«Μαύρος Οκτώβρης»: Τι έρχεται σε εργασιακά και ασφαλιστικό μετά τις εκλογές

ΚΩΣΤΑΣ ΤΡΑΚΟΣΑΣ 

Μπορεί η προεκλογική περίοδος να κινείται στον αστερισμό του γνωστού δικομματικού δίπολου. Μπορεί να τσακώνονται για το παλιό και το νέο, για το «Τσίπρας ή Μεϊμαράκης», για το «μπροστά ή πίσω». Αλλά η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για την πλέον κάλπικη προεκλογική αντιπαράθεση, καθώς όλα έχουν προαποφασιστεί, έχουν υπογραφεί, έχουν συμφωνηθεί και έχουν ψηφιστεί. Τρανή απόδειξη είναι πως ήδη από τον Αύγουστο ξέρουμε πως ο φετινός Οκτώβριος, θα είναι ο μήνας εφαρμογής μιας ακόμη αντιλαϊκής λαίλαπας, με κύρια «θύματα» τις συντάξεις και τα εργασιακά δικαιώματα.

Το ασφαλιστικό

Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται ιδιαίτερη κινητικότητα για το ασφαλιστικό. Η λεγόμενη «Επιτροπή Σοφών», που συνέστησε ο πρώην υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιώργος Κατρούγκαλος, μετά την τελευταία της συνεδρίαση (10/9) μετέθεσε για μετά τις εκλογές την υποβολή του σχεδίου για το νέο Ασφαλιστικό και τις περικοπές στις συντάξεις. Όπως και να έχει, όμως, η νέα κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη μέσα σε ελάχιστο διάστημα να έχει έτοιμες τις νέες προτάσεις της, καθώς θα πλησιάζει η «αξιολόγηση» του Οκτωβρίου από το «κουαρτέτο».

Το πρώτο και βασικό που πρέπει να γίνει σαφές είναι πως στους επόμενους 18 μήνες, αρχής γενομένης από τον Οκτώβριο, οι έμμεσες και άμεσες περικοπές συντάξεων και παροχών ενδέχεται να ξεπερνούν τα 7 δισ. ευρώ! Συγκεκριμένα, το μνημόνιο δεσμεύει τις ελληνικές κυβερνήσεις για περικοπές 0,25% του ΑΕΠ για το 2015 και 1% για το 2016. Δηλαδή, 2,25 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ληφθούν ισοδύναμα για την εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικές τις μνημονιακές περικοπές, δηλαδή, επιπρόσθετα μέτρα 2 έως 3 δισ. ευρώ. Τέλος, αν δεν εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, τα λεγόμενα «ισοδύναμα» θα είναι επιπλέον 1,4 δισ. ευρώ (όσο, δηλαδή, το έλλειμμα των ταμείων).

«Βάση» ο νόμος Λοβέρδου

Ο νόμος Λοβέρδου (3863/2010) αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία θα κινηθεί η Επιτροπή Σοφών του Κατρούγκαλου. Άλλωστε, η πλήρης εφαρμογή του νόμου Λοβέρδου, αποτελεί το βασικό ζητούμενο και του νέου μνημονίου. Σύμφωνα με αυτό η συμμετοχή του κράτους περιορίζεται στην καταβολή της βασικής σύνταξης (360 ευρώ), ενώ το μέσο ποσοστό αναπλήρωσης δεν θα ξεπερνά το 50% (δηλαδή, ο εργαζόμενος ύστερα από 40 χρόνια εργασίας ή μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του, θα λαμβάνει κύρια σύνταξη μικρότερη από το μισό του μέσου μισθού του).

Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο, τα επόμενα βήματα που θα γίνουν άμεσα (Οκτώβριος 2015) είναι:

1. Η υπαγωγή όλων των επικουρικών ταμείων σε αυτό των μισθωτών ΕΤΕΑ (έγινε από 1/9). Εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείματος ή λήψη αντισταθμιστικών μέτρων. Σε δεύτερο πλάνο (Ιανουάριος 2016) χρηματοδότηση των επικουρικών αποκλειστικά από τις εργοδοτικές – εργατικές εισφορές.
2. Στενότερη σύνδεση μεταξύ εισφορών και παροχών. Αυτό το μέτρο αναμένεται να χτυπήσει ιδιαίτερα τους αυτοαπασχολούμενους καθώς ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών τους θα γίνεται με βάση το πραγματικό εισόδημα.
3. Κατάργηση όλων των φόρων υπέρ τρίτων που είναι συνδεδεμένοι με τη χρηματοδότηση των ασφαλιστικών ταμείων από την 31η Οκτωβρίου. Οι απώλειες των ταμείων θα αντικατασταθούν από τη μείωση των επιδομάτων ή την αύξηση των εισφορών.
4. Σταδιακή εναρμόνιση των κανόνων για τις συντάξεις του ΟΓΑ με αυτά που ισχύουν στα άλλα ταμεία.
5. Η κατάληξη (σε πρώτη φάση) θα έρθει το Δεκέμβριο του 2015 με την ενοποίηση όλων των ταμείων σε μία ενιαία οντότητα.

Περικοπές και στις συντάξεις του Σεπτεμβρίου

Όσοι, βέβαια, αφελώς πιστεύουν ότι οι πραγματικές περικοπές θα αρχίσουν από το νέο έτος, πλανώνται.

Με τις συντάξεις Οκτωβρίου, οι συνταξιούχοι θα δουν επιπρόσθετες μειώσεις.

Συγκεκριμένα:

• Θα παρακρατηθούν αναδρομικά οι αυξημένες εισφορές υπέρ υγείας (6% από 4% στις κύριες και επιπλέον 6% στις επικουρικές) για τους μήνες Ιουλίου και Αυγούστου.
• Το τρίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου, μαζί με τις νέες αυξημένες εισφορές, θα παρακρατηθούν και τα αναδρομικά από τις κρατήσεις του Ιουλίου και του Αυγούστου σε τρεις ισόποσες δόσεις.
• Νέες μειώσεις, τουλάχιστον 5%, αναμένονται στις επικουρικές συντάξεις μιας σειράς κλάδων (ένστολοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι γιατροί, μηχανικοί και δικηγόροι, πρώην ναυτικοί και τεχνικοί Τύπου), καθώς από την 1η Σεπτεμβρίου οι κλάδοι τους εντάχθηκαν στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ).
• Αν δεν υπάρξουν ισοδύναμα μέτρα για τη μη εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, αναμένονται νέες περικοπές κοντά στο 8% για όλους τους συνταξιούχους του ΕΤΕΑ.

Τι γίνεται με τα εργασιακά

Η αλήθεια είναι ότι στην αγορά εργασίας οι αλλαγές δεν αναμένεται να είναι το ίδιο δραστικές όπως στο ασφαλιστικό.

Ο λόγος είναι απλός: Η αγορά εργασίας έχει πλήρως αποδιαρθρωθεί από τα προηγούμενα μνημόνια και αυτό που προέχει είναι πλέον η αντιμετώπιση της τεράστιας ανεργίας (η οποία αναμένεται να εκτιναχθεί παραπάνω, ελέω capital control). Εξ ου και η βαρύτητα στην κατάρτιση και στα προγράμματα δεξιοτήτων και πιστοποίησης, καθώς η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων πρέπει να εμπεδωθεί ακόμη βαθύτερα.

Ωστόσο, ακόμη και εδώ υπάρχουν μια σειρά από άμεσα μέτρα (Οκτώβριος & Δεκέμβριος):

1. Επανέρχεται η μετενέργεια, δηλαδή το χρονικό διάστημα ισχύος των συλλογικών συμβάσεων μετά τη λήξη τους, στους 3 μήνες, από 6 μήνες που είχε γίνει με τροπολογία Σκουρλέτη. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εάν μία σύμβαση λήξει και περάσουν 3 μήνες, θα μετενεργούν μόνο τέσσερα επιδόματα: σπουδών, προϋπηρεσίας, τέκνων και βαρέων και ανθυγιεινών.
2. Διαβούλευση και επανεξέταση υφιστάμενου πλαισίου της αγοράς εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ομαδικών απολύσεων, της συλλογικής δράσης και των συλλογικών διαπραγματεύσεων (Οκτώβριος 2015). Σε αυτό το πλαίσιο και μέχρι τα τέλη του 2015 αναμένεται η ευθυγράμμιση της νομοθεσίας για τα παραπάνω θέματα με τις βέλτιστες πρακτικές στην ΕΕ (δηλαδή, την παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων).
3. Σχέδιο για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και ταυτόχρονη θεσμοθέτηση του πλαισίου κατάρτισης και μαθητείας, μαζί με τον προσδιορισμό των αναγκών σε επίπεδο δεξιοτήτων και την αναβάθμιση των προγραμμάτων πιστοποίησης. Τα παραπάνω, που θα πρέπει να γίνουν μέχρι τον Δεκέμβριος 2015, συνδέονται άμεσα με την υλοποίηση των βέλτιστων πρακτικών της ΕΕ!

Posted in: πολιτική