Του Γιώργου Καισάριου
Σας είχα πει πριν μερικές μέρες ότι το όποια σχέδιο παρουσιαστεί στις Βρυξέλλες δεν θα είναι της αρεσκείας μου και δεν θα είναι μια μακροχρόνια βιώσιμη λύση για την Ελλάδα. Με τις χτεσινές ανακοινώσεις, αυτή η υποψία επιβεβαιώθηκε. Το σχέδιο βραχυπρόθεσμα δίνει κάποιες λύσεις, αλλά δεν λύνει το μακροπρόθεσμο πρόβλημα βιωσιμότητας της Ελλάδας.
Κομβικό σημείο στο όλο σχέδιο φαίνεται να είναι το EFSF, με δανεικά και όχι με ίδια κεφάλαια. Μάλιστα, πουθενά δεν διάβασα για την εμπλοκή της ΕΚΤ και τα non sterilized open market operations που θα ήθελα να δω.
Το όλο σχέδιο θυμίζει ένα junk bond πιο πολύπλοκο από ό,τι θα μπορούσε ποτέ να επινόησε ακόμα και η Drexel Burnham Lambert. Ο Mike Milken θα έξυνε το κεφάλι του για το πως αυτό το σχέδιο θα πετύχει.
Give me plain vanilla!!! Μια φορά μόνο να διαβάσω κάτι απλό που να έχει νόημα και που, να βγαίνουν τα νούμερα, και δεν θα μπινελικώσω ποτέ ξανά Ευρωπαίο αξιωματούχο!! Δυστυχώς αυτή η μέρα δεν έχει έρθει ακόμα.
Επί του σχεδίου λοιπόν...
Το EFSF, θα δανείζει την Ελλάδα με 3,5% και το ελληνικό χρέος θα επιμηκυνθεί στα 15 χρόνια. Καλοδεχούμενο μεν, αλλά δεν φτάνει. Ένα άλλο ερώτημα είναι αν όλο το ελληνικό χρέος θα ανταλλαγεί με αυτό το επιτόκιο ή μόνο τα ομόλογα που λήγουν έως το 2020. Αν όλο το ελληνικό χρέος ανταλλαγεί με αυτό το επιτόκιο, τότε η κατάσταση μετατρέπεται σε μια διατηρήσιμη κατάσταση, αλλά με λίγες πιθανότητες να δούμε πραγματική μείωση του χρέους, εκτός αν δούμε πολύ μεγάλη ανάπτυξη.
Τα δεκαπενταετή ομόλογα της Γαλλίας έχουν απόδοση 3,8%. Άρα η Ελλάδα θα δανείζεται φτηνότερα και από τη Γαλλία. Άρα οι ευρωπαϊκές χώρες θα επιδοτούν το κόστος επιτοκίου της Ελλάδας. Που επίσης σημαίνει θα είναι ένας μικρός φόρος στους φορολογούμενους αυτών των χωρών. Όσον αφορά τις παρεμβάσεις του ταμείου στην αγορά, το πως δηλαδή το EFSF “θα διασφαλίζει κατάλληλα κίνητρα εφαρμογής του προγράμματος” είναι πέραν εμού.
Η αναφορά σε ένα ”Σχέδιο Μάρσαλ” είναι νομίζω το δυνατότερο σημείο του σχεδίου. Αν και λεπτομέρειες δεν θα υπάρξουν για πολύ καιρό ακόμα, επί της ουσίας το σχέδιο μάλλον θα δώσει έμφαση σε υποδομές και δημόσιες επενδύσεις. Υποθέτω και πάλι μεταφορά πόρων χωρίς εθνική συμμετοχή. Νομίζω ότι ικανοποιεί (εκ πρώτης όψεως και επιφανειακά) αυτό που λέγαμε προχτές, για ανακύκλωση πλεονασμάτων. Υπόψη όμως, θα πρέπει τα ποσά αυτά να είναι ιδιαίτερα μεγάλα για πολλά χρόνια για να μπορούν να μας βοηθήσουν. Αν οι της Ευρώπης έχουν σκοπό να μας χρηματοδοτούν τουλάχιστον 20 δισ. το χρόνο για πάρα πολλά χρόνια καλώς, αν όχι, τότε δεν ξέρω αν μπορεί το σχέδιο αυτό να κάνει τη διαφορά.
(Σχέδιο Μάρσαλ για ένα καινούργιο σύνταγμα και για αλλαγές στο πολιτικό οργανόγραμμα της Ελλάδος είναι κάτι που χρειαζόμαστε όμως ακόμα περισσότερο).
Σύμφωνα με τους ξένους οίκους, υπολογίζεται ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην προσαρμογή της Ελλάδος, θα έχει σαν αποτελέσματα να δούμε μια διαγραφή (κούρεμα) της τάξεως του 20% στα ομόλογα που κατέχουν. Προσωπικά δεν κατάλαβα πως βγαίνει αυτό από αυτά που διαβάσαμε, αλλά ίσως να εννοούν συγκριτικά με το επιτόκιο και την επιμήκυνση που θα πρέπει να δεχτούν.
5.Ο χρηματο-οικονομικός τομέας έχει εκδηλώσει τη θέλησή του να υποστηρίξει την Ελλάδα σε εθελοντική βάση μέσω ενός καταλόγου επιλογών (ανταλλαγής ομολόγων, επιμήκυνσης και επαναγοράς) με όρους δανεισμού συγκρίσιμους με δημόσια στήριξη και επιπλέον πιστοληπτική βελτίωση.
Όπως και να έχει, αμφιβάλω αν θα σωθεί η παρτίδα με ένα 20% κούρεμα μακροπρόθεσμα (in real terms και όχι nominal), αλλά είναι καλύτερα από το τίποτα. Τώρα σε τι ποσοστό επί του συνόλου του ελληνικού χρέους θα γίνει αυτό, δεν ξέρω. Όσο το μεγαλύτερο όμως τόσο το καλύτερο. Στο σύνολο με βρίσκει θετικό, αν και θα ήθελα περισσότερο, αλλά είναι περισσότερο από ό,τι περίμενα. Σε κάθε περίπτωση δεν μας σώζει.
Αν και έγινε αναφορά ότι ο τραπεζικός κλάδος στην Ελλάδα χρειάζεται 25 δισ. σε κεφάλαια (καμία έκπληξη εδώ), δεν έχει γίνει καμία αναφορά στο τι θα γίνει με τα λεφτά που έχουν δανειστεί οι ελληνικές τράπεζες από την ΕΚΤ. Το άλλο που δεν κατάλαβα είναι, για ποιο λόγο το EFSF θα πρέπει να δανείσει αυτά λεφτά στην Ελλάδα και η Ελλάδα να τα βάλει (με ποιο τρόπο;;) στις τράπεζες και δεν μπορεί το EFSF να τα βάλει απευθείας με μια αύξηση κεφαλαίου.
Η εμμονή των Ευρωπαίων να σώσουν τους μετόχους των τραπεζών ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Ειλικρινά σας λέω, τα έχουν δώσει όλα για όλα στον κλάδο και αυτό μελλοντικά ίσως να είναι η ταφόπετρα της Ευρώπης.
Το ερώτημα είναι, μας λύνει τα προβλήματα αυτό το σχέδιο; Η απάντηση είναι όχι. Αυτό το σχέδιο στην καλύτερη περίπτωση μας δίνει πίστωση χρόνου και μας κρατά ζωντανούς (την Ελλάδα και το τραπεζικό σύστημα) για μερικά χρόνια. Πόσα χρόνια; Δεν ξέρω. Αυτό όμως που ξέρω, είναι ότι τις αγορές δεν θα τις ξαναδούμε για πολλά χρόνια ακόμα -πολύ περισσότερα από ό,τι αν είχαμε κάνει ένα κούρεμα.
Ο ελληνικός λαός δεν θα πάρει ανάσα. Όποιος περιμένει αυξήσεις στις συντάξεις και στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, είναι το λιγότερο γελασμένος.
Θα καταστεί άραγε βιώσιμο το χρέος μας; Η απάντηση είναι ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΑ όχι. Βιώσιμοι θα είμαστε αν μπορούσαμε να βγούμε στις αγορές, αν το συνολικό μας χρέος ήταν αρκετά χαμηλό, ώστε να μας δάνειζε η αγορά. Δεν ξέρω τι προβλέπει το σχέδιο αυτό για το χρέος μας, αλλά δεν είδα καμία αναφορά στο πως και πότε θα μειωθεί το συνολικό μας χρέος.
Χρηματιστηριακά μιλώντας, το όλο σχέδιο λογικά θα πρέπει να είναι θετικό για την αγορά, αφού πλέον δεν θα γίνει άμεσα ένα κούρεμα. Ελπίζω αυτό το σχέδιο να έχει κάποια πρόβλεψη για τις οφειλές του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, διότι αυτό πράγματι θα ήταν πολύ θετικό για την αγορά.
Οι τράπεζες λογικά θα ανέβουν, αφού η παράμετρος κούρεμα έχει πλέον βγει από την εξίσωση. Δεν ξέρω όμως πως λογαριάζει η αγορά τις ανταλλαγές ομολόγων και τα προβληματικά δάνεια. Ελπίζω (στο όνομα να δούμε ένα δυνατό ράλι) η αγορά να είναι πιο επιεικής από έμενα και να εκτιμά ότι τα πράγματα είναι καλύτερα από ότι νομίζω.
Δεν αποκλείεται να δούμε και διπλασιασμό (ίσως και παραπάνω) του ΓΔ το επόμενο διάστημα, αν και θα κρατούσα μικρο καλάθι. Η πτώση των αξιών είναι τεράστια, αν αναλογιστεί κανείς του πόσα χρόνια πίσω έχουμε πάει ότι ότι τώρα και αρκετά χρόνια, οι αποτιμήσεις των περισσοτέρων μετοχών είναι σε επίπεδο scrap.
Αλλά να μην έχετε αυταπάτες ότι τελείωσαν τα προβλήματα μας. Αυτό το σχέδιο δεν αποτελεί λύση για την Ελλάδα. Θα πρέπει να εμπεδωθεί αυτό. Ελπίζω τα πράγματα να εξελιχτούν βραχυπρόθεσμα καλύτερα από ό,τι νομίζω, αλλά μακροπρόθεσμα δεν έχει αλλάξει τίποτα στο σκεπτικό μου.
Στο σύνολο, το σχέδιο αυτό είναι καλό για την αγορά, αλλά μακροπρόθεσμα δεν λύνει κανένα πρόβλημα για την Ελλάδα. Είναι όμως ένα σχέδιο, καλύτερα από το τίποτα.
george.kesarios@capital.gr
Σας είχα πει πριν μερικές μέρες ότι το όποια σχέδιο παρουσιαστεί στις Βρυξέλλες δεν θα είναι της αρεσκείας μου και δεν θα είναι μια μακροχρόνια βιώσιμη λύση για την Ελλάδα. Με τις χτεσινές ανακοινώσεις, αυτή η υποψία επιβεβαιώθηκε. Το σχέδιο βραχυπρόθεσμα δίνει κάποιες λύσεις, αλλά δεν λύνει το μακροπρόθεσμο πρόβλημα βιωσιμότητας της Ελλάδας.
Κομβικό σημείο στο όλο σχέδιο φαίνεται να είναι το EFSF, με δανεικά και όχι με ίδια κεφάλαια. Μάλιστα, πουθενά δεν διάβασα για την εμπλοκή της ΕΚΤ και τα non sterilized open market operations που θα ήθελα να δω.
Το όλο σχέδιο θυμίζει ένα junk bond πιο πολύπλοκο από ό,τι θα μπορούσε ποτέ να επινόησε ακόμα και η Drexel Burnham Lambert. Ο Mike Milken θα έξυνε το κεφάλι του για το πως αυτό το σχέδιο θα πετύχει.
Give me plain vanilla!!! Μια φορά μόνο να διαβάσω κάτι απλό που να έχει νόημα και που, να βγαίνουν τα νούμερα, και δεν θα μπινελικώσω ποτέ ξανά Ευρωπαίο αξιωματούχο!! Δυστυχώς αυτή η μέρα δεν έχει έρθει ακόμα.
Επί του σχεδίου λοιπόν...
Το EFSF, θα δανείζει την Ελλάδα με 3,5% και το ελληνικό χρέος θα επιμηκυνθεί στα 15 χρόνια. Καλοδεχούμενο μεν, αλλά δεν φτάνει. Ένα άλλο ερώτημα είναι αν όλο το ελληνικό χρέος θα ανταλλαγεί με αυτό το επιτόκιο ή μόνο τα ομόλογα που λήγουν έως το 2020. Αν όλο το ελληνικό χρέος ανταλλαγεί με αυτό το επιτόκιο, τότε η κατάσταση μετατρέπεται σε μια διατηρήσιμη κατάσταση, αλλά με λίγες πιθανότητες να δούμε πραγματική μείωση του χρέους, εκτός αν δούμε πολύ μεγάλη ανάπτυξη.
Τα δεκαπενταετή ομόλογα της Γαλλίας έχουν απόδοση 3,8%. Άρα η Ελλάδα θα δανείζεται φτηνότερα και από τη Γαλλία. Άρα οι ευρωπαϊκές χώρες θα επιδοτούν το κόστος επιτοκίου της Ελλάδας. Που επίσης σημαίνει θα είναι ένας μικρός φόρος στους φορολογούμενους αυτών των χωρών. Όσον αφορά τις παρεμβάσεις του ταμείου στην αγορά, το πως δηλαδή το EFSF “θα διασφαλίζει κατάλληλα κίνητρα εφαρμογής του προγράμματος” είναι πέραν εμού.
Η αναφορά σε ένα ”Σχέδιο Μάρσαλ” είναι νομίζω το δυνατότερο σημείο του σχεδίου. Αν και λεπτομέρειες δεν θα υπάρξουν για πολύ καιρό ακόμα, επί της ουσίας το σχέδιο μάλλον θα δώσει έμφαση σε υποδομές και δημόσιες επενδύσεις. Υποθέτω και πάλι μεταφορά πόρων χωρίς εθνική συμμετοχή. Νομίζω ότι ικανοποιεί (εκ πρώτης όψεως και επιφανειακά) αυτό που λέγαμε προχτές, για ανακύκλωση πλεονασμάτων. Υπόψη όμως, θα πρέπει τα ποσά αυτά να είναι ιδιαίτερα μεγάλα για πολλά χρόνια για να μπορούν να μας βοηθήσουν. Αν οι της Ευρώπης έχουν σκοπό να μας χρηματοδοτούν τουλάχιστον 20 δισ. το χρόνο για πάρα πολλά χρόνια καλώς, αν όχι, τότε δεν ξέρω αν μπορεί το σχέδιο αυτό να κάνει τη διαφορά.
(Σχέδιο Μάρσαλ για ένα καινούργιο σύνταγμα και για αλλαγές στο πολιτικό οργανόγραμμα της Ελλάδος είναι κάτι που χρειαζόμαστε όμως ακόμα περισσότερο).
Σύμφωνα με τους ξένους οίκους, υπολογίζεται ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην προσαρμογή της Ελλάδος, θα έχει σαν αποτελέσματα να δούμε μια διαγραφή (κούρεμα) της τάξεως του 20% στα ομόλογα που κατέχουν. Προσωπικά δεν κατάλαβα πως βγαίνει αυτό από αυτά που διαβάσαμε, αλλά ίσως να εννοούν συγκριτικά με το επιτόκιο και την επιμήκυνση που θα πρέπει να δεχτούν.
5.Ο χρηματο-οικονομικός τομέας έχει εκδηλώσει τη θέλησή του να υποστηρίξει την Ελλάδα σε εθελοντική βάση μέσω ενός καταλόγου επιλογών (ανταλλαγής ομολόγων, επιμήκυνσης και επαναγοράς) με όρους δανεισμού συγκρίσιμους με δημόσια στήριξη και επιπλέον πιστοληπτική βελτίωση.
Όπως και να έχει, αμφιβάλω αν θα σωθεί η παρτίδα με ένα 20% κούρεμα μακροπρόθεσμα (in real terms και όχι nominal), αλλά είναι καλύτερα από το τίποτα. Τώρα σε τι ποσοστό επί του συνόλου του ελληνικού χρέους θα γίνει αυτό, δεν ξέρω. Όσο το μεγαλύτερο όμως τόσο το καλύτερο. Στο σύνολο με βρίσκει θετικό, αν και θα ήθελα περισσότερο, αλλά είναι περισσότερο από ό,τι περίμενα. Σε κάθε περίπτωση δεν μας σώζει.
Αν και έγινε αναφορά ότι ο τραπεζικός κλάδος στην Ελλάδα χρειάζεται 25 δισ. σε κεφάλαια (καμία έκπληξη εδώ), δεν έχει γίνει καμία αναφορά στο τι θα γίνει με τα λεφτά που έχουν δανειστεί οι ελληνικές τράπεζες από την ΕΚΤ. Το άλλο που δεν κατάλαβα είναι, για ποιο λόγο το EFSF θα πρέπει να δανείσει αυτά λεφτά στην Ελλάδα και η Ελλάδα να τα βάλει (με ποιο τρόπο;;) στις τράπεζες και δεν μπορεί το EFSF να τα βάλει απευθείας με μια αύξηση κεφαλαίου.
Η εμμονή των Ευρωπαίων να σώσουν τους μετόχους των τραπεζών ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Ειλικρινά σας λέω, τα έχουν δώσει όλα για όλα στον κλάδο και αυτό μελλοντικά ίσως να είναι η ταφόπετρα της Ευρώπης.
Το ερώτημα είναι, μας λύνει τα προβλήματα αυτό το σχέδιο; Η απάντηση είναι όχι. Αυτό το σχέδιο στην καλύτερη περίπτωση μας δίνει πίστωση χρόνου και μας κρατά ζωντανούς (την Ελλάδα και το τραπεζικό σύστημα) για μερικά χρόνια. Πόσα χρόνια; Δεν ξέρω. Αυτό όμως που ξέρω, είναι ότι τις αγορές δεν θα τις ξαναδούμε για πολλά χρόνια ακόμα -πολύ περισσότερα από ό,τι αν είχαμε κάνει ένα κούρεμα.
Ο ελληνικός λαός δεν θα πάρει ανάσα. Όποιος περιμένει αυξήσεις στις συντάξεις και στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, είναι το λιγότερο γελασμένος.
Θα καταστεί άραγε βιώσιμο το χρέος μας; Η απάντηση είναι ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΑ όχι. Βιώσιμοι θα είμαστε αν μπορούσαμε να βγούμε στις αγορές, αν το συνολικό μας χρέος ήταν αρκετά χαμηλό, ώστε να μας δάνειζε η αγορά. Δεν ξέρω τι προβλέπει το σχέδιο αυτό για το χρέος μας, αλλά δεν είδα καμία αναφορά στο πως και πότε θα μειωθεί το συνολικό μας χρέος.
Χρηματιστηριακά μιλώντας, το όλο σχέδιο λογικά θα πρέπει να είναι θετικό για την αγορά, αφού πλέον δεν θα γίνει άμεσα ένα κούρεμα. Ελπίζω αυτό το σχέδιο να έχει κάποια πρόβλεψη για τις οφειλές του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, διότι αυτό πράγματι θα ήταν πολύ θετικό για την αγορά.
Οι τράπεζες λογικά θα ανέβουν, αφού η παράμετρος κούρεμα έχει πλέον βγει από την εξίσωση. Δεν ξέρω όμως πως λογαριάζει η αγορά τις ανταλλαγές ομολόγων και τα προβληματικά δάνεια. Ελπίζω (στο όνομα να δούμε ένα δυνατό ράλι) η αγορά να είναι πιο επιεικής από έμενα και να εκτιμά ότι τα πράγματα είναι καλύτερα από ότι νομίζω.
Δεν αποκλείεται να δούμε και διπλασιασμό (ίσως και παραπάνω) του ΓΔ το επόμενο διάστημα, αν και θα κρατούσα μικρο καλάθι. Η πτώση των αξιών είναι τεράστια, αν αναλογιστεί κανείς του πόσα χρόνια πίσω έχουμε πάει ότι ότι τώρα και αρκετά χρόνια, οι αποτιμήσεις των περισσοτέρων μετοχών είναι σε επίπεδο scrap.
Αλλά να μην έχετε αυταπάτες ότι τελείωσαν τα προβλήματα μας. Αυτό το σχέδιο δεν αποτελεί λύση για την Ελλάδα. Θα πρέπει να εμπεδωθεί αυτό. Ελπίζω τα πράγματα να εξελιχτούν βραχυπρόθεσμα καλύτερα από ό,τι νομίζω, αλλά μακροπρόθεσμα δεν έχει αλλάξει τίποτα στο σκεπτικό μου.
Στο σύνολο, το σχέδιο αυτό είναι καλό για την αγορά, αλλά μακροπρόθεσμα δεν λύνει κανένα πρόβλημα για την Ελλάδα. Είναι όμως ένα σχέδιο, καλύτερα από το τίποτα.
george.kesarios@capital.gr
2 σχόλια:
Είναι αυτό που λέμε, σωστή απάντηση αλλά σε λάθος πρόβλημα..
Kόλαση για το λαό-παράδεισος για τους τραπεζίτες και το κεφάλαιο!
Δημοσίευση σχολίου