«Πνίγουν» το Ιόνιο οι υδρογονάνθρακες

Tου Τάσου Σαράντη

Σύμφωνα με το WWF τα νησιά είναι περικυκλωμένα από έξι «οικόπεδα» συνολικής έκτασης σχεδόν 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που έχουν παραχωρηθεί για εργασίες έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων. 43 προστατευόμενες περιοχές γειτνιάζουν με αυτά τα «οικόπεδα».

Ενημερωτική εκστρατεία για τις εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου πραγματοποιεί το ιστιοπλοϊκό σκάφος του WWF «Blue Panda», που βρέθηκε στις αρχές της εβδομάδας στη Ζάκυνθο.

Το νησί επιλέχθηκε να συμπεριληφθεί στην ευρύτερη περιοδεία του «Blue Panda» στη Μεσόγειο αφενός γιατί οι αμμώδεις παραλίες του αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους σε όλη τη Μεσόγειο οικότοπους φωλεοποίησης και, ως εκ τούτου, διαιώνισης ενός ιδιαίτερα ευάλωτου είδους, της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta, και αφετέρου, επειδή η Ζάκυνθος είναι ένα από τα δεκάδες ελληνικά νησιά των οποίων το φυσικό περιβάλλον, η οικονομία και η τοπική κοινωνία απειλούνται άμεσα από τις εργασίες έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων που σχεδιάζονται να γίνουν στην περιοχή της Ελληνικής Τάφρου, η οποία διαπερνά το Ιόνιο.

Οικολογική βόμβα

Τα νησιά του Ιονίου είναι περικυκλωμένα από έξι οικόπεδα έκτασης σχεδόν 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που έχουν παραχωρηθεί σε πετρελαϊκές εταιρείες για να διενεργήσουν εργασίες έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων και να αποκτήσουν έλεγχο στην περιοχή για τα επόμενα τουλάχιστον 25 χρόνια.

Συνολικά, 43 περιοχές στο Ιούνιο που έχουν θεσπιστεί επίσημα ως «προστατευόμενες περιοχές» γειτνιάζουν με αυτά τα οικόπεδα.

Ενδεικτικά αναφέρονται το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, οι Στροφάδες Νήσοι, το Στενό Κεφαλονιάς – Ιθάκης και η θαλάσσια ζώνη από το Αργοστόλι έως τον όρμο της Μούντας. Πρόκειται για περιοχές μοναδικής ομορφιάς και οικολογικής σημασίας που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν μη αναστρέψιμες απώλειες, από το πρώτο στάδιο των σεισμικών ερευνών, πολλώ δε μάλλον σε περίπτωση τακτικής ρύπανσης ή πετρελαιοκηλίδας.

Τα μεγάλα βάθη του Ιονίου σε συνδυασμό με τη σεισμικότητα της περιοχής καθιστούν τις εξορύξεις ιδιαίτερα επικίνδυνες, με μεγάλο ρίσκο αστοχιών και ατυχημάτων. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι οι κλάδοι του τουρισμού και της αλιείας παρέχουν κάθε χρόνο σχεδόν τα τρία τέταρτα του εισοδήματος της Περιφέρειας Ιονίου, εντείνει ακόμα περισσότερο τις συνέπειες ενός ατυχήματος.

Είναι ενδεικτικό ότι μόνο το 2017 ο τουρισμός συνεισέφερε 2,2 δισ. ευρώ στην οικονομία του Ιονίου. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του WWF Ελλάς, μια πετρελαιοκηλίδα στο Ιόνιο θα κόστιζε 1,4 δισ. ευρώ από την απώλεια εισοδημάτων, ενώ παράλληλα θα οδηγούσε και στην απώλεια σχεδόν 25.000 θέσεων εργασίας που εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα από τον τουρισμό.

Επιπλέον, λόγω των μοναδικών φυσικών χαρακτηριστικών του, το Ιόνιο αποτελεί το σπίτι για δεκάδες παγκοσμίως απειλούμενα θαλάσσια είδη (π.χ. θαλάσσια χελώνα, μεσογειακή φώκια, δελφίνια, ζιφιός, φυσητήρας, πτεροφάλαινα), τα οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην οποιαδήποτε μεταβολή του φυσικού τους περιβάλλοντος.

Ο εκκωφαντικός θόρυβος από τις σεισμικές έρευνες, η αύξηση των διελεύσεων πλοίων κατά τη διαδικασία της εξόρυξης, καθώς και η ρύπανση, δημιουργούν ένα επικίνδυνο περιβάλλον για την επιβίωση των σπάνιων αυτών ειδών.

Η τεράστια οικολογική σημασία της ευρύτερης περιοχής του Ιονίου αναδεικνύεται, μεταξύ άλλων, και από την έντονη παρουσία της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta – μόνο στον κόλπο του Λαγανά και στον Κυπαρισσιακό καταγράφεται το 70% έως 80% των παραλιών ωοτοκίας της Caretta caretta σε εθνικό επίπεδο.

Οι δύο αυτές περιοχές βρίσκονται σε απόσταση μόλις λίγων χιλιομέτρων από τρία οικόπεδα που έχουν παραχωρηθεί για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων.

Μόνο στη Ζάκυνθο, από τις αρχές Μαΐου που ξεκίνησε η περίοδος ωοτοκίας, έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους οι πρώτες 1.000 φωλιές (στοιχεία 21ης Ιουλίου) στις έξι παραλίες του κόλπου Λαγανά, οι οποίες καταμετρήθηκαν από τον Σύλλογο για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ και το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου (ΕΘΠΖ).

Η περσινή περίοδος ωοτοκίας (Μάιος – Οκτώβριος 2018) αναδείχθηκε χρονιά-ρεκόρ για τις φωλιές του συγκεκριμένου είδους που φιλοξενήθηκαν στις παραλίες της Ζακύνθου.

Συγκεκριμένα, καταμετρήθηκαν συνολικά 1.464 φωλιές, εκ των οποίων οι 783 (παραπάνω από τις μισές) εντοπίστηκαν στην παραλία των Σεκανίων, γεγονός που επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό της συγκεκριμένης παραλίας ως του σημαντικότερου «μαιευτηρίου» της Caretta caretta σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, καθώς και ως της παραλίας όπου καταγράφεται μία από τις ψηλότερες πυκνότητες φωλεοποίησης για το είδος σε ολόκληρο τον κόσμο.

Δυστυχώς, μόνο ένα στα 1.000 χελωνάκια που γεννιούνται καταφέρνει να επιβιώσει και να ενηλικιωθεί, καθώς οι απειλές που αντιμετωπίζει το είδος παραμένουν πολλές.

Πρόκειται τόσο για φυσικές απειλές, όπως οι επιθέσεις από αρπακτικά, όσο και για ανθρωπογενείς απειλές, όπως η υποβάθμιση των παραλιών ωοτοκίας από την τουριστική ανάπτυξη, τις παράκτιες υποδομές, τις αλλαγές χρήσης γης, τη φωτορύπανση και τη ρύπανση από τα πλαστικά. Σε αυτές τις απειλές έρχονται να προστεθούν οι σεισμικές έρευνες και οι εργασίες εξόρυξης υδρογονανθράκων.

Το «Blue Panda» θα βρίσκεται στα λιμάνια της Ιθάκης σήμερα και αύριο και της Κεφαλονιάς από την Κυριακή μέχρι την Τρίτη και θα είναι ανοιχτό για τους κατοίκους και τους επισκέπτες των νησιών αυτών κάθε απόγευμα (18.00-22.00).

efsyn.gr

Posted in: ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΕΡΕΥΝΕΣ