Τζακ Λόντον

Jack Lon­don & The Iron Heel.

Τζακ Λό­ντον ο ‘μπο­έ­μ’ Αμε­ρι­κα­νός συγ­γρα­φέ­ας ο οποί­ος γεν­νή­θη­κε στις 12 Ια­νουα­ρί­ου του 1876 σε μια φτω­χο­γει­το­νιά του Σαν Φραν­σί­σκο που όμως υπήρ­ξε από τους πρώ­τους Αμε­ρι­κα­νούς συγ­γρα­φείς που μπό­ρε­σε να ζήσει μόνο από τη συγ­γρα­φή και να κάνει μια όχι ευ­κα­τα­φρό­νη­τη πε­ριου­σία .

 

Η ζωή του υπήρ­ξε σύ­ντο­μη αλλά γε­μά­τη πε­ρι­πέ­τειες και επαγ­γελ­μα­τι­κές επι­τυ­χί­ες. Ξε­κί­νη­σε να δου­λεύ­ει σε πολύ μικρή ηλι­κία σε ερ­γο­στά­σια της γε­νέ­τει­ρας του για να κάνει μετά σχε­δόν τα πάντα.Μπάρ­κα­ρε, μπήκε στη φυ­λα­κή, γνώ­ρι­σε το κυ­νή­γι του μαύ­ρου χρυ­σού, ερ­γά­στη­κε ως δη­μο­σιο­γρά­φος, πα­ντρεύ­τη­κε, χώ­ρι­σε και ξα­να­πα­ντρεύ­τη­κε, ξό­δε­ψε με­γά­λα ποσά για γη και σκάφη, υπήρ­ξε ενερ­γό μέλος του αμε­ρι­κα­νι­κού Ερ­γα­τι­κού Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος. Και, το κυ­ριό­τε­ρο;

Έγρα­ψε συ­ναρ­πα­στι­κά μυ­θι­στο­ρή­μα­τα και δι­η­γή­μα­τα, που βα­σι­σμέ­να στον πλού­το των εμπει­ριών του, αγα­πή­θη­καν γρή­γο­ρα από το με­γά­λο κοινό, προ­σφέ­ρο­ντάς του δόξα και χρήμα.  Ανά­με­σα στα δια­ση­μό­τε­ρα μυ­θι­στο­ρή­μα­τά του είναι ‘Το κά­λε­σμα της άγριας φύσης’ (1903), ‘Ο θα­λασ­σό­λυ­κος’ (1904) και ο ‘Ασπρο­δό­ντη­ς’(1906). Συ­νο­λι­κά έγρα­ψε πε­ρί­που 50 τί­τλους.

The iron Heel: ‘Το Σι­δε­ρέ­νιο Τα­κού­νι’ ή ‘Η Σι­δε­ρέ­νια Φτέρ­να’ ο τί­τλος του βι­βλί­ου του που δεν είναι από τα πιο γνω­στά του κι όμως είναι αυτό το βι­βλίο που ο συγ­γρα­φέ­ας ‘προ­λα­βαί­νει’ τους Τζορτζ Όρ­γου­ελ και τον Άλ­ντους Χάξ­λεϋ με τις δικές τους αρ­νη­τι­κές ου­το­πί­ες και στην δική του ου­το­πία ο Λό­ντον πα­ρου­σιά­ζει μια πο­λι­τεία ικανή να κα­τα­βρο­χθί­σει και την τε­λευ­ταία ικ­μά­δα των μελών της, εκ­μη­δε­νί­ζο­ντας όχι μόνο τα δι­καιώ­μα­τα, αλλά και την οποια­δή­πο­τε δυ­να­τό­τη­τα αντί­στα­σής τους. Το βι­βλίο κυ­κλο­φό­ρη­σε το 1908 κι έτσι μπο­ρού­με να πούμε ότι ‘πρό­λα­βε’ και …τον Λένιν εφό­σον γρά­φτη­κε πριν από τη δια­τύ­πω­ση της θε­ω­ρί­ας του Λένιν για τον ιμπε­ρια­λι­σμό. Επί της ου­σί­ας προ­βλέ­πει μια κοι­νω­νία όπου επι­βε­βαιώ­νει τη φράση του Λένιν “ιμπε­ρια­λι­σμός ση­μαί­νει αντί­δρα­ση σε όλη τη γραμ­μή”.

Σύμ­φω­να με τον συγ­γρα­φέα η ιστο­ρία του κι­νεί­ται σε τρία χρο­νι­κά επί­πε­δα. 

Στο πρώτο επί­πε­δο υπάρ­χει ένα κεί­με­νο που γρά­φε­ται το 1932. Πρό­κει­ται για τη μαρ­τυ­ρία της Άβις Έβερ­χαρντ, που αφη­γεί­ται την επα­να­στα­τι­κή δράση του συ­ζύ­γου της Ερ­νέ­στου με­τα­ξύ 1912 και 1917 (το δεύ­τε­ρο χρο­νι­κό επί­πε­δο) ενα­ντί­ον ενός εξω­φρε­νι­κού κα­θε­στώ­τος κα­τα­στο­λής. 

Το κεί­με­νο της Άβις, που δια­κό­πτε­ται από­το­μα, σχο­λιά­ζει ο Άντο­νυ Μέ­ρε­ντιθ αρ­κε­τούς αιώ­νες μετά (τρίτο χρο­νι­κό επί­πε­δο), όταν το κακό έχει υπο­χω­ρή­σει ολο­κλη­ρω­τι­κάκαι η ελευ­θε­ρία και η ισο­νο­μία απο­τε­λούν τον κα­νό­να της κα­θη­με­ρι­νής συμ­βί­ω­σης. 

Το “Σι­δε­ρέ­νιο Τα­κού­νι”, που ανή­κει στα λι­γό­τε­ρο γνω­στά έργα του Λό­ντον και δεί­χνει αμέ­σως την εξοι­κεί­ω­σή του με τις έν­νοιες και τα ανα­λυ­τι­κά σχή­μα­τα του μαρ­ξι­σμού, έχει δε­χτεί πολ­λές ερ­μη­νεί­ες. 

Πολ­λοί το έχουν δει σαν μια αλ­λη­γο­ρία για την πο­λι­τι­κο­κοι­νω­νι­κή βία του κα­πι­τα­λι­σμού, άλλοι ως μια διο­ρα­τι­κή προει­δο­ποί­η­ση για την επι­κρά­τη­ση του φα­σι­σμού κι άλλοι ως ένα πύ­ρι­νο όραμα για την τε­λι­κή νίκη του σο­σια­λι­σμού. 

Ένα από τα πιο ζω­τι­κά στοι­χεία, ωστό­σο, του έργου είναι η έγνοια του Λό­ντον για τη μοίρα της με­σαί­ας τάξης, που σφη­νω­μέ­νη ανά­με­σα στην ακαμ­ψία από τη μια των εκ­προ­σώ­πων της κα­πι­τα­λι­στι­κής εξου­σί­ας (εφη­με­ρί­δες, δι­κα­στι­κό σώμα, μορ­φω­τι­κοί σύλ­λο­γοι, εκ­κλη­σια­στι­κές ορ­γα­νώ­σεις) και από την άλλη των ηγε­τών της επα­νά­στα­σης, οι οποί­οι μοιά­ζουν έτοι­μοι να πε­θά­νουν πάση θυσία για τους σκο­πούς τους, χάνει σι­γά-σι­γά όλα τα προ­νό­μια και τα αγαθά της, για να κα­τα­λή­ξει με μα­θη­μα­τι­κή ακρί­βεια στον αφα­νι­σμό. 

Ο Λό­ντον μπο­ρεί να μην τάσ­σε­ται με το μέρος της με­σαί­ας τάξης (η καρ­διά του συ­ντο­νί­ζε­ται με την καρ­διά των επα­να­στα­τών), αλλά το “Σι­δε­ρέ­νιο Τα­κού­νι”ει­κο­νο­γρα­φεί με έναν σχε­δόν σπα­ρα­κτι­κό τρόπο το δράμα της, το οποίο είναι το δράμα όσων πλη­ρώ­νουν χωρίς να έχουν φταί­ξει στο πα­ρα­μι­κρό την πλε­ο­νε­ξία, τη σκλη­ρό­τη­τα και την επι­θε­τι­κό­τη­τα εκεί­νων που έχουν απο­φα­σί­σει να τους βγά­λουν ούτως ή άλλως εκτός μάχης. 

Ωστό­σο το βι­βλίο γί­νε­ται με ένα μο­να­δι­κό τρόπο …αι­σιό­δο­ξο για την τε­λι­κή νίκη του σο­σια­λι­σμού και κλεί­νει με την απο­κά­λυ­ψη πως όλα αυτά που πε­ρι­γρά­φει ανή­κουν στο μα­κρι­νό πα­ρελ­θόν, ότι ο σο­σια­λι­σμός έχει επι­κρα­τή­σει πα­γκό­σμια και απο­τε­λούν αντι­κεί­με­νο έρευ­νας ενός χει­ρό­γρα­φου που δεν πρό­λα­βε να ολο­κλη­ρω­θεί, αφού δια­κό­πη­κε από­το­μα από κά­ποια πι­θα­νή σύλ­λη­ψη και εκτέ­λε­ση.

 

Το βι­βλίο αυτό -μπο­ρού­με να πού­με- ότι έχει δυο σχε­τι­κά πρό­σφα­τες εκ­δό­σεις στην Ελλ­λη­νι­κή : 1)μτφ.Άρης Αλε­ξάν­δρου («Το σι­δε­ρέ­νιο τα­κού­νι» – εκδ. “Γκο­βό­στη”, 2011. Ανέκ­δο­τη με­τά­φρα­ση του 1946 και πρό­λο­γο Ανα­τόλ Φράνς.

2) μτφ.Ντίνα Πε­ρα­τι­κού («Η σι­δε­ρέ­νια φτέρ­να» – εκδ. De AGOSTINI, 2000).

2020: Η φτώ­χεια, η ανι­σό­τη­τα και η συ­ντρι­βή των οι­κο­νο­μι­κά αδύ­να­μων παίρ­νουν όλο και με­γα­λύ­τε­ρες δια­στά­σεις στην Ευ­ρώ­πη και την Αμε­ρι­κή  εγεί­ρο­ντας συχνά πλή­θος ερω­τή­μα­τα και για τη λει­τουρ­γία της δη­μο­κρα­τί­ας…

113 χρό­νια πριν, το 1907, ένα μυ­θι­στό­ρη­μα γραμ­μέ­νο από κά­ποιον που αφιε­ρώ­θη­κε με όλες του τις δυ­νά­μεις στα ιδα­νι­κά του σο­σια­λι­σμού, χωρίς όμως να απο­βά­λει ποτέ την ατο­μι­κό­τη­τά του, μι­λού­σε ήδη για έναν κόσμο ο οποί­ος ήταν έτοι­μος να οδη­γή­σει μέσα από τις τε­ρά­στιες τα­ξι­κές του συ­γκρού­σεις στην πλήρη κα­τα­στρο­φή.

Ο Τζακ Λό­ντον ένας από τους δη­μο­φι­λέ­στε­ρους Αμε­ρι­κα­νούς συγ­γρα­φείς απε­βί­ω­σε στις 22 Νο­εμ­βρί­ου 1916 και σε ηλι­κία μόλις 40 ετών, στο ράν­τσο του κοντά στη Σό­νο­μα, λόγω πολ­λα­πλών ασθε­νειών και υπερ­βο­λι­κής δόσης φαρ­μά­κων. 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ .

Posted in: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ