Κοροναϊός χτυπά και την ψυχική υγεία: Ο «ιός» του φόβου...

Μάρθα Κίσκιλα

Η έξαρση του νέου κοροναϊού φαίνεται ότι εκτός από την σωματική μπορεί να επηρεάσει και την ψυχική υγεία, καθώς δημιουργεί μεγάλο άγχος στους ανθρώπους και τις κοινότητες. Ο φόβος μάλιστα για μια ασθένεια μπορεί να είναι πολύ μεγάλος και να προκαλέσει έντονα συναισθήματα τόσο σε ενήλικες και όσο και σε παιδιά.

Ο καθένας αντιδρά διαφορετικά σε αγχωτικές καταστάσεις. Ο συναισθηματικός αντίκτυπος μιας έκτακτης ανάγκης σε ένα άτομο μπορεί να εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά και τις εμπειρίες του ατόμου, τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες αλλά και τη διαθεσιμότητα τοπικών πόρων. Την ίδια στιγμή οι άνθρωποι μπορούν να αποκτήσουν περισσότερο στρες αν βλέπουν ή ακούν συνεχώς ειδήσεις για το ξέσπασμα του ιού στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα.

Αυτοί που ενδέχεται να έχουν περισσότερο άγχος όταν ξεσπά μια κρίση είναι:

• Άτομα που έχουν προϋπάρχοντα προβλήματα ψυχικής υγείας
• Όσοι κάνουν χρήση ουσιών
• Παιδιά
• Οι άνθρωποι που βοηθούν στην αντιμετώπιση του COVID-19, όπως οι γιατροί, νοσοκόμοι, όσοι εργάζονται στον τομέα της υγείας και όσοι παρέχουν πρώτες βοήθειες

Οι αντιδράσεις κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Έντονος φόβος και ανησυχία για την κατάσταση της υγείας σας αλλά και των αγαπημένων σας που μπορεί να έχουν εκτεθεί στο COVID-19
• Αλλαγές στον ύπνο ή στη διατροφή
• Δυσκολία στον ύπνο ή τη συγκέντρωση
• Επιδείνωση χρόνιων προβλημάτων υγείας
• Αυξημένη χρήση αλκοόλ, τσιγάρου ή άλλων ναρκωτικών ουσιών

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα άτομα με προϋπάρχουσες ψυχικές παθήσεις πρέπει να συνεχίσουν την φαρμακευτική αγωγή τους και να παρακολουθούν για τυχόν νέα συμπτώματα.

Το να αντιμετωπίσει κανείς αυτά τα συναισθήματα και να λάβει βοήθεια αν χρειαστεί, θα βοηθήσει τον ίδιο, την οικογένειά του και το γενικότερο περιβάλλον του. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να φροντίζει κανείς τον εαυτό του και τους άλλους, αλλά και να ξέρει πότε και πώς να αναζητήσει βοήθεια.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι καλό είναι να υπάρχει επικοινωνία με κάποιον ειδικό, αν το στρες παρεμβαίνει στις καθημερινές σας δραστηριότητες για αρκετές ημέρες στη σειρά.

Πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να υποστηρίξετε τον εαυτό σας:

• Αποφύγετε την υπερβολική έκθεση σε ειδήσεις στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με τον COVID-19
• Φροντίστε το σώμα σας. Πάρτε βαθιές αναπνοές και διαλογιστείτε. Προσπαθήστε να τρώτε υγιεινά, με ισορροπημένα γεύματα
• Ασκηθείτε τακτικά
• Κοιμηθείτε όσες ώρες χρειάζεται
• Αποφύγετε το αλκοόλ και τα ναρκωτικά
• Βρείτε χρόνο για να χαλαρώσετε και να θυμηθείτε ότι τα δυνατά συναισθήματα θα εξασθενίσουν
• Κάντε «διαλείμματα» από την παρακολούθηση ειδήσεων
• Προσπαθήστε να κάνετε κάποιες άλλες δραστηριότητες που σας αρέσει να επιστρέψετε στην κανονική σας ζωή
• Συνδεθείτε με άλλους. Μοιραστείτε τις ανησυχίες σας και πώς αισθάνεστε με έναν φίλο ή μέλος της οικογένειάς σας. Διατηρήστε υγιείς σχέσεις.
• Διατηρήστε μια αίσθηση ελπίδας και θετικής σκέψης

Τι είναι η καραντίνα και η κοινωνική αποστασιοποίηση;

Η καραντίνα περιορίζει την κίνηση των ανθρώπων που εκτέθηκαν σε μεταδοτική ασθένεια, ενώ η κοινωνική απομάκρυνση σχετίζεται με την αποφυγή μερών όπου συναντιούνται ή συγκεντρώνονται πολλοί άνθρωποι, (π.χ. λεωφορεία, μετρό, σινεμά, θέατρο) και την διατήρηση απόστασης από άλλα άτομα (περίπου 2 μέτρα). Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ανταλλαγή ακριβών πληροφοριών μπορεί να βοηθήσει στην ηρεμία και να σας επιτρέψει να συνδεθείτε με άλλα άτομα.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς:

Τα παιδιά αντιδρούν, εν μέρει, σε αυτό που βλέπουν από τους ενήλικες γύρω τους. Όταν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί ασχολούνται με τον COVID-19 ήρεμα και με αυτοπεποίθηση, μπορούν να παρέχουν την καλύτερη υποστήριξη στα παιδιά. Οι γονείς μπορούν να είναι πιο καθησυχαστικοί στους άλλους γύρω τους, ειδικά στα παιδιά, εάν είναι καλύτερα προετοιμασμένοι.

Όλα τα παιδιά δεν ανταποκρίνονται στο στρες με τον ίδιο τρόπο. Μερικές συνήθεις αλλαγές που πρέπει να προσέξετε στα παιδιά:

• Υπερβολικό κλάμα
• Επιστροφή σε συμπεριφορές που έχουν ξεπεράσει (π.χ., «ατυχήματα »στην τουαλέτα ή ούρηση στο κρεβάτι)
• Υπερβολική ανησυχία ή θλίψη
• Ανθυγιεινές συνήθειες φαγητού ή ύπνου
• Ευερεθιστότητα
• Κακή σχολική απόδοση ή αποφυγή σχολείου
• Δυσκολία στην προσοχή και την συγκέντρωση
• Αποφυγή δραστηριοτήτων που απολάμβαναν στο παρελθόν
• Ανεξήγητοι πονοκέφαλοι ή πόνος στο σώμα
• Χρήση αλκοόλ, τσιγάρου ή άλλων ναρκωτικών

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να στηρίξετε το παιδί σας:

• Πάρτε χρόνο για να μιλήσετε με το παιδί σας για το ξέσπασμα του νέου κοροναϊού
• Απαντήστε σε ερωτήσεις και μοιραστείτε στοιχεία σχετικά με τον COVID-19 με τρόπο που το παιδί σας θα μπορεί να καταλάβει
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας νιώθει ασφάλεια
• Αφήστε τα να γνωρίζουν ότι δεν είναι παράλογο εάν νιώθουν αναστατωμένα. Μοιραστείτε μαζί τους πώς αντιμετωπίζετε το δικό σας στρες, ώστε να μπορούν να μάθουν από εσάς
• Περιορίστε την έκθεση του παιδιού στα μέσα ενημέρωσης. Τα παιδιά μπορεί να παρερμηνεύσουν αυτό που ακούν και μπορούν να φοβούνται για κάτι που δεν καταλαβαίνουν
• Να είστε πρότυαο γι΄αυτά. Κοιμηθείτε αρκετά, ασκειθείτε και τρώτε καλά

Για όσους προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες:

Το να βλέπει κανείς από πρώτο χέρι τι συμβαίνει με τον νέο κοροναϊό μπορεί να δημιουργήσει έντονο στρες. Υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τις αντιδράσεις του δευτερογενούς τραυματικού στρες:

• Αναγνωρίστε ότι το δευτερογενές τραυματικό στρες μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε βοηθά τις οικογένειες μετά από ένα τραυματικό συμβάν
• Ενημερωθείτε σωστά για τα σωματικά συμπτώματα (πόνος, κόπωση) αλλά και τα ψυχικά (φόβος, απόσυρση, ενοχή)
• Εξοικονομήστε χρόνο για εσάς και την οικογένειά σας
• Μην ξεχνάτε τις δραστηριότητες που σας αρέσουν, όπως το να περνάτε χρόνο με τους φίλους και την οικογένειά σας, να ασκείστε ή να διαβάζετε ένα βιβλίο
• Περιορίστε την ενημέρωση σας από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για τον COVID-19.
• Ζητήστε βοήθεια εάν αισθάνεστε συγκλονισμένοι ή ανησυχείτε ότι ο COVID-19 επηρεάζει την ικανότητά σας να φροντίζετε τους ασθενείς σας όπως κάνατε πριν από την έξαρση

Για άτομα που έχουν μπει σε καραντίνα:

Το να διαχωρίζεστε από τους άλλους εάν πισευεται ότι μπορεί να έχετε εκτεθεί στον COVID-19 μπορεί να είναι αγχωτικό, ακόμα κι αν δεν νοσήσετε. Ορισμένες τυπικές αντιδράσεις μετά την καραντίνα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Μικτά συναισθήματα, συμπεριλαμβανομένης της ανακούφισης μετά την καραντίνα
• Φόβος και ανησυχία για τη δική σας κατάσταση υγείας και την κατάσταση των αγαπημένων σας που μπορεί να έχουν εκτεθεί στον COVID-19
• Θλίψη, θυμός ή απογοήτευση, επειδή οι φίλοι ή οι αγαπημένοι σας έχουν αβάσιμους φόβους ότι θα προσβληθούν από την ασθένεια από την επαφή μαζί σας, ακόμα κι αν είστε σίγουροι ότι δεν την μεταδίδετε
• Ενοχή ότι δεν είστε σε θέση να εκτελείτε κανονικές εργασίες ή γονικές υποχρεώσεις κατά τη διάρκεια της καραντίνας
• Άλλες αλλαγές συναισθηματικής ή ψυχικής υγείας
• Τα παιδιά μπορεί επίσης να αισθάνονται αναστατωμένα ή να έχουν άλλα έντονα συναισθήματα

Posted in: ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ-ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ