Ο Αριστοφάνης αποτελεί τον πατέρα της αρχαίας κωμωδίας με πλήθος έργων που άλλα δεν κατάφεραν να διασωθούν στο πέρασμα των αιώνων και άλλα έφτασαν ακέραια στα χέρια μας συντροφεύοντάς μας μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης μαζί με τον Κρατίνο και τον Εύπολη αποτελούν την τριάδα των αρχαίων κωμωδών με τον πρώτο φυσικά να ξεχωρίζει ανάμεσα στους ομοτέχνους του καθώς μέχρι και τις μέρες μας τα έργα του ξεχωρίζουν και παίζονται συνεχώς από τους μεγαλύτερους θεατρικούς οργανισμούς.
Η αλήθεια είναι ότι οι πληροφορίες που έχουμε για την ζωή του δεν μπορούν να διασταυρωθούν επακριβώς και αυτό γιατί συλλέγονται κατά κύριο λόγο μέσα από τα έργα του, ενώ οι ανεξάρτητες πληροφορίες είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.
Γεννήθηκε στην Αθήνα κοντά στο 450 π.Χ και πατέρας του ήταν ο Φίλιππος από τον δήμο Κυδαθηναίων. Ωστόσο το 430 π.Χ όταν μοιράστηκε το έδαφος της Αίγινας σε κληρούχους, ένα κομμάτι δόθηκε στον πατέρα του Φιίιππο, ο οποίος μετακινήθηκε εκεί με αποτέλεσμα ακόμα και ο τόπος γέννησής του να αμφισβητείται, καθώς υπάρχει μία περίπτωση ο ποιητής να γεννήθηκε στο νησί και να επέστρεψε στην Αθήνα μετά το θάνατο του πατέρα του.
Ο Αριστοφάνης πάντως μεγάλωσε και σε μία Αθήνα που γνώριζε την μεγαλύτερη άνθησή της, καθώς τα ηνία της πόλης τα είχε ο Περικλής καταφέρνοντας να διατηρήσει ειρήνη τόσο με το αντίπαλο δέος της Σπάρτης όσο και με τους Πέρσες μέχρι το 431 π.Χ. οπότε και ξεκίνησε ο πελοποννησιακός πόλεμος που διήρκησε 30 χρόνια.
Ο Αριστοφάνης καταγόταν από την Πανδιονίδα φυλή, έχοντας αριστοκρατική καταγωγή και φυσικά ήταν πραγματικός Αθηναίος παρά το γεγονός ότι ο δημαγωγός Κλέων τον είχε καταγγείλει ως ξένο, επειδή τον ενοχλούσαν τα σχόλια που έκανε για αυτόν μέσα από τις κωμωδίες του, κάτι που φυσικά δεν ευσταθούσε και ο ποιητής είχε καταφέρει να το αποδείξει στα δικαστήρια της εποχής.
Όντας αριστοκράτης, είχε πάρει ιδιαίτερα καλή μόρφωση και είχε καταφέρει να διαμορφώσει μια ιδιαίτερα πνευματώδη προσωπικότητα με εξαιρετικό χιούμορ που του είχε χαρίσει μεγάλη αναγνωρισιμότητα στον Δήμο της Αθήνας, τόση ώστε το 405 π.Χ οι Αθηναίοι τον έστεψαν με θαλλό από την ιερή ελιά που θεωρείτο ιδιαίτερα μεγάλη τιμή.
Επιπλέον, ο καυστικός του λόγος δεν έλειπε καθώς πάντα μέσα από τα έργα του έριχνε τα βέλη του εναντίον των δημαγωγών, των σοφιστών στους οποίους λανθασμένα μεν συμπεριελάμβανε και τον Σωκράτη, αλλά και του Δήμου της Αθήνας, ενώ εξήρε το θάρρος την τόλμη και το ήθος των Μαραθωνομάχων τους οποίους πάντα θεωρούσε πρότυπο ανδρών και τους οποίους αν και αγαπούσε τους θύμιζε πάντα την καταγωγή τους για να μην πέφτουν σε παραπτώματα. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα, ότι πολλές φορές άφηνε αιχμές για το δημοκρατικό πολίτευμα της Αθήνας και συμφωνούσε με την άριστη κοινωνία του Πλάτωνα έχοντας μεγαλώσει στην αριστοκρατία.
Ήταν πολύ καλός γνώστης των τραγωδιών του Αισχύλου τον οποίο θαύμαζε ιδιαίτερα και τον οποίο θεωρούσε τον μεγαλύτερο τραγωδό, όπως παρουσιάζεται και στο έργο του ‘Βάτραχοι’, αλλά είχε μελετήσει εκτενώς και τις Οδές του Πινδάρου και του Στησίχορου. Εκείνο που ίσως προκαλέσει εντύπωση είναι ότι επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τον Ευριπίδη στις κωμωδίες του, τον οποίο ωστόσο συνεχώς διακωμωδούσε μέσα από τα έργα του.
Τα έργα που έγραψε συνολικά φτάνουν τα σαράντα τέσσερα, αλλά δυστυχώς μόνο 11 κωμωδίες του κατάφεραν να διασωθούν ολόκληρες μέχρι τις μέρες μας, οι οποίες περιλαμβάνουν τους ‘Αχαρνής’ το 425 π.Χ. όπου παρουσιάζεται ο πόθος για την ειρήνη, τους ‘Ιππής’ το 424 π.Χ., τις ‘Νεφέλαι’ το 423 π.Χ., τις ‘Σφήκες’ το 422 π.Χ., την ‘Ειρήνη’ το 421 π.Χ., τους ‘Όρνιθες’ το 414 π.Χ., τη ‘Λυσιστράτη’ το 411 π.Χ., τις ‘Θεσμοφοριάζουσες’ το 411 π.Χ., τους ‘Βατράχους’ το 405 π.Χ., τις ‘Εκκλησιάζουσες’ το 389 π.Χ., και τον ‘Πλούτο’ το 388 π.Χ., ενώ αποσπασματικά διασώζονται και άλλες 10 κωμωδίες.
Η φήμη φυσικά του Αριστοφάνη δεν είναι τυχαία καθώς κατάφερε να κερδίσει 10 πρώτα μεγάλα βραβεία σε σχετικούς θεατρικούς διαγωνισμούς, ενώ επηρέασε μεταγενέστερους συγγραφείς ιδιαίτερα Άγγλους σατυρικούς του 17ου και 18ου αιώνα κάνοντας για μία ακόμα φορά την Ελλάδα γνωστή σε ολόκληρη την υφήλιο καθώς σήμερα μελετάτε σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ τα έργα του αν και περιείχαν βωμολοχίες διδάσκονταν στα σχολεία από τον 10 μ.Χ. αιώνα.
Πέθανε σε ηλικία περίπου 67 ετών κοντά στο 380 π.Χ. στην Αίγινα, αφού κυριάρχησε ως σατυρικός ποιητής για πάνω από 40 χρόνια στην Αθήνα. Μάλιστα είχε παντρευτεί νωρίς και είχε αποκτήσει 3 γιούς τον Φίλιππο, το Νικόστρατο και τον Αραρό
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου