Εξάρχεια: Υποβάθμιση, Εξαγορά, Κανονικότητα

Χρήστος Μιάμης

Τα Εξάρχεια είναι ο τόπος μιας εποχής που παρήλθε και μιας εποχής που κυοφορείται με ατέρμονες και λυσσώδεις ωδίνες. Τι είναι όμως τα Εξάρχεια; Σίγουρα δεν είναι ένα τόπος όπου δείχνουμε τους νεκρούς της εργατικής τάξης με χρηματικό αντίτιμο, σε αδαείς, άσχετους αν και χαριτωμένους μέσα στην άγνοια τους ευρωπαίους, που αναζητούν την περιπέτεια στο κέντρο της Αθήνας, έξω από τα όρια του λευκού φράχτη και του καλοδιατηρημένου γκαζόν.

Πρόκειται για τον ευρωπαϊκό ιδεότυπο που δεν διαφοροποιείται ιδιαίτερα από τον εγχώριο, -χωρίς τον φράχτη και το γκαζόν- αφού σε αντίστοιχά ευρωπαϊκών προδιαγραφών δελτία ειδήσεων έχει ενημερωθεί για το «άβατο» των Εξαρχείων, για την περιβόητη διακεκαυμένη ζώνη που το κράτος δεν μπορεί να εισέλθει και βασιλεύει η ανομία. Φυσικά κανείς δεν ενημερώνει τους διανοητικά ενδεείς τουρίστες πως στα Εξάρχεια φορέας της ανομίας είναι το κράτος, που προωθεί και ευνοεί τις εγκληματικές δραστηριότητες ως πλευρά της αναγκαίας υποβάθμισης και περιθωριοποίησης των Εξαρχείων, ώστε να αρχίσει συντόμως ο αστικός εξευγενισμός, να εκδιωχθούν από την περιοχή οι ελάχιστες ενοχλητικές πολιτικές και κινηματικές παρεκκλίσεις που έχουν απομείνει, και φυσικά να αναζωογονηθεί η οικονομική δραστηριότητα.

Εξάλλου το κράτος έχει ήδη εντάξει στους σχεδιασμούς του την δημιουργία σταθμού μετρό στην πλατεία Εξαρχείων ώστε να επιτευχθεί η ελεύθερη πρόσβαση κεφαλαίων και προσώπων. Έτσι πέραν του ευρωπαϊκού τουρισμού, θα εμφανιστεί και ο εγχώριος ενδοαστικός τουρισμός από κάθε περιοχής της Αττικής, κάτι που θα χαροποιήσει ιδιαίτερα τους εναλλακτικούς μαγαζάτορες της περιοχής, ενώ θα γεμίσει ασφυκτικά την πλατεία με μικρούς εξερευνητές προς αναζήτηση της ανομίας. Βέβαια, μπορούν να διοργανώνονται κάθε Κυριακή μετά την εκκλησία, δρώμενα συγκρούσεων με το αντίστοιχο εισιτήριο –ηλεκτρονικό κατά προτίμηση- ώστε να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι την ιστορία των Εξαρχείων. Άλλη μια καλή εμπορική ιδέα!

Έτσι η αστική πολιτική δεν θα χρειάζεται να εξαφανίσει τα Εξάρχεια όπως απειλεί με βλοσυρό ύφος ο Μητσοτάκης. Μπορεί απλά να τα εξαγοράσει. Εξάλλου αυτό προτίθεται να κάνει. Οι κραυγές περί νόμου και τάξης εκφέρονται μόνο, προς τέρψη του φασιστικού και ακροδεξιού κοινού που αρέσκεται σε αυταρχικού τύπου μεγαλοστομίες από το μικρό το δέμας ανθρωπάκια. Η εξαγορά άλλωστε έχει ήδη ξεκινήσει. Σε μια περιοχή όπου για δεκαετίες συνταξίδευαν ο έρωτας, ο θάνατος και η επανάσταση τώρα αυτή έχει μετατραπεί σε hot spot για ποιοτικό branch, «ψαγμένους» μεζέδες και αγεωγράφητους θαμώνες που δεν μπορούν να ξεχωρίσουν πού τελειώνουν τα Εξάρχεια και πού ξεκινά το Κολωνάκι.

Φυσικά και υπάρχουν ακόμη πολιτικές και κοινωνικές εστίες αντίστασης. Όπως υπάρχουν και άνθρωποι που πηγαίνουν στα Εξάρχεια για να επισκεφθούν τα ελάχιστα βιβλιοπωλεία που έχουν απομείνει –όσα δεν πρόλαβαν ακόμη να κάψουν οι αυτόκλητοι υπερασπιστές της μορφολάγνας καθαρότητας του απόλυτου κενού- να θυμηθούν που ήταν αυτά που έκλεισαν, να σιωπήσουν με δέος στα σημεία που το κράτος δολοφόνησε τον Καλτεζά και τον Γρηγορόπουλο, να σταθούν με σεβασμό στον προαύλιο χώρο του Πολυτεχνείου και τελικά να καταλήξουν σε κάποια από τις γωνιές που ακόμη δεν είναι θεματικό πάρκο συνομιλώντας με την ιστορία χωρίς την περιρρέουσα μικροαστική φλυαρία.

Ωστόσο τα Εξάρχεια που αναπολούμε, έχουν στην πραγματικότητα τελειώσει. Κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό. Τα Εξάρχεια ως κοινωνικό και πολιτικό εργαστήρι οριοθέτησης του κόσμου των κινημάτων και του αγώνα από την αστική πολιτική και τους μηχανισμούς της, έκλεισε τον κύκλο του. Τώρα είναι η στιγμή να υπερβούμε τις τοπολογίες της άρνησης, τις χωρικότητες της παρέκκλισης, και με ορμητήριο την κινηματική ιστορία όπως και τις νίκες και τις ήττες του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος, να αναστείλουμε την επέλαση της καπιταλιστικής κανονικότητας αλλά και να αναμετρηθούμε με τις έμμισθες παρακρατικές συμμορίες που υποδύονται τους επαναστάτες ενώ χαρτζιλικώνονται ως έρποντες μικροαστοί.

Τα Εξάρχεια μπορεί να τα διασώσει και να τους δώσει νέα πνοή μόνο το αντικαπιταλιστικό εργατικό κίνημα. Αλλιώς σύντομα, ανάμεσα στον πόλεμο των συμμοριών για το μοίρασμα των περιοχών θα περιδιαβαίνουν ηλιοκαμένοι τουρίστες με την συνοδεία αυτόκλητων ξεναγών που θα απαθανατίζουν τις σκηνές. Δεν πρόκειται απλά για την υπεράσπιση του τόπου. Πρόκειται για την υπεράσπιση της κινηματικής ιστορίας που εύγλωττα αποκρυσταλλώνεται στους τόπους και στους χρόνους που πραγματώθηκαν τα εγχειρήματα της αντίστασης και της ανατροπής.

Περαιτέρω, η πολιτική αισθητική επιτάσσει την πραγματοποίηση της αναμέτρησης όχι μόνο με το κράτος και τους παρακρατικούς μηχανισμούς που δρουν συμπληρωματικά σε αυτό, αλλά και με τον πολιτικό ιδεότυπο “πολίτη-τουρίστα” που αντιμετωπίζει την επανάσταση όπως και τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες ως είδος μουσειακό.

Είναι αστείο και τραγικό συνάμα: Τα άνευρα αυτόματα, τα οργουελιανά εκθέματα της καπιταλιστικής κυριαρχίας είναι πρόθυμα να καταβάλλουν εισιτήριο για να συναντήσουν τον κόσμο που δεν άντεξαν να υπερασπιστούν.

Χωρίς αυταπάτες λοιπόν: Η καπιταλιστική οικονομία θα αλώσει τα Εξάρχεια όπως και κάθε εγχείρημα χειραφέτησης αν δεν υπάρξει συλλογική απάντηση. Η αστυνομία θα επικυρώσει απλά την εξαγορά, με το βουλοκέρι του κράτους.

Posted in: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ