Του Πάνου Παναγιώτου
Μία από τις πιο διαχρονικές αλήθειες είναι ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις λένε αναλήθειες. Και αυτό γιατί ο στόχος τους δεν είναι να αναδείξουν την πραγματικότητα ως έχει αλλά να την παρουσιάσουν όπως τις συμφέρει.
«Με ρωτήσατε προηγουμένως, κ. Τσίπρα, αν το χρέος μας είναι βιώσιμο.
Ευτυχώς για την Ελλάδα είναι. Δυστυχώς για το ΣΥΡΙΖΑ είναι.
Εμένα ρωτάτε άλλωστε; Το λένε ήδη οι αγορές.»
Αντώνης Σαμαράς, Συζήτηση στη Βουλή,Οκτώβριος 2014
«Προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους απαιτείται …η εφαρμογή δημοσιονομικής πολιτικής που θα οδηγήσει σε ικανά πρωτογενή πλεονάσματα»
Λουκάς Παπαδήμος, Ιούλιος 2014
Προκειμένου να δει κανείς μέσα από το προπέτασμα καπνού της κυβέρνησης, πρέπει να συγκεντρώσει και να συνθέσει τα κομμάτια του παζλ που θα τον καθοδηγήσουν να εμφανίσει την εικόνα που κρύβεται και να είναι έτοιμος να την αντέξει όσο άσχημη και αν είναι.
Πέντε τέτοια κομμάτια συγκεντρώνονται στην εικόνα που συνοδεύει το άρθρο και βοηθούν στην ολοκλήρωση του χρηματοοικονομικού παζλ της Ελλάδας και στην ανάδειξη της εικόνας που κρύβ ει για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Τα πέντε αυτά κομμάτια είναι :
α) η τιμή των 10ετών ομολόγων της Ελλάδας, λήξης το 2024 (πάνω αριστερά στην εικόνα που συνοδεύει το άρθρο),
β) τα επιτόκια των 10ετών ομολόγων (η κόκκινη καμπύλη στο πάνω δεξιά κομμάτι της εικόνας).
γ) ο Γενικός Δείκτης τιμών του Χρηματιστηρίου Αθηνών (άσπρες και κόκκινες μπάρες στο πάνω δεξιά κομμάτι της εικόνας)
δ) το ελληνικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, (κίτρινες μεγάλες μπάρες στο μέσο της εικόνας – πρόβλεψη για το διάστημα 2015-2022 από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, με βάση και τις επίσημες προβλέψεις της Τρόικας)
ε) η βαθμολογία του ελληνικού χρέους από τους τρεις, κύριους, οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης (πίνακας στο κάτω μέρος της εικόνας)
Ξεκινώντας από το τέλος, το πέμπτο κομμάτι του παζλ (ε) μας δείχνει πως η πιστοληπτική βαθμολογία της Ελλάδας από τους τρεις, κύριους, οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης είναι B, Caa1και B, δηλαδή από τις χαμηλότερες στον κόσμο. Αυτή η βαθμολογία συνεπάγεται πως η Ελλάδα θεωρείται μία χώρα της οποίας τα ομόλογα δεν είναι επενδυτικά προϊόντα αλλά προϊόντα πολύ υψηλού ρίσκου στα οποία εμπεριέχεται το ρίσκο αναδιάρθρωσης, εξαιτίας του ότι υπάρχει κίνδυνος αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους, δηλαδή ο κίνδυνος πτώχευσης.
Η βαθμολογία αυτή συνδέεται με το τέταρτο κομμάτι του παζλ, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ σήμερα και την εξέλιξη του με βάση τις εκτιμήσεις του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που αν και στηρίζονται στις αντίστοιχες της Τρόικας, είναι κατά τι ρεαλιστικότερες και πιο αρνητικές από αυτές.
Το χρέος στο 2014 κυμαίνεται κοντά στο 175% του ΑΕΠ και η πρόβλεψη είναι πως θα μειώνεται σταθερά χάρη στην πολιτική λιτότητας που θα παράγει πολύ μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα και στην ανάπτυξη που θα αυξάνει το ΑΕΠ αλλά θα παραμένει κοντά στο 130% ακόμη και μέχρι το 2022,
Ενώνοντας αυτά τα κομμάτια μπορούμε να εξηγήσουμε το τρίτο κομμάτι του παζλ, το οποίο δείχνει πως η τιμή των 10ετών ελληνικών ομολόγων διαμορφώνεται στα 82,5 σεντ στο ευρώ καθώς οι αγορές ενσωματώνουν σε αυτήν ένα ρίσκο αναδιάρθρωσης των ομολόγων κοντά στο 15% και συνεπώς θεωρούν πως υπάρχει ένα υπολογίσιμο ρίσκο νέας πτώχευσης της Ελλάδας εντός της προσεχούς δεκαετίας.
Το ρίσκο πτώχευσης συνδέεται με το ότι το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι δυσθεώρητο (δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο), τα πρωτογενή πλεονάσματα που πρέπει να παραχθούν μέσω λιτότητας για να μειωθεί είναι εντυπωσιακά μεγάλα (τα μεγαλύτερα μεταξύ όλων των αναπτυγμένων κρατών του κόσμου) και η διάρκεια των μέτρων λιτότητας προκειμένου να παραχθούν και να διατηρηθούν για να μειώσουν το χρέος, πρωτοφανής (μετρώντας από το 2010, περί τα είκοσι έτη).
Τα παραπάνω μας οδηγούν στο δεύτερο κομμάτι του παζλ (β), το επιτόκιο των 10ετών ελληνικών ομολόγων, το οποίο κυμαίνεται στο 8,04%. Αυτό σημαίνει πως το επιτόκιο που οι αγορές ζητούν για να δανείσουν χρήματα στην Ελλάδα για δέκα χρόνια είναι απαγορευτικό ακριβώς γιατί σε αυτό συμπεριλαμβάνουν το ‘premium’ (το οποίο θα ήταν μεγαλύτερο αν τα ομόλογα ήταν ελληνικού και όχι αγγλικού Δικαίου) από το ρίσκο πτώχευσης της χώρας και αναδιάρθρωσης των ομολόγων της.
Και καταλήγουμε στο πρώτο κομμάτι του παζλ, το Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ο οποίος βρίσκεται 83% χαμηλότερα από το υψηλό του 2007. 70% χαμηλότερα από το υψηλό του 2009 και 35% χαμηλότερα από το υψηλό του Μαρτίου 2014.
Αυτό συνδέεται με όλα τα παραπάνω κομμάτια και δείχνει ότι η χρηματιστηριακή αξία όλων των εισηγμένων στο ελληνικό χρηματιστήριο μετοχών έχει μειωθεί στα τελευταία χρόνια αλλά και στους τελευταίους μήνες περισσότερο από ότι σε οποιοδήποτε αναπτυγμένο ή αναπτυσσόμενο κράτος στον κόσμο, ακριβώς γιατί οι δυνατότητες κερδοφορίας και ανάπτυξης αλλά και οι πιθανότητες επιβίωσης των ελληνικών εταιριών έχουν συρρικνωθεί δραματικά εξαιτίας του υπέρογκου δημοσίου χρέους και της πολιτικής λιτότητας προκειμένου αυτό να εξυπηρετηθεί.
Έτσι, η συνολική εικόνα όπως προκύπτει από το παζλ είναι σαφής και μας δείχνει πως για τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, τις αγορές κεφαλαίων και τους διεθνείς επενδυτές η ακολουθούμενη μέχρι σήμερα οικονομική πολιτική δρακόντειων μέτρων και ο σχεδιασμός συνέχισης της στο μέλλον, δεν καθιστά, για μία πληθώρα λόγων, το ελληνικό χρέος βιώσιμο σε ορίζοντα δεκαετίας και δεν άρει την πιθανότητα νέας πτώχευσης της χώρας εντός αυτού του διαστήματος (πτώχευση που μπορεί να λάβει πολύ διαφορετική μορφή από την πρώτη).
Μπορεί η κυβέρνηση να μη θέλει να το παραδεχτεί και η Τρόικα να μη μπορεί αλλά οι οίκοι αξιολόγησης το δείχνουν με τη βαθμολογία τους και οι αγορές κεφαλαίων και μετοχών με τις πράξεις τους.
Και όπως μας δίδαξε το ξέσπασμα και τα πρώτα χρόνια της ελληνικής κρίσης, τόσο οι οίκοι όσο και οι αγορές έχουν ένα μοναδικό τρόπο να μετατρέπουν τους φόβους τους σε μία αυτοεπαληθευόμενη προφητεία και η Γερμανία έχει να διαστροφικό πείσμα να εμποδίσει κάτι τέτοιο να συμβεί.
* O Πάνος Παναγιώτου είναι χρηματιστηριακός αναλυτής, Διευθυντής της Ελληνικής Κοινότητας Τεχνικών Αναλυτών (www.ekta.gr)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου