Από τον Anaximandros Soicher
Αν μου ζητούσαν να ονοματίσω τους δασκάλους μου, θα τους έλεγα για τον Χατζιδάκι, τον Τσιφόρο, τον Ραφαηλίδη και τον ανηλεή Ηλία Πετρόπουλο.
Ο Πετρόπουλος, διέλυσε μέσα μου κάθε ελιτισμό, μέσα απ’ τη λοξή ματιά του, αλλά και το χαοτικό γνωσιακό του υπόβαθρο, μου απέδειξε πως το κατασκεύασμα που λέγετε ‘’απλός άνθρωπος’’, δεν είναι τίποτα παραπάνω από το άλλοθι μερικών ώστε να μην λερώσουν τα παπούτσια τους.
Καθώς για να παρατηρήσεις τις κοινωνικές ομάδες πάνω στις οποίες έκανε έρευνα ο Πετρόπουλος, όχι μόνο απαιτούσε να λερώσεις τα παπούτσια σου περπατώντας σε υπόγες και κωλόμπαρα, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις έπρεπε να ρισκάρεις την σωματική σου ακεραιότητα ή ακόμα και την ελευθερία σου.
Το μπαγλάρωμα του επί χούντας για τα ‘’Ρεμπέτικα Τραγούδια’’ και τα ‘’Καλιαρντά’’ τα λέει όλα.
Ο Πετρόπουλος εκδικήθηκε τους διανοούμενους και τους πανεπιστημιακούς της εποχής του, για την παντελή έλλειψη έρευνας γύρω από κάθε ‘’μη ηθικά ή ταξικά επικυρωμένη’’ κοινωνική ομάδα. Πάντα είχα την αίσθηση ότι μεταξύ του Ρίτσου και του Πετρόπουλου υπήρχε μια βαθιά συγγένεια, μιας και θα μπορούσαμε να πούμε, ότι οι δυο τους είναι οι υμνητές όλων αυτών, που κατά την επίσημη ιστορία, δεν τους άξιζαν ύμνοι.
Πριν αρχίσει λοιπόν το ξεστράβωμα, πίστευα πως η λαογραφία είναι μια επιστήμη για τύπους που έχουνε βίτσια με τις φουστανέλες και τις στρατιωτικές στολές.
Μετά την γνωριμιά μου με το έργο του Ηλία Πετρόπουλου με πήρε και με σήκωσε ο διάολος με τρόπο απολαυστικό. Κατάλαβα ότι η λαογραφία είναι για την ιστορία, ότι η χημεία για την φυσική. ‘Έσκυψα λοιπόν πάνω από το μικροσκόπιο.
Ένα παράλληλο σύμπαν ξετυλίχτηκε μπροστά μου, με μία βιοποικιλότητα πρωτόγνωρη.Κλέφτες, πουτάνες, πούστηδες, ρεμπέτες, κουτσαβάκηδες, φυλακόβιοι. Κάθε φάρα με τα ήθη και τα έθιμα της.
Η παγκόσμιας κλάσης έρευνα του Πετρόπουλου, μας αποδεικνύει ότι απλοϊκό είναι μόνο αυτό που φοβάσαι να βάλεις στο μικροσκόπιο.
Το στοιχείο της έκπληξης είναι ίσως και το πιο σπουδαίο χαρακτηριστικό του συγγραφέα. Η παράθεση εκκωφαντικών πληροφοριών την κατάλληλη στιγμή δίνει ένα τρομερό σασπένς στο έργο του, μιας και δεν ξέρεις στην επόμενη σειρά πού θα σκοντάψεις.
Αμέριμνος κάθεσαι και διαβάζεις μια έρευνα του, την ‘’Φουστανέλα’’ π.χ και εκεί που περιμένειςαναλύσεις για υφάσματα και 1821, σου έρχεται το κουτουλίδι στα μούτρα και μαζεύεις τα μυαλά σου από το πάτωμα.
‘’…ο Μουσολίνι δεν ήτο ο τυχαίος πολιτικάντης- ήξερε ξένες γλώσσες, υπήρξε διευθυντής μεγάλης σοσιαλιστικής εφημερίδας, μετέφρασε Κροπότκιν…’’(Ηλίας Πετρόπουλος, Η Φουστανέλα, Εκδόσεις Νεφέλη, σελ. 64)
Άρπα το, ο Ντούτσε είχε μεταφράσει Κροπότκιν, μα τι σπουδαία πληροφορία!
Την ξαναπάτησα με τα ‘’Καλιαρντά’’, ο συγγραφέας το προσδιορίζει ως ‘’ το γλωσσικόν ιδίωμα των κυναίδων’’. Εγώ με το λειψό μου το μυαλό περίμενα να διαβάσω κάτι σαν τα ‘’Κορακίστικα’’ που μιλούσαμε πιτσιρικάδες. Πόσο λάθος ήσουν για άλλη μια φορά μικρέ μου Αναξίμανδρε… Το μεγαλείο του εν λόγο έργου αποτυπώνετε στο παρακάτω λήμμα.
‘’βλαχοχίλαρι, ο ∙ ρουμελιώτης ∙ άκλιτο, σύνθετο από το βλαχο και το όνομα του γνωστού κατακτητού του Έβερεστ Hillary…’’ (Ηλίας Πετρόπουλος, Καλιαρντά, Νεφέλη, σελ.34)
Θα ήταν έγκλημα βέβαια να μην αναφερθώ και στο παρακάτω…
Κουμουνίς- τουρλού, τό∙ρούσικησαλάτα∙ από το γαλλικό communiste+ τουρλού (βλ. λήμμα)∙ συνώνυμο το φλόκια- ρομανόφ.(Ηλίας Πετρόπουλος, Καλιαρντά, Νεφέλη, σελ.70)
Αλήθεια τι να πρωτοαναφέρεις; Το ‘’Εγχειρίδιο του Καλού Κλέφτη’’, το ‘’Άγιο Χασισάκι’’, ‘’Το μπουρδέλο’’, το ‘’Υπόκοσμος και Καραγκιόζης’’;
Τα άρθρα για προσωπικότητες σαν τον Ηλία Πετρόπουλο είναι εξ ορισμού ελλιπή. Ο Πετρόπουλος πολεμήθηκε όσο λίγοι, από το επίσημο κράτος, τη δικαιοσύνη, το παπαδαριό, τους πανεπιστημιακούς, αλλά την ζημιά του την έκανε.
Στο οπισθόφυλλο του κλασσικού πλέον βιβλίου με τίτλο τα ‘’Ρεμπέτικα Τραγούδια’’ από εκδόσεις Κέδρος, ο Ηλίας Κουτσούκος, λακωνικά και εύστοχα γράφει τα παρακάτω…
‘’Ο Πετρόπουλος δείχνει το φεγγάρι και μερικοί ψάχνουν το δάχτυλο του αν έχει καθαρό νύχι.’’
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου