Ο Κουρτ Ζάντερλινγκ (Kurt Sanderling) γεννήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 1912 στο Άρις της Γερμανίας (νυν Όρζις της Πολωνίας) από γονείς εβραϊκής καταγωγής. Έλαβε κατ' οίκον μαθήματα πιάνου και συνέχισε τις σπουδές του στο γειτονικό Κένιγκσμπεργκ (νυν Καλίνινγκραντ της Ρωσίας). Δούλεψε αρχικά ως βοηθός διευθυντή ορχήστρας στη Δημοτική Όπερα του Βερολίνου (νυν Γερμανική Όπερα του Βερολίνου). Στη μουσική σκηνή της γερμανικής πρωτεύουσας κυριαρχούσαν τότε τα ονόματα των μαέστρων Ότο Κλέμπερερ, Βίλχελμ Φουρτβέγκλερ, Έριχ Κλάιμπερ και Μπρούνο Βάλτερ. Ο νεαρός Ζάντερλινγκ έμαθε πολλά παρακολουθώντας τις συναυλίες τους.
Το 1935, ευρισκόμενος σε διακοπές στην Ιταλία, του αφαιρέθηκε η γερμανική υπηκοότητα από το ναζιστικό καθεστώς, λόγω της εβραϊκής καταγωγής του. Προσπάθησε να μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά η αίτησή του απορρίφθηκε, λόγω ανεπαρκών νομιμοποιητικών εγγράφων. Η μόνη διέξοδος που του απέμεινε ήταν η Σοβιετική Ένωση, όταν τον προσκάλεσε ένας θείος του που δούλευε στη Μόσχα ως μηχανικός.
Το 1936 εγκαταστάθηκε στη σοβιετική πρωτεύουσα και απασχολήθηκε ως βοηθός μαέστρος στη Συμφωνική Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της Μόσχας έως το 1941, οπότε ανέλαβε τη διεύθυνση της Συμφωνικής Ορχήστρας του Χαρκόφ. Τη διεθνή αναγνώριση πέτυχε από τη στιγμή που μετακόμισε στο Λένινγκραντ. Από το 1942 έως το 1960 μοιράστηκε το πόντιουμ της ονομαστής Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Λένινγκραντ με τον Γεβγένι Μραβίνσκι.
Εκεί γνωρίστηκε με τον συνθέτη Ντμίτρι Σοστακόβιτς και γρήγορα έγιναν φίλοι. Ο Ζάντερλινγκ έγινε από τους αυθεντικότερους ερμηνευτές του Σοστακόβιτς και συμπεριέλαβε στο ρεπερτόριό του τις συμφωνίες του Αρ.5, Αρ.6, Αρ.8 και Αρ.15. «Πάντα με εντυπωσίαζε ο “ποιητικός” Σοστακόβιτς και λιγότερο ο “επικός”», έλεγε. Η ερμηνεία του στη Συμφωνία αρ. 15 του Σοστακόβιτς («ένα μακάβριο έργο για την μοναξιά και τον θάνατο») παραμένει αξεπέραστη.
Η νοσταλγία για τη Γερμανία όλο και μεγάλωνε και το 1960 του επετράπη να εγκαταλείψει τη Σοβιετική Ένωση, όντας Σοβιετικός πολίτης και να εγκατασταθεί στο Ανατολικό Βερολίνο. Η σχέση του με την πολιτική ήταν απόμακρη. «Αυτοί κάνουν ιστορία και εγώ κάνω μουσική» είπε κάποτε. Στην πρωτεύουσα της Ανατολικής Γερμανίας ανέλαβε τη διεύθυνση της Συμφωνικής Ορχήστρας του Ανατολικού Βερολίνου (νυν Ορχήστρα Αίθουσας Συναυλιών Βερολίνου), στην οποία παρέμεινε έως το 1977. Την περίοδο 1964-1967 ανέλαβε και τη διεύθυνση της Σταατσκαπέλε της Δρέσδης.
Το 1970 έκανε το ντεμπούτο του στη Μεγάλη Βρετανία. Στις αρχές της δεκαετίας του '80, συνδέθηκε στενά με τη Φιλαρμόνια του Λονδίνου, με την οποία ηχογράφησε τις συμφωνίες του Μπετόβεν και τις παρουσίασε σε σειρά συναυλιών στο Γουέμπλεϊ. Σημαντικές θεωρούνται και οι ηχογραφήσεις του με τα κοντσέρτα για πιάνο του Μπετόβεν, με σολίστ τη Μιτσούκο Ουτσίντα και τον Εμίλ Γκίλελς. Ο Ζάντερλινγκ διηύθυνε πολλά μεγάλα μουσικά σύνολα, όπως τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λος Άντζελες, η οποία του ζήτησε να γίνει ισόβιος αρχιμουσικός της, αλλά αυτός αρνήθηκε.
Τον Ιανουάριο του 2002, σε ηλικία 90 ετών, ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από την ενεργό δράση, γεγονός σπάνιο για μαέστρο, όπως επεσήμανε και η κριτική της εποχής. Πολλοί από τους ομοτέχνους του δεν έχουν συναίσθηση του πότε πρέπει να συνταξιοδοτηθούν και παραμένουν στο πόντιουμ μέχρι τελικής πτώσεως! Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου παρασημοφορήθηκε από τη Βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας.
Ο Κουρτ Ζάντερλινγκ παντρεύτηκε δύο φορές. Το 1941 τη Νίνα Μπόμπατ, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον μαέστρο Τόμας Ζάντερλινγκ, και το 1963 την κοντραμπασίστρια Μπάρμπαρα Βάγκνερ, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον μαέστρο Στέφαν Ζάντερλινγκ και τον τσελίστα και διευθυντή ορχήστρας Μίκαελ Ζάντερλινγκ.
Ο Κουρτ Ζάντερλινγκ πέθανε στις 17 Σεπτεμβρίου 2011, δύο μέρες προτού κλείσει έναν αιώνα ζωής.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου