Το περήφανο ΟΧΙ στη Μέρκελ και άλλες περιπέτειες του θρυλικού ΓΑΠ

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Η υποτροπή της δημοσιονομικής κρίσης στην Ιρλανδία πυροδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις στις περιφερειακές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που τείνουν να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Χέρμαν βαν Ρομπέι, δεν υπερέβαλε όταν έλεγε ότι η κατάσταση θέτει «υπαρξιακό ζήτημα για το ευρώ» και η Αγκελα Μέρκελ δεν είχε άδικο όταν εκτιμούσε ότι «αν πέσει το ευρώ, θα πέσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση», τουλάχιστον με τη σημερινή της μορφή.


Αφορμή για την υποτροπή της κρίσης στάθηκαν οι δηλώσεις Μέρκελ κατά τις οποίες το κόστος της ελεγχόμενης χρεωκοπίας περιφερειακών χωρών- την οποία προετοιμάζουν ήδη οι χώρες του πυρήνα υπό γερμανική ηγεμονία- πρέπει να επωμιστούν όχι μόνο τα κράτη, αλλά και οι τράπεζες, οι οποίες θα πρέπει να κληθούν να «κουρέψουν» τα ομόλογα των υπερχρεωμένων κρατών (π.χ. να εισπράξουν 60 λεπτά σε ονομαστική τιμή ενός ευρώ). Προεξοφλώντας τις μελλοντικές απώλειες λόγω «κουρέματος» των ομολόγων, οι τράπεζες και τα επενδυτικά ταμεία ανέβασαν κατακόρυφα το κόστος δανεισμού της Ιρλανδίας, της οποίας οι τράπεζες βρίσκονται ήδη σε τραγική κατάσταση, λόγω του κραχ στη φούσκα της αγοράς ακινήτων. Με τη σειρά της, η κρίση της Ιρλανδίας παρέσυρε Πορτογαλία και Ελλάδα, άρχισε μάλιστα να απειλεί και την Ισπανία, ακόμη και τη Γαλλία.

Με αφορμή αυτές τις εξελίξεις, ο Γιώργος Παπανδρέου κατηγόρησε την Μέρκελ ότι καταδικάζει σε πιστωτική ασφυξία τις περιφερειακές χώρες της Ένωσης. Η απάντηση του γερμανικού μπλοκ ήταν άμεση και επιθετική, με την Αυστρία να βγαίνει μπροστά σε στιλ πληρωμένου μπράβου της Γερμανίας, δηλώνοντας ότι μπορεί και να μη δώσει στην Ελλάδα την τρίτη δόση του δανείου και τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόφλγκανγκ Σόιμπλε να υποστηρίζει ότι η Ελλάδα έχει δεχθεί αμέριστη τη γερμανική αλληλεγγύη (υποθέτουμε, μιλούσε διαχρονικά ο άνθρωπος), υπενθυμίζοντάς μας όμως ότι αυτή η αλληλεγγύη δεν είναι μονόδρομος (λες και θα μπορούσαμε να το έχουμε ξεχάσει). Όλα αυτά αξιοποιήθηκαν δεόντως από τα αστικά μέσα ενημέρωσης- που συνεχίζουν να στηρίζουν σε έκταση που θα ζήλευε και ο Μπερλουσκόνι τον ΓΑΠ- για να στηθεί μια εικόνα του στιλ «ο μικρός ήρωας σε νέες περιπέτειες». Τα ίδια συγκροτήματα που, όταν ήταν να μας βάλουν στο κλουβί του μνημονίου, εμφανίζονταν γλοιωδώς υποτελή στους Γερμανούς, σε στιλ Αρτέμη Μάτσα «οι Γερμανοί είναι φίλοι μας», τώρα ξεσπαθώνουν εναντίον της «αναλγησίας» της Αγκελα Μέρκελ, που θέλει να βάλει στο ίδιο κλουβί τους Ιρλανδούς.

Στην πραγματικότητα, η νέα φάση της κρίσης αφήνει εντελώς έκθετο, υπόλογο στην ελληνική κοινή γνώμη τον ΓΑΠ- ο οποίος ακριβώς γι αυτό τον λόγο αναζητεί φύλλα συκής σε έναν όψιμο, ρητορικό πατριωτισμό. Σε αντίθεση με την κυβέρνηση της Ελλάδας, που παρακαλούσε επί τρεις μήνες τη Γερμανία να την «σώσει» (κι αυτό που κατάφερε ήταν να φέρει στο τραπέζι και το ΔΝΤ), η κυβέρνηση του Μπράιαν Κόουεν στην Ιρλανδία ΔΕΝ θέλει να μπει στον «μηχανισμό διάσωσης», διακηρύσσοντας δημόσια ότι «η εθνική ανεξαρτησία μας κερδήθηκε με πολύ αίμα και δεν εννοούμε να την υποθηκεύσουμε» σε καμία τρόικα! Εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι έχει κεφαλαιακή επάρκεια ως κράτος μέχρι το καλοκαίρι του 2011, διαπραγματεύεται σκληρά με τη Γερμανία, εν είδει Σαμψών που απειλεί να γκρεμίσει τις κολώνες του Ναού και να παρασύρει στην πτώση της το ίδιο το ευρώ, αν δεν βοηθηθεί. Βέβαια, είναι πολύ πιθανό ότι στον αγώνα θελήσεων μεταξύ Βερολίνου και Δουβλίνου, ο πάλαι ποτέ Κέλτικος τίγρης θα υποκύψει, γιατί οι τράπεζές του δεν θα αντέξουν ακόμη για πολύ και η οικονομία στο σύνολό της θα απειληθεί με ασφυξία. Δεν αποκλείεται όμως να αποφύγει την ένταξη της χώρας στον ολέθριο μηχανισμό διάσωσης («θάλαμο βασανιστηρίων του κ. Σόιμπλε» κατά τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς) και να περιορίσει την παροχή βοήθειας μόνο στις τράπεζές της, χωρίς Τροϊκανούς και εποπτείες τύπου Ελλάδας.

Επιπλέον, ανεξάρτητα από τους λόγους που ωθούν την Αγκελα Μέρκελ στη στάση που τηρεί, γεγονός παραμένει ότι η θέση «να πληρώσουν μέρος του κόστους και οι τράπεζες» είναι απολύτως σωστή. Πως μπορεί ο κ. Παπανδρέου να πουλάει ως «αντιστασιακή» μια πολιτική που πασχίζει να διασώσει τις ξένες και ελληνικές τράπεζες και μόνον αυτές, σπάζοντας τη σπονδυλική στήλη της ελληνικής οικονομίας και των λαϊκών στρωμάτων;

Αν ήθελε, έστω από τη δική του σκοπιά, τη σκοπιά μιας στοιχειωδώς διαπραγματευτικής και όχι γλοιωδώς υποταγμένης αστικής τάξης (που δεν είναι βέβαια η σκοπιά της εργατικής τάξης και της μαχόμενης Αριστεράς) να σταθεί στα πόδια του και να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία, ο Γιώργος Θαλάσσης- Παπανδρέου θα μπορούσε κάλλιστα να προβάλλει μια πλατφόρμα πέντε σημείων:

1. Ναι, να πληρώσουν οι τράπεζες μέρος του χρέους που οι ίδιες δημιούργησαν με τα τοκογλυφικά τους επιτόκια, μέσω της διαγραφής σημαντικού μέρους του χρέους.
2. Για να αντιμετωπισθεί ο άμεσος κίνδυνος εκτόξευσης των επιτοκίων δανεισμού των πιο αδύνατων χωρών, να δημιουργηθεί επιτέλους ευρωπαϊκό ομόλογο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζας, ώστε να δανείζονται με ίσους όρους όλα τα κράτη- μέλη.
3. Να επιβληθεί πρόστιμο σε όλες τις χώρες (τύπου Γερμανίας) που συσσωρεύουν πλεονάσματα άνω του 4% του κρατικού προϋπολογισμού, για να υποχρεωθούν να τα ανακυκλώνουν, είτε στο εσωτερικό τους, με άνοδο των μισθών, είτε στο πλαίσιο της Ε.Ε. με επενδύσεις για δημιουργία θέσεων εργασίας, αντί να ληστεύουν τους εταίρους τους. Κάτι που προτείνει ακόμη και η κυβέρνηση Ομπάμα σε διεθνή κλίμακα, για να προστατευθεί από τα πλεονάσματα της Κίνας.
4. Να γίνει διεθνής, λογιστικός έλεγχος (audit) του ελληνικού χρέους για να διαπιστωθεί ποιο μέρος είναι επαχθές και πρέπει αμέσως να διαγραφεί. Με άλλα λόγια, να ανοίξει ο φάκελος της Siemens, του C4I, του Παπανικολή που γέρνει, των αξονικών τομογράφων στα νοσοκομεία, των δημοσίων έργων που πήραν χαριστικά γερμανικές εταιρείες, του ΟΤΕ, των Λέοπαρντ- για να δούμε πόσα απίδια έχει ο σάκος της αλληλεγγύης του κ. Σόιμπλε.
5. Να φύγει η Ελλάδα άμεσα από το μνημόνιο, που στραγγαλίζει την ελληνική οικονομία στο βωμό των γερμανικών τραπεζών. Ήδη, ανακοινώθηκε ότι, σε πείσμα των μέτρων του μνημονίου, ή μάλλον εξαιτίας τους, το δημόσιο χρέος από 116% που ήταν στο τέλος του 2009 έχει ήδη φτάσει το 144% και οδεύει προς το 160%- αριθμοί που μιλούν από μόνοι τους για την αναπόδραστη οικονομική και πολιτική χρεωκοπία που έρχεται.

Φυσικά, η δειλή και ανίκανη κυβέρνηση του ΓΑΠ θα λιποθυμούσε ακόμη και στη σκέψη ενός παρόμοιου εγχειρήματος. Δεν θα αποφύγει, όμως, την κοινωνική έκρηξη και την πολιτική χρεωκοπία. Όπως δεν θα την αποφύγουν, πιθανότατα, και άλλες περιφερειακές ή και πυρηνικές χώρες της Ε.Ε. Η συγκυρία τα έφερε έτσι που τα οξύτερα οικονομικά προβλήματα εμφανίζονται στις χώρες με τις μεγαλύτερες επαναστατικές παραδόσεις, όπου η Αριστερά παίζει και σήμερα πολύ σοβαρό ρόλο. Στην πρώτη και τελευταία αποικία του γηραλέου βρετανικού λέοντα, ο Τζέρι Άνταμς, πρώην αρχηγός του ΙΡΑ και νυν του Σιν Φέιν, εγκατέλειψε την έδρα του στο Μπέλφαστ της κατεχόμενης, βόρειας Ιρλανδίας για να κατέβει βουλευτής στο ανεξάρτητο Έιρε, επικεφαλής του αντι- Ε.Ε. μετώπου. Στην Πορτογαλία, το ΚΚ και το «Αριστερό Μπλοκ» κέρδισαν αθροιστικά το 22% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές. Στην Ελλάδα οι πρόσφατες περιφερειακές εκλογές κατέδειξαν την ανοδική δυναμική της κομμουνιστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, ενώ στη Γαλλία η πρόσφατη εργατική αναταραχή σε συνδυασμό με την ισχυρή επιρροή των αριστερών ρευμάτων δημιουργεί σκηνικό αποσταθεροποίησης.

Γενικά, διαμορφώνονται προϋποθέσεις ενός παρατεταμένου, εργατικού «Μάη» σε πολλές χώρες της Ευρώπης, με αλυσιδωτές πολιτικές ανατροπές. Ο πολιτικός χρόνος επιταχύνεται και η ανάγκη σοβαρών πρωτοβουλιών δεν ήταν ποτέ περισσότερο πιεστική.

Posted in: πολιτική