Ο Χρί­στος Κα­λα­βρού­ζος «ξα­να­ζω­ντα­νεύ­ει» τον Σω­κρά­τη

Το αρι­στούρ­γη­μα της νε­ο­ελ­λη­νι­κής λο­γο­τε­χνί­ας «Η αλη­θι­νή απο­λο­γία του Σω­κρά­τη», του Κώστα Βάρ­να­λη, με την εμ­βλη­μα­τι­κή ερ­μη­νεία του Χρί­στου Κα­λα­βρού­ζου, θα πα­ρου­σια­στεί για μία πα­ρά­στα­ση στο 33ο Φε­στι­βάλ του Αρ­χαί­ου Θε­ά­τρου Οι­νια­δών (κοντά στο χωριό Κα­το­χή της Αι­τω­λο­α­καρ­να­νί­ας), το Σάβ­βα­το 10 Αυ­γού­στου.

Η πα­ρά­στα­ση της «Αλη­θι­νής απο­λο­γί­ας του Σω­κρά­τη» έχει μακρά ιστο­ρία και έχει δε­χτεί τον έπαι­νο της κρι­τι­κής και τον εν­θου­σια­σμό του κοι­νού όπου κι αν παί­χτη­κε. Πρό­κει­ται για ένα ρε­σι­τάλ ερ­μη­νεί­ας που φέρει την υπο­κρι­τι­κή σφρα­γί­δα του Χρί­στου Κα­λα­βρού­ζου. Η σκη­νο­θε­σία είναι του Χρί­στου Σιο­πα­χά (με σκη­νο­θε­τι­κή επι­μέ­λεια του Χρί­στου Κα­λα­βρού­ζου), τα σκη­νι­κά και τα κο­στού­μια είναι του αεί­μνη­στου βρα­βευ­μέ­νου σκη­νο­γρά­φου Βα­σί­λη Φω­τό­που­λου και η μου­σι­κή του Μι­χά­λη Χρι­στο­δου­λί­δη. Για την ερ­μη­νεία του αυτή, ο Χρί­στος Κα­λα­βρού­ζος έχει απο­σπά­σει στο πα­ρελ­θόν δι­θυ­ραμ­βι­κές κρι­τι­κές, καθώς αυτή απο­τε­λεί σταθ­μό στη μακρά θε­α­τρι­κή του δια­δρο­μή.

Ο βαρ­να­λι­κός λόγος δε θα μπο­ρού­σε να βρει κα­λύ­τε­ρο εκ­φρα­στή. Ένας σπου­δαί­ος ηθο­ποιός και τη «στόφα» του λαϊ­κού καλ­λι­τέ­χνη. Αυ­θε­ντι­κός και γνή­σιος στην έκ­φρα­ση, στο λόγο, στην κί­νη­ση. Δού­λε­ψε – μα­θή­τευ­σε δίπλα σε με­γά­λους του ελ­λη­νι­κού θε­ά­τρου (Κουν – Κα­τρά­κης) και έχει ερ­μη­νεύ­σει ρό­λους με­γά­λους και δύ­σκο­λους που ση­μά­δε­ψαν τη θε­α­τρι­κή του πο­ρεία. Οπως ο μο­νό­λο­γος του Μα­κρυ­γιάν­νη και ο μο­νό­λο­γος του Ιε­ρο­μό­να­χου στη «Γυ­ναί­κα της Ζά­κυ­θος».

Γνή­σια λαϊ­κός άν­θρω­πος, η αν­θρω­πιά που πη­γά­ζει από τα μάτια του αφο­πλί­ζει. Και από μια γενιά που όπως ο ίδιος μας είπε «είχε το Βάρ­να­λη για μα­ξι­λά­ρι». Στοι­χεία απα­ραί­τη­τα για να νιώ­σει ο θε­α­τής το βαρ­να­λι­κό λόγο και να δει τη δική του πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, «την ανά­γκη για μια συλ­λο­γι­κή «γρο­θιά» ενά­ντια σε όλα όσα μας απο­ξε­νώ­νουν και θρέ­φουν τον φόβο και την απο­στα­σιο­ποί­η­ση από όλα όσα μας τα­λαι­πω­ρούν. Μας μά­γε­ψε με το θε­α­τρι­κό τρόπο με τον οποίο στο τέλος απέ­δω­σε τη λέξη «πα­τρί­δα» και άφησε τα λόγια του ποι­η­τή να κυ­λή­σουν μέσα μας», όπως μου είπε φίλη που είδε την πα­ρά­στα­ση.

Για τον Χρ. Κα­λα­βρού­ζο η «Αλη­θι­νή απο­λο­γία του Σω­κρά­τη» είναι «ένα συ­γκλο­νι­στι­κό έργο της νε­ο­ελ­λη­νι­κής λο­γο­τε­χνί­ας που ση­μά­δε­ψε μια ολό­κλη­ρη εποχή, κό­ντρα στο κα­θε­στώς της αδι­κί­ας, στη μα­σκα­ρε­μέ­νη δη­μο­κρα­τία, στους μη­χα­νι­σμούς των ‘’σο­φι­στά­δω­ν’’ της πο­λι­τι­κής, της ηθι­κής και της τέ­χνης κάθε από­χρω­σης, δη­λα­δή σ’ εκεί­νους που δεν αξί­ζει το κόπο να είσαι πρώ­τος ή τε­λευ­ταί­ος ανά­με­σα σε τε­λευ­ταί­ους που θε­ω­ρού­νε τον εαυτό τους πρώτο.

Έργο που μας δι­δά­σκει και οδη­γεί στη συλ­λο­γή, τον προ­βλη­μα­τι­σμό για ζη­τή­μα­τα που έχουν ση­μα­σία στις μέρες της πα­ρακ­μής, της εξα­θλί­ω­σης και της βαρ­βα­ρό­τη­τας της επο­χής μας».

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Χρ. Κα­λα­βρού­ζος ανε­βά­ζει την πα­ρά­στα­ση. Ερ­μή­νευ­σε το μο­νό­λο­γο πρώτη φορά στα 1987 στο Εθνι­κό Θέ­α­τρο και απέ­σπα­σε δι­θυ­ραμ­βι­κές κρι­τι­κές. Εκτο­τε έχει δώσει πάνω από 200 πα­ρα­στά­σεις σε όλη τη χώρα σε δια­φο­ρε­τι­κές χρο­νι­κές στιγ­μές τη δε­κα­ε­τία του 1990 και μετά το 2000.

«Η πρώτη πα­ρου­σί­α­ση στο Εθνι­κό Θέ­α­τρο μου προ­σέ­δω­σε ένα δαι­μό­νιο με­ρά­κι. Τώρα πλέον, ώρι­μος, με τρα­γι­κή πείρα ζωής και τε­χνι­κής, στέ­κο­μαι με ευ­λά­βεια, ευ­θύ­νη, αγω­νία και αγάπη για να απο­δώ­σω και να συμ­βάλ­λω να ανα­γνω­ρι­σθεί η πο­λι­τι­κή, κοι­νω­νι­κή, ηθική πνευ­μα­τι­κή αι­σθη­τι­κή που τόσο μας λεί­πει. Σε μια εποχή κα­τά­πτω­σης και σήψης ο βαρ­να­λι­κός λόγος θα βοη­θή­σει την κοι­νω­νία της αδρά­νειας και της διαιώ­νι­σης του ‘’το του κρείτ­το­νος συμ­φέ­ρο­ν’’ και θα την σπρώ­ξει προς τα εμπρός».

Είναι μια πα­ρά­στα­ση που αξί­ζει να τη δούμε. «Η ει­ρω­νεία, η κο­ροϊ­δία, ο χλευα­σμός, ο σαρ­κα­σμός δέ­νο­νται αρ­μο­νι­κά σ’ ένα παι­χνί­δι αντι­θέ­σε­ων που γεννά το γέλιο και φθά­νει στο πι­κρό­γε­λο. Το από­σταγ­μα της τρα­γι­κής μορ­φής του Σω­κρά­τη που φέρ­νει το στίγ­μα της γνώ­σης, της ιστο­ρι­κής πεί­ρας 3000 χρό­νων» (Χρ. Κα­λα­βρού­ζος).

https://atexnos.gr

Posted in: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ