των Claire Jones και Alex Barker
Οι πολιτικές ελίτ πρέπει να κάνουν περισσότερα για
να βοηθήσουν τους χαμένους της παγκοσμιοποίησης προειδοποίησαν Ντράγκι,
Λαγκάρντ και Τουσκ. Πως θα ανασχεθεί το λαϊκιστικό και αντι-ευρωπαϊκό
ρεύμα. Τα διδάγματα από το Brexit.
Τρεις ηγετικές ευρωπαϊκές φωνές του οικονομικού
φιλελευθερισμού εξέφρασαν ξεχωριστές εκκλήσεις την Τρίτη για την
αντιμετώπιση όσων έχουν «μείνει πίσω» από την παγκοσμιοποίηση,
προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει κίνδυνος πολιτικών
αντιδράσεων που θα περιορίσουν τον ανταγωνισμό και τις ανοικτές αγορές.
Οι ηχηρές προειδοποιήσεις έγιναν από τον Μάριο Ντράγκι, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον Ντόναλντ Τουσκ, τον πρόεδρο του Ευωπαϊκού Συμβουλίου και την Κριστίν Λαγκάρντ, την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Οι παρεμβάσεις από τους τρεις αξιωματούχους υπογραμμίζουν το βαθμό της ανησυχίας μεταξύ των φορέων άσκησης πολιτικής για το κύμα αντικαθεστωτισμού και προστατευτισμού που σαρώνει τον δημοκρατικό κόσμο, με τρόπο που έγινε πιο εμφανή στην προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ και στην απόφαση των Βρετανών να φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε μια ασυνήθιστα πολιτική ομιλία, ο Ντράγκι κάλεσε τις Βρυξέλλες να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στην αναδιανομή και να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες –από την οικονομική ανισότητα και την εργασιακή ανασφάλεια ως τα διάτρητα σύνορα– που έχουν εκμεταλλευτεί λαϊκιστικά αντι-ευρωπαϊκά κόμματα.
«Δεν πιστεύω πως μπορεί να υπάρξει σημαντική πρόοδος όσον αφορά το άνοιγμα των αγορών και τον ανταγωνισμό αν η Ευρώπη δεν ακούσει τα αιτήματα αυτών που έχει αφήσει πίσω μια κοινωνία που έχει οικοδομηθεί πάνω στην επιδίωξη του πλούτου και της εξουσίας. Αν η Ευρώπη, εκτός από το να είναι καταλύτης για την ενοποίηση και διαιτητής στην εφαρμογή των κανονισμών της, δεν μετριάσει επίσης τα αποτελέσματα της», δήλωσε σε ομιλία στο Τρέντο της Ιταλίας.
Παρόμοιους φόβους εξέφρασε και ο Ντ. Τουσκ σε ένα γράμμα προς τους 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λέγοντας πως οι ψηφοφόροι θέλουν να γνωρίζουν ότι οι πολιτικές ελίτ «είναι σε θέση να ανακτήσουν τον έλεγχο σε γεγονότα και διαδικασίες που τους υπερβαίνουν, τους αποπροσανατολίζουν και μερικές φορές τους τρομοκρατούν».
«Η ιστορία μας έχει διδάξει πως αυτή η δυσαρέσκεια μπορεί να οδηγήσει σε μαζική στροφή μακριά από την ελευθερία και άλλες θεμελιώδεις αξίες στις οποίες έχει βασιστεί η ίδρυση της Ε.Ε.» έγραψε στο γράμμα στο οποίο παρουσιάζει τα θέματα που θα συζητηθούν στη Σύνοδο της Παρασκευής, χωρίς την παρουσία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αν δεν ανακτηθεί η εμπιστοσύνη από τους πολίτες για να επικυρώσει η Ε.Ε. τα προσχέδια των εμπορικών συμφωνιών, πρόσθεσε, το μπλοκ «θα δημιουργήσει αναπόφευκτα την εντύπωση πως το Brexit πυροδότησε μια διαδικασία που μας εξαλείφει από την παγκόσμια σκακιέρα».
Εν τω μεταξύ, η Κρ. Λαγκάρντ έδωσε ομιλία την Τρίτη, πιέζοντας τις κυβερνήσεις στον ανεπτυγμένο κόσμο να στηρίξουν τους χαμηλά αμοιβόμενους εργαζομένους και να μειώσουν τις ανισότητες ώστε «να κάνουν την παγκοσμιοποίηση να δουλεύει για όλους».
Από τον Καναδά όπου μίλησε, η πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας προειδοποίησε για το αίσθημα πολλών πολιτών ότι «δεν έχουν τον έλεγχο» σε ένα «σύστημα που κατά κάποιο τρόπο είναι εναντίον τους». «Η αυξανόμενη ανισότητα στον πλούτο, στο εισόδημα και στις ευκαιρίες σε πολλές χώρες, έχει ενισχύσει το κύμα δυσαρέσκειας», σημείωσε.
Ο κ. Ντράγκι δήλωσε πως τα οικονομικά μέτρα κατά της αδύναμης ανάπτυξης που έχει πλήξει την Ε.Ε. δεν πρέπει να δίνουν ώθηση μόνο στο ΑΕΠ, αλλά να προσφέρουν και «ουσιαστική προστασία στους πιο ευάλωτους». Ο ίδιος ενστερνίστηκε την ιδέα ενός πανευρωπαϊκού ταμείου ανεργίας, την αύξηση της χρηματοδότησης για την επανεκπαίδευση των εργαζομένων, καθώς και τις τελευταίες κινήσεις της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της εταιρικής φοροαποφυγής.
Έρευνες που έγιναν στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το δημοψήφισμα έδειξαν πως στις περιοχές με χαμηλότερα επίπεδα εισοδήματος, πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και εξειδικευμένων θέσεων εργασίας, το ρεύμα κατά της παραμονής στην Ε.Ε. ήταν ισχυρότερο.
Ο κ. Τουσκ έγραψε πως θα ήταν «θανάσιμο λάθος να υποθέσει κανείς ότι το αρνητικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί ένα ειδικό βρετανικό ζήτημα, ότι ο βρετανικός ευρωσκεπτικισμός είναι ένα σύμπτωμα πολιτικού παραλογισμού ή απλά ένα κυνικό παιχνίδι λαϊκιστών που εκμεταλλεύονται τις φοβίες της κοινωνίας».
Το αντιευρωπαϊκό ρεύμα δεν περιορίζεται στην Βρετανία. Το εθνικιστικό αίσθημα βρίσκεται σε άνοδο σε όλη την ανατολική Ευρώπη. Το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ήρθε δεύτερο, μπροστά από το CDU της Άγκελα Μέρκελ, σε τοπικές εκλογές που διεξήχθησαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Τα αντικαθεστωτικά κόμμα στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Αυστρία και την Ολλανδία έχουν εμφανίσει επίσης αύξηση στην δημοτικότητα τους μετά την έλευση πάνω από ένα εκατομμύριο κυρίως Σύρων προσφύγων το 2015.
Τόσο ο κ. Τουσκ και ο κ. Ντράγκι στάθηκαν στο μεταναστευτικό κύμα στην Ευρώπη και υποστήριξαν πως οι πολιτικοί έπρεπε να είχαν προβλέψει την ανάγκη για πιο ισχυρές άμυνες στην ζώνη του Σένγκεν, την ζώνη ελεύθερης μετακίνησης στην Ε.Ε.
Ο κ. Τουσκ ανέφερε πως οι πολίτες περίμεναν πολύ καιρό για την ανάληψη δράσης, «αλλά πολύ συχνά άκουγαν πολιτικώς ορθές δηλώσεις ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει φρούριο, ότι πρέπει να παραμείνει ανοιχτή».
Ο κ. Ντράγκι στήριξε την κριτική του με εκκλήσεις για νέες και «ουσιαστικές» πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την μετανάστευση, την ασφάλεια και την άμυνα. Εγχειρήματα που όπως είπε «συνδέονται άμεσα με τις άμεσες ανησυχίες των ανθρώπων και «αφορούν ζητήματα ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας εμβέλειας».
Πολλά από τα ζητήματα αυτά βρίσκονται στην ατζέντα της Συνόδου στην Μπρατισλάβα.
Οι ηχηρές προειδοποιήσεις έγιναν από τον Μάριο Ντράγκι, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον Ντόναλντ Τουσκ, τον πρόεδρο του Ευωπαϊκού Συμβουλίου και την Κριστίν Λαγκάρντ, την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Οι παρεμβάσεις από τους τρεις αξιωματούχους υπογραμμίζουν το βαθμό της ανησυχίας μεταξύ των φορέων άσκησης πολιτικής για το κύμα αντικαθεστωτισμού και προστατευτισμού που σαρώνει τον δημοκρατικό κόσμο, με τρόπο που έγινε πιο εμφανή στην προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ και στην απόφαση των Βρετανών να φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε μια ασυνήθιστα πολιτική ομιλία, ο Ντράγκι κάλεσε τις Βρυξέλλες να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στην αναδιανομή και να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες –από την οικονομική ανισότητα και την εργασιακή ανασφάλεια ως τα διάτρητα σύνορα– που έχουν εκμεταλλευτεί λαϊκιστικά αντι-ευρωπαϊκά κόμματα.
«Δεν πιστεύω πως μπορεί να υπάρξει σημαντική πρόοδος όσον αφορά το άνοιγμα των αγορών και τον ανταγωνισμό αν η Ευρώπη δεν ακούσει τα αιτήματα αυτών που έχει αφήσει πίσω μια κοινωνία που έχει οικοδομηθεί πάνω στην επιδίωξη του πλούτου και της εξουσίας. Αν η Ευρώπη, εκτός από το να είναι καταλύτης για την ενοποίηση και διαιτητής στην εφαρμογή των κανονισμών της, δεν μετριάσει επίσης τα αποτελέσματα της», δήλωσε σε ομιλία στο Τρέντο της Ιταλίας.
Παρόμοιους φόβους εξέφρασε και ο Ντ. Τουσκ σε ένα γράμμα προς τους 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λέγοντας πως οι ψηφοφόροι θέλουν να γνωρίζουν ότι οι πολιτικές ελίτ «είναι σε θέση να ανακτήσουν τον έλεγχο σε γεγονότα και διαδικασίες που τους υπερβαίνουν, τους αποπροσανατολίζουν και μερικές φορές τους τρομοκρατούν».
«Η ιστορία μας έχει διδάξει πως αυτή η δυσαρέσκεια μπορεί να οδηγήσει σε μαζική στροφή μακριά από την ελευθερία και άλλες θεμελιώδεις αξίες στις οποίες έχει βασιστεί η ίδρυση της Ε.Ε.» έγραψε στο γράμμα στο οποίο παρουσιάζει τα θέματα που θα συζητηθούν στη Σύνοδο της Παρασκευής, χωρίς την παρουσία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αν δεν ανακτηθεί η εμπιστοσύνη από τους πολίτες για να επικυρώσει η Ε.Ε. τα προσχέδια των εμπορικών συμφωνιών, πρόσθεσε, το μπλοκ «θα δημιουργήσει αναπόφευκτα την εντύπωση πως το Brexit πυροδότησε μια διαδικασία που μας εξαλείφει από την παγκόσμια σκακιέρα».
Εν τω μεταξύ, η Κρ. Λαγκάρντ έδωσε ομιλία την Τρίτη, πιέζοντας τις κυβερνήσεις στον ανεπτυγμένο κόσμο να στηρίξουν τους χαμηλά αμοιβόμενους εργαζομένους και να μειώσουν τις ανισότητες ώστε «να κάνουν την παγκοσμιοποίηση να δουλεύει για όλους».
Από τον Καναδά όπου μίλησε, η πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας προειδοποίησε για το αίσθημα πολλών πολιτών ότι «δεν έχουν τον έλεγχο» σε ένα «σύστημα που κατά κάποιο τρόπο είναι εναντίον τους». «Η αυξανόμενη ανισότητα στον πλούτο, στο εισόδημα και στις ευκαιρίες σε πολλές χώρες, έχει ενισχύσει το κύμα δυσαρέσκειας», σημείωσε.
Ο κ. Ντράγκι δήλωσε πως τα οικονομικά μέτρα κατά της αδύναμης ανάπτυξης που έχει πλήξει την Ε.Ε. δεν πρέπει να δίνουν ώθηση μόνο στο ΑΕΠ, αλλά να προσφέρουν και «ουσιαστική προστασία στους πιο ευάλωτους». Ο ίδιος ενστερνίστηκε την ιδέα ενός πανευρωπαϊκού ταμείου ανεργίας, την αύξηση της χρηματοδότησης για την επανεκπαίδευση των εργαζομένων, καθώς και τις τελευταίες κινήσεις της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της εταιρικής φοροαποφυγής.
Έρευνες που έγιναν στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το δημοψήφισμα έδειξαν πως στις περιοχές με χαμηλότερα επίπεδα εισοδήματος, πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και εξειδικευμένων θέσεων εργασίας, το ρεύμα κατά της παραμονής στην Ε.Ε. ήταν ισχυρότερο.
Ο κ. Τουσκ έγραψε πως θα ήταν «θανάσιμο λάθος να υποθέσει κανείς ότι το αρνητικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί ένα ειδικό βρετανικό ζήτημα, ότι ο βρετανικός ευρωσκεπτικισμός είναι ένα σύμπτωμα πολιτικού παραλογισμού ή απλά ένα κυνικό παιχνίδι λαϊκιστών που εκμεταλλεύονται τις φοβίες της κοινωνίας».
Το αντιευρωπαϊκό ρεύμα δεν περιορίζεται στην Βρετανία. Το εθνικιστικό αίσθημα βρίσκεται σε άνοδο σε όλη την ανατολική Ευρώπη. Το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ήρθε δεύτερο, μπροστά από το CDU της Άγκελα Μέρκελ, σε τοπικές εκλογές που διεξήχθησαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Τα αντικαθεστωτικά κόμμα στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Αυστρία και την Ολλανδία έχουν εμφανίσει επίσης αύξηση στην δημοτικότητα τους μετά την έλευση πάνω από ένα εκατομμύριο κυρίως Σύρων προσφύγων το 2015.
Τόσο ο κ. Τουσκ και ο κ. Ντράγκι στάθηκαν στο μεταναστευτικό κύμα στην Ευρώπη και υποστήριξαν πως οι πολιτικοί έπρεπε να είχαν προβλέψει την ανάγκη για πιο ισχυρές άμυνες στην ζώνη του Σένγκεν, την ζώνη ελεύθερης μετακίνησης στην Ε.Ε.
Ο κ. Τουσκ ανέφερε πως οι πολίτες περίμεναν πολύ καιρό για την ανάληψη δράσης, «αλλά πολύ συχνά άκουγαν πολιτικώς ορθές δηλώσεις ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει φρούριο, ότι πρέπει να παραμείνει ανοιχτή».
Ο κ. Ντράγκι στήριξε την κριτική του με εκκλήσεις για νέες και «ουσιαστικές» πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την μετανάστευση, την ασφάλεια και την άμυνα. Εγχειρήματα που όπως είπε «συνδέονται άμεσα με τις άμεσες ανησυχίες των ανθρώπων και «αφορούν ζητήματα ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας εμβέλειας».
Πολλά από τα ζητήματα αυτά βρίσκονται στην ατζέντα της Συνόδου στην Μπρατισλάβα.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου