«Δεσμευτικές συμφωνίες», το νέο ευρωπαϊκό φονικό όπλο

Panier Frédéric , [Λογοθέτης Χάρης (μτφ)] 

Αξιοποίηση της οικονομικής συνεργασίας στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να επιταχυνθεί η εκθεμελίωση των εθνικών κοινωνικών πολιτικών. Κι αν το όνειρο των Βρυξελλών γινόταν πραγματικότητα ;

Την ώρα που διαδηλωτές κινητοποιούνταν κατά της συμφωνίας διατλαντικής εμπορικής συνεργασίας που διαπραγματεύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση με την Ουάσινγκτον [να εξαφανίσει τις κοινωνικές ρυθμίσεις σε όλα τα κράτη-μέλη, στο ένα μετά το άλλο, τη μία ρύθμιση μετά την άλλη [Το τέλος των απλών, μη δεσμευτικών, συστάσεων

Μέχρι σήμερα, τα κοινωνικά, οικονομικά και φορολογικά θέματα συνεχίζουν να υπόκεινται, σε μεγάλο βαθμό, στον κανόνα της ομοφωνίας των 28 κυβερνήσεων, γεγονός που αφήνει σε κάθε κυβέρνηση περιθώρια ελιγμών. Η επέμβαση των ευρωπαϊκών θεσμών περιορίζεται συχνά σε απλές, μη δεσμευτικές, συστάσεις, ενώ η μη εφαρμογή τους συνήθως δεν συνοδεύεται από συνέπειες. Έτσι, κατά την προετοιμασία της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής του περασμένου Δεκεμβρίου, ο Γιέργκ Άσμουσεν, τότε μέλος του συμβουλίου των διοικητών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), εξέφραζε τη λύπη του που « μόνο το 10% των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει μέχρι τώρα τεθεί σε εφαρμογή από τα κράτη-μέλη [Μένει να συμφωνηθούν τα « χρηματοδοτικά πλεονεκτήματα » που πρόκειται να προσφέρονται ως αντάλλαγμα προς τις χώρες-μέλη. Κατά τη σύνοδο κορυφής του περασμένου Δεκεμβρίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατέληξαν σε συμφωνία για το συγκεκριμένο ζήτημα. Στην αρχή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προτείνει τη δημιουργία ενός ταμείου από νέες συνεισφορές των κρατών-μελών ή από τα έσοδα μελλοντικών ευρωπαϊκών φόρων, ιδιαίτερα από τον φόρο επί των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Δηλαδή, να φορολογηθούν οι χρηματιστικές αγορές για να φιλελευθεροποιηθεί η οικονομία : η ιδέα δεν στερείται τόλμης…

Όμως, ένα εσωτερικό έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που διέρρευσε λίγο πριν τη σύνοδο κορυφής [Μπορεί να αντιληφθεί κανείς τον ισχυρό μοχλό πίεσης που ο μηχανισμός αυτός θα προσέφερε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για τις ευάλωτες χώρες, η επιλογή θα ήταν η εξής : είτε να προχωρήσουν στις μεταρρυθμίσεις που απαιτεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είτε να παραιτηθούν από πολύτιμους χρηματικούς πόρους. Στα μάτια των Ιταλών ή των Ισπανών ηγετών, οι οποίοι δανείζονται με επιτόκια περίπου 2% υψηλότερα από ό,τι η Γερμανία, η πρόσβαση στα ευρωπαϊκά δάνεια θα μεταφραζόταν σε σημαντική εξοικονόμηση πόρων, κάτι που θα έφερνε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε θέση ισχύος για να επιβάλλει τις απόψεις της. Ενώ η αμοιβαιοποίηση του δημόσιου χρέους προοριζόταν να δώσει οξυγόνο στα πιο ευάλωτα κράτη, οι δεσμευτικές συμφωνίες απειλούν να μετατρέψουν τα ευρωπαϊκά δάνεια σε ένα νέο μέσο καθυπόταξης των εθνικών κυβερνήσεων.

Κατά συνέπεια, το νέο αυτό οπλοστάσιο, που θα συνδέεται με σημαντικούς χρηματικούς πόρους, θα μπορούσε να απειλήσει τους εθνικούς μηχανισμούς αλληλεγγύης ακόμη περισσότερο και από το ίδιο το Δημοσιονομικό Σύμφωνο. Το σύμφωνο αυτό, παρ’ ότι αποτελεί πραγματική μέγγενη, αφήνει, τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό, τα κράτη-μέλη να αποφασίσουν ποια μέσα θα χρησιμοποιήσουν για να διαγράψουν τη δημοσιονομική πορεία που απαιτείται. Αντίθετα, οι δεσμευτικές συμφωνίες θα επέτρεπαν στην Κομισιόν να ασκεί πρωτοφανή πίεση στα απείθαρχα κράτη.

Η ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής του περασμένου Δεκεμβρίου έκλεισε με μια συμφωνία επί της αρχής. Η απόφαση για τις υπόλοιπες πτυχές του ζητήματος μετατέθηκε για τις επόμενες συναντήσεις, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να αναλαμβάνει την υποχρέωση να υποβάλλει, τον Οκτώβριο του 2014, έκθεση για το συγκεκριμένο θέμα. Με την υποστήριξη του προέδρου του Συμβουλίου, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ υποσχέθηκε να παρακολουθεί την πρόοδο του εγχειρήματος « χιλιοστό προς χιλιοστό [

Notes

[1] Βλ. Serge Halimi, « Μια διατλαντική παγίδα ».

[2] Προπαρασκευαστική σύνοδος για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 13 και 14 Δεκεμβρίου 2013.

[3] Ian Wishart, « EU economic contracts would stroke protests, lawmakers say », Bloomberg, 11 Δεκεμβρίου 2013.

[4] Peter Muller, Christoph Pauly, Christian Reiermann, Michael Sauga και Christoph Schult, « European reform : Merkel’s surprising new ally in Brussels », Der Spiegel Online, 28 Οκτωβρίου 2013.

[5] Luke Baker, « Euro zone mulls cheap loans as incentive for economic reforms », Reuters, 22 Νοεμβρίου 2013.

[6] Ian Wishart, « EU leaders delay deal on incentives for economic reforms », Bloomberg, 19 Δεκεμβρίου 2013.

Πηγή: monde-diplomatique

Posted in: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ,πολιτική