O άγνωστος Βλαντίμιρ Πούτιν ~ messolonghi-press

26 Φεβ 2016

O άγνωστος Βλαντίμιρ Πούτιν

2/26/2016 11:46:00 μ.μ. comandante Σχολια-Αποψεις

Vladimir Putin Exposes the ‘New World Order’

Βλαντιμίρ Πούτιν: Η σκοτεινή πλευρά.

Νίκος Μπιζάς*

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι ένας άνθρωπος που ανήκει σε ομάδες με εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό μελών. Πόσοι άνθρωποι μπορούν να ισχυριστούν, εξάλλου, ότι έχουν χαρακτηριστεί οι ισχυρότεροι άνθρωποι στον κόσμο για τρία συναπτά έτη από περιοδικό που ανήκει σε παραδοσιακά εχθρική προς αυτούς χώρα;
Πόσοι μπορούν να πουν ότι ηγούνται ανοιχτά και κατόπιν δημοκρατικών εκλογών μιας από τις ισχυρότερες χώρες στον κόσμο για δύο σχεδόν δεκαετίες;
Πόσοι ηγέτες μπορούν να ισχυριστούν ότι είναι καθημερινό θέμα συζήτησης στα παγκόσμια ΜΜΕ εδώ και χρόνια; Πόσοι ξεκίνησαν από άγνωστοι δημόσιοι υπάλληλοι και έφτασαν στο ανώτατο αξίωμα της χώρας τους, παραλαμβάνοντας την στα χειρότερα της χάλια και προσφέροντας της σταθερότητα και οικονομική ανάπτυξη;
putin

Ο όγκος πληροφοριών που είναι διαθέσιμες για τον Πούτιν είναι εξίσου εντυπωσιακός με το βιογραφικό του, και κάθε του ενέργεια καλύπτεται εκτενώς από τα μέσα ενημέρωσης παγκοσμίως – ειδικά τα τελευταία χρόνια που η Ρωσία έχει μπει ξανά στο “στόχαστρο” της Δύσης. Οι πληροφορίες για τον Πούτιν, όμως, είναι είτε πληροφορίες που η ίδια η Ρωσική κυβέρνηση έχει δώσει στη δημοσιότητα, είτε κατασκευές της φαντασίας συνωμοσιολόγων και παρανοϊκών.
Οι πραγματικές “διαρροές” σχετικά με την λιγότερη προσφιλή πλευρά του Πούτιν είναι ελάχιστες, και αφορούν κυρίως την περίοδο πριν γίνει πρωθυπουργός. Κατά τα φαινόμενα, από το 2000 και μετά η “στρόφιγγα” των πληροφοριών τόσο για τον Πούτιν όσο και τις εσωτερικές λειτουργίες της Ρωσικής κυβέρνησης της οποίας ηγείται, κλείνει για τα καλά.
Οι πληροφορίες που διέρρευσαν πριν από την άνοδο του Πούτιν στην προεδρία της χώρας, ωστόσο, σχηματίζουν μια πιο σκοτεινή εικόνα, η οποία είναι πολύ λιγότερο γνωστή στη Δύση και την Ελλάδα και αποτελείται από μια σειρά υποθέσεων οι οποίες αφορούν στην δεκαετία του 1990, κατά την οποία ο Πούτιν φαίνεται να ανεβαίνει με αξιοθαύμαστη ταχύτητα τα σκαλιά της εξουσίας.
Η παρούσα έρευνα ρίχνει όσο φως μπορεί σε μια σειρά από υποθέσεις που από ότι φαίνεται έχουν μπει για τα καλά στα πιο σκοτεινά ντουλάπια της Ρωσικής ιστορίας.
Τρόφιμα, μέταλα, και λεφτά που αγνοούνται
Το 1992 ήταν μια δύσκολη χρονιά για τη Ρωσία. Η Σοβιετική Ένωση είχε διαλυθεί λιγότερο από ένα χρόνο πριν, και υπήρχαν τρομακτικές ελλείψεις σε τρόφιμα, τις οποίες το νεοσύστατο Ρωσικό κράτος προσπαθούσε με διάφορους τρόπους να ξεπεράσει. Η κάθε πόλη αντιμετώπισε την έλλειψη τροφίμων όπως μπορούσε – κι η πόλη της Αγίας Πετρούπολης προσπάθησε να αντιμετωπίσει την πείνα με παζάρια, ανταλλάσσοντας μέταλλα τα οποία είχε σε αφθονία στα ναυπηγεία και τα εργοστάσιά της με φαγητό. Όπως ανακάλυψε η Μαρίνα Σαλιέ όμως, μέλος της τότε αρμόδιας επιτροπής, ο διακανονισμός αυτός ήταν εξαιρετικά προβληματικός^{^[1]}. Αν και η πόλη είχε δώσει μέταλλα αξίας άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων, δεν είχε πάρει ούτε ψίχουλο.
putin-5

Έρευνες “έδειξαν” ως υπεύθυνο τον τότε πρόεδρο της επιτροπής διεθνών σχέσεων της πόλης, έναν Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Πούτιν ήταν υπεύθυνος για όλα τα σχετικά συμβόλαια, και η υπογραφή του βρισκόταν σε όλα τα έγγραφα που αφορούσαν σε σχετικές άδειες εξαγωγών σε εταιρίες που εμπλέκονταν στο πρόγραμμα ανταλλαγής. Το δημοτικό συμβούλιο ζήτησε την απομάκρυνση του από τη θέση του, αλλά ο δήμαρχος της πόλης όχι μόνο αρνήθηκε, αλλά τον έκανε και αντιδήμαρχο, βάζοντας έτσι τέλος στις σχετικές έρευνες.
Η Σαλιέ, φοβούμενη για τη ζωή της μετά από την εκλογή του Πούτιν στην προεδρία της χώρας, αποτραβήχτηκε σε ένα ερημικό χωριό παίρνοντας μαζί της όλα τα έγγραφα της υπόθεσης. Επέστρεψε στη δημοσιότητα το 2010 και πήρε μέρος σε εκστρατείες κατά του Πούτιν μέχρι τον θάνατο της, το 2012.
Τα έγγραφα που μάζεψε η Σαλιέ κατά τη διάρκεια της έρευνάς της για την υπόθεση αυτή δόθηκαν στη δημοσιότητα από φίλους της το 2010, χωρίς φυσικά να οδηγήσουν πουθενά^{^[2]}.
Υπόθεση υπ’αρ. 144128
Το 1999, τη χρονιά που ο Βλαντίμιρ Πούτιν ετοιμαζόταν να αναλάβει αναπληρωτής πρωθυπουργός, ο Ρώσος αντισυνταγματάρχης Αντρέι Ζικόφ άνοιξε την υπόθεση 144128, ή αλλιώς υπόθεση “Πούτιν” όπως έγινε αργότερα γνωστή. Η υπόθεση αφορούσε ύποπτες μεταφορές κονδυλίων από την πόλη της Αγίας Πετρούπολης σε μια ιδιωτική κατασκευαστική εταιρία με το όνομα Twentieth Trust, παρά το γεγονός ότι η τελευταία ήταν υπερχρεωμένη^{^[3]}. Παρά την ύπαρξη στοιχείων τα οποία ενέπλεκαν την τοπική κυβέρνηση στο σκάνδαλο της Twentieth Trust, η υπόθεση έκλεισε ένα μόλις χρόνο μετά, την ίδια στιγμή που συμπτωματικά ο Πούτιν κατείχε το ανώτατο πολιτικό αξίωμα της χώρας^{^[4]}. Ενάμιση χρόνο μετά το κλείσιμο της υπόθεσης, ο Ζικόφ απολύθηκε.
Γιατί “υπόθεση Πούτιν”; Διότι όταν η εταιρία έπαιρνε αφειδώς χρήματα από την πόλη της Αγίας Πετρούπολης, ο Πούτιν ήταν αντιδήμαρχος – και σύμφωνα με τον Ζικόφ, όποιο ζήτημα αφορούσε τον προϋπολογισμό της πόλης περνούσε από τον ίδιο. Διότι η εταιρία συνέχιζε να παίρνει χρήματα παρά το γεγονός ότι αυτά εξαφανίζονταν από τα βιβλία της. Διότι ο Πούτιν ο ίδιος φέρεται να απέκτησε πολυτελή κατοικία σε οικισμό κατασκευασμένο από την εταιρία στην Ισπανία, τον οποίο και ο Ζικόφ υποστηρίζει ότι επισκεπτόταν συχνά – με ψεύτικο μάλιστα διαβατήριο. Και, τέλος, διότι με αφορμή την έρευνα για την 144128 ο Πούτιν φάνηκε να εμπλέκεται και σε άλλες περιπτώσεις χρηματισμού και δοσοληψιών με κατασκευές.
Όπως είπαμε και πριν, το 2000 ο Πούτιν ήταν Πρόεδρος της Ρωσίας – και όπως είπαν και οι ανώτεροι του στον Ζικόφ, “εγκληματικές έρευνες που αφορούν τον Πρόεδρο δεν γίνεται να προχωρήσουν”. Έτσι και έγινε. Παρά την ύπαρξη αποδεικτικών στοιχείων που ο Ζικόφ υποστηρίζει ακόμα ότι απεδείκνυαν την εμπλοκή τόσο του Πούτιν όσο και του συνάδελφου του Αλεξέι Κουντρίν στην υπόθεση της Twentieth Trust, κανείς δεν τόλμησε να βγει και να κατηγορήσει επώνυμα τον Πούτιν, και οι ανώτεροι του Ζικόφ δεν τον βοήθησαν σε κανένα σημείο της έρευνας. Εντέλει, απολύθηκε και κατηγορήθηκε για κατάχρηση εξουσίας και παράνομη κατάσχεση εγγράφων. Οι κατηγορίες αυτές δεν οδήγησαν πουθενά, αλλά δεν υπήρχε άλλωστε πια λόγος να συνεχιστούν – ο Ζικόφ ήταν πλέον οριστικά εκτός παιχνιδιού και η υπόθεση 144128 είχε ήδη μπει για πάντα στο αρχείο.
Κολομβιανό χρήμα, Γερμανικό πλυντήριο
Την ίδια χρονιά που ο Ζικόφ άνοιγε την υπόθεση 144128, η Γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών (BND) ερευνούσε επιχειρήσεις στο Λιχτενστάιν που ξέπλεναν βρώμικο χρήμα για λογαριασμό εγκληματιών. Μια από τις επιχειρήσεις που βρέθηκαν στο στόχαστρο των Γερμανών ήταν και η St. Petersburg Real Estate Holding Company, ή αλλιώς SPAG, η οποία έκανε επενδύσεις, μέσω θυγατρικών στη Ρωσία, σε ακίνητη περιουσία υψηλής αξίας στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. O συνιδρυτής της εταιρίας, Ρούντολφ Ρίτερ, κατηγορήθηκε ότι ξέπλενε χρήμα για λογαριασμό του Κολομβιανού καρτέλ του Κάλι και Ρώσων μαφιόζων, καθώς και ότι βοηθούσε τους τελευταίους να αγοράσουν ακίνητη ιδιοκτησία στη Ρωσία. Μετά από έρευνα, βρέθηκε εντός των άλλων πως εκτός από διοικητικό συμβούλιο η εταιρία είχε και μια συμβουλευτική επιτροπή, μέλος της οποίας ήταν από το 1992 ο ίδιος ο Πούτιν^{^[5]}.
Η εξήγηση που δόθηκε για την παρουσία του Πούτιν στην συμβουλευτική επιτροπή ήταν ότι, ως αντιδήμαρχος της Αγίας Πετρούπολης την περίοδο της σύστασης της εταιρίας το 1992, είχε επισκεφθεί τη Γερμανία προκειμένου να προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Εκεί λέγεται πως γνώρισε τον έτερο συνιδρυτή της εταιρίας, Βλαντίμιρ Σμιρνόφ, τον οποίο και βοήθησε να πείσει Γερμανούς επενδυτές για τις δυνατότητες της εταιρίας με το γίνει μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής της. Έδειξε έτσι ότι οι αρχές της πόλης θα στήριζαν την εταιρία στα πρώτα της βήματα και θα της παρείχαν ένα σταθερό περιβάλλον για να λειτουργήσει – σημαντική διαβεβαίωση με δεδομένο το ότι η Ρωσία ήταν ένα πολύ ασταθές περιβάλλον λιγότερο από ένα χρόνο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
putin-4

Η εμπλοκή του Πούτιν στην εταιρία δεν έγινε ποτέ αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης – ειπωθηκε εξ’ αρχής ότι ήταν καθαρά διακοσμητική, και ότι στην ουσία δεν είχε δουλέψει με κανένα τρόπο για την εταιρία. Περαιτέρω έρευνες έδειξαν επίσης ότι ο Πούτιν δεν έλαβε ποτέ χρήματα από την ιδιότητά του αυτή.
Ωστόσο, εκπρόσωποι της SPAG φαίνεται να δήλωσαν αργότερα ότι υπεύθυνος για τις επαφές με τη Ρώσικη μαφία ήταν ο Σμιρνόφ. Ο ίδιος ο Σμιρνόφ με τον οποίο ο Πούτιν ανέπτυξε έντονες επιχειρηματικές σχέσεις αργότερα, δίνοντας του, σύμφωνα με αναφορές, αποκλειστικά και εξαιρετικά επικερδή συμβόλαια τροφοδοσίας και θέσεις σε κρατικούς οργανισμούς διαχείρισης ακίνητης περιουσίας.
Στα πλαίσια του ντοκιμαντέρ Rebellion: The Litvinenko Case, ο Γερμανός ερευνητής και δημοσιογράφος Jürgen Roth είχε δηλώσει στον σκηνοθέτη Andrei Nekrasov ότι τον καιρό που έγιναν οι αποκαλύψεις για ξέπλυμα χρήματος στην SPAG, o Πούτιν ήταν ταυτόχρονα διοικητής των Ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής της εταιρίας. Και ως διοικητής της KGB, “ακόμα και να έκλανε κάποιος”, που λέει ο λόγος, έπαιρνε γραπτή αναφορά^{^[6]}.
Είναι δυνατόν να μην γνώριζε τι συνέβαινε με τη SPAG;

Βόμβες κάτω από τη Ρωσία
To 1999 η Ρωσία ταράχτηκε από εκρήξεις σε υπόγεια πολυκατοικιών στη Μόσχα, το Βολγκοντόσνκ και το Λουμπιάνσκ, με εκατοντάδες θύματα και τραυματίες. Οι τρομοκρατικές αυτές επιθέσεις αποδόθηκαν άμεσα σε Τσετσένους αυτονομιστές και το ρωσικό κράτος “απάντησε” με τον δεύτερο πόλεμο της Τσετσενίας. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, τότε αναπληρωτής πρωθυπουργός και ο κύριος εκφραστής της απάντησης αυτής, ανέλαβε να ικανοποιήσει τον φόβο και την οργή του κόσμου, υποσχόμενος να βρει τους τρομοκράτες όπου και αν κρυβόνται. “Θα τους κυνηγήσουμε παντού”, δήλωνε, “κι αν τους πιάσουμε στην τουαλέτα, θα τρίψουμε το πρόσωπό τους στα σκατά”. Η δημοτικότητα του αυξήθηκε σε τέτοιο σημείο που πολύ σύντομα έγινε πρόεδρος της χώρας^{^[7]}.
Την ίδια στιγμή, άρχισαν να αναδύονται κάποιες περίεργες πληροφορίες σχετικά με τους βομβαρδισμούς. Ο νομικός Αντρέι Πιοντκόφσκι δήλωσε ότι δεν είχε γίνει καμία έρευνα για το έγκλημα των βομβαρδισμών. Η δημοσιογράφος Έλενα Τοκάρεβα έγραψε ότι οι μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν για τις τρομοκρατικές ενέργειες πριν αυτές γίνουν και δεν έκαναν τίποτα. Δημοσιογράφοι σε μεγάλες εφημερίδες όπως η Μοσκόφσκι Κομσομόλιετς έγραψαν ότι οι εκρήξεις ήταν έργο ειδικών, κατά πάσα πιθανότητα από τις μυστικές υπηρεσίες, και ότι ήταν αποτέλεσμα χρήσης χημικών ουσιών που μόνο υπάλληλοι του κράτους θα μπορούσαν να έχουν στην κατοχή τους.
Στις 22 Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς, κάτοικοι πολυκατοικίας στο Ριαζάν εντόπισαν αγνώστους να τοποθετούν σακιά με άγνωστο υλικό στο υπόγειο του κτιρίου τους. Η αστυνομία που κλήθηκε συνειδητοποίησε πανικόβλητη ότι επρόκειτο για αυτοσχέδια βόμβα, και εκκένωσε την πολυκατοικία. Ο τότε πρωθυπουργός Πούτιν ανακοίνωσε ότι η βόμβα ήταν αληθινή, και οι δράστες της βομβιστικής απόπειρας συνελήφθησαν. Ήταν άτομα των μυστικών υπηρεσιών. Αφέθησαν ελεύθεροι, και ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών δήλωσε ότι επρόκειτο για άσκηση – και όχι για πραγματική απόπειρα τρομοκρατικής ενέργειας. Η υπόθεση έληξε εκεί, παρά τις όποιες διαμαρτυρίες, δημοσιογραφικές έρευνες και αιτήσεις για επανεξέταση.
Πολλοί επικριτές του Πούτιν, με επιφανέστερους τους αργότερα δολοφονημένους Αλεξάντρ Λιτβινένκο και Άννα Πολιτκόφσκαγια, ισχυρίστηκαν ότι ο Πούτιν έπαιξε βασικό ρόλο στους βομβαρδισμούς αυτούς, ως ο πιο ωφελημένος από την λαϊκή οργή και ως απαραίτητος για την έγκριση τέτοιων ενεργειών – οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν λάβει χώρα μόνο κατόπιν έγκρισης από τα ανώτερα κλιμάκια του κράτους. Ωστόσο, γεγονός παραμένει ότι ο Πούτιν δεν διέψευσε το ότι τα εκρηκτικά του Ριαζάν ήταν ψεύτικα – η διάψευση έγινε από τις μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες και δεν διεξήγαγαν περαιτέρω έρευνες στο θέμα.
“Ποιός επιτέλους κυβερνά αυτή τη χώρα;”
Σύμφωνα με το Forbes, αλλά και τη γνώμη πολλών οπαδών κι εχθρών του, ο Πούτιν είναι ο πιο ισχυρός άντρας στον κόσμο, τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια, που με τα ίδια του τα χέρια πήρε τη Ρωσία σε μια κατάσταση αποσύνθεσης και την έκανε ξανά μια υπολογίσιμη παγκόσμια υπερδύναμη. Την άποψη αυτή τη μοιράζονται και επιφανείς κριτικοί του Πούτιν, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι, κατόπιν διαταγών του, οι μυστικές υπηρεσίες έχουν καταλάβει το Ρωσικό κράτος και έχουν επιβάλει ένα δικό τους καθεστώς στο οποίο ο Πούτιν ειναι ο αδιαμφισβήτητος αρχηγός.
Υπάρχει ωστόσο και η άποψη ότι ο Πούτιν, αντί να επιβάλει τις δικές του πολιτικές, προσπαθεί – από τότε που ανέλαβε το τιμόνι της χώρας – όχι μόνο να ισορροπήσει αντιφατικά συμφέροντα από πολιτικά και οικονομικά λόμπι στη χώρα, αλλά και να διαχειριστεί, την ίδια ώρα, αυξανόμενη εχθρικότητα από τη Δύση. Οι υπέρμαχοι αυτής της άποψης τονίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να ελέγχει κανείς οτιδήποτε συμβαίνει στη Ρωσία – και ότι γεγονότα όπως η δολοφονία του Λιτβινένκο μπορεί να είναι αποτέλεσμα εντολών κέντρων εντός του Ρωσικού κράτος που θέλουν είτε να βλάψουν, είτε να ελέγξουν τον Πούτιν.
putin-3

Η πιο ισορροπημένη προσέγγιση, σύμφωνα με τον κορυφαίο σοβιετολόγο Robert Service, φαίνεται να είναι αυτή που θέλει τον Πούτιν να είναι ένας αυταρχικός ηγέτης που απολαμβάνει της υποστήριξης των μυστικών υπηρεσιών και του Ρωσικού κρατικού μηχανισμού, ο οποίος αντιμετωπίζει όμως πολλά προβλήματα στο να ελέγξει αποτελεσματικά τη Ρωσία – και ως εκ τούτου είναι αδύνατον να κάνει ότι θέλει. Μην έχοντας δεδομένη την εξουσία, προσπαθεί να κερδίσει στήριξη τόσο από τις ρωσικές κρατικές και επιχειρηματικές ελίτ όσο και από το ρωσικό λαό, και κάτι τέτοιο απαιτεί κόπο και υποδηλώνει αδυναμία απόλυτου ελέγχου^{^[8]}. Είναι, όπως υποστηρίζει ο Service, δεσμοφύλακας και φυλακισμένος ταυτόχρονα – και μια λάθος κίνηση είναι αρκετή για να χάσει την εξουσία^{^[9]}.
Όπως και να έχει, από το 2000 και μετά ελάχιστοι γνωρίζουν τι πραγματικά συμβαίνει στο εσωτερικό της Ρώσικης κυβέρνησης, και είναι δύσκολο, επομένως, να ξέρει κανείς τι ισχύει από τα παραπάνω. Αν και για ορισμένες υποθέσεις υπάρχουν αδιαμφισβήτητα στοιχεία, είναι δύσκολο να πει κανείς με βεβαιότητα ότι τα ίχνη που σταματούν έξω από το Κρεμλίνο, καταλήγουν οπωσδήποτε στο γραφείο του Προέδρου.
Είναι δε απίθανο να πει διαπιστώσει κανείς με βεβαιότητα αν ο Πούτιν σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις ενεργούσε για λογαριασμό δικό του, ή άλλων. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Πούτιν είναι ένα πρόσωπο-κλειδί για τη λειτουργία του Ρωσικού κράτους για τον οποίο τελικά όσα περισσότερα μαθαίνουμε, τόσα λιγότερα συνειδητοποιούμε ότι ξέρουμε.

*Ο Νίκος Μπιζάς είναι Πολιτικός Αναλυτής & Διεθνολόγος