Το ευρώ απογειώνεται, η Ελλάδα βυθίζεται……

Του Κώστα Παπουλή

Διαβάζουμε και ακούμε πολλά παράλογα τελευταία, από το «κόμμα του ευρώ». Ανάμεσα σε πολλά, ότι στην ελληνική οικονομία, ένα σκληρό νόμισμα δημιουργεί εικόνα σταθερότητας και ότι λόγω των ιδιαιτεροτήτων της, η ελευθερία συναλλαγματικής πολιτικής δεν παίζει σημαντικό ρόλο.

Μάλιστα πρόσφατα τέτοιες λογικές υποστηρίχθηκαν και από τον Γ. Σταθάκη και τον Ν. Χριστοδουλάκη σε συζήτηση στον «Ιανό» με θέμα: «ευρώ ή δραχμή», όπου συμμετείχε και ο Α. Αλαβάνος. Φυσικά ή έξοδος από την ευρωζώνη δεν αφορά μόνο την συναλλαγματική πολιτική, αλλά απελευθερώνει μια σειρά πολιτικών που έχουν στόχο το ξεπέρασμα της κρίσης με ενίσχυση των δυνάμεων της εργασίας και της δημοκρατίας (δημοσιονομική, νομισματική κ.α.), αλλά και σε βάθος χρόνου εμπορική και βιομηχανική.

Τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, για τον μήνα Νοέμβριο που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, είναι αποκαλυπτικά για τον ρόλο της συναλλαγματικής πολιτικής. Ως γνωστόν το ευρώ τους τελευταίους μήνες καλπάζει σε σχέση με το δολάριο, συνεπώς η Ελλάδα κάνει ανατίμηση σε σχέση με τους εμπορικούς εταίρους της εκτός ευρωζώνης.

Τον Νοέμβριο του 2013 σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2012, οι ελληνικές εξαγωγές με ή (χωρίς) πετρελαιοειδή μειώνονται κατά -22,6%, (- 7,9%). Ενώ οι ελληνικές εισαγωγές μειώνονται κατά -15,3% (με πετρελαιοειδή) ενώ χωρίς αυξάνονται!!! κατά +4,4%.

Ως προς την Ε.Ε. οι ελληνικές εξαγωγές με ή (χωρίς) μειώνονται κατά -9%, (-5,5%) ενώ οι ελληνικές εισαγωγές, μειώνονται κατά -13,8%, (-6,1%). Οι εξαγωγές προς τρίτες χώρες μειώνονται σε -28,8%,   (-10,6%). Ενώ οι ελληνικές εισαγωγές -20,7% (με πετρελαιοειδή) ενώ (χωρίς) αυξάνονται κατά 32%!!!!

Εν ολίγοις η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης καταρρέει εξ αιτίας της ανατίμησης του ευρώ. Οι εξαγωγές μειώνονται και οι εισαγωγές αυξάνουν κατά τον τελευταίο χρόνο. Όπως είναι λογικό η Ελλάδα χάνει πλήρως το εμπορικό στοίχημα, όσον αφορά τις εκτός Ε.Ε. χώρες. Αν η εσωτερική υποτίμηση έχει κάποιο ελάχιστο αποτέλεσμα με τις εντός ευρώ χώρες, δεν μπορούμε να το πούμε με βάση το τελευταίο δελτίο της ΕΛΣΤΑΤ γιατί πρέπει να ξεχωρίσει κανείς τις συναλλαγές με τις εντός ευρωζώνης, που η Ελλάδα διατηρεί σταθερή ονομαστική ισοτιμία με τις υπόλοιπες της Ε.Ε.. Πάντως συνολικά, η εμπορική θέση της χώρας χειροτέρεψε.

Επιβεβαιώνεται έτσι πλήρως, η τοποθέτησή που είχαμε κάνει εξ αρχής για το ελληνικό πρόγραμμα. «Χρόνια» πόνου και εσωτερικής υποτίμησης, μπορούν να εξατμισθούν με μια ανατίμηση του ευρώ, μια που η Ελλάδα δεν συναλλάσσεται μόνο με χώρες της ευρωζώνης – που άλλωστε είναι πολύ πιο ισχυρές οικονομίες από αυτήν και εντός της Ζ.Ε. δεν έχει καμία τύχη- αλλά και με οικονομίες εκτός ευρώ αλλά και Ε.Ε. με ένα νόμισμα σκληρό που δεν ελέγχει.

Στο βαθμό που δεν έχουμε καμία σημαντική πτώση του ευρώ το επόμενο δωδεκάμηνο, μάλλον το 2014 θα είναι μια ακόμη χρονιά ύφεσης, που θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο τον πόνο του ελληνικού λαού.

Αλλά ακόμη και αν το ευρώ δεν ανέβαινε, η εσωτερική υποτίμηση είναι μια επώδυνη, μακρόχρονη και καταστροφική διαδικασία στην οικονομία, στην ανεργία, αλλά και στην πυραμίδα των ηλικιών (μετανάστευση). Επίσης είναι μια μέθοδος που ακόμη και αν φτάσουμε στο τέλος της, είναι μάλλον δύσκολο να δούμε σοβαρά αποτελέσματα.

Η καλύτερη εξήγηση (όπως αναφέρει ο Κρούγκμαν, στο βιβλίο του, «Τέλος στην Ύφεση Τώρα», στο 10^ο κεφάλαιο: «Το Λυκόφως της Ευρώπης»,) έρχεται από τον MiltonFriedman στο κλασικό άρθρο του υπέρ των ευέλικτων συναλλαγματικών ισοτιμιών «ΤheCaseforFlexible ExchangeRates », που έγραφε:

«Το επιχείρημα υπέρ των ευέλικτων συναλλαγματικών ισοτιμιών είναι, παραδόξως, σχεδόν ταυτόσημο με το επιχείρημα υπέρ της εφαρμογής της θερινής ώρας. Δεν είναι παράλογο, να αλλάζουμε ώρα το καλοκαίρι, ενώ θα μπορούσαμε να πετύχουμε το ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα αν πείθαμε τον κόσμο να αλλάξει συνήθειες; Το μόνο που χρειάζεται είναι να αποφασίσουν όλοι να πηγαίνουν στο γραφείο μια ώρα νωρίτερα, να τρώνε μια ώρα νωρίτερα, και ούτω καθεξής. Προφανώς, όμως, είναι πολύ απλούστερο να αλλάξουμε την ώρα που ακολουθούμε όλοι, από το να βάλουμε τον καθέναν ξεχωριστά να αλλάξει την συμπεριφορά του ως προς την ώρα, έστω και αν όλοι θέλουν να το πράξουν. Η κατάσταση είναι ακριβώς ίδια στην αγορά συναλλάγματος. Είναι πολύ απλούστερο να αφήσουμε μια τιμή να αλλάξει, δηλαδή την τιμή του ξένου συναλλάγματος από το να βασιζόμαστε στις αλλαγές των διάφορων τιμών που συγκροτούν την εσωτερική δομή των τιμών».

Πέρα από τα παραπάνω, είναι βέβαιο, ακόμη και στην περίπτωση της «επιτυχίας», ότι οι τιμές δεν θα ακολουθήσουν τις μειώσεις των μισθών, για ένα ακόμη λόγο, ότι η εσωτερική υποτίμηση στηρίζεται  στην επίθεση ενάντια στην εργασία και στην υποτίμηση του εργατικού κόστους, που δεν είναι άλλωστε ό μόνος παράγοντας καθορισμού της τιμής.

Φυσικά όπως είπαμε, η ανατίμηση του ευρώ εξατμίζει κάθε «κέρδος» από την εσωτερική υποτίμηση. Δεν χρειάζεται να σκαλίσει κανείς πολύ τα στοιχεία, για να διαπιστώσει ότι η αύξηση των εισαγωγών και η μείωση των εξαγωγών, σε συνθήκες δραματικής μείωσης της κατανάλωσης συνεπάγεται την υποκατάσταση εγχώριας παραγωγής από εισαγωγές.

Αποδεικνύεται πάλι το συμπέρασμα που επαναλαμβάνουμε συνέχεια: «το δομικό πρόβλημα της Ελλάδας, είναι η σταθερή συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας λόγω της συμμετοχής της στην ΟΝΕ, και της υιοθέτησης ενός πιο σκληρού νομίσματος από το δολάριο, για τις εμπορικές της σχέσεις με χώρες εκτός ΟΝΕ, και Ε.Ε..»

Posted in: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ