρχισε και την έκδοση εντύπου με το ίδιο όνομα.
16/5: Δημοσιεύεται άρθρο του Μιλτιάδη Πορφυρογένη μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ στην εφημερίδα του Ηρακλείου «Κρητικά Νέα» με το οποίο καλείται ο κρητικός λαός για την άμυνα της Κρήτης.
18/5: Από τη Φολέγανδρο δραπετεύουν οι υπόλοιποι 120 περίπου κομμουνιστές. Ανάμεσά τους οι Γ. Ερυθριάδης, Γ. Τρικαλινος και Παντελής Σίμος.
20/5: Από τα μέλη της οργάνωσης «Ελευθερία» πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη το πρώτο σαμποτάζ.
20-31/5: Οι χιτλερικοί αποβιβάζουν αεραγήματα στην Κρήτη όπου επί ένα δεκαήμερο διεξάγονται σκληρές μάχες. Για την υπεράσπιση του νησιού πάλεψε σύσσωμος ο λαός με τους κομμουνιστές στην πρώτη γραμμή. Στα τέλη του Μάη ολόκληρη η Κρήτη έχει καταληφθεί. Τα υπολείμματα των Άγγλων και ο Γλύξμπουργκ με την κυβέρνηση Τσουδερού εγκαταλείπουν την Κρήτη και φεύγουν για την Αίγυπτο.
Την ημέρα που άρχισε η μάχη της Κρήτης δραπετεύουν οι υπόλοιποι 36 από τους εξόριστους της Κιμώλου. Ανάμεσά τους οι Πέτρος Ρούσσος, Χρύσα Χατζηβσιλείου, Αύρα Παρτσαλίδου κ.α.
Τέλη Μάη: Με την άφιξη στην ουσία των κομμουνιστών που έχουν δραπετεύσει αρχίζει η αναδιοργάνωση του Κόμματος. Διαμορφώνεται προσωρινός κεντρικός καθοδηγητικός πυρήνας του ΚΚΕ από τα μέλη που δραπέτευσαν από την εξορία και από άλλα καθοδηγητικά στελέχη.
28/5: Με πρωτοβουλία των κομμουνιστών ιδρύεται στην Αθήνα η οργάνωση της Εθνικής Αλληλεγγύης (ΕΑ) που έγινε στα χρόνια της κατοχής μια από τις μαζικότερες εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις που πρόσφερε υπηρεσίες στο λαό.
30/5: Από τη Γαύδο δραπετεύει ομάδα 7 εξορίστων. Ανάμεσά τους ο Λεωνίδας Στρίγκος και ο Μάρκος Βαφειάδης. Αργότερα δραπετεύει και μια άλλη ομάδα από τη Γαύδο.
Ιούνης: Στην ανατολική Μακεδονία, που έχουν καταλάβει οι Βούλγαροι, δημιουργούνται ημιστρατιωτικές πατριωτικές ομάδες με την ονομασία «Ιερός Λόχος». Ανάλογα στην Καρδίτσα οι «Ομάδες εφόδου», στην Καλαμάτα η «Νέα Φιλική Εταιρεία» και στον Πύργο το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο».
Τέλη Ιούνη: Εμφανίζεται στον Όθρυ η πρώτη ένοπλη ομάδα καταδιωκόμενων αγωνιστών. Κυκλοφορεί προκηρύξεις με αντιφασιστικό περιεχόμενο και σύντομα η δύναμή της ξεπερνά τους 45 αγωνιστές.
1-3/7: 6η Ολομέλεια του ΚΚΕ στην Αθήνα.
14/7: Η οργάνωση «Ελευθερία» βγάζει στο βουνό Κερδύλια Νιγρίτας την πρώτη ένοπλη ανταρτοομάδα από 60 ένοπλους με την ονομασία «Οδυσσέας Ανδρούτσος»,
16/7: Ιδρύεται το Εργατικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΜ). Κινητοποιούνται οι Κρητικοί στρατιώτες για να τους επιτραπεί από τις δυνάμεις κατοχής η επάνοδος στο νησί.
Τέλη Αυγούστου: Η οργάνωση «Ελευθερία» εμφάνισε στα βουνά Κρούσια Κιλκίς και δεύτερη ανταρτοομάδα.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου