Κάποιοι την έχουν χαρακτηρίσει ως «πετρέλαιο της Ελλάδας», ενώ στις μονάδες της ΔΕΗ στην Κοζάνη πρόσφατα χρησιμοποιήθηκε για να υποκαταστήσει τον... λιγνίτη. Η αγριοαγκινάρα είναι ένα... φυτό-ζιζάνιο με σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη, που παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες για τους αγρότες και μπορεί να αποτελέσει την ελληνική απάντηση στη διεθνή κούρσα των βιοκαυσίμων. Για την καλλιέργεια ήδη έχει εκδηλωθεί σημαντικό ενδιαφέρον από αγροτικούς παραγωγούς, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως ο θεσσαλικός κάμπος, και αυτό κυρίως γιατί εμφανίζει μηδαμινές ανάγκες άρδευσης, οπότε το φυτό ενδείκνυται για περιοχές όπου το πρόβλημα της άρδευσης είναι οξύ.
Όπως τονίζει στο «Κ» ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ν. Δαναλάτος, η αγριοαγκινάρα είναι στην ουσία ένα ζιζάνιο το οποίο καλλιεργείται, χωρίς, ωστόσο, να έχει ανάγκη νερού, λίπανσης και φυτοφαρμάκων, γεγονός που μεταφράζεται σε εκμηδενισμένο κόστος παραγωγής. Αυτό πρακτικά συνεπάγεται τεράστια πλεονεκτήματα σε περιοχές όπως η Θεσσαλία, όπου πιθανή αντικατάσταση 1 εκατ. στρεμμάτων θα έφερνε εξοικονόμηση 400 εκατ. κυβικών μέτρων νερού.
Η παραγωγή του ενεργειακού φυτού ανά στρέμμα μπορεί να ξεπεράσει τους 2,5 τόνους, ενώ η τιμή παραγωγού -αν και θα διαμορφωθεί από την αγορά- στην πράξη μπορεί να υπερβεί τα 70 ευρώ ο τόνος. Σύμφωνα, δε, με τον καθηγητή, η παραγωγή θα μπορούσε να ξεκινήσει άμεσα από τους Έλληνες αγρότες, καθώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση από χώρες της Ευρώπης σε pellets. Ιδιαίτερα συμφέρουσα είναι, προσθέτει ο κ. Δαναλάτος, η αντικατάσταση καλλιεργειών σιτηρών, βαμβακιού και άλλων ετήσιων εκτατικών καλλιεργειών.
H καλλιέργεια
Η μελέτη χρόνων έδειξε ότι πρόκειται για μια πολύ συμφέρουσα καλλιέργεια, αφού το κόστος είναι μόλις 2,5 ευρώ/στρ. για τον πρώτο χρόνο και μηδενικό για όλα τα υπόλοιπα (ζει 8-12 χρόνια) , όταν για τα άλλα ενεργειακά φυτά είναι πολύ υψηλότερο - για τον σόργο, για παράδειγμα, φτάνει τα 60-70 ευρώ/στρ. και για την ελαιοκράμβη τα 40-45 ευρώ/στρ. Οι παραγωγοί χρειάζεται μόνο να αγοράσουν τον σπόρο της αγριοαγκινάρας, που κοστίζει 12 ευρώ/ κιλό, με κάθε κιλό να φτάνει για 4-5 στρέμματα. Φυτεύεται τον Οκτώβριο και μεγαλώνει με τις βροχές του χειμώνα. Δεν χρειάζεται καθόλου νερό, καθόλου λίπασμα και, φυσικά, ως ζιζάνιο δεν επιτρέπει την ανάπτυξη άλλων ζιζανίων. Τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο μαζεύεται από το χωράφι με τις μηχανές σε μπάλες και μεταφέρεται σε μονάδες επεξεργασίας. Σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι καλλιεργείται σε όλα τα εδάφη, ακόμα και στα πιο ξερά και πιο δύσβατα. Η απόδοση σε κάθε στρέμμα είναι 1,5 τόνος, ενώ, αν τα φυτά ποτιστούν, μπορούν να δώσουν και 2 τόνους. Οι παραγωγοί μπορούν να υπογράψουν συμβόλαια και να διεκδικήσουν από 60- 70 ευρώ/στρ. έως και 150 ευρώ/στρ., ανάλογα με την εταιρεία, ενώ επιπλέον παίρνουν και την επιδότηση των 4,5 ευρώ/στρ.
Πού θα πουλήσετε
Μέχρι στιγμής, υπάρχει ένα εργοστάσιο παραγωγής πελετών στο Συκούριο Λάρισας, ενώ ακόμα ένα άνοιξε πρόσφατα στον κόμβο του Βελεστίνου. Επιπρόσθετα, Ιταλοί έμποροι έχουν μπει δυναμικά τον τελευταίο καιρό στην ελληνική αγορά και ζητούν να καλύψουν μέρος των αναγκών τους σε πελέτες ενεργειακών φυτών, που φτάνουν τους 2 εκατομμύρια τόνους τον χρόνο.
Η παραγωγή του ενεργειακού φυτού ανά στρέμμα μπορεί να ξεπεράσει τους 2,5 τόνους, ενώ η τιμή παραγωγού -αν και θα διαμορφωθεί από την αγορά- στην πράξη μπορεί να υπερβεί τα 70 ευρώ ο τόνος. Σύμφωνα, δε, με τον καθηγητή, η παραγωγή θα μπορούσε να ξεκινήσει άμεσα από τους Έλληνες αγρότες, καθώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση από χώρες της Ευρώπης σε pellets. Ιδιαίτερα συμφέρουσα είναι, προσθέτει ο κ. Δαναλάτος, η αντικατάσταση καλλιεργειών σιτηρών, βαμβακιού και άλλων ετήσιων εκτατικών καλλιεργειών.
Η μελέτη χρόνων έδειξε ότι πρόκειται για μια πολύ συμφέρουσα καλλιέργεια, αφού το κόστος είναι μόλις 2,5 ευρώ/στρ. για τον πρώτο χρόνο και μηδενικό για όλα τα υπόλοιπα (ζει 8-12 χρόνια) , όταν για τα άλλα ενεργειακά φυτά είναι πολύ υψηλότερο - για τον σόργο, για παράδειγμα, φτάνει τα 60-70 ευρώ/στρ. και για την ελαιοκράμβη τα 40-45 ευρώ/στρ. Οι παραγωγοί χρειάζεται μόνο να αγοράσουν τον σπόρο της αγριοαγκινάρας, που κοστίζει 12 ευρώ/ κιλό, με κάθε κιλό να φτάνει για 4-5 στρέμματα. Φυτεύεται τον Οκτώβριο και μεγαλώνει με τις βροχές του χειμώνα. Δεν χρειάζεται καθόλου νερό, καθόλου λίπασμα και, φυσικά, ως ζιζάνιο δεν επιτρέπει την ανάπτυξη άλλων ζιζανίων. Τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο μαζεύεται από το χωράφι με τις μηχανές σε μπάλες και μεταφέρεται σε μονάδες επεξεργασίας. Σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι καλλιεργείται σε όλα τα εδάφη, ακόμα και στα πιο ξερά και πιο δύσβατα. Η απόδοση σε κάθε στρέμμα είναι 1,5 τόνος, ενώ, αν τα φυτά ποτιστούν, μπορούν να δώσουν και 2 τόνους. Οι παραγωγοί μπορούν να υπογράψουν συμβόλαια και να διεκδικήσουν από 60- 70 ευρώ/στρ. έως και 150 ευρώ/στρ., ανάλογα με την εταιρεία, ενώ επιπλέον παίρνουν και την επιδότηση των 4,5 ευρώ/στρ.
Πού θα πουλήσετε
Μέχρι στιγμής, υπάρχει ένα εργοστάσιο παραγωγής πελετών στο Συκούριο Λάρισας, ενώ ακόμα ένα άνοιξε πρόσφατα στον κόμβο του Βελεστίνου. Επιπρόσθετα, Ιταλοί έμποροι έχουν μπει δυναμικά τον τελευταίο καιρό στην ελληνική αγορά και ζητούν να καλύψουν μέρος των αναγκών τους σε πελέτες ενεργειακών φυτών, που φτάνουν τους 2 εκατομμύρια τόνους τον χρόνο.
Εξωτερικό
Μεγαλύτερα projects καλλιέργειας αγριοαγκινάρας ξεκίνησαν ήδη σε γειτονικές χώρες. Στη Ρουμανία η καλλιέργεια αγριοαγκινάρας πραγματοποιείται σε 300 χιλιάδες στρέμματα, με τεχνικό σύμβουλο το Εργαστήριο Γεωργίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Αυξανόμενο ενδιαφέρον αξιοποίησης εκδηλώνεται στην Ουκρανία, αλλά και υπερατλαντικά (ΗΠΑ). Την ίδια στιγμή, πληροφορίες φέρουν σημαντικά επενδυτικά σχήματα να ενδιαφέρονται να εγκαταστήσουν μεγάλες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, που θα εκμεταλλεύονται τις τελευταίες τεχνολογίες και θα μπορούν να καλύπτουν εξολοκλήρου τις ανάγκες τους με βιομάζα.
Τα pellets
Η αγριοαγκινάρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη παραγωγής pellets. Τα pellets ή πελέτες είναι μικρά κυλινδρικά τεμάχια από συμπιεσμένο ξύλο ή άλλες μορφές βιομάζας καλλιεργούμενων φυτών, όπως η αγριοαγκινάρα, ή υπολειμμάτων γεωργικών ή δασικών, διαφόρων μεγεθών (π.χ., διαμέτρου 6 mm και μήκους 30 mm), που μπορούν εύκολα να συσκευαστούν, να μεταφερθούν με βυτιοφόρα και να τοποθετηθούν στους αποθηκευτικούς χώρους, από όπου μεταφέρονται αυτόματα για την καύση τους σε σύγχρονους καυστήρες (π.χ., ενεργοποίηση με χρήση κινητού τηλεφώνου) με την επιθυμητή ροή. Οι πελέτες έχουν υγρασία περί το 8% (ει- δικό βάρος περί τα 650 κιλά ανά κυβικό μέτρο) και θερμική αξία περί τα 19-21 MJ/κιλό, δηλαδή 2 κιλά ισοδυναμούν με περίπου 1 λίτρο πετρελαίου.
Stop στο λιγνήτη ,ναι στο "γκαγκάνι"
Ειδικά για την ηλεκτροπαραγωγή, η περίπτωση της αγριοαγκινάρας ή «γκαγκανιού», όπως αποκαλείται σε ορισμένες περιοχές, πιθανόν να αποτελεί μια σημαντική εναλλακτική, που μπορεί άμεσα να βοηθήσει στην επιμήκυνση της ζωής των αποθεμάτων του εγχώριου λιγνίτη.
Οι επιστήμονες διαβεβαιώνουν ότι, χωρίς να χρειαστεί καμία αλλαγή στις υφιστάμενες μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ, ο λιγνίτης μπορεί να υποκατασταθεί σε ποσοστό έως περίπου 20% από βιομάζα αγριοαγκινάρας. Εκτός από την πιλοτική χρήση αγριοαγκινάρας από τη ΔΕΗ, ήδη στη Θεσσαλία η πρώτη μεγάλη βιομηχανία έχει προχωρήσει στην υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων με στερεά βιοκαύσιμα από αγριοαγκινάρα. Ενδεικτική της προοπτικής που παρουσιάζει η χρήση βιομάζας στην ηλεκτροπαραγωγή είναι η σχετική αναφορά στην έκθεση World Energy Outlook του International Energy Agency. Σύμφωνα με την έκθεση, η βιομάζα είναι η ανανεώσιμη πηγή ενέργειας με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην παγκόσμια πρωτογενή ενεργειακή ζήτηση. Με βάση τις εκτιμήσεις της IEA, η χρήση βιομάζας στην ηλεκτροπαραγωγή και την παραγωγή θερμότητας αναμένεται να παρουσιάσει ετήσια αύξηση της τάξης του 5%.
Εάν, μάλιστα, στα επόμενα χρόνια βελτιωθούν οι τεχνολογίες απόδοσης, τότε εκτιμάται ότι πάνω από 860 TWh ηλεκτρικής ενέργειας θα παράγονται από βιομάζα, το μερίδιο της οποίας στην ηλεκτροπαραγωγή θα φτάσει το 2,6%, ποσοστό μεγαλύτερο από τα offshore αιολικά πάρκα, τα φωτοβολταϊκά, τη γεωθερμία και την κυματική ενέργεια. Σύμφωνα με την IEA, η μεγαλύτερη αύξηση στη χρήση βιομάζας στην ηλεκτροπαραγωγή θα εμφανιστεί στις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και την Κίνα.
Το φυτό
Τα άνθη του έχουν έντονα χρώματα, συνήθως κίτρινα, μοβ ή κόκκινα, τα φύλλα του όμως είναι αγκαθωτά, γι αυτό και σε πολλές περιοχές ονομάζεται και «αγκαθιάρης» ή «γκαγκάνι». Το γαϊδουράγκαθο ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων και σε μεγάλες εκτάσεις απαντάται στη Μάνη, λόγω ms εγκατάλειψης των εδαφών. Είναι φυτό τονωτικό, διουρητικό, εφιδρωτικό, αντιπυρετικό, αποχρεμπτικό και ταινιοκτόνο. Ως αφέψημα συνιστάται κατά της ηπατίτιδας, του ίκτερου, της πέτρας στη χολή και των τακτικών πυρετών.
Καλλιεργητικές φροντίδες: Επειδή η καλλιέργεια είναι πολυετής, η προετοιμασία και η σπορά του αγρού θα γίνει μία φορά στα επτά στα δώδεκα χρόνια. Παρ΄ όλα αυτά. απαιτείται προσοχή, καθώς λάθη κατά την προετοιμασία και τη σπορά είναι μη αναστρέψιμα.Λίπανση: Ως πολυετής καλλιέργεια, καλό είναι να ενσωματώνεται βασική λίπανση φωσφορούχου λιπάσματος (25 κιλά/στρ.) και επιφανειακή λίπανση 8 μονάδες αζώτου (1 7 κιλά/στρ.).
Ζιζανοκτονία - Παράσιτα: Μέχρι τώρα δεν έχουν αναφερθεί παρασιτικές, έτσι δεν χρειάζονται αντιπαρασιτικοί ψεκασμοί.
Προετοιμασία: Απαιτείται καλή προετοιμασία εδάφους (ψιλοχωμάτισμα) κατά τη σπορά, που γίνεται είτε Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο για ξερικά χωράφια είτε Φεβρουάριο ή Μάρτιο για ποτιστικά χωράφια.
Σπορά: Γίνεται με πνευματικές μηχανές σε αποστάσεις 75 εκατοστών μεταξύ των γραμμών και 1 7 εκατοστών επί των γραμμών, με απαιτούμενη ποσότητα σπόρου 400 γρ./στρ.
Ποτίσματα: Ελάχιστες καλλιεργητικές φροντίδες, όπως 2-3 ποτίσματα, ανάλογα με την περιοχή, μέσα στους μήνες Απρίλιο, Μάιο και αρχές Ιουνίου.
Προϊόντα: Η αγριοαγκινάρα (κάρντο) είναι πολυετές αναβλαστάνον φυτό και παράγει τρία είδη προϊόντων:
- Ζωοτροφές: Βοσκήσιμη χλωρομάζα - λειμώνας, ενσίρωμα όταν το φυτό έχει 70% υγρασία (κατά προτίμηση, την εποχή της καρπόδεσης), όπως το καλαμπόκι, αποξηραινόμενη χλωρομάζα που δένεται σε μπάλα, όπως το τριφύλλι. Ο σπόρος της, που είναι ελαιούχος, έχει διατροφικά χαρακτηριστικά παρόμοια με της σόγιας και χρησιμοποιείται συμπύκνωμα.
- Βιοκαύσιμα: Ο σπόρος τους, ελαιούχος (25%-32% λάδι), χρησιμοποιείται για παραγωγή βιοντίζελ.
- Pellets: Η ξηρά βιομάζα (καλαμιά) με ή χωρίς τον σπόρο χρησιμοποιείται για την παραγωγή στερεού καυσίμου (pellets) αντί πετρελαίου - 2 κιλά agripellets αγριαγκινάρας είναι ίσα με 1 κιλό πετρέλαιο.
Αποδόσεις: Ανάλογα με τη γονιμότητα του χωραφιού, αποδίδει 800 έως 2.500 κιλά ανά στρέμμα ενσίρωμα, και σε γόνιμα ποτιστικά χω- ράφια έως 7 τόνους/στρ. σπόρο αποδίδει από 50 έως 200 κιλά/στρ. στα ξερικά και από 200-400 στα ποτιστικά χωράφια.
Διατροφική αξία: Η αγριοαγκινάρα (κάρντο) ως ζωοτροφή έχει τα εξής πλεονεκτήματα:
- Υψηλά διαλυτά σάκχαρα 27%, τα οποία, κατά τη ζύμωση, αποδίδουν συγκεντρώσει γαλακτικού οξέος 9%-1 7% επί ξηρού και 1 5% υπολειμματικά διαλυτά σάκχαρα.
- Πρωτεΐνες 15% επί ξηρού.
- Περιέχει την ουσία σιλιμαρίνη, η οποία είναι ηπατοπροστατευτικός παράγοντας και εξασφαλίζει υψηλούς μεταβολικούς δείκτες, με ελάχιστη καταπόνηση του ήπατος (συκώτι).
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου