Άκου ρε φίλε και τον ΜΑΤατζή

Το http://www.topontiki.gr/article/61059/Akou-MATatzi-i-istoria-grafetai-me-anupakoi), αναδεικνύεται περίτρανα, για άλλη μια φορά, η (δικαιολογημένη έως ένα βαθμό) άγνοια, η οποία κυριαρχεί στην σκέψη των περισσότερων πολιτών. Αναδεικνύεται, επίσης, και μία προκατάληψη απέναντι στην αστυνομία, εν γένει, και μία βεβαιότητα, εκ μέρους του συντάκτη του άρθρου, για οτιδήποτε αφορά τους συναδέλφους που υπηρετούν στα ΜΑΤ, ακόμα και του συναισθηματικού τους κόσμου(!!!), χαρακτηριστικό, άλλωστε, στοιχείο μίας συγκεκριμένης, «ισοπεδωτικής» συμπεριφοράς και μίας μωρίας.

Πριν συνεχίσω στο κυρίως θέμα, θα αναφερθώ, βάσει προσωπικών εμπειριών, στο γεγονός ότι οι περισσότεροι πολίτες θεωρούν ότι η ΕΛ.ΑΣ και τα ΜΑΤ(όπως κι όλες οι άλλες υπηρεσίες) είναι διακριτά σώματα που ανήκουν στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και όχι ότι αποτελούν υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ.. Ακόμα και μετά από διευκρινιστικές απαντήσεις, στο πλαίσιο συζητήσεων μεταξύ εμού και φίλων, η σύγχυση παραμένει και επιμένει. Ιδιαιτέρως, νέοι άνθρωποι θεωρούν ότι αυτοί που επιθυμούν να ενταχθούν στα ΜΑΤ έχουν την δυνατότητα επιλογής πριν ακόμα εισέλθουν στην Σχολή Αστυφυλάκων ή Αξιωματικών, λες και λειτουργεί, παράλληλα, μία Σχολή ΜΑΤ. 

Η επισήμανση αυτή είναι πολύ σημαντική και θα αυτό θα φανεί αμέσως παρακάτω. Πως επιλέγονται, λοιπόν, οι συνάδελφοι που υπηρετούν στα ΜΑΤ και πώς οι ίδιοι οι αστυνομικοί βλέπουν μία ενδεχόμενη τοποθέτησή τους στις κατασταλτικές δυνάμεις μετά την έξοδο τους από τις Αστυνομικές Σχολές; Καταρχάς, δεν υφίσταται κανένα κριτήριο επιλογής, το οποίο να τίθεται από την ΕΛ.ΑΣ., για την τοποθέτηση ενός αστυνομικού στις κατασταλτικές δυνάμεις. Όσοι συνάδελφοι υπηρετούν στην ΕΛ.ΑΣ. είναι, κατά κάποιο τρόπο, ικανοί να υπηρετήσουν σε όλες τις υπηρεσίες της. Ένα, ακόμα, σημαντικό στοιχείο είναι ότι η πλειονότητα των αστυνομικών που τοποθετούνται στα ΜΑΤ, μετά την έξοδό τους από τις Αστυνομικές Σχολές, δηλώνουν ότι δεν επιθυμούσαν αυτή την τοποθέτηση. Έως το 2006, η τοποθέτηση σε υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ.(Άμεση Δράση, Αστυνομικά Τμήματα, Ασφάλεια, Τροχαία και κατασταλτικές δυνάμεις) γινόταν βάσει της σειράς εξόδου του αστυνομικού, δηλαδή του βαθμού πτυχίου του. Αυτοί που είχαν υψηλό βαθμό πτυχίου, μετά την τοποθέτησή τους στις δύο μεγάλες αστυνομικές διευθύνσεις(Αθήνα-Θεσσαλονίκη) στόχευαν σε υπηρεσίες όπως η Ασφάλεια και η Άμεση Δράση. Όσοι κινούνταν, βαθμολογικά, κάτω από το 15/20, γνώριζαν ότι οι «καλές θέσεις είναι πιασμένες» και επέλεγαν, κατά κύριο λόγο τα Αστυνομικά Τμήματα, και, δευτερευόντως, τις κατασταλτικές δυνάμεις. Από το 2006, όμως, και ύστερα, η τοποθέτηση πραγματοποιείται, κατά κόρον, βάσει «κοινωνικών και υπηρεσιακών κριτηρίων». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, περίπου, δέκα αστυνομικοί που αποφοίτησαν με άριστα το 2006, μέσα στους πρώτους 100 από το σύνολο 1.280 αστυνομικών, να τοποθετηθούν, χωρίς να το επιθυμούν, στα ΜΑΤ. Για όσο διάστημα(έως το 2006), λοιπόν, δινόταν η δυνατότητα επιλογής, αρκετοί συνάδελφοι επέλεγαν τα ΜΑΤ, ως πρώτη επιλογή, για διάφορους λόγους. Το επίδομα των 200(επίδομα + εκτός έδρας αποζημίωση) και άνω ευρώ(το ύψος του ποσού έως το 2010) ήταν και παραμένει ένα κίνητρο για κάποιον που προερχόμενος από την επαρχία έρχεται να υπηρετήσει στην Αθήνα, χωρίς να διαθέτει ιδιοκτήτη κατοικία και μακριά από τους οικείους του. Επιπροσθέτως, τα δύο (ή τρία σε εξαιρετικές περιπτώσεις) ρεπό την βδομάδα ήταν(και είναι) κάτι που προσείλκυε έναν νέο άνθρωπο που επιθυμούσε να διαθέτει ελεύθερο χρόνο, σε αντίθεση με τους συναδέλφους του που υπηρετούσαν στα Αστυνομικά Τμήματα και στους οποίους οφείλονταν πολλά ρεπό. Τέλος, η κατάρτιση, πλην εκτάκτων περιπτώσεων, εβδομαδιαίου προγράμματος υπηρεσιών θεωρούταν πολυτέλεια, αν όχι προνόμιο, από έναν αστυνομικό που υπηρετούσε στα ΜΑΤ, μιας και οι συνάδελφοί του που υπηρετούσαν στα Αστυνομικά Τμήμα λάμβαναν γνώση της υπηρεσίας τους καθημερινά, σε αρκετές περιπτώσεις, την 22.00 ώρα της προηγούμενης ημέρας. Ένας, ακόμα, σημαντικός λόγος που ωθούσε συναδέλφους να επιλέγουν να υπηρετήσουν στα ΜΑΤ(κάτι που ισχύει και σήμερα όταν δοθεί η δυνατότητα επιλογής) είχε να κάνει με τον «φόβο» και την καχυποψία με την οποία αντιμετωπίζουν την ενδεχόμενη τοποθέτηση τους σε υπηρεσίες, όπου πρέπει να αναλάβουν σοβαρές, προσωπικές ευθύνες. Οι συνάδελφοι που εξέρχονται από τις αστυνομικές σχολές είναι προανακριτικοί υπάλληλοι, και πέρα από τα «καθαρά» αστυνομικά καθήκοντά τους(μεταγωγές κρατουμένων, φυλάξεις στόχων, περιπολίες, κτλ.), είναι επιφορτισμένοι με την διεκπεραίωση δικογραφιών, εισαγγελικών παραγγελιών, διενέργειες αυτοψιών, ερευνών κτλ.. 

Η προσωπική ευθύνη και έκθεση είναι, για κάποιους, ένα, πραγματικά, βαρύ φορτίο, από την στιγμή, κιόλας. που γνωρίζουν, εξ αρχής, ότι η βοήθεια από τους ανωτέρους τους είναι περιορισμένη έως ανύπαρκτη, η ανταπόδοση και επιβράβευση μηδαμινή και η υπηρεσιακή κάλυψη «απούσα». Αυτή η «κατάσταση» γίνεται γνωστή στον αστυνομικό όταν ακόμα φοιτεί στην Σχολή(μιλάμε για ηλικίες μεταξύ 18-20), αφού ανά περιόδους τοποθετείται, ως δόκιμος, σε διάφορες υπηρεσίες(Αστυνομικά Τμήματα, Ασφάλεια, Τροχαία) που είναι επιφορτισμένες με προανακριτικά καθήκοντα. Εκεί συγχρωτίζεται και με συναδέλφους οι οποίοι του υπερτονίζουν τις δυσκολίες της υπηρεσίας όπου έχει τοποθετηθεί προσωρινά ως δόκιμος και τον αποτρέπουν να την επιλέξει, αν αυτή η δυνατότητα επιλογής του δοθεί όταν εξέλθει από την Σχολή. Στα ΜΑΤ οι συνάδελφοι δεν ασκούν προανακριτικά καθήκοντα. Ακόμα και αυτά, τα, αμιγώς, αστυνομικά είναι πολύ περιορισμένα. Η ατομική ευθύνη, στα ΜΑΤ, γίνεται συλλογική και μέσα στην «μάζα», στο «πλήθος» ο αστυνομικός νιώθει ότι αποκτά ασφάλεια, αφού πιστεύει ότι δεν έχει την πλήρη ευθύνη των πράξεων του. Δρα ως ομάδα, όχι ως μονάδα. Η ευθύνη είναι ομαδική και δεν εξατομικεύεται. Εκτελεί εντολές ανωτέρων, οι οποίοι έχουν, κατά κάποιο τρόπο, την ευθύνη των πράξεων του. Επίσης, μαθαίνει να κάνει ένα πράγμα, γίνεται μονοδιάστατος και αυτό, φαίνεται, να τον ικανοποιεί, για όσο διάστημα δεν κινδυνεύει να εκτεθεί σε άλλους κινδύνους. Το 2006 τα πράγματα άλλαξαν ως προς το ότι, σχεδόν, κανείς, πια, δεν έχει, ουσιαστικά, την δυνατότητα επιλογής υπηρεσίας. Οι περισσότεροι αστυνομικοί τοποθετούνται στην Γ.Α.Δ.Α. και από εκεί και πέρα, με διάφορους τρόπους, τοποθετούνται κάποιες εκατοντάδες εξ αυτών στα Υ.ΜΕ.Τ. και τα Υ.Α.Τ.(ΜΑΤ). Βέβαια, πολλά έχουν ακουστεί από συναδέλφους, για στελέχη των ΜΑΤ οι οποίοι επισκέφτηκαν Σχολές Αστυφυλάκων και θέλησαν να πείσουν δόκιμους αστυφύλακες να δώσουν τα ονόματά τους για να τους προτείνουν, μετά την έξοδο τους από την Σχολή, να υπηρετήσουν στα ΜΑΤ. Τους έταξαν, μάλιστα, πολλά και….διάφορα. Τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 αποτέλεσαν ένα κομβικό σημείο για τις κατασταλτικές δυνάμεις και όχι μόνο για τους λόγους που όλοι, λίγο πολύ, γνωρίζουμε. Πρώτον, απαγορεύτηκε σε συνάδελφους των ΜΑΤ να αιτηθούν την μετάθεσή τους προς άλλη υπηρεσία της Αττικής, ενώ, με παρακάλια, προτροπές και υποσχέσεις(π.χ. αύξηση του επιδόματος), ανώτεροί τους προσπάθησαν να διατηρήσουν την συνοχή των διμοιριών, μετά από έντονη δυσαρέσκεια των συναδέλφων για την εσκεμμένη έκθεση τους σε ακραίες καταστάσεις, με αποκορύφωμα τα γεγονότα της Κερατέας τα οποία έλαβαν χώρα μεταξύ Δεκεμβρίου του 2010 και Απριλίου του 2011. Δεύτερον, από το 2008, όσοι αστυνομικοί επιθυμούν να μετατεθούν από τα ΜΑΤ προς έτερες υπηρεσίες πρέπει, απαραιτήτως, να έχουν συμπληρώσει επτά έτη στις κατασταλτικές δυνάμεις, κάτι που ισχύει ατύπως και δεν προβλέπεται από τους κανονισμούς της ΕΛ.ΑΣ.. Σε ελάχιστες περιπτώσεις, αστυνομικοί των ΜΑΤ μετατέθηκαν, μόνο, μετά από προσωπική παρέμβαση πολιτικών προσώπων. Τελειώνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποιους από τους παράγοντες, τους οποίους, κατά την δική μου άποψη, αλλά και πολλών άλλων, συντελούν στην διαμόρφωση της ψυχολογίας του συναδέλφου ΜΑΤατζή και τον καθιστούν, τις περισσότερες φορές, «αντιπαθή» στα μάτια των πολιτών, αλλά και σε κάποια μερίδα των συναδέλφων μας. Προτού το κάνω αυτό, θέλω να διευκρινίσω ότι δεν υποτιμώ το μερίδιο ευθύνης του κάθε αστυνομικού. Η συμπεριφορά του κάθε αστυνομικού είναι και προσωπικό ζήτημα αντίληψης και θεώρησης των πραγμάτων. Από’ κει και πέρα όμως δεν μπορώ να εθελοτυφλώ μπροστά στην προβληματική λειτουργία υπηρεσιών, οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που ο αστυνομικός ανδρώνεται μέσα σε αυτές. Κάποιοι από τους παράγοντες, λοιπόν, που επιδρούν στην διαμόρφωση της ψυχολογίας του ΜΑΤατζή και ερμηνεύουν, σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, την συμπεριφορά του είναι: α) το εύπλαστο του χαρακτήρα του, λόγω της ηλικίας του(20-21 ετών), β) το «περιβάλλον της κλούβας» ή «μικρόκοσμος της διμοιρίας», γ) ο «στρατιωτικός» χαρακτήρας των ΜΑΤ, σε αντίθεση με τον «πολιτικό» χαρακτήρα της αστυνομίας, δ) η εσκεμμένη έκθεση σε ακραίες καταστάσεις που αποξενώνουν τον αστυνομικό των ΜΑΤ, ακόμα και από συναδέλφους άλλων υπηρεσιών και ε) η «νουθεσία» από παλαιότερους συναδέλφους. Ο νέος συνάδελφος που εντάσσεται στην διμοιρία είναι «κουμπωμένος», φοβισμένος και εσωστρεφής όπως αναφέρουν παλαιότεροι συνάδελφοί του, οι οποίοι, από την πλευρά τους, επιδεικνύουν απέναντί του μία καχυποψία για το αν είναι έτοιμος να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της ομάδας. Για να γίνει ο νέος μέλος της ομάδας, οι συνάδελφοι του, σε κάποιες περιπτώσεις, τον υποβάλλουν σε άτυπες δοκιμασίες, όπως το «χειρουργείο» (ημιτελές ξεγύμνωμα) ή οι «σφαλιάρες». Ο νέος πρέπει να σέβεται την ιεραρχία με θρησκευτική ευλάβεια, σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες όπου οι σχέσεις μεταξύ ανωτέρων και κατωτέρων είναι πιο «χαλαρές» και η πειθαρχεία εναπόκειται στην αυτοσυνειδησία και τον επαγγελματισμό του καθενός. Η άμεση επικοινωνία με τους πολίτες είναι ανύπαρκτή και αυτό έχει ως συνέπεια τον «περιορισμό» της κοινωνικότητάς τους. Συγχρωτίζονται καθημερινά με τους ίδιους ανθρώπους και συναδέλφους μέσα σε μία κλειστή κοινωνία, όπου όλοι πρέπει να αποδείξουν ότι αξίζουν να είναι μέλος της. 

Σίγουρα, όλα τα παραπάνω δεν αφορούν και δεν επηρεάζουν το ίδιο όλους τους συναδέλφους. Όμως πρέπει να τα λάβουμε σοβαρά υπόψιν μας, στην προσπάθειά μας να ερμηνεύσουμε και να δικαιολογήσουμε, υπεύθυνα, κάποιες συμπεριφορές και να μην εξαγάγουμε αυθαίρετα συμπεράσματα. Οι συνάδελφοι που υπηρετούν στα ΜΑΤ μπορεί να αποτελούν τον κυματοθραύστη της έμπρακτης λαϊκής διαμαρτυρίας και οργής, όχι γιατί το επιλέγουν οι ίδιοι, αλλά η εκτελεστική εξουσία, το Κράτος. Δεν υπηρετούν σε καμία περίπτωση πολιτικές και συμφέροντα. Τα ΜΑΤ δρουν ή αδρανούν όχι με δική τους πρωτοβουλία, αλλά με πρωτοβουλία της εκτελεστικής εξουσίας. Ακόμα και ο βαθμός της ασκούμενης βίας, χωρίς να υποτιμήσω την προσωπική ευθύνη, διατάσσεται από τους ιεραρχικά ανωτέρούς τους. Ο αστυνομικός των ΜΑΤ όταν τοποθετείτε, μέσα σε ένα αστικό περιβάλλον, απέναντι σε χιλιάδες κόσμου, νιώθει φόβο. Προσεύχεται να τελειώσουν όλα ήσυχα και γρήγορα και εύχεται να μην του δοθεί καμία εντολή που θα τον φέρει αντιμέτωπο με το πλήθος. Ο φόβος, όμως, τον κάνει να βλέπει γύρω του εχθρούς. Προσωρινούς εχθρούς που μόλις σχολάσει τους ξεχνά. Δεν ξεχνά όμως τις μολότοφ και τις πέτρες, την βία και τον κίνδυνο που ελλοχεύει. Σίγουρα, εξαιρέσεις υπάρχουν. Κάποιοι εθίζονται στην βία, αλλά αυτοί είναι ελάχιστοι και πρέπει να απομονωθούν, έτσι και αλλιώς. Βέβαια, η φύση(κι η δομή) της υπηρεσίας αυτής είναι τέτοια που «επιζητά» ανθρώπους που ασκούν χωρίς ενδοιασμούς την απαιτούμενη, από τις περιστάσεις, βία. Η αναγκαιότητα, όμως, ύπαρξης ή μη της υπηρεσίας αυτής είναι άλλο ζήτημα και αφορά τις πολιτικές ηγεσίες και τα «θέλω» τους. Αφορά, πάνω απ’ όλα την δημοκρατία μας. Την ΄΄ανυπακοή΄΄(ο κ. Κυπρής θα έπρεπε, μάλλον, να γράψει το ορθότερο, ΄΄πολιτική ανυπακοή΄΄) δεν θα την αναγάγουμε σε πλατωνική Ιδέα ούτε στο μοναδικό και αποτελεσματικότερο μέσο για την διεκδίκηση δικαιωμάτων και την ανατροπή πολιτικών. Αν η «ανυπακοή του κ. Κυπρίνη» πρέπει σύμφωνα με τον ίδιο να στρέφεται κατά των ΜΑΤ, σε προσωπικό, μάλιστα, επίπεδο, πρέπει να τον κάνει να αναρωτηθεί για το ποια είναι αυτή η δημοκρατία που επιζητά. Βέβαια, αυτός γνωρίζει, καλύτερα από όλους μας(!!!), τον ψυχισμό των ΜΑΤατζήδων, από πρώτο χέρι. Ξέρει ότι οι ΜΑΤατζήδες «απεχθάνονται» την ανυπακοή. Την ανυπακοή στις διαταγές των ανωτέρων τους, οι αστυνομικοί των ΜΑΤ μπορεί να την «απεχθάνονται», την επιλογή της πολιτικής ανυπακοής, όμως, πολλοί από αυτούς την συμμερίζονται, γιατί αποτελεί μία ΜΗ βίαια αντίσταση προς τις άδικες και αντιλαϊκές προσταγές του Κράτους. Δεν έχουν ανάγκη από βία, από εκείνη έχουν χορτάσει πολύ, τα τελευταία χρόνια..…. Δεν ζούμε σε προηγούμενες δεκαετίες, αυτό πρέπει να το χωνέψουμε…..

Στο πρόσφατο άρθρο του κ. Αντώνη Κυπρής, στην ιστοσελίδα της εφημερίδας «Το Ποντίκι»(

Άκου ΜΑΤατζη, η ιστορία γράφεται με ανυπακοή - ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

ΑΝΘ/ΜΟΣ ΑΓΓΕΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ
Αντιπρόσωπος ΕΑΥΣΑ στην ΠΟΑΣΥ
Μέλος της ΑΠΑΣΑ

Posted in: