Ο Νουρέγιεφ γεννήθηκε στις 17 Μαρτίου του 1938 κοντά στο Ιρκούτσκ της Σιβηρίας στο τρένο Trans-Siberian Express όταν η μητέρα του ταξίδευε να συναντήσει τον πατέρα του που υπηρετούσε στον Κόκκινο Στρατό όντας αφοσιωμένος κομμουνιστής. Έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη Μόσχα μέχρι το 1941 για να μεταφερθεί μέχρι το 1943 στη Δημοκρατία Μπασκίρ και να καταλήξει μέχρι το 1955 στην Ufa.
Ο νεαρός Νουρέγιεφ είχε δείξει από μικρός την αγάπη του για το μπαλέτο παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, ο οποίος δεν συμφωνούσε με κάτι τέτοιο με αποτέλεσμα πολλές φορές να το σκάει από το σπίτι για να παρακολουθεί τα μαθήματα. Σπούδασε χορό με τα Μπαλέτα Ufa και με την δική του επιμονή κατάφερε να συνεχίσει τις σπουδές του στο Χορογραφικό Ινστιτούτο του Λένινγραντ σε ηλικία 17 ετών σχετικά μεγάλος για το μπαλέτο.
Υπήρξε ένας εξαιρετικός αλλά συνάμα και επαναστάτης φοιτητής με καθηγητή τον Alexander Pushkin πετυχαίνοντας ωστόσο να παρακάμψει το corps de ballet και να περάσει απευθείας σε σόλο ρόλους στα μπαλέτα Κίροφ. Το μεγάλο ταλέντο του δεν μπορούσε παρά να λάμψει και ο Νουρέγιεφ δεν δίστασε να απορρίψει συνεργασίες με τα μπαλέτα Μπολσόι και τις χορευτικές εταιρίες Stanislavsky-Nemirovich-Dachenko παραμένοντας στα Κίροφ και περιοδεύοντας μαζί τους για τρία χρόνια.
Ωστόσο, το Κομμουνιστικό Κόμμα και η KGB δεν εμπιστευόταν την πολιτική πίστη του Νουρέγιεφ και όχι άδικα, ενώ εκείνος φρόντισε να τους ερεθίζει διατηρώντας εξαιρετικές σχέσεις με δυτικούς όντας σε περιοδείες. Μάλιστα, ευρισκόμενος στο αεροδρόμιο Le Bourget του Παρισιού έτοιμος να πετάξει για το Λονδίνο το 1961 σε ηλικία 23 ετών με τα Κίροφ τον σταμάτησαν θέλοντας να τον στείλουν πίσω στη Ρωσία. Με τη βοήθεια φίλων του αλλά και της Παρισινής αστυνομίας ο Νουρέγιεφ κατάφερε να ξεφύγει από τους πράκτορες της KGB και να βρει καταφύγιο στη Γαλλία.
Αυτό το γεγονός θα του χάριζε μεγάλη αναγνώριση αλλά θα έπαιζε κύριο ρόλο και στην αποστασία και άλλων εξαιρετικών Ρώσων χορευτών όπως η Ναταλία Μακάροβα και ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ.
Ωστόσο, το 1962, η Σοβιετική Ένωση θα καταδίκαζε τον Νουρέγιεφ ερήμην του σε 7 χρόνια φυλάκιση για εσχάτη προδοσία έως ότου ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ θα χαλάρωνε τους περιορισμούς στους σοβιετικούς εξόριστους το 1989. Ο Νουρέγιεφ κατάφερε τότε να επισκεφθεί την Ρωσία για να δει την ετοιμοθάνατη μητέρα του ενώ κατάφερε να χορέψει και στην Αγία Πετρούπολη για πρώτη φορά μετά την φυγή του, ενώ παράλληλα η ποινή για εσχάτη προδοσία ακυρώθηκε.
Την περίοδο μετά την αποστασία του από την Σοβιετική Ένωση ακολούθησαν παραστάσεις στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο το Σικάγο, ενώ η συνεργασία του με την διάσημη μπαλαρίνα Margot Fonteyn στη Ζιζέλ που ήταν 19 χρόνια μεγαλύτερή του στο Govent Garden με το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου αποτέλεσε σταθμό στην καριέρα του. Εκείνη την εποχή έγραψε και την αυτοβιογραφία του, ενώ η συνεργασία του με το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου θα αποτελούσε μια μακρόχρονη σχέση καθώς διήρκησε μέχρι το 1977 χωρίς ποτέ να θελήσει ωστόσο ο ίδιος να ενταχθεί ως βασικό μέλος προτιμώντας να έχει πάντα τον ρόλο του βασικού επισκέπτη χορευτή.
Στη σκηνή ανέβασε μια σειρά από πολυάριθμα έργα κλασσικών αλλά και σύγχρονων χορογράφων όπως των Paul Taylor και Glen Tetley, ενώ εμφανιζόταν συχνά και στην τηλεόραση. Η διαδρομή του και η προσωπικότητά του αποτέλεσαν έναυσμα για μια μεγάλου μήκους ταινία ενώ για ένα χρόνο είχε και το δικό του σόου στο Μπρόντγουεϊ. Το 1977 θα έκανε και το ντεμπούτο του ως ηθοποιός υποδυόμενος τον Ροδόλφο Βαλεντίνο υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Ken Russell, ενώ γύρισε και άλλη μία ταινία το 1983, το ‘Exposed’ με σκηνοθέτη τον James Tobak.
Αν και πήρε την Αυστριακή υπηκοότητα το 1982 έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο Παρίσι όπου από το 1983 υπήρξε ο διευθυντής και κύριος χορογράφος του Μπαλέτου της Όπερας του Παρισιού. Ανάμεσα στους πιο σημαντικούς ρόλους του συγκαταλέγονται τα έργα La Bayadere, Les Sylphides, Giselle, Swan Lake, Romeo and Julliet, Raymonda, Le Corsaire και Sleeping Beauty.
Οι μοναδικές του ικανότητες στο χορό μπορούσαν να κατανοηθούν ακόμα καλύτερα για εκείνους που γνώριζαν ότι ο Νουρέγιεφ ήταν ένας ολοκληρωμένος μουσικός και έτσι εξηγείται και η φιλοδοξία του να θέλει να διευθύνει πλήρως τα μπαλέτα του.
Αποτελούσε μία ξεχωριστή προσωπικότητα με αποτέλεσμα να έχει θαυμαστές μερικούς από τους πιο διάσημους ανθρώπους του πλανήτη. Η Τζάκι Ωνάση, η Μαριάν Φέϊθφουλ, ο Μιγκ Τζάγκερ, ο Άντι Γουόρχολ και η Μαντόνα συγκαταλέγονται στη μακρά λίστα των θαυμαστών του καθώς ο Νουρέγιεφ αντιπροσώπευε έναν εξαιρετικά προοδευτικό χαρακτήρα σε μία επαναστατική εποχή. Αν και ομοφυλόφιλος δεν κρύφτηκε ποτέ ενώ όσοι τον γνώριζαν ήξεραν ότι κάτω από τη σκηνή μπορεί να είναι ένα ατίθασο μυαλό αλλά στο χορό ήταν έναν πραγματικός στρατιώτης με εξαιρετική πειθαρχία.
Το 1984 ο Νουρέγιεφ θα ερχόταν αντιμέτωπος με τη νέα ασθένεια που μάστιζε αρχικά σε μεγάλο ποσοστό τους ομοφυλόφιλους, τον ιό του HIV, το γνωστό τότε AIDS. Οι εξετάσεις που έκανε περισσότερο από φόβο, αποκάλυψαν ότι ήταν φορέας καθώς δεν είχε νοσήσει. Ωστόσο τότε δεν το παραδέχτηκε αν και οι φήμες οργίαζαν για την υγεία του.
Πράγματι τίποτα δεν έδειχνε ότι ο Νουρέγιεφ είχε προσβληθεί από τον ιό αλλά το καλοκαίρι του 1991 η υγεία του θα κλονιζόταν και οι φήμες θα επιβεβαιώνονταν. Την άνοιξη του 1992 η ασθένεια θα έμπαινε στην τελική της φάση, όμως σε πείσμα όλων ο Νουρέγιεφ συνέχισε να εργάζεται και ανέβασε με τεράστια επιτυχία το Romeo and Juliet στη Metropolitan Opera.
Η τελευταία του δημόσια εμφάνιση έγινε στις 8 Οκτωβρίου του 1992 στο ανέβασμα της νέας του παραγωγής La Bayadere στο Παρίσι, όπου το κοινό τον επευφημούσε για περισσότερο από δέκα λεπτά, ενώ δύο χορευτές τον βοήθησαν να ανέβει μέχρι τη σκηνή.
Ο μοναδικός αυτός χορευτής έφυγε από τη ζωή στις 6 Ιανουαρίου του 1993 στο Παρίσι και η σωρός του θάφτηκε στο ρωσικό κοιμητήριο Sainte-Genevieve-des-Bois.
Αν και η επίσημη ανακοίνωση για το θάνατό του δεν έκανε λόγο για κατάληξη από τον ιό του AIDS αλλά από καρδιακές επιπλοκές ύστερα από ανίατη ασθένεια πολλοί ήταν οι φίλοι του που παραδέχτηκαν ότι ο Νουρέγιεφ έπασχε από αυτό.
Λίγο πριν το θάνατό του είχε φροντίσει να αφήσει 7 εκατομμύρια δολάρια στο Rudolph Nureyev Dance Foundation αν και οι συγγενείς του θέλησαν να προσβάλουν αυτή την δωρεά υποστηρίζοντας ότι δεν είχε τα λογικά του λίγο πριν το τέλος του, κάτι ωστόσο που απέρριψε το ομοσπονδιακό δικαστήριο που εκδίκασε την υπόθεση.
Ο θάνατός του αποτέλεσε την μεγαλύτερη απώλεια για το χορό μετά τον θάνατο της Pavlova και του Nijinsky ενώ πριν λίγες μέρες συμπληρώθηκαν είκοσι χρόνια από το θάνατό του, είκοσι χρόνια χωρίς την αστείρευτη έμπνευσή του για το χορό.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου