Η παρουσίαση του κειμένου διαβούλευσης από την υπουργό Παιδείας, Αννα Διαμαντοπούλου, στη Σύνοδο των Πρυτάνεων, στο Ρέθυμνο, σηματοδότησε την έναρξη του διαλόγου για τη μεταρρύθμιση στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ.
Αν και καταγράφηκε διάσταση απόψεων μεταξύ των πρυτάνεων, ωστόσο εκδόθηκε κοινό ψήφισμα στο οποίο διατυπώνονται επιφυλάξεις για το κείμενο διαβούλευσης, καθώς προκύπτουν θέματα συνταγματικότητας. «Μια πραγματική βάση συζήτησης για τη Σύνοδο θα ήταν η πλήρης κατοχύρωση της αυτοδιοίκησης των πανεπιστημίων και η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα τους. Η επιδίωξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας στην οργάνωση και λειτουργία των πανεπιστημίων επιτυγχάνεται με όρους δημοκρατίας και ακαδημαϊκότητας», σημειώνεται στο ψήφισμα. Η Σύνοδος αποκρούει φαινόμενα συκοφάντησης του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου που κλιμακώνονται καθημερινά και διαμορφώνουν συνθήκες απαξίωσής του.
Μοντέλο διοίκησης
Ειδικότερα, τα θέματα που εγείρουν ζητήματα αντισυνταγματικότητας και μη συμβατότητας με τις ακαδημαϊκές αρχές αφορούν κυρίως στο προτεινόμενο διοικητικό μοντέλο, το οποίο πλήττει το συνταγματικά κατοχυρωμένο θεσμό της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ. Συγκεκριμένα, αναφέρονται δύο λόγοι. Πρώτον, οι προβλέψεις περί μεταφοράς αρμοδιοτήτων από τη Σύγκλητο και το Πρυτανικό Συμβούλιο προς τα «συμβούλια διοίκησης», στα οποία θα συμμετέχουν και μη πανεπιστημιακοί, και δεύτερον, ο διορισμός των πρυτάνεων από τα «συμβούλια» αντί της άμεσης εκλογής, ύστερα από διεθνή προκήρυξη, σύμφωνα με την οποία υποψήφιοι μπορεί να είναι και καθηγητές εκτός των οικείων ιδρυμάτων, ακόμη και από ιδρύματα του εξωτερικού.
«Αποτυχημένοι πολιτευτές σε θέση πρύτανη»
Την ανησυχία του για το ενδεχόμενο να βρεθούν στο τιμόνι των ιδρυμάτων άτομα που δεν έχουν σχέση με την ακαδημαϊκή κοινότητα εκφράζει στον «Α» ο πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Κωνσταντίνος Ρέμελης. «Η πρόταση για τη θεσμοθέτηση του συμβουλίου διοίκησης, στο οποίο θα μπορούν να συμμετέχουν και άτομα εκτός του ακαδημαϊκού χώρου, προσκρούει στο άρθρο 16 και είναι αντισυνταγματική. Φοβούμαι μάλιστα ότι, αν κρίνουμε από τον τρόπο με τον οποίο στελεχώνονται οι διάφορες επιτροπές, τότε αναμένουμε να αναλάβουν τα ηνία των ιδρυμάτων αποτυχημένοι πολιτευτές και άτομα που δεν έχουν ιδέα για το πανεπιστήμιο και τη νομοθεσία του», πρόσθεσε. Ο ίδιος επισήμανε πως το μοντέλο που προωθείται με τον περιορισμό των αρμοδιοτήτων των πρυτάνεων θα οδηγήσει στην αύξηση της γραφειοκρατίας και της αδικαιολόγητης σπατάλης. Αντισυνταγματική χαρακτήρισε και τη ρύθμιση που προωθείται σχετικά με τις αμοιβές των μελών ΔΕΠ τονίζοντας ότι προσκρούει στο άρθρο 4 του Συντάγματος. «Το υπουργείο προτείνει αύξηση των μισθών των μελών ΔΕΠ σε πανεπιστήμια που αποσπούν χρηματοδοτήσεις από ερευνητικά προγράμματα. Αυτή η δυνατότητα είναι μειωμένη για τους διδάσκοντες στις θεωρητικές σχολές, γεγονός που θίγει την αρχή τις ισότητας», καταλήγει.
Ο αντιπρόεδρος του Διεθνούς Πανεπιστημίου, Νίκος Μουσιόπουλος, θεωρεί ότι υπάρχει μία εν τη γενέσει μεταρρύθμιση, που την έχει απόλυτη ανάγκη το ελληνικό πανεπιστήμιο, για να ξαναβρεθεί κοντά στο διεθνές γίγνεσθαι. «Οι προτάσεις βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση και είμαι σίγουρος πως οι όποιες εύλογες ανησυχίες ορισμένων συναδέλφων θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν, ώστε σύντομα να υπάρχει ένα σωστός νόμος-πλαίσιο, που θα εγγυάται την πραγματική αυτοτέλεια των ιδρυμάτων και ταυτόχρονα θα τους δίνει την αναπτυξιακή προοπτική που τόσο χρειάζονται. Χωρίς την αναπτυξιακή αυτήν προοπτική δε θα μπορέσουν τα πανεπιστήμια να βοηθήσουν στην ανόρθωση της πατρίδας μας», τονίζει ο κ. Μουσιόπουλος και προσθέτει: «Μεταξύ των πολλών θετικών σημείων ξεχωρίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι θα μπορέσουν οι πρυτάνεις να αφοσιωθούν στα ακαδημαϊκά τους καθήκοντα, απαλλασσόμενοι από την πληθώρα των καθημερινών διαδικαστικών θεμάτων (τεχνικά, οικονομικά, γραφειοκρατικά κ.λπ.). Αυτή τη στιγμή», συνέχισε ο ίδιος, «ο πρύτανης καλείται να αντιμετωπίσει καθημερινά προβλήματα, από τις καθαρίστριες μέχρι τη φύλαξη και τα κτιριακά, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ασχοληθεί, όσο θα ήθελε και θα όφειλε, με τον ακαδημαϊκό συντονισμό του ιδρύματος.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Γιάννης Χατζηδημητρίου, αφού αναφέρθηκε στις επιφυλάξεις της Συνόδου, αναφορικά με τη συνταγματικότητα ορισμένων διατάξεων, τονίζει ότι υπάρχουν και πολλά θετικά σημεία στο κείμενο, όπως για παράδειγμα η διεθνοποίηση των πανεπιστημίων, η καθιέρωση της εισαγωγής των φοιτητών σε σχολές και η ενίσχυση του αυτοδιοίκητου και της αυτοδυναμίας των πανεπιστημίων.
Συνεδρίαση της Συγκλήτου στο ΑΠΘ
Στη διάρκεια της Συνόδου ο πρύτανης του ΑΠΘ, Γιάννης Μυλόπουλος, περιέγραψε την αδιέξοδη οικονομική κατάσταση στο πανεπιστήμιο, καθώς και την κατάσταση που διαμορφώνεται λόγω ελλείψεων σε κτιριακές και εργαστηριακές υποδομές και σε προσωπικό, ιδιαίτερα μετά τη συνταξιοδότηση μεγάλου αριθμού εργαζομένων και μετά τη μείωση των αποσπασμένων από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. «Καλό είναι να συζητάμε για το πανεπιστήμιο του αύριο, αρκεί πρώτα να διασφαλίσουμε την λειτουργία του πανεπιστημίου σήμερα», δηλώνει ο ίδιος. Στις 3 Νοεμβρίου θα συνεδριάσει εκτάκτως η Σύγκλητος, προκειμένου να τεθούν προς συζήτηση οι θέσεις του υπουργείου Παιδείας και να διαμορφωθούν οι προτάσεις του ΑΠΘ.
Ο πρόεδρος του Ενιαίου Συλλόγου ΔΕΠ του ΑΠΘ, Γιάννης Κρεστενίτης, στρέφει τα βέλη του κατά της υπουργού Παιδείας, η οποία, όπως λέει, εξακολουθεί να πιστεύει ότι τα πανεπιστήμιά μας βρίσκονται σε κάκιστη κατάσταση, ενώ δεν προβαίνει σε κανενός είδους αυτοκριτική. «Οι προτάσεις κινούνται στη σφαίρα της πλήρους ιδιωτικοποίησης του πανεπιστημίου. Με τις αλλαγές στο μοντέλο διοίκησης ουσιαστικά καταστρατηγείται το άρθρο 16 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει ότι τα πανεπιστήμια είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πλήρως αυτοδιοικούμενα. Η μεταφορά της μισθοδοσίας στα πανεπιστήμια και η διαπραγμάτευση του μισθού αναιρούν τη λογική ότι οι πανεπιστημιακοί είναι δημόσιοι λειτουργοί, κάτι που προβλέπεται στο Σύνταγμα», υποστηρίζει ο κ. Κρεστενίτης.
Τις επόμενες μέρες συγκαλούνται συνελεύσεις και συναντήσεις του συλλόγου, ενώ στις 3 Νοεμβρίου θα συνεδριάσει και η Σύγκλητος του ΑΠΘ, όπου θα συζητηθούν οι προτάσεις του υπουργείου.
ΤΕΙ
Το σχέδιο του υπουργείου κινείται στη λογική του αμερικανικού πανεπιστήμιου, όπως λέει ο πρόεδρος του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Παύλος Καρακολτσίδης, υποστηρίζοντας πως δεν πρέπει να υπάρχει σύγχυση μεταξύ του δημόσιου αμερικανικού πανεπιστημίου με το ελληνικό ανώτατο δημόσιο ίδρυμα. «Στο πρώτο τα δίδακτρα είναι απλώς μειωμένα κατά 50% σε όσους διαμένουν στην πολιτεία, ενώ όλα τα υπόλοιπα (σίτιση, στέγαση, συγγράμματα) παρέχονται με πληρωμή. Τα ανώτατα ιδρύματα που επιδιώκουν να δημιουργήσουν στην Ελλάδα θα προσφέρουν υπηρεσίες, οι οποίες θα αγοράζονται από πελάτες, είτε από το δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα, ανάλογα με την ποιότητά τους και φυσικά την τιμή τους. Δηλαδή, στη λογική μίας επιχείρησης, που, αν δεν πουλήσει το προϊόν της, τότε θα αναγκαστεί να κλείσει».
Θετικός καταρχήν, αλλά με ενστάσεις αναφορικά με τον τρόπο χρηματοδότησης των ιδρυμάτων, εμφανίζεται ο πρόεδρος του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Χαραλαμπίδης. «Είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για ποιοτική αναβάθμιση χωρίς να υπάρχει και η απαραίτητη οικονομική ενίσχυση», τονίζει ο ίδιος. Προσθέτει, δε, πως το ΤΕΙ κινείται ήδη προς την κατεύθυνση που δείχνει το υπουργείο, αφού έχει υιοθετήσει πρωτοβουλίες ενίσχυσης του διεθνούς χαρακτήρα του ιδρύματος και της κινητικότητας αλλά και συνένωσης με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Αντιδράσεις από τη φοιτητική κοινότητα
«Λέμε ναι στις αλλαγές, αλλά μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις», διαμηνύει η φοιτητική παράταξη της ΠΑΣΠ, ενώ τα μέλη της δε διστάζουν να διευκρινίσουν πως «το υπουργείο θα μας βρει μπροστά του» σε περίπτωση που βγει το φοιτητικό κίνημα “εκτός” της διαδικασίας ανάδειξης των διοικήσεων. «Θέλουμε πρώτα να δούμε πώς θα λειτουργήσει το σύστημα που προτείνεται με τις επιτροπές διοίκησης, καθώς έτσι όπως παρουσιάζεται πρόκειται για καταφανή καταστρατήγηση πολλών δικαιωμάτων μας και καίριο πλήγμα στο φοιτητικό συνδικαλισμό», δηλώνει ο γραμματέας της ΠΑΣΠ ΑΕΙ Θεσσαλονίκης Λάζαρος Πίτκας. Ο ίδιος συμπληρώνει πως το πανεπιστήμιο έχει ανάγκη από ριζικές αλλαγές αλλά υπό την προϋπόθεση της διατήρησης του δημόσιου χαρακτήρα του.
Ο Κώστας Καπνιάς, μέλος του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών (από το χώρο του ΚΚΕ), υποστηρίζει ότι επιχειρείται η είσοδος των επιχειρήσεων μέσα στις σχολές, όπου θα διαμορφώνουν τα προγράμματα σπουδών και έρευνας. «Θέλουν αποφοίτους "κομμένους και ραμμένους" στα μέτρα τους για να μπορούν πιο εύκολα να τους εκμεταλλεύονται και να δουλεύουν για 500-600 ευρώ, χωρίς να αντιδρά κανείς», προσθέτει. Αύριο θα συνέλθει στη Αθήνα το πανελλαδικό όργανο για να καθορίσει το πλαίσιο των κινητοποιήσεων.
Δυναμική απάντηση στις προτάσεις του υπουργείου ετοιμάζει και η παράταξη της ΕΑΑΚ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αριστερή Κίνηση), η οποία θα εισηγηθεί κλιμάκωση των κινητοποιήσεων το επόμενο διάστημα. «Το φοιτητικό κίνημα είναι αποφασισμένο να αντισταθεί στα νέα μέτρα του υπουργείου που έχουν έχουν ξεκάθαρα ως στόχο την αλλαγή του πανεπιστημίου και τη δημιουργία ενός ιδρύματος που θα λειτουργεί με κριτήρια αγοράς εν είδη επιχείρησης και θα βγάζει αποφοίτους με θραύσματα γνώσεων και ατομικούς φακέλους προσόντων», δηλώνει η Ντόρη Λούκρη, μέλος της ΕΑΑΚ.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΛΙΝΑ ΚΟΪΝΑ - ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου